DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. ALKMAAR... GARNIZOENSSTAD? £uchto4uict NIEUWE No 297 Vrijdag 18 December 1936 138e Jaargang De algemeene toestand. Rapport van Britsche parlementsleden. Een derde van Madrid geheej verwoest. 3-mnd. abonnementen gaan 1 Januari in! De nieuwe abonné's hebben óók recht op het fraaie, historische album van onze Kroonprinses COURANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS FER GEWONE AD VERTENTEN Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telel. 3320, redactlb 3330. Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. Alkmaar, 18 December. Het koloniale vraagstuk van Duitschland blijft wel actueel en het is merkwaardig, hoe men over dit vraagstuk praat en de batteert. Dat beteekent o. i., dat het buitenland Duitschland in deze niet geheel en al ver trouwt en dat het actief moet blijven t. o. v. de Duitsche koloniale politiek. Thans heeft de bekende koloniale des kundige en voorvechter voor den wereld vrede, Lord Noël-Buxton, in de Times een ingezonden stuk geplaatst over dit vraag stuk en daarin o.m. het volgende geschre ven: Weer vraagt Lord David Cecil de aandacht voor het Duitsche koloniale probleem. Iedereen die den laatsten tijd in Duitsch land is geweest en contact gehad heeft met politieke kringen, weet dat de groote be langstelling voor dit probleem er steeds toeneemt. Temeer opmerking verdient, dat algemeen bekend is, dat Hitier vooral een onderwerp wenscht te vermijden dat zou kunnen leiden tot moeilijkheden met Enge land. De vraag om contact met koloniën heeft zoowel economische als psychologische motieven: het is niet alleen een kwestie van politiek. Lord David Cecil wijst op de es- sentieele factoren van de situatie, als hij verklaart dat dit ook een zaak van prestige is; dat Duitschland de eenige groote mo gendheid zonder koloniën is; en dat de eisen van een gelegenheid een uitlaat te vinden, redelijk is. Hij voegt daaraan de vraag toe of er niets aan gedaan kan worden. De opvattingen welke in Duitschland heerschen, geven daar een antwoord op. Men is er van meening dat de accoorden van Ottawa, waarmede wij afgeweken zijn van de open-deur-politiek waar wij ons zoo op verhieven, een grooten tegenslag voor Duitschland vormen. Het systeem van pre ferentie tusschen Engeland en de Dominions en van de Dominions onderling, heeft een ongunstige reactie gehad voor den Duitschen handel. Men beschouwt dit als niet in over eenstemming met de moderne idee varl ko loniën als heilig pand en als een open veld voor handel van alle naties. Op dit gebied zou men daarom kunnen komen tot een uit den weg ruimen van grieven. Er is hier geen sprake van overdracht van koloniën aan den Volkenbond; wat gewaarborgd be hoort te worden is de garantie van een open deur voor den handel, voor den aan koop van grondstoffen, voor deelneming aan kapitaalbelegging, en aan concessies. Er is niet meer dan een overeenkomst voor noo- dig om zulk een politiek permanent te ma ken. Als voorwaarde ervoor zou men kun nen stellen dat andere koloniale mogendhe den hetzelfde doen. Zelfs wanneer Enge land alleen dat voorstel deed, zou dat een belangrijk psychologisch effect in Duitsch land hebben. Maarschalk Tsjang Sjoe Liang heeft gis teren bekend gemaakt, dat hij generaal Tsjang Ting-Wen, wiens benoeming tot be velhebber van de troepen in het Noordwes ten een van de oorzaken zou zijn geweest van het uitbreken van de muiterij, naar Nanking zal zenden. Te Sjanghai is men van meening, dat Tsjang Ting-Wen een bood schap van Tsjang Kai Sjek zal overbrengen en ook te Nanking volgt men de berichten over de komst van den generaal met groote belangstelling. De Australische raadsman van Tsjang Kai Sjek, die gisteren opnieuw naar Sian Foe was vertrokken, heeft medegedeeld, dat hij bij Tsjang Kai Sjek zal blijven. De opwinding die te Nan king verwekt was door een bericht, als zou het vliegtuig van Tsjang Kai ijjek met 5 passagiers van wie men de namen niet ken de, in de provincie Sjansi was aangekomen, aan welk bericht men de verwachting vast knoopte dat de maarschalk vrij zou zijn, blijkt dus tevergeefs te zijn geweest. Te Sjanghai is men van meening, dat er, indien de onderhandelingen worden voort gezet, het meeste te verwachten is van be middeling van Jen Tsji Tsjan, den commis saris voor de pacificatie van Sjansi en Soei Joean, die zich op het oogenblik te Tai Joean Foe bevindt. Verder verluidde gisteravond te Sjanghai uit goede bron, dat maarschalk Tsjang Sjoe- Liang de regeering te Nanking verzocht heeft verdere operaties in Sjen Si te staken en Sian Foe niet te bombardeeren. Men heeft daar den indruk dat Tsjang Sjoe Liang bereid is tot een compromis. Dit wordt waarschijnlijk gemaakt door het ontbreken van berichten over gevechten. Wel zegt men, dat de troepen van de cen trale regeering met groote snelheid de om singeling van Sian-Foe zeer doeltreffend hebben gemaakt en dat vliegtuigen van de regeering boven Sian-Foe hebben gecirkeld, doch over een treffen tysschen de troepen van de regeering en die van Tsjang Sjoe Liang verluidt niets. De eenige troepenbe wegingen, die gemeld worden zijn die van afdeelingen van de regeering aan de grens van Sjansi en Sjensi en die van „Roode troepen" aan de grens van Kansoe en Sjen- Si. Dus zeer ver van elkaar. De Spaansche revolutie De weinige berichten van het Spaansche strijdtooneel beperkten zich gisteren tot me- dedeelingen van regeeringszijde: Volgens deze heeft aan het Madri]#ensche front wederom volmaakte rust geheerscht. De sterke druk, dien de rechtschen de laatste dagen hadden uitgeoefend in de sectoren Boadilla del Monte, Pozuela en Humera, heeft opgehouden. Door den tegenstand der regeeringstroepen is de vijand er nog steeds niet in geslaagd zich op den weg tusschen Madrid en de Siërra de Guadalajara te nes telen. Het schijnt, dat de activiteit gisteren over het geheele front beperkt is gebleven tot het wisselen van geweerschoten tusschen de loopgraven. De Spaansche regeering aanvaardt het controleplan. In officieele kringen wordt bekend ge maakt, dat de te Valencia gevestigde Spaan sche regeering in principe het controleplan heeft aanvaard, dat haar door de Britsche regeering uit naam van de niet-inmengings- commissie is voorgelegd. De Spaansche re geering behoudt zich overigens het recht voor dit plan te bespreken of zelfs te ver werpen na het te hebben bestudeerd. Voor het oogenblik gaat het slechts om een een voudige goedkeuring van het beginsel. Generaal Franco heeft nog niet geant woord. Later werd echter uit officieele kringen te Londen gemeld, dat de principieele aanvaar ding van het controle-plan der niet-inmen- gingscommissie nog niet officieel door de Spaansche regeering aan den Britschen zaak gelastigde was medegedeeld en dat deze laatste den tekst ervan uit de Spaansche Maden had moeten vernemen. Dezen tekst had hy daarna aan zijn regeering telegrafisch gemeld. Men geeft te Londen blijk van eeni ge verbazing, dat de mededeeling niet eerst aan den Britschen zaakgelastigde was gedaan en wijst erop, dat het antwoord van de Spaansche regeering slechts een principieele toestemming beteekent, dat zij zich ieder recht voorbehoudt om de voorstellen nader te bespreken en ze zelfs geheel te verwer-, pen. De communistische partij beveelt eenheid en discipline aan. Het centraal comité der communistische partij te Valencia heeft een manifest uitge geven, waarin allen absolute gehoorzaam heid wordt aanbevolen aan de beslissingen van de regeering en van alle autoriteiten. Het comité beschouwt den militairen dienstplicht als het eenige middel snel een groot volksleger in het leven te roepen, dat onderworpen zou zijn aan één opperbevel, Eden heeft gisteren in het Lagerhuis me degedeeld, dat de besprekingen tusschen Engeland en Italië voortduurden, doch dat hij voor Kerstmis geen mededeelingen zou kunnen verstrekken over het resultaat van deze besprekingen. In Engelsche diplomatieke kringen wordt bevestigd, dat de formule voor de „uitwis seling van verzekeringen" tusschen Enge land en Italië ten aanzien van beider be langen in de Middellandsche zee reeds vast- scaat. Een officieel accoord, aldus zegt men in Lon den, kan nog niet gesloten worden, omdat de beide regeeringen tevoren den nieuwen statis der Britsche vertegenwoordiging te Addis-Abeba wenschen te omschrijven. Men zou bovendien te Londen de zekerheid wil len hebben, dat zich tusschen beide landen geen moeilijkheden zullen voordoen naar aanleiding van den strijd in Spanje. Men ge looft dat de Italiaansche regeering ieder initiatief zal vermijden, dat haar betrekkin gen tot Engeland in gevaar zou kunnen brengen. In politieke kringen te Rome krijgt men steeds sterker den indruk, dat binnenkort en misschien zelfs nog vóór Kerstmis een defi nitief resultaat te verwachten is van de Britsch Italiaansche besprekingen, die nu reeds gedurende twee maanden aan den gang zijn. De landen zouden elkander de verzeke ring geven, dat beider belangen in de Mid dellandsche zee voor hen van essentieele be- teekenis zyn en dat deze belangen elkander niet in den weg staan, en zelfs eerder samen kunnen gaan. Verder zou in een bijzondere formule de territoriale status quo in de Mid dellandsche zee erkend worden, die zoowel voor de Westelijke als Oostelijke Middel landsche zee van het grootste belang kan zyn. Men legt in politieke kringen te Rome volgens het D.N.B., den nadruk op het feit', dat de tusschen Engeland en Italië overeen te komen gentlemen's agreement tweezijdig is, en dat in geen enkel opzicht in het oude Fransche plan van een Middellandsche zee- pacht, waategen Mussol ini zich altyd ver zet heeft, wordt getreden. gekozen onder de bekwaamste militairen, welke geholpen zouden worden door verte genwoordigers der politieke partijen en vak- vereenigingsorganiSaties. Het manifest wijst op de noodzakelijkheid van een ijzeren discipline achter de strijdlinie met het doel de verkeerde opvattingen omtrent een loca len of regionalen oorlog te doen verdwy- nen. Voorts vraagt de communistische partij in stelling van een organisme ten behoeve van het leiden der productie. Het manifest ver klaart, dat om den oorlog te winnen men de republikeinsche orde en het respect voor de democratische wet moet verzekeren. Humaner krijgsmiddelen en schen dingen niet-inmengingsovereenkomst. Gisteren is te Londen het rapport gepu bliceerd, dat is opgesteld door zes Britsche parlementsleden, die de vorige maand een bezoek aan Spanje hebten gebracht om er de middelen te bestudeeren tot humanisee ring van den burgeroorlog en eventueeie schendingen der "'et-inmengingsovereen komst te constateeren. Na er allereerst aan te hebben herinnerd, dat de missie op geen enkele wijze de bedoe ling had de Britsche regeering te vertegen woordigen, constateert het document met name, dat voor het geheele door de regee ring gecontroleerde gebied, verschillende elementen vereenigd zijn door hun gemeer.- schappelijken haat jegens het fascisme. In het document worden de effectieven van het leger van Franco vóór Madrid ge schat op 20.000 tot 25.000. De regeering kan daartegenover stellen 80.000 tot 200.000 man. Terwijl Franco reeds van het begin af de beschikking had over Italiaansche en Duit sche vliegtuigen, kon de regeering zich pas sedert kort tanks en vliegtuigen verschaf fen, welke naar men zegt uit Rusland af komstig zijn. Men schat het aantal burgers en militai ren, die te Madrid worden gevangen gehou den op 14.000. Volgens inliohtingen uit betrouwbare bron zouden duizenden verdachte personen ge dood zijn. Op 1 December was byna een derde der huizen te Madrid door het bombardement verwoest. Dit bombardement heeft vooral de arbeiderswijken gegolden. Kort voor hun vertrek hebben de Britsche volksvertegenwoordigers het „vry duide lijke" bewijs gekregen, dat met gifgassen gevulde bommen worden gebruikt. Het document vermeldt vervolgens, dat reeds 50.000 Spaansche kinderen in -Frank rijk een toevucht hebben gevonden en het voegt daaraan toe: „Wjj zouden dat ook kun nen doen". Het rapport besluit met de conclusie, dat het noodig is een poging te doen Madrid te evacueeren. ONTPLOFFING IN MIJN BIJ ASANSOL' Men vreest, dat 150 personen zijn omgekomen. De Europeesche bedrijfsleider en onge veer 150 inboorlingen zijn, naar men ge looft, om het leven gekomen bij een mijn- gas ontploffing, welke zich voordeed bij Asansol in Britsch Indië. (Asansol is een stad van 26.000 inwoners in Bengalen). VON OSSIETZKY. Von Ossietzky bevindt zich in een zieken huis in een voorstad van Berlijn, waarheen hy Maandag is overgebracht uit het westend-ziekenhuis. Een vriend van von Ossietzky deelde den correspondent van Reuter mede, dat hij niet in gevaar verkeert en ook niet gedwongen is het bed te houden, maar, dat hy toch waarschijnlijk niet in staat zal zyn naar Oslo te komen om den nobelprjjs in ont vangst te nemen. RAS IMROE GEEFT ZICH OVER. Uit het westen van Abessinië wordt ge meld, dat Ras Imroe zich met al zyn krijgers aan de Italiaansche colonne van Malta heeft overgegeven na twee veldslagen van korten duur. De overgave van Ras Imroe wordt in Italiaansche kringen als zeer belangrijk beschouwd, omdat de troepen van dezen aanvoerder de 'aatste overblijf selen van het Abessijnsche leger in het westen waren, naar men zegt. De troepen van Ras Imroe waren op militaire leest geschoeid en voorzien van moderne wapens. Verscheidene duizenden geweren en ette lijke machinegeweren zijn ingeleverd. Intusschen heeft de colonne van Cubeddu Sjoeloel by Harrar bezet. COULANTE GEVANGENBEWAARDER VEROORDEELD. Het gerechtshof te Pilsen (Tj. SI.) heeft een voormalig gevangenbewaarder tot 3 jaar ge vangenisstraf veroordeeld. Deze gevangen bewaarder had gevangenen met wier bewa king hy belast was, herhaaldelijk vrijge laten en met hen den buit van strooptochten gedeeld. Hy was aldus medeplichtig gewor den aan 700 diefstallen, 14 pogingen tot moord en een doodslag. Bij de behandeling van de defensie-be grooting in de Tweede Kamer heeft de minister-president, dr. H. Colijn, medege deeld, dat het zeer zeker in de bedoeling ligt, om tot uitbreiding van het leger en ver lenging van den eersten oefeningstijd over te gaan. En meerdere malen is als jaar- lijksch contingent 32.000 man en als eerste oefeningstijd 12 maanden genoemd. Vergelijken wij deze twee getallen met de huidige, dan merkt men, dat het contingent van 19.500 tot 32.000 zal worden opgevoerd en dat het kazerneleven niet meer 5V2 maand, maar 12 maanden zal duren. Natuurlijk kan er nog best verandering komen in deze getallen, maar wij mogen wel aannemen, dat binnen afzienbaren tijd een desbetreffend wetsontwerp de Tweede Kamer zal bereiken en men kan er vrijwel zeker van zijn, dat de Staten-Generaal een dergelijk wetsontwerp zullen aannemen. Wij staan dus binnen afzienbaren tijd voor het feit, dat het Nederlandsche leger met een 10.000 man vergroot wordt, of om het duidelijker te zeggen, dat de lichtingen met een 10.000 man vergroot worden. Dat is op zich zelf al een belangrijk feit. Daarnaast is de verlenging van den dienst tijd van belang. Want tot nu toe konden de winter- en zomerploeg van elke lichting elkaar opvolgen in de kazerne en bleef er nog juist gelegenheid over, om ook de her halingslichtingen onderdak te brengen, zjj het met behulp van noodgebouwen of ten ten. Wanneer dus alleen de diensttijd voor eerste oefening verlengd werd tot 12 maan den, of desnoods tot 10 maanden, dan zou den er al moeilijkheden ontstaan met de be schikbare plaatsruimte in de bestaande garnizoenen. Het spreekt dus wel vanzelf, dat die moeilijkheden nog veel grooter wor den, als ook de lichtingen met een 10.000 man worden uitgebreid. Natuurlijk zal men eerst denken aan de thans leegstaande kazernes in Leeuwarden, Doetinchem en andere steden. En daarnaast want men heeft dan nog geen ruimte ge noeg zal men nieuwe kazernes moeten bouwen, misschien nieuwe garnizoenplaat sen moeten „stichten". In dit verband is het wel interessant te weten, dat de Eindhovensche dagbladen gisteren melding maakten van het feit, dat het in de bedoeling zou liggen om van Eind hoven een garnizoensplaats te maken. Een kapitein der infanterie heeft reeds verschei dene dagen in Eindhoven vertoefd, om een behoorlijke plaats te zoeken voor het even tueel bouwen van een kazerne. Er zou een garnizoen van ongeveer 800 man gevestigd worden. Alkmaar had gisteren bezoek van eenige officieren, heeft ook eenige dagen geleden een dergelijk bezoek gehad. Wat de heeren kwamen doen, is ons niet bekend, maar misschien heel misschien! zou dat militaire bezoek ook wel eens in verband kunnen staan met de nieuwe militaire plan nen! Wat ver gezocht misschien? 't Kan zijn, maar wy meenden, dit even te moeten mel den. Want by ons ryst de vraag, of er althans nu er nog alle tyd is pogingen gedaan kunnen worden, om ook Alkmaar weer een garnizoen te geven of althans te probeeren, dat in Alkmaar weer een inrichting of on derdeel van de Koninklijke Landmacht kan worden ondergebracht. Vele rijksinstellingen, zooals het R.O.G., de Cadettenschool, de Gevangenis en de Tuinbouwwinterschool, zijn in den loop der jaren verloren gegaan, zonder dat hier iets voor terug kwam. Toen in Kampen ruim tien jaar geleden het Instructiebataljon werd opgeheven, wist die gemeente dank zij een zeer krachtige actie, zoowel van het gemeentebestuur als van de burgery er de School van Verlofsofficieren voor in de plaats te krijgen. Geheel Kampen begreep het groote belang van het bezit van een garnizoen en vocht er voor. In de oorlogsjaren heeft het toenmalige gemeentebestuur van Alkmaar groote offers gebracht, om het depót-bataljon van het 5e R.I. van onze stad te behouden. Het zag toen ook het groote belang in van het bezit van een min of meer groot garnizoen. Helaas, de Cadettenschool werd in 1924 zonder slag of stoot aan Alkmaar prijsge geven. Defensie moet straks meer ruimte heb ben, moet nieuwe garnizoen plaatsen hebben of bestaande vergrooten. En natuurlijk zal men by Defensie allereerst denken aan de Veluwe, en Brabant, waar groote oefenter reinen zijn. Dat zal waarschijnlijk niet voldoende zyn en daarom stellen wy hier de vraag: zou er thans misschien een kleine kans kunnen bestaan, om een deel van het verlorene terug te krijgen in Alkmaar? Werkelijk, onze stad ligt niet ongunstig voor een garnizoen, zeker niet ongunstiger dan Middelburg of Leiden. Wy denken aan de ryksgronden in de duinen in de onmid dellijke nabijheid van onze stad. Wy denken aan de nog bestaande schietbanen in Eg- mond en Bergen. Tijd en plaatsruimte zijn oorzaak, dat wij vandaag op dit onderdeel niet verder in gaan. Wel zouden wy dit willen zeggen: Zou ons gemeentebestuur, daarby krachtig gesteund door de Alkmaarsche middenstan ders, thans niet eens een zeer serieuze poging kunnen doen, om hier een garnizoen terug te krijgen. Wij vragen niet om een geheel regiment; wij zijn al lang tevreden met een kleinere afdeeling. O jeker, wij zyn er van overtuigd, dat Alkmaar bereid moet zijn, om offers te brengen. Er zijn belangrijke sommen mee gemoeid, maar van hoe groot belang zou het niet zyn voor de geheele stad, voor de dorpen in onze omgeving, wanneer Alkmaar weer een garnizoensstad zou worden! DE DIRECTIE. BEKEND BANKDIRECTEUR TE TOKIO GEARRESTEERD. De politie te Tokio heeft den 68-jarigen bankdirecteur Minobe wegens beursbedrog gearresteerd. Minobe is president van de bank van Korea geweest en heeft later de Oost Aziatische Kolonisatiemaatschappij te Tokio gesticht, met welker aandeelen hy thans het bedrog heeft gepleegd. Verder trachtte hij bewijzen van aandeel in goud mijnen, die volgens zyn zeggen bestonden in Korea in Noord-China, op de markt te brengen. Met hem zyn vier andere direc teuren gearresteerd. Vele zakenlieden en banken zyn voor 'meer dan een millioen Yen opgelicht. Minobe is een broer van den bekenden staatsrechtsgeleerde. ONZE POSTVLUCHTEN. De positie der postvliegtuigen was heden: erkoetoet (uitr.) te Singapore. Ibis (uitr.) te Rhodos. Edelvalk (thuisr.) te Rangoon. DE DJALAK OP SCHIPHOL. Het van Indië thuiskomend vliegtuig Dja- lak is hedenmorgen om II uur 33 op Schip hol geland. DE NACHTEGAAL NAAR INDIE. Morgen zal het K.L.M. vliegtuig de nachte gaal van Amsterdam naar Batavia vertrek ken. De bemanning van dit vliegtuig zal be staan uit de heeren G. J. C. te Roller (ge zagvoerder), J. A. ten Broek (2de bestuur der), J W. W. Belle (werktuigkundige) en M. Saaf (radiotelegrafist). De post voor dit toestel moet uiterlijk hedenavond te Am sterdam zyn. DE IBIS TE ATHENE EN RHODOS. Prins Paul van Griekenland bezichtigt de nieuwe Douglas der K.L.M. Bij de K.L.M. is Donderdag bericht ont vangen van gezagvoerder Scholte, dat de Ibis, de nieuwe Douglas DC 3, die met de kerstpost Woensdag van Schiphol is vertrok ken, voor zyn eerste vlucht naar Ned.-Indië, Donderochtend te 6.32 uur uit Rome is ge start en te 10.14 uur te Athene aangekomen. Te 11.30 uur werd de reis voortgezet en te 13.13 uur arriveerde de Ibis op het vliegveld van Rhodos. Hoe groot de belangstelling, ook in offi cieele kringen, voor de eerste Douglas van type DC 3, die zich buiten de Ver. Staten bevindt, is, blijkt wel uit het feit, dat op het Atheensche vliegveld Tatoi prins Paul van Griekenland, in gezelschap van den Neder- landschen zaakgelastigde mr. J. G. Sillem, de aankomst der K.L.M.-machine stond af te wachten om het toestel van dichtbij in oogenschouw te kunnen nemen Met leven dige belangstelling voor alles, wat gezag voerder Scholte hem toonde, bekeek de prins kajuit en stuurhut van het vliegtuig, dat na getankt te hebben startte voor het laatste traject van den tweeden dag.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1936 | | pagina 1