DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
FRANSCH EN RUSSISCH ANTWOORD
INZAKE VRIJWILLIGERS-KWESTIE.
No 14
139e Jaargang
De algemeene toestand.
De Spaansche revolutie
Het onderzoek van den Spaanschen hoogen
commissaris in Marokko.
MALAGA WORDT BEDREIGD.
De toestana in Marokko.
"Buitenland.
Jan Kiepura geeft een
concert ter eere van
Prinses en Prins.
Muiterij in de Staatsgevangenis
te Ontario.
De staking bij de
General Motors.
Kieler-kanaal voor vreemde
oorlogsschepen gesloten.
COURANT.
D«« C™"™' «-«"H EIKEN AVOND, behalve Zon-
ea Feeetdaüen, «iljegeeea. AboMeneeteprfj, pCr
3 maanden bij vooroitbelaltaj voor Alkmaar 2—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIENs
Van 15 regels 1.25, elke regel meer f 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. I ERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060 Telef. 3320, redactie 3330.
p„ .emmer be.»., a„ dn. h.adma D^eCenr: c KRAK. Ma.ndag 18 Januari 1937
Hoofdredacteur i Tj. N. ADEMA
Alkmaar, 18 Januari.
Wij hebben Zaterdag in de rubriek
Buitenland het bericht opgenomen,
dat de Fransche Kamer het wetsontwerp
tegen de vrijwilligers had aangenomen.
Dit wetsontwerp, dat thans dus wet ge
worden is, heeft in de Italiaansche bladen
tot een levendige kritiek aanleiding ge
geven.
Deze kranten maken het bezwaar tegen
het wetsontwerp, dat het 't voortduren van
de propaganda voor de inmenging in
Spanje mogelijk maakt, en geen maat
regelen voorziet voor het terugroepen van
vrijwilligers, die zich reeds op Spaansch
grondgebied bevinden. Het Giornale
d'Italia bepaalt er zich toe de critiek, die
in sommige Fransche bladen tegen het
wetsontwerp naar voren is gebracht, weer
te geven, doch de Lavoro fascista schrijft
in een hoofdartikel, dat de Fransche regee
ring blijft spelen met dubbelzinnigheden
en dat het wetsontwerp de Fransche in
menging „nominaal" doet blijven. Het
blad gebruikt in het artikel uitdrukkingen
als „de laatste vertooning van schijnhei
ligheid van de Fransche kamer." Dj Pary-
sche correspondent van het blad schrijft,
dat indien Frankrijk niet eerlijk en vast
beraden aan zijn plichten van neutraliteit
voldoet, Engeland, Duitschland en Italië
genoodzaakt zullen zijn, hun houding op
nieuw te bepalen.
De Duitsche bladen zijn van meening
dat de wet rijkelijk laat komt. De Angriff
gaat voort geruchten te verspreiden over
Fransche voorbereidingen voor een be
zetting van Spaansch Marokko. Het Ham
burger Fremdenblatt is van meening, dat
men niet kan aannemen dat de niet-in-
raenging van de zijde van Frankrijk een
feit zal zijn, zoodra het wetsontwerp wet
geworden is. De Diplomatisch Politische
Korresponóenz schrijft, dat men in
Duitschland het besluit van de Fransche
kamer met groote tevredenheid heeft
ontvangen, doch dat men het betreurt dat
men de zaak niet eerder zoo heeft aange
pakt. De Duitsche regeering zal iederen
stap, die ondernomen wordt om een einde
te maken aan den burgeroorlog in Spanje,
met vreugde begroeten. Het is voor dit
doel noodzakelijk, dat er onder de betrok
ken regeeringen geen wantrouwen
heerscht, en dat alle daden van sabotage
door de regeering wie dit aangaat, onmid
dellijk en met groote gestrengheid gestraft
worden. Duitschland zal op een dergelijke
basis met het grootste genoegen zijn me
dewerking verleenen aan de niet-inmen-
S111*- -
In politieke krmgen te Berlijn is men
van meening, dat het Duitsche antwoord
op de jongste Britsche nota maatregelen
zal voorstellen om tot een onmiddellijk
verbod van dc zendingen van vrijwilligers
naar Spanje te geraken. Naar het schijnt
wil men, alvorens de nota te overhandi
gen, den terugkeer van Goering te Berlijn
afwachten, zoodat het Duitsche standpunt
niet voor het einde van de volgende week
bekend gemaakt zal worden.
Wij mogen in deze rubriek dezen keer
wel even de regeling der oorlogsschulden
aanroeren.
Vrijdagavond heeft de Amerikaansche
regeering n.1. de regeering te Parijs doen
weten, dat zij de benoeming van Georges
Bonnet tot ambassadeur van Frankrijk te
Washington aanvaardt. De benoeming van
Bonnet, die André de la Boulaye opvolgt,
was reeds eerder aangekondigd en zij heeft
in diplomatieke kringen geen verwonde
ring teweeggebracht, aangezien het reeds
langen tijd bekend was, dat minister-pre
sident Blum Bonnet gevraagd had de func
tie te Washington te aanvaarden, op het
oogenblik, dat er sprake van was, dat
Frankrijk met Amerika zou onderhandelen
over een nieuwe regeling van de oorlogs
schulden. Het belang dat Blum aan deze
aangelegenheid toekent, kwam o.m. dui
delijk tot uitdrukking, toen hij eenige
dagen voor hij als minister-president op
trad, een rede hield voor de Amerikaan
sche Kamer van koophandel te Parijs.
Het was oorspronkelijk het plan om
Bonnet een speciale opdracht te geven om
de onderhandelingen, die tot deze nieuwe
overeenkomst moesten leiden, te voeren
De regeering te Washington deed, naar
de Parijsche editie van de New York He
rald meldt, de Fransche regeering, toen ze
vernam van haar plannen om Bonnet een
speciale opdracht te geven, weten, dat zij
de onderhandelingen liever langs de nor
male diplomatieke kanalen liet plaats vin
den, opdat de besprekingen niet aan n be
paalden tijd gebonden waren D t is de
reden dat Bonnet, die geen diplomatieke
carrière achter den rug heeft tita amb«ssa-
deur naar Washington zal vertrekken. Zyn
benoeming geldt niet voor een bepaalden
^Bonnet Is op het oogenblik nog radicaal
afgevaardigde van het departement Dor-
dognc. Hü heeft als politicus een bijzonder
Het Fransche ministerie van buiten-
landsche zaken publiceerde Zondag
avond den tekst van de nota, die op 13
dezer ter hand gesteld is aan den Brit-
schen ambassadeur, in antwoord op de
10 dezer door hem overhandigde nota
inzake het vertrek van „vrijwilligers"
naar Spanje.
De Fransche regeering wijst er in deze
nota op, dat zij besloten heeft, het parlement
volmachten te verzoeken, die haar in staat
zullen stellen, alle maatregelen te nemen,
die zy noodig oordeelt om aanwerving voor
Spanje te verhinderen De regeering, zoo
verklaard, zal dan harerzijds bereid zijn, dat
de ander betrokken regeeringen van hun
kant dezelfde verplichtingen op zich nemen,
die dan gelijktijdig in toepassing moeten
worden gebracht.
De Fransche reegering verklaart het eens
te zyn met de Britsche regeering, dat, indien
eenmaal tot verbodsbepaling besloten is,
deze toegepast moeten worden, zonder te
wachten op de instelling van een volledig
stelsel van controle op het zenden van oor
logsmateriaal naar Spanje.
Volgens de reeds opgedane ervaringen
echter, zoo vervolgt de nota, is het alleszins
duidelijk dat het gevaar bestaat, dat ver
bodsbepalingen, zoolang niet een dergelijk
stelsel tot stand is gekomen, hun doel mis
sen, en onder deze omstandigheden zal de
toepassing er van slechts in voorloopigen
zin overwogen kunnen worden.
Indien derhalve binnen redelijken tijd, na
de afkondiging van de verbodsbepalingen de
onmogelijkheid zal zijn gebleken, met alge
meen goedvinden een doeltreffend controle
stelsel toe te passen, zal de Fransche regee
ring zich volkomen vrij achten, hetzij om
de aangegane verplichtingen op te zeggen,
hetzij om, ondanks de ondervonden moei
lijkheden, een internationale samenwerking
te organiseeren, die een doeltreffende con
trole mogelijk zal maken.
Het Russische antwoord.
In antwoord op de nota van de Britsche
regeering van 9 Januari inzake de kwestie
der vrijwilligers voor Spanje heeft de Rus
sische regeering op 15 dezer den Britschen
ambassadeur een nota overhandigd, waarin
er in de eerste plaats op gewezen wordt, dat
de vertegenwoordiger der Sovjet-regeering
in de non-interventiecommissie te Londen
nog op 4 December aan den voorzitter der
commissie een schrijven heeft gezonden,
waarin voorgesteld werd, de verplichting tot
niet-inmenging uit te breiden tot het zenden
van vrijwilligers naar Spanje, terwijl de
Sovjet-regeering op 29 December opnieuw
bevestigd heeft, in te stemmen met het
denkbeeld, dat de betrokken mogendheden
een overeenkomst zouden sluiten, waarbij
het zenden van vrijwilligers naar Spanje
verboden wordt, en een doeltreffend con
trolestelsel te organiseeren. De bedoelde
documenten, aldus wordt in de Russische
nota verklaard, geven antwoord op het
fraaie carrière gemaakt. Hij is minister
van financiën en minister van handel ge
weest in verscheidene regeeringen na den
wereldoorlog, en hij was lid van de meeste
delegaties die Frankrijk op economische
en internationale conferenties vertegen
woordigden, met inbegrip van de Locarno-
besprekingen vo:or de herstelbepalingen
en die van Stresa en Londen. In Septem
ber 1935 was Bonnet minister van handel
en Fransch gedelegeerde bij den Volken
bond. Hy stelde toen een terugkeer naar
een meer vrijen handel en vaste wissel
koersen voor, welke denkbeelden mede
werden verdedigd door Huil.
Als gevolg van hun gemeenschappelijke
inzichten met betrekking tot lagere tarie
ven en monetaire stabiliteit sloten Frank
rijk en Amerika toen weer het eerst^han-
delsverdrag na langen tijd. Bonnet voerde
de onderhandelingen voor Frankrijk en
het verdrag werd in Mei van het vorige
jaar onderteekend. Hoewel Bonnet niet in
de regeering zat, toen de onderhandelingen
over de monetaire entente tusschen
Frankrijk, Engeland en de Vereenigde Sta
ten gevoerd werden en deze entente tot
stand kwam, wordt Bonnet toch be
schouwd als een diergenen, die het meest
tot het ontstaan van deze entente heeft
bijgedragen.
voorstel, dat de nota der Britsche regeering
bevat
De nota vervolgt dan: naar de meening
der Sovjet-regeering zouden eenzijdige ver
bodsbepalingen van den kant van een deel
der landen, die in de Londensche commissie
vertegenwoordigd zijn, wanneer de overige
dezer landen niet slechts vry zijn van deze
verplichtingen, doch ook practisch doorgaan
met het zenden van troepen naar Spanje,
niet alleen niet aan het doel beantwoorden,
doch ook neerkomen op inmenging ten
gunste der opstandelingen. Dergelijke maat
regelen schijnen in het bijzonder voorbarig,
wanneer in aanmerking genomen wordt,
dat de opstandelingen tot dusver niet eens
hun principieele toestemming hebben ver
leend tot het instellen van controle, noch
duidelijk en onvoorwaardelijk hun goed
keuring hebben gehecht aan staking van het
zenden van troepen onder den naam vrij
willigers naar Spanje.
Op grond van deze overwegingen acht
de Sovjet-regeering, ofschoon zij ook
thans niet zal overgaan tot het zenden
van vrijwilligers, het van geen nut, den
weg van eenzijdige maatregelen te be
wandelen.
Mededeelingen van den corres
pondent van de „Times".
De „Times" publiceert een niet gecensu
reerd telegram van zijn bijzonderen corres
pondent te Melilla aangaande de Duitsche
activiteit in Spaansch Marokko.
De positie der Duitschers in het
vreemdelingenlegioen.
Uit een vluchtig bezoek aan de Spaansche
zóne valt de conclusie te trekken, dat de
Duitschers hier geen andere troepen hebben
dan die, welke in het Spaansche vreemde
lingenlegioen dienst doen.
Maar tot deze laatsten behooren vliegers,
die in het bezit zyn van de belangrijkste
vliegvelden. De Duitsche vliegers droegen
de uniform van het vreemdelingenlegioen
tijdens het bezoek der Britsche marine
officieren. De Duitschers zijn thans werk
zaam in de kustcentra, doch niet in het bin
nenland. De Duitsche invloed op de inboor
lingen bestaat uit propaganda en het uit-
deelen van geschenken.
De Duitsche economische penetratie is
nog steeds belangrijk. Zy neemt toe ten
koste van andere landen.
Jongt Duitsche vliegers moeten
doorgaan voor personeel van trans
portmaatschappij.
De correspondent verklaart, dat de
Spaansche hooge commissaris hem een
vrijgeleide had verstrekt voor een be
zoek aan de Spaansche zóne en aan alle
steden, welke onder Spaansch souverei-
niteit staan. Toch hield deze vrijheid
een belangrijke uitzondering in: de ver
gunning het vliegveld van Melilla te be
zoeken.
De correspondent geeft te kennen, da.t hij
te Melilla en te Tetoean tal van jonge Duit
schers in geheel nieuwe burgerkleeding
heeft ontmoet, die geen Spaansch spraken
en van wie verondersteld werd, dat het be
dienden waren van de transportmaatschap
pij Himba.
„Mijn onderzoek en mijn waarnemingen",
aldus besluit de correspondent, „hebben mij
tot de conclusie gebracht, dat deze mannen
volslagen militaire vliegers zijn, die dagelijks
samenwerken met de strijdmacht van
Franco aan de zuidkust van Spanje.
DE GEVECHTEN.
Opstandelingen oefenen druk uit
op Malaga.
De opstandelingen blijven een krachtigen
druk uitoefenen op den sector Estepona,
waarbij zij samenwerken met luchtmacht
en marine. De regeeringstroepen bieden
energiek weerstand en worden daarbij ge
steund door hun luchtstrijdkrachten.
In de eerste uren van Zaterdagnacht is
een rechtsch vliegtuig boven de stad ver
schenen. Twee bommen werden geworpen,
die echter piet tot ntploffing kwamen.
Amerikaansch consulaat te
Malaga gebombardeerd.
Het consulaat der Ver. Staten te Malaga is
vernield door bommen gedurende de laatste
luchtgevechten. Het bombardement is door
den Amerikaanschen consul te Gibraltar ter
kennis gebracht vn het itaatsdepartement
De consul en het personeel hebben het ge
bouw verlaten. Men .ïaent te weten, dat er
geen enkel slachtoffer is gevallen.
Het Staatsdepartement heeft nog geen
protest ingediend.
Russische consul uit Malaga
vertrokken.
Radio Las-Palmas deelt mede dat de
Sovjet-Russische consul-generaal met vier
consulaire ambtenar n per vliegtuig is ver
trokken en naar Barcelona is gereisd.
Bommen op Algeciras.
Het meerendeel der torpedo's die op Al
geciras afgeschoten werden door de regee-
ringsvliegtuigen, is neergekomen tusschen
het Britsche consulaat tn het hotel Maria
Christina. Zij veroorzaakten een hevige pa
niek.
Bombardement van Malaga.
Zaterdag is Malaga door de luchtstrijd
krachten der opstandelingen hevig gebom
bardeerd. Behalve het Amerikaansche con
sulaat werden ook nog andere gebouwen ge
troffen.
De archieven van het consulaat zijn in
veiligheid gebracht. Ook andere plaatsen
zijn door de opstandelingen bestookt. Na
bommen geworpen te hebben op Algeciras
zijn een aantal vliegtuigen van de regeering
doorgevlogen naar Estepona, waar zij tal
van bommen wierpen op de opstandelingen
troepen, die oprukten.
G al Varella gewond.
Een speciale correspondent meldt:
Generaal Varella, die twee weken geleden
gewond werd en - ziens verwonding geheim
gehoud enwas, heeft Vrijdag het ziekenhuis
van Grinon, waar hij behandeld werd, ver
laten en heeft Zaterdag het bevel over zijn
brigade weer opgenomen.
Tijdens een inspectietocht in de eerste
linies van Casa de Campo waren deze onder
vuur genomen door kanonnen en tanks.
De generaal was in den schouder, den rech
terarm en den linkerdij getroffen. Geen
ziiner verwondingen was ernstig en hy gaf
bevel het stilzwijgen te bewaren over dit
incident.
Bommen op hotel waar Queipo
de Llano vertoeft?
Naar men gezien en gehoord heeft, zijn
twee door regeeringsvliegtuigen op Algeci
ras uitgeworpen bommen ontploft bij het
hotel „Reina Chistina", waar naar men
meent generaal Queipo de Llano, die op
inspectie is aan het zuidelijke front, thans
zyn hoofdkwartier heeft. Men heeft nog
niets vernomen over het aantal slachtoffers
en de schade door' het bombardement aan
gericht.
DE STRIJD OM MADRID.
Nachtelijke aanvallen der opstan
delingen. Overal afgeslagen, zegt
raad van verdediging.
Volgens een communiqué van den raad
van verdediging der hoofdstad, hebben de
opstandelingen gisternacht in verschillende
sectoren van het front voor Madrid hevige
aanvallen ondernomen, o.a. bij Carabanchel
en in de Universiteitswijk, waar zij de nieu
we stellingen trachtten te veroveren, welke
de regeeringstroepen sedert de laatste ge
vechten bezet houden. De aanvallen der
vijand, aldus het communiqué, werden
afgeslagen. In den sector Aravaca en Las
Rosas zijn de regeeringstroepen over een
front van vijf kilometer twee kilometer ge
vorderd. De aanhoudende mist, maakt het
nog onmogelijk gebruik te maken van vlieg
tuigen.
Executie van gijzelaars.
Naar uit Bayone wedt gemeld, hebben de
berichten over terechtstellingen van gijze
laars te Bilbao een diepen indruk gemaakt
in Navarra, in het bijzonder te Pampeluna,
waar de bevolking in openbare betoogingen
repressaile-maatregelen eischten.
De militaire regeering verzette zich echter
hiertegen.
De Poolsche bladen melden, dat
de beroemde zanger Jan Kiepura
op 22 dezer te Krynica zal aan
komen, om daar een concert te
geven ter eere van prinses Juliana
en prins Bernhard.
gende heuvelgebied. De anderen zetten den
stryd voort tegen de bewakers, die werden
bijgestaan door brandweer en honderden
gewapende politiebeambten, die tenslotte de
orde ten deele herstelden en de gevangenen
opsloten in de gehavende slaapzalen.
Klachten over het voedsel de oorzaak.
Het is tot deze ongeregeldheden geko
men uit ontevredenheid over de kwaliteit
van het verstrekte voedsel. e
!?avas meldt nog, dat de muiterij tijdens
den maaltijd losbrak. De mannen hebben
alles, wat zij zagen, vernield. Met stokken
sloegen zij op de bewakers los. Zij staker»
hun cellen in brand, waarna zij zich naar de
binnenplaats begaven. Van den stortregen
trokken zij zich niets aan. Bij de hevige ge
vechten zijn tal van bewakers en gevange
nen gewond.
Alle zevenhonderd gedetineerden in
de staatsgevangenis van Ontario (Cana
da) zyn gisteravond in opstand geko
men. Men vreest, dat 150 gevangenen by
de muiterij ontsnapt zijn. m
De muiters waren op een gegeven oogen
blik de situatie volkomen meester. Zij wa
ren er toen in geslaagde de bewakers en
andere beambten in het administratiegebouw
te dryven.
Geweldige schade aangericht.
Zy gooiden vervolgens de ruiten in en
vernielden de verlichting, terwijl zy hun
dekens in brand staken. Zij hebben in het
geheel een schade aangericht van veertig
duizend pond sterling.
De ontsnapte gevangenen schijnen de
poorten te hebben opengemaakt en een
heenkomen te hebben gezocht in het omlig-
De ontruiming nog geen feit ge
worden.
De United Automobile Workers hebben
besloten twee werkplaatsen der General
Motors, waar gestaakt wordt, niet te ont
ruimen zoolang de onderhandelingen,
welke vandaag zullen beginnen, niet zul
len zijn geëindigd.
Deze mededeeling geschiedde na de
publicatie van een telegram der General
Motors luidende, dat de maatschappij er
in toestemt te onderhandelen over een
collectief contract met de vertegenwoordi
gers der arbeiders, die niet bij de Union
zijn aangesloten.
De onderhandelingen inzake de
staking in een Impasse.
De besprekingen tusschen de directie
van de General Motors en den Bond van
Arbeiders in de Automobiel-Industrie zijn
gisteren mislukt, doordat de directie de
kwestie van loonen, werktijden en ar
beidsvoorwaarden wilde bespreken zoowel
met den Bond als met de arbeiders die
niet bij den bond zyn aangesloten.
De bond weigerde thans de arbeiders,
die nog twee fabrieken bezet houden, aan
te sporen deze gebouwen te verlaten, ter
wijl de directie weigert te onderhandelen
zoolang de stakers de fabrieken bezet
houden.
De besprekingen zouden hedenochtend
11 uur beginnen en voor dien tyd zouden
de stakers de fabrieken verlaten hebben.
Gisteren werd bekend, dat de vice-pre-
sident van de General Motors, Knudsen,
telegrammen heeft gewisseld met Boysen,
den leider van de „Flint Alliance" een
organisatie waarbij de arbeiders zijn aan
gesloten, die geen lid zijn van den bond
van arbeiders in de Automobiel-industrie.
Na opheffing van de in het Verdrag van
Versailles vastgestelde controle over de
Duitsche waterwegen, heeft het hoofdcom
mando der Duitsche oorlogsmarine de vol
gende nieuwe lezing gegeven aan de bepa
ling over de doorvaart van buitenlandsche
oorlogschepen door het Kieler kanaal: „oor
logschepen van vreemde mogendheden
mogen slechts na vooraf langs diplomatieker,
weg verkregen toestemming door het Kei-
zer-Wilhelm Kanaal varen".
Te Londen acht men, volgens Reuter,
bovenvermeld besluit eenvoudig het natuur
lijke gevolg van de opzegging der controle
over de Duitsche waterwegen, zoodat men
hieraan geen beteekenis behoeft te hechten.
(Bij het Verdrag van Versailles werd het
Keizer-Wilhelm Kanaal (later genoemd
Kieler Kanaal) tot een internationalen wa
terweg verklaard, waarop de doortocht vry
was zoowel voor koopvaardij- als oorlogs
schepen van alle landen).
IS MEN DEN MOORDENAAR VAN
MATTSON OP HET SPOOR?
De identiteit van den moordenaar van het
knaapje Charles Mattson is thans vastge
steld uit te Tacoma gevonden vingerafdruk
ken.
De autoriteiten te Los Angeles zeggen dit
althans; men gelooft, dat de moordenaar
zich in de omgeving van de stad ophoudt.
