DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Schermutselingen aan alle fronten.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS FER GEWONE ADVERTENTEEN s
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9.
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Ho. 236
Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK.
Woensdag 7 October 1936
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
138» Jaargang
De Spaansche revolutie
Madrid van drie kanten bedreigd.
De regeering te Burgos.
Rede van
Neville Chamberlain.
Onderhandelingen tusschen
Noord-China en Japan.
De monotaire situatie.
Haringlogger gezonken.
Bemanning gered.
Motorbootje gezonken.
Moeder en zoontje verdronken.
ALKMAARSCHE
URANT
Het ministerie van oorlog heeft gisteren
per radio een communiqué medegedeeld
volgens hetwelk de regeeringsluchtmacht aan
het front in Aragon de vijandelijke concen
traties in de dorpen Lecina en Parlette
(provincie Saragossa) heeft gebombardeerd.
Aan het zuidelijk front en in den sector van
Bujalance heeft de regeeringsartillerie een
kleine rechtsche kolonne gebombardeerd en
voorts bombardementen uitgevoerd in de
zones van Cordoba en Granada.
De rechtschen hebben den aanval hervat
op de stellingen bij Naval Peral in de pro
vincie Avila en de regeeringstroepen een
tegenaanval ondernomen, waardoor zij de
opstandelingen dwongen zich terug te trek
ken.
Radio-Jerez heeft medegedeeld, dat de
regeeringstroepen weer een heftigen aanval
op Oviedo hebben gedaan. Vliegtuigen wier-
meer dan 400 bommen op de stad.
den avond deed het garnizoen een
pen
Tegen
uitval, waarbij de belegeraars verliezen le
den. De rechtsche troepen in de streek van
Oviedo zijn versterkt. In den sector Sara
gossa werd een afdeeling der regeering op
de vlucht gedreven.
Dertig vliegtuigen van Franco's lucht
macht hebben Madrid gebombardeerd: een
arsenaal werd geheel vernield. De recht
sche luchtmacht heeft ook Malaga weer ge
bombardeerd. Generaal Franco heeft ver
klaard voor den aanval op Madrid 150.000
man beschikbaar te hebben.
Bij de aankomst van Junod te St. Jean de
Luz heeft hij meegedeeld dat te Bilbao
tecminste 150 gijzelaars zijn doodgeschoten
als represaille 'egen de luchtbombardemen
ten.
De organisatie der regeering te
Burgos.
Omtrent de organisatie der regeering te
Burgos wordt vandaar gemeld, dat de regee
ring een totalitair karakter draagt met een
leider, die alleen verantwoordelijk is, de
regeering bestaat verder uit deskundigen.
De leider hee't vijf organisaties onmiddel
lijk in de hand nl.:
Ie een secretariaat-generaal van het
staatshoofd, onder leiding van den broer
van het staatshoofd, Nicolaas Franco;
2e een ministerie van oorlog onder leiding
van generaal Gil Yusto;
3e een ministerie van buitenlandsche
raken onder leiding van Francisco Serrat;
4e een technische commissie onder leiding i
van Fidel Davilla;
5e een gouverneur-generaals-bureau on
der leiding van generaal Francisco Fermosa.
De technische commissie bestaat uit 7 on-
der-afdeelingen, nl. financiën, rechtswezen,
handel en industrie, landbouw, arbeid, on
derwijs, openbare werken en P.T.T.
De gouverneur-generaal heeft tot taak te
Waken over het beheer van de provincies in
samenwerking met de civiele gouverneurs
en de provinciale commissies.
De kunstschatten van Toledo.
Een redacteur van de A.B.C. van Sevilla
heeft een bezoek gebracht aan de kathe
draal van Toledo. De „basiliek van Spanje"
is weer voor den eeredienst opengesteld. De
mooie poort uit de XlVde eeuw, die toegang
geeft tot de kerk, heeft ten gevolge van de
ontploffingen in het Alcazar onherstelbaar
geleden. Het beroemde schilderij van EI
Dreco, de begrafenis van den graaf d'Orgaz
Voorstellende, is ongerept teruggevonden,
^rgvuldig verpakt en gereed om verzonden
k worden. Dit is ook het geval met ver
scheidene andere doeken en beelden, die de
regeeringspartlj niet kon meenemen, want
se verwachtte, aldus A.B.C., niet een zoo
bellen opmarsch van onze troepen.
Madrid bedreigd.
Een bijzondere medewerker van de N. R.
"rt. heeft kans gezien, het volgende onge
censureerde bericht uit Madrid te verzen-
den> waarin hij den toestand tot het begin
van deze maand beschrijft:
Sinds Largo Caballero, in begin Septem-
her aan regeering kwam, aan het hoofc
van een wasch-echt „Frente Populair"-kabi
net> is de Spaansche burgeroorlog gevoerd
met toenenicnden druk van de zijde van de
opstandelingen van buiten, maar ook met
wenemenden druk van binnen uit. Het
jeger van Largo Caballero heeft bij La Ca
mera, ongeveer 30 mijl ten noorden van
Madrid, een sterke defensieve stelling inge-
richt. Deze lijn van versterkingen gaat
westelijke richting verder, en beheerscht in-
ocfdaad de vier groote toegangswegen naar
Madnd mt het n0ord-westen. Het werk,
vT 13 uitgevoerd onder leiding van generaal
^ue,et. is bijna geëindigd, en zal den
züm van Madrid van grooten st€un
in
De bedreiging van de hoofdstad heeft den
rooden vakvereenigingen er ook toe ge
bracht te beseffen dat men er met aanleg
van de defensieve stellingen onder de
schaarsche deskundige leiding aan deze zijde
niet is, en dat naar meer éénheid van com
mando behoort te worden gestreefd. Dit had
men al lang geleden moeten inzien. De
moeilijkheid is ook een goeden commandant
te vinden. Vele hooge militaire leiders zijn
alweer ontslagen. Tot nog toe hadden de
leiders aan de verschillende fronten eigen
lijk de hoogste individueele macht. Het is
thans echter noodzakelijk dat de verdedi
ging aan de verschilknde fronten: Somo-
sierra, Guadarrama, h« zuiden en het zuid
westen, gecoördineerd wordt. Ook de toe
stand in de hoofdstad zelf vereischt één
hoofdige leiding. De vijand staat op som
mige plaatsen nog maar 30 mijl van de
poorten van Madrid. De vluchten van vlieg
machines boven Madrid zijn wel niet ge
vaarlijk, daar de vliegtuigen alleen maar
pamfletten uitwerpen, maar de gezichten
van de Madrilenen worden toch steeds lan-
gers naarmate de maan aan den hemel
wast. De bevolking is bang voor gasbom
men. In officiëele kringen is men daar blijk
baar niet bang voor, want er zijn geen gas
maskers uitgereikt. Slechts zijn overal in
de stad biljetten aangeslagen om ingeval
van bombardement met granaten in de
kelders te vluchten en ingeval van bombar
dement met gasbommen naar de zolders te
vluchten. Het schijnt echter dat de recht
schen Madrid niet zullen bombardeeren om
verschillende redenen, die ook begrijpelijk
zijn.
Zeker is dat het systeem van improvisatie,
dat de laatste maanden is gevolgd, plaats
doet maken voor organisatie. Dat is heel
moeilijk voor een leger dat haast niet ge
traind is, en een groot tekort aan officieren
heeft. De minister van oorlog en de minis
ter-president spannen zich erg in, maar hun
taak is bovenmenschelijk. Men ziet de mi
nisters vaak aan het front. De leden der
militie zijn in het algemeen dapper, tot het
roekelooze toe. Op het open gevechtsterrein
van de Taag-vallei baat echter alleen mili
taire organisatie en leiding. Meer dan eens
zijn de rooden in den waren zin des woords
weggemanoeuvreerd.
Buitenlandsche vrijwilligers.
De tegenwoordigheid van Italianen aan de
zijde der rooden aan 't Katalaansche front,
de aanwezigheid van Fransche, Russische en
Britsche vrijwilligers aan het Madrileensche
front, toonen aan dat het Frente Popular,
evenals de Nationalisten, buitenlandschen
aanhang heeft. De Italianen Fernando de
Rosa, die een aanslag pleegde op den Itali-
aanschen kroonprins te Brussel, is onlangs
gesneuveld; bij Malaga sneuvelde een Por-
tugeesche kapitein der milicia. Onlangs
vond een Engelsch vliegofficier, Griffin, die
aan de zijde der rooden streed, den dood.
Een andere Engelschman, Wilson, is onlangs
gedrag Item benoemd we8ens zijn heldhaftig
De nieuwe ministers van Largo Caballero
hebben met groote moeilijkheden te kampen
wegens gebrek aan getraind personeel. De
ontslagen bij het administratief personeel
liepen in de duizenden en zij, die thans dat
werk moeten doen, kunnen het niet. Er zijn
zooveel functionarissen bij de administra
tieve diensten ontslagen die leidende posi
ties bekleedden, dat het een wonder is dat
de administratieve diensten nog werken De
invasie van de departementen door ar bei-
derscomite s is een bron van verwarrine
geworden. De ministers zijn niet gewend te
werken met leden van arbeiderscomité's
als adviseurs. De minister van onderwijs is
tot de ontdekking gekomen dat, nu de reli
gieuze scholen zijn gesloten, er 90.000 kin-
der40 0°00 ï£8t rdZWerVen in »laats van
de 40.000 die anders een van de schand
vlekken van den toestand in Madrid waren
e scholen zijn alle tot gevangenissen hos
pitalen kazernes en hoofdkwartieren voor
arbeiderscomité's gemaakt. Het verzoek van
den minister eenige van deze gebouwen be
schikbaar te stellen voor scholen is niet op
gevolgd. Op de Instituto Escuela, een modJl
school voor gemengde klassen, hebben
oudere leerlmgen, die met revolvers rond
loopen, verklaard dat zy wel zullen uitma
ken wie hier verder onderricht zullen ge
nieten. Ondanks de verzekering van Az-ina
dat hat Prent. Poputair gako^/2™
voor alle Spanjaarden te regeeren» worden
op de Instituto Esctela nu alleen maar
gelaten." PoPular-g-nnen toe-
De wanhopigste taak heeft de minister
van financien, die de goudreserves in veü g
heid moest houden en toch den burgeróór
log moest betalen. Het goud is uit Madnd
weggezonden moeten worden. De opbrengst
van de haventarieven van Barcelona wordt
daar gehouden. Tweederde deel van de be
lastingen, door het platteland opgebracht,
komt niet meer naar Madrid.
Er is een groot verschil tusschen de ver
klaringen over de radio van personen die
zich orthodox katholiek noemen, en de
practijk. Over de radio wordt verklaard dat
er geen tegenstelling bestaat tusschen de
leer van Christus en die van de anarchisti
sche partyen. In de practijk worden de ker
ken als auto-garages gebruikt. Toch zeggen
de anarcho-syndicalisten dat er vele pries
ters zijn diet rotsch zijn op hun C.N.T.-lid-
maatschapskaart. Wellicht wordt er nog
een priester-syndicaat opgericht met goed
keuring der anarcho-syndicalisten! Er moe
ten vele burgers in deze stad zijn die phy-
sieken honger hebben, nu men slechts ééns
per week een pakje suiker kan krijgen en
zoo nu en dan met veel moeite wat vlees<-v
maar er moeten er nog veel meer zyn cue
negen weken lang geestelijk gehongerd
hebben.
Terreur en moord.
De Frente Populair-regeering heeft nog
geen einde kunnen maken aan de terreur.
De gevangenissen kunnen de arrestanten
niet meer herbergen. Een groot deel van de
bevolking van Madrid houdt zich schuil, uit
vrees voor het leven. Honderden van deze
ongelukkigen zouden zich gaarne bij de po
litie aanmelden, als zy maar wisten dat er
recht gedaan zou worden. Maar zelfs perso
nen, wien door ministers werd aangeraden
zich aan te melden, omdat zulks de veiligste
methode zou zijn, hebben met hun leven
betaald voor het vertrouwen op de autori
teit van hun raadgevers. Zy werden uit de
gevangenissen gehaald en zonder vorm van
proces doodgeschoten. De verdachten en
ci-devants" van 1789 zijn er weer, in het
Spanje van dezen tijd. De lyst van te con
troleeren gevallen van moord en terreur is
lang, en niet eens meer geheim. Het is
alsof er geen einde zal komen aan dezen
afschuweljjken toestand, en alsof men met
niemand meer medelijden heeft. Blijkbaar
moet de vernietiging doorgaan tot zy zich
zelf vernietigt.
Bombardement van Madrid.
De zenders van Teneriffe en Valladolid
deelen mede, dat de vliegtuigen der opstan
delingen wederom vluchten boven Madrid
hebben uitgevoerd en de stations, kazernes
etc. met bommen hebben bestookt. Tegelij
kertijd zijn weer duizenden tot de bevol
king gerichte vlugschriften naar beneden
geroepen, waarin zij wordt opgeroepen de
hoofdstad te ontruimen.
tionalen muntstandaard terugkeeren,
doch natuurlijk moeten van te voren
waarborgen geschapen worden tegen al te
heftige fluctatie in de waarde van het
goud ten opzichte van de goederen. Indien
wij dit kunnen bewerkstelligen en dit
is een pufit voor nieuwe internationale
samenwerking zie ik geen onoverkome
lijke moeilijkheden om terug te keeren
tot een monetair stelsel, gebaseerd op vrij
en ruilhandel en het goud.
De Japansch-Chineesche
spanning
is
De devaluatie van franc en gul
den besproken.
In een op het jaarlyksch banket
van bankiers en kooplieden gehouden
rede heeft de minister van financiën,
Neville Chamberlain, o. a. verklaard,
dat de afgeloopen twaalf maanden
een uitgesproken vooruitgang hadden
gebracht in den Britschen uitvoer
handel, als gevolg van den grooteren
voorspoed ineen aantal landen, die
tot de goede klanten van Engeland
behooren. Ofschoon, zoo vervolgde
spr., onze uitgaven voor ons bewape
ningsprogram tot dusver voldoende
zijn geweest om het evenwicht in
mijn begrootingsramingen te versto
ren, hebben zij niet een zoodanjgen
omvang aangenomen, dat het volume
van onzen opbloei er ernstig door
aangetast.
Ten aanzien van de aanpassing van den
koers van den Franschen franc zei de mi
nister, dat men deze kan vergelijken met
het kraken van een ijsveld bij de nadering
van het warmere seizoen voor den Pool-
onderzoeker, wiens schip gedurende vele
maanden door het ijs tot stilliggen ge
doemd is geweest. Neville Chamberlain
voegde hier nog aan toe, dat zich wel nog
verschijnselen in den toestand voordoen,
die ongerustheid bij ons wekken, doch
ofschoon niemand met overtuiging kan
zeggen, dat de vooruitzichten een tijdperk
van duurzamen vrede doen verwachten,
wil daarentegen ook geen enkel land den
vrede verstoren, want niemand kan in
vertrouwen gelooven dat zelfs de over
winning iets meer zou opleveren dan een
ruïne en lijden. Wij gelooven, dat de
krachtigste bijdrage die wij tot de zaak
van den vrede kunnen leveren, is de vor
ming van een sterk Groot-Brittannië.
De minister sprak vervolgens zijn vol
doening uit over de afschaffing van be
paalde contingenten en de verlaging van
de invoerrechten door Frankrijk, en ver
klaarde met genoegen te hebben gecon
stateerd dat de regeeringen van Italië,
Zwitserland en Nederland in dezelfde
richting werkzaam zijn.
Tenslotte, aldus eindigde Chamberlain,
zullen wij waarschijnlijk tot den interna-
Uit Peiping wordt vernomen, dat de voor
zitter van den politieken raad van Hopei en
Tsjahar, generaal Soeng Tsje Yuan, aan de
pers heeft verklaard, dat hij een aantal be
sprekingen heeft gevoerd met den comman
dant van het Japansche garnizoen te Tient-
sin, luitenant-generaal Tshiro, inzake de Ja
pansch-Chineesche economische samenwer
king in Noord-China, hierbij inbegrepen den
aanleg van spoorwegen. Soeng verklaarde
dat dit tot stand wordt gebracht op basis
van gelijkheid en reciprociteit.
Ten aanzien van de Japansch-Chineesche
spanning verklaarde Soeng, dat deze moet
worden geregeld niet door oorlog, doch
langs vreedzame diplomatieke wegen.
Kuwashima te Nanking aangekomen.
Kazue Kawashima, de boodschapper van
den Jap. minister van buitenL zaken Ari-
ta, is gisterochtend per vliegtuig uit Sjang
hai te Nanking aangekomen. Onmiddellijk
begaf hij zich naar den Japanschen ambas
sadeur Kawagoe en stelde hem op de hoogte
met de instructies van de Japansche regee
ring ten aanzien van de komende onder
handelingen met de Chineesche regeering.
De correspondent van de Nichi Nichi
Sjimbun deelt mede, dat de onderhande
lingen tusschen maarschalk Tsjang Kai Sjek
en den Japanschen ambassadeur Kawagoe 9
October zullen beginnen.
De correspondent van de Asahi Sjimbun
te Nanking is niet optimistisch over de on
derhandelingen tusschen Tsjang Kai Sjek
en Kawagoe.
Na de devaluatie van de lire.
De clearing-overeenkomsten met verschil
lende landen, die voorloopig waren ge
schorst, zullen opnieuw gelden op de basis
van de nieuwe noteering der lire.
Albanië devalueert niet.
Officieel wordt medegedeeld, dat de A1-
baansche goudfranc niet zal worden gede
valueerd.
Geen devaluatie van den dinar
Naar het agentschap Avala verneemt,
heeft het Joegoslavisch ministerie van finan
ciën in overleg met de nationale bank van
Joegoslavië besloten niet te devalueeren en
de waarde van den dinar te handhaven.
In
DE VOLKENBONDSZITTING.
Debat over de mandaten
de zesde Volkenbondscommissie, die
voor de politieke vraagstukken, is gister
morgen een belangwekkend debat over de
mandaten gehouden. De Noorsche gedelj
geerde Lange toonde zich voldaan over het
tot stand komen van het Fransch-Syrische
verdrag en gaf uiting aan een zekere onge
rustheid ten aanzien van de gebeurtenissen
in Palestina. Hij stelde voor, dat de mandaat
commissie aan deze kwestie een speciale
zitting zou wijden.
De Pool Komarnicki verklaarde, dat zijn
land er prijs op stelt, dat de nationale haard
stede der Joden in Palestina behouden blijft
Hij sprak de hoop uit, dat de Britsche regee
ring niet zal- overgaan tot stopzetting der-
immigratie en noemde het noodzakelijk, daf
andere uitwegen worden gevonden voor de
enorme joodsche bevolking in midden- en
oost-Europa. Polen behoudt zich voor, te de
zen aanzien voorstellen te doen.
De Fransche gedelegeerde, Vienot, ver
klaarde de Engelsche moeilijkheden in Pa
lestina ten volle te begrijpen. Frankrijk
meent door het sluiten van het verdrag met
Syrië een compromis te hebben tot stand
gebracht tusschen het verlangen naar onaf
hankelijkheid der Arabische bevolking en de
traditioneele bescherming door Frankryk
der christelijke minderheden.
Naar aanleiding van een zekere Turksche
bezorgdheid ten aanzien der minderheden
in de streek van Alexandrette verzekerde
Vienot, dat Frankryk de verplichtingen, die
het jegens Turkye op zich heeft genomen,
zal respecteeren. Indien Turkye een nieuwe
regeling wenscht, is Frankrijk tot onderhan
delingen bereid.
CHAUFFEURSSTAKING
TE MINNEAPOL1S GEËINDIGD.
De staking van vrachtautochauffeurs,
die twee maanden geduurd heeft, is giste
ren tot een einde gekomen, doordat
werkgevers en werknemers een accoord
hebben gesloten.
Te IJmuiden binnengekomen schepen
rapporteeren, dat op de Noordzee een aan
varing heeft plaats gehad tusschen de mo
tortrawler „Dirkje" R.O. 53 en den haring-
logger „Sch. 253", schipper A. Oosterbaan.
Laatstgenoemd vaartuig zonk na een kwar
tier. De opvarenden van den logger werden
door de bemanning van de motortrawler ge
red. Zij moesten echter al hun bezittingen
achterlaten.
De „Dirkje", die aan den voorsteven werd
beschadigd, vaart op halve kracht naar
IJmuiden en wordt tegen den avond aldaar
verwacht.
DE GOUDVOORRAAD DER
NEDERLANDSCHE BANK.
Honderd millioen voor het egali
satiefonds.
De per 5 October j.1. opgemaakte
verkorte balans van de Nederland-
sche Bank geeft o.m. eene verminde
ring van den goudvoorraad te zien
ten bedrage van ongeveer honderd
millioen gulden. De Nederlandsche
Bank deelt mede dat deze verminde
ring is ontstaan doordat de Bank een
gedeelte van haar goudvoorraad als
werkkapitaal ter beschikking heeft
gesteld van het krachtens art. 1 der
wet van 30 September 1936 (Staats
blad no. 403) ingestelde egalisatie
fonds. De stijging van den post „be
leeningen" (inclusief voorschotten in
rekeningcourant op onderpand) op
den weekstaat der Bank houdt voqr
het grootste gedeelte verband met
deze goudtransactie.
Hedenmorgen om kwart over negen
is onder Kralingscheveer te Rotterdam
een motorbootje met vier personen aan
gevaren door een Fransche sleepboot.
In de kajuit van dit bootje bevonden
zich een 44-jarige vrouw en haar 8-jarig
zoontje. Zij zyn, daar het bootje onmid
dellijk na de aanvaring in de diepte
verdween, jammerlijk verdronken.
De vader en een dochtertje konden
gered worden.
Nadere bijzonderheden.
De vlet kwam uit de richting Rotterdam
en werd achterhaald door de Fransche
sleepboot „Allier". De schipper van de vlet,
de 44-jarige L. Kaptein, wonende in de
Feyenoordstraat te Rotterdam, stuurde bij
Kralingscheveer zijn vlet plotseling naar
bakboordzijde met de bedoeling de rivier
over te steken. De Fransche sleepboot, die
een groote snelheid had, kon de vlet niet
meer uit den weg gaan, waardoor deze aan
bakboordzijde geraakt werd, omsloeg en in
de diepte verdween.
Het ongeluk werd opgemerkt door een
aantal opvarenden van Rijnschepen, die voor
IJsselmonde voor anker lagen. Twee man
nen van het Rijnschip „Sindoro", A. Tim
mermans en M. van Driel, alsmede een
schepeling van het Rijnschip „Bamberg", C.
van Dongen, begaven zich oogenblikkelijk
in de roeiboot van de „Sindoro" en schoten
te hulp. Zij mochten er in slagen, het 17-
jarig meisje Kaptein, dat zich boven water
had weten te houden, aan boord van de roei
boot te nemen. Op hetzelfde oogenblik
dreigde schipper Kaptein in de diepte te
verdwijnen. Men riep hem vanuit de roei
boot toe: „sla met je armen" en met inspan
ning van alle krachten wist de man zich
tenslotte nog zoo lang boven water te hou
den, dat hij aan boord van de roeiboot kon
worden genomen. De ijzeren vlet was inmid
dels reeds gezonken.
Toen de Fransche sleepboot naderde,
heeft de dochter van den schipper op
het laatste moment het gevaar, dat de
vlet bedreigde, zien aankomen. Zy riep
haar moeder toe: „Hou je vast".
De moeder en haar achtjarig zoontje
bevonden zich echter in het roefje en
konden, toen de boot snel kapseisde,
niet meer boven komen. De vlet is in
het 12 meter diepe vaarwater gezonken.
De rivierpolitie en de rijkshavendienst, die
spoedig met eenige booten ter plaatse aan
wezig waren, zullen trachten in den loop
van den dag de gezonken vlet te lichten.
De schipper heeft verklaard, dat de aan
varing te wijten is aan een verkeerde ma
noeuvre zijnerzijds.