DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
De strijd om Toledo duurt voort.
Mo. 227
Vrijdag 25 September 1936
138e Jaargang
Pc Spaansche revolutie
Het Alcazar nog steeds niet vrij van
opstandelingen.
DE OPMARSCH VAN YAGUE.
yy\\j ysyxii"'-
Het incident te Sjanghai.
Rede van Winston Churchill
te Parijs.
Tsjecho-Slowakije
protesteert.
De onrust in Palestina.
Nieuwe botsingen nabij
Hebron en Jenine.
Het spoorwegongeluk
nabij Lourdes.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIES
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
De strijd om Toledo blijft nog steeds
in een vrijwel gelijk stadium, al wordt
de toestand geleidelijk meer kritiek
voor de regeeringstroepen. lederen dag
vordert kolonel Yague met zijn op-
marsch naar Toledo. Met Torryos, dat
ten Noordwesten van Toledo is gelegen,
als uitgangspunt, hebben zijn troepen
thans nieuwe punten bezet in de dorp
jes Barcience en Rielves en ondanks
aanvallen der regeeringstroepen op
Torryos en hevige bombardementen op
deze plaats, is de voortgang der recht-
gche troepen niet gestuit.
Van Toledo scheidt hen nu een moeilijk
terrein aldus de N. R. Crt. dat aan
hun tegenstanders alle gelegenheid heeft
geboden om sterke stellingen in te nemen.
Uit Burgos komt het bericht, dat men niet
tot den aanval op Toledo wil overgaan, al
eer men terdege voorbereid is, want het
schijnt, dat de regeeringstroepen op het
oogenblik ter plaatse over 10.000 man be
schikken met inbegrip van de belegeraars
van het Alcazar. De regeeringstroepen heb
ben geprobeerd den vijand ernstige moei
lijkheden in den weg te leggen door een
dam van de Alberche, een zijrivier van de
IfttMXA
Taag, door te steken met het gevolg, dat de
inhoud van een waterreservoir van 10 mil-
lioen kubieke meter met donderend geweld
in het dal van de Taag is gestort, dat hier
zeer steil is. De Alberche mondt even boven
Talavera in de Taag uit en regeeringsvlieg-
tuigen hadden opgemerkt, hoe de vijand op
deze plaats groote. voorraden oorlogs
materiaal en met name een aantal kanon
nen langs de oevers had opgeslagen. Te Ma
drid, vanwaar dit gemeld wordt, weet men
nog niet of groote schade is aangericht,
maar men denkt van wel.
Intusschen gaat langs de noordkust ook
de opmarsch naar Bilbao verder. De recht-
sche troepen hebben hun stellingen in het
dal van de Deldeva verbeterd en de dorpen
Escoriaza, San Prudencio, Placia, Alzola en
Deva ingenomen. Het heele dal is nu in hun
handen. Madrileensche bladen melden
'oorts het bombardement van Valladolid
door regeeringsvliegtuigen. Zij lieten op den
spoorweg en op een munitiefabriek groote
hoeveelheden ontplofbare stoffen en zeer
zware bommen vallen en dezelfde vlieg
tuigen hebben ook Medina del Campo, een
belangrijk knooppunt van spoorwegen en
een munitiefabriek te Victoria gebombar
deerd.
Het commando te Burgos deelt verder
®ede, dat de troepen, die te Oviedo inge-
"h>ten zijn, een uitval hebben gedaan en
sen afdeeling regeeringstroepen op de
vlucht hebben geslagen. Verder hebben zij
Het dorp Ituz aan den weg naar Santander,
dat door de regeeringstroepen aanzienlijk
Was verstrekt, ingenomen.
In vyf dagen zouden 22 vliegtuigen der
r*geeringstroepen neergeschoten zijn; de
opstandelingen zelf verloren, volgens hun
•nededeelingen, slechts twee toestellen.
Het Alcazar van Toledo.
Wij hebben nu al twee keer gemeld,
dat het Alcazar van Toledo in handen
der regeerigstroepen gevallen was en
beide keeren baseerden wij dit op eeni-
ge oogenschijnlijk betrouwbare berich
ten.
Maar... in beide gevallen waren die
berichten niet heelemaal juist, want
n°g steeds wordt het Alcazar verdedigd
door een klein aantal opstandelingen!
Dat de gevechten op de puinhoopen van
et Alcazar nog steeds voortduren, blijkt
Wel uit de volgende beschrijving van een
oorlogscorrespondent van Reuter, die Tole-
0° bezocht:
1Jt kwam Donderdag tegen den middag,
aldus de correspondent, te Toledo aan en
men vroeg mij of ik de gedeelten van het
gebouw wilde zien, die Dinsdag door de
militie waren ingenomen. Wij moesten krui
pen tusschen de stukken metselwerk; de
muren waren doorboord met groote gaten,
terwijl andere geheel in puin gevallen wa
ren. Halfverbrande balken lagen naast niet
ontplofte granaten van 155 milimeter en het
geheel maakte den indruk van de grootst
denkbare verwoesting. Het geratel van een
machinegeweer uit een venster noopte ons
een schuilplaats te zoeken achter een muur
tje, van waar de soldaten van het Volks
front het vuur beantwoordden. Men bood
mij aan een schot op den vijand te lossen,
hetgeen ik afsloeg. Nadat ik tezamen met
de militiesoldaten een goed maal genuttigd
had toonde men mij het kerkhof der opstan
delingen waar de 75 graven ieder door een
houten kruis worden aangewezen. Men zei-
de my, dat de tegenstanders uitsluitend ont
plofbare kogels gebruikten.
Het Zocodover-plein voor het Alcazar is
geheel verwoest; de straten, die erheen voe
ren, zijn afgesloten door barricaden van
twee meter hoog, onder de dekking waar
van de belegeraars de mitrailleurposten van
hun tegenstanders bestoken. Twee vracht
auto's zijn opgesteld aan één zijde van het
plein en de kanonnen, van welke zij voor
zien zijn, zijn gericht op den eenigen toren,
die nog gedeeltelijk overeind staat en waar
uit met tusschenpozen een geweersalvo
wordt afgeschoten. Ik heb van mijn bezoek
den indruk overgehouden, aldus vervolgt de
correspondent van Reuter, dat indien de be
legerden de keukens niet hadden moeten
prijsgeven met de belangrijke voorraden
levensmiddelen (men verzekerde mij er
7000 kilogram graan gevonden te hebben
en een niet minder kostbaren voorraad
drinkwater), zij het veel en veel langer had
den kunnen volhouden. Nu kan de tegen
stand van de laatste verdedigers slechts een
kwestie van eenige dagen zijn; mi.in zegs
lieden dachten ten hoogste drie da |n. Deze
overgeblevenen worden tusschen de 800 en
1000 geschat.
Communiqué der regeering.
Het ministerie van oorlog heeft gistermid
dag medegedeeld:
In Asturië wordt het vuur van onze
luchtvaart heftig voortgezet. Men verwacht
de overgave van Oviedo. Te Burgos is een
colonne der regeeringsaanhangers een op
marsch naar Lomas Jacinto begonnen en
heeft daarbij belangrijke stellingen ingeno
men. Aan het front van Aragon hadden
eenige schermutselingen plaats. In den
sector Montoro hebben de opstandelingen
artillerie gebruikt tegen de regeeringsstel-
lingen te Espejoa en Zuaga, doch de lucht
vaart heeft twee batterijen, die op het eerst-
genoemden dorp vuurden, vernield. Aan het
centrale front hebben de regeeringstroepen
te Naval Perral drie stellingen genomen,
terwijl de luchtvaart een escadron der op-
standelingen-cavalerie heeft vernietigd. In
den sector van Talavera en Santa Olalla
zijn de regeeringstroepen een belangrijken
opmarsch begonnen.
De strijd bij Toledo.
Generaal Franco heeft medegedeeld, dat
de regeeringstroepen aan het front van
Toledo een aanval wilden beginnen. Zij
werden evenwel afgeslagen, waarbij zij 70
dooden verloren.
De radioclub heeft medegedeeld, dat de
belegerden in het Alcazar hun tegenstand
voortzetten.
Vliegtuigen der opstandelingen hebben
levensmiddelen en munitie uitgeworpen.
De troepen aan het front van Tala Vera
zijn weer tot den opmarsch overgegaan. Het
schijnt, dat zij zich in noordelijke richting
begeven om de verbindingen tusschen Tole
do en Madrid af te snijden.
Radiomededeeling van generaal
Queipo de Llano.
Generaal Queipo de Llano heeft Donder
dagavond voor- radio-Sevilla medegedeeld,
dat de rechtsche troepen twee plaatsjes in
de buurt van Cordova hebben bezet.
De toestand te Madrid zou volgens den
generaal dagelijks slechter worden.
De militaire gouverneur van Madrid
heeft opdracht gegeven de watervoorraden
aan te vallen, ten einde een afsnijden van
den watertoevoer door de opstandelingen
zonder uitwerking te doen zijn.
Volgens vertrouwelijke mededeelingen uit
Madrid, aldus generaal Queipo de Llano, is
Largo Caballero van plan het opperbevel
over de regeeringstroepen op zich te nemen.
Het verre Oosten
3500 man Japanners te Sjanghai.
De toestand in Sjanghai blijft gespan
nen. Gistermiddag zijn verdere verster
kingen van de Japanners aan land gezet,
zoodat zich thans 3500 man Japansche
troepen in Sjanghai bevinden.
Naar verluidt, willen de Japanners
hun landingsdivisies verdrievoudigen.
In politieke kringen acht men het waar
schijnlijk, dat de Japanners de Zilver
eilanden willen bezetten, welke de Jang
Tse Kiang beheerschen.
De Japansche kolonie in Sjanghai
eischt, dat het Japansche leger in China
wordt versterkt en verlangt verder, dat
drie kruisers worden gezonden naar
Dairen. Het doel van deze Japansche be
weging is onbekend.
Bij het vallen van den avond schoven de
Japanners hun pantserwagens en tanks in
voorste linie, doch lieten het verkeer onge
hinderd doorgaan. Bijzonder scherp werden
de Chineesche wijken, welke door de Japan
sche groepen zijn bezet, bewaakt. Alle Japan
sche bijeenkomsten in Sjanghai zijn uitge
steld, de scholen zijn voorloopig tot Zondag
gesloten, aangezien zij gebruikt moeten wor
den voor legering van aangekomen verster
kingen.
Het Chineesche standpunt.
De Chineesche regeering heeft thans haar
standpunt bepaald omtrent het incident van
Sjanghai, waarbij een Japansche matroos
werd gedood en twee gewond. De regeering
verklaart, dat men haar niet de schuld hier
van kan geven, aangezien het incident plaats
had in de internationale concessie. In ver
band met de ernst van de kwestie heeft zü
evenwel het stadsbestuur opdracht gegeven
de Japansche autoriteiten bij het onderzoek
zooveel mogelijk te steunen.
Wederom een Japanner vermoord?
Een gezelschap Japansche journalis
ten, dat Woensdagavond uit Peiping was
vertrokken, miste bij aankomst te
Tientsin een van de leden.
Gisteren werd een onderzoek ingesteld
en het lijk van den vermiste werd ge
vonden, liggend langs den spoorlijn bij
het laatste station voor Tientsin.
Het onderzoek duurt nog voort.
Versterking van de Japansche
strijdmacht in China.
De „Yomiuri Shimbun" schrijft, dat het
groeiend aantal anti-Japansche terroristische
uitbarstingen in China de Japansche marine
de overtuiging heeft gegeven, dat de Chinee
sche regeering noch de wil noch de macht
heeft de orde en de vrede te bewaren en de
Japanners in China te beschermen.
De Japansche marine heeft derhalve maat
regelen genomen, het recht van zelfverdedi
ging uit te oefenen en het Japansche smal
deel in China, alsmede de landingsdetache
menten te versterken. Het blad schrijft, dat
het een open geheim is, dat de anti-Japan
sche actie in China wordt begunstigd door
de Kwo Min Tang.
Gisterochtend zyn Japansche versterkin
gen in Sjanghai aan land gezet. De comman
dant van de Japansche troepen heeft een
proclamatie uitgevaardigd, waarin hij ver
klaart, dat de Japansche versterking alleen
bedoeld is tot bescherming van de levens en
eigendommen van de Japanners, doch met
hen, die de orde verstoren en vijandig optre
den' tegen de Japanners zal streng wor
den gehandeld. De correspondent van de
„Asahi Sjimbun" deelt telefonisch mede, dat
op het oogenblik de toestand te Sjanghai nog
niet zoo gespannen is, dat reden bestaat te
vreezen voor een tweede Sjanghai incident.
De Japanners zyn wel verontwaardigd, doch
zij toonen zich gereserveerd, terwijl oe
plaatselijke Chineesche pers zich afkeerig
toont van de anti-Japansche uitbarstingen.
Japan wil Noord-China helpen.
Generaal Matsumuro, de politieke ver
tegenwoordiger van het Japansche garni
zoen in Noord-China verklaarde in een in
terview dat Japan Noord-China kan helpen
en daarom wenscht het een stabiele regee
ring, welke aan geheel China ten voorbeeld
kan 'worden gesteld. Matsumuro stelde de
Kwo-Ming-Tang verantwoordelijk voor de
voortdurende onrust onder het Chineesche
volk. Hij acht thans den tijd gekomen voor
een scherpe en gevoelige les.
Ministerbespreking te Tokio.
De conferentie der ministers van buiten-
landsche zaken, marine en oorlog, welke na
de incidenten van Sjanghai op 23 dezer, is
bijeengekomen, heeft besloten de onderhan
delingen met de Nanking-regeering voort te
zetten tot algemeene regeling van het Chi-
neesch-Japansche geschil.
De conferentie heeft niettemin het depar
tement van marine gemachtigd krachtige
maatregelen te nemen om het leven en de
bezittingen van de in China wonende Japan
ners te beschermen.
Het incident te Pak-Hoi.
De Japansche delegatie, die gekomen was
om een onderzoek in te stellen te Pak-Hoi,
waar een Japanner is gedood, is onverrich-
terzake vertrokken.
Verklaring namens ministerie van
buitenlandsche zaken te Tokio.
De woordvoerder van het ministerie van
buitenlandsche zaken heeft tegenover jour
nalisten de bereidheid van Japan bevestigd
de onderhandelingen met China tot defini
tieve regeling der Chineesch-Japansche
kwestie niet af te breken.
Hij voegde hieraan toe, dat de recente be
sprekingen te Nanking tusschen Kawagoe,
den ambassadeur van Japan in China en
Tsjang Tsjoen, den Chineeschen minister
van buitenlandsche zaken, niet tot een ont
spanning hebben geleid en dat, indien de
onderhandelingen vergeefsch zouden blijken
„bij gebrek aan ernst van de zijde der Chi
neesche regeering" Japan eenzijdige posi
tieve veiligheidsmaatregelen onder oogen
zou moeten zien.
Buitenlandsche waarnemers zijn van mee
ning, dat een Chineesch-Japansch conflict
absoluut onwaarschijnlijk is.
Engeland en Frankrijk zijn paraat.
In een drukbezochte vergadering sprak
de vroegere Engelsche kanselier van den
schatkist Winston Churchill over de be
trekkingen van Frankrijk en Engeland.
Hij begon met de mogendheden in te
deelen in drie klassen: zij die geregeerd
worden door nationaal-socialisten, zij
die geregeerd worden door bolsjewisten
en zij die zichzelf regeeren. Deze laatste
regeeringsvorm verzekert volgens Chur-
chil niet alleen de rechten van den bur
ger, doch geeft de volkeren ook een
grooter materieelen welvaart.
Vervolgens besprak Churchill de maatrege
len, welke het moreel en de idealen van de
beide democratiën Engeland en Frankrijk
steunen, als eerste maatregel wenscht hij, dat
beide mogendheden tezamen blijven voor
vrede en vrijheid. Zij zijn niet zoo zwak en
zonder verdediging als sommigen wel den
ken. Churchill noemt hier het Fransche
leger het mooiste ter wereld en van de Brit-
sche vloot verklaart hij, dat deze sterker is
dan in 1914 en zij zal dit blijven in de toe
komst.
De luchtvaart moet nog nader bestudeerd
worden.
Verder zeide Churchill, dat het ideaal van
collectieve veiligheid moet worden gehand
haafd, dit is het ideaal van de „groote
massa" en dit drijft de groote massa tegen
de extremisten.
Sprekend over Spanje verklaarde Chur
chill, dat de Spaansche regeering een fout
beging toen zij de verantwoordelijkheid op
zich bleef nemen, toen zij de macht niet meer
uitoefende. Hierdoor wordt het handhaven
van een strikte neutraliteit nog meer ge
rechtvaardigd.
Nogmaals kwam
spreker op de
collectieve veilig
heid en hij ver
klaarde, dat aan
twee voorwaar
den moet worden
voldaan, de
vreedzame landen
mogen niet ont
wapenen, zoolang
de makers van
den oorlog nog
hun wapens sme-
Churchill den en hun regi
menten vormen
en vervolgens, Wcumter wij deze collectieve
veiligheid zoeken voor onszelf, moeten we
dee ook ernstig aan de anderen aanbieden.
„Engeland en Frankrijk vragen voor zichzelf
geen enkele garantie voor veiligheid en on
afhankelijkheid, welke wij niet bereid zijn
aan het groote Duitsche volk aan te bieden,
waarmee wij allen wenschen in goede ver
houding van vrede en welwillendheid te
leven".
Tenslotte wees Churchill nog op de geva
ren, welke een klassegeest oplevert voor de
collectieve veiligheid en hij veroordeelde de
interventie in binnenlandsche aangelegen
heden en propaganda, welke een ernstige
provocatie vormen.
DE TWEE TE PUICCERDA
GEARRESTEERDE ITALIANEN.
Italië vraagt uitlevering.
De consulaire agent van Italië te Port
Vendres heeft het anti-fascistische comité
te Puiccerda verzocht de generaliteit van
Catalonie uit te noodigen voor middennacht
aan het Italiaansche consulaat te Barcelona
de beide te Puiccerda gearresteerde Ita
lianen uit te leveren, die naar Barcelona
waren overgebracht.
De gevolgen van het congres te
Neurenberg.
De zaakgelastigde van Tsjecho-Slo
wakije heeft zich naar het ministerie
van buitenlandsche zaken begeven en
staatssecretaris Dieckhoff een protest-
nota overhandigd tegen het door
Göbbels en Rosenberg op het congres
van Neurenberg tegen Tsjecho Slowa
kije gerichte verklaringen.
Het protest richt zich met name tegen
de bewering, dat in de nabijheid der
Duitsche grenzen vliegvelden werden
aangelegd en dat officieren van het
Sovjet-Russische leger in Tsjecho
Slowakije plannen voorbereiden van
operaties tegen Duitschland.
Deze sedert verscheidene maanden door
de Duitsche pers verspreide beweringen wor
den herhaaldelijk door Praag officieel te
gengesproken, gelijk dit ook in verscheidene
diplomatie besprekingen is geschied.
De zaakgelastigde van Tsjecho Slowakije
heeft de aandacht van den staatssecretaris
gevestigd op het feit, dat deze herhaalde
aanvalen de tusschen beide staten bestaan
de betrekingen van goede nabuurschap zou
den kunnen verstoren.
Ook een Roemeensch protest?
Anderzijds loopt het gerucht, dat de
Roemeensche gezant van zijn kant een
soortgelijken stap heeft ondernomen en
mondeling heeft geprotesteerd tegen
de door de Duitsche pers tegen Roe
menië geuite beschuldigingen en met
betreking tot don beweerden aanleg
van strategische wegen, die Rusland
met Tsjecho Slowakije over Roemeensch
grondgebied verbinden.
Tijdens zijn onderhoud met den Duitschen
staatssecretaris zou de gezant van Roeme
nië hebben verklaard, dat ëe aanvallen, die
ondanks herhaalde tegenspraken blijven
aanhouden, den indruk wekten, dat men de
publieke opini in Duitschland en Hongarije
voor wilde bereiden op een vijandelijke
houding tegen Roemenië.
Fransch journaliste in vrijheid
gesteld.
De Fransche journaliste Odette Caillou,
bekend onder den naam van Jacqueline
Dorval, die te Puiccerda door het anti-fas
cistische Spaansche comité gevangen gehou
den werd, is na door de Fransche autoritei
ten gedane stappen in vrijheid gesteld.
Gisteravond heeft een hevig gevecht plaats
gehad tusschen Britsche politie en militai
ren en gewapende benden. De strijd duurde
tot laat in den avond, en wegens de duister
nis was het niet mogelijk te ontdekken welke
verliezen de Arabieren hebben geleden.
Een Schotsch luitenant werd gewond.
44 dooden en gewonden bij een
botsing bij Jenine.
Tijdens een tusschen Britsche troepen en
Arabieren in de nabijheid van Jenine ge
leverd gevecht zouden 41 Arabieren gedood
of gewond zijn door bommen, die door Brit
sche vliegtuigen werden geworpen, terwijl
door de militairen drie Arabieren werden
gedood.
Joodsch winkelier gewond.
Een Joodsch winkelier op de markt in
oud-Jeruzalem werd gisteren door een schot
ernstig gewond. Hij is naar het ziekenhuis
gebracht, waar men vreest voor zijn leven.
De aanvaller is nog niet gearresteerd.
De terroristen kunnen steeds moeilijker aan
geld komen van de boeren, die zij tot nu toe
schrik aanjoegen. Eergisteren overviel een
gewapende bende een dorp en eischte geld,
doch de bewoners verzetten zich en een
vuurgevecht ontstond. De bende werd afge
slagen. Aan beide zijden viel een gewonde.
Te wijten aan een fout van een
telefonist.
Een ingesteld onderzoek heeft aan het
licht gebracht, dat het spoorwegongeluk,
dat nabij Lourdes heeft plaats gevonden,
gedeeltelijk te wijten is aan de schuld van
een telefonist van het station Lourdes, die
den stationschef bij vergissing heeft doen
weten, dat de boemeltrein kon vertrekken.
Ondervraagd door het parket zou de tele
fonist die volkomen van streek is, hèt feit
bekend hebben. Met het oog op zijn ge
zondheidstoestand is hij op vrije voeten
gesteld.