DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Koning Edward moet kiezen.
Nieuwe luchtaanvallen op Madrid.
No. 285
Vrijdag 4 December 1936
138e Jaargang
De algemeerie toestand.
De Spaansche revolutie
Verscheidene belangrijke
objecten vernield.
Subjectieve berichtgeving.
Prinses en Prins naar
Berlijn.
De gepensionneerden bij
Kon. Holl. Lloyd.
De St. Nicolaas-verrassing.
DE KROON OF DE VROUW?
TAL VAN BESPREKINGEN.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS FER GEWONE ADVERTEN~IEN:
Van 15 regels f 1.25, elke regel meer f 0.25, groote
Contracten rabat Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON. Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Dit nummer bestaat uit twee bladen. Directeur: C. KRAK.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Alkmaar, 4 December.
In Engeland is wel een zeer merkwaar
dige crisis uitgebroken, die niet alleen de
gemoederen in Engeland zelf, niet bovendien
ook de Engelsche regeering en volksver
tegenwoordigers, maar alle Dominions
ernstig bezig houdt en die tenslotte in de
geheele wereld met groote en groeiende be
langstelling wordt gevolgd: zal de Engel
sche koning met de Amerikaansche mevr.
Simpson trouwen, of zal hij afstand doen
van den troon?
Het schijnt, dat de koning zeer ernstige
trouwplannen heeft en hoewel het geheele
Engelsche volk dat in normale omstandig
heden ongetwijfeld had toegejuicht, komt
het thans in opstand. En terecht, volgens de
opvattingen van dit volk.
Daar is allereerst de keuze van den
koning. Hij zou willen trouwen met een
Amerikaansche, die en dat is zeer be
langrijk reeds twee keer gescheiden is.
En als men nu weet, dat echtscheiding in
Engeland zeer scherp wordt afgekeurd, dat
de geschiedenis leert, hoe veelbelovende en
zeer knappe staatslieden hun loopbaan plot
seling geëindigd zagen door een echtschei
ding, dan begrijpt men ongeveer, hoe het
Engelsche volk reageert op de plannen van
zijn koning.
Dat echtelijk verleden van mevr. Simpson
is dus wel nummer één.
In de tweede plaats komt dan de afkomst
van mevr. Simpson. Zij is niet „ebenbürtig"
met den koning, want zij is niet van adel.
Ware dit wel het geval, het Engelsche volk
zou gansch anders reageeren.
Ook dat leert de geschiedenis. Want zijn
niet twee jongere broers van koning Edward
gehuwd met Engelsche meisjes uit den lage-
ren adelstand, die toch ook niet „eben
bürtig" waren? En zijn die twee huwelijken
soms niet door het Engelsche volk hartelijk
toegejuicht?
Het Engelsche volk is zeer loyaal, maar
het meent, dat zijn koning thans de grenzen
overschrijden zal.
Hoe reageert de Britsche pers op het ge
beurde? Wij kunnen niet beter doen, dar.
eenige Engelsche persstemmen hier over
nemen. Er uit moge blijken, dat niet mevr.
Simpson, maar de gescheiden mevrouw
Simpson de grootste factor is.
Zoo schrijft de „Times" in een hoofdarti
kel, dat er geen misverstand moet bestaan
inzake den aard van het verzet tegen het
huwelijk, zooals de koning zou overwegen.
In andere landen is beweerd en dat is hier
herhaald, dat de oorzaak ligt in een ouder-
wetschen, conventioneelen afkeer van een
huwelijk van den koning met een niet-adel-
lijke of Amerikaansche. Niets is verder van
de waarheid. Indien Zijne Majesteit
zoo gelukkig zou zijn de genegen
heid van een van zijn onderda
nen voor zich te winnen zou het
geheele volk in zijn geluk deelen.
En Amerika heeft vele dochters,
die hij met gelijke vreugde zou
kunnen huwen.
Er is slechts één tegenwerping
en deze is overweldigend: dat de
dame in kwestie nog twee ge
scheiden echtgenooten in leven
heeft.
De „Morning Post" schrijft in een hoofd
artikel, dat er op het oogenblik geen consti-
tutioneele moeilijkheid is. Er is eenige ont
spanning ingetreden, hoewel de toestand nog
angstwekkend is en zonder eenig .modern
precedent of parallel. Men kan moeduk ge-
looven, dat een monarch, die zulk een
Plaats in de harten van zijn volkwisttever
overen, gemakkelijk een dergelijk bezit zou
prijsgeven en niet ten koste van groo e p
soonlijke offers trouw zou blijven a*° da
wat beschouwd kan worden als zUn hoogste
"dTWSSUs- f oordeel de.
de belenSe» welke bij de* «„J
betrokken zijn, grooter rij° dan De
kroon zelf of van haar huldigen dragenDe
toejuichingen, waarmede Bajdwin uoudmg
werd ontvangen, toonden, da
van het kabinet den steun heeft v
litieke partijen. Het is verder ge
dat de minister-presidenten van de dorm
nions deze kwestie beschouwen
ke het geheele imperium betreft -
'^ïrch^iCe" komt oogmate-
rug op het voorstel dat gisteren
gedaan, dat de koning mevr. Simpson zou
trouwen in zijn kwaliteit van zou
Cornwall, zoodat zijn gema in kun_
worden. Het parlement zou dan «en
nen aannemen, waarbij de m gn uit_
huwelijk van de kroon zou derge-
gesloten. Het blad verwacht dat een J
lüke oplossing door het Britsche volk
vreugde zou worden ontvangen.
Onder bescherming van een lichten
nevel ondernamen zeven groote bom
bardementsvliegtuigen van de na
tionalisten, geëscorteerd door vier-en-
twintig jachtvliegtuigen, gistermorgen
om half negen een nieuwen lucht
aanval op de stellingen van de rooden
in het Noord-Westen der stad. Tij
dens dezen luchtraid, die een kwartier
duurde, wierpen zij tien a vijftien
zware bommen neer, waarvan de ge
weldige explosies duidelijk in de
binnenstad waren te hooren.
Blijkbaar werden verschillende vitale
centra vernield. Een deel van de stad was
een tijd lang zonder licht, waaruit men
kan opmaken, dat ook de in het Noord-
Westen gelegen electrische krachtcentrale
werd getroffen. Ook verscheidene tram
lijnen lagen geruimen tijd zonder stroom.
Om half elf werd de luchtaanval door
het vliegeskader van Franco herhaald. De
vliegtuigen wierpen ditmaal twintig bom
men in het noord-westen van de stad
neer.
De delegatie van Britsche parlements
leden, die verscheidene dagen in Madrid
vertoefde, verliet gister de hoofdstad, om
zich naar Valencia te begeven.
De strijd om de hoofdstad.
Na 48 uren feilen strijd in de sectoren
van het Madrileensche front is het te Ma
drid gisteren kalmer geworden. Nergens
is wijziging in de stellingen getreden. De
militie-troepen hebben in den sector van
Moncloa een vijftigtal lijken van Marok
kanen, die gisteren gevallen zijn, gebor
gen. Een krachtige rechtsche verkennings-
afdeeling, die op den linkervleugel van de
loyale troepen in den sector villa verder
trachtte door te glippen, is door de re-
geeringstroepen aangevallen en heeft
zware verliezen geleden. In het noordwes
ten van de hoodstad hebben de loyalen een
poging van de rechtschen om in de rich
ting van den weg naar La Coruna op te
trekken, verijdeld.
Mededeelingen van de zijde der
opstandelingen.
Het groote hoofdkwartier der Spaansche
opstandelingen meldt, dat de regeerings-
troepen nog steeds druk blijven uitoefenen
op Villa Real, doch tot nu toe leden zij hier
zware verliezen. In Asturië zijn een aan
tal regeerings-miliciens krijgsgevangenen
gemaakt, zij bevestigden, dat de regee-
ringstroepen aanzienlijke verliezen hebben
geleden, zij hadden twee treinen en ver-
De Japansch-Chineesche
spanning
CHINEESCH PROTEST BIJ JAPAN.
De Chineesche minister van buitenland-
sche zaken heeft bij den Japanschen am
bassadeur een protest doen hooren tegen de
recente gebeurtenissen te Tsingtao, waar
Japansche zeelieden een huiszoeking hebben
gehouden in de plaatselijke bureaux van
de Kwo Min Tang. China eischt vergoeding
van de aangerichte schade en teruggave
van de weggenomen documenten. De Japan
sche ambassadeur verklaarde, dat hij de
hem overhandigde nota zou doorgeven en
vroeg voorts hervatting van de Japansch-
Chineesche onderhandelingen oyer een
wederaanpassing der betrekkingen. De mi
nister antwoordde, dat de toestand in Soei
Yoean en de incidenten van Tsingtao een
voor de hervatting der onderhandelingen
op dit oogenblik ongunstige sfeer scheppen.
Japansch-Chineesche besprekingen
afgebroken?
Het Japansche agentschap Domei meldt,
dat de Japansche ambassade, nadat de am
bassadeur, Kawagoe, een onderhoud had
gehad met den Chineeschen minister van
buitenlandsche zaken, Tsjang Tsjoen, een
lang document heeft gepubliceerd, hetwelk
doet verwachten, dat de onderhandelingen
tussoher» Japan en China zullen worden
afgebroken.
scheidene vrachtauto's noodig om hun ge
wonden te vervoeren.
De radio-club Teneriffe bericht, dat de
regeeringstroepen trachtten den spoorweg
tusschen Madrid en Aranjuez te herstel
len, deze poging werd evenwel verijdeld.
De veiligheidszone, welke Franco te
Madrid heeft aangewezen voor de non
combattanten schijnt, naar de opstande
lingen mededeelen, door de regeerings
troepen te worden gebruikt voor het aan
leggen van wapen- en munitie-depots.
Generaal Franco verklaarde verder, dat
binenkort in de Middellandsche zee mijnen
worden gelegd om de havens, welke nog
in handgn van de regeering zijn te blok-
keeren. Alle regeerings-schepen, welke
zich in de Spaansche te.ritoriale wateren
bevinden, zullen beschoten worden.
Generaal Queipo de Llano zeide gister
avond in zijn gebruikelijke rede voor den
radio-zender van Sevilla tot de Britsche
parlementaire enquête-commissie in Span
je valsche berichten rondstrooit zonder
deze te onderzceken. Verder deelde hij
mede, dat een Fransch kamerlid een
enquete-commissie organiseert, die bin
nenkort een bezoek zal brengen aan die
streken van Spanje, welke te lijden hebben
gehad van de barbaarschheid van de re
geeringstroepen.
Ten aanzien van de geruchten omtrent
het ontschepen van Duitschers te Cadix,
vroeg de Llano waarom de Europeesche
landen niet aan de zijcle der opstandelingen
konden strijden, waar duizenden bandieten
uit de Sovjet-Unie aan de zijde der re
geering streden. Ook deelde hij mede, dat
de anarchisten-leider Durutti is omge
komen niet op het slagveld, doch vermoord
door een communist, die handelde op bevel
van Rosenberg.
Tenslotte zeide generaal Queipo de
Llano nog, dat sedert het begin van de
vijandelijkheden 128 vliegtuigen van de
regeering omlaag zijn geschoten en 40
tanks zijn buitgemaakt. Gisteren werd
Madrid opnieuw gebombardeerd, vooral
de wijken Catro Caminos, Tetoean en
Chamberi.
De hertog van Alba weigert bij
Franco te protesteeren.
De hertog van Alba, die momenteel in
Londen vertoeft, weigerde te voldoen aan
het Britsche verzoek van de Britsche par
lementaire enquête-commissie in Spanje
om te protesteeren bij generaal Franco
tegen het bombardeeren van wijken te
Madrid, waar vele vrouwen en kinderen
vertoeven. De hertog verklaarde, dat hij
niet wilde protesteeren tegen noodzake
lijke maatregelen tegen een open stad,
welke is omgevormd in een fort, verdedigd
door buitenlandsche troepen.
Het onderhoud tusschen Tsjang
Tsjoen en den Japanschen am
bassadeur.
Uit goede bron verluidt, dat de Japan
sche ambasadeur tijdens zijn laatste onder
houd met den minister van buitenlandsche
zaken, Tsjang Tsjoen, een nota zou hebben
voorgelezen, betreffende de Chineesch-
Japansche onderhandelingen. De minister
zou geweigerd hebben den tekst van deze
nota in ontvangst te nemen op grond van
de overweging, dat deze niet in overeen
stemming is met de aanvaarde procedure.
De Japansche ambassade heeft een com
muniqué uitgegeven, waarin onmiddellijke
onderdrukking van de anti-Japansche agi
tatie in China geëischt wordt en waarin de
Nanking-regeering verantwoordelijk wordt
gesteld voor de anti-Japansche incidenten
die zich zouden kunnen voordoen. De nota
brengt in herinnering, dat een principieel
accoord tot stand was gekomen ten aanzien
van het instellen eener luchtverbinding tus
schen beide landen, herziening van de Chi
neesche invoerrechten en verder betreffen
de de acitiviteit van de Koreaansche natio
nalisten in China, het gebruik van Japan
sche raadslieden bij de Chineesche bestuurs
lichamen en energieke onderdrukking van
de anti-Japansche agitatie.
Het communiqué voegt hieraan toe, dat
de onderhandelingen op den goeden weg
waren, toen de Chineesche regeering pun
ten ter bespreking indiende, die niet in ver
band stonden met de actueele onderhande
lingen.
Het communiqué maakt geen melding
van de eischen, die naar men zegt door
Japan zijn ingediend, betreffende een sjie-
ciaal statuut voor Noord-China en de vor
ming van een anti-communistisch front.
HEVIGE SNEEUWVAL IN DE
FRANSCHE ALPEN.
De hevige sneeuwval in de Fransche Al
pen van Woensdag en Donderdag heeft
aanzienlijke schade aangericht, vooral in Sa-
voie. Het geheele gebied is verstoken van
electrisch licht en telefoon. De schade be
draagt enkele mülioenen franc.
TYPHOON RICHT VERWOESTINGEN
AAN.
Uit Manilla wordt gemeld, dat verschei
dene provinciën der Philippijnen door een
hevige typhoon zijn geteisterd. Door over
stroomingen is groote schade aangericht,
een groot deel van den oogst is vernield.
50 MATROZEN VERGIFTIGD.
Vijftig opvarenden van den Amerikaan-
schen kruiser Memphis moesten naar het
hospitaal worden vervoerd, aangezien zij
leden aan een vergiftiging tengevolge van
het gebruik van bedorven levensmiddelen.
BEKENDE PERSOONLIJKHEDEN
VAN DUITSCHE NATIONALITEIT
VERVALLEN VERKLAARD.
Behalve de bekende schrijver Thomas
Mann, die in 1929 den Nobelprijs voor litte
ratuur heeft gewonnen, zijn 38 personen van
de Duitsche nationaliteit vervallen ver
klaard, o.a. Mathais Braun, de ex-leider uit
het Saargebied, de voormalige communisti
sche afgevaardigde Wilhelm Koehnen, de
schrijver Rudolf Olden, de vroegere leider
van de sociaal-democratische rijksdagfractie
Wilhelm Sollmann, en de dramaturg Han
von Zwehl.
DE ZITTING VAN DE FRANSCHE
KAMER.
Wetsontwerp op de pers.
Hedenochtend 10.05 uur is de Fransche
Kamer bijeengekomen ter behandeling van
het wetsontwerp op de pers. Drie afgevaar
digden ondersteunden een voorstel om we
tenschappelijke, kunstzinnige of technische
publicaties vrij te stellen, alsook kinderkran
ten. De commissie stelde een tekst op, waar
in aan deze verlangens werd voldaan en dit
amendement werd aangenomen.
Een amendement ingediend door Louis
Marin werd met 369 tegen 66 stemmen ver
worpen.
Voorstel van Vincent Auriol.
Vincent Auriol heeft heden bij het bureau
van de Kamer een voorstel gedeponeerd om
onmiddellijk een wetsontwerp te behande
len, waarbij een uitzonderings-procedure
wordt vastgesteld voor de behandeling van
de begrooting 1937, evenals dit het geval was
bij de begrooting 1936.
Prinses Armgard ziek.
Prinses Jnliana en Prins Bernhard
zijn voornemens om zich morgen voor
twee dagen naar Berlijn te begeven,
ten einde de moeder van den prins te
bezoeken, die aldaar ongesteld is ge
worden.
Het jonge paar hoopt Maandag weder
om in de residentie terug te keeren.
Nadere bijzonderheden ontbreken.
Hedenmorgen is op het kantoor van
den Kon. HolL Lloyd aan de Oostelijke
Handelskade te Amsterdam de uitbeta
ling begonnen van een gedeelte van het
tegoed, dat de gepensionneerden van
den Kon. Holl. Lloyd hebben.
Deze uitbetaling geschiedde door de
B.E.N.A.S., als voorschot op het tegoed
der gepensionneerden als concurrenten
crediteuren in den boedel van den Kon.
Holl. Lloyd, en moet beschouwd worden
als de St. Nicolaas-verrassing, waarover
de minister in de Tweede Kamer heeft
gesproken.
Het bedrag, dat wordt uitbetaald, komt
overeen met vier maanden pensioen. Daar
velen der gepensionneerden steun ontvan
gen van Maatschappelijk Steun te Amster
dam, heeft de heer J. F. van Muylwijk na
mens het comité uit de negen samenwerken
de organisaties van het personeel der Kon.
HolL Lloyd zich met Maatschappelijk Steun
in verbinding gesteld om te voorkomen, dat
het uitgekeerde bedrag geheel of voor een
groot gedeelte aan Maatschappelijk Steun
zou moeten worden gegeven. De belangheb
benden verkeeren in zeer behoeftige om
standigheden, zoodat in dit geval van de St.
Nicolaas-verrassing weinig zou overblijven.
Naar wij vernemen, heeft Maatschappelijk
Steun toegezegd, dat in de „crisis-commis
sie" van deze instelling de zaak op welwil
lende wijze zal worden onder de oogen ge
zien.
Na den geheelen dag op Fort Belvé
dère vertoefd en daar overleg gepleegd
te hebben met eenige intieme raads
lieden, is de koning gisteravond tegen
half negen op het Buckingham Paleis
teruggekeerd, zonder opgemerkt te zijn
door de hier verzamelde menigte. Hij
had daarop een onderhoud van twintig
minuten met den hertog van York, die
even te voren op het paleis was aan
gekomen. Tevoren had de hertog een
langdurige bespreking gevoerd met zijn
beide andere broers. De koning moet
zijn moeder gistermiddag ook nog be
zocht hebben. De hertog van York ver
trok na het gesprek en tegen tien uur
kwam Baldwin op het paleis aan. Hij
werd onmiddellijk tot den koning toe
gelaten. Baldwin bleef vijftig minuten
en begaf zich weer naar het Lagerhuis.
Na eenigen tijd in het Lagerhuis vertoefd
te hebben, keerde Baldwin terug naar Dow-
ning Street; de koning zijnerzijds begaf zich
te kwart voor elf naar Marlborough Huis,
het paleis van koningin Mary.
Koning Eduard bleef slechts eenige minu
ten bij zijn moeder. Baldwin, Neville Cham-
berlan en Maicolm MacDonald hadden in-
tusschen in den loop van den avond nog
overleg gepleegd met Te Water en Massey,
de hooge commissarissen van Zuid-Afrika
en Canada.
Tegenstrijdig waren gisteravond de be
richten omtrent mevrouw Simpson. Sommige
wilden weten, dat zij reeds haar Londensche
apartementen verlaten had om zich naar
het buitenland te begeven en dat ook haar
bagage in den loop van den dag was weg
gebracht. Van andere zijde werd gemeld, dat
zij nog slechts passage had besproken op de
Queen Mary, die eerst a.s. Woensdag van
Southampton naar New-York zal vertrek
ken. De Cunard Lijn verzekerde echter, dat
er geen hut besproken is voor een dame
van den naam van mevrouw Simpson en de
vertegenwoordigers te Liverpool zeiden het
zelfde. Mevrouw Simpson zelf blijft uit den
aard van de zaak geheel zwijgzaam en aan
haar woning verklaart men, dat zij op me-
dischen raad haar kamer moet houden.
Geen verzekeringen tegen uitstel
van de kroning meer te plaatsen.
Een interessant gevolg van de bekende
gebeurtenissen is, dat er gisteren practisch
geen verzekeringen tegen een uitstelling
van de kroningsplechtigheid te plaatsen
vielen. Nadat de tarieven in de afgeloopen
weken reeds tot 20 guinea's per 100 ge
stegen waren als gevolg van geruchten
over trouwplannen van den koning vond
Woensdag een scherpe stijging tot 25 guinea's
(v.w. slechts 15 guinea's) plaats. Gisteren
zouden zelfs geen aanbiedingen van 50
guinea's meer door de assuradeuren zijn ge
accepteerd.
Baldwin legt geen verklaring af.
In het Lagerhuis heeft minister-president
Baldwin gister op de vraag van den leider
der Labour-oppositie, Attlee, of hij een ver
klaring had af te leggen omtrent een con-
stitueele moeilijkheid, geantwoord:
„Ik heb vandaag geen enkele verklaring
af te leggen Ofschoon er op het oogenblik
geen constitutioneele moeilijkheden, van
welken aard ook, bestaan, is de toestand zoo
danig, dat het niet gewenscht is, dat mij
in dit stadium vragen worden gesteld".
Toen Attlee aan Baldwin vroeg, of hij,
gezien de spanning, die onder het Britsche
volk heerscht, de Kamer de verzekering kon
geven, dat hij een verklaring zal afleggen,
zoodra het mogelijk zal zijn dit te doen,
zeide de minister-president: „Al wat Attlee
heeft gezegd, heeft zeer zeker mijn aan
dacht".
