DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
BETREKKINGEN.
No 225 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Woensdag 23 September 1936
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
138e Jaargang
De Spaansche revolutie
URUGUAY VERBREEKT DE DIPLOMATIEKE
Nieuwe vorderingen der opstandelingen,
DE TOESTAND AAN HET FRONT.
De spanning in het
verre Oosten.
Een militair gedood.
De Zweedsche regeering
afgetreden.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
A
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIENs
Van 15 regels 1.25, elke r^gel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Uit Montevideo wordt vernomen, dat
Uruguay de diplomatieke betrekkingen
met de regeering te Madrid heeft ver
broken in verband met de terechtstel
ling van drie zusters van den vice-consul
van Uruguay te Madrid.
Sedert tien dagen had men niets ge
hoord omtrent het lot der drie dames.
Gister echter werd haar stoffelijk over
schot gevonden tusschen de slachtoffers
van een communistische terechtstelling.
De regeering van Uruguay protesteerde
onmiddellijk bij de regeering te Madrid
en stelt een rapport op aan den Volken
bond.
Hoewel dit bericht natuurlijk niet van
belang ontbloot is, moet men zich toch niet
al te ongerust maken over deze diploma
tieke stap In den regel toch denkt men bü
zoo iets direct aan een oorlogsverklaring en
hier is geen sprake van. Het gebaar van Uru
guay moet men meer beschouwen als een
zeer sterk protest tegen de Spaansche regee
ring, die blijkbaar geen kans ziet, om vreem
delingen te beschermen.
En in het onderhavige geval blijkt dat wel
heel duidelijk, want een telegram uit Buenos
Aires maakt nog melding, dat de vrouwer.
op het oogenblik van haar verdwijning een
band om den arm droegen met de kleuren
van haar land en voorzien waren van een
behoorlijk door de autoriteiten gewaarmerkt
vrijgeleide. Een onderdaan van Uruguay, die
zich naar het lijkenhuis begaf, kon de lijken
der vermisten nog herkennen, juist op het
oogenblik, dat men zich gereed' maakte om
deze op heimelijke wijze te begraven.
Uit Montevideo vernemen wij nog, dat de
Urugeesche regeering een decreet heeft uit
gevaardigd, waarin de volgende punten op
den voorgrond treden: 1. De legatie van
Uruguay te Madrid is gesloten en de diplo
matieke vertegenwoordiger teruggetrokken
tot aan het oogenblik, dat Spanje waarbor
gen kan geven, dat het gezantschap zijn
arbeid kan voortzetten. 2. De zaakgelastigde
van Uruguay te Madrid zal aan den minister
van buitenlandsche zaken een protest over
handigen en schadevergoeding eischen. 3.
Men zal aan Argentinië verzoeken de belan
gen van de onderdanen van Uruguay in
Spanje te behartigen. 4. Aan den Volken
bond zal mededeelingen worden gedaan van
het besluit.
De toestand aan het front.
Uit een communiqué van gistermiddag
van radio-Sevilla blijkt, dat de rechtsche
troepen aan het front van de Siërra Gua-
darrama gereed zijn, om geheel bezit te
nemen van Loyossa, waar zich het hoofd
kwartier de volksfronttroepen bevindt.
Aan het Noordelijk front, aldus gaat het
communiqué voort, wordt de opmarsch in
Guipuzcoa voortgezet. De rechtsche strijd
krachten hebben Repetia, Sumaraga en
Ascoitia bezet, welke plaatsen de voornaam
ste verdedigingspunten van Bilbao vormen.
In Asturie heeft de rechtsche colonne het
n>ijnbekken bezet. De colonne heeft
Grandos bezet en rukt thans op naar Trubia,
zich een belangrijke kanonnenfabriek
bevindt, en dat kolonel Aranda thans tracht
Weiken om de verbinding met het gros
r troepen tot stand te brengen.
het front van Aragon heeft een on
verwachte aanval van het garnizoen van
Hl«sca de Catalaansche milities verrast,
2°odat zij het gesticht, dat een der toegan
gen tot de stad beheerscht, moesten ontrui
men. De regeeringstroepen lieten talrijke
d(»den en gewonden achter en verloren een
aanzienlijke hoeveelheid materiaal. Aan het
fr°nt van Teruel is geen wijziging ingetre
den- Een aan het Guadalajera ingezette aan-
Val naar het Zuiden trof doel.
Vorderingen van generaal Franco.
Met voornaamste gedeelte van de troepen
J'an generaal Mola bevindt zich nog tusschen
zumaya en Azpeitia, dit is ruim 60 kilometer
*an Bilbao en zij hebben daar opnieuw
j^'ge strategische punten bezet. Zü wijten
e" langzamen opmarsch aan de moeilyk-
n van het terrein, doch blijven voor
nemens Vrijdag in den vroegen morgen Bil-
!n te nernen. Vliegtuigen hebben giste-
n boven deze stad en boven Santander
LV!ogen en biljetten uitgeworpen, waarin
Ge bewonen worden aangespoord zich ten
digste over te geven. Oviedo en Huesca,
meiHWelke plaatsen reeds bij herhaling ge
in h Js: dat zÜ weldra den regeeringstroepen
bezet ,1 Zouden vallen, worden nog steeds
001 hun tegenstanders en de comman
dant van Oviedo heeft afwijzend geantwoord
op het verzoek der regeering te Madrid de
vrouwen en kinderen de stad te doen ver
laten. Een aanval der rechtsche troepen om
Huesca te ontzetten is volgens een commu
niqué uit Barcelona, afgeslagen.
In het kamp der opstandelingen wordt de
inneming van Maqueda als van het grootste
belang beschouwd, omdat het het laatste
■groote bolwerk der regeeringstroepen vorm-
df op den weg naar Madrid. Het was daar
om in een bijzonder krachtigen staat van ver
dediging gebracht. Er waren drie linies
loopgraven aangelegd en machinegeweren
opgesteld ingemetseld in gewapend beton.
Nog. kort te voren had de president der
republiek een bezoek gebracht aan dit ge
wichtige punt. De bezetting ervan moet
tevens verschillende verbindingswegen van
de hoofdstad met het Zuiden des lands heb
ben afgesneden.
Generaal Franco te Talavera.
De speciale correspondent van Havas
meldt:
Talavera heeft het aanzien van een mie
renhoop. Slechts 5000 van de 13000 burgers
zijn in de' stad gebleven, doch de troepen
der opstandelingen omvatten 20.000 man. De
aanvallen der regeeringsvliegtuigen zijn zeld
zaam. Op den weg ziet men de overblijfse
len van drie vliegtuigen der regeering, die
Maandag omlaag zjjn geschoten.
Vanuit Maqueda worden de operaties
voortgezet in (betichting wan San Martin de
Val de Iglesias naar Naval. Camera en Tole-
do. Strijders, die van de gevechtslinie terug
keerden, verzekerden dat de vijand op de
vlucht is gedreven. Generaal Franco is te
Talavera aangekomen.
Regeeringscommuniqué.
In het te tien uur gisteravond uitgegeven
regeeringscommuniqué wordt medegedeeld,
dat de regeeringstroepen een vooruitge
schoven post der opstandelingen hebben
aangevallen, zoodat deze zich ijlings naar
Oviedo moest terugtrekken. Aan het front
van Aragon in den sector Alcaniz Caspe zijn
de regeeringstroepen vier kilometer opge
rukt en hebben zij een aanval van den
vijand afgeslagen. Een afdeeling opstande
lingen is op wanordelijke wijze teruggge-
trokken en heeft verscheidene dooden achter
moeten laten. In den sector van Siguenza
werd een opstandelingenpatrouille, die een
verrassende beweging wilde uitvoeren, ge
vangen genomen. De regeeringstroepen be-
zettten aan het front van Granada de dorpen
Guadarteria Tocon Huetor en Desantillan.
Aan het front van Talavera heeft een sterke
colonne der opstandelingen een aanval ge
daan, doch de regeeringstroepen verdedig
den zich hevig.
Berichten van opstandelingenzijde.
Het hoofdkwartier van generaal - Franco
heeft officieel medegedeeld: de rechtsche
troepen hebben de stad Torrijos, bij Toledo
bezet, waar de regeeringstroepen 80 dooden
echter achtergelaten, zoomede tal van ge
vangenen.
In Guipozcoa hebben de rechtsche troe
pen Vergera bezet. Aan het front in Anda-
loezie zijn twee vliegtuigen der regeering
neergeschoten.
De luchtmacht van generaal Mola.
De Radioclub te Teneriffe heeft medege
deeld, dat de luchtmacht van generaal Mola
opnieuw proclamaties heeft uitgeworpen
boven Bilbao en Santander. Mola hoopt deze
steden voor 25 dezer zonder verzet in han
den te krijgen.
Vliegtuigen der opstandelingen hebben het
hoofdkwartier der regeeringstroepen te
Sama Delangreo (Asturie) gebombardeerd
en daarbij ernstige schade aangericht.
De verrichtingen der colonne van
Yague.
Radio Cadiz deelt mede, dat de colonne
van Yague 55 K.M. is opgerukt in de rich
ting van Madrid sinds Tala Vera door de
troepen der opstandelingen werd bezet.
Azana zou, volgens radio Cadiz althans,
besloten hebben zich over te geven, maar
Largo Caballero heeft zich met beslistheid
daartegen verklaard. Largo Cabellero is van
meening over voldoende middelen te be
schikken om den strijd voort te zetten.
Het garnizoen van Lerida, aldus radio
Cadiz, zou zich voor de zaak der opstande
lingen hebben verklaard. De troepen van
generaal Franco bevinden zich thans op
8 K.M. van Toledo, waar de regeeringstroe
pen bij de laatste gevechten tal van gesneu
velden hebben moeten achterlaten.
Het incident van Pakhoi.
De Japansche consul-generaal heeft een
onderhoud gehad met den gouverneur van
de provincie over het incident van Pakhoi,
doch dit onderhoud heeft geen resultaat op
geleverd.
De commissie van onderzoek aan
land gegaan.
De Japansche commissie van onderzoek
naar de incidenten van Pakhoi is onder de
bescherming van zeven oorlogsbodems en
geëscorteerd door een lahdingsdetachement,
aan wal gegaan. Tègelijkertijd begaven de
leden der Chineesche commissie zich aan
land.
Japansche eischen.
Uit Nanking wordt uit betrouwbare bron
vernomen, dat de Japansche ambassadeur
in het onderhoud, dat hij 15 dezer met den
Chineeschen minister van buitenlandsche
zaken heeft gehad, de volgende eischen heeft
gesteld:
1. Samenwerking der beide landen tegen
het communisme.
2. Uitbreiding van den politieken raad
van Hopei en Tsjahar met het doel een
autonome zóne te vormen, die Hopei,
Tsjahar, Soeijoean, Sjansi en Sjantoeng
omvat.
3. Toestemming voor Japan, luchtverbin-
dingen met China te openen.
4. Verlaging der rechten, waaraan de Ja
pansche producten onderworpen zijn.
5. Staking van de anti-Japansche cam
pagne, o.a. door onderdrukking van
deze propaganda door middel van
schoolboeken.
6. Terugzending van de Koreaansche on
derdanen, die in de militaire academie
te Nanking verblijven.
Deze eischen zouden in hun geheel on
aanvaardbaar zyn geacht
Het bericht van den correspondent te
Sjanghai van de „Nitsji Nitsji" Sjimboen,
die meldt, dat de Chineesche minister van
buitenlandsche zaken Tsjang Tsjoen, den
Japanschen ambassadeur in China, Kawa-
goe, op 22 September heeft voorgesteld, dat
de ChineeschJapansche besprekingen
vandaag geheel opnieuw zullen worden
geëntameerd, zonder acht te slaan op het
geen zich heeft afgespeeld tijdens de
Chineesch-Japansche besprekingen aan
gaande het herstel der goede betrekkingen
tusschen China en Japan, op 15 en 16 dezer
te Nanking, heeft groote sensatie gewekt.
De correspondent zegt, dat dit een im
passe in de besprekingen beteekent, hij
voegt hieraan toe, dat de Chineesche autori
teiten sinds het incident te Tsjengtoe er
naar streven door middel van interventia
der Britsche regeering de Chineesch-
Japansche betrekkingen te leiden in een
voor Nanking voordeelige richting.
De correspondent verzekert, dat prelimi
naire besprekingen aangaande een Britsche
interventie te Kanton zijn gehouden tus
schen Sir Andrew Caldecott, den gouver
neur van Hongkong, en generaal Tsjang
Kai Sjek.
De correspondent gelooft, dat Tsjang Kai
Tsjek over enkele dagen te Hongkong de
bespreking met Sir Andrew zal voortzetten.
Er zou dan een beslissing worden genomen
aangaande een Britsche voorspraak bü de
regeling der ChineeschJapansche betrek-
kir gen.
(Dit bericht, dat ook te Tokio sensatie
heeft gewekt, laten wij natuurlijk geheel
voor rekening van de Nitsji-Nitsji Sjimbo,
in het bü zonder vot die van den corres
pondent van dat blad te Sjanghai).
DE VOLKENBONDSVERGADERING.
Mag Abessinië intusschcn de
Assemblee bijwonen?
Nu de commissie tot verificatie der vol
machten met algemeene stemmen besloten
heeft de Abbessinische kwestie naar het
Permanente Hof te verwijzen, moet beslist
worden over de vraag, of in afwachting van
het advies van het Hof, de Abessinische de
legatie zal kunnen deelnemen aan de werk
zaamheden der Assemblee.
Men acht het mogelijk, dat de vraag of
Abessinië aan de büeenkomsten van den
Volkenbond zal kunnen deelnemen, heden
in een openbare zitting aan de orde zal ko-
men.
In internationale kringen is men alge
meen van meening, dat een der gevolgen
van de gisteren genomen beslissing zal zün
de afwezigheid van de geheele Italiaansche
delegatie ten minste zoolang het Hof zün
advies nog niet zal hebben geformuleerd.
Indruk over Genève te Rome.
Het feit, dat de kwestie van de geldig
heid van het mandaat van de Abessinische
delegatie is voorgelegd aan het Haagsche
hof heeft te Italië weinig indruk gemaakt.
In de kranten wordt büna geen melding
gemaakt van dit besluit, hetgeen in over
eenstemming is met de houding, welke is
aangenomen sedert het einde van den veld
tocht in Abessinië. Als voorwaarde voor het
deelnemen van Italië aan de werkzaamhe
den van den Volkenbond was gesteld, dat
de Abessinische delegatie niet zou worden
toegelaten en Rome doet alsof hetgeen be
langstelling heeft voor de wijze waarop dit
geschied. In werkelükheid verlangt Italië
zoo spoedig mogelük zijn plaats in te ne
men. Rome twüfelt er niet aan, of aan de
gestelde voorwaarden zal worden voldaan,
vooral nu zulke ernstige dreigingen boven
Europa hangen.
BUITENGEWONE ZITTING VAN HET
BELGISCHE KABINET.
Minister-president van Zeeland heeft de
leden van het kabinet gisteravond in zitting
bijeen geroepen. Aan deze zitting kent men
in politieke kringen groote beteekenis toe.
De ministerraad heeft in zijn zitting van
gisteravond kennis genomen van de gewone
begrooting 1937, die in evenwicht is en een
geleidelijke vermindering van den druk
crisisbelastingen mogelük zal maken.
De ministerraad hechtte zün goedkeuring
aan een verhooging der ambtenaarstracte-
menten en pensioenen met ingang van 1
October.
Hü hoorde een rapport aan van den mi
nister van justitie over de in het land ver
richte huiszoekingen en bestudeerde de
ontwerp-koninklüke besuiten en wetsont
werpen dienende ter aanvulling en preci
seering van strafbepalingen. Een beperkte
ministerieele commissie is gevormd voor
de grondige bestudeering en de uitwerking
van de maatregelen waarvan sprake is.
DE STAKINGEN IN FRANKRIJK.
Overeenkomst bereikt in de
machinistenstaking.
De tusschen delegaties van werkgevers en
werknemers gehouden besprekingen inzake
de staking van machinisten in de textiel
industrie te Tourcoing en Roubaix, heeft tot
een overeenkomst geleid.
Thans ook staking in de Parijsche
chocoladefabrieken.
De „Jour" meldt, dat het personeel der
chocoladefabrieken van Parüs en omstre
ken sinds Dinsdagavond in staking is en de
werkplaatsen bezet heeft.
Alle groote Fransche chocoladefabrieken
zün bü het conflict betrokken.
DE TOESTAND VAN TITULESCOE.
Een onrustigen nacht gehad.
Titulescoe heeft een zeer onrustigen nacht
gehad. In den morgen genoot hü wat rust,
terwül hü eenige lichte voeding tot zich kon
nemen. De verbetering in den bloedtoestand
houdt aan, hoewel de algemeene toestand
ernstig blüft.
Volgens het communiqué, dat de dokto
ren gistermiddag hebben gepubliceerd om
trent den toestand van Titulescoe, is hü nog
steeds zeer ernstig ziek.
DE DEENSCHE VERKIEZINGEN.
Samenstelling van het nieuwe
Landting.
Gisteren zün te Roskilde, Hernig en
Roenne de verkiezing gehouden voor 28 af
gevaardigden voor het Landting. Door deze
verkiezingen hebben de regeeringspartüen,
sociaal-democraten en radicalen, die reeds
eenige jaren in het Folketing de meerder
heid hadden, thans ook in het Landting de
meerderheid behaald. De verdeeling van de
zetels in het nieuwe Landting over de ge
kozenen is als volgt:
Sociaal-democraten 12 (9)
Gematigde linkschen 7 (12)
Conservatieven 6 (2)
Radicalen 3 (3)
In het Landting hebben thans 38 aanhan
gers van de regeering, 31 sociaal-democraten
en 7 radicalen zitting, terwül de oppositie
over 37 zetels, 22 gematigd linkschen en 15
conservatieven beschikt. Hieraan zal de ver
kiezing van een afgevaardigde voor de Far-
Oer, welke in October plaats zal hebben,
niets veranderen, aangezien Far-Oer zich
neutraal houdt in alles, wat niet direct de
zee-eilanden betreft.
DE RADIOCONFERENTIE TE GENEVE.
Italië boudeert.
De Italiaansche delegatie, die tot dusverre
heeft deelgenomen aan de zittingen van de
internationale conferentie voor het sluiten
van een conventie betreffende het gebruik
van den radio-omroep ten dienste van den
vrede, heeft den president heden doen
weten, dat zy niet langer de zittingen kan
by wonen. Motieven werden nog niet opge
geven.
SAMENZWEERDERS GEARRESTEERD TE
TOKIO.
26 leden van de „Godgezonden troepen"
zün door de politie gearresteerd, verdacht
een samenzwering op touw te hebben gezet
voor een reactionnaire putsch. Luitenant
kolonel Tetsunosuke Yasuda en 53 andere
leiders van deze beweging, die in 1933 wer
den gearresteerd in verband met een sa
menzwering, stonden gisteren terecht.
Ernstig ongeluk bij de leger-
oefeningen in Noordbrabant.
Vanmorgen om kwart over zeven
heeft bü de legeroefeningen in Noord
brabant een droevig ongeluk plaats ge
had.
Op een afstand van ongeveer twee ki
lometer ten Oosten van Nispen had een
stuk 6 c.M. veldgeschut stelling geno
men. Men had het geladen met losse
munitie. Toen een infanterie-patrouille
naderde, vroeg deze verlof om het stuk
te mogen passeeren, en nadat dit was
toegestaan, trok de patrouille voorby.
Door tot dusverre niet opgehelderde
oorzaak, ging plotseling een schot af,
dat één van de laatste mannen, behoo-
rend tot de mortieren-compagnie van
het 14e regiment infanterie te Bergen
op Zoom, in den rug trof. Korten tüd
later is de militair aan de opgeloopen
verwondingen bezweken.
Het gebeurde heeft grooten indruk bü
de troepen gewekt.
Verdere ongevallen.
Verder zün in den loop van den nacht
eenige ongevallen van minder ernstigen
aard voorgevallen, waarvan twee huzaren
het slachtoffer werden. Twee paarden, die
schrokken, wierpen hun berüder af. Een
huzaar liep verwondingen aan het gelaat op,
de andere liep een trap van een paard op,
waardoor hü een been brak.
Voorts is een eskadron huzaren in het
duister terecht gekomen in een aantal rü-
wielen langs den weg. Zeven rüwielen wer
den onder de hoeven der paarden vernield.
Hansson nieuw kabinetsformateur.
De Zweedsche minister-president
Pehrsson heeft hedenmorgen by den
koning het ontslag van het kabinet
ingediend.
Een en ander is een gevolg van de
eenige dagen geleden gehouden ver
kiezingen, waarbü de socialisten een
overwinning behaalden.
De leider der sociaal-democraten,
Hansson, zal worden belast met de vor
ming van een nieuw kabinet.
DE STRIJD IN PALESTINA.
Arrestaties en veroordeelingen.
Sedert het uitbreken van de staking op 19
April tot 20 September zün in Palestina,
naar officieel wordt meegedeeld, 2643 Ara
bieren gearresteerd en 346 joden. Hiervan
werden 1646 Arabieren en 218 joden veroor
deeld, 710 Arabieren en 71 joden werden
vrügesproken, terwül nog 287 Arabieren en
57 joden wachten op hun vonnis.
Wederom twee bataillons infante
rie naar Palestina vertrokken.
Gisteren zün wederom twee bataillons in
fanterie naar Palestina vertrokken. Zü vor
men het voorlaatste transport van het
expeditieleger. Het laatste transport, even
eens twee bataillons infanterie, zal 2 Octo
ber a.s. vertrekken.
OVERVAL OP NONNENKLOOSTER IN
FRANKRIJK.
Er zouden politieke tegenstanders
binnen geweest zijn.
Gisternacht heeft een bende een overval
gepleegd op het nonnenklooster te Vennis-
sieux, waar zü de ruiten hebben ingeworpen
van de slaapzaal. Er werd zelfs in de rich
ting der kloostergebouwen geschoten.
De politie heeft een onderzoek ingesteld,
dat aan het licht heeft gebracht, dat ver
scheiden personen, die vermoedden dat een
door de aanhangers van kolonel de la
Rocque georganiseerde büeenkomst in het
klooster werd gehouden, de deelnemers er
van aan den uitgang opwachtten.
Dit was evenwel niet het geval, geen
enkele aanhanger van deze groep was he?
gebouw binnengegaan.
DE SNELSTE PERSONENLIFT VAN
EUROPA.
De in 1905 gebouwde lift op den Burgen-
stöck aan het Vierwoudstedenmeer is thans
vergroot. De nieuwe lift brengt haar passa
giers in 62 seconden 160 M. omhoog en is
daarmede de hoogste en snelste lift van
Europa.
SING-SING MAAKT EEN RECORD.
2466 gedetineerden.
De Sing-Sing-gevangenis houdt met 2466
gedetineerden het record van alle Ameri-
kaansche gevangenissen, waar In het geheel
14.496 lieden zün opgesloten.
