DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Het Duitsch-Japansche verdrag.
Nopi
steeds schermutselingen op de fronten.
Deze Conrant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS FER GEWONE ADVERTENTIENt
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Ho. 278 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Donderdag 26 November 1936
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Dr. Göbbels spreekt voor de Duitsche zenders.
De algemeene toestand.
De meening in andere landen.
DE STRIJD OM MADRID.
138e Jaargang
Oost-Indië zou worden
verdeeld 1
Opzienbarende onthulling omtrent
een geheim protocol.
De Spaansche revolutie
De Italiaansche actie op de Balearen.
ALKMAARSCHE COURANT.
Alkmaar, 26 November.
Wie gisteravond om 20 minuten over zes
zijn radio-toestel had afgesteld op een der
Duitsche zenders, die had gedurende onge
veer 20 minuten den Duitschen rijksminister
Göbbels kunnen aanhooren.
De heer Göbbels heeft voor alle zenders
het accoord tusschen Duitschland en Japan
voorgelezen en daarna eenige commentaar
gegeven op dit nieuwe verdrag, commen
taar, dat echter weinig nieuwe gezichts
punten opende. Het eenige bijzondere kun
nen wjj hier in een paar zinnen weergeven:
le. de anti-communistische actie gaat niet
tegen een bepaald land, zelfs niet tegen Rus
land, maar alleen tegen de Komintern, die
over de geheele wereld revolutie wil ont
ketenen, die de bevolkingen ophitsen, die
de cultuur willen vernietigen, die bloed
baden uitlokken, enz. enz.
2e. het verdrag heeft een positief defen
sief karakter; Duitschland en Japan willen
heelemaal niet provoceeren, maar zich ook
niet meer laten provoceeren.
3e. Beide landen hopen, dat andere landen
zich bij hen zullen aansluiten, om zoo moge
lijk de heele menschheid te verdedieen
tegen de Communistische Internationale, die
den wereldvrede bedreigt.
Zoo ongeveer heeft de heer Göbbels het
verteld voor de microfoon en zoo hebben
millioenen Duitschers en misschien mil-
lioenen buitenlanders het gehoord. En zeer
zeker zullen de Duitschers gegrepen zijn
door de stem van Göbbels, want het kan
niet ontkend worden, dat de rijksminister
zijn rede goed bestudeerd had en precies
wist, waar hij figuurlijk gesproken
met de vuist op tafel moest komen.
U
„Het verdrag heeft een zuiver defensief
karakter". Wij moeten dat natuurlijk aan
nemen, maar toch wordt er een zeer eigen
aardig Jieht op geworpen door een meening,
die in Engelsche politieke kringen geuit is.
Men meent daar n.L, dat het aanvankelijk
in de bedoeling van Japan lag, om met
Duitschland samen een aanval op Sovjet-
Rusland te ondernemen. Dit plan moet al
2 <4 jaar oud zijn en toen voor Duitschland
onuitvoerbaar geweest zijn, ook al omdat
Duitschland toen nog geen krachtig en uit
gerust leger had. Intusschen gelooft men in
Engeland, dat toen reeds de militaire samen
werking tusschen Japan en Duitschland is
begonnen.
Moeten wy uit bovensta|nde opmaken,
dat beide landen kans gezien hebben, om
meer dan 2 jaar lang in het geheim samen
te werken op militaristisch gebied? En
mogen wij dan het ongetwijfeld sensaticn-
neele bericht, dat de „Evening Standard" gis
teravond publiceerde, zonder meer naast
ons neerleggen met de enkele opmerking,
da; dit Engelsch blad al te veel de beroem
de duim gebruikt heeft?
De „Evening Standard" toch weet niets
meer of minder mee te deelen. dan dat Ned.
Indië op dit oogenblik reeds verdeeld is door
Japan en Duitschland! Er blijft niets over
voor Nederland, niets vcor de andere kolo
niale mogendheden!
Ziet, w\j gelooven voorloopig niet in een
verdeeling van onze bezittingen in de Oost.
Wij meenen nog altijd, dat ons Oost-Indië
een betrekkelijk veilig bezit is, omdat
al te veel landen er beiang bij hebben, dat
de toestand daar ongewijzigd blijft. Noch
Engeland, noch Amerika, noch Frankrijk
zullen toestaan, dat Duitschland en Japan
nog meer macht krijgen en zeker zou
wanneer de verdeeling van Indië dreigend
zou worden een groot koloniaal conflict
ontstaan.
Toch mag men het bericht niet heele
maal „voor kennisgeving aannemen". Het
bewijst, dat ons Indië een begeerlijk iets is
gebleven en dat er altijd een kans bestaat,
dat de een of andere mogendheid er iets van
zal willen hebben. Als die mogendheid maar
kans zag, het te krijgen!
Overigens verwijzen wij naar het bericht
zelf en de noot, die daar onder geplaatst is.
En tenslotte stippen wü hier nog aon,
dat men in Tokio niets weet van een derge
lijk plan. „Men moest er hartelyk cm
lachen", aldus een bericht.
Maar deze niet-formeele ontkenning be
wijst intusschen nog heelemaal niets en wat
er eventueel achter de schermen gebeurt,
blyft toch geheim
tl
Het Duitsche dreigement heeft z0°w*"
succes gehad: de Sovjet-regeering heeft den
ter dood veroordeelden Duitschen r*uJniintge'
n>eur Stickling begenadigd en de doodstrat
veranderd in een gevangenisstraf van tien
jaar,
Ongetwyfeld is de Russische regeering
«ebukt vóór de actie, die m Duitschland
ontketend is, maar tevens zou het wel eens
kunnen zyn, dat niet het zuivere Duitsche
dreigement, maar in de allereerste plaats
bet Duitsch-Japansche verdrag de eigenlijke
oorzaak is van het bakzeil halen der Sov
Jet-regeering.
Zou Rusland een conflict niet duiven aan
vaarden?! 't Is bijna onbegrijpelijk.
Voor alle Duitsche zenders heeft dr.
Göbbels, de Duitsche rijksminister van
propaganda, gisteravond den tekst van
het DuitschJapansche verdrag voor
gelezen, zooals wij dit gisteren gepubli
ceerd hebben.
Aan dezen tekst voegde dr. Göbbels
nog het een en ander toe, wat moge
blijken uit het volgende:
Dr. Göbbels zeide nJ. nog:
Met dit verdrag wordt thans eindelyk
klaarheid gebracht in den troebelen nevel,
dien de communistische internationale over
Europa en de geheele wereld heeft willen
leggen. Twee groote mogendheden hebben
zich aaneengesloten voor een krachtige en
vastberaden verklaring, voor de dreigemen
ten van de roode anarchie noch te willen
wijken, noch capituleeren. In dit verdrag
wordt duidelijk tot uiting gebracht, dat
daarbij sprake zal zijn van een defensief op
treden. Want niet de beide verdragsluitende
mogendheden hebben de communistische
internationale geprovoceerd, doch de com
munistische internationale heeft door een
ononderbroken reeks provoceerende hande
lingen, revolutionnaire pogingen tot op
stand, anarchistische agitatie en geweten-
looze, volksvernietigende ophitserijen ge
tracht in de geheele wereld zooveel mogelijk
onrust te verwekken en wanorde te schep
pen.
Met nadruk wordt er in de overeenkomst
op gewezen, dat het moet dienen tot waar
borging van den bmnenlandschen vrede en
het sociale welzijn, doch ook van den we
reldvrede. Wanneer in artikel 2 de verdrag
sluitende Staten andere Staten, waarvan de
binnenlandsche vrede door het vernielings
werk van de communistische internationale
bedreigd wordt, gemeenschappelijk uitnoo-
digen tot het nemen van afweermaatregelen
of tot deelneming aan dit verdrag, dan
wordt daarmede volkomen duidelijk tot
uiting gebracht, dat deze overeenkomst zich
tegen niemand richt, doch slechts een zin
en doel heeft, namelijk aan het revolution
naire streven van de internationale van
Moskou een duideiük, een niet mis te ver
staan halt toe te roepen.
Het thans tusschen Duitschland en. Japan
gesloten verdrag is bestemd om een waar
devolle bijdrage te leveren voor den we
reldvrede, die door de gewetenlooze com-
munistisch-internationale actie ernstig be
dreigd is. Er blykt duidelijk uit, dat de
verdragsluitende staten niet willen provo
ceeren, zich echter ook niet meer zullen
laten provoceeren. De regeering van het
Duitsche volk staat op wacht en zal elk op
duikend gevaar met de juiste middelen
weten af te weren. Dat andere volkeren
daaruit leering mogen trekken, opdat dit
verdrag ook werkelijk een begin kan zyn in
den strijd tegen de bedreiging der mensch
heid in hun hoogste cultuurgoederen en
daarmede voor den waren wereldvrede.
Verklaring van von Ribbentrop.
De Duitsche ambassadeur in buitenge
wonen dienst, von Ribbentrop, heeft naar
aanleiding van de totstandkoming van het
DuitschJapansche verdrag aan een verte
genwoordiger van het Duitsche Nieuws
bureau te Berlyn verklaard, dat Duitsch
land en Japan, niet van zins het stoken van
de communistische ophitsers langer te dul
den, thans tot daden zijn overgegaan. De
totstandkoming van het heden door Duitsch
land en Japan onderteekende verdrag tegen
de communistische internationale is, aldus
von Ribbentrop, een mylpaal, het is een
keerpunt in den stryd van alle orde en
cultuurlievende volkeren tegen de machten
der vernietiging. Met het tot stand komen
van dit verdrag hebben onze Führer en de
keizer van Japan een historische daad ver
richt.
Japan zal een uitbreiding van het bolsje
wisme in Oost-Azië nooit dulden. Duitsch
land vormt het bolwerk tegen deze pest in
het hart van Europa. Tenslotte zal Italië,
naar de Duce aan de wereld heeft ver
klaard, de anti-bolsjewistische banier in het
zuiden hooghouden. Von Ribbentrop sprak
tenslotte de hoop uit, dat ook andere landen
zich by het anti-communistische front zul
len aansluiten. De Japansche ambassadeur
verklaarde tegenover den vertegenwoordi
ger van het Duitsche Nieuwsbureau, dat
tegen de communistische internationale
slechts een enkele doeltreffende afweer-
mogelykheid bestaat, namelyk de samen
werking der Staten. Ik ben ervan overtuigd,
aldus graaf Moesjakoji, dat Japan en het
nieuwe Duitschland als garanten voor den
wereldvrede in het oosten en in het westen
hun deel tot waarborging van den wereld
vrede zullen bijdragen.
De indrukken in Engeland.
In Britsche kringen gaat de argwaan ten
aanzien van het JapanschDuitsche accoord
verder dan alleen de gepubliceerde bepa
lingen. Het accoord zou wel eens kunnen
lyken op een ysberg, aldus denkt men, die
meer onder water verborgen houdt dan er
boven uit laat steken.
Intusschen hebben welingelichte kringen
geen bevestiging verkregen van de in de
dagbladen verschenen berichten, die spra
ken over een defensief militair bondgenoot
schap. Zy zyn echter geneigd geloof te slaar.
aan de berichten Omtrent een overeenkomst
tot ruil van Duitsche wapenen tegen Japan
sche grondstoffen.
Verder spreekt men de meening uit, dat
de gepubliceerde bepalingen geen wyziging
brengen in den tegenwoordigen toestand
Men vindt, dat het hier gaat om een ver
klaring uit politieke overwegingen. Toch is
het aCcoord niet gewild in Groot-Brittannië,
voorzoover het een toeneming vertoont van
het systeem van tegenover elkander staande
ideologische kampen, hetgeen in stryd is
met de Britsche politiek.
In Frankrijk,
De Fransche pers keurt algemeen het
DuitschJapansche verdrag af. De Ami du
Peuple schrijft, dat het verdrag een kruis
tocht tegen het communisme is, doch het
blad verlangt geen kruistocht, noch tegen
het bolsjewisme, noch tegen het fascisme.
Het stelt geen belang in het regiem van
andere landen.
De „Echo de Paris" veronderstelt, dat het
verdrag meer het wyk is van de Japansche
militairen dart van diplomaten, die vree
zen, dat een toenadering tusschen Tokio en
Berlyn zal leiden tot een toenadering tus
schen Londen, Washington en Moskou.
Het blad veronderstelt verder, dat het
verdrag nog geheime clausules heeft.
Duitschland. zal Japan van wapenen voor
zien en beide landen, die op de wereld be
neden den prijs verkoopen, zouden hun in
vloedszone in Nederlandsch Indië hebben
vastgesteld, teneinde een moordende con
currentie te vermyden.
Te Londen ontvangen telegrammen uit
Spanje geven aan, dat, ofschoon zich geen
enkele feitelyke wyziging heeft voorgedaan
in de positie van Madrid, de wyk van de
Calle de Valle Hermoso in het westen van de
hoofdstad zwaar gebombardeerd is. De
noodtoestand zou voor de burgerbevolking
ernstiger worden. Een derde deel van de
non-combattante inwoners zou thans zyn
vertrokken.
Andere berichten melden, dat de recht-
sche troepen na de bezetting van de z.g. mo
delgevangenis alle huizenblokken van de
Calle Princesa veroverd hebben en thans
zyn doorgedrongen tot de Plaza Espanan en
de Plaza Oriente. De stryd gaat thans hoofd
zakelijk om het in een vesting veranderde
koninklyk paleis.
Activiteit van rechtsche treilers in de
Straat van Gibraltar.
Een rechtsche treiler heeft naar een Reu-
terbericht uit Gibraltar meldt, een waar
schuwingsschot gelost voor den boeg van een
Russisch stoomschip van onbekenden naam,
dat zich in Oostelyke richting door de Straat
v$n Gibraltar begaf. Het schynt, dat gewa
pende rechtsche treilers voortdurend in de
Straat kruisen, maar zy hadden tot nog toe
geen enkel schip lastig gevallen.
Het bij Marseille aangehouden wapen
transport.
Het onderzoek heeft uitgewezen, dat het
by Marseille aangehouden wapentransport
volkomen in orde is. De zending is bestemd
voor Vera Cruz in Mexico. Alle douanefor
maliteiten zyn vervuld, er is een cautie ge-
Stort vdn 16 rriillióen.'die' zal worden terug
gestort, wannéér de FtanSché consul te Vera
Crufc een Verklaring afgèeft; dat de lading
in goedé ofde is aangekohien.
Mededeelipgen vjm opstandelingen-
zijde.
Het groote hoofdkwartier der opstande
lingen deelde te middernacht mede, dat de
rechtsche troepen nabij Soria belangrijke
stellingen hebben bezat Naby Oviedo wei-
Madame Tabouis schryft in de „Oevre",
dat het verdrag zeer gevaarlyk is, omdat
het een verdrag tot een „kruistocht" is.
Men komt steeds meer tot het inzicht, dat in
de wereld twee bloks bestaan, een anti
communistisch en een democratisch. Ook zy
spreekt over geheime clausules in het ver
drag.
In China.
De onderteekening van het Duitsch
Japansche accoord heeft in China nog geen
officiëele reacties gewekt tengevolge van het
late uur, waarop het feit hier bekend werd.
Politieke kringen echter zijn van meening,
dat dit accoord een meer gevaarlijken toe
stand in het leven roept voor China, aange
zien het Japan in staat zal stellen snel zijn
bewapeningen te moderniseeren. Zy leggen
er den nadruk op, dat China zal weigeren in
te gaan op een ChineeschJapansche sa
menwerking tegen het communisme, on
danks den aandrang van Japsin, aangezien
China van meening is, dat aanvaarding
daarvan een vyandige houding jegens Rus
land zou insluiten en zou kunnen leiden tot
een gebruik van het Chineesche gebied door
het Japansche leger in een eventuëele sa
menwerking tegen de Sovjets.
De Britsche pers over het verdrag.
De Britsche pers verzet zich vrijwel
eensgezind tegen het Japansch-Duitsche
verdrag. Het Labourorgaan „Daily He
rald", de ultra-conservatieve „Morning-
post" en de Isolationistische „Daily Ex
press" verklaren allen plechtig, dat Enge
land zich naast Duitschland zal scharen
in zijn anti-communistische campagne.
De „Daily Herald" schryft, dat Duitsch
land hiermede alle kans heeft vernietigd
voor zyn politiek een scheiding tusschen
Frankrijk en Engeland teweeg te brengen,
waaraan het drie jaar diplomatieke actie
en millioenen ponden sterling besteedde.
De ..Times" critiseert eerst heftig de
communistische propaganda-methode,
doch schryft dan, dat het de vorming van
een anti-communistisch blok betreurens
waardig en nutteloos acht. Het blad vreest,
dat het verdrag aan Duitschland grooter
vrijheid in Europa en aan Japan grooter
vrijheid in het Verre Oosten geeft. Dit
laatste het meest kan de Britsche belangen
schaden, vooral indien werkelijk de ge
heime clausules bestaan inzake de ver
deeling van Insulinde. Verder vreest de
„Times" dat de campagne van Duitschland
tegen de „Bolsjewiseering" van Tsjecho-
Slowakije wrange vruchten zal dragen.
den enkele posities van den vyand bij ver
rassing genomen.
Naby Santander werd een aanval der re-
geeringstroepen afgeslagen. Aan het front
voor Madrid rukken de opstandelingen
langzaam op. Aanvallen van den vyand
werden zonder moeite afgeslagen.
Uit Talavera wordt vernomen, dat vliege
niers der opstandelingen hebben waargeno
men, dat vele vluchtelingen Madrid verla
ten in de richting van Valencia. De lucht
macht heeft opdracht deze vluchtelingen
niet te bombardeeren.
De militaire autoriteiten van Santa Cruz
de la Palma deelen mede, dat de journalist
Garcia ArtadeL de chef van de „Roode Tsje-
ka van Madrid", is gearresteerd op het
oogenblik, dat hy met zyn medeplichtigen
naar Amerika wilde vluchten. Artadel heeft
met zyn brigade meer dan 2000 arrestaties
verricht
Dit bericht werd door alle radiozenders
van de opstandelingen medegedeeld.
Mededeelingen van regeeringszijde.
Officieel wordt medegedeeld, dat de op
standelingen ten Zuid-Westen van Madrid de
stellingen van de regeeringstroepen by
Ciemposuelos hevig bombardeerden, even
wel zonder succes.
Aan het front van Guadarrama Somosier-
ra werden artillerie-gevechten geleverd. De
regeeringstroepen verdreven de opstande
lingen uit Polon en San Martin de Mostai-
ban. Vele opstandelingen werden by deze
actie gewond. Verder maakte een afdeeling
regeeringsmilitie by Seteta zich meester van
het dorp Baos.
Aan het front voor Talavera vernielde de
luchtmacht vier vliegtuigen van de opstan
delingen, welke achter een boschje verbor
gen stonden.
Nabij Carabanchel lieten de regeerings
troepen een brug in de lucht springen, waar-
by zich troepen der opstandelingen verza
melden om tot een aanval over te gaan.
De luchtmacht der opstandelingen heeft
weer bommen geworpen op Madrid. Een
bom trof een militair gebouw, anderen vie
len op het Noorderpark, waar verscheidene
militiemannen gewond werden.
De diplomatieke redacteur van de „Eve
ning Standard" beweert uit goede bron
bijzonderheden te hebben vernomen over
een geheim protocol, dat als annex zou zyn
toegevoegd aan het nieuwe Japansch-
Duitsch verdrag.
Dit protocol, zoo schrijft hij, verdeelt
Nederlandsch Oost-Indië in
Japansche en Duitsche belangensferen en
regelt de kwestie van de eilanden in den
Stillen Oceaan, die hebben toebehoord aEin
Duitschland en geplaatst zyn onder Japansch
mandaat.Duitschland zou afzien van alle
rechten op de mariannen, de carolinen en
de Marshal-eilanden, d.w.z. op alle gebieden
in den Stillen Oceaan, die gelegen zyn ten
Noord-Westen van een lijn, dia loopt door
de Java, de Soenda, de Banda-, en de Ara-
foera-Zee. Deze lyn moet dan ook de res
pectieve economische belangensferen van
Japan en Duitschland in Neder
landsch Oost-Indië aangeven,
waarby Borneo en Celebes door het proto-
cool als onder Japanschen invloed liggende
erkend worden en Sumatra en Java onder
Duitschland's invloed worden verklaard.
In hetzelfde artikel wordt er den nadruk
op gelegd, dat de door Nederland ge
voerde open-deur-politiek in Neder
landsch Oost-Indië alle vryheid
laat voor buitenlandsche penetratie.
De „Evening Standard" maakt verder be
kend, dat Schacht een plan zou hebben op
gesteld, waarin voorzien wordt in de eco
nomische penetratie door middel van
Duitsche firma's, die te Amsterdam
werken in overeenstemming met het N e-
derlandsche recht en die rubberplan
tages exploiteeren voor Duitschland, terwijl
in dit plan ook voorzien zou worden in het
stellen van Duitsche koloniesatiecentra. Het
blad schryft tenslotte, dat de nationaal-so-
cialistische propaganda zeer actief is onder
de Nederlandsche bevolking in In
dië, teneinde haar voor te bereiden op een
eventueele Duitsche overheersching.
(Inzake een geheime clausule in het
Duitsch-Japansche verdrag, nopens Neder-
landsch-Indië, wordt er van bevoegde zyde
op gewezen, dat het Londensch blad deel
uitmaakt van de sensatie-pers van Lord
Beavenbrook, in Nederland beter bekend
door de „Daily Express, waarvan de „Eve
ning Standard" de avond-uitgave is.
Zooals men weet, voert Lord Breaven-
brook een imperiale politiek op eigen hand,
waar in stemming melkende geruchten al3
deze passen.
Meer dan de gebruikelijke reserve te
genover dit soort berichten is in elk geval
zeker geboden.)
De Katalaansche generaliteitsraad beves
tigt, dat Andres Revertes is afgezet als com
missaris-generaal voor de openbare orde en
vervEingen is door Martin Rauret, tot nu toe
ondersecretaris van het presidium der gene
raliteit.
Verder wordt medegedeeld, dat Compa-
nys ongesteld is, hy lydt aan een ontsteking
van de amandelen.
De Italianen op de Balearen?
De „News Chronicle" publiceert een tele
gram van zyn correspondent Gerald Grosve-
nor, die er in is geslaagd vermomd op Ma-
jorca te verblijven. Hy geeft hierin verschil
lende byzonderheden over de activiteit van
de Italianen op de Balearen.
Majorca, Ivica, Formentera en Canrera
staan op het oogenblik onder controle van
Italiaansche officieren, onder commando van
generaal graaf Aldo Rossi. Op Majorca
wordt het bewind gevoerd door twee Aide
de Camps van graaf Rossi: majoor Margo-
tinni, de commandant van een flottilleleider
en majoor Pirelli van de luchtmacht.
Op het oogenblik worden op <}e Balearen
40.000 man Spanjaarden, Mooren. man
schappen van het vreemdelingenlegioen en
vreemdelingen geconcentreerd voor een
aanval op Barcelona. Eenige honderden
vliegtuigen, meest bestuurd door Italianen,
worden eveneens geconcentreerd. 90 pCt.
van de vliegeniers zyn Italianen. Dagelijks
komen vliegtuigen met levensmiddelen, mu
nitie en wapenen uit Italië aan en alleen
Spaansche en Italiaansche schepen mogen
de haven van Palma binnenvaren. De ove
rige schepen moeten op de reede blijven lig
gen. Ook zou een terreur zyn ontketend door
de Italianen; sedert de bezetting zouden
reeds 1500 personen terechtgesteld zijn.