DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Mislukte Rexisten-betooging te Brussel.
Opstandelingen probeeren de hoofdstad
te isoleeren.
Ho 252 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Maandag 26 October 1936
138e Jaargang
De leider Degrelle gearresteerd.
Een onrustige Zondag.
De Spaansche revolutie
Madrid mobiliseert alle beschikbare krachten.
Toeslag verwerkte melk.
ALKMAA
COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS FER GEWONE ADVERTENTIENs
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Het is Zondag, niettegenstaande de
enorme actie, welke door de Rexisten
gevoerd was geworden, niet tot een
marsch naar Brussel gekomen en even
min heeft er op eenig particulier terrein
een betooging plaats gevonden.
Dat wil niet zeggen, dat de dag kalm
voorbij gegaan is! Verre van dat, maar
wij bedoelen hiermee te zeggen, dat de
plannen der Rexisten vrijwel geheel
mislukt zijn.
Er heerschte Zondagmorgen in de Belgi
sche hoofdstad een eenigszins opgewonden
stemming. Politie-agenten en gendarmen
stonden op alle kruispunten opgesteld en
voornamelijk waren zij aanwezig in de Kart-
huizerstraat, waar het hoofdkwartier der
Rexisten gevestigd is.
In dat gebouw was men den geheelen
nacht nog bezig geweest om maatregelen te
treffen voor de betooging, maar aangezien
dat binnenshuis gebeurde, bleef het vrij
rustig.
Naarmate het uur verstreek, werd het
drukker in de stad. De oud-strijders in uni
form verzamelden zich, om des ochtends om
11 uur voor den koning te defileeren en dat
bracht vanzelfsprekend heel wat menschen
op de been. Toen de stoet was samenge
steld, trok de optocht van het Palace du Pa
lais naar den Congreszuil voorbij den ko
ning. Dit défilé, dat onder stroomenden re
gen plaats vond, was na een half uur afge-
loopen.
De Rexisten langs den weg.
Zooals men weet had de leider van de
Rex-beweging zijn aanhangers uitgenoodigd
zich langs den weg te scharen om de oud-
strijders toe te juichen. Vele Rexisten had
den aan dezen oproep gevolg gegeven. Toen
het défilé was afgeloopen, trokken de Rexis
ten naar de binnenstad onder het roepen
van hun leuzen.
Degrelle had zich intusschen opgesteld
voor een venster van een huis op de
Place Sint Gudule, met de bedoeling
met behulp van een luidspreker het
woord tot de betoogers te richten. De
politie raakte slaags met de betoogers
en de leider van de Rexisten in der. se
naat, graat Degrunne, werd gearres
teerd. Politie en gendarmerie dreven de
betooging krachtig uiteen.
Meer arrestaties.
Dat was het begin van het krachtdadig
optreden der politie. Er was echter reden
voor, want in den namiddag werd het on
rustig in de binnenstad. Doorloopend moest
da politie de menigte uiteendrijven en velen,
die niet gehoorzaamden, werden gearres
teerd.
Steeds drukker werd het op de boule
vards tusschen de Beurs en de Place De-
brouckere. De Rexisten stonden langs den
Weg en floten en riepen hun leuzen. Hun
tegenstanders deden hetzelfde en de politie
verbood te blijven staan. Bereden gendar
men dreven hun rijdieren tot op het trot
toir, De Rexisten gingen uiteen, doch later
kwamen zij weer samen. Dit ging zoo eenige
malen en tenslotte ontstond hierdoor een
nerveuse stemming.
Omstreeks vier uur mengden zich politie
ke tegenstanders onder de Rexisten en de
gebalde vuist werd opgestoken tegen de ge
strekte hand. Op den kreet „Rex zal over
winnen", werd geantwoord: „Fascisten naar
Berlijn". Bijna raakte beide groepen slaags
en onmiddellijk werd de politie actief.
De stemming werd meer gespannen en
reeds begon men van kleinere gevechten te
spreken.
Degrelle gearresteerd.
Toen het défilé van de oud-strijders was
afgeloopen, trokken de Rexisten over de
boulevards naar het centrum der stad, on
der 't roepen van den kreet: „Rex zal over
winnen". Socialisten en communisten hiel
den tegenbetoogingen en riepen hun leuzen,
doch het kwam niet tot handtastelijkheden.
Het duel bleef geheel mondeling.
Op de Place Saint Gudule verscheen
Degrelle voor een venster en wilde zijn
aanhangers toespreken. Bij het verlaten
van dit huis werd hij gearresteerd.
Hij werd naar het hoofdbureau van
politie gebracht
Na zijn arrestatie had een betooging
plaats bij de Beurs, de politie dreef de
betoogers uiteen en arresteerde een
veertigtal personen.
Graaf De Grunne en Knaepen wer
den gearresteerd omdat zij weigerden
Degrelle
gevolg te geven aan het bevel van de
politie door te loopen.
Degrelle glimlachte.
Voor zijn arrestatie op de Place Saint Gu
dule sprak Leon Degrelle slechts enkele
woorden. Hij spoorde aan tot kalmte, deed
een aanval op de regeering en herhaalde
zijn hoop. Hij sloot zijn rede met den uit
roep: „Leve de koning".
Hij moest haastig zijn rede beëindigen,
want de politie begon reeds het plein te ont
ruimen. Politiemannen wachtten Degrelle
op, toen hij het huis verliet, dat hem tot
spreekgestoelte had gediend, en met een
glimlach op de lippen liet hij zich wegvoe-
ïen.
Reeds een half uur was het onrustig ge
weest op het plein door jonge Rex-leden,
die uit de kerk kwamen. Tenslotte werd het
plein door de politie en bereden gendarmen
schoongeveegd. Men verwachtte in den mid
dag herhaling van de demonstraties. Om
streeks een uur was het onrustig in de om
geving van de Beurs, doch met kracht maan
den politie en gendarmerie tot doorloopen
aan. Verscheidene personen werden gear
resteerd.
Beschuldiging tegen Degrelle nog niet
bekend.
Op het hoofdkwartier van de Rexisten
werd medegedeld, dat Degrelle naar het pa
leis van justitie werd gevoerd en in staat
van beschuldiging was gesteld. Men wist
evenwel nog niet waarvan hij wordt be
schuldigd.
Vandaag zouden de Rexisten een manifest
publiceeren, waarin wordt geprotesteerd te
gen de arrestatie van den leider en waarin
wordt bevestigd, dat de Rexisten de wet zul
len blijven eerbiedigen.
Slechts enkele arrestaties gehandhaafd.
In het geheel werden omstreeks 250 ar
restaties verricht, doch slechts twee daarvan
werden gehandhaafd, behalve die van de
leiders. Er is slechts een gewonde, een so
cialistisch arbeider, die tijdens de eenige ta
melijk ernstige botsing, waartoe het giste
ren tusschen betoogers en tegen-betoogers
is gekomen, door een revolverschot werd ge
troffen.
Eenige politie-beambten liepen stokslagen
op, terwy'1 eenige betoogers tikken met den
gummiknuppel kregen.
Nog twee Rexistische leiders gear
resteerd.
Om tien uur gisteravond was het rustig
op de boulevards in de binnenstad.
De ordedienst hield zich veel meer op den
achtergrond.
Men meldde, dat het nog eenigszins ru
moerig was in de buurt van het hoofdkwar
tier der Rexisten.
Gistermiddag werilen de Rexistische afge
vaardigden Sin die en Leruite gearresteerd.
Degrelle ca in vrijheid gesteld.
Om één uur vanacht werden Degrelle, de
leider der Rexisten, en diens politieke vrien
den in vrijheid gesteld.
AAN RUSLAND OPHELDERING
VERZOCH r.
Het resultaat van de Zaterdag door
de opstandelingen gevoerde actie en
voornamelijk van de cavalerie van
kolonel Monasterio, wat, dat Madrid
van elke spoorwegverbinding met
het Oosten verstoken werd. De
hoofdstad beschikt slechts over één
verkeersweg naar Valencia, welke
loopt via Tarancon. Generaal Valera
leidde zelf de manoeuvre. Na zware
gevechten werden de doelstellingen
om 5 uur des avonds bereikt. Het op
treden van de tanks en van de cava
lerie was gesteund door artillerie en
luchtmacht. Sinds drie dagen heeft
men van het optreden der regeerings-
vliegtuigen niets meer bemerkt.
De gisteren door de rechtervleugel van
het leger van generaal Varela gevoerde
actie is een aanvulling op die in het begin
van de week, welke uitliep op de inne
ming van Illescas.
Hiermede zou het lot van Madrid bin
nen een dag kunnen zijn beslist.
Generaal Mola is te Illescas aangeko
men, om hierover met generaal Varela te
onderhandelen. Aranjuez is niet aange
vallen. Het is namelijk op een rots gele
gen en daardoor gemakkelijk te verdedi
gen. De inneming van deze stad zou groo
te offers vereischt hebben, welke de op
standelingen zich willen besparen. Zij
gaven er derhalve de voorkeur aan Noor
delijker te blijven en alle verbindingen
met Madrid af te snijden. De artillerie der
regeering heeft groote activiteit ont
plooid. De tanks der opstandelingen wer
den in de uitgestrekte Madrileensche
vlakte met volledig succes ter ondersteu
ning van de cavalerie gebruikt.
De situatie te Madrid; de troepen
der opstandelingen zjjn nabij.
De opstandelingen zijn dicht bij Ma
drid, maar de bevolking schijnt zich er
niet bovenmatig ongerust om te maken.
Dj bladen hebben gemeld, dat binnenkort
gelukkige veranderingen zullen komen en
me i heeft daar nu vertrouwen in.
Als antwoord op een door de regeering
en de vakvereenigingen op hen gedaan
beroep hebben duizenden burgers hun
Zondag doorgebracht met het aanleggen
van loopgraven rondom de hoofdstad.
Overigens hebben andere burgers hun
Zondag besteed met de behandeling van
het geweer en schietoefeningen, waarbij
het onderricht werd gegeven door kader
van het leger.
In het begin van den middag heeft men
in de binnenstad met fermen stap en
voorafgegaan door tamboers en hoorn
blazers 20.000 jongelieden zien marchee-
ren die terugkeerden van een oefening.
Algemeene mobilisatie.
Alle organisaties van arbeiders mobili-
seeren thans haar leden om dezen ter be
schikking te stellen van de regeering. Op
deze wijze geschiedt een soort algemeene
mobilisatie.
De algemeene unie van Arbeiders, wel
ke de socialistische en communistische
werklieden omvat, heeft een keuze ge
maakt tusschen haar leden om een ieder
de plaats te geven, welke hem toekomt.
Zij, die werkelijke leidershoedanighe-
den hebben, zijn aan de regeering voorge
steld als legercommissarissen. De krach
tigste en meest geschikte mannen tus
schen 18 en 45 jaar zullen bij het strijdend
gedeelte worden geplaatst. De overigen
zullen aan de versterkingen werken of in
de achterhoede dienst doen. Zij die nim-
m~ een militaire opleiding genoten, moe
ten nu dagelijks militaire oefeningen doen
na afloop van hun werktijd. Alle vakver
eenigingen hebben nachtwachten inge
steld om eventueel direct de noodige
maatregelen te kunnen nemen.
Men is van meening, dat wanneer de re
geering een beroep op de vakvereenigin
gen zou doen, deze binnen enkele uren
40.000 tot 50.000 man op de been zouden
kunnen brengen.
Luchtalarm te Madrid.
Om half vijf Zondagmiddag werden
mitrailleurs en stukken luchtafweerge
schut in stelling gebracht. Vliegtuigen der
opstandelingen verschenen opnieuw in de
wolken, welke boven de hoofdstad hin
gen. Enkele toestellen werden op zeer
groote hoogte waargenomen.
In verband met de bedekte lucht weet
men evenwel niet hoeveel het er waren.
Eenige bewoners der stad verzekerden,
dat zij reeds Zondagochtend een kleine
vliegtuiggroep boven de voorsteden van
Madrid heeft waargenomen.
Om vijf uur werd het alarm opgeheven.
Radio Sevilla heeft medegedeeld, dat de
luchtmacht van Franco langen tijd boven
Madrid gevlogen heeft en twee ballons
captifs vernield heeft. Alle te Madrid be
schikbare verdedigers zouden reeds naar
de voorste linies gebracht zijn.
Val van Escorial aanstaande.
Generaal Queipo de Lliano heeft bekend
gemaakt, dat de opstandelingen-troepen
zijn aangekomen te Lebena, ten noorden
van Aranjuez. Na het geleverde gevecht
troffen de opstandelingen jonge meisjes
onder de gevangenen aan. Zij verklaarden
door de anarchisten te zijn gedwongen
naar het front te vertrekken en stelden
zich thans onder bescherming der opstan
delingen. Van het centraal front wordt
gemeld, dat de opstandelingen voor het
Escoriaal staan, waarvan de val aan
staande is.
Radio la Coruna meldt, dat een eskader
vliegtuigen boven Madrid verscheen, toen
leden der volksmilitie op de Puerta Del
Sola defileerden. Er ontstond een onbe
schrijflijke paniek en de miliciens zochten
haastig een veilig heenkomen in de onder-
aardsche schuilplaatsen.
Strijd op twee fronten.
De militaire operaties zijn thans beperkt
tot twee fronten:
ten eerste het front voor Madrid, waar
de opstandelingen trachten op te rukken
over een frontbreedte van 50 K.M. en op
sommige punten, zooals te Naval Carnero,
zyn zij tot 35 K.M. van de hoofdstad op
gerukt.
Ten tweede het front in Asturië met als
onmiddellijk doel de bezetting van Gijon.
Oviedo wordt hier gebruikt als basis voor
de opstandelingen, die trachten door te
dringen naar Gijon, Trubia en het mijn
centrum Mieres.
In den strijd om Madrid trachten de re-
geeringstroepen door te breken bij het
Escorial, terwijl de opstandelingen bij
Naval Carnero oprukken.
Het radiostation van de opstandelingen,
Jerez de la Frontera deelde mede, dat gis
teren 48 bombardementsvliegtuigen en 32
jagers van de opstandelingen boven Ma
drid hebben gevlogen en pamfletten uit
wierpen, waarin de bevolking werd aan
gespoord zich over te geven, teneinde een
vernietiging van de stad te voorkomen.
Aan het Guadalajara-front trachtten de
regeeringstroepen San Cristobal, dat gis
teren door de opstandelingen werd bezet,
te hernemen, doch zij werden met verlie
zen afgeslagen.
Kunstschatten uit het Escoriaal
naar Madrid.
Talrijke kunstvoorwerpen uit het kloos
ter van het Escoriaal zijn naar Madrid
overgebracht als beschermingsmaatregel
tegen het oorlogsrisico. De schatten wor
den onder bescherming gesteld van de
commissie van artistieke eigendommen
welke onlangs is ingesteld.
De werkzaamheden der niet-inmengings-
commissie.
Beschuldigingen vanwege Brit-
sche delegatie.
De essentieele schendingen der
neutraliteit, welke door de Britsche
delegatie zijn opgesomd in de niet-
inmengingscommissie zijn de vol
gende:
Het Russische stoomschip „Tari Bolshe-
vik" zou te Carthagena op 15 October 18
vliegtuigen, 15 lichte tanks en meer dan
300 kisten bommen en andere munitie
hebben ontscheept.
Het Spaansche stoomschip „Campeche"
zou ongeveer 14 dagen geleden te Car
thagena een zeker aantal stukken loop-
graafgeschut, geweren en munietie van
Russischen oorsprong hebben ontscheept.
Het Russische stoomschip „Grusche-
chev" zou op 19 October te Alicante 85
militaire vrachtwagens van Russische
origine hebben aangevoerd.
Op 7 October zouden drie Italiaansche
vliegtuigen op Palma de Majorca zijn ont
scheept en een Italiaansch schip zou er
dienzelfden dag kisten wapens en munitie
hebben gelost.
Van haar zijde stelt de Britsche regee
ring thans een onderzoek in naar het doen
en laten van het Britsche schip „Bram-
hill", dat van Antwerpen naar Barcelona
oorlogsmateriaal zou hebben overge
bracht.
De „Sunday Times" meent voorts te ge-
looven, dat het door Groot-Britannië en
andere mogendheden ingestelde onderzoek
geen enkel bewijs heeft geleverd, dat Por
tugal de niet-inmengingscommissie na
zijn toetreding zou hebben geschonden.
Opheldering van Russische
regeering gevraagd.
In de bijeenkomst van het sub-comité
der niet-inmengingscommissie heeft men
geprobeerd den hachelijken toestand,
De minister van landbouw en vis-
scherjj heeft bij de verlaging van den
toeslag over de tot zuivel- en melkpro
ducten verwerkte melk, ingegaan op 17
Mei j.1. medegedeeld, dat overwogen
zou worden dezen toeslag in de winter
maanden weder op een hooger peil te
brengen, om ook door middel daarvan
het verschil tusschen den zomerprijs en
den winterprijs der melk te accontu-
eeren.
Van bevoegde zijde vernemen wij,
dat thans besloten is, dezen toeslag met
ingang van 1 November a.s. te verhoo-
gen van 2 cent tot 2.40 cent per Kg.
melk met een vetgehalte van 3.2
ontstaan door de nota der regeering van
Sovjet-Rusland, op te heldren.
Onder den krachtigen druk der overige
leden van het sub-comité heeft Maisky op
zich genomen zijn regeering meer bijzon
derheden te vragen op haar tot lord Ply-
mouth gerichte nota.
De specifieke vraag voor de commissie
is, aldus meent men, of Rusland zich nog
gebonden acht door de niet-inmengings-
overeenkomst op denzelfden voet als de
overige partijen.
graageschut, geweren en munitie van
de lord Plymouth, wat hem betreft niet de
beteekenis van den brief te begrijpen.
Grandi hield staande, dat Rusland in
zijn brief zelf had beslist dat andere lan
den het pact hadden geschonden, zonder
de beslissing der commissie af te wach
ten, hetgeen in overeenstemming zou zijn
geweest met de procedure, welke door
alle gedelegeerden is goedgekeurd.
Russen zouden beschikking over
Fransche havens hebben ge
vraagd.
De Russen zouden voor hun oorlogs- en
handelsvloot de vrije beschikking hebben
gevraagd over de Fransche havens.
De Fransche minister van buitenlandsche
zaken beschouwt dit verzoek evenwel als
onaanvaardbaar, aangezien het Fransch-
Sovjet Russisch pact op geen enkele wijze
in deze aangelegenheid zou voorzien.
Het antwoord van Portugal aan de
non-interventie-commissie.
De Echo de Paris meldt: Het antwoord
van Portugal aan de non-interventie-com-
missie, dat binnenkort door deze commissie
zal worden bestudeerd, is een lang docu
ment, onderverdeeld in twee gedeelten.
In het eerste deel wordt de beschuldiging
van de Sovjet-Russische delegatie ontkend;
in het tweede deel wordt de Sovjet Unie zelf
beschuldigd de neutraliteit in Spanje niet in
acht te hebben genomen.
De Portugeesche regeering merkt op, dat
zjj alleen antwoordt op de Russische be
schuldigingen „uit hoogachting voor de in
ternationale commissie". De ontkenning gaat
punt voor punt de beschuldigingen na en is
vergezeld van een lijst van buitenlandsche
firma's welke Portugal mitrailleurs lever
den. Deze wapens hebben het land niet meer
verlaten.
Vervolgens zegt de Portugeesche regee
ring, dat de burgeroorlog in Spanje het ge
volg is van den invloed der Sovjet-Unie in
de binnenlandsche kwesties van het land.
Het document maakt melding van een ver
gadering van de derde internationale te
Moskou in Februari j.1., waarin een plan tot
Sovjetiseering van het Iberisch schiereiland
tot in bijzonderheden werd uitgewerkt.
Dan wordt geconstateerd, dat in Maart
1936 Sovjet-Russische agigatoren te Barce
lona zijn aangekomen, terwijl groote hoe
veelheden wapenen en munitie aan boord
van Sovjet-schepen werden aangevoerd.
Hierna wordt de Sovjet-Russische ambas
sadeur te Madrid, Rosemberg, beschuldigd
de regeering volkomen te overheerschen,
zelfs zou hij zitting hebben in den minister
raad. De Sovjets zouden ook de opperste
leiding hebben in de militaire operaties, ter
wijl in September j.L vijf Sovjet-officieren
te Barcelona zouden zijn aangekomen.
Tenslotte wordt nog verklaard, dat mo
menteel het Russische schip „Heba" en het
Mexicaansche schip „Jalisco" te Alicante
groote hoeveelheden Russisch oorlogsmate-
rieel ontschepen.
DE INTELLIGENTIE VAN JAPANNERS.
Dr. Kanisji Tanaka, professor in de psy
chologie aan de universiteit van Tokio, ver
klaart het bewijs te kunnen leveren, dat de
Japanners de grootste intelligentie bezitten
van de Oostersche volken en mede de groot
ste ter wereld.
De professor heeft daartoe metingen ver
richt bij 35.628 personen, waartoe behoor
den in Japan, China, Koréa, Mandsjoerije
en Formosa wonende Japanners, Koreanen,
Chineezen, bewoners van Mandsjoekwo en
Formosa.
Hy verklaart, dat de Japanners een intel
ligentie-index hebben van 49, vergeleken
met de Koreanen 39 en de Mandsjoes 37.