DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Tsjang Kai Sjek nog steeds ongedeerd.
TUSSCHEN TWEE KONINGEN
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS FER GEWONE ADVERTEN^IEN:
Van 15 regels f 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
No 295 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Woensdag 16 December 1936
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
138e Jaargang
De algemeene toestand.
De situatie in China.
Omsingeling van Sian-Foe door de
regeeringstroepen.
Besprekingen zonder resultaat.
Het heengaan van EdwardVIII een enorme
schadepost voor tallooze firma's.
„Kings at arms"
in den mist
De griep waart door
ons land.
De Spaansche revolutie
Mededeelingen van de
Spaansche regeering.
Gevechten in den sector van
Boadilla.
ALKMA ARS CHE COURANT.
Alkmaar, 16 December.
Er zjjn vandaag een paar buitenlandsche
berichten, die de bijzondere aandacht trek
ken, omdat zij misschien de internationale
politiek kunnen raken.
Het eerste komt uit Londen. Daar heeft
de Duitsche ambassadeur von Ribbentrop
namelijk in een tafelrede aan een Anglo-
Duitsch-diner o.m. gezegd, dat Hitier van
oordeel is, dat het bezit van koloniën (het
geen alleen wordt verlangd voor de voor
ziening van grondstoffen en den wereld
handel) het eenige essentieele middel is
tot verhooging van het levenspeil van het
Duitsche volk.
Von Ribbentrop voegde hieraan toe, dat
derhalve een redelijke oplossing van de
koloniale kwestie zeer te wenschen is. De
vreeselijke en tragische vergissing van den
jongsten oorlog mag niet herhaald worden.
Wij vragen ons af, wat von Ribbentrop
eigenlijk precies bedoeld "heeft, en vooral,
wat de achtergrond is van deze zaak. Laten
wij ons in verband hiermee eens even her
inneren (voor den zooveelsten keer!), wat
Hitier den laatsten tijd gedaan heeft. Hij
heeft zich totaal niet bekommerd om de
vredesbepalingen van Versailles, voor wat
het Duitsche rijk binnen zijn grenzen be
leeft, het heeft een nieuw en modern leger,
kortom het is weer een weerbaar land ge
worden.
In zooverre is dus vrijwel de toestand van
vóór den wereldoorlog hersteld.
En op het oogenblik ontbreekt het
Duitschland nog aan krachtige bondgenoo-
ten in zijn onmiddellijke nabijheid en aan
koloniën. Wat het eerste betreft, Hitier heeft
heel wat pogingen gedaan, om een verbond
met Italië aan te gaan, pogingen, die nog
steeds niet goed gelukt zijn. Maar wat niet
is, kan komen, en als het Duitschland zou
gelukken, een verbond met Italië te sluiten
en bovendien Oostenrijk geheel naar zijn
hand te zetten (ook daaraan wordt hard
gekerkt!), dan zou er weer een sterk en
gevaarlijk blok gevormd zijh van de Oost
zee naar de Middellandsche Zee, een blok,
dat zeker zoo sterk is als het vroegere van
Duitschland met Oostenrijk-Hongarije.
Er resten dan nog de koloniën. Inderdaad,
Duitschland heeft geen koloniën meer en
Duitschland zou ze heel graag bezitten.
Maar hoe ze te krijgen?
De vroegere koloniën zijn verdeeld en het
is de groote vraag, of de huidige bezitters
hun nieuw grondgebied weer willen afstaan
Wij kunnen dat voorloopig nog niet aan
nemen.
Het eenige mogelijke is, dat Duitschland
lijn koloniën gaat heroveren en dat is iets,
wat op dit oogenblik welhaast niet mogelijk
is. Wij weten wel, dat de internationale toe
stand verre van rooskleurig is, wij weten
ook, dat de vrede telkens weer eens be
dreigd wordt, maar wij gelooven niet, dat
het spoedig tot een grooten oorlog zal ko
men, om de doodgewone reden, dat geen
enkel land zich momenteel sterk genoeg
acht, om te kunnen strijden. Ook Duitsch
land niet. En daarom mogen wij de uitla
ting van von Ribbentrop voorloopig nog
wel beschouwen als een theoretische wensch
van Hitier, een wensch, die niet vervuld
kan worden.
Een paar Parijsche bladen n.L maakte
gisteravond melding van een bericht in de
„National Zeitung", een Zwitsersch blad.
Dit blad publiceerde n.1. dat de Duitschers
zouden zijn overgegaan tot een nieuwe mi
litaire grensorganisatie in den sector, welke
aan Frankrijk en Zwitserland grenst.
Het betreft hier de oprichting van afdee
lingen „geheime Grenstruppen", die bestaan
uit de beste manscnappen van S.A. en S.S.
en gemotoriseerde afdeelingen. Alle mannen
dragen uniform en zijn in velduitrusting en
gewapend met mitrailleurs.
Ieder stadje aan de grens zal op deze wijze
zijn eigen permanent garnizoen krijgen, dat
weliswaar klein, maar krachtig wordt. Want
sinds eergisteren hebben deze garnizoenen
belangrijke transporten wagens en munitie
gekregen. En gisteren hebben reeds de
eerste oefeningen in groot verband plaats
gehad.
Moeten wij uit bovenstaand bericht op
maken, dat Duitschland nog steeds bezig is,
om zijn westgrens te versterken? Waar
schijnlijk wel en hoewel dat geen reden tot
ongerustheid behoeft te zijn, zal vooral
Frankrijk, maar ook Zwitserland met meer
dan gewone belangstelling de militaire be
wegingen in Duitschland volgen.
Wij krijgen dus zoo langzamerhand weer
enorme versterkingen in de grensstrook,
zoowel op Duitsch, als op Fransch grondge
bied. Hetzelfde hebben wij gezien aan de
DuitschBelgische grens en wij komen dan
tot de vraag: hoe staat het met de Duitsch
Nederlandsche grens?
Wü krijgen waarschijnlijk nog wel een
gelegenheid, over dit punt uitvoerig te
schrijven.
Uit de berichten, die gisteren bekend
geworden zijn, is komen vast te staan,
dat maarschalk Tsjang Kai Sjek nog in
leven is en dat de maarschalk onder de
persoonlijke hoede van Tsjang Sjoe
Liang staat, doch dat hij aanvankelijk
geen besprekingen met hem heeft willen
voeren.
De Australiër Donald heeft een ontmoe
ting tusschen beiden tot stand gebracht, doch
de conferentie die hieruit volgde heeft nog
geen positieve resultaten opgeleverd. Tsjang
Sjoe Liang zou onder andere den eisch ge
steld hebben van een Chineesch-Russisch
bondgenootschap tegen Japan, maar Tsjang
Kai Sjek heeft niet in besprekingen hier
over willen treden, indien niet vertegen
woordigers van de centrale regeering mede
aanwezig waren, met ander woorden, voor
dat hij zijn vrijheid van beweging terug
heeft gekregen. De macht van Tsjang Sjoe
Liang over de muitende troepen schijnt
overigens niet zoo groot te zijn en er blij
ven nog vele punten onopgehelderd.
Te Nanking verluidt, dat Tsjang Sjoe
Liang voornamelijk financieele' voordeel en
op het' oog heeft en dat hij de gelden van
de centrale Chineesche bank te Sianfoe in
beslag heeft genomen; mogelijk is dit echter
alleen geschied om de muitende troepen te
kunnen betalen.
Inmiddels gaan de troepen van de cen
trale regeering voort met de omsingeling
van Sian Foe. De regeering te Nanking heeft
schikkingen getroffen met de militaire lei
ders van Sjan Si, Honan, Setsjoean en Hopei,
om deze omsingeling zoo doeltreffend mo
gelijk te doen zijn en om haar zoo snel
mogelijk te kunnen voltooien, indien de
onderhandelingen te Sian Foe in het geheel
geen resultaat mochten opleveren. Het is
overigens bijzonder moeilijk om zich een
oordeel te vormen over de bewegingen van
de verschillende troepen. Het schijnt wel
zeker, dat er geen gevechten hebben plaats
gevonden, wat er op wijst, dat de militaire
leiders te Nanking, zooals ze reeds hebben
aangekondigd, eerst het resultaat van de be
sprekingen af willen wachten, omdat zij een
burgeroorlog tot iederen prijs willen voor
komen. Het ontbreken van berichten over
gevechten ma„kt het onmogelijk na te gaan
waar de verschillende troepen zich bevin
den.
Een bericht uit Sjanghai zegt alleen, dat
de troepen van Tsjang Kai Sjek, de beste
van China, van Kansoe in de richting van
Sian Foe getrokken zijn, en dat zij deze
stad tot op een 25 kilometer genaderd zijn
Berichten over een uitbreiding van de
muiterij in de provincie Kansoe zijn te
Nanking tegengesproken.
Sian Foe omsingeld?
Gisteravond laat meldde een speciale
correspondent van het Duitsche nieuws
bureau uit Sjanghai, dat de troepen van de
centrale regeering te Nanking gisteren Sian
Foe geheel omsingeld hebben. De troepen
hebben voorloopig stellingen ingenomen
rondom de stad en wachten verdere bevelen
uit Nanking.
Dit laatste bericht is waarschijnlijk wat
voorbarig, want een nader bericht uit
Sjanghai meldt, dat de regeering maatrege
len heeft getroffen, om het gebied van Sian
Foe te omsingelen voor het geval de aange
knoopte onderhandelingen mislukken. De
belangrijke troepenbewegingen houden aan.
het normale verkeer over de spoorlijn naar
Loenhai is onderbroken. 120 Treinen zijn ter
beschikking gesteld van de troepen.
Voorts trekken de uitgelezen troepen van
Tsjang Kai Sjek op uit Kansoe naar Sian
Foe. Zij zijn thans op 25 K.M. van deze stad
aangekomen na tegenstand te hebben ont
moet
Tsjang Kai Sjek nog steeds gevangen.
Te Sjanghai verluidt, dat Donald Tsjang
Kai Sjek gevraagd heeft of deze wenschte,
dat zjjn vrouw zich bij hem in Sian Foe zou
voegen. Tsjang Kai Sjek zou hierop ontken
nend hebben geantwoord. Donald zou heden
naar Sian Foe terugkeeren.
Voorts verluidt, dat Tsjang Tsjing Wei uit
Londen een telefoontik?: "ek heeft gevoeld
met Nanking, teneinde de Chineesche regee
ring. ervan in kennis te stellen, dat hij naar
China scheep zou gaan, hoewel hij nog niet
genezen is. Voorts verzocht hij zijn sym
pathie met mevr. Tsjang Kai Sjek te betui
gen.
Tsjang Sjoe Liang legt beslag op
depot Centrale Chineesche Bank.
Uit Chineesche bron verluidt, dat Tsjang
Sjoe Liang beslag heeft gelegd op het depot
van het agentschap der Centrale Chineesche
Bank te Sian Foe. Dit depot was bijzonder
belangrijk, aangezien de Nankingregeering
van meening was, dat Sian Foe een veilig
onderkomen bood tegen het Japansche ge
vaar.
Verder worden hier berichten ontvangen
over troepenbewegingen der rebellen en van
de Nankingregeering, maar over gevechten
wordt niets gemeld. De Nanking-troepen, de
provinciale troepen, de afdeelingen van
Tsjang Sjoe Liang en de z.g. roode troepen
liggen op onontwarbare wijze door elkaar,
zoodat het moeilijk is een oordeel te vormen
over den militairen toestand.
Het dreigen van den burgeroorlog schijnt
eventueele onderhandelingen te doen uit
stellen.
In politieke kringen te Peking is men van
meening, dat de gebeurtenissen van Sian
Foe een zaak der Chineesche binnenland-
sche politiek vormen. Zij gelooven, dat de
rol, door de Chineesche communisten ge
speeld, onmiskenbaar is, maar achten het
onwaarschijnlijk, dat Moskou direct tus-
schenbeide is gekomen.
(Van onzen correspondent.)
Londen, 13 December.
Bij duizenden verdringen de Londe-
naars zich in Piccadilly voor huis 145.
Ondanks het gure herfstweer, dat meer
tot doorloopen aanmaant, staat men vele
rijen dik. Het huis, dat aldus de aan
dacht trekt, is deze belangstelling nau
welijks waard: enkele verdiepingen hoog
van grijs steen gebouwd, dat door het
Londensche klimaat bijna zwart is ge
worden, onderscheidt het zich in niets
van andere voorname huizen.
Maar: het is voor korten tijd een konink
lijk huis. Eenige dagen terug was het nog
residentie van den hertog van York. Londe-
naren achtten het geen aandacht waardig,
behalve wanneer twee kleine meisjes de
deur uitkwamen om een wandeling in het
tegenovergelegen Green-park te maken of
vrienden te bezoeken. Dan bleef men staan
en wees elkander aan: de prinsesjes!
Maar nu staat het eensklaps veel te nauwe
Piccadilly-trottoir stampvol, men hoopt le
den van de koninklijke familie te zien, en
een luid gejuich klinkt als een auto voor
rijdt waarin een lid van het hof gezeten is.
Gisteren, om elf uur 's ochtends, toen men
wist dat de koning de „Accession Counsil"
zou bijwonen, was de belangstelling zoo ge
weldig, dat de politie de grootste moeite had
om den rijweg vrij te houden. En na de pro
clamatie is deze belangstelling zoo mogelijk
nóg grooter geworden. Men weet hoe laat de
de koning van St. James' Palace zal terug
komen, en wanneer even over vier de auto
even om en wuiven naar de menschenmassa,
die hen nog steeds opgewonden toeroept.
Zulke tafreeltjes zijn niet zeldzaam dezer
dagen.
Engeland is bezig zich van den geleden
schok te herstellen, en moeilijk nog in
het begin, maar weldra zal dit spontaner
gaan langzaam wordt het contact tusschen
den nieuwen heerscher en zijn volk gevon
den. Van beide zijden is er „goodwill dat
kan men merken, en een groot gevoel voor
plichtsbetrachting.
Het prestige van den nieuwen vorst is
reeds groeiende. Het Britsche volk ziet in
hem een goed echtgenoot en hoofd van een
gelukkig huishouden, een symbool van de
volkeren-„familie", waarover hij straks, na
zijn kroning, zal heerschen. Nu, terwijl over
de heele wereld het volle licht van ae publi
citeit, die pers, radio en film kunnen geven,
op hem gericht is, zal zijn verschijning ver
trouwd worden, en een duidelijker taal gaan
spreken tot het gevoel.
De Britsche monarchie is veerkrachtig ge
bleken, zij heeft den slag doorstaan. Tijd is
noodig om de wonde te heelen.
Koningsproclamatie.
Wij zullen de proclamatie niet kunnen
zien, want 't regent hard" hooren wij Zater
dag twee menschen op straat zeggen. Maar
zij vergissen zich, want het gedran" langs
de door garde-troepen met hun hooge be
renmutsen afgezette straten is, ondanks een
aanhoudenden motregen en den mist ge
weldig. Er is véél meer publiek op de been
dan 22 Januari LI. en de reden ligt voor de
hand. Toen viel de koningsproclomatie op
een Woensdagochtend, nu is het een Zater
dagmiddag, en velen hebben kou en regen
er voor over om dit bonte middeleeuwsche
spel van ruiters en statiekarossen te zien. En
zij hebben gelijk, want het is zoo mogelijk
nog indrukwekkender dan een jaar geleden,
nu de dravende ruiters met hun scharlaken-
roode mantels schilderachtig uit den mist op
duiken, en het licht der vroeg ontstoken
lampen reflecteert op hun glanzende be-
pluimde helmen. Een enkele maal stopt de
processie, en leest een der „King at Arms in
zijn zwarten, met heraldische motieven ge-
sierden tabberd gekleed, de koningsprocla
matie voor, terwijl de bazuinen worden ge
stoken.
„Wie komt daar?"
Als de cavalcade de grens van de city na
dert, is een symbolische versperring aange
bracht, in den vorm van een over den weg
gespannen lint.
Wie komt daar?" roept de stadsmaar-
schalk, wakend over zijn vrijwel autonoom
gebied.
„Bleumantle Pursuivant" treedt naar vo
ren. „Het zijn de Herauten van den Koning,
Sir", zegt hij, „met een proclamatie".
Bleumantle Pursuivant wordt tot voor
den Lord Mayor geleid, die hem opwacht,
gezeten in zijn statiekaros met de Albermen
en Sheriffs. Hij overhandigt de proclamatie.
Maakt den weg vrij!" roept de stadsmaar-
schalk van Londen. De cavalcade rijdt, wan
neer het lint verwijderd is, de stad binnen.
Opnieuw wordt de proclamatie voorgelezen,
opdat het nijvere handelsvolk „binnen de
muren der stad" wete, dat een nieuw vorst
regeert
Het motregent nog steeds, en het wordt
reeds donker. Electrische lichten reflectee-
ren schel op het goud van eeuwenoude uni
formen.
Souvenirs.
Men weet, dat de Engelsche handelswe
reld voor geweldige bedragen in de konings
kroning geïnteresseerd is. Het niet door
gaan van de kroning van prins Edward
brengt natuurlijk zware verliezen mee, die
des te sterker gevoeld worden, daar men al
les gedaan heeft om de massa-souvenir-fa-
brikanten, Duitschland en Japan uit de
markt te houden. „Heel Engeland" is een
jaar lang bezig geweest vlaggen, theepotten,
serviezen, aschbakken, borden, pantoffels
en wapenschilden te maken in de nationale
kleuren, alles natuurlijk met het portret van
koning Edward VIII. Belangrijke risico-ver
zekeringen zijn afgesloten, zoowel op het
niet doorgaan van de kroning als op de mo
gelijkheid, dat Edward zou trouwen, en dus
twéé portretten op al die koppen en scho
tels noodig waren.
Nu zit men met deze stapels plotseling
waardeloos geworden producten, voor een
deel reeds met scheepsladingen naar de do
minions en koloniën verscheept. De verzeke-
ringsmarkt lijdt een verlies, evenals de „sou
venirfabrikanten", die vol goeden moed weer
opnieuw kunnen beginnen met het be
drukken van zakdoeken, tafellakens en alles
wat zich voor „souvenir" leent.
De vraag naar souvenirs van ex-koning
Edward is echter deze week toegenomen;
volgens sommige handelaars moet er zelfs
in binnen- en buitenland, een „boom" in
zijn; en men kan nu in bazars en warenhui
zen hier de vreemdste voorwerpen krijgen
met den standaard in zicht komt, rént ieder
een naar voren. Het politiecordon wordt ver-1 met het koninklijke portret, zelfs is er vraag I
broken. Men ziet hoe prinses Elisabeth haar naar Edward VlII-vlaggen.
vader opgewonden bij den arm grijpt. Het
witte figuurtje is duidelijk zichtbaar. Men
juicht. De koning groet, hij glimlacht ver
rast Dan gaan vader en dochter hun huis
binnen. Op de stoep draaien zij zich nog
In één winkel kwamen wü een stapel Ed-
ward-opschryfboekjes en Edward-agenda's
tegen, waarop vermeld stond: „Haast u! na
bestelling niet mogelyk".
Wat ons waarschijnlijk voorkomt.,
Scholen te Barneveld gesloten.
In het dorp Barneveld heerscht op het
oogenblik een griep-epidemie en vooral
de schoolkinderen zyn in zoo grooten
getale door deze gelukkig niet kwaad
aardig optredende ziekte aangetast, dat
men op advies van den inspecteur der
volksgezondheid te Nijmegen en van
den inspecteur van het lager onderwijs
in de inspectie Arnhem besloot, drie
scholen tot 8 Januari a.s. te sluiten.
Zevenhonderd kinderen hebben door
dezen maatregel een vervroegde kerst-
vacantie gekregen.
De gedelegeerde raad ter verdediging
van de hoofdstad heeft gisteren om 12 uur
een communiqué verspreid, waarin wordt
medegedeeld:
a de herhaalde „bloedige nederlagen,
die zij voor Madrid hebben geleden, heb
ben de opstandelingen een drievoudige
afleiding gepoogd door te zetten op drie
punten van een verder van de hoofdstad
verwijderd front. Aanvallen werden ont
ketend in de sectoren Fresnedilla aan
het Guadarrama-front Boadilla del
Monte, ten zuidwesten van Madrid en Val
de Morillo. Overal werd de vijand met
zware verliezen teruggeslagen. De aanval
der opstandelingen was bijzonder hevig
in den sector Boadilla del Monte, waar
Marokkaansche troepen en pas gearri
veerde Duitschers tot den aanval over
gingen, gesteund door luchtvaart en tal
rijke vechtwagens. De strijd duurde ruim
5 uur en eindigde met den algeheelen
vlucht van de opstandelingen, die ruim
200 lyken en tal van gewonden in onze
linies achterlieten.
De luchtstrüdkrachten der regeering
hebben doeltreffend het staticn Calatayud
aan het Aragoneesche front gebombar
deerd.
Van de andere fronten valt niets te
melden.
Officieel communiqué omtrent
den strijd.
Officieel wordt medegedeeld, dat de
gisteren aan het centrale front begonnen
strijd in den sector van Boadilla met de
zelfde hevigheid wordt voortgezet. On
danks de door den vijand daartoe aange
wende pogingen, kori deze den weerstand
van de linies der regeeringstroepen niet
breken. Laat in den middag hebben de
opstandelingen, wien een zwaar verlies
was toegebracht, hun stellingen weder
kunnen innemen. Op enkele plaatsen heb
ben de regeeringstroepen hen achtervolgd
en hun daarbij zware ve: liezen toegebracht.
Tijdens den aanval bracht de vijand een
overvloed van materiaal in het veld, met
name tanks, die door granaten tot staan
werden gebracht. De luchtmacht der re
geeringstroepen heeft verkenningsvluch
ten uitgevoerd en de troepenconcentraties
in de sector van Campamento Carbanchel
en den weg Villa Viciosa Brunete met mi-
trailleursyuur bestookt.
In de andere sectoren viel niets te ver
melden.
De Catalaansche regeeringscrisis.
De Catalaansche regeeringscrisis duurt
nog voort. Companys heeft gister bespre
kingen gevoerd met de voornaamste ver
tegenwoordigers van de republikeinsche
en syndicalistische machten. Men hoopt,
dat de crisis, ondanks de nog bestaande
moeilijkheden, morgen haar oplossing zal
vii den, en dat de nieuwe ministerraad op
dezelfde wijze als de vorige zal zijn sa
mengesteld.
TOESTAND TE SANDJAK WEER
NORMAAL.
In Sandjak en Alexandrette in Syrië is
de kalmte en de rust weergekeerd na de
verkiezingscampagne, welke vooral 30
November en 1 December aanleiding was
tot ernstige ongeregeldheden, waarbij
twee personen werden gedood en 20 ge
wond. De nieuwe afgevaardigden in het
parlement zoowel Turken als Arabieren
verklaarden de ongeregeldheden te be
treuren en te hopen dat de Volkenbond
een oplossing van de controverse inzake
de autonomie van Sandjak zal vinden.
Teneinde onvoorziene incidenten te
voorkomen zjjn veiligheidsmaatregelen
getroffen aan de grens van Sandjak en
Turkye.
