DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Italiacmsche eri Duitsche ambassadeurs
in Spanje.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS FER GEWONE ADVERTENTIENt
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
No. 275 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Maandag 23 November 1936
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
138e Jaargang
De algemeene toestand.
SSTSfe verklaring gepubhceerd,
De Spaansche revolutie
De burgerbevolking verlaat Madrid,
HET FRONT MELDT REGEN
EN MIST.
In de Universiteitswijk.
Wordt de gulden vastgekop
peld aan dollar en pond
Vreeselijke moord in
Zuid-Limburg.
Bejaarde landbouwer en diens
schoonzuster in afgelegen boerderij
vermoord aangetroffen.
ALKMAA
Frankrijk heeft zijn minister van bin-
nenlandsche zaken, Salengro, ten grave
gedragen, en men mag het Fransche volk
prijzen, dat het zich buitengewoon rustig
heeft gehouden, niettegenstaande de ont
zaggelijke menigte, die in Rijssel was
samengestroomd. Het was, als ware er
tijdelijk een zoogenaamde Godsvrede ge
sloten.
Welnu, we mogen hopen, dat die vrede
van langen duur zal zijn. Frankrijk kan
niets winnen bü onderling gekrakeel van
ongehoord scherpe afmetingen en ook
voor Europa zou het wenschelijk zijn,
wanneer de politieke partijen in Frankrijk
eens wat gematigder werden in hun on-
derlingen na-ijver.
Intusschen heeft de premier, minister
Blum, een rede gehouden bü die teraarde
bestelling, waarin hij zeer scherp de pers
heeft gehekeld. En terecht!
Bum zeide o.a.: „het Fransche volk zal
zijn goederen niet langer overleveren aan
een eerlooze pers; het zal niet langer dul
den, dat de bendeleiders zijn eer aantas
ten; het zal tegen hen de republikeinsche
instellingen versterken. De laster moet
uitgeroeid en gestraft worden en dit zal
gebeuren."
Wanneer wij zien, hoe de Fransche pers
werkt, hoe ze nimmer schroomt, om na
tionale figuren aan de kaak te stellen,
zonder dat de bewijzen daarvoor voldoen
de en positief zijn, dan mogen wij ons ge
lukkig prijzen, in Nederland te wonen. De
Nederlandsche pers is geloof ons
toch heel wat meer correct!
't Botert al lang niet tusschen Duitsch
land en Rusland, zooals we reeds op
merkten in vorige nummers. Maar thans
is er alle kans, dat het conflict zeer ver
scherpt wordt.
Rusland toch heeft het aangedurfd, om
en Duitschen onderdaan, een ingenieur in
Rusland werkzaam, ter dood te veroor-
deelen wegens spionnage, en het heeft er
alles van weg, dat het vonnis voltrokken
zal worden.
Onmiddellijk heeft de Duitsche regee
ring stappen gedaan bij de Sovjet-regee
ring, en zij heeft daar bij monde van haar
ambassadeur gewezen op de „ongeloof
waardigheid der tegen den ingenieur inge
brachte beschuldigingen". Meteen knoopte
Duitschland daar als eisch aan vast, dat
tijdig zorg gedragen moet worden, dat
gratie kan worden verleend.
Wat er van te zeggen?»Wanneer inder
daad de beschuldiging juist is, zal het
Duitsche protest weinig helpen, 't Is alleen
maar de vraag, of er werkelijke bewijzen
zijn, bewijzen, zooals de Westersche lan
den die kennen. En in den regel is men m
Rusland iets sneller klaar met een conclu
sie, dan elders.
Met belangstelling kan men het verlap
in deze afwachten en het lykt er in elk
geval op, dat dit voor Hitier een mooie ge
legenheid is, om Japan nog eens te over
tuigen van de noodzakelijkheid van
anti-communistisch front.
Natuurlijk trekt Spanje de aandacht.
Over de krijgsverrichtingen zullen J
hier A». Wh wille. «Ito
wijzen op een verklarmg van de wettige
reeeerine die in Barcelona gevestigd s.
onderteekend door alle m
waarin uiteengezet wordt,da Verleen-
fascisten aan de opstande i Italië
de hulp thans onbedekt voortgaat l^ e
tracht van Spanje een vertap* kolonie
te maken, welke aan de baarbij ge-
pie de Balearen zou toevoeg kuitschland,
holpen door het Nat. so kt die
dat in Spanje de gronds^o logspiannen
het noodig heeft om zy
te volvoeren tegen de landen, die niet
vazallen willen worden- - gi^us deze
Het republikeinsche Spanje,^ genQeg
verklaring verder, is tha overwinnen.
om met eigen kracht i hgt inter_
Bovendien heeft het na rekenen op
nationaal volksfront. H SoVjet-Unie en
den steun van MeX1j°' ocratische volken,
de meerderheid
Dat alles verplicht he uwen eer
Spanje dit °nm^llJ^echtsenergieën te
aan te doen en zyn ge ,ed€r span-
verhonderdvoudigen. „.lülcsche groot-
jaard zichzelf de dagelyksch
«che teak opleggen opi zy toekomst v00r
voor de verzekering van toekomst
allen en de pmeenschappegto
des lands. Eén wil, één discip
^n verzekerd van de overwinning.
't Is mis met het weer: regen, mist en
sneeuw belemmeren de krijgsverrich
tingen in Spanje en hoewel er nog steeds
met groote hardnekkigheid gevochten
wordt, zyn de resultaten heel gering.
Meer dan de krijgsverrichtingen trek
ken dan ook andere gebeurtenissen de
aandacht en daaronder is allereerst de
erkenning van de regeering van Franco
door Duitschland en Italië.
Gistermiddag deelde het radio-station Se-
villa mede, dat de Italiaansche en Duitsche
ambassadeurs te Sevilla zijn aangekomen,
waar zij door generaal Queipo de Llano wer
den ontvangen. Daarmede is dus de erken
ning een feit geworden en het is thans de
vraag, hoe de andere Europeesche mogend
heden hier op zullen reageeren. Voorloopig
zwijgt men nog, al wordt overal deze kwes
tie bestudeerd. En niet alleen deze kwestie,
maar ook die van de blokkade van Barce
lona, waarmee weer samenhangt het Mid-
dellandsche Zee-vraagstuk. En dat laatste is
misschien wel het allerbelangrijkste.
De Britsche ministers hebben gisteren de
methodes bestudeerd, welke het geschiktst
zijn om incidenten te voorkomen, welke zich
zouden kunnen voordoen in de Middelland-
sche zee tengevolge van de dreiging van
Franco om Barcelona te blokkeeren en de
haven te bombardeeren. Eden zou waar
schijnlijk vandaag in het Lagerhuis aan
kondigen tot welke conclusie de Engelsche
regeering is gekomen.
Politieke kringen herinneren er aan, dat
er theoretisch twee methoden zijn:
1. een waarschuwing aan generaal Franco,
dat Engeland niet zal dulden dat schepen,
welke de Britsche vlag voeren aan een on
derzoek zullen worden onderworpen;
2. de methode van de erkenning der auto
riteiten te Burgos als strijdende partij, dus
het recht op visitatie toe te staan.
Volgens goedingelichte kringen zou Eden
heden mededeelen, dat de Britsche regee
ring, welke op dit punt in voortdurend con
tact met de Fiansche regeering heeft ge
staan, voor het oogenblik niet tot de tweede
oplossing zal neigen.
Zonder de hoedanigheid van strijdende
partij aan beide partijen toe te kennen, zal
de Britsche regeering zich er toe bepalen,
eenige practische maatregelen te nemen, om
eventueel te vreezen incidenten onmogelijk
te maken.
Zal Duitschland Franco steunen?
Die erkenning van de nationale regeering
door Duitschland zal nog ernstige gevolgen
kunnen hebben, want de „Daily Mail" pu
bliceert een telegram van zyn correspon
dent in Berlijn, Ward Price, dat als volgt
luidt:
Uit een onderhoud, dat ik gehad heb met
een der hoogst geplaatste staatslieden in
Duitschland, heb ik zonder aarzelen kunnen
afleiden, dat de erkenning van de regeering
Franco insluit een garantie tot steun van
Italië en Duitschland aan de nationale bewe
ging. Zelfs, indien deze met mislukken zou
worden bedreigd door het leveren van wa
penen en versterking, welke de roode regee
ring uit Rusland en elders ontvangt, zouden
Duitschland en Italië niet aarzelen, liever
dan West-Europa bloot te stellen aan een
bolsjewistische besmetting door een com
munistische overwinning in Spanje. Zelfs
beeft men mij gezegd, de nationale zaak met
hun wapenen te steunen.
Aanval op Spaansche oorlogsschepen.
In verband met bovenstaande ia het vol
gende telegram uit Madrid van belang, want
het zou er op kunnen wijzen, dat of Italië, of
Duitschland reeds met daden hun plannen
gedemonstreerd hebben.
In een officieel communiqué van de
Spaansche regeering wordt n.L gezegd,
dat duikbooten, naar men veronder
stelt van buiten landsche nationaliteit,
Zondagochtend om negen uur een aan
val hebben gedaan op Spaansche oor
logsschepen aan de monding van de ha
ven van Carthagena.
Een torpedo heeft den kruiser Cer-
vantes getroffen en beschadigd.
Op verschillende fronten in Spanje,
doch speciaal in de universiteitswijk te
Madrid en de aan den rechteroever van
de Manzanares gelegen Casa del Compo,
hebben de regeeringsaanhangers aanval
len op de nationalisten ondernomen,
zonder dat deze echter tot belangrijke
wijziging in de posities hebben geleid.
De operaties worden nog steeds door het
slechte weer, regen, sneeuw en mist be
lemmerd en moesten gisteren wegens
den hevigen regen zelfs gestaakt wor
den.
Men heeft echter, volgens den United
Press-verslaggever, in het nationalistische
hoofdkwartier te Avila den indruk, dat, zoo
dra het weer is verbeterd, de artillerie van
voorbereiden. Blijkbaar wordt dit ook door
generaal Franco een krachtig offensief zal
het verdedigingscomité te Madrid verwacht,
want op groote schaal is begonnen met het
onderbrengen van burgers in veiligheidszo
nes en het vervoer nagr de Middellandsche
Zee-kust van vluchtelingen, die door koude
en ontbering zwaar te lijden hebben.
De beschieting van Madrid door de
nationalistische batterijen, heeft zich gis
teren, aldus meldt de United Pressy
verslaggever Jean Degandt, voornamelijk
geconcentreerd op het aan de Manzanares
gelegen koninklijke paleis, de Calle de la
Princesa en de Paseo de Rosales, die beide
van het Westerpark naar de universiteits
stad leiden. De infanterie was voorname
lijk in het Westen der stad handgemeen.
Verwoed werd er door beide partijen ge
streden om de stellingen aan den linker
oever van de Manzanares, vooral in de
nabijheid van de Bambilla, in vredestijd
een geliefde ontspanning, grenzende aan
het Westerpark, thans door de ligging,
tegenover het Noordelijke punt van de
Casa del Campo, een belangrijk strate
gisch punt.
Strijd om de bruggen.
Het gaat er bij de volksfronttroepen na
melijk vooral om, de verbindingen over
de Manzanares, van de Casa del Campo
naar den linkeroever, te vernietigen. Er
zijn echter zooveel houten noodbruggen
over de rivier geslagen, dat de roode artil
lerie weinig kan uitrichten en de vernie
ling van een enkele brug niet kan voor
komen, dat versterkingen worden aange
voerd.
Ook de nationalistische stellingen op
500 meter afstand van de Segoviabrug
worden door de rooden met geweren en
mitrailleurs beschoten. Zoodra de wegen,
die door de sneeuw slecht begaanbaar
zijn geworden, verbeterd zijn, kan men
een hevig bombardement van de artille
rie van generaal Franco op de laatste
stellingen der verdedigers aan den oever
van de Manzanares verwachten.
Het nationalistische hoofdkwartier
geeft van het verloop van den strijd in en
bij de hoofdstad de volgende samenvat
ting: Belangrijke wijzigingen zijn er niet
ingetreden. De regeeringstroepen hebben
getracht twee tegenaanvallen te onder
nemen, waarvan een op de Casa del Cam
po, waaraan werd deelgenomen door roode
miliciens, die uit het Escorial zijn ont
snapt. Talrijke miliciens werden gedood
en twee Russische tanks buitgemaakt,
terwijl ten slotte de aanval werd afgesla
gen. De andere attaque, gericht op de
Plaza de la Moncloa, voor de modelgevan
genis, werd eveneens afgeslagen, waarbij
wederom twee Russische tanks werden
veroverd.
Bij de bezetting van de Plaza de los
Heros door de nationalisten werden aan
de zijde der rooden 260 soldaten gedood
en 163 gewond. In de afgeloopen dagen
hebben beide partijen echter groote ver
liezen geleden. De strijd om de puinhoo-
pen van de modelgevangenis, die door
brand geheel vernield is, duurt, naar de
nationalistische generaal Varela mede
deelde, nog voort. Door het slechte weer,
aldus besluit het nationalistische commu
niqué, moest de luchtmacht werkeloos
blijven, doch de artillerie bleef met suc
ces in actie.
Uittocht uit Madrid.
Uit berichten van den United Press-
verslaggever te Madrid blijkt, dat, terwijl
een stroom van vluchtelingen in de rich
ting van Valencia vertrekt, uit deze ha
venstad groote Russische zendingen aan
komen, zoowel levensmiddelen als oor-
logsmaterieel.
Een neutrale persoonlijkheid deelde aan
United Press méde, dat de verdedigers van
Madrid nog over voldoende oorlogsmate-
rieel, bommen en oorlogsvliegtuigen be
schikken en dat er thans ook meer levens
middelen worden verstrekt.
Door deze mededeelingen en de maat
regelen, die het verdedigingscomité neemt
om de burgerbevolking in veiligheid te
brengen wordt wel bewezen, dat nieuwe
aanvallen der nationalisten worden ver
wacht.
Voor het begin van den strijd om
Madrid hebben tienduizenden de
stad verlaten, zoodat er naar schat
ting bij het begin van het beleg nog
300.000 burgers achtergebleven wa
ren. Er zyn echter ook talrijke vluch
telingen uit de voorsteden naar het
centrum ekomen, die, zoo goed en
kwaad als het ging, onder dak ge
bracht moesten worden. Veertig-, tot
zestigduizend menschen leven als die
ren in kelders onder den grond;
vreeselijk hebben zy van de koude te
lijden. Warm voedsel hebben zy in
dagen niet gehad, en ook andere
levensmiddelen hebben zy slechts in
kleinere hoeveelheden ontvangen.
Al die noodlijdenden en alle anderen,
die het verlangen daartoe te kennen geven,
De Nederlandsche regeering heeft de
volgende verklaringen doen afleggen
bij de regeeringen te Parijs, Londen en
Washington:
„De Nederlandsche regeering draagt
kennis van de verklaringen, waarbij de
regeeringen van Frankrijk, Engeland
en de Ver. Staten van Noord-Amerika
haar voornemens te kennen hebben ge
geven met betrekking tot haar monetai
re beleid en stemt in met de algemeene
beginselen, neergelegd in haar drie
zijdige verklaring van 25 September
1936".
Aan het bovenstaande kan worden
toegevoegd, dat het noodige verricht
wordt om te geraken tot een technische
samenwerking met de monetaire auto
riteiten in de genoemde landen.
Gisteravond heeft men in het Lim-
burgsche dorpje Merkelbeek een gru
welijke ontdekking gedaan. In een
afgelegen boerderij vond men de
deerlijk verminkte lijken van den
bejaarden landbouwer F. Buysers en
diens schoonzuster D. Sender. De
man vertoonde een afgesneden hals,
terwijl de schedel van de vrouw was
Ingeslagen.
Tegen zes uur hadden buren aan
de deur van de boerderij geklopt om
melk te halen, doch er werd niet open
gedaan. Zij hebben toen onmiddellijk
den rijksveldwachter gewaarschuwd,
die op zijn beurt zich in verbinding
stelde met de marechaussee te Bruns-
sum en de gemeentepolitie van Mer
kelbeek. Gezamenlijk drong men toen
de woning binnen, waar men twee
menschen vermoord op den grond
vond liggen. Beiden waren ongeveer
zeventig jaar. Een zestigjarige huis
houdster, die zich in de boerder-
bleek te bevinden, is onmiddellijk in
arrest gesteld. Het was bekend, dat
er ruzie was tusschen deze huishoud
ster en de twee andere bewoners. De
mogelijkheid acht men niet uitgeslo
ten, dat de man en de vrouw uit
wraak zyn gedood, doch het is ook
mogelijk, dat hier van een roofmoord
sprak is. Men heeft evenwel nog niet
kunnen vaststellen of er eenig geld
wordt vermist. Buysers en zijn
schoonzuster, die zeer goed aan
geschreven stonden, woonden
reeds vele jaren samen in de boer
derij. Zooals te begrijpen is, heeft het
gebeurde groote ontsteltenis gewekt
in het rustige plaatsje, waar op het
oogenblik de kermis in vollen gang is.
Het onderzoek staat onder leiding
van den wachtmeester der marechaussee
te Brunssum. Het parket te Maastricht is
heden te Merkelbeek aangekomen.
(Nadere bijzonderheden onder rubriek
Binnenland).
moeten in de eerste plaats buiten de stad
gebracht worden. Begonnen werd met de
inbeslagneming van de benzine, die voor
het vervoer per auto noodig is. Spoedig
daarna verlieten de eerste auto's en auto
bussen in een droeven stoet de stad, waar
in de menschen aan zooveel verschrikkin
gen zyn blootgesteld geweest. Voor de
a.ngewezen bureaux staan in lange ryen
oude mannen en vrouwen, kreupelen en
gewonden en vooral veel kinderen te
wachten op een plaatsje in de voertuigen.
Er wordt daarbij zooveel spoed betracht,
dat het vermoeden voor de hand ligt, dat
het verdedigingscomité zoo min mogelijk
burgers in de stad wil achterlaten, aange
zien daardoor tevens meer voedsel be
schikbaar komt voor de strijdenden, wier
aantel op 60.000 wordt geschat.
Verdediging van Barcelona.
Te Barcelona bereiden Russische tech
nici zeer levendig de verdediging van
Barcelona voor. Zij laten verschansingen
van gewapend beton aanleggen, prikkel
draadversperringen aanbrengen en lucht-
afweer-installaties organiseeren. De spe
ciale inlichtingendienst te Valladolid heeft
reeds 70.000 verzoeken om inlichtingen
ontvangen omtrent personen te Madrid
woonachtig, welke uit alle deelen van
Spanje, Portugal en Marokko binnen
komen.