DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
RUSLAND EN DE KWESTIE DER
NIET-INMENGING.
Eenige nota's in de vergadering besproken.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320. redactie 3330.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
138e Jaargang
De Spaansche revolutie
Portugal verbreekt de diplomatieke betrekkingen met Madrid.
De Russische nota.
a.
Portuqal en Spanje.
herstel der
monarchie
De demonstratie der Rexisten.
Het Duitsche vierjaren-plan
Duitschland erkent de
verovering van Abessinië.
Laffe overval te Kloosterzande.
Oude man gewond.
Herriot's redevoering.
Op Het congres der
radicalen.
ALKMAARSCHE COURANT
251 Dit bestaat uit vier biaden. Directeur: C. KRAK. Zaterdag 24 October 1936
De teerling is gevallen: Rusland
wenscht niet, in grootere mate gebon
den te zijn aan het accoord van niet-
inmenging dan andere deelnemers.
Dat is het voornaamste resultaat van
de vergadering van de niet-inmengings-
commissie. gisteren in Londen ge
houden.
Lord Plymouth heeft aan het begin der
zitting van genoemde commissie voorlezing
gedaan van de betreffende nota, waarin de
Sovjet-regeering o.m. verklaart: gezien de
«rechtvaardige situatie, welke is gescha
pen, acht de regeering der Sovjet-Unie in
erereenstemming met haar verklaring van
T October zich niet gebonden door de niet-
lnmengingso vereen komst in een grooter
mate dan de overige deelnemers.
De beteekenis dezer verklaring wordt ver
duidelijkt door een voorafgaande passage in
de nota, waarin verklaard wordt, dat, daar
de commissie de inbreuken niet heeft doen
eindigen en het Sovjet-Russische voorstel de
Ptortugeesche havens te controleeren, niet in
«verweging heeft genomen, de Sovjet-
Russische regeering van meening is, dat de
overeenkomst een vodje pepier is geworden
en in de practijk heeft opgehouden te be
staan.
Rusland wenscht Spanje recht te
geven wapens te koopen.
De Sovjet-regeering ziet slechts één uit
weg uit deze situatie: De Spaansche regee
ring het recht te geven buiten Spanje wa
pens te koopen en daarbij faciliteiten te
verleen en en den deelnemers aan de niet-
kmengingso vereen komst het recht te geven
wapens aan Spanje te verkoopen.
In de nota verklaart Maisky voorts, dat de
niet-inmengingsovereenkomst systematisch
door een zeker aantal deelnemers is ge-
«honden. De levering van wapens aan de
RRandelingen duurt voort, zonder dat
■nrties worden toegepast.
Jbrtugal is de voornaamste basis gewor
den voor leveringen aan de opstandelingen,
tewyl de wettige Spaansche regeering in
tóte geDoycot is, daar zij beroofd is van
de faciliteiten buiten Spanje wapens te
koopen
Als gevolg van de schending der overeen
komst is een voor de opstandelingen gun-
•hge situatie geschapen, hoewel de overeen
komst geenszins bedoelde een zoodanigen
toestand te scheppen.
Twee Italiaansche nota's.
Van geheel anderen aard waren de twee
Italiaansche nota's, welke aan de commissie
Werden overhandigd. Dat wil zeggen. e
kwesties kwamen grootendeels op hetzelfde
neer, maar de belangen van Italië en Rus
land bleken volkomen tegenover elkaar te
•taan Wat trouwens geen wonder is!
Wat de eerste Italiaansche nota betreft,
daarin wordt uitdrukking gegeven aan de
verrassing dat het document van Del Vayo
(den Spaanschen minister van buitenland-
«che zaken) als voldoende basis voor een
klacht is beschouwd.
De Italiaansche regeering bevestigt schrif
telijk, dat de Spaansche beweringen van
allen grond ontbloot zijn. DeItal'ansch®re"
teering weerlegt de Spaansche beweringen
met nameen aanzien van "aliaansche zen
dingen en herinnert er aan, dat het door
IU& goedgekeurde embargo pas opJ8
toitenlandsche per. ^'^^''voor het
voerde bestellingen.
Beschuldigingen jegens Sovjet-
Rusland herhaald.
houestigt de Italiaan-
In haar tweedein®ta* uldigingen aan-
Khe regeering alle Des t door
gaande schendingen va g 0ctober op
Sovjet-Rusland, zo0f ^Lnsche regee-
achrift waren gesteld- D bewijzen te kun.
ring verklaart overvloed* ^^g», in
»en leveren van „dirw herhaalde in
«tryd met letter en geest de leiders
het openbaar door Sovjet- gomt ver-
afgelegde verklaringen. L> overtreding
volgens zestien gevallen deze ge-
door Sovjet-Rusland op en vraagt
vallen te willen voorleggen aan de commis
sie en aan den vertegenwoordiger van Sov
jet-Rusland met het verzoek er in overeen
stemming met het reglement uitleg van te
geven.
Communiqué van de commissie.
De niet-inmengingscommissie heeft ten
slotte een communiqué uitgegeven, waarin
verschillende punten van de vergadering
worden medegedeeld.
De Portugeesche vertegenwoordiger wees
met kracht de beschuldigingen tegen zijn
land, zooals deze vervat zijn in het schrij
ven van den vertegenwoordiger der Sovjet-
Unie, van de hand en verklaarde: de be
schuldigingen zijn ongegrond, zooals vastge
steld zal kunnen worden, wanneer het ant
woord van mijn regeering zal zijn binnen
gekomen.
Overeengekomen werd, het schrijven van
Maisky aan den voorzitter van de sub
commissie voor te leggen. Men zal dan den
vertegenwoordiger der Sovjet-Unie verzoe
ken, bepaalde punten van zijn verklaringen
nader toe te lichten.
Met betrekking tot de schendingen van
het non-interventieaccoord, waarvan de
Spaansche regeering Duitschland had be
schuldigd, gaf de voorzitter der commissie,
Plymouth, als zijn meening te kennen, dat
het antwoord van Duitschland op de inge
diende klachten bevredigend was, behalve
op twee punten, waarover nadere ophelde
ring van de Duitsche regeering is gevraagd.
De vertegenwoordiger van Duitschland
heeft zich bereid verklaard, de gevraagde
inlichtingen in te winnen.
Op een voorstel van Plymouth, gesteund
door den Franschen ambassadeur, kwam de
commissie overeen, de subcommissie uit te
noodigen om morgenochtend bijeen te ko
men, ten einde na te gaan of en in hoeverre
het non-interventieaccoord doeltreffender
zou kunnen worden gemaakt.
De commissie was het er over eens, dat,
aangezien het antwoord der Italiaansche
regeering op de tegen haar ingebrachte be
schuldigingen pas hedenmorgen is gepubli
ceerd, dit pas in de eerstvolgende zitting
diende te worden behandeld.
De commissie nam er acte van, dat de
documenten, overgelegd door de vertegen
woordigers van Duitschland en Italië, in
houdende beschuldigingen terzake van be
paalde schendingen van het accoord, waren
voorgelegd aan den vertegenwoordiger van
Rusland, met het verzoek de noodige uit
eenzettingen te geven, teneinde de feiten te
kunnen vaststellen.
De commissie heeft aan de subcommissie
ter bestudeering voorgelegd een rapport,
waarin een samenvatting is gegeven van de
wettelijke en andere maatregelen, die door
de deelnemende regeeringen zijn genomen
om uitvoering te geven aan het accoord.
De volgende zitting zal, naar overeenge
komen werd, op 28 October worden gehou
den.
Portugal schorst diplomatieke be
trekkingen met Madrid.
De Portugeesche minister van buiten-
landsche zaken heeft den Spaanschen am
bassadeur, Albornoz, een nota doen over
handigen, waarin hy verklaart, dat de Por
tugeesche regeering zich verplicht ziet de
diplomatieke betrekkingen met de regee
ring te Madrid te schorsen.
Gisteren nog zijn instructies getelegra
feerd aan den Portugeeschen zaakgelastig
de te Alicante, waarin hem opdracht gege
ven wordt, scheep te gaan op het in deze
haven voor anker liggende Portugeesche
oorlogsschip en naar Portugal terug te
keeren.
De Portugeesche regeering behoudt zich
het recht voor, zoodra zij dit opportuun zal
achten, de aan den Spaanschen ambassa
deur gezonden nota te publiceeren, waarin
de redenen uiteengezet worden, weshalve
zij meent de diplomatieke betrekkingen
met Spanje te moeten verbreken.
De New York Times heeft een onderhoud
gehad met graaf Mora, den Aide-de-Camp
van ex-koningin Eugenie van Spanje, die
dezer dagen aan boord van de Queen Mary
naar Europa is vertrokken.
Mora was van meening, dat Don Juan,
de derde zoon van Alfonso, binnenkort den
Spaanschen troon zou bestijgen. De graaf
van Covadonga heeft van zijn rechten af
stand gedaan en komt dus niet in aanmer
king.
De ex-koningin zelf liet zichzelf over de
aangelegenheid niet uit.
Mededeelingen der opstandelingen.
De zender van Jerez de La Frontera heeft
o.m. medegedeeld, dat de opstandelingen in
den sector van Siguenza hun opmarsen
voortzetten en Torre Mocho hebben bezet.
Te Madrid heeft de mobilisatie van alle
tot vertrek naar het front geschikte man
schappen der militie, wat het aantal betreft,
niet voldoende resultaat opgeleverd. Men
heeft er thans een algemeene mobilisatie
afgekondigd.
De radiozender heeft gisteren om elf uur
medegedeeld, dat 50 uit Rusland afkomstige
vliegtuigen in Spahje zouden zijn gearri
veerd en dat vandaag (Vrijdag) nog een
zestigtal zou worden verwacht.
Luchtbombardement op Madrid.
Vliegtuigen der opstandelingen hebben
gisteren twee malen boven Madrid gevlogen
en in de omgeving der stad bommen laten
vallen.
Zoodra de vliegtuigen werden opgemerkt,
werd de luchtdoelartillerie in werking ge
steld. De bewoners der hoofdstad hebben
van groote kalmte blijk gegeven.
Waarschijnlijk hebben de toestellen ver
kenningen uitgevoerd.
De algemeene indruk was, dat de opstan
delingen een demonstratie wilden geven om
het moreel der Madrileensche bevolking op
de proef te stellen.
De rechtschen naderen Madrid.
De radioclub van Teneriffe maakt be
kend, dat de rechtschen zich hebben mees
ster gemaakt van Mostoles, tusschen naval
Carnero en Madrid, op 18 K M. van de
hoofdstad.
De luchtstrijdkrachten der opstandelingen
hebben Bilbao gebombardeerd en er be
langrijke schade aangericht
In den sector Si^enza zetten de opstan
delingen den opmarrsch voort. Zij hebben
den berg San Cristobal veroverd. Cartage-
na is gebombardeerd, evenals drie in de ha
ven ligende regeeringsschepen.
Berichten uit Barcelona.
Het hoofdkwartier van Barbastro deelt
mede, dat in den noordelijken sector bij
Espin slag is geleverd, waarbij een afdee-
ling opstandelingen vernietigd werd en haar
wapenen en munitie moest achterlaten. Het
bombardement van Huesca wordt voortge
zet en van loopgraaf tot loopgraaf wordt
met tusschenpoozen het geweervuur onder
houden.
In den sector van Tardienta is een colon
ne Mooren door de regeeringstroepen op de
vlucht gedreven.
Het volksgerechtshof te Barcelona heeft
zeven artillerie-officieren ter dood veroor
deeld, wegens deelnemen aan de gebeurte
nissen van 19 Juli.
REDEVOERING VAN LLOYD GEORGE.
„De wereld wordt niet gered door
staatsgrepen en dictaturen".
Op een betooging van den Raad van Actie
heeft Lloyd George gisteravond te Man
chester een redevoering uitgesproken, waar
in hij o.m. zeide, dat Engeland, of zelfs de
wereld, niet gered zullen worden door
staatsgrepen of dictaturen.
Ten aanzien van den internationalen toe
stand zeide Lloyd George, dat hy zich onge
rust maakte te zien hoe van dag tot dag de
betrekkingen tusschen de naties meer ge
spannen werden en hoe de landen een taal
gebruikten, die nooit tevoren gebruikt was.
Het werkelijke gevaar in geval van oorlog,
aldus Lloyd George, verder, ligt niet zoo
zeer in de superioriteit der dictaturen met
betrekking tot de combineering, als wel in
het gebrek aan samenhang van den kant der
andere mogendheden. „Wij moeten inplaats
van onze bewapening, onzen samenwerking
krachtiger maken".
Tenslotte bepleitte Lloyd George een con
solidatie van de macht van den Volkenbond
op basis der collectieve veiligheid en alge
meene ontwapening, welke „het middel zou
zijn om deze dwaze rivaliteit tot staan te
brengen",
MOORDENAAR VERBRAND.
De houthakker, die eenige dagen geleden
te Lardiers in Frankrijk in een vlaag van
krankzinnigheid vijf personen vermoordde,
is door de gendarmerie ontdekt in een boer
derij, waarin hy zich had verschanst. De
gendarmen staken het huis in brand en de
moordenaar kwam in de vlammen om het
leven.
Politieke tegenstanders zouden den
weg willen versperren.
Naar verluidt, zouden reeds gister
avond 20.000 Rexisten vanuit verschei
dene plaatsen in België te Brussel zijn
aangekomen voor de demonstratie van
Zondag.
Men zou ernstige ongeregeldheden
verwachten, de socialisten en commu
nisten zouden den weg, welke de Rexis
ten willen gaan, willen versperren.
Anderzijds hebben de gouverneur van de
provincie Brabant en de burgemeester van
Brussel medegedeeld, dat strenge politie
maatregelen zullen worden genomen, samen
scholingen zijn verboden en het verkeer van
voertuigen is voor 48 uur stilgelegd.
Volgens de laatste berichten blijven de
rexisten vastbesloten, de voor Zondag aan
gekondigde demonstratie doorgang te doen
vinden. Op de voorpagina van het blad „Le
Pays Reel" staat in vette letters te lezen:
„Komt allen Zondagmorgen naar Brussel om
de oude soldaten van den User toe te jui
chen".
Degrelle tegen „dictatuur".
In tegenwoordigheid van den leider der
Vlaamsch-nationalisten heeft de leider der
Rexisten de pers ontvangen en een manifest
„tegen de dictatuur" overhandigd.
In dit manifest wordt verklaard, dat de
regeering haar toevlucht zoekt tot een schen
ding der grondwettelijke vrijheid en een
revolutionnairen toestand provoceert. „Wij
Degrelle
zyn ons bewust in beslissende uren te leven
en wijzen iedere dictatuur van de hand. Wij
zijn het, die tegen de dictatuur der regee
ring orde en recht verdedigen. De beslissen
de strijd is begonnen".
Het manifest besluit met de woord „Rex
zal overwinnen".
Plan om Degrelle te arresteeren.
In politieke journalistieke kringen in de
Belgische hoofdstad ging gister het gerucht,
dat de regeering het plan zou hebben om
den leider van de Rexisten, Degrelle, te ar
resteeren, teneinde eventueele wanordelijk
heden Zondag a.s. te voorkomen.
Op een desbetreffende vraag van den
correspondent van het agentschap Stefani
ontwoordde Degrelle, dat hem dit voor
nemen van de regeering bekend was, even
als het verzet van den minister van justitie,
hiertegen.
Het eerste decreet door Göring
uitgevaardigd.
Minister-president Göring heeft gis
ter zijn eerste decreet inzake de ver
wezenlijking van het vier jaar plan uit
gevaardigd. Hierin wordt gezegd, dat
het werk zooveel mogelijk zal worden
gedaan door de bestaande instanties,
nieuwe ambten zullen slechts in uiter
ste noodzaak worden geschapen. Allen
die meewerken, personen en organisa
ties in staat en party staan onder leiding
van Göring.
Minister-president Göring zal zich verder
laten voorlichten door een ministerraad van
deskundigen, waarin o.a. de chef van de
rijkskanselarij, staatssecretaris dr. Lammers
en de deskundige voor Duitsche grondstof
fen, dr. Keppler, zitting hebben.
Verder worden de onderdeelen opgesomd,
waarin de organisatie wordt verdeeld, n.1.:
Ie het fabriceeren van Duitsche grondstof-
De Italiaansche minister van buiten-
landsche zaken, graaf Ciano, is vanmor
gen door den Duitschen rijkskanselier,
Hitier, ontvangen in tegenwoordigheid
van den minister van buitenlandsche za
ken, von Neurath.
Bij deze gelegenheid deelde Hitier
graaf Ciano, als vertegenwoordiger van
de Italiaansche regeering mede, dat het
Duitsche rijk is overgegaan tot formeele
erkenning van het Italiaansche keizer
rijk in Ethiopië.
De Italiaansche minister van buiten
landsche zaken nam van deze mededee-
ling kennis en gaf uiting aan de vol
doening en waardeering der fascistische
regeering.
Hedennacht te omstreeks één uur is
het bejaarde echtpaar V. te Klooster
zande uit zijn slaap opgeschrikt door een
in een laken gehuld individu, dat aldus
vermomd via een raam de woning was
binnengedrongen. Eerst tegen zes uur
heeft de oude vrouw aangifte bij den
gemeenteveldwachter gedaan van het
geval, en wat zich in dien tusschentyd
precies in de woning van den 84-jarigen
landbouwer V. heeft afgespeeld, is nog
niet bekend.
By een ingesteld onderzoek ter plaatse
vond men den ouden man zwaar ge
wond: hij had een schot in de zijde. Het
slachtoffer van dezen nachtelijken laf-
fen overval is vervoerd naar het zieken
huis te Gronendyk (gemeente Honte-
nisse), waar operatief ingrijpen nood
zakelijk bleek.
In het huis heerschte een ware chaos;
vrijwel alle kasten en laden waren over
hoop gehaald en men vond tusschen de
rondgestrooide goederen drie leege hul
zen en twee kogels. Tot nog toe worden
enkele diamanten en gouden voorwer
pen vermist. De dader wist in het nach
telijk duister te ontkomen.
fen, 2e verdeeling van grondstoffen, 3e
arbeids-regeling, 4e de landbouw-productie,
inzoover deze in verband staat met het
vier-jaar-plan, 5e prijsregeling, 6e deviezen-
kwesties.
De financieele kwesties worden uitgewerkt
in samenwerking met de ministeries van
financiën en economische zaken.
Dr. Keppler wordt tevens benoemd tot
persoonlijk raadsman van minister-president
Göring inzake den opbouw van de Duitsche
grondstof-industrie. Verder heeft hij de lei
ding in de fabricatie van industrieele vetten.
Binnenkort zal minister-president Göring
in het sportpalast een rede houden over de
maatregelen, welke genomen worden in
verband met het vier-jaar-plan.
Op het congres der radicaal-socia
listen is tydens het debat over de
buitenlandsche politiek het woord ge
voerd door Herriot, die o.m. ver
klaarde den Volkenbond nog steeds
even toegewijd te zijn. Men moet,
zeide hij, de werkelijkheid onder het
oog weten te zien. Het is waar, dat
Frankrijk, een der voornaamste kam
pioenen van het organisme van
Genève, vele teleurstellingen heeft
ondervonden. De woorden, onlangs
tot ons gekomen van een land, dat ons
materieel en moreel zoo na staat, heb
ben in ons een welhaast physieke be
roering gewekt.
Wanneer, zoo vervolgde Herriot, de in
ternationale rechtsorde ineen dreigt te
storten, wanneer de leer der collectieve
veiligheid slechts woorden schijnt te zyn,
denkt u eens in, welk een opschudding dit
teweeg zou kunnen brengen onder de
kleine mogendheden, die er op rekenden,
dat deze leer in daden zou worden omge
zet, en dat de collectieve veiligheid niet
een waandenkbeeld, doch een wapenrus
ting zou zijn. Het is een traditie van
Frankrijk, de kleine landen te verdedigen.
Laat men wel weten, dat deze leer dooi
ons, radicalen, noch vergeten, noch ver
loochend wordt.
