Agenda
iDeer&eeicfit
Amstecdamsche föeuts
Anti-militairistischepropaganda-bijeenkomst
De heer N. J. C. Schermerhorn 70 jaar.
De zaal van de Harmonie
stampvol.
a v. a
Bioscopen.
Roxy-theater, 7.45 uur, hoofdnummer On
ze kleine meid (rom.); hoofdro'len Shirley
Temple, Rosemary Amei, loei Mc Crea. Toe
gang boven 14 jaar.
Woensdagmiddag, half 3, matinee.
Bioscoop Harmonie, t/m. Woensdag, half
acht, hoofdnummer Slotaccoord (rom.);
hoofdrollen Lil Dagover, Willy Birkel, Peter
Bosse. Toegang boven 18 jaar.
Woensdagmiddag geen matinee.
City-theater, 8 uur, hoofdnummer Rem-
brandt (romi-historisch); hoofdrol Charles
Laughton. Toeganft voor eiken leeftijd.
Woensdagmiddag, half 3, matinee.
Victoria-theater, half acht, hoofdnummer
Muiterij op de Bounty (sens.-dram.); hoofd
rollen Charles Laughton, Clark Gable en
Franchot Tone. (Geprolongeerd). Toegang
voor alle leeftijden.
Woensdagmiddag, half 3, matinee.
Maandag 30 November.
8.15 uur, handelsschool, lezing met licht
beelden door den he"r Dresch over Alkmaar
in de 18e en 17e eeuw.
SCHOORSTEENBRANDJE.
Bij den heer W. Klugt, Keizerstraat 33, is
gisteren een schoorsteenbrand uitgebroken,
die evenwel door een brandweerman in sa
menwerking met de politie en door middel
van een brand-bluschapparaat gebluscht is.
BALLERO-SPEL.
De uitslag van Zaterdag 28 November 1936
is als volgt:
100: P. de Reus. Westdijk F 1 te Alk
maar, 9999; 50: R. Raat, Nieuwpoortslaan
125 te Alkmaar, 9998; 25: J. Beyl, van
Leeuwenhoekstraat 35 te Alkmaar, 9997;
25: A. Liefhebber, Schapenweg te Heer-
hugowaard, 9995; 8.33: I. Sijp, Spoorstraat
20 te Alkmaar, 9993*; 8.33: W. Prins,
Snaarmanslaan 105 te Alkmaar, 9993*;
8.33: B. Blom, Westerstraat 85 te Oudorp,
9993*; 5: N. Vrauwe, v. d. Lijnstraat 38
te Alkmaar, 9989; 5: W. Prins, Snaarmans
laan 105 te Alkmaar, 9988; 5: P. Bruin,
Benedenweg 7 te St. Pancras, 9988; 5: L.
Schilder, Lindelaan 121 te Alkmaar, 9984;
5: Kraaijo, le Tuindwarsstraat 8 te Alk
maar, 9962.
Sijp, Prins en Blom ieder 8.33. Zij
hebben het totaal ad 25 met drieën ge
deeld.
AUTO VERNIELD.
Zaterdagmorgen, ongeveer 11 uur,
kwam een auto van den kunstmesthandel
Krol, bestuurd door den chauffeur Schot-
vanger, uit den Boekelermeerweg. Van de
richting Alkmaar naderde een auto, be
stuurd door den heer Koomen uit Assen
delft. Door te groote vaart dreigden de
auto's tegen elkaar te zullen botsen. De
heer Koomen had de keus tegen de
vrachtauto op te rijden of naar het rij
wielpad uit te wijken. Hij koos het laatste,
maar raakte daarbij de boomen zoodanig,
dat de auto vrijwel vernield werd. De
heer K. kwam er met eenige niet-ernstige
hoofdwonden af.
AUTO IN HEERHUGOWAARD
TE WATER GEREDEN.
Vier personen gewond
Dat, ondanks het aanbrengen van ver-
keersboiden, een verkeershek, een ver-
keersstreep, een straatlantaarn, die den ge-
heelen nacht brandt, nog onder de meest
denkbaar gunstige weersomstandigheden,
op den hoek HondenwegMiddenweg een
auto-ongeluk kon plaats vinden, stempelt
dezen hoek wel tot een der zeer gevaarlijke,
alhoewel de weg daar breed is en geen
obstakels het uitzicht belemmeren.
Bij de r.k. kerk van de parochie van den
H. Dionysius buigt de bijna 5 K M. lange
rechte streek van Verlaat zich in een hoek
van 45 graden naar het Zuidwesten of an
dersom gezegd, de 5 KM. lange rechte
streek van Oudorp af, buigt zich daar in een
hoek van 45 graden tot in een Noordelijke
richting. Van beide zijden doet zich dus
hetzelfde gevaar voor. Bij niet voldoende
opletten door den bestuurder of weigering
van het mechanisme rijdt men tegen de aan
den kant van den weg staande boomenrij of
er min of meer tusschendoor te water.
Dit ongeluk overkwam in den nacht van
Zaterdag op Zondag een 4-tal jongelui. In
Alkmaar hadden de 21-jar. P. Schilder uit
Spierdijk en zijn meisjes mej. C. Blauw, den
heer C. Smit en zijn zuster mej. Cath. Smit
uit Hoogwoud ontmoet, en daar deze per
rijwiel waren, hen gepresenteerd mee
te rijden. IJus werden de fietsen op de auto
bevestigd en reed men gezamenlijk in
den buitengewoon helderen maannacht on
bezorgd den Middenweg af.
Tusschen twaalf en één hoorden onwo-
nenden van den reeds beschreven hoek een
doffen smak en daarna een plons in het
water.
Toen zij toesnelden, stonden er een vier
tal bebloede en kletsnatte menschen aan den
wal. In de sloot lag het karkas van wat
eens een auto was.
Geneeskundige hulp was spoedig ter
plaatse en de personen, die inmiddels bij
den electricien Borst waren binnen ge
bracht, werden verbonden.
De heer Schilder en zijn meisje waren
ondertusschen bewusteloos geworden, en
gelast werd, dat beiden daar moesten blij
ven. De heer en mej. S. werden met een
politie-auto naar huis vervoerd.
Naderhand is op last van den burgemees
ter de auto uit het water gehaald en voor
loopig in beslag genomen.
Zondagmorgen was de toestand van den
bestuurder, den heer Sch., hoewel geen
direct gevaar meer aanwezig was, nog zoo
danig, dat hij niet verhoord kon worden.
PARETHEDI-SPEL.
Van het „Warenhuis Heuseveldt" ontvin
gen wij hedenmorgen het verzoek om eenige
aandacht te schenken aan het Parethedi-
spel, dat in dit Warenhuis verkrijgbaar is
gesteld en in de groote steden reeds zeer
veel opgang maakt.
Wij maakten een lange kartonnen doos ter
lengte van 70 c.M. en ter breedte van 12 c.M.
open en zagen een mooie beukenblok, waar
in 14 kleinere een paar groote kommetjes ge
draaid waren. Deze kommetjes waren ge
vuld met 56 glanzende schelpjes, terwijl te
vens een handleiding te voorschijn kwam,
waaruit wij met geen mogelijkheid wijs kon
den worden.
Het redactielid, dat altijd een bijzondere
aanleg voor wiskunde had getoond, werd er
bij gehaald en hij verzekerde ons, dat dit in
derdaad een interessant spel was, dat als ge-
luksspel kon worden gespeeld, doch waarbij
men toch het meeste succes zou boeken als
men daarbij, evenals bij het schaakspel, den
tegenstander tot gewilde zetten dwingt
Toen hij een poging deed om ons het spel
uit te leggen, bleek het echter aldra, dat ook
voor hem een handleiding onvoldoende was
en dat ook hij het spel niet had begrepen.
Met ergernis schoven wij het spel terzijde,
doch telkens werd het weer door een van
ons ter hand genomen. Niemand kwam er
echter verder mee, totdat de jongste redac
teur ons heel nuchter op de spelregels, welke
achter op de kartonnen doos stonden, op
merkzaam maakte. Toen zijn wij aan het
parethediën geslagen en bleek toch ons re
dactielid met wiskundigen aanleg gelijk te
krijgen. Men kan werkelijk zijn tegenparty
dwingen tot het doen van zetten, die op den
duur voor hem nadeelig zijn.
Het parethedi-spel is inderdaad zoo
boeiend, dat het alles doet vergeten.
De hoofdredacteur zag zich dan ook spoe
dig genoodzaakt, opdracht te geven het spel
onmiddellijk terug te bezorgen, omdat hij
het op een redactie-bureau funest oordeelde.
Voor de winteravonden in huiselijken
kring en voor sociëteiten, zal het spel, en dit
te meer omdat het slechts 1.50 kost, zeker
opgang maken.
AANRUDING.
Doordat J. A. uit Hoogkarspel gistermid
dag met zijn auto op de Laat reed in de
richting Limmerhoek en bij het Groot-
Nieuwland geen signaal gaf en 'bovendien
geen voorrang verleende aan de uit deze
straat komende auto van P. A. B., alhier,
kwamen beide auto's met elkaar in botsing.
Zij werden vrij ernstig beschadigd, persoon
lijke ongevallen hadden niet plaats.
Tegen J. A. is door de politie proces
verbaal opgemaakt.
De propagandistische bijeenkomst, vooraf
gaande aan de intieme herdenking van den
70sten verjaardag van den bekenden heer
N. J. C. Schermerhorn, had gistermorgen in
de groote zaal van de Harmonie een over
weldigend druk bezoek; er was zelfs een
heel gezelschap uit Sneek. De zaak was tot
in de uiterste hoeken bezet (ook op de tribu
ne). De bijeenkomst was uitgeschreven door
het landelijk comité van de Internationale
Anti-Militairisten-Vereeniging en stond on
der leiding van den heer J. W o u d a uit
Krommenie.
Namens het landelijk comité heette deze
de aanwezigen welkom, zijn blijdschap uit
sprekend over het groot aantal, waaruit
spr. moed en vertrouwen putte voor de toe
komst van het beginsel der vereeniging,
vooral in dezen tijd van toeneming van be-
waping alom zoo noodig. Spr. protesteerde
ertegen, dat de dienstweigeraars worden
bedreigd met een zwaardere straf dan tot
dusver en riep op tot steun en volhouden en
tot het volgen van het voorbeeld van den
heer Schermerhorn en zoo vele anderen, die
hun heele leven hebben gewijd aan het
ideaal van het anti-militairisme. Vooral in
tijden van reactie als welke wij nu beleven,
behoort er moed tot om daarvan te durven
getuigen.
De eerste spreker
wai d« bekende Amsterdammer, de heer
Jo de Haas, die begon met te vertellen
van het boek „De laatste man in burger",
waarin getypeerd en gesymboliseerd wordt
de toestand in welken wij op het oogenblik
leven te staan. Als anti-milita iristen zien
ideologie van het geweld, nu er steeds min
der burgers overblijven en bijna ieder het
zich tot plicht rekent den ander naar het
leven te staan. Als anti-militairischen zien
wij met schrik en beven dit alles aan.
Men grijpt naar het geweld om de moei
lijkheden van den tijd te overwinnen, maar
is daarmee bezig de geschiedenis van 22
jaar geleden te herhalen. Wij worden be
dreigd door het brute geweld van het fas
cisme, dat een product is van den collectie
ven moord van 1914, het is door ons zelf
toen opgeroepen door ons collectief optre
den. En als wij dat fascisme nu door een
nieuwen collectieven moord willen overwin
nen, zullen wij niets anders bereiken dan
dat wederom een ander fascisme optreedt.
Spr. verwees naar „Van het Westelijk
front geen nieuws", van Remarcque, waar
in gezegd wordt, dat wie niet sneuvelde in
den oorlog, toch geestelijk ernstig gehavend
daaruit terugkeerde.
Als wij ons de resultaten van den oorlog
van 1914 voor oogen stellen, zullen wij ons
wel twee maal mogen bedenken alvorens wij
wederom het middel van den collectieven
moord toepasen om geschillen op te lossen.
Zeker, het gevoel van machteloosheid kan
ons bekruipen en dan grijpt men naar
het geweld als het meest voor de hand lig
gende strijdmiddel Echter voor ipr, stond
het vast, dat men moet beseffen op een keer
punt in de geschiedenis te staan en dat men
moet kiezen tusschen wapengeweld en de
idealen, sinds 1904 in ons land gepropageerd
door de I A.M.V.
Spr. was het niet eens met de Tribune
die betoogde, dat deze idealen veranderd
zijn en niet meer passen voor de wereld van
thans. Maar spr. was er van overtuigd, dat
men juist in de gebeurtenissen, zooals wij
die thans zich zien ontwikkelen in Spanje,
een aansporing moet zien om in te stemmen
met het revolutionnair anti-militairisme.
Daar toch zien wij het afmaken van het
proletariaat door de samenwerking van het
internationaal militairisme en het interna
tionaal kapitalisme.
De revolutionnaire anti-militairisten heb
ben bedoeld de uitroeiing van het kapitalis
tisch militairisme en wilden mensch voor
mensch verantwoordelijk stellen voor het
geen in de wereld gebeurt. Het deed een
beroep op het menschelijk bewustzijn,
waaruit de overtuiging zou moeten worden
geboren, dat men zich niet aan den oorlog
mocht verslingeren.
Met waardeering sprak de heer de Haas
in dit verband over het werk van wijlen
Jos. Giesen in ons land, die propageerde het
beginsel van het verantwoordelijk produ-
ceeren, waarbij het bewustzijn van het weten
te werken voor den oorlog moest leiden tot
het weigeren van dien arbeid. Hiermee is
in het Nederlandsche volk gewekt en de
heer Schermerhorn heeft daarin een groot
aandeel een verantwoordelijkheidsgevoel
in dezen en de militaire dienstweigering
heeft den handschoen toegeworpen aan de
militairisten. Tot nu gold voor de anti-mili
tairisten steeds de straf van 10 maanden
gevangenisstraf, maar nu heeft de president
der rechtbank te Den Bosch gezegd, dat die
zal moeten worden verhoogd tot 12 15
maanden, om den kop in te drukken aan
het steeds weer in de kringen, waarin wijlen
Domela Nieuwenhuis werkte, optredende
anti-militairisme. Spr. zag hierin een hulde
aan dien grooten idealist
Spr. geloofde niet, dat het kapitalisme
zich bezorgd zal behoeven te maken over
de enkele tientallen dienstweigeraars hier
te lande, maar wél is er voor het kapita
lisme en het militairisme gevaar gelegen in
de gezindheid, waaruit het anti-militairisme
opkomt, want het kan niets méér vreezen
dan de vrije persoonlijkheid van eiken
mensch. Immers, als dit beginsel algemeen
werd aanvaard, waar zou dan blijven de
drie-eenheid: kapitalisme, militairisme en
fascisme, een onheilige drie-eenheid ge
grondvest op stomme kadaver-discipline?!
Als éénmaal de geest van het anti-mili
tairisme is gewekt, zal deze steeds weer
terugkeeren en telkens weer opleven m
weerwil van welke reactie ook dit stond
voor spr. als overtuigd anti-militairist wel
vast. In dezen tijd, nu de reactie en het fas
cisme den kop opsteken als nooit te voren
is het voor ons de groote tijd om ons ideaal
te propageeren. De revolutionnaire anti-mi
litairisten kunnen over zich zelf tevreden
zijn, want zij weten geen schuld te hebben
aan het opgekomen fascisme met zijn drei
gingen en zij weten dat slechts het anti-
militairistisch beginsel de overwinning zal
kunnen behalen over alles wat de wereld
opnieuw dreigt te vernielen. Eisch is te zor
gen zich niet onder den voet te laten loopen
door de omstandigheden van deze dagen,
nu door het fascisme een soort paniek
stemming wordt gewekt,
Spr. legde er den nadruk op, dat anti
fascisme en anti-militairisme niet hetzelfde
zijn: het anti-fascisme, daf hoe langer zoo
meer aanhangers krijgt, is zelfs een gevaar
van dezen tijd, omdat het bereid is het fas
cisme door middel van oorlog te bestrijden.
De kapitalisten zouden dit wel gaarne zien,
omdat een dergelijke oorlog zou bewijzen
het bestaan van twee fronten met krankzin
nigen: vóór het fascisme eenerzyds en vóór
de democratie anderzijds. Maar zei spr.
een strijd als deze zou het volk onder
dompelen in ellende en daarom moeten wij
naar waarnemingen, verricht in den mor™,*
van Maandag 30 November.
Medegedeeld door het Kon. Nederl. Met
Instituut te de Bilt.
Hoogste barometerstand 771,2 m.M.
Toulouse. 16
Verwachting, geldig tot den avond
Dinsdag 1 December:
van
re
gen; later hagelbuien; iets kouder.
Buitenlandsch weerovèrzicht.
Nat weer (regen- en hagelbuien!
in het vooruitzicht.
De diepe depressie die Zaterdag bjj u,.
land verscheen, vertoont in den kernstanden
onder 720 m.M., thans liggen twee kernen
Matige tot krachtige, later afnemend-
cisme, d«t oorlogs-bereidheid toont. In dit no«
verband verwees spr. naar den oorlog van
1914, toen het ook heette een strijd ter ver
dediging van de democratie, maar waarvan
het resultaat niet anders is geweest dan het
opkomen van het fascisme, dat men nu weer
onder dezelfde leuze wil bestrijden. We zijn
dus thans bezig de geschiedenis te repetee- 7,n «i
ren, constateerde spr. Wie het opneemt voor e °orscbe kust. Ter-
de democratie, zou dit doen ten bate van g0, r" '"g Z1£ zuiden en
de koloniën bezittende landen en wie voor °.n a." iaa ee[* e depressie
het fascisme opkomt, zou handelen in het .L..i.i- J»- gebreid' waarbjj
belang van de staten welke koloniën wen- rac lge westelijke win-
schen. In de koloniën, zei spr., wordt dour e empera uur ot 0 graden Celcius
de zoogenaamde democraten een geweldige 01 ReT1' na a ,1.n,den na van Zater-
fascistische terreur uitgeoefend, doordat /agop _on ieh e vorst was voorge
niet geweld de gekleurde rassen worden ge- °n.' °c ,rsc a eilanden hebben krach-
dwongen tot produceeren ten bate van de ge' m Schotland stormachtige westelijke
overheerschers. wlnden' ^cht weer en tijdelijke opkla-
Spr. schetste voorts in sarcastische be- ™g' ^arbtJ in het noorden de temperatuur
woordigen, dat het Nederlandsche volk zich- eg'n e 3 en; depressiedaling bij Us-
zelve het fascisme oplegt, getuige tal van *.and ge?ft den indr"k' dat *een belangrijke
wetten en besluiten in rijk en gemeente. ,e?reTie mPr van da" oceaan nadert, zoo-
Men loopt hier, evenzeer als in België, En- dat de d waarschijnlijk naar het noord
geland en Frankrijk, te hoop achter de be- zal draaieT} en geleidelijk eenige
strijders van de democratie. „De heele af f 7. en' ^gezeld van rege»
democratische rommel is mij nog geen I age uien' _DI
druppel zweet waard", zei spr.; hij hechtte LICHT OP.
slechts waarde aan het anti-militairistiscn Hedenavond voor rywielen, motorrijtuigen
en alle andere voertuigen van 16.22 uur tot
beginsel. Tegen eiken vorm van het mili
tairisme zullen wij het moeten opnemen,
want het volk zou ondergaan in het mili
tairisme. in welke vorm zich dit ook op
dringt. Wij moeten den oorlog niet afwij
zen op verstandelijke gronden want die
kunnen omver geredeneerd worden
maar omdat men uit beschavings- en cul
tuuroverwegingen het geweld niet meer kan
verdragen. Als er ooit uit de bloeiende
7.18 uur licht op.
van Maandag 30 November 1936.
OPGAVE VAN NOORDHOLLANDSCH LANDBOUWCREniET N. V.
(Ontvangen per draadlooze telefoon).
Koers van heden te
Vorige
koers
1934
1934
1930
250
STAATSLEENINGEN.
4 Ntdtrl
4 Ned -lodii
5H Duitschland
ld«m act verklaring
BANK INSTELLINGEN.
Amsttrd Baak
Hand al Mpii CerL v.
Koloniale Baak
Ned ind Handelsbank
Rotterd Bank
INDUSTR. OND BINNENL
Alg. Kunstzijde Unie
Caiv4 Delft CerL a
NederL ford
Philips GloeiL Gen. Bezit
(J oiiever a
INDUSTR OND. BUITENL.
Am Smeltiog
Anaconda
Betbleh Steel
Cities Service
pl.m.
1.30
pl.m.
1.46
100*/.
loOV,
s 2l4
Wf»
til"
168
71'/,
I38V,
s 135
s s 477.
84
246'/,
t 268'/,
as* 160 Vi
71»/,
37%
V 54
2%
Keonecott Copper 45
Standaard Brands
Steel comm
U. S. Leatbe:
CULTUUR MAATSCH.
12»/»
57%
4'/i
417'/,
Java Cultuur 173*/.
N -d. ind Suiker Unia
V ors'enlandeo v
Dito actions
MIJNBOUW
Alg ti plot Mij. t a i i
Radiant Lebong
PETROLEUM
Dordttcbt Petr.
Koa Petr.
Per lak i
Philips Oil
Shell Union
Tide Water
RUBBERS
Amsterd. Rubber
Deb Bat Rubber
Hesaa Rubber
Oostkust t t
Serbadiadi
intcre Rubber •eeivve*
SCHEEPVAARTEN.
Kon. Ned Stoomboot
Scheepvaart Unie
TABAKKEN
Deli Batavia. t
Oude Ueli
Senembab ..itsttt*
AMER SPOORWEGEN.
Atcbieoo iopeka
Soutbarn Pacific
Southern Railw CerL
Union Pacific
ftNoteering per 50. z) ez-coupon
tEzclzim. PROLONGATIE vorige koers
WISSELKOERSEN AMSI ERUAM
100*/,
21»/,
25-»/.
25
165*
66'/,
67-1*
4« Va
49'/,
246
.69
269)-'/,
160)-'/,
160'/,-)
72
37»/,
377/».)
53*/,
537/,
2%
45*/,
45»/,
12»/,
577,
422
425-1*
170
140
136-71*
29
29'/,-'/,
pl.m.
2.00
21Vi
25
pl.m.
2.15
66V.-7 67-V»
49*/,.»/, 481-9V,
269-*/,
160).y.
37t.»/„
53'/,
3
45'/,
57»/»
422)-3)
160'/,
37).»/»
53»/,
45'/,-'/,
423*/,
170
174
215
NIET OFFICIEEL.
New-Xork
Londen
Ber'Ün
Parijs
Brussel (Belga).
Hazei
Kopenhagen
Stockholm
Oslo
Praag
Italië
139*/,
34'/,
20.00
174'/,
217
377
3996/g
89
35*/,
20%
15%
2741/,
166>/4
179*/,
62
129V,
3%
2'/,
92'/,
235'/,
3001/,
257'/,
53»/,
31 y,
17",,
99*/,
IV. pCt
'Ezdividcnd.
Vorige
koers
l-«4
9.02'/.
74.10
8.58
31.13
42.33
40.25
46.50
45.32
6.51I/4
9.70
29'/,-'/, 29Vb-»/,
401-00)
90
35'/,
15»/»
4002-1}
20»/» -f
1"/»-)
400)-»/,
20»/,,
15%-|
400»/,-1
88
20'/,-»/,
15%-)
273-4
272'/,
2711*
162*/,
62
3»/,
1267,
127-8
90'/,
90»/,-1
90»/,
90'/,-1
235
300
260
54'/,
31'/,
}67»
31V,-»/s
Htden 1'/, pCt
Koers op
heden 2 uur
1.84
9.02
74.06
8.57*/,
31.09
42.31 X
40.20
46.45
45.25
00.00
wereld iets moois en grootsch zal groeien,
zal dit niet anders kunnen zyn dan op basis
van het anti-militairisme en niet op die van
kadaver-disipline en slaafsehe gehoorzaam
heid. Tot nieuwen geestdrift voor de begin
selen van het I.A.M.V. wekte spr. krach
tig op. (Applaus.)
Rede N. J. C. Schermeiksn,
De heer Schermerhorn, met hand
geklap begroet, vgyheugde zich over de
groote opkomst, ook voor zichzelf, maar
allereerst voor de zaak van het anti-
militairisme. Als men jaren aaneen zich aan
een ideaal heeft gewijd, is het verheugend
en bemoedigend als men, ouder geworden,
kan constateeren, dat het ideaal ingang, heeft
gsmtidau. vr. zs*iu
Het komt er op aan, om te toonen, dat
het beginsel hetwelk wy hebben verkon
digd, in ons leven is vastgegroeid. Juist
thans behoort daar moed toe.
Men had spr. weieens gezegd, dat het
voor hem teleurstellend moest zijn, te moe
ten zien dat er in de wereld een zoo sterk
getuigend militairisme is waar te nemen,
maar, zei spr., de menschen, die zoo spre
ken, zien niet de dingen op den achter
grond. Inderdaad, alle mogendheden, ook de
kleine zooals ons land en België, doen mee
aan den bewapenings-wedstryd, waarbij de
wapenen vervolmaakt en de moord-instru-
menten hoe langer hoe meer doeltreffend
worden gemaakt, zoodat, als een nieuwe
oorlog uitbreekt, deze eiken voorgaanden zal
overtreffen in onmenschelijkheid en ver*
woestingen.
We kunnen dit zien in wat nu gebeurt In
Spanje, waar in den luchtoorlog niet ge
vraagd wordt of men weerloozen treft. Van
humaniseeren van den oorlog kan nooit iets
komen, het is eenvoudig belachelijk de mo
gelijkheid ervan te veronderstellen. Oorlog
is nu eenmaal oorlog, het doel is vernieti
ging van den tegenstander.
Wie den oorlog aanvaardt stemt In met
de uiterste consequentie: de vernietiging.
En daarom kunnen wij oorlog en militairis
me niet aanvaarden.
Zeker, er bestaan geweldige Internatio
nale spanningen, de brandstof ligt over de
heele wereld hoog opgestapeld, de tegen
stellingen tusschen de verschillende staten
groeien onrustbarend en conflicten zijn op
den duur onvermijdelijk (spr. wees hierbij
o.a op Japan, Duitschland en Italië),
By dit alles mogen we echter niet verge
ten, dat niet de heele bevolking, de groote
massa, stuwt in de richting van oorlog, maar
dit geschiedt door een klein handjevol
menschen, dat de bevolking beheerscht en
haar tracht rijp te maken voor de oorlogs
idee. Er is een psychologische, zielkundig®
voorbereiding voor den oorlog en daarbij <s
het bedroevend te spreken van „het levende
materiaal", waarbij men dan de soldaten
bedoelt. Maar, zei spr., is het de bestem
ming van den mensch om door anderen
worden gebruikt voor het najagen van
hun doel? Jaren achtereen is het zóó 6e~
weest, dat men zich daarlri schikte en he»
militairisme aanvaardde als een noodza
kelijkheid, en men probeerde de aoldatifl
allereerst, maar zoodra er een oorlog mo
worden geënsceneerd, ook de groote inassA
daar op voor te bereiden door een beroep
te doen op den agressiedrift, d. I bet ver
langen om zich ta stellen tegenover
ander en dezen ondergeschikt te
Dikwijls is dit doel met succes nagestreffl»
zoodat een volk met geestdrift in den o*
log ging, zelfs met bloemen op het ge*^
het resultaat van het onder sugge
wekken
vso
brengen van de massa, het wen.»—
geestdrift voor iets dat in wezen zeer ie
Men probeert het ook met het °Pwelt^?
tot nationalisme, dat men aanbidt a»
soort godheid. Men ziet het in ita iL
Duitschland, waar Mussolini en Hitl»
