DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. iJsrssK Delbos over de niet-inmengings-politiek Nog eens de val van Malaga. Ho. 48 139e Jaargang De algemeene toestand. Eenige belangwekkende cijfers Maarschalk Graziani brengt rapport uit. Groote brand in Noord-Laren. ALKMAARSGHE COURANT. Deie Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS PER GEWONE AD VERTE NTIEN Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. Dit nummer bestaat uit dria bladen. Directeur: C. KRAK. Vrijdag 26 Februari 1937 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. Alkmaar, 26 Februari. De kerkstrijd in Duitschland is en blijft voorloopig zeer actueel en het zal Hitier niet gemakkelijk vallen, een oplossing te brengen, die algeheele voldoening zal schenken. Thans is het vraagstuk van de verkiezing van een algemeene synode voor de Evan gelische kerk bestudeerd door de verschil lende groepen in de kerk en door de staats- departementen. Aldus de Berlijnsche cor respondent van de Times. Er zijn eenige voorstellen uitgemaakt, die zooveel ver schillen, dat men niet zeggen kan dat het vooruitzicht voor doeltreffende kerkelijke verkiezingen veel verbeterd is, al hoort men in semi-officieele kringen den tweeden Zondag na Paschen, 11 April, als verkiezings datum noemen. De voorstellen van de departementen, die aan Hitier zyn voorgelegd, zyn onder te verdeelen in drie groepen: le, verkiezingen 'volgens het oude, democratische systeem van stemmen op lijsten van candidaten die door de groepen zelf zyn gekozen (wat dus een herhaling zou beteekenen van de onbe vredigende verkiezingen van Juli 1933); 2e. openstelling van twee lysten door het de partement voor kerkelijke zaken, één lijst met Duitsche Christenen of zoogenaamd neutrale candidaten, en een andere met candidaten, gekozen uit de „oppositioneele" groepen, uit welke lysten de kiezers dan vrye keuze zouden kunnen maken; 3e. plaat selijke candidaatstelling door den minister zelf, aangepast aan de reeds heerschende toestanden, zoodat daar, waar de Duitsche Christenen de macht hebben, ook weer Duitsch-Christelyke candidaten worden gesteld, en daar waar de confessioneelen of de Lutheraansche gematigden de macht heb ben, candidaten uit die richting worden genomen. De oppositioneele kerkelijke groepen ver werpen al die drie voorstellen, maar kunnen onderling ook weer niet tot overeenstem ming komen over de voorstellen die zij ten- uitvoer gelegd zouden willen zien. Hun mi nimale eischen zijn echter dezelfde, en wel deze: de verkiezingen moeten geschieden volgens de procedure der kerk. De ver kiezingen voor de algemeene synode moeten indirect zijn: eerst moeten districtssynodes worden gekozen, dan provincia'e synodes, en tenslotte regionale synodes, en deze laatste pas moeten de algemeene synode kiezen. Er moet absolute vrijheid van vergadering en van gesproken woord heeSBchen, en er mogen geen repressieve maatregelen ge nomen worden door de politie, zooals het opleggen van huisarrest, en confiscatie van publicaties, e.d. Het verschil tusschen de radicale confes sioneelen en de gematigde Lutheranen zit hem hierin, dat de confessioneelen in het geheel niets voelen voor Hitier s bevel om verkiezingen te houden, terwijl de Luthe ranen alleen bezwaar hebben tegen ver kiezingen onder influenceering. De confes sioneelen verklaren dat alleen de kerk ver kiezingen moet kunnen uitschrijven, en niet één enkele man, die de geheele legale basis van de kerkelijke constitutie zou kunnen opzy schuiven. Zij herinneren eraan, dat Hitier nu al voor de derde maal bevolen heeft dat „met een schoone lei" begonnen moest worden. Een derde groep is die van de gematigde Duitsche Christenen, meest bestaande uit jonge geestelijken die lid zijn van de N.S D. A.P. en die zouden willen dat een „Volks kerk" tot stand kwam, die in de eerste plaats christelijk zou moeten zijn, maar toch hand in hand gaan met de partij. Zij zyn voor nieuwe verkiezingen, en schynen uit te willen komen met een lyst van eigen can Tenslotte zijn er natuurlijk de radicale Duitsche Christenen, die roomen van een kerk, welke de nazi-ideologie belichaamt met een christelijk etiket. Zy zyn echter erg verdeeld in kleine groepen. Zonder twijfel zouden zy graag in staat gesteld worden een heftige verkiezingscampagne te leiden, wwr- bij zij vergeten dat hun actie den tegen stand van de confessioneelen en de Luthe ranen nog maar zou stijven. Haile Selassie heeft een groot verlies ge leden door het overlijden van Everett An drews Colson, die de voornaamste raadgever en steun van den Abessinischen keizer was. De Times-correspondent te New-York - rakteriseert Colson als een zeer merk waardige figuur, zooals uit het volgende moge blijken. hjj naar Abessinië Colson was, alvorens ny ging, verbonden aan het Amenkaansche departement van financien. keizer Toen in 1931 de juist gekroonde keizer t je Amerikaansche regeering Haile Selassie I de Ameruu«u om een financieelen adviseur vroeg, werd Colson voor deze functie uitgekozen welke hy in den zomer van 1931 aanvaardde. Zyn eerste werkzaamhedeni waren amer financieel. Hy stichtte de Bank van Ethiopië, Pc Spqansche revolutie De strijd aan de fronten in Spanje is op het oogenblik weinig belang wekkend. Hoofdzakelijk wordt onze aandacht in dit opzicht bepaald tot de gevechten rondom Madrid; waar echter geen der partijen ondanks alle pogingen daartoe successen konden melden. Er is dus op dit oogenblik weer een pauze ingetreden, waarmee we dan bedoelen, dat de beide legers zoo on geveer in evenwicht zyn. Van meer belang is het nieuwe initiatief van Frankrijk, om de afzijdigheidspolitiek zoo doeltreffend mogelijk te maken. Hier over heeft minister Delbos, minister van buitenlandsche zaken, in de Fransche Kamer zich als volgt uitgelaten: „Wij zijn vastbesloten al onze pogingen voort te zetten om deze vredestichtende daad te vergemakkelijken, in de hoop een einde te maken aan het conflict in Spanje door een bemiddeling, welke het Spaan- sche volk in staat stelt zelf zijn wil te bevestigen. (Applaus). De andere landen moeten bezield worden met dezelfde zorg der niet-inmenging om een einde aan den oorlog te maken. Ik heb onzen vertegen woordiger te Londên instructies gegeven de commissie te vragen de vrijwilligers te doen terugroepen. (Applaus van rechts en van het Centrum). Het huidige initia tief der Fransche regeering noet met dezelfde gevoelens van wederkeerigheid worden begroet, opdat niemand den oor log gaande houdt. Frankrijk is bereid in dit opzicht alles te doen op voorwaarde, dat het niet eenzijdig zy, want dat zou het tegendeel van niet-irmenging betee kenen." De buitenlanders in Frankrijk. De bemiddeling, waarop de minister zinspeelt, is gisteren door den voorzitter der afzijdigheidscommissie, Lord Ply- mouth, nog in het Engelsche Hoogerhuis ter sprake gebracht onder de opmerking, dat de Engelsche regeering op dit stuk vooralsnog niet optimistisch gestemd was. Op de wenschelijkheid van terugroeping der in Spanje verblijvende vrijwilligers is ook van Duitsche en Italiaansche zijde al gewezen, zoodat er hoop mag bestaan, dat dit initiatief tot een overeenkomst leidt. Anders dan bij de toevloeiing van oor logstuig en strijdkrachten is hier een controle op de stipte naleving onmogelijk, omdat niet dan bij schatting vast kan staan, hoeveel buitenlanders in Spanje aanwezig zijn. De Manchester Guardian weet daarom- welke onder staatscontrole kwam; Colson werd lid van den Raad van Beheer. Onder zijn leiding werden nieuwe munten nik kelen geslagen, en werd een nieuw be lastingsysteem ingevoerd. Colson was in werkelijkheid de ontwerper van de Rickett-concessies, hy voerde de onderhandelingen met Rickett, die een groot vriend van hem was. Met den Zweedschen generaal Virgin en den Zwitserschen jurist Auberson vormde Colson den adviseerenden raaa van den keizer. Colson's raad leidde Haile Selassie by elke diplomatieke beslissing. Virgin verliet in October 1935, Auberson in November van hetzelfde jaar Abessinië; Colson bleef by den keizer. Sedert 1931 had hy het zeer hoog gelegen Addis Abeba niet verlaten. Toen de keizer naar Dessie vertrok, bleef Colson in de hoofdstad als een soort onder koning. Soms begaf hij zich per vliegtuig naar Dessie om met den keizer te confe- reeren. In Februari 1936 kreeg hij een hart aanval; hij bleef op zijn post, en dirigeerde uit zijn bed den gang der zaken. Einde Maart moest by het opgeven en vertrok hij doodziek naar Alexandrië. Hy herstelde vrij snel, en kon in Juni 1936 den keizer in Genève met raad bijstaan. In Juli werd hy weer ernstig ziek; een kuur in Nauheim bracht hem eerst herstel, maar doordat hy als vertegenwoordiger var. Abessinië in September 1936 de zitting van de Assemblée te Genève bijwoonde, ging al het gewonnene weer verloren. Na een kuur van nog twee maanden in Nauheim vertrok hy in Decem ber 1936 naar Washington, om zyn rapport in te leveren. Byna onmiddellijk na aankomst werd hy in het ziekenhuis opgenomen I waarin hij dezer dagen is gestorven. trent nog enkele cijfers te noemen. Vlak voorhet tijdstip waarop het vfijwilligers- verbod van kracht werd, zouden nog eeni ge detachementen Italianen op het Schier eiland zyn ontscheept ter gezamenliikp het oogenblik 70.000 Italianen in Spanje Eveneens °P het laatste oogenblik zouden nog 5000 Fransche vrij willigers de grens over zyn gekomen. Onder het oorlogstuig, dat in den loop van deze maand uit Italië is verzonden bevonden zich een honderdtal Caprono- bommenwerpers, welke vervoerd werden *2?r vIie«tui«nloede"chip. Russische vrijwilligers noch Russisch materiaal zou den laatsten tyd meer, nog steeds volgens de Guardian, tot hulp van de regeerings- troepen zyn aangekomen. Uit een vergelijking van de oorlogsbe richten uit beide kampen blijkt, dat het initiatief van den aanval blyft bij de republikeinen. De comuniqué's van rechts toch spreken byna uitsluitend van vijan delijke offensieven, die afgeslagen zijn wemig van eigen succesrijke aanvallen! Een strydmiddel, waarvan de laatste dagen nog al eens is gebruik gemaakt, is het tot ontploffing brengen van mijnen. Volgens mededeelingen van generaal Miaja, den chef van den verdedigingsraad, hebben zyn menschen een myn in de universiteits stad tot ontploffing gebracht, nadat de tegenstanders tevoien zulk een myn op het terrem der regeeringsstellingen had den aangebracht. Gevolg van de ontplof fing was, naar Miaja zeide, dat verschei dene gebouwen, waarin zich vijanden hadden genesteld, waren ingestort en dat de regeeringstroepen, gebruik makende van de algemeene verw; rring, hun posi ties konden verbeteren. Iets dergelijks moet zich ook afgespeeld hebben bij Carabanchel Bajo (op korten afstand ten Zuidwesten van de hoofdstad). Verder meldt men van regeeringszijde, dat de eerste patrouilles van de regee ringstroepen de straten van Maranosa zijn binnengerukt (aan het Parama-front). De plaats is byna geheel verlaten, alleen enkele rechtsche mitrailleur- en mortier nesten worden nog door enkele mannen verdedigd. Hoe Malaga is gevallen. Een speciale correspondent van de Ti mes schrijft uit Almeria d.d. 24 Februari: Nog steeds komen soldaten der regee ringstroepen, die door den val van Malaga op 8 Febr. werden verrast, Almeria bin nen. Zij worden meestal vergezeld door groepjes burgers. Allen zijn aan veel lijden en ontbering blootgesteld geweest Ik heb met velen van deze menschen' soldaten en burgers, kunnen spreken en heb zoodoende een waarschijnlijk 'vrij juist beeld kunnen krijgen van hetgeen er eigenlijk met Malaga is gebeurd. De generale staf verliet Malaga Zon- a5midJda^ 7 Febr. De gouverneur, die onder de laatsten was die vertrok, vaar digde een proclamatie uit waardoor de bevolking werd gewaarschuwd, dat het onmogelijk bleek Malaga bezet te houden en dat het dus beter was op de vlucht té gaan. in dien tijd was Malaga al aan een heftig bombardement blootgesteld Na de publicatie van de proclamatie van den gouverneur begon de exodus in allen ernst en duurde voort tot Maandagmiddag toen de aftocht afgesneden werd Intusschen stond de Militia in' den om trek van Malaga by de passen van deze bergachtige streek op haar post, en bleef daar totdat de order tot terugtrekken werd gegeven, en grootendeels te laat ontvan gen. De bezetting van Malaga was geheel verrast, zy stond voor de keuze zich ge heel terug te trekken of in de pan gehakt hHWM ^H Vijand' die °P VriJdag nog b j Marbella. in toom gehouden was ge worden, was er in geslaagd op vyf plaat sen tegelyk door te breken, waarna hy langs vyf wegen naar Malaga oprukte. Hoe het mogelyk is, dat de vijand in zijn offensief slaagde, is thans een voorwerp van onderzoek van de regeering. Eenige leden van de militia vertelden den correspondent: „Wy wisten dat wij afgesneden waren. Wy hadden tekort aan munitie en bijna geen voedsel meer. Wij bleven tot Zondagnacht op onze posten en toen pas ontvingen wy de order terug te trekken. Intusschen was ons de terug weg afgesneden en wy moesten de ber gen m, om langs allerlei sluipwegen te trachten door de linies van den vyand heen te komen. Acht dagen lang hebben wy bijna zonder voedsel moeten leven. Terwijl wij in de richting van Almeria trachtten te ontkomen, sloten zich tel kens groepen burgers bij ons aan. Velen van ons raakten verdwaald, werden ge vangengenomen of doodgeschoten of ble ven achter omdat zij flauw waren van den honger. Op den achtsten dag van on zen terugtocht waren van 700 leden der militia, waar wij bij behoo'xien, nog maar 300 over, maar daarentegen hadden wij zorg te dragen voor 700 burgers, die zich bij ons hadden aangesloten. Toen wij in Albunol aankwamen, waren er nog maar 150 leden der militia en 50 burgers over. Een andere soldaat vertelde, dat de ci viele garde te Malaga zich na het ver trek van de roode autoriteiten van de macht had meester gemaakt, en Maan dag begon de bevolking te ontwapenen. Deze soldaat bevestigde wat men vrijwel van iedereen aan deze zijde kan hooren, dat de vluchtelingen uit Malaga zoowel van zee uit door oorlogsschepen als van de lucht uit door vliegtuigen onder vuur werden genomen en dat geen onderscheid gemaakt werd tusschen vluchtende bur gers en soldaten. Engelsch schip op een myn geloopen. Het stoomschip Landovery Castle van de Union-Castle-lijn heeft gistermiddag om half vijf draadloos medegedeeld, dat het in aanraking is gekomen met een mijn, welke op twee mijlen ten Z.W. van Kaap Creus (het oosteinde der Pyreneen) drijvende was De Landovery Castle -*'s met twee ruimen vol water te Port Ven- dres binnengeloopen. De Landovery Castle in Port Vendres binnengesleept. Vannacht tegen drie uur zijn van de „Landovery Castle" groene vuurpeilen af geschoten. De pompen waren niet sterk genoeg 'meer om het door het lek binnen- stroomenden water te verwerken. Besloten wérd het schip de haven binnen te sleepen, hetgeen geschiedde. De „Landovery Castle" ligt thans gemeerd aan de kade. De passa giers zijn aan land gegaan. Over den toestand in Abessinië. In een verslag aan den duce geeft maar schalk Graziani bijzonderheden over de ge vechten, welke zich hebben voorgedaan in de weken voorafgaande aan de gevangenne ming en terechtstelling van Ras Desta. Hij zegt daarin, dat Ras Desta een voor gevoel had van het gevaar, waarin hij ver keerde en verscheidene malen door afgezan ten zijn onderwerping heeft aangeboden, waarbij zijn volgelingen deden geloven, dat zijn strijdkrachten verminderd waren en byna zonder wapens waren. Hij ging even wel voort zooveel mogelijk strijdkrachten te verzamelen om verzet te bieden. „Daar gij den indruk had", aldus vervolgt Graziani in zijn verslag aan Mussolini, „dat hij probeerde tijd te winnen, hebt gij mij be volen aan deze manoeuvre een einde te ma ken door Ras Desta zeven dagen gelegenheid te geven zich aan te melden". Ras Dësta zeide, dat dit bevel niet aan zijn verwachting beantwoordde. Aan het einde der zeven dagen is de maarschalk naar het merengebied vertrokken. Hij geeft dan een overzicht van de gevechten, welke op 20, 21 en 22 Januari j.1. werden geleverd in de buurt van Arbagoy Naqhevena, waarbij den opstandelingen een nederlaag werd toege bracht. Zij moesten vier stukken geschut, 30 mitrailleurs en 5000 geweren achterlaten. Direct daarop keerden 15.000 personen in hun land terug. Ras Desta vluchtte naar het onherbei'g- zame gebied van Dallo, waar den steun kreeg van Beiene Merid, die naar dat gebied was uitgeweken na zyn nederlaag in Bale. De opstandelingen waren geconcentreerd te Garache en Gambata op 250 K.M. van Addis Abeba. Op 19 Februari kwam het te Goggetti tot gevechten, die twee dagen heb ben geduurd. Beiene Merid werd gevangen genomen en doodgeschoten, terwijl Dedsjas Gabre Mariam bij de gevechten sneuvelde. Ras Desta vluchtte, doch hij werd op 24 Februari ingehaald door een af deeling krij gers uit Tigre van Desjas Tocloe, die onder bevel stonden van kapitein Tueci. Ras Desta werd gevangen genomen en direct gefusil leerd. Graziani eindigt zijn rapport met de vol gende woorden: Ik ben er trotsch op u de volledige overwinning te kunnen melden, welke ons zal veroorloven ons zonder be zorgdheid te wijden aan den opbouw van het keizerryk. AARDBEVING IN HET RUDNIKGEBERGTE. Tusschen Kragujewatz en Gorny-Milano- Watz in Zuid-Slavië heeft een hevige aard beving gewoed, waarvan het epicentrum ligt in het Rudnikgebergte. Te Gornij-Mi- lano-Watz zijn een aantal huizen ingestort, persoonlijke ongelukken zijn niet te be treuren. Zestien stuks vee in de vlammen omgekomen. In den afgeloopen nacht om twee uur werd brand ontdekt in het café met aan grenzende groote schuur van de familie K. Kloots te Noord-Laren (gèmeente Haren) in Groningen. De brand werd ontdekt door de zus ter van den boer, die door het geknetter van de vlammen wakker werd. Zij waarschuwde onmiddellijk haar broer en den knecht; allen moesten in nacht gewaad vluchten. De boer vloog naar de stallen, om te trachten, het vee te redden. Door den verstikkenden rook kon hij echter niets uitrichten. Veertien koeien en twee kalveren kwamen in de vlammen om. Behalve de voorzaal van het café is alles een prooi der vlammen geworden. De oorzaak van den brand moet ge zocht worden in kortsluiting. De schade wordt door verzekering gedekt. TUMULT IN DEN BELGISCHEN SENAAT. In den Belgischen senaat is gister de kwestie van de pensioenen van de gouver neurs der provincies besproken. De frontist van Dieren vroeg verdaging van de behan deling. De socialist Lalemand behandelde hierop van Dieren als een clown, waarop deze verzocht Lalemand tot de orde te roe pen. Hierdoor ontstond een tumult in den senaat, dat een oogenblik dreigde in een handgemeen te ontaarden. De voorzitter schorste de vergadering en nadat de vergadering weer was hervat, ver klaarde Lalemand, dat hy zyn meening over van Dieren handl^afde, doch het tot de orde roepen aanvflfrdde. Het verdrag van de behandeling van de kwestie der pensioenen werd tenslotte met 73 tegen 31 stemmen bij twee onthoudingen verworpen. REX-BEWEGING HINDERT PREMIER VAN ZEELAND. Degrelle met 20 anderen gearresteerd. Gisteravond om zes uur zou de Belgische premier, minister van Zeeland, voor de le den van de Kamer van Koophandel te Gent een voordracht houden. De bijeenkomst was belegd in het gebouw der kamer aan den Kouter. Toen de heer van Zeeland op het podium verscheen (naast hem hadden de ministers de Schrijver en Lippens, de gouverneur van West-Vlaanderen, Ingenbleek en de burge meester van Gent, van der Stegen, plaats genomen), steeg een helsch kabaal op, dat veroorzaakt werd door rexisten, die zich on der de luisteraars hadden gemengd. Men riep: „aftreden", „er uit", en vervol gens: „Degrelle", „Degrelle". De leider der rexisten, die zich persoon lijk onder de aanwezigen bevond en tame lijk dicht bij het spreekgestoelte stond, wil de daar op klimmen. Anderen wilden hem dit beletten. Er ontstond een handgemeen, hetgeen de politie deed ingrijpen. Een twintigtal ordeverstoorders werd op gebracht en ingesloten in de brandwacht onder den Kon. Franschen schouwburg. Tot de gearresteerden behoort Degrelle. Tijdens de vechtpartij werden verscheiden personen licht gewond. DE ONTPLOFFINGSRAMP IN BELGIE. Posthume eerbewijzen. De officier Young, een der ernstig ge wonden bij de ontploffingsramp in het leger kamp van Brasschaet, verkeert in levensge vaar. Behalve de reeds direct overleden slachtoffers, zijn geen dooden te betreuren. Luitenant-generaal Muyten, de chef van den generalen staf, heeft namens den ko ning, die naar Stockholm moest vertrek ken, een bezoek gebracht aan de rouwka mer, waar de lijken der zeven slachtoffers staan opgebaard en op de kisten het ridder kruis van de Leopoldsorde gelegd. Hetzelf de eerbewijs is ook den hoogst ernstig ge wonden officier Young ten deel gevallen. Zaterdagochtend om tien uur zullen in de hoofdkerk van O.L.V. te Antwerpen de uit vaartdiensten worden gehouden. Verscheiden leden van het diplomatieke corps hebben namens hun regeering condo- leantiebezoeken gebracht. DE STAKING IN AMERIKA. 27.000 stakers! Op het oogenblik zyn in de Ver. Staten ongeveer 27.000 arbeiders, behoorende tot verschillende industrieën, in staking. Deze stakingen zijn over het algemeen plaatse lijk en van korten duur. Men verwacht geen algemeene staking in eenigerlei industrie vóór 1 April, den datum waarop de bond van arbeiders in de staal industrie soortgelijke eischen zal indienen als de arbeiders in de automobielindustrie.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1937 | | pagina 1