DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Verschrikkelijk bombardement op Madrid.
Miriister Salengro slaat de hand aan zichzelf
No 272
Woensdag 18 November 1936
138e Jaargang
De Spaansche revolutie
Opstandelingen werpen brandbommen
op de stad, die op vele plaatsen
in brand staat.
De situatie wordt kritiek.
Göbbels over de Duitsch-
Belgische verhouding.
Defensie-debat in het
Engelsche Hoogerhuis.
Familie-omstandigheden en de jongste aanvallen op zijn
persoon, zouden de aanleiding daartoe zijn.
Wat de soldaat Salengro in
den wereldoorlog deed.
De arrestatie der
Duitschers in Rusland.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS FER GEWONE ADVERTENTIENs
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA,
Gistermorgen om vijf uur verschenen
de bombardementsvliegtuigen der op
standelingen reeds weer boven de stad.
Zij keerden tusschen acht en negen uur
terug. De door hen uitgeworpen bom
men kwamen neer in verscheidene wij
ken in het centrum, vooral in San Mi-
guel, waar bommen op de markt vielen
en talrijke personen doodden en ver
wondden.
Nooit nog had Madrid een zoo inten
sief bombardement meegemaakt. Ook
was het de eerste maal, dat de opstan
delingen brandbommen neerwierpen.
Het is nog niet bekend, hoeveel slacht
offers zijn gevallen, maar hun aantal is ze
ker zeer groot. Den geheelen nacht en den
geheelen morgen zijn de brandweermannen,
bijgestaan door reddingsploegen, bezig ge
weest met het bestrijden van de branden,
die op verschillende punten der stad waren
ontstaan.
Men is er in geslaagd de branden in de
omgeving van de Fransche ambassade te
blusschen.
Den geheelen nacht reden de ambulance-
•v^gens af en aan voor het weghalen van
looden en gewonden. Er speelden zich hart
roerende tooneelen af. Schreiende moeders
klemden de lijken harer kinderen vast en
weigerden ze door de Roode Kruis-mannen
te laten weghalen.
In een enkel huis in de Sint Augustijn
straat werden 30 personen gedood. De cor
respondent van Havas heeft vanmorgen een
tocht gemaakt door d§ stad, waar hij kon
aanschouwen hoe hevig de bombardemen
ten zijn geweest. De materieele schade is
ontzaggelijk groot. Het ziekenhuis van San
Carlos is afgebrand. Een dikke rook, die een
scherpe kruitlucht verspreidt, stijgt hoog op
in de straten en verduistert het uitzicht.
Wat den militairen toestand betreft is er
de laatste uren niet veel veranderd. De
eerste regeeringslinies zijn betrokken door
republikeinsche gardesoldaten, terwijl de
militietroepen de tweede en derde linies be
zet houdt.
Sedert gistermorgen zeer vroeg bombar-'
deert de regeeringsartillerie de verschansin
gen der opstandelingen. Nieuwe stukken
zijn in stelling gebracht en de stad dreunt
van het kanongedonder.
Aan den anderen kant blijven de grana
ten der opstandelingen in de noordwestelijke
wijken der stad neerkomen. Gezegd kan
worden, dat in de laatste drie dagen door
bommen en granaten 200 personen gedood
en vijfhonderd min of meer ernstig gewond
zijn.
Het gebouw van het Roemeensche gezan
schap is getroffen door een bom, die groote
schade aanrichtte. Het legatiepersoneel had
bet gebouw echter 48 uur tevoren ont-
ruimd. Het vlak naast de legatie staande ge
bouw is eveneens getroffen en vernield,
waarbij negen personen gedood werden.
Aanslag op Largo Caballero?
Gisteren deelde Radio Sevilla mede, dat
een aanslag was gepleegd op Largo Cabal-
*"0, toen hij naar Barcelona reisde. Zijn
•uto werd getroffen. De dader is geaires-
teerd. Te Madrid wordt de opmarsch van de
zechtsche troepen voortgezet aan den linker
oever van de Manzanares. Men tracht con
tact te krijgen met de troepen in het Zui
den. In het Noordwesten worden de ver
overde stellingen verbeterd. De artillerie
neemt zonder ophouden de regeerings-objcc-
ten onder vuur. Generaal Varela heeft giste
ren zijn hoofdkwartier overgebracht naar
bet Casa del Campo om den aanval te lei
den.
Nadat zü de wijk der universiteit hadden
bezet, hebben de opstandelingen eenige aan
vallen van de regeeringstroepen afgeslagen.
Het Casa Velasquez werd bezet. De artille
rie van de rechtschen onderhield een suc
cesvol vuur op de barricaden, welke de re
geeringstroepen in de wijk Cuatro Canunos
hebben opgericht. De regeeringstroepen heb
ben ook mitrailleurs geplaatst in het konink-
H)k paleis. Soms leggen zij een rookgordijn
over deelen van de stad om waarneming uit
de lucht onmogelijk te maken.
De verliezen van de opstandelingen zyn
gering in verhouding met hetgeen beiei
werd. De regeeringstroepen moeten 60U man
verloren hebben. Een aanval van de ïegee-
cingstroepen op Villa Verder werd afgesla
gen en twee Russische tanks vielen in han
den der opstandelingen. In totaal hebben
zij thans 20 van deze oorlogsmachines buit
gemaakt. Drie jachtvliegtuigen van de re
geering, welke het Casa del Campo onder
vuur wilden nemen, zijn omlaag geschoten.
De regeering maakt blijkbaar gebruik
van een gemotoriseerde „vliegende kolon-
ne", welke snel naar bedreigde punten
wordt gedirigeerd.
Een chaos in Madrid?
Het radio-station der opstandelingen
deelt verder nog mede, dat krijgsgevan
genen verklaarden, dat een speciale gar
de achter de vuurlinie ligt en op de mi
litiemannen schiet, welke hun post wil
len verlaten.
Verder wordt gemeld, dat de toestand
te Madrid chaotisch wordt, vrouwen en
kinderen trachten te vluchten voor de
verschrikkingen van den oorlog en knie
len biddend op straat neer.
Uit Talavera wordt vernomen, dat de re
geeringstroepen onherstelbare schade heb
ben aangebracht aan het Escurial. Vele voor
werpen van waarde zijn verdwenen en men
kan de bibliotheek als vernietigd beschou
wen.
Nieuwe aanval in het Noordwesten
van Madrid.
Gisterochtend vielen de opstandelingen
wederom aan in de universiteitswijk. Zij
drongen door in de richting van Cuatre Ca-
minos. Het resultaat van dezen aanval is
nog niet bekend, doch het hoofdkwartier van
de opstandelingen was tevreden over den
gang van zaken.
Radio-Cadix deelde gisteravond mede, dat
sedert het begin van den aanval op Madrid
9000 man van de regeeringstroepen gewond
werden. Zij konden niet meer aan den strijd
deelnemen.
Het hoofdkwartier der opstandelingen te
Salamanca heeft medegedeeld, dat de kolon-
ne, welke den opmarsch der opstandelingen
naar Paseo del Parque del Oeste wilde stui
ten, een internationale kolonne was. De ko-
lonne werd op de vlucht gedreven en ver
loor eenige honderden dooden.
Waarschuwing van Burgos.
De voorloopige regeering der opstandelin
gen te Burgos heeft de buitenlandsche re
geeringen gewaarschuwd hun schepen uit
de haven van Barcelona te verwijderen, ten
einde deze schepen geen gevaar te doen loo-
pen bij de maatregelen, welke genomen
zullen worden tegen het ontschepen van gas
en oorlogsmateriaal in deze haven.
Mededeelingen van de zijde der
regeering.
Gistermiddag nam het bombardement van
Madrid door de opstandelingen in hevigheid
toe. Vooral werd de telefooncentrale onder
vuur genomen. Dit gebouw steekt met zijn
17 verdiepingen hoog boven Madrid uit. Ver
scheidene granaten ontploften bij het ge
bouw en beschadigden het ernstig. Een
scherf vloog zelfs door een venster in een
vertrek, terwijl in het vertrek daarnaast de
buitenlandsche journalisten wachtten op te
lefoonverbindingen met hun bladen.
Dit nieuwe bombardement eischte ver
scheidene dooden en gewonden. Een bom
viel op het Roode Kruis-hospitaal. Te tien
uur in den avond streed de brandweer nog
tegen de branden, welke overal in de stad
woedden. Het verkeer op straat wordt met
den dag gevaarlijker, de opstandelingen
sparen geen enkele wijk. Er zijn thans veel
meer dan 200 dooden en 500 gewonden.
Werving van recruten in Spaansch
Marokko.
Volgens uit goede bron te Tanger ontvan
gen berichten gaan de leiders der opstande
lingen voort in de Spaansche zone van Ma
rokko inheemsche recruten te werven, wel
ke bestemd zijn voor de operaties in het
moederland.
Deze recruten worden afgericht door
„Afrikaansche jagers", die het kader vormen
van de nieuwe eenheden.
Algemeen schat men het aantal manschap
pen, dat Franco op deze wijze op de been
kan brengen op 10.000. Tot nu toe zijn reeds
25.000 man de zee-engte overgestoken. De
vredessterkte blijft op 30.000 man gehand
haafd in de zone. Geruchten volgens welke
Franco aan de in de Spaansche zone van
Marokko wonende inboorlingen zelfbestuur
zou hebben beloofd, zijn bij de stammen
nog steeds in omloop, ondanks het onlangs
door Qeipo de Llano gegeven dementi.
Men houdt staande, dat het Kalifaat Te-
touan zou worden gesticht in het Sultanaat,
dat geheel ontslagen zal worden van iedere
leenplichtigheid jegens den sultan. Spanje
zou slechts de diplomatieke betrekkingen
verzekeren en de bescherming van het
grondgebied waarborgen.
Zeeslag aan de Noordkust.
Het gerucht doet de ronde, dat gisteren
een kleine zeeslag geleverd is tusschen re-
geeringsschepen en schepen der opstande
lingen uit de haven van Pasajes. De strijd
zou geleverd zijn op 20 mijl buiten de
Spaansche kust.
Een interview van de „Vingtieme
Siecle".
De Duitsche minister van pers en
propaganda, dr. Göbbels, heeft Robert
Leurquin te Berlijn een interview toe
gestaan aangaande de Belgisch-Duitsche
betrekkingen.
In dit interview.dat in de Vingtieme
Siecle van Woensdag verschijnt, ver
klaart dr. Göbbels, dat de punten van
wrijving tusschen Duitschland en België
van na den oorlog op den achtergrond
zijn geraakt wegens de groote taak,
welke Duitschland en België thans
moeten verwezenlijken.
Göbbels prijst zich gelukkig, dat een
groot deel van de Belgische openbare mee
ning het bolsjewistisch gevaar heeft inge
zien en verheugt zich over den ommekeer,
welke zich in de buitenlandsche politiek van
België heeft voltrokken.
Na de middelen ei
te hebben
besproken, welke
de Belgisch
Duitsche betrek
kingen zouden
kunnen verbete
ren, met name
Göbbels, dat hU
een systeem van
cultureele uitwis
seling, ontkende
zou willen
spreken over een
teruggave van
Eupen en Mal-
medy. Hij voegde
hieraan evenwel
toe, dat het
Göbbels
uiterst nuttig zou zijn zich te onderhouden
over de wijze, waarop de bewoners moeten
worden geregeerd. Göbbels dementeerde
dat Duitschland imperialistische blikken op
den Belgischen Congo zou slaan en hij be
vestigde, dat Duitschland geen enkel agres
sief oogmerk jegens België nastreeft.
Tenslotte zeide Göbbels nog, dat in
Europa geen enkel vraagstuk bestaat, welks
oplossing een oorlog noodzakelijk zou
maken.
Een ernstig protest tegen de on
voldoende weermacht.
In het hoogerhuis werd gistermid
dag het debat over de landsverdedi
ging geopend. Namens de Labour-
oppositie heeft Lard Strabolgi een
motie ingediend, waarin inlichtingen
werden gevraagd omtrent de mate
waarin tot herbewapening was over
gegaan, alsmede een regeeringsver-
klaring over de politiek ten opzichte
van den Volkenbond en de buiten
landsche zaken, teneinde de groote
toename der militaire uitgaven te
rechtvaardigen. Spr. verklaarde dat
de Engelscht regeering een ernstig
onderzoek moet instellen naar de
oorzaken van oorlog in Europa en
met name Duitschland moet uitnoo-
digen weder in den Volkenbond terug
te keeren, teneinde er op ordelijke
wijze de eischen en grieven, die het
te formuleeren kan hebben, uiteen te
zetten.
Verder stelde hij voor, dat de regeering
zich tot de Vereenigde Staten wendt ten
einde met Washington samenwerking te
zoeken tot het onderdrukken der econo
mische kwalen waaraan de wereld lijdt.
Vervolgens vroeg hij of de Vereenigde
Staten niet eveneens zouden kunnen sa
menwerken tot behoud der beschaving en
voegde hjj er aan toe, dat een belangrijke
étappe zou zijn afgelegd indien de Ver
eenigde Staten slechts er in zouden willen
toestemmen deel te nemen aan economi-
schen boycot van den aanvaller. Het t e-
Uit Parijs kwam hedenmorgen het
onverwachte bericht, dat de Fransche
minister van binnenlandsche zaken,
Salengro, plotseling is overleden.
Een broeder van Salengro heeft
verklaard dat deze, zeer getroffen door
verscheidene sterfgevallen in zijn fa
milie, o.a. dat zijner echtgenoote, als
mede door de jongste aanvallen tegen
zijn persoon gericht, zelfmoord heeft
gepleegd.
Over een doodsoorzaak sprak 't eerste
telegram niet; het is zoo sober mogelijk
gehouden. Maar waar er juist in het
laatst van de vorige week in de Fransche
Kamer heftig gedebatteerd is over de
„affaire-Salengro", daar komt deze
plotselinge dood in een bijzonder dag
licht te staan.
Men herinnert
zich natuurlijk
nog de heftige
debatten in de
Fransche Kamer
j.1. over de „af
faire-Salengro",
die in meer dan
een opzicht over
eenkomsten ver
toont met het
beruchte Dreyfus-
Salengro schandaaL
Wij schreven toen o.a.:
Op 6 October 1915 was de soldaat Sa
lengro den heuvelrug overgestoken, gelegen
voor de Fransche linies. Hij was wielrijder
van het 233ste regiment infanterie en stond
bekend als een dapper soldaat.
Salengro verliet de loopgraaf, om een pa
pier te halen uit den borstzak van een sol
daat, die op het „niemandsland" uitgestrekt
ter neer lag en na het korte bezoek van
Salengro plotseling verdween.
Uit deze gebeurtenis meenden sommigen
te moeten opmaken, dat Salengro met den
vijand heulde en Salengro moest voor den
krijgsraad verschijnen.
Er werd een rapport samengesteld, een
uitvoerig onderzoek ingesteld en de rappor
teurs, evenals de krijgsraad, kwamen tot
de conclusie, dat Salengro geheel onschuldig
was.
Dit origineele rapport verdween echter op
last der militaire autoriteiten en er kwam
een tweede rapport voor in de plaats.
Twintig jaar lang zweeg men. Maar toen
werd Salengro minister van binnenlandsche
zaken enmen herinnerde zich de affaire.
In de Kamer werd er Vrijdag j.1. over gede
batteerd en Salengro werd prachtig verde
digd door zijn vrienden, om ten slotte zelf
ook nog enkele woorden te zijner verdedi
ging te zeggen.
Hij zeide toen, het recht te hebben over
den oorlog te spreken. Als Fransch onder
daan, was zijn streven steeds geweest, het
Duitsche militarisme te bestrijden. Militant
lid van een politieke partij, wenschte hij
als voorbeeld te dienen, aangezien hij van
oordeel was, dat slechts van hen, die uit de
loopgraven waren teruggekeerd, zij in staat
waren te spreken, die hun plicht hadden ge
daan. Toen hij den heuvel overstak, deed
hij dit, omdat hij zich anders onteerd zou
achten, de belofte tegenover den man,
waarvan hij thans het lijk zocht, niet te
hebben gehouden. „Toen ik in Duitschland
weigerde werk te verrichten, dat tegen mijn
land gericht was, meende ik eveneens mijn
plicht te doenSocialist, dat ben ik, maar
tevens soldaat, „sans peur et sans reproche".
Besquart verzocht hierop, over te gaan
tot de samenstelling van een eereraad, maar
de Kamer verwierp dit en sprak zich Ijjj
stemming uit, over te gaan tot de orde van
den dag.
Hiermede werd de kwestie voor de bui
tenwereld als afgedaan beschouwd, doch wie
kan zeggen welke machten zich in het ge
heim nog hebben doen gelden?
Blum hedenmiddag naar Rijssel.
Omtrent het overlijden van minister
Salengro wordt nader gemeld, dat hij he
denochtend 9 uur in zijn woning te Rijssel
is overleden.
Minister-president Blum zal vanmiddag
naar Rijssel gaan om een laatsten groet te
brengen aan het stoffelijk overschot van
zijn medewerker.
genwoordige bewapeningsprogramma
scheen spreker bevredigend toe, behalve
dan wat betreft het tempo van uitvoering
en de moeilijkheid van de verkrijging van
sommige materialen en een voldoend aan
tal technici.
Spr. verhief zich krachtig tegen de
gebrekkigheid van de ve.dedigings-
diensten tijdens het jongste Itali-
aansch-Abessinisch conflict, met name
de munitie-armoede van marine en
luchtvaart en de onvoldoende be
scherming van Malta.
Vervolgens de gebeurtenissen in Spanje
besprekend, verzette spr. zich in principe
er tegen, dat enkele fascistische volken een
eventueele bedreiging voor den vrede vor
men, en toonde hij het gevaar aan, dat
gelegen was in een overwinning der
Spaansche fascisten, vooral uit Engelsch
oogpunt, daar de Britsche invloed in de
Middellandsche zee er aanzienlijk door
verzwakt zou kunnen worden.
Verder wenschte spr. te vernemen of de
regeering zoover zou willen gaan met
haar aandeel in collectieve veiligheid, dat
zij daarvoor ook troepen naar het vaste
land zou willen zenden. Verder zou spr.
wat meer belang aan de luchtvaart wen-
schen te zien toegekend. Tenslotte zeide
Lord Strabolgi dat de regeering duidelijk
zal moeten aangeven, dat zij voornemens
is een werkelijk in overeenstemming met
de principes van de collectieve veiligheid
zijnde politiek in toepassing te brengen,
wil zij bij haar reorganisatie-programma
den steun der arbeidersklasse kunnen ge
nieten.
Lord Lothian over de Volken-
bondspolitiek.
Lord Lothian, die vervolgens het woord
nam, wenscht te weten, wat de regeering
bedoelt met haar verklaring, dat haar
politiek gebaseerd blijft op den Volken
bond. De Volkenbondspolitiek beteekent,
dat wij gehouden zijn, vroeg of laat oorlog
te voeren tegen Japan, Duitschland en
Italië. Tenslotte oefende Lord Lothian cri-
tiek op het Fransch-Sovjetrussische ver
drag, dat naar zijn meening buiten de
normale Volkenbondsprocedure valt en
buitengewoon gevaarlijk is, daar Duitsch
land er een bedreiging in ziet, terwijl dit
land volgens hem in het geheel niet de
bedoeling heeft Engeland of Frankrijk
aan te vallen.
De minister van luchtvaart, Swinton,
antwoordde namens de regeering. Deze
bracht allereerst de bijdragen in herinne
ring, die Engeland met betrekking tot de
collectieve veiligheid had geleverd in den
vorm van voorstellen, die de volgende
maand te Genève onderzocht zullen wor
den en den leden van den bond in staat
zullen stellen duidelijk hun houding te be
palen. De politiek der regeering is er op
gericht de macht van den Volkenbond
effectief te maken en de organisatie van
alle elementen, die voor den vrede werken,
te versterken. Het zou een fout zijn aan
te nemen, dat onze buitenlandsche politiek
de eenige rechtvaardiging vormt voor ons
verdedigingsprogramma. Wq moeten voor
onze veiligheid in de lucht, te land en ter
zee waken. Swinton verklaarde tenslotte,
dat een verklaring, mits niet eenzijdig,
door de landen afgelegd aangaande hun
standpunt ten opzichte van de bewapening,
van nut zou kunnen zijn.
Het debat werd vervolgens tot morgen
verdaagd.
Mededeeling van Litwinof.
De volkscommissaris van buitenlandsche
zaken, Litwinof, heeft den Duitschen am
bassadeur heden medegedeeld, dat de gear
resteerde Duitschers worden beschuldigd
van militaire en economische spionnage,
verspreiding van fascistische geschriften
onder de Russen en daden van terreur. Het
meerendeel der gearresteerden aldus
Litwinof heeft reeds een bekentenis
afgelegd.
De Duitsche ambassadeur heeft op deze
mededeeling geantwoord, dat wel in andere
landen nationaal-socialistische groepen be
staan, maar dat dit in de Sovjet-Unie niet
het geval is.
