FLITSEN VAN HET WITTE POEK.
c
Nu straks de film „Rembrandt"
haar wereldpremière zal beleven
RW*
- T
13
Interessante bijzonderheden over deze
voor ons land zoo belangrijke rolprent.
Over spelers en speelsters.
ONZE BIOSCOPEN.
De film „Rembrandt" werd door
London Film, de maatschappij, die
o. a. films als „Hendrik VIII", „Ca-
tharina de Groote", „De roode Pim
pernel", „Sanders of the river" en
„De wereld in wording" maakte, ver
vaardigd in de nieuwe Denham stu
dio's, nabij Londen, het grootste en
modernste studio-complex van Euro
pa dat wat inrichting en outillage
betreft niet voor Hollywood be
hoeft onder te doen. De directeur van
de London Film, Alexander Korda,
voerde tevens de regie van deze
grootsche film, die door Loet C.
Barnstijn's Filmdistributie in Neder
land zal worden uitgebracht.
Architect was de broer van Korda,
Vincent, die voor de Hollandsche
sfeer en de details werd bijgestaan
door onzen landgenoot Johan de
Meester, die als tooneelregisseur zijn
sporen reeds verdiend heeft. Aan de
camera stond George Perinal.
Charles Laughton speelt zoo
als onze Londensche correspondent reeds
eerder in een artikel over deze film ver
telde de titelrol. Hij toont ons Rem
brandt van Rijn als een rondborstige,
maar toch ook vaak arrogante man,
meestal arm, wat aardsche goederen be
treft, doch rijk aan scheppingskracht,
grootsch in zijn kunst en vorstelijk in zijn
edelmoedigheid. Men ziet hem tusschen
zijn 35ste en zijn 60ste jaar, als een leven
dig, vierkant man met een zorgeloos,
goed humeur, dat echter achter zich de
demon der artistieke inspiratie verbergt.
Dit merkwaardige karakter biedt Laugh
ton een prachtige gelegenheid om zijn
grootste filmrol sedert „Hendrik VIII' te
spelen. Zijn Rembrandt is zoowel een
humorvolle als een tragische figuur, maar
in iedere periode van zijn kleurrijk leven
blijft hij een man van beschaving, een
gever, een vorst onder zijn medemenschen.
Charles Laughton, die men ongetwijfeld
mag rekenen tot de brillantste karakter-
spelers van het witte doek, werd in 1899
te Scarborough geboren. Hij vierde tijdens
de opnamen van Rembrandt zijn 37ste
verjaardag. Zijn Londensche tooneelsuc-
cessen waren o. a. „The cherry orchard",
„Alibi" en „On the spot". Zijn grootste
filmrol was „Het liefdeleven van Hendrik
VIII", die gevolgd werd door zeer opmer
kelijke creaties in „The Barretts of Wim-
pole Street", „Ruggles of Red Cap" en^
„Muiterij op de Bounty".
Elsa Lanchester, in het gewone
leven de echtgenoote van Laughton, speelt
de rol van Hendrickje Stoffels, 't Zeeuw-
sche meisje, dat in Rembrandt's huis in
Amsterdam niet alleen de scepter in de
keuken voert, doch ook in het schilders
atelier een rol van belang speelt, als zij
voor enkele van Rembrandt's beroemdste
schilderijen poseert. Zij was tot aan haar
dood zijn toegewijde gezellin.
Elsa Lanchester maakte van Anna van
Cleef, de vierde vrouw van Hendrik VIII,
een buitengewone en onvergetelijke crea
tie. Zij heeft ook in Hollywood gewerkt,
o. a. in „David Copperfield" en „De bruid
van Frankenstein". Van haar jeugd af,
heeft zij zich voor het tooneel geïnteres
seerd. Op haar 16de jaar richtte zij een
kindertheater in Soho op en later was zij
leidster van „The cave of Harmony",
waar zij stukken van Pirandello, Housman
en Anatole France over het voetlicht
bracht.
Gertrude Lawrence vertolkt de
rol van Geertje Dirx, dienstmeisje in
Rembrandt's huis. Na den dood van zijn
vrouw Saskia werd zij Rembrandt's min
nares en zorgde voor de opvoeding van
zijn zoon Titus. Zij verliet het huis, toen
Hendrickje Stoffels er binnen kwam, aan
gezien zij zeer jaloersch was en haar ri
vale, onder beschuldiging van onzedelijk
gedrag, voor een speciaal consistorie
daagde, een der groote scènes uit de film.
Gertrude Lawrence heeft in korten tijd
naam gemaakt als tooneelspeelster, doch
trad nog niet in films van beteekenis op.
Zij huwde korten tijd geleden met Dou-
glas Fairbanks Jr.
Edward Chapman ziet men als
den rijken Amsterdamschen koopman Jan
Six, die zich te allen tijd een goed vriend
van Rembrandt betoonde. Toen Rem
brandt na zijn bankroet geen dak meer
boven z'n hoofd had, leende Jan Six hem
in zijn tuin een klein huisje, dat als tijde
lijk home voor Rembrandt en Hendrickje
Stoffels dienst deed.
Rembrandt op 40-jarigen leeftijd.
De onthulling van „De Nachtwacht" in het Amsterdamsche stadhuis.
Edward Chapman speelde een groote
rol in de Wells'-film „De wereld in wor
ding". In „Rembrandt" heeft hij, als de
rondborstige, vriendelijke koopman, een
rol, die hem uitstekend ligt. Chapman was
aanvankelijk bankbediende, maar kwam,
via het dilettantentooneel, bij een be
roeps-gezelschap terecht. Een van zijn
grootste successen boekte hij in „The con
stant nymph". Hij vervult ook een zeer
belangrijke rol in de London Film „De
man, die wonderen kon doen", welke bin
nenkort in ons land wordt uitgebracht.
Robert Cochran brengt de figuur
van Govert Flinck op het witte doek, een
van Rembrandt's jongere leerlingen, die
later ook een bekend schilder werd.
Robert Cochran is 22 jaar en meester in
de rechten. Men zag hem o. a. als luitenant
Tibbets in de film „Sanders of the river",
terwijl hij ook speelde in de Engelsche
versie van „Nuits moscovites" en in „De
man, die wonderen kon doen".
Henry Hewitt vertolkt de rol van
Frans Banning Cocq, officier van de
schutterij. Op de „Nachtwacht" ziet men
deze Bannirig Cocq aan het hoofd van zijn
troep. De schutterij-officieren, in wier
opdracht Rembrandt dit beroemde doek
vervaardigde, vonden het echter te ge
dempt van toon en niet fel genoeg. Een
hdvige twist was het gevolg en de op
drachtgevers weigerden het schilderij te
accepteeren.
Henry Hewitt heeft groote tooneel- en
filmervaring. Men kon hem in ons land
aanschouwen in de film „Jood Süss".
Gertrude Musgrove speelt de
rol van Agelintje, een vroolijk, vlasharig
dorpsmeisje, dat werkt in de kroeg bij
Leiden, dicht bij 't hui» van Rembrandt's
vader.
Gertrude Musgrove is een van de talent
volste jongeren in de Engelsche filmwe
reld. Zü had een kleine rol in „De roode
Pimpernel". In het gewone leven is zij de
vrouw van Vincent Korda, den architect
van de groote London Films.
Frank Folley ziet men als Titus
van Rijn, den zoon van Rembrandt en
Saskia. Na een. wat zijn gezondheid be
treft, zeer wisselvallige jeugd, doorge
bracht in Amsterdam, assisteerde hij. op
lateren leeftgd, zijn vader in het atelier
Interessante decors in
„Rembrandt".
Een der mooiste en indrukwekkendste
scènes uit de Rembrandt-film is het be
grafenismaal na den dood van Rem
brandt's vrouw Saskia. Een groot gezel
schap is bijeen in het huis van den schil
der in Amsterdam. Visch, vleesch en fruit
vullen, in heerlijken overvloed, de tafel,
waarvan het middenstuk ingenomen wordt
door een opgezette zwaan, omringd door
fruit en groenten.
De stoel in het midden, die bestemd is
voor Rembrandt, is onbezet, omdat de
meester nog koortsachtig bezig is met het
schilderen van zijn geliefde vrouw.
De gedekte tafel doet even herinneren
aan den identieke scène in „Hendrik
VIII", maar de omgeving is wel heel an
ders. In plaats van de gebeeldhouwde zaal,
met zijn met gobelin bekleede wanden,
zijn groote, open haardvuur en zijn rijke
aankleeding, is deze Hollandsche zaal in
strengen eenvoud gehouden, met hooge
ramen, oud-eiken meubels, glimmend ko
per en tinwerk. Onder leiding van Vincent
Korda is het of een interieur van een oud-
Hollandsch schilderij tot leven gekomen
is. Het schitterende kristalwerk is van
hooge waarde en werd door verschillende
verzamelaars geleend.
Een ander belangrijk décor stelt Rem
brandt's atelier voor, waar hij werkte tij
dens de periode van zijn hoogste roem, en
waarin vele van zijn bekendste schilde
rijen werden geschilderd. Laughton werd
precies geïnstrueerd, hoe hij met zijn palet
en de lange verfkwasten moest omgaan.
Rembrandt mengde al zijn kleuren in
een klein kamertje, grenzende aan zijn
atelier. Zijn leerlingen troffen de ruwere
voorbereidingen, zooals het vermalen en
het verfijnen der grondstoffen. Zooals
men weet, ligt het geheim van de verba
zingwekkende diepte in kleur, die Rem
brandt in zijn werk wist te brengen voor
een groot deel in het feit, dat hij zoo'n uit
muntend „verfbereider" was. Al deze toe
bereidselen, die men gevonden heeft in
oude boeken en beschrijvingen, zullen het
publiek, door de accuratesse, waarmee ze
verfilmd zijn, een interessante kijk geven
op de groote Rembrandt-figuur.
Rondom de „Nachtwacht".
In de film „Rembrandt" speelt de be
roemde „Nachtwacht" natuurlijk een
groote rol. Zoo ziet men de kleurrijke
scène, waar temidden van twintig officie
ren met hun blinkende helmen en borst -
kurassen kapitein Banning Cocq gezeten
is aan de lange tafel in de Bodega Taveer
ne in Amsterdam. Het wachten is op
Rembrandt en de dertien knappe dienster
tjes komen handen te kort om haar ru
moerige gasten te helpen.
Als Rembrandt dan komt, geeft Ban
ning Cocq hem de opdracht voor een
schutterijstuk. Rembrandt accepteert en
het gevolg is de beroemde „Nachtwacht!
Dit in 1642 geschilderde doek wekte hevi
ge protesten, want het stelde de 29 garde
officieren voor, die gereed zijn om op te
marcheeren, inplaats van het gebruikelijke
schuttersstuk.
Ook het onthullen van dit doek in het
stadhuis te Amsterdam komt in de film
voor. De groote zaal is dan versierd met
banieren en een uitgelezen publiek wacht
ongeduldig op de onthulling van het stuk,
dat zóó'n teleurstelling zal brengen, dat
het Rembrandt een groot deel van zijn
roem zal kosten.
Ook in dit tooneel valt de rijkdr7
costuums op, die eveneens als v der
groote historische film „Het linJT de
van Hendrik VIII" door John
ontworpen werden. Bij elk costn 8
rekening gehouden met de persoon 's
den drager om het zoo individueel m Van
lijk te doen zijn, zonder af te kiiken e~
de toen heerschende mode. Van
John Armstrong voorspelt, dat de mo(}e
aantrekkelijke^ details gemakkelijk ^ver.
niet weinig beïnvloed zal worden
deze prachtige kleedij, waarvan kleine
genomen kunnen worden voor de mort»
ne japonnen.
Muziek in „Rembrandt"
Niet alleen werd voor de Rembrandt
film muziek op illustratieve wijze 1
bruikt, teneinde een bepaalde sfeer
indruk te versterken, ook behoort in en
kele tafreelen muziek tot de handeling
Gertrude Lawrence, die de rol va-
Geertje Dirx, Rembrandt's huishoudster
speelt, zingt bijvoorbeeld een oud lied!
„De ondeugende meisjes van Kieldrecht"
terwijl zij bezig is om de tafel te arran'
geeren voor het feestbanket, dat volgt on
de onthulling van de „Nachtwacht" Tb
actrice zelf heeft dit liedje getoonzet.
Elsa Lanchester zingt een heel eenvou
dig liedje van de groene weide, terwijl
Roger Livesey die voor Koning Saul
poseerde een Oud-Hollandsch ii«j
zingt, terwijl hij langs de Amsterdamsche
havens loopt te bedelen.
Belangrijke muzikale illustratie vindt
men voorts bij de scènes, die betrekkin?
hebben op den intocht van den Prins van
Oranje in Amsterdam, terwijl in g.
Leidsche taveerne, waar Rembrandt vaak
vertoefde, liederen en dansen werden op
genomen. met gebruikmaking van oude
instrumenten uit dien tijd, zooals de rom
melpot. de slanghoorn, de doedelzak en de
klarinet.
Een aantal karakteristieke trekjes.
Charles Laughton is erin geslaagd om een
opmerkelijke gelijkenis te vertoon» met
enkele van Rembrandt's zelfportretten. Hij
heeft zijn haar laten groeien en draagt tóch
pruik, n&ch aangeplakte snor. Het eenige,
dat de kapper iederen morgen te doen had,
was: het aanbrengen van een lichte gt-
zichts-make up, terwijl ook het haar wat
stijver en glanzender gemaakt moest wor
den in verband met het feit, dat het anders
niet het gewenschte effect van licht en don
ker door de camera zou geven.
Zoo belooft na de vele bijzonderheden,
welke thans gepubliceerd zijn deze film
inderdaad een gebeurtenis te worden in
Nederland.
Rembrandt (Charta. Laughton) en Hen drikje RWfeb (E|„ Lanchester)
DE HEL OP AARDE.
Koxy-theater.
Er zijn eigenlijk maar weinig films op de
wereld, die nu eens precies de verschrik
kingen van den oorlog toonen, zóó, dat er
werkelijk een pacifistische propaganda van
kan uitgaan. Doch onder die weinigen neenu
„De hel op aarde" een eervolle plaats ir..
Het ia tenslotte een film, waarin men zich
volkomen in de sfeer kan inleven, als
een groep jongemannen welgemoed naar
het front vertrekt, denkende dat zij nu een
heldendaad voor hun vaderland kunnen ver
richten. Doch hoe geheel anders is de rauwe
werkelijkheid. Van mensch wordt men een
wild beest en door het dierlijke wordt men
zoo afgestompt, dat er slechts overblijft een
schijnbaar levenloos, doch gewillig mensch.
Zoo vergaat het de jongelui in deze film.
Den eersten tijd wordt vol goeden moed
achter de vuurlinie doorgebracht, doch lang
zaam, maar zeker komt het besef boven, dat
men hier bijeen is om elkaar af te slachten
op de meest verschrikkelijke wijze. En dan
volgt een afschuw, zoo groot, zoo intens, die
niets hen meer kan bewegen, met oprechte
vaderlandsliefde te strijden.
Doch zij moetenzij worden opgejaagd
als wilde dieren. Zelfs op Paschen en Kerst
mis kent men geen rust en als zij dan eens
een jonge vijand doodelijk aantreffen op
wiens lippen het „Happy Christmas" hoor
baar is, dan eerst voelt men de ontzettende
tragiek tusschen liefde voor den mede-
mensch en de oorlogsverschrikking.
Nogmaals uit het oogpunt van den vrede
een goede film.
Een gevarieerd, vroolijk voorprogramma
gaat hieraan vooraf.
AVE MARIA.
In Bioscoop Harmonie.
Neen, waarlijk, wij hebben Donderdag
niet te veel gezegd, toen wij beweerden,
dat geen enkele liefhebber deze film
zal willen missen. Zang en spel hierin
blijven nog lang in herinnering van den
bezoeker. De spelenden zijn dan ook eerste
klas sterren: Benjamino Gigli en Kathe
von Nagy in de hoofdrollen en Paul Hen-
ckels en Harold Paulsen onmiddellijk
daarnaast.
Van den inhoud der film deelden wij
reeds een en ander mee, wij zullen daar
op dus nu niet terug komen. Maar gaarne
willen wij erkennen, dat „Ave Maria" en
de andere liederen ontroerend door den
gevierden zanger worden gegeven; dat hij
zoowel als Kathe von Nagy in hun spel
gevoelige snaren aanroert en dat de an
deren het hunne ertoe bijdragen (zij het
in niet altijd eervolle rollen) om deze
film tot de onvergetelijke te doen be-
hooren.
Het voorprogramma is dezen keer zeer
uitgebreid: Na een goed journaal volgt
allereerst een film met muziek en zang en
clownerie en vervolgens een gekleurde
teekenfilm, waarin zelfs een hanenge
vecht.
Voorts „Toekomstmuziek", waarin een
componist, wiens geestesproducten pas
waarde krijgen als hij naar men meent
overleden is. Dat het hierin tot vermake
lijke conflicten komt, is begrijpelijk.
Interessant is „de evolutie van het
paard", waarin we leeren dat dit edelste
van onze viervoetige vrienden in de grijze
oudheid er heel anders moet hebben uit
gezien dan thans.
Ten slotte een reeks opnamen van ad-
spirant-filmsterren, die zich heel wat
keeren moeten laten fotografeeren in al
lerlei standen en costuums alvorens hun
een rol in een bepaalde film wordt toege
wezen. Onder meer zien we de proefopna-
men van Gladys Swarthout, naar aanlei
ding waarvan zij de hoofdrol kreeg in
„De roos van de rancho", een film welke
hier ter stede ook reeds is vertoond.
DE ENGEL DER DUISTERNIS.
City-Theater.
Het hoofdnummer dat deze week in het
City-Theater draait is een zeer mooi
ernstig filmwerk, dat door de drie hoofd
vertolkers op sublieme wijze wordt ge
speeld. In den tijd der zwijgende film is
dezelfde geschiedenis op het witte doek
gebracht, naar wij meenen met Vilma
Banky en Ronald Calman in de hoofd
rollen.
Reeds als kind gaat Kitty Vane veel om
met haar beide neefjes Alan en Gerald.
Wie van deze twee zij de voorkeur geeft is
zij zich nog niet bewust. Maar ook als zij
bijna twintig jaar is en de oorlog uit
breekt is de toestand nog ongeveer dezelf
de. Alan en Gerald, beide verliefd op
Kitty, vertrekken naar het front. Bij hun
terugkeer tijdens het eerste verlof is Alan
de eerste die haar vraagt en wordt aan
genomen. Gerald accepteert de nederlaag
in berusting. Een dag voor het trouwen
worden alle verloven ingetrokken. De
oorlog gaat verder. Ten slotte keert Alan
terug, maar hij is blind geworden. Hij wil
Kitty niet binden aan een blinde en ves
tigt zich in een dorpje als schrijver van
kinderboeken.
Eindelijk hoort hij, dat Kitty zich in
middels met Gerald heeft verloofd. Hij
tracht angstvallig elke ontmoeting te ver
mijden. Maar als zij toch tegenover elkaar
komen, veinst hij niet meer van Kitty te
houden. Maar de comedie lukt niet en als
Kitty de waarheid ontdekt, weet zij tevens
dat zij alleen aan Alan toebehoort en haar
verdere leven ook zal toebehooren.
Merle Oberon heeft bij voortduring ge
boeid door de uitnemende vertolking van
de rol van Kitty. Naast haar speelde Fred
March prachtig als Alan. Het mooie
sobere spel van den artist Herbert Mars
hall maakte opnieuw veel indruk.
Aan hen, die een sterk gespeeld ernstig
filmwerk weten te waardeeren, biedt de
film alles wat men maar wenschen kan.
De aardige kinderscenes verdienen zeker
een afzonderlijke vermelding.
Het voorprogramma bracht een Fox
Movietone Nieuws, een aardige gekleurde
teekenfilm en een klucht van den beken
den Edgar Kennedy, die ditmaal zijn va-
cantie als huizenbouwer in de bergen
doorbrengt.
MERIJNTJE GIJZEN'S JEUGD.
Victorla-théater.
Merijntje is nog een week in het Victo-
h!am „eat^ gAÊnleVen want er is tusschen
hem en de Alkmaarsche bevolking een
vi landschappelijke verhouding, een we-
derzijdsche sympathie, waardoor Merijn
tje maar niet weg te krijgen is.
Men houdt ook hier van het Brabant-
e dorpsjongetje, dat zgn volle vertrou
wen aan een strooper en nietsnut als Se
Kruik heeft gegeven en in hem gelooft
h""» .i ^et kinderzieltje gevoeld
heeft, dat deze man in den grond van ziin
hart een goed mensch is.
De wereld is vol miskende typen, die
in de samenleving geen plaats kunnen vin
den, en die toch au fond menschen zün'
die een goed woord, een kleine weldaad
nooit vergeten. Dit is inderdaad een der
beste Hollandsche films welke wij tot dus
ver gezien hebben, niet alleen omdat de
verschillende dorpstypen hierin zoo voor
treffelijk gekozen zijn, maar ook omdat de
karakters hier zoo prachtig tot uiting
komen. Naast de Kruik en naast meneer
Pastoor, waarvan De Jong een uitstekende
vertolking geeft, komt de kleine Marcel
Krols als Merijntje prachtig naar voren.
Dit is geen bestudeerde rol, dit is ee.
dorpsjongetje, die zich geeft zooals hij
en den toeschouwer ontroert door
eenvoud en ongekunsteldheid van
zijn
vriend
de
die
optreden.
Merijntje en zijn zorgzame
uit de samenleving gebannen Kruik,
hij in zijn onschuld in de .geV''n^ra-
helpt, zij blijven met allen die in het
bantsche dorpje met e: om hen leven
een week in het Victoria-Théater en
hen nog niet gezien heeft kunnen wil
raden de kennismaking niet langer u
stelien. ge.
Een film, die voor de tweede n'ai?^ice-
prolongeerd wordt, la zeker waard
ken en beluisterd te worden. „er
Vooraf gaat een alleraardigste 1:111 era-
een meisje, dat per abuis voor een op
tie-patient aangezien wordt, een s ^n.
song, alsmede veel binnen en -^g-
landsch nieuws in beweegbaar g
treerden vorm.