DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Italiaansch-Zuidslavisch accoord geteekerid.
Groote activiteit der luchtstrijdkrachten
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
No, 72
Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK.
Vrijdag 26 Maart 1937
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
139e Jaargang
De algemeene toestand.
Alkmaar, 26 Maart.
De encycliek van den paus heeft in
Duitschland groote consternatie en op
schudding veroorzaakt en de Duitsche
pers hoewel zeer voorzichtig in haar
bewoordingen heeft er al het noodige
over gezegd.
Thans schrijft de „Deutsche diploma-
tisch-politieke Korrespondenz" met be
trekking tot deze encycliek, waarin de
Duitsche regeering wordt aangevallen
wegens haar houding ten opzichte van het
concordaat:
De in de encycliek ontwikkelde these
ziet om te beginnen over het hoofd, dat
het concordaat in den vórm, waarin het in
den zomer van 1933 werd gesloten, een
schematisch verdraggebleven is, en dat
uitvoerende bepalingen, die reeds tusschen
de vertegenwoordigers van het Duitsche
episcopaat en van de regeering in den
zomer van 1934 waren voorbereid, niet in
werking konden treden, als gevolg van de
afwijzende houding van het vaticaan.
Naar aanleiding van het verwijt van
kerkelijke zijde, dat den kerkelijken in
stanties met name op het gebied van het
schoolwezen niet de voor haar arbeid
noodige vrijheid van beweging wordt toe
gestaan, merkt het orgaan der Wilhelm-
strasse op, dat geen waarborg bestond, dat
het onverzettelijke deel van den nationaal-
socialistischen staat, de volksgemeenschap
in alle lagen van het Duitsche volk tot
stand te brengen, van de zijde der clerus
ook zonder voorbehoud en daadwerkelijk
zou worden gesteund en bevorderd. Dit
streven is van katholieke zijde, en wel
onder bedekte samenwerking met buiten-
landsche instanties, steeds weer op actie
ve en passieve tegenstand gestuit.
Dat de belangstelling van de Vaticaan -
sche diplomatie voor het nationale streven
van het Duitsche volk intusschen in het
geschiedkundig verleden meermalen op
pegatieve wijze tot uiting is gekomen,
moet de gevoeligheid van een groot deel
der Duitsche bevolking op dit gebied
hooge mate verklaarbaar doen ,zijn. Zij
Wordt zeker niet verminderd, wanneer
van de zijde van het Vaticaan ten opzichte
van staten, die zich door ge'ijkgerichte
tendenzen laten leiden als de Duitsche
politiek, bij lange na niet in dezelfde mate
wordt gereageerd, als wanneer het
Duitschland betreft. Het blad maakt
dit Verband melding van recente gebeur
tenissen in een grooten Europeeschen
staat, waarbij het ging om de uitschake
ling van het godsdienstig onderwijs in
bepaalde deelen des lands, zonder dat een
Scherpe reactie van bevoegde kerkelijke
kringen te bespeuren was.
De pauselijke encycliek, zoo vervolgt
het blad dan, moet derhalve in het Duit
sche rijk bevreemding wekken, daar hier
uit de bedoeling zou kunnen blijken, een
deel van het Duitsche volk wantrouwend,
ja zelfs vijandig, tegen zijn regeering te
stemmen.
Tenslotte zal zij in binnen- en buiten
land onvermijdelijk den indruk moeten
wekken, dat zij beoogt, krachten, die het
Duitsche rijk niet welwillend gezind zijn,
troeven tegen het vaderland der Duitsche
katholieken in handen te spelen.
Overigens, zoo besluit het blad, moet
het ook de heilige stoel tot nadenken
stemmen, of de bijval, dien men haar van
verschillende zijden voor haar optreden
heeft gebracht, werkelijk zijn oorzaak
vond in geestesverwantschap.
Een politiek van goede nabuurschap.
Grensovereenkomst aan de
Adriatische Zee.
STAKING OP MALAKKA.
44 rubberplantages getroffen.
De gouverneur van de Straits Settelements
is naar Kualalumpur vertrokken, waar
thans 25.000 arbeiders staken. De stakers
nemen een woeste houding aan op de 44
rubberplantages met een totaal oppervlak
van 75.000 acres, welke door de staking zijn
getroffen.
Verder wordt gemeld, dat indien binnen
een week het werk wordt hervat, de pro
ductie geen ernstige schade zal lijden, aan
gezien het grootste deel van het voor dit
kwartaal toegestane quotum voor den uit
voer reeds voor het begin van de staking
was verscheept.
Het groote gevaar ligt in de mogelijkheid
van uitbreiding van de staking over geheel
Malakka, doch tot nog toe bestaan nog geen
aanduidingen in deze richting.
VIJF GOUDDIE VEN GEARRESTEERD.
Vijf mannen zijn gearresteerd in verband
met een diefstal van goud-amalgaam op
groote schaal in de bekende Homestakemijn
bij Lead in Zuid-Dacota (Am.) Het totale
bedrag dat gestolen is, wordt op een mil-
lioen dollar geschat.
De arrestatie volgde nadat een hoeveel
heid van het gestolen goud ter waarde van
6500 dollar aan de munt van de Vereenigde
Staten was verkocht.
Gistermiddag is de nieuwe over
eenkomst tusschen Italië en Zuid-
Slavië geteekend, waardoor het
mogelijk geworden is, dat Zuid-Slavië
zijn economisch leven meer en meer
op Italië zal gaan instellen.
Het verdrag is een persoonlijk
politiek succes voor Stojadinowitsj,
die de Slowenen aan zich verplicht
hééft, aangezien hun lot ongetwijfeld
verbeterd is met de totstandkoming
van dit verdrag.
De tekst van het verdrag is gisteravond
bekend geworden en de bepalingen t. a. v.
de politieke en economische betrekkingen
tusschen beide landen luiden als volgt:
Artikel 1: de hooge contracteerende
partijen verbinden zich de gemeenschap
pelijke grenzen te eerbiedigen, evenals de
zeegrenzen der beide landen aan de Adri
atische zee en zich, ingeval een van hen
het voorwerp mocht zijn van een aanval
van den kant van een of meer mogend
heden, te onthouden van iedere activiteit,
die den aanvaller zou kunnen versterken.
Artikel 2: in geval van internationale
verwikkelingen en wanneer de hooge
contracteerende partijen het er over eens
zijn, dat hun gemeenschappelijke belan
gen bedreigd worden of bedreigd zouden
kunnen worden, verplichten zij zich over
leg te plegen met elkander over de maat
regelen, die zij zullen nemen ter verdedi
ging dier belangen.
Artikel 3: de hooge contracteerende
partijen bevestigen opnieuw hun wil in
hun wederzijdsche betrekkingen geen
toevlucht te nemen tot den oorlog als
instrument hunner politiek en door vreed
zame middelen alle geschillen of conflic
ten op te lossen, welke tusschen hen zou
den kunnen rijzen.
Artikel 4: de hooge contracteerende par
tijen verbinden zich op hun respectieve
gebieden, welke actie ook, die gericht zou
zijn tegen de onaantastbaarheid of de
gevestigde orde van de andere contrac
teerende partij of die schade zou kunnen
toebrengen aan de vriendschappelijke
betrekkingen tusschen beide landen, niet
te dulden en niet op eenigerlei wijze te
steunen.
Artikel 5: met het doel aan hun be
staande economische betrekkingen een
nieuwen stoot te geven, welke beter in
overeenstemming zou zijn met de tusschen
beide -landen gevestigde vriendschappe
lijke betrekkingen, zijn de hooge contrac
teerende partijen het eens hun tegenwoor-
digen ruilhandel te versterken en uit te
breiden en tevens een onderzoek in te
stellen naar de voorwaarden voor een
ruimere economische samenwerking. Te
dien einde zullen speciale overeenkomsten
binnen het kortste tijdsbestek worden
afgesloten.
Verklaring van Ciano.
De Italiaansche minister van Buiten-
landsche Zaken, Ciano, heeft de journa
listen ontvangen en onder meer gezegd,
dat de geteekende overeenkomsten vrede
en veiligheid tusschen Italië en Zuid-
Slavië beteekenen. De beide landen willen
een politiek van goede nabuurschap vol
gen, welke niet alleen elke mogelijke oor
zaak van een conflict uit den weg zal
ruilen, maar een verwezenlijking is van
hun verlangens naar het handhaven van
den vrede tusschen hen in alle omstandig
heden. Een nieuw tijdperk in hun politieke
betrekkingen is aangebroken, waarbij het
programma van vertrouwelijke verstand
houding, van vriendschap en samenwer
king ten uitvoer gelegd zal worden. Men
heeft aldus Ciano in de eerste plaats
iedere reden van wantrouwen willen ver
nietigen. Ik ben er van overtuigd, dat de
ItaliaanscheZuid-Slavische vriendschap
gunstige gevolgen zal hebben voor de
grensbevolking.
Ik heb minister Stojadinowitsj reeds in
kennis gesteld van aanwijzingen, welke
den Italiaansche autoriteiten gegeven zijn
ten aanzien van het onderwijs in en het
gebruik van de ServischKroaatsch
Sloveensche taal en het houden van gods
dienstoefeningen in die taal.
Door het teekenen der overeenkomsten
hebben wij ook een daadwerkelijke en
onmiddellijke bijdrage tot den vrede in
Europa, vooral tot dien in het bekken der
Adriatische zee en dé aangrenzende lan
den, willen geven. De Italiaansche regee
ring is ervan overtuigd, dat het voor een
langdurige periode van vrede noodig is,
dat de landen, welke gemeenschappelijke
grenzen hebben, alle oorzaken van con
flicten wegnemen en tot betrekkingen van
vertrouwen en samenwerking komen.
Vervolgens las Ciano een telegram van
Mussolini voor, waarin medegedeeld
wordt, dat de laatste twintig Sloveensche
politieke gevangenen in Italië in vrijheid
zijn gesteld ter gelegenheid van de onder-
teekening der overeenkomsten.
Stojadinowitsj's verklaring.
Stojadinowitsj, die daarna het woord
nam, zeide, dat de politieke overeenkomst
een bijzondere moreele beteekenis heeft,
omdat zij tegen niemand gericht is en
geen nadeel toebrengt aan de traditio-
neele vriendschapsbetrekkingen van Zuid-
Slavië of aan de internationale verplich
tingen, met inbegrip van die, welke uit
't Volkenbondslidmaatschap voortvloeien.
Bovendien bevestigt zij de verplichting
uit het BriandKellogpact, volgens het
welk men niet zijn toevlucht mag nemen
tot oorlog of wapengeweld. De economi
sche overeenkomst voorziet in de ontwik
keling der handelsbetrekkingen.
Een Italiaansch commentaar.
De diplomatieke redacteur van het agent
schap Stefani geeft commentaar op het giste
ren gesloten vriendschapsverdrag en schrijft
o.a.: het accoord van Belgrado opent een
nieuw tijdperk in het leven der beide vol
ken. De verhoudingen van vertrouwen, goede
nabuurschap en vriendschappelijke samen
werking zijn thans verzekerd. Een lang
durige periode van-'rust is hiermede gewaar
borgd. De samenwerking is van vreedzamen
aard, en het accoord is op geen enkel punt
tegen derden gericht. Indien zich gebeurte
nissen voordoen, welke beide landen betref
fen, zullen de regeeringen van Rome
Belgrado elkaar raadplegen. In geval van
een niet uitgelokten aanval tegen een van
beide landen, verplicht de andere partij zich
den aanvaller niet te begunstigen. Joego
slavië erkent de Italiaansche souvereiniteit'
over Abessinië. Tijdens de onderhandelingen
zijn de landen, die met Italië in vriendschap
leven, op de hoogte gehouden. Alles heeft
een loyaal verloop gehad en volledig succes
opgeleverd in het algemeen belang van den
vrede. Het pact met Joego-Slavië sluit aan
op de accoorden voor samenwerking in
centraal Europa met Oostenrijk, Hongarije
en Duitschland, alsmede op de ontspanning
in de Middellandsche Zee met Groot-Brit-
tannië, en op de hervatting der vriend
schapsbetrekkingen met Turkije.
Fransch commentaar.
In een bespreking van het pact tusschen
Rome en Belgrado schrijft „Le Jour" o.a.:
Joego-Slavië houdt vast aan zijn vriend
schap met Frankrijk en de Kleine Entente.
De goede verhouding tusschen Italië en
Joego-Slavië vormt dus een nieuwe stap
naar een vreedzamer organisatie van
Europa.
In de „Echo de Paris" schrijft Pertinax,
dat dit pact aan Joego-Slavië de verzekering
brengt, dat Italië zal ophouden met zijn in
triges in Croatie en Solvenië tegen de een
heid van den staat, hetgeen beteekent, dat
Antepavelitsj definitief ter zijde zal worden
gesteld. Overigens behouden beide regee
ringen haar vrijheid van beweging. Het
accoord behoeft niet in strijd te komen met
de bestaande internationale verplichtingen
van beide landen. Tusschen Rome en Berlijn
schijnen zich dus normale betrekkingen te
gaan ontwikkelen. Blijft over te weten, welke
prijs Joego-Slavië hiervoor betaald heeft.
Wij zullen het weldra weten.
De Spaansche revolutie
het standpunt van Duitschland ten aanzien
der niet-inmenging.
Overval op Spaansche krant
te Tanger.
Nadat de snelle opmarsch van de re-
geeringstroepen in het gebied van
Guadalagara de laatste dagen vrijwel
tot stilstand was gekomen, hebben de
regeeringstroepen, volgens berichten uit
Madrid, hun opmarsch voortgezet ten
Oosten van den weg van Aragon in de
richting van Renales, (pijn. 5 K M. ten
Zuidoosten van Navalportro en ten
Westen van Abanades).
De opstandelingen moeten zeer krachti-
gen tegenstand hebben geboden, doch de
regeeringstroepen zouden er in geslaagd
zijn het dorp te omsingelen.
Uiterst belangrijk schijnt dit niet, want
het communiqué dat de verdedigingsraad
te Madrid gisteravond heeft gepubliceerd,
zwijgt hierover.
Daar verleden week Vrijdag de inneming
van Navalportro werd gemeld, is het wel
duidelijk, dat na de eerste dagen van mi
litaire successen voor de regeeringsgetrou-
wen, verdere miltaire successen in dit ge
bied zijn uitgebleven. Ook ten Westen van
den weg Madrid—Aragon schijnen de re
geeringstroepen weinig vorderingen te
maken.
Gisteravond laat kwamen berichten uit
Madrid, die gewagen van groote activiteit
van de luchtmacht van de regeering. Zoo
wordt gemeld dat een Junker-vliegtuig is
neergeschoten. De Duitsche piloot werd ge
dood. Het luchtafweergeschut moet nog
steeds volgens Madrid nog vier andere
vliegtuigen van Franco hebben omlaagge
haald.
Een Fransch schip beschoten.
Havas meldt uit Andujar dat uit het ge
bied van Pobolblanco (pl.m. 60 K. M. ten
Noorden van Cordoba) bericht is gekomen
dat de regeeringstroepen er in geslaagd zijn
tien K. M. op te rukken in de richting van
Villa Marta. Hierdoor zouden de linkschen
sterke posities hebben verkregen in het ge
bied van de mijnen, die reeds langen tijd
door Franco werd beheerscht. Bijzonderhe
den ontbreken vooralsnog.
Havas meldt uit Valencia dat volgens be
richten uit Alicante een kruiser van de op
standelingen men vermoedt de Baleares
bij Cap San Antomio op een Fransch
schip, de Imerethie H, heeft geschoten. Dit
scfhip kwam uit Marseille en was op weg
naar Valencia. Het Fransche schip had ge
weigerd te voldaan aan het bevel van den
kruiser koers te zetten naar Palma de Ma-
jorca.
De Imerethie H heeft geleide gevraagd aan
een Franschen kruiser tot Alicante.
Vliegtuigen der opstandelingen
neergehaald.
In noordelijken sector van Guadalajara
heeft het luchtafweergeschut der regee
ringstroepen gistermiddag drie vliegtuigen
der opstandelingen van het fabrikaat Hein-
kei, en een Junker bombardementsvliegtuig
neergehaald. Toen de rechtschen tegen zes
uur des avonds een nieuwe luchtraid onder
namen werd nog een Fiat toestel neerge
schoten. De inzittenden verbrandden.
Volgens het blad „El Noticiori" heeft de
regeeringsluchtmacht gisteravond verschei
dene militaire punten in Saragossa en
Huesca bestookt en acht ton bommen uit
geworpen.
Volgens berichten uit Madrid heeft de
artillerie der regeeringstroepen krachtdadig
de vijandelijke stellingen bij Navalperal de
Pinares, in den sector nabij de hoofdstad,
beschoten Men schijnt te kunnen bevesti
gen, dat het regeeringsleger den druk
naar Valdemaqueda voortzet.
De strijd in Guadalajara.
Gistermiddag hebben de opstandelingen
in den noordelijken sector van Guadalajara
en in Renales een hevig vuur van geweren,
mitrailleurs en Mortiers geopend, waarna
de infanteristen de loopgraven der regee
ringstroepen aanvielen. Maar om vier uur,
na een hevig spervuur der artillerie, open
den dezen een tegenaanval. De opstande
lingen trokken zich terug en moesten een
deel van hun eerste linies ontruimen, welke
terstond door hun tegenstanders bezet wer
den. Ten westen van den Aragonweg, in den
sector van Casa de San Galando, werd een
vijandelijke concentratie verspreid en wer
den de omstreken van het dorp schoonge
veegd. De voorposten van het regeeringsle
ger trokken in de richting van Espinosa Del
Henares, op twintig K. M. ten westen van
den Aragonweg, waar de opstandelingen
destijds hun offensief zijn begonnen.
De haven van Gijon gebombardeerd.
Gistermorgen 11 uur vlogen zeventien
toestellen der opstandelingen boven de
noordelijke havenstad Gijon en wierpen
bommen uit op de in de Muselhaven voor j
PAASCHDAGEN DANSEN
RESTAURANT „LONDON"
VOOR DAMES EEN ATTRACTIE.
2en Paaschdag tot 2 uur geopend.
anker liggende schepen. De brug van het
schip „Ondo Tyxa" werd getroffen en de
kapitein weggeslingerd. Vijf schepelingen
werden ernstig gekwetst. Een andere bom
trof het schip „Asuncion", waardoor ver
scheidene matrozen werden gewond. Na het
bombardement vloog het eskader, dat be
stond uit dertien Junkers en vier Fiats,
laag boven de schepen en vuurde op de be
manningen.
Italiaansche aanval op bureau van
Spaansche krant.
In den namiddag hebben gisteren Ita
liaansche mariniers een aanval gedaan op
de drukkerij van het Spaansche blad ,De-
mocratia", welke gedeeltelijk geplunderd
werd. Een marinier zou daarbij gewond zijn.
In de nabijheid van het Spaansche tele
graafkantoor werden schoten gelost. Er
heerscht een zekere opwinding in de stad.
De meeste winkels zijn gesloten. Politie en
gendarmes hebben afzettingen gevormd.
Nader wordt gemeld:
Vijftig Italiaansche mariniers, deel uitma
kende van de bemanning van de torpedo-
boot „Roca", zijn de drukkerij binnenge
drongen van het Spaansche daglbad „Demo-
cracia", waar zij eenige materiëele schade
hebben aangericht.
De directeur van het blad maakte ge
bruik van een jachtgeweer en wondde drie
aanvallers. Deze hebben het uithangbord
van de drukkerij medegenomen.
Voor het telegraafkantoor hebben de
mariniers gemeend, dat het personeel van
het bureau hen uitdaagde. Zij drongen toen
het gebouw binnen. Er werden verschillen
de schoten gelost. Een marinier werd ge
wond. Een huls van een revolverpatroon
werd in het gebouw gevonden en een
andere huls op straat. De mariniers werden
onder geleide van politie en gendarmerie
naar boord gebracht om uitbreiding der
ongeregeldheden te voorkomen.
Een in het telegraafkantoor ingesteld
onderzoek heeft niets uitgewezen. Om zeven
uur 's avonds was de rust weergekeerd. De
winkels werden toen heropend.
De kabinetsraad heeft kennis genomen
van een uiteenzetting van den minister van
buitenlandsche zaken, die verslag uitbracht
aan de hand van rapporten, welke hy heeft
ontvangen van diplomatieke vertegenwoor
digers in het buitenland.
Volgens deze rapporten, aldus het na af
loop van de vergadering uitgebrachte com
muniqué, begint de openbare meening in tal
van landen een gunstigen keer te nemen
voor het republikeinsche Spanje als gevolg
van de gesignaleerde feiten, welke de in
menging van Duitschland en Italië bewijzen
ten gunste van de opstandelingen.
Na afloop van den kabinetsraad heeft de
regeering den tekst overhandigd van een op
22 Maart aan de regeering te Londen gezon
den nota met het verzoek deze voor te leg
gen aan de controle-commissie.
De nota eindigt met de mededeeling, dat
de Spaansche regeering alles in het werk
zal stellen om haar vlag en de souvereiniteit
van Spanje te verdedigèn, wat er ook de
gevolgen van zouden zijn.
De Spaansche regeering wijst iedere ver
antwoordelijkheid van de hand, indien deze
houding zou leiden tot een uitbreiding van
het tegenwoordige conflict. De Spaansche
regeering doet thans evenwel alle mogelijke
pogingen, zelfs met opoffering van haar
eigen belangen, om dit conflict te voorko
men.
De Duitsche pers over de vrij-
willigerskwestie.
De Duitsche pers verzet zich tegen de op
vatting dat de Duitsche en Italiaansche
regeeringen verschillend zouden oordeelen
over de behandeling van het vrijwilligers-
vraagstuk. Het „Berliner Tageblatt" schrijft,
dat men blijkbaar in het buitenland tracht
de goede verstandhouding tusschen Rome
en Berlijn op dit gebied te verstoren, nadat
men dat reeds op vele andere manieren be
proefd heeft. De opvattingen der beide
regeeringen zijn echter niet tegengesteld en
zelfs niet verschillend. Het blad spreekt het
vermoeden uit, dat de geruchten over nieu
we Italiaansche ontschepingen van vrijwil
ligers slechts in de wereld gebracht zijn om
de aandacht van de moeilijk te controleeren
Pyreneeëngrenzen af te leiden.
De ,Lokal-Anzeiger" noemt het optreden
van den Russischen gedelegeerde te Lon
den, Maisky, huichelachtig en plomp. Men
moet het betreuren, zooals hier met den
Europeeschen vrede wordt omgesprongen.
Het mag echter als een verheugend teeken
beschouwd worden, dat de officieele orga
nen te Londen er naar streven het incident
tot zijn juiste afmetingen terug te brengen
en daardoor de uitdaging van Moskou on
schadelijk te maken.
Ook de „Berliner Börsenzeitung" maakt
met instemming melding van de rustige
opvatting van Londen en spreekt van een
