DEVALUATIE VANONZEN GULDEN Biieenroeping Parlement. DE DEVALUATIE IN ZWITSERLAND ^Buitenland ALKMAARSCHE COURANT van MAANDAG 28 SEPTEMBER Regeering verbiedt uitvoer van goud- tandbouwmaatregetenjoorloopjg stopgezet. Maatregelen tegen prijsopdrijving. De inmiddels getroffen maatregelen. Alle landen los van het goud. De toestand in Frankrijk. De stichting van het stabilisatiefonds. Het groote invoersaldo zal voor dit land nadeelig zijn. De voordooien twijfelachtig. De toestand in China nog zeer gespannen. Japansche onderdanen koeren terug naar hun land. N.d.l Je regeerieg, do ..„„kondigde m>>( voornemen kennen g.f, „m hare pM h.ven heef. he, sindsdien genomen beslui, der Z„i,,e„ebo rogeoring ,|e Ncd^. landsche regeer,n« g.„„„p, ha„ houdin|! opn.^ Nu Nederland het eenige land ter wereld was dewnrdon n „i, ongerept had bewaard en he, daardoor in de sterks,, male Jen" drTkTp'de srisselkoersen en op ri|n goudvoorraad zou gevoelen kn„ do „„.„I i.r f P huidig, monetaire poiitiek h,„ven h.ndhaven I^eind. verhoeden, da, men tensintte genoop, zou „orden den gouden standa-rd p,„s te geven na eene „ie, ,e verantwoorden verzwakking van den gulden is men besloten in overeenstemming met het gevoelen van n w htndsehe Bank me, ingang ,a„ 27 September den „itvoer van gond", veT <edel" d°°r aulbentiek certUicaa, van Da Nederi.ndscS.T-k, DR. H. COLIJN Contact met middenstandsorganisaties. Aan de centrale middenstandsorganisaties, diverse bonden op het gebied van den detail handel in levensmiddelen, coöperaties en pootwin kei bedrijven is door den minister van handel, nijverheid en scheepvaart een aanschrijving gericht van den volgenden inhoud: Ik acht het niet uitgesloten, dat een aan tal winkeliers in de gebeurtenissen van den dag aanleiding zullen zoeken tot een overi gens niet gemotiveerde verhooging van de prijzen der eerste levensbehoeften. Afgezien nog van het bezwaar, dat een dergelijk optreden de reputatie van het win kelbedrijf als geheel zal schaden, acht ik het in het algemeen belang noodzakelijk, dat onder de tegenwoordige omstandigheden iedere poging in deze richting achterwege blijft of, zoo al door enkelingen ondernomen, ten spoedigste wordt onderdrukt. Ik doe daarom op uwe organisatie een dringend beroep teneinde hare leden onver wijld met het bovenstaande in kennis te stel len en hen uit te noodigen, al het mogelijke te doen, teneinde door eendrachtig optre den moeilijkheden, die aan den detailhandel niet anders dan ernstig afbreuk kunnen doen, te voorkomen. Teneinde eventueel op zoo kort moge lijken termijn aan excessen paal en park te kunnen stellen, zal het ontwerp eener wet, welke de mogelijkheid voorziet daartegen op krachtige wijze op te treden, een dezer dagen de Tweede Kamer der Staten-Gene- raal bereiken. Ik vertrouw, dat uwe organisatie intus- schen waar mogelijk haar invloed zal doen gelden om den detailhandel tegen normale prijzen voortgang te doen hebben. Van deze aanschrijving is afschrift gezon den aan de Kamers van Koophandel en Fa brieken met verzoek eventueel te harer kennis komende klachten inzake prijsopdrij ving onverwijld nauwkeurig te willen on derzoeken en den minister voornoemd daar van op de hoogte te brengen. Maatregelen tegen prijsopdrijving. Naar wij vernemen, is vanwege de regeering contact gezocht met de ver schillende middenstandsbonden, de grootwinkelbedrijven en coöperaties, teneinde onredelijke prijsverhooging van levensmiddelen te voorkomen. Het resultaat hiervan is, dat vol ledige medewerking werd verkregen. Mocht desniettemin onredelijke prijs verhooging plaats vinden, dan zal de regeering met kracht optreden om zulks te verhinderen. Een wetsontwerp tot het tegengaan van onredelijke prijsverhooging van goederen, diensten en huren heeft Zon dag reeds het departement van handel, nijverheid en scheepvaart verlaten. Voorts kan worden medegedeeld, ciat de gevolgen van het uitvoerverbod op goud een ingrijpende verandering in de landbouwerisispolitiek noodzakelijk zul len maken, waarbij zal vooropstaan, dat met inachtneming van de belangen van den landbouw de prijzen van de eerste levensmiddelen, met name brood en aardappelen, niet zullen worden ver hoogd. Voorloopig zijn ten aanzien van de landbouwcrisisbepalingen de v0 Sen L' zullen, met uitzondering van debe- 8ch&king voor zoover betreft de terug gave van binnenlandsche heffing op boter, voorzoover de normale hoeveel heden betreft, voorloopig worden stop gezet. Zoo spoedig mogelijk zal worden bekend gemaakt, welke restituties, pre mies enz. met ingang van 28 September 1936 zullen gelden. Met ingang van 28 September 1936 zal tot nader order geen rogge gedena tureerd. Dit geldt ook ten aanzien van partijen, waaromtrent reeds toezegging tot het houden van toezicht werd ge daan. De steun a 2.25 voor gerst wordt met ingang van 28 September 1936 tijdelijk opgeschorst. Dorschingen dienen echter op den ouden voet door te gaan. Alle formaliteiten dienaangaande worden voorloopig gehandhaafd. Geen monopolieovereenkomsten zul len ten aanzien van den uitvoer van consumptie- en pootaardappelen naar België en veldboonen naar Duitschland worden aangegaan. De reductie bij invoer van Indische mais wordt tijdelijk opgeschort. Voor zoover betreft de Nederlandsche aardappelmeelcentrale is voor alle ge- organiseerden tot nader order de aan koop van aardappelmeel stopgezet. De aardappelmeelcentrale aanvaardt geen enkele verplichting voor verkoopen ge sloten na 27 September 1936. De Nederlandsche Veehouderij cen trale heeft den verkoop van spek door spekexporteurs stopgezet. Zoodra is vastgesteld met welk per centage zal worden gedevalueerd en met welke prijzen derhalve moet wor den rekening gehouden, zullen nieuwe regelingen in werking treden, waarmede de stopzettingen een einde zullen nemen. Devaluatie in Zwitserland be draagt circa 30 procent. Gisteravond zijn twee besluiten van den Zwitserschen bondsraad gepubliceerd het eerste betreffende monetaire maatregelen, het tweede betreffende de kosten van le vensonderhoud. De voornaamste bepaling van het eerste besluit is de volgende: De nationale bank van Zwitserland wordt opgedragen, de goudwaarde van den franc vast te stellen tusschen 190 en 215 milligram fijn goud. Dit komt neer op een devaluatie van den franc met 30 procent. Geen prijsverhooging zonder vergunning. Het bondsdepartement van openbare eco nomie heeft maatregelen genomen ter toe passing van het tweede besluit waarvan de voornaamste bepaling als volgt luidt: Met ingang van 28 September 1936 is het verboden de groot- en kleinhandelsprijzen van alle soorten goederen, de hotelprijzen, de tarieven voor gas en electriciteit, de hu ren en pachten te verhoogen zonder toe stemming van het bondsdepartement van openbare economie of de door dit departe ment aan te wijzen organisme. Drukke Zondag voor de rijks telefoon. Het in den voornacht bekend gemaakte verbod tot gouduitvoer door de Nederland sche regeering heeft tot gevolg gehad, dat door tal van financieele-, handels- en in- dustrieele ondernemingen reeds dezen Zon dag hier te lande en in het buitenland be sprekingen zijn gevoerd, welke ten doe) hebben maatregelen voor te bereiden om een stagnatie in het zakenleven te /oorkomen. In dit verband kreeg reeds van den vroe - De Tweede Kamer is bijeen ge roepen tegen morgenavond te te half twee ure, ter behandeling van eenige spoed-wetsontwerpen. De Eerste Kamer is bijeen ge roepen tegen morgen Dinsdag half negen ure. gen morgen de rijkstelefoon een record aantal aanvragen voor gesprekekn te ver werken. Een en ander leidde er toe, dat te Amsterdam reeds van negen uur af extra personeel in dienst moest worden genomen, terwijl mede, het tot stand komen van de overtalrijke telefoonverbindingen langeren tijd in beslag nam dan op andere Zondagen het geval is. Het rijkstelegraafkantoor te Amsterdam heeft naar ons bij informatie werd mede gedeeld het in de morgenuren iets druk ker gehad dan op andere Zondagochtenden. Van een overweldigende drukte was echter geen sprake, zoodat dan ook geen extra personeel behoefde te worden gerequireerd. Devaluatie in Frankrijk brengt 15 milliard op. Het gisteren door de financieele Fransche kamercommissie goedgekeurde wetsontwerp bevat bepalingen over de aanwending van de door de devaluatie ontstane meerwaarde van den goudvoorraad der Banque de France. Men stelt deze meerwaarde op 15 milliard, en hiervan zullen 10 milliard ge bruikt worden voor het valuta-stabilisatie fonds en voorts eenige milliarden voor de aflossing, resp. vermindering van de door de openbare instellingen bij het credit- foncier opgenomen leeningen. Vereenigde Staten kochten heden ongeveer een millioen pond sterling. Morgenthau deelt mede, dat de Ver. Staten gisteren ongeveer een millioen pond sterling hebben gekocht, welke door de Sovjet-Russische Staatsbank werden aange boden. Deze had opdracht te verkoopen tot eiken prijs en erin slaagde de koers van het pond sterling te doen dalen van 502 tot 491. „Toen ik dit hoorde", zoo zeide Morgen thau, „heb ik met geld, afkomstig van het egalisatiefonds, ponden-wissels gekocht, welke de Russische Bank gebruikte om de Britsche deviezen te doen dalen. Dit is het eenig voorbeeld, dat een regee ring, bank of individu heeft getracht op kunstmatige wijze de wisselkoersen op een Amerikaansche markt beïnvloeden. Ik hoop oprecht, dat een dergelijk inci dent zich niet herhaalt. In een tweede ont vangst van journalisten verklaarde Morgen thau dat hij tot een limiet ging om de sta biliteit van de Britsche, Fransche en Ame rikaansche deviezen te handhaven. Toen men hem vroeg, welke deze limiet was, antwoordde Morgenthau: „2 milliard dollar, d.w.z. het bedrag van het wissel egalisatiefonds". Duitschland zal niet devalueeren. Verklaringen van onderstaatssecre taris van financiën. In een op een bijeenkomst van S. A.- leiders der provincie Berlijn-Branden- burg te Koeningswusterhausen gehou den rede heeft de onderstaatssecretaris van financien, Reinhardt, o.a. het vol gende verklaard: „De Duitsche munt is stabiel en zal in geen geval gedevalueerd worden". Hij zeide voorts, dat in Duitschland geen enkele verantwoordelijke per soonlijkheid aan monetaire experimen ten denkt, en dat niets zal gebeuren, dat het opbouwende werk van den führer zou kunnen verstoren. Onderzoek naar uitvoer van kapitaal. De raad van beheer der Bank van Frankrijk, die een deel van den nacht heeft vergaderd, is Zaterdag opnieuw bijeen gekomen, teneinde den toestand te bespreken die door de monetaire wet zal ontstaan en de maatregelen, die zullen moeten worden toegepast. De bank zal een nieuwe overeenkomst met den staat moeten sluiten. De goud voorraad van de bank zal op den grond slag van den nieuwen franc moeten wor den gewaardeerd. Anderzijds zal de bank bepalingen vaststellen met het oog op de controle op de wisselmarkt, opdat de monetaire hervorming ten volle haar doel zal bereiken. De bevoegde kringen zijn uiteraard zeer terughoudend omtrent de bijzonderheden van de voorstellen, die bij het parlement zullen worden ingediend. Inderdaad koestert de regeering het voornemen voor de finan cieele commissie de primeur te reserveeren van de voorstellen die Auriol reeds heeft aangekondigd. Het voorstel omtrent de stichting van een stabilisatiefonds acht men zeer belangrijk. Het zal naar het voorbeeld van het Engelsche fonds worden ingelicht en zal beschikken als bekend over een „masse de manoeuvre" van frs. 10 milliard. Bericht wordt, dat, zooals de minister van financiën kortelings heeft aangekondigd, ambtenaren van de registratie bij verschil lende banken een onderzoek hebben ge opend naar financieele operatiën, die de in stellingen, voor rekening van cliënten, in het buitenland zouden hebben verricht. Na afloop van de Zaterdag gehouden zitting van den ministerraad hebben Blum en Auriol uiting gegeven aan hun bijzondere erkentelijkheid voor de krachtige instem ming van België met het devaluatieplan. Hieruit blijkt de groote draagwijdte van de entente tusschen de drie democratische lan den Frankrijk, Engeland en de Ver. Staten omtrent den monetairen toestand. Wij hopen, voegden zij hieraan toe, dat andere landen eveneens hun instemming zullen betuigen. Na kennisgeving van het besluit van de Fransche regeering om den franc met ongeveer 30 pet. te devalueeren is de Zwitsersche Bondsraad van meening, dat het belang van de nationale economie ook Zwitserland dwingt zijn valuta aan te passen aan de leidende wereldvaluta's. De Bondsraad zal vandaag den Federalen Raad zgn voorstellen overleggen. De beurzen worden vandaag, evenals Dinsdag, gesloten. Als men zich voor den geest brengt, op wel ke krachtige wijze de Zwitsersche regeering steeds is opgetreden tegen iedere poging, die ten doel had de positie van den Zwitserschen franc te bedreigen en als men zich de positieve verklaringen herinnert, die bij herhaling zijn gegeven, indien er weer nieuwe onrust op de markt ontstond, dan krijgt men niet veel respect voor de waarde van al die officieele verklaringen. De eenige verontschuldiging, die men kan aanvoeren is deze, dat op het punt van devaluatie de mogelijkheid daarva.- nooit te voren in het vooruitzicht kan worden ge steld, omdat dan een muntverzwakking op dat zelfde moment niet meer zou zijn tegen te houden. Overigens krijgt men wel sterk den indruk, (kat de muntpolitiek hoe langer hoe meer een opportunistisch karakter krijgt, zoodat het voor het bedrijfsleven zoo onontbeerlijke ver trouwen niet terugkeert. Reeds thans verdiept men zich in voorspel lingen, hoe het Fransche publiek zal reageeren op de devaluatie en men moet wel bijzonder naïef zijn te meenen, dat in dat land thans de rust op het punt van geld- en kapitaalverkeer spoedig zal terugkeeren. Men neigt eerder tot een tegenovergesteld oordeel. Hoewel Zwitserland in zijn aanpassingspoli tiek sterk is achtergebleven bij andere landen, ook bij ons land, had men toch niet verwacht, dat de regeering onmiddellijk het voorbeeld van Frankrijk zou volgen, zulks meer omdat sterk moet worden betwijfeld, of de devaluatie langen tijd een stimulans zal vormen voor het vreemdelingenverkeer en den export. Er is wel geen ander land te noemen, waar het prijsniveau zoo is verstard als in Zwitser land en waar de bevolking zoo weinig geleerd heeft om in andere waardeverhoudingen te denken dan een zevental jaren geleden. Niet lang geleden verscheen er nog een overzicht van den Bondsraad, waaruit bleek, dat de kos ten van levensonderhoud in de eerste helft van 1935 met nog 4,4 pet. waren gestegen, terwijl het toch een levensbelang was voor Zwitser land, om die kosten drastisch te verlagen. Men kan bijna geen artikel noemen, ook die van nationalen bodem, dat in Zwitserland niet be langrijk duurder kost dan in ons land. Er is dan ook wat het prijsniveau, vooral de verblijf kosten voor toeristen, betreft, die voor 't land van zoo groote beteekenis zijn, een breede klove te overbruggen. Laat ons een oogenblik aannemen, dat een devaluatie van 30 pet. het land in staat zal stellen deze klove voor het oogenblik te overbruggen, dan rijst onmiddel lijk de vraag of niet zeer spoedig met de men taliteit van den Zwitser, de devaluatie weer ongedaan zal worden gemaakt door prijsstij gingen, waardoor de concurrentie met andere toeristenlanden, zooals b.v. Oostenrijk, opnieuw zou worden bemoeilijkt. Dit zou vooral het geval zijn indien bepaalde kortingen en facili teiten, die sinds eenige jaren aan buitenland- sch toeristen worden verleend, zouden ko men te vervallen. Hotelplan, sterke reducties op de spoorwegen e. d. Men heeft de ervaring opgedaan, dat ondanks deze reducties voor den buitenlander, het afgeloopen reisseizoen een teleurstelling is geworden. Daar komt nog bij, dat het tijdstip voor de devaluatie niet bijzonder gunstig is. Immeri voor het begin van het volgend zomerseizoen kan er nog heel wat veranderen en het blijft zeer de vraag of de buitenlandsche toerist dan nog door de „lage" Zwitsersche franc getrok ken zal worden. Ook uit een oogpunt van den buitenland- schen handel kan er in een devaluatie be zwaarlijk eenig voordeel worden gezien. In het eerste halfjaar van 1936, bedroeg in invoer frs. 541.9 mill. tegen 622.2 mill. in hetzelfde tijdvak van 1935. De uitvoer bedroeg frs. 396.2 mill. tegen 402.1 mill. Er was dus een invoer saldo van frs. 145.7 mill. De devaluatie zal dus deu invoer belangrijk duurder maken en er toe bijdragen om de het binnenlandsche prijsniveau en de kosten van levensonderhoud verder te doen stijgen. Nu zou men kunnen meenen, dat Zwitser land tot dezen maatregel is overgegaan met het oog op de nauwe handelsbetrekkingen met Frankrijk. Maar ook in dit verkeer voor Zwit serland veel meer in dan het uitvoert. In 1935 bedroeg n.1. de uitvoer naar Frankrijk frs. 121.2 milL en de invoer uit Frankrijk frs. 207.9 mill. Met Duitschland, dat wat het handelsverkeer met Zwitserland betreft bovenaan staat is d« positie niet anders. Ook in het handelsverkeer met dit land is er een groot invoersaldo en wel van frs. 168.7 mill. in het jaar 1935. Ook de positie van de Zwitsersche Nationale Bank is geenszins van dien aard, dat een los laten van dê muntpariteit. noodzakelijk moest worden geacht. Volgens den laatsten bekenden weekstaat bedroeg de goudvoorraad nog frs. 1528 mill. tegen frs. 1372 mill. op hetzelfde tijdstip van het vorige jaar. De laatste weken is er een voortdurende stijging van den goud voorraad ingetreden en er bestond dus uit dit oogpunt stellig geen aanleiding om de valuta te devalueeren. De toestand in het bankwezen was ook niet van dien aard, dat er reden voor bezorgdheid bestond. Weliswaar zijn de deposito's en reke- ning-courantsaldi in het afgeloopen jaar vrij sterk verminderd, hetgeen een daling van de liquide middelen tengevolge had, maar de toe stand was op zich zeil gezond. Alles bijeen genomen kan men geen punten aanwijzen, die de devaluatie voor Zwitserland bijzonder aantrekkelijk maken. Intusschen staat ook het Zwitsersche volk s -or een voldongen feit, want in dit stadium is het onmogelijk om de stap ongedaan te maken, indien hiertoe de wil mocht bestaan. Evenmin als Frankrijk heeft Zwitserland reeds een nieuwe muntpariteit gekozen en men zal moe ten afwachten, op welke wijze het wisselver- keer na heropening der beurzen op Woensdag z worden geregeld. WAARSCHUWING TEGEN ONGEMO TIVEERDE PRIJSVERHOOGINGEN. Verklaring van de drie Neder landsche Middenstandsbonden. In verband met de genomen maat regelen in zake de monetaire politiek brengen de hoofdbesturen van de 3 Nederlandsche Middenstandsbonden mede langs dezen weg het volgende ter kennis van hun leden: In overleg met regeeringsinstanties meenen de hoofdbesturen hun leden ernstig te moeten waarschuwen tegen het maken van voorbarige gevolgtrek kingen uit de jongste regeeringsmaat- regelen t.a.v. den gulden. Met name verzoeken de hoofdbesturen hun leden niet toe te geven aan angst-stemmin gen ten opzichte van inkoopen en prijzen en in het bijzonder niet zonder meer over te gaan tot prijsverhoogin- gen. Met nadruk wijzen de genoemde be sturen tevens op het gevaar, dat voor den normalen gang van zaken gelegen is in het z.g.n. „hamsteren" en zij dringen er bij hun leden op aan niet aan „hamsteraars" te leveren. De drie Nederlandsche Midden standsbonden stellen zich voor om trent alle nader te nemen maatregelen in voortdurend contact met de betref fende regeeringsinstanties te blijven. Het verre Oosten De correspondent te Sjanghai van de „Nitsji Nitsji Sjimboen" maakt melding van een groote activiteit in China tot voorbe reiding van militaire operaties tegen Ja pan. Langs de beneden-Jangtse worden troepen geconcentreerd. De correspondent meldt voorts, dat 30.000 man troepen, welk? te Soetsjou in het noorden der provincie Kiangsoe waren geconcentreerd naar Woesji ten noorden van Sjanghai zijn gedirigeerd, welke de eerste verdedigingslinie zal worden in ge val van Chineesch-Japansche vijandelijk heden, terwijl China inmiddels een ver sterkte zóne inricht tusschen Tsjangtsjau en Kiangyin, welke als tweede verdedi gingslinie zou moeten dienst doen. Materiaal, o. m. cement voor versterkte stellingen, wordt aangevoerd langs de Jangtse- rivier in Kiangyin, een district der provincie Szetsjoean, waar de laatste dagen een derde verdedigingslinie is gereed gekomen. Ver scheiden Chineesche stoomschepen, met Chi- neesche troepen aan boord, zijn te Nanking aangekomen ter versterking van het garnizoen. De correspondent bericht ten slotte, dat China sinds 25 dezer ook luchtstrijdkrachten heelt geconcentreerd te Hangtsjau, een stad in de provincie Tsjekiang, en in andere steden, waar vliegvelden zijn. Deze luchtstrijdkrachten zijn uit Nanking aangekomen. Gespannen toestand te Hankau. De Japansche vrouwen en kinderen maken zich gereed om zich naar Sjanghai en Japan terug te trekken in verband met de spanning, die veroorzaakt is door den moord, die een week geleden op een Japansche coneulairen ambtenaar is gepleegd. De Japansche autoriteiten hebben bij de provinciale autoriteiten van Hoenan gepro testeerd tegen de brand in de kantoren van een Japansche scheepvaartmaatschappij te Siangtan, ten zuiden van Tsjansja, die, naar sij beweren, is aangestoken. BELGISCH BEZOEK AAN POLEN. Minister van Isacker te Warschau aangekomen. De Belgische minister van nationale eco nomie, van Isacker is te Warschau aange komen en werd bjj zijn aankomst begroet door den minister van industrie, Roman. Van Isacker zal een bezoek van vijf dagen aan Polen brengen. DE FINSCHE KABINETSCRISIS. Regeering-Kivimaeki afgetreden. De regeering Kivimaeki is, zooals giste ren reeds werd verwacht, afgetreden. ONGEREGELDHEDEN TIJDENS FASCISTENBIJEENKOMST TE LEEDS. Sir Oswald Mosley door steenen gewond. Te Leeds hebben gisteren ernstige bot singen plaats gehad tusschen fascisten en andersdenkenden. De fascisten werden met steenen bekogeld en sir Oswald Mosley, de leider der Britsche fascisten, werd door eenige steenen in het gelaat getroffen. Toen de politie ter plaatse aankwam vluchtte de menigte, waarbij eenige vrouwen onder den voet werden geloopen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1936 | | pagina 5