Het groene oog van Baa-AI.
Met een „smokkelschip" naar vechtend
Spanje.
^Buitenland
tBinneuland
Reisverhaal van een der opvarenden op het
Ned. schip „Sarkani".
Voor 2000 ton oorlogsmateriaal
aan boord.
Vrijdagmiddag.
Zoo nu en dan is in de pers melding
gemaakt van het vervoeren van oorlogs
materiaal door Nederlandsche schepen
voor één der Spaansche oorlogvoerende
partijen. Bijzonderheden ontbraken
echter In den regel. Hoe de lading aan
boord kwam en gelost werd, was nooit
zeer duidelijk. Toevalligerwijze kwam
een specialen verslaggever van de „Alk-
maarsche Courant" dezer dagen in aan
raking met iemand, die onlangs een
„smokkelreis" naar Spanje aan boord
van een onder Nederlandsche vlag
varend schip gemaakt heeft en bereid
was daarover te vertellen.
Onze zegsman is niet alleen zeeman,
maar heeft ook een baantje aan den
wal.
In December kreeg hij lust weer eens het
zeegat uit te gaan en hij meldde zich aan bij
een Nederlandsche reederij. Daar werd hem
de vraag gesteld of hij bereid was deel uit
te maken van de bemanning van het s.s.
„Sarkani", dat een reis naar Spanje met
contrabande aan boord zou maken. Hij ant
woordde bevestigd en daarna ontving hij
een aanstelling.
Eenigen tijd later begaf hy zich te Rotter
dam aan boord.
De bemanning voor deze reis bestond uit
21 man, inclusief de gezagvoerder.
Na nog eenige dagen in de haven gelegen
te hebben, verliet het 3.000 ton metende
schip Rotterdam. Lading was er niet, maar
de orders luidden, dat het schip naar Memel
in Lithauen moest, waar het vier dagen is
gebleven. Vandaar werd naar Gdynia in
Polen gestoomd. In de Poolsche haven weid
in zeer snel tempo geladen.
De lading.
De ruimen werden gevuld met geweren,
mitrailleurs, kanonnen, vliegtuigmotoren,
ongeveer 500 ton buskruit, eenige honderden
tonnen brandbommen, geweerkogels enz.
Een gedeelte van de lading werd door een
Duitsch schip uit Hamburg aangevoerd.
Toen de Duitschers er achter kwamen, waar
voor hun lading béstemd was, begonnen zij
te schelden op de bolsjewiki".
Dat dit materiaal voor de linksche partij
in Spanje bestemd was, was allen opvaren
den bekend.
Trouwens, eigenlijk wist de bemanning
dit al in Rotterdam, alleen wist men niet
waar geladen zou worden.
De gezagvoerder kreeg papieren, waaruit
bleek, dat de lading uit stukgoederen be
stond en voor Marseille bestemd was,....
Het loon voor de bemanning.
Voor het vertrek uit de Poolsche haven
vroeg het scheepsvolk den vertegenwoordi
ger der reederij te spreken, die het volk in
de kajuit van den gezagvoerder ontving.
Het scheepsvolk eischte boven de van te
voren vastgestelde gage een premie van
500.de man en bovendien wilde de
eischende partij een schriftelijke verklaring,
dat na behouden terugkeer het volk niet
zou worden afgedankt, maar voor een vol
gende reis in aanmerking zou komen.
Het resultaat was, dat aan ieder 250 bo
ven zijn gage werd toegezegd en de ge-
ëischte verklaring werd verleend en ook
prompt is nagekomen.
Nadat dit geregeld was werden de offi
cieren ontboden. Hun werd gevraagd of zij
zich te allen tijde bereid verklaarden den
kapitein te gehoorzamen.
Het antwoord luidde bevestigend, waarop
de eerste officier een gratificatie vroeg, nu
deze aan het volk beloofd was.
Toegezegd werd, dat alle officieren be
halve hun gage een extra uitkeering van
100 procent zouden ontvangen met als bar
sis 350 voor den derden officier.
By thuiskomst te Rotterdam is aan
scheepsvolk en officieren het toegezegde
uitbetaald.
Zes voet belast.
Volgens onzen zegsman is het ladings-
werk op buitengewoon roekelooze wijze ge
schied. Voorop dient te worden gesteld, dat
het schip in het geheel niet op een derge
lijke lading berekend was, zoodat de op zich
zelf reecfc gevaarlijke last nog gevaarlijker
voor de opvarenden werd.
Glimlachje
Wat scheelt je man nou???I
Maak je heusch niet ongerust!
Hij leest het verslag van de boks
wedstrijd!
Het materiaal werd er „ingesmeten", de
brandbommen om een voorbeeld te noe
men lagen vlak by de vuren.
Bovendjen is bet weer buitengewoon on
gunstig geweest, zoodat het kolenverbryik
zeer groot was en inplaats van 12 mijl slechts
7 mijl ontwikkeld kon worden. Het schip
heeft dan ook het grootste gedeelte van de
reis met een koplast van 6 voet gevaren. De
bommen verschoven gedurende de reis, de
kruitkisten braken door, de watertanken
sloegen lek, 'kortom het mag een wonder
heeten, dat het schip niet in de lucht is ge
vlogen.
Van Gdynia naar Alicante.
In de tweede helft van Januari vertrok
de Sarkani uit de Poolsche haven. Door de
Sont koerste het schip naar Gibraltar. Voor
de gelijknamige straat kwam het ongeveer
14 dagen later aan. Tusschen de Spaansche
kust was steeds 100 myl afstand bewaard en
tot Gibraltar liep alles goed.
„In het holle van een maanloozen
nacht voeren wij met gedoofde lichten
door de straat. Ons groote geluk was,
dat de zoeklichten van de zich in deze
zone bevindende schepen van de Fran
co-partij ons niet te pakken konden
krijgen, omdat deze patrouilleerende
schepen onder den wal zaten. Vrijwel
stuurloos voeren wij voor de wind, on
der een krachtige storm, door de straat
en kwamen behouden voor Alicante aan.
U begrijpt, aldus onze zegsman, dat als
de Sarkani een pil had gekregen, wij er
geweest zouden zijn met deze lading".
Even buiten de straat vlogen een paar
regeeringsvliegtuigen boven ons, die ons
ongemoeid verder lieten gaan.
Jongleeren met granaten.
Even voor de haven draaide een vaartuig
van de regeeringspartij bij en spoedig daar
op werd met het lossen een aanvang ge
maakt.
„De Spanjolen bleken onze lading
niét erg gevaarlijk te vinden, want zij
vermaakten zich met balletje spelen en
jongleeren met granaten en brandbom
men. Een Franschman, die als „super
cargo" aan boord was en iedereen op
zijn vingers keek, nam in een toespraak
van de bemanning afscheid. Hij dankte
ons allen voor de diensten aan de Spaan
sche republiek bewezen,"
„In Alicante veroorloofde de gezagvoer
der ons van boord te gaan. In de stad zag ik
niets bijzonders. Het leven ging gewoon zijn-
gang. Alleen des avonds bemerkten wij, dat
er oorlog was, omdat alle lichten gedoofd
waren".
Het leven aan boord.
„Het leven aan boord was niet gezellig.
Wij leefden onder voortdurende spanning
en wisten, dat het minste geringste verzet
onzerzijds de kogel wachtte. Ook was ver
binding met den wal ten strengste verbo
den. De radio werd alleen voor het ont
vangen van berichten gebruikt. Onze fami
lieleden wisten dus niets van ons af. Het
eten was slecht en de onderlinge verstand
houding liet te wenschen over".
De terugreis.
Van Alicante vertrok de Sarkani naar
Oran aan de noord-Afrikaansche kust.
Daar kreeg de gezagvoerder order naar
Dartmouth in Engeland te varen.
Eenige dagen later passeerden wij ander
maal de Straat van Gibraltar enwerden
aangehouden door een zwaar bewapende
trawler van de Franco-partij. Het vlagge-
sein van dit patrouillevaartuig was: stop
pen en opstoomen naar Ceuta. Door de mi-
crophoon werd medegedeeld, dat het schip
zou worden prijsverklaard.
Een officier met 5 man begaf zich aan
boord van de Sarkani en eischte inzage van
onze papieren. „Hoewel deze op Marseille
gesteld waren zou onze aanwezigheid op
deze plaats natuurlijk argwaan wekken én
bovendien lag er in de ruimen nog vrij vee!
kruitafval. Ook ditmaal was het geluk met
ons wanteen Engelsche kruiser draaide
bij. De officier en zijn manschappen gingen
vlug van boord, zonder de ruimen te heb
ben onderzocht. De officier voegde mij nog
toe: „Good bye, I will see you again".
Het gevaar voor ons was voorbij en wij
stoomden verder.
Weinige oogenblikken later, de duister
nis was inmiddels ingevallen, zagen wij,
dat dezelfde trawler een Russische boot in
pikte. De Engelschman was toen niet meer
in de buurt.
Onze zegsman voegde hier nog aan toe,
dat hij zich voor het optreden van de Span
jaarden van beide partijen niet had te be
klagen. In Alicante was voortdurend een
Spaansche wacht aan boord, die het de Hol-
landsche schepelingen in geen enkel op
zicht lastig maakte. Al traden de aan
hangers van generaal Franco uiteraard wel
wat agressiever op dan hun tegenstanders,
toch namen ook zy een beleefde houding
aan.
De terugreis had voor het overige een
normaal verloop. Op weg naar Dartmouth
kwamen telegrafische orders binnen, dat de
Sarkani naar Rotterdam moest koersen,
waar het schip na eenige dagen behouden
terugkeerde.
STANIOL (zilverpapier)
bedrukken wy óók
ALKMAARSCHE COURANT, TEL. 3320
MILITAIRE AUTO DOOR TREIN
VERPLETTERD.
In de nabijheid van Boekarest is een auto
der luchtvaarttroepen op éen onbewaakten
overweg door een passeerëridèn trein gegre
pen en volkomen vernield. Drié der inzitten
den waren op slag dood. Zes werden zwaar
gewond.
ROTSBLOK NEERGESTORT OP TROEP
GENIESOLDATEN.
Een rotsblok, dat zich had losgemaakt van
een berg in Transylvanie, is terecht geko
men op een troep Roemeensche geniesolda
ten, die werkzaamheden verrichtten aan "den
spoorlijn Uvavatra-DorneL Vier soldaten
werden gedood, zeven zwaar en 15 licht ge
wond.
KEIZER VAN MANDSJOEKWO TREEDT
VOOR DE DERDE MAAL IN HET
HUWELIJK.
Met 18-jarige prinses.
De „Daily Telegraph" meldt uit Peiping,
dat de 29-jarige keizer van Mandsjoekwon-
kang Teh gisteren in het paleis te Hsinking
in den echt is verbonden met de 18 jaar
oude prinses Mei Tan, die zijn derde vrouw
is. Ter voltooiing van de opvoeding der
bruid zijn haar voogden toegevoegd. Aan
het paleis is een speciale vleugel gebouwd
om haar hofhouding te huisvesten.
Bij de huwelijksplechtigheid waren slechts
leden der beide families en van de keizer
lijke hofhouding, alsmede enkele vooraan
staande Japanners tegenwoordig.
Dit derde huwelijk was noodig in verband
met den aandrang van hofkringen, die het
gewenscht achten, dat er zoo spoedig moge
lijk een troonsopvolger komt. De keizer
heeft namelijk geen kinderen.
ZEVEN PERSONEN BIJ EEN BRAND
OMGEKOMEN.
Bij een brand in een woonhuis te New-
Jersey (Am.) zijn 7 personen om 't leven ge
komen, terwijl nog drie personen worden
vermist.
DRIE PERSONEN OMGEKOMEN BIJ
EEN TREINBOTSING.
Nabij Czestochowa in Polen is een motor-
trein tegen een goederentrein gebotst. Drie
personen zijn hierbij om het leven gekomen,
twintig anderen werden gewond.
KONING DER ZIGEUNERS
OVERLEDEN.
Gistermorgen is in een ziekenhuis te War^
schau de koning der zigeuners, Kwik gehee-
ten, overleden aan de verwondingen, die hy
had bekomen tijdens een vechtpartij met
bloedverwanten. Voox__het ziekenhuis wa
ren honderden zigeuners- samengestroomd,
die hun overleden vorst beweenden.
De overledene zal op .schitterende wijze
ter aarde worden besteld, duizenden zigeu
ners zullen aanwezig zijn en voor deze ge
legenheid zullen uit Roemenië, Tsjechoslo-
wakije.eri Hongarije deiegatiës van de daar
levende zigeuners overkomen. De doode zal
met zijn laarzen aan worden bijgezet, het
geen een symbool vormt voor het Nomaden-
dom van zijn ras.
Intusschen is reeds een consütueerende
vergadering bijeengeroepen, die tot taak zal
hebben een nieuwen vorst aan te wijzen.
Men verwacht, dat de vergadering een zeer
stormachtig verloop zal hebben. Reeds thans
hebben zich botsingen voorgedaan en is de
spanning hoog gestegen tusschen de aanhan
gers van de beide candidaten, den zoon van
den overleden koning en een Roemeensch
pretendent. De vergadering zal in Warschau
bijeenkomen. Alle stamhoofden uit midden-
en oost-Euroa zullen aanwezig zijn.
BOM ONTPLOFT IN LUCHTVLOOT-
BASIS.
Volgens een mededeeling van de Japan-
sche admiraliteit is in de marineluchtvloot-
basis te Tateyama in de prefectuur Tsjiba
gistermiddag een bom ontploft. Veertien
personen werden gewond, zes der gewonden
verkeeren in levensgevaar, van drie zijn de
verwondingen ernstig.
BOSCHBRAND DOOR WOLKBREUK
GEBLUSCHT.
Een geweldige boschbrand is in de Bosni
sche wouden in Zuid-Slavië, die door dui
zenden boeren tot dusverre tevergeefs be
streden was, is thans door een boschbrand
gestuit. De zware wind had het vuur een
zoodanige uitbreiding gegeven, dat ruim 50
vierkante mijlen woud in vlammen stonden.
Dank zij den wolkbreuk is de brand thans
beperkt en zal het vuur zich niet verder
kunnen uitbreiden.
ZEVEN PERSONEN3 VEROORDEELD.
Wegens verspreiding van een „anti-
Duitsch, clericaal opruiend blad".
Zeven personen zijn gisteren door den
spoedrechter te Dantzig wegens het ver
spreiden van een „anti-Duitsch, clericaal
opruiend blad" veroordeeld tot gevangenis
straffen van drie tot negen maanden.
De voornaamste beklaagde, Kroemer, eige
naar van een katholieken boekhandel, kreeg
negen maanden gevangenisstraf. Hij had de
verzending van het verboden blad uit Polen
naar Dantzig verzorgd.
DE VIJFLING „VERDIENDE" REEDS EEN
HALF MILLIOEN DOLLAR.
Uit een lijst van inkomsten, welke giste
ren aan de wetgevende vergadering van
Toronto (Canada) is Voorgelegd, blijkt, dat
de beroemde vijfling van Dionne in hun
bestaan van nauwelijks drie jaren, een be
drag van meer dan een half millioen dollar
heeft „verdiend".
SPANJAARDEN NAAR NEDERLAND.
Nadere bijzonderheden.
Zooals bekend is, hebben een aantal Span
jaarden, inwoners van Madrid en omgeving,
wier politieke sympatheën aan de zijde van
generaal Franco zijn, een toevlucht gezocht
in het Nederlandsche legatiegebouw in
Madrid.
Deze asyl-Spanj aarden zijn met medewer
king der Spaansche regeering geëvacueer.
en, blijkens een op het departement van
buitenlandsche zaken ontvangen bericht,
gister in Valencia aangekomen. Het ligt in
de bedoeling, dat zij vandaar met het stoom
schip „Ajax" naar Marseille vervoerd zul
len worden.
Wanneer de boot in Marseille zal zijn aan
gekomen, zullen de Spaansche onderdanen
het zijn er ongeveer 400 gesplitst wor
den in twee groepen: weerbare mannen en
niet-weerbare mannen en vrouwen. De laat-
sten zullen in Marseille blijven, de weer
bare mannen echter gaan per trein naar
Nederland. Echter zullen gezinnen niet wor
den gescheiden. Zy, die naar Nederland
moeten doorreizen, zullen dus hun vrouwen
en kinderen mede kunnen nemen. Ook de
Belgische regeering verleent bij het
transport haar medewerking.
De kanselier van het Nederlandsche ge
zantschap in Madrid, de heer Hermans, zal
de reis naar Marseille mede maken. Bij de
Nederlandsche grens, in Roozendaal, zal mr.
Boon, gezantschapsattaché aan het departe
ment van buitenlandsche zaken, aanwezig
zijn om de vreemdelingen verder te bege
leiden naar Eindhoven. In de omgeving van
deze stad is met medewerking van een ter
zake gevormde r.k. organisatie huisvestirg
gevonden. De leiding hiervan berust bij
prof. en mevrouw Schmutzer. Het departe
ment van buitenlandsche zaken heeft de
noodige voorbereidende maatregelen voor
deze huisvesting getroffen.
DE GULHARTIGE VERLIEZER.
Eeü duur avontuurtje-
In een café in de binnenstad ontmoette
dezer dagen een zeeman een juffrouw, die
hij nooit eerder gezien had, doch die wel
genegen bleek een avondje met hem op
stap te gaan. Zoo geschiédde en de avon
turen van het tweetal leidden ook naar de
woning van de jufrouw. Na daar eenigen
tijd doorgebracht te hebben ging de man
weer huiswaarts, doch ziethij kwam
plotseling tot de ontdekking, dat hij een
bedrag van 300 miste. De man stapte
terstond naar de politie, waar hij vertel
de, dat hij van 300 beroofd was. De
politie spoedde zich onmiddellijk naar het
pand, dat de man aangaf en zij trof daar
inderdaad de juffrouw aan. Deze werd.
meegenomen naar het politiebureau aan
de 'Witte de Withstraat. Hoewel zij dat,
waarvan zij werd verdacht, ontkende,
werd zij, op de pertinente verklaringen
van den zeeman, opgesloten.
Deze. zing daarop het was inmiddels
tegen middernacht gewordennaar-huis.
in de overtuiging, dat de dievegge gepakt
was. Maar wat gebeurde? De moeder van
den „bestolene" vond kort daarop in zijn
vestzak een paar bankpapiertjes ter waar
de van300.
Daarmee zou de zaak afgeloopen zijn,
wanneer niet de juffrouw, die een nacht
onvrijwillig en onschuldig in het politie
bureau had doorgebracht, bij haar in vrij
heidsstelling een schadeloosstelling had
geëischt. Zij wilde 50 hebben. En de zee
man vond dat eigenlijk wel redelijk. Hij
tastte in zijn vestjeszak en overhandigde
de ten onrechte gearresteerde juffrouw
50. Maar hij vond het toen wel sneu, dat
zij een nacht op het politiebureau had
moeten doorbrengen, "terwijl er eigenlijk
geen vuiltje aan de lucht was. Dus gaf hij
haar nog eens 25.
De jufrouw is met de 75 tevreden en
getroost naar huis teruggekeerd en de
zeeman met de resteerende 225 even
eens.
PRINS BERNHARD EN DE
NEDERLANDSCHE INDUSTRIE.
Naar ons wordt medegedeeld heeft het
Z. K. H. prins Bernhard der Nederlanden
behaagd de N. V. Nederlandsche Ford
Automobiel fabriek te Amsterdam te ver
eeren met de opdracht tot levering van
2 Ford V-8 Cabriolets, automobielen dus
van hetzelfde type, als waarmede Z. K. H.
vergezeld van H. K. H. prinses Juliana,
zijn entree in ons land maakte.
HET MOTORWEGVERKEER EN "DE
BENZINEPRIJS VERHOOGING.
Verlaging van het bijzohder invoer
recht op benzine verzocht.
De besturen van den Bond v. Bedrijfsauto^
houders in Nederland, de Koninklijke Neder
landsche Automobiel Club, de Koninklijke
Nederlandsche Motor wielrijders Véreéniging
en den Koninklijken Nederlandschen Toe
ristenbond, A.N.W.B. hebben zich gisteren
doen vertegenwoordigen op een teDep
Haag gehouden spoedvergadering, ter be
spreking van de gister ingegane verhooging
van den benzineprijs met één cent per liter.
Als resultaat daarvan hebben gepoemde be
sturen een telegram toegezonden aan den
ministerraad, in welk telegram zij de aap-,
dacht erop vestigen:
dat de achtereenvolgende verhoogingen
van den benzineprijs sedert October 1936
voor het reeds uitermate zwaar belaste
motorwegverkeer. een extra last van rond
12 Yt millioen gulden per jaar beteekenen.
dat de minister van waterstaat reeds in de
Memorie van Antwoord op het voorloopig
verslag der Eerste Kamer betreffende de
verkeersfondsbegrooting 1937 zich heeft uit
gesproken, dat de vraag „in hoeverre her
ziening van de door de motorrijtuigen op te
brengen belastingen mede in verband met
de stijging van den benzineprijs, in aanmer
king komt" een punt is, dat de voortduren
de aandacht van Zijne Excellentie heeft en
dat nader zal worden overwogen,
dat bij de behandeling van het wetsont
werp tot tijdelijke heffing van een bijzonder
invoerrecht op benzine door de regeering jn
uitzicht werd gesteld, dat bij noemenswaar
dige verhooging van den benzineprijs het
tarief der heffing zou worden herzien,
dat de in den aanhef genoemde verhoo
gingen van den benzineprijs een ongunstigen
terugslag moeten veroorzaken op het geheele
economische leven.
Om deze redenen en onder aanteekening
van hun voornemen het bovenstaande spoe
dig nader schriftelijk toe te lichten verzoe
ken genoemde besturen den ministerraad
dringend, het daarheen te willen leiden,
dat de verhoogingen van den benzineprijs
worden gecompenseerd door overeenkom
stige verlaging van het bijzonder invoerrecht
op benzine.
SALARISSEN RIJKSPERSONEEL
EN ONDERWIJZERS.
Een brief van het A. C. O. P,
Het moderne comité uit de bondeni van
overheidspersoneel (A.C.O.P.) heeft zich
met betrekking tot de salarieering van
rijkspersoneel en onderwijzers bij uitvoe
rig schrijven gewend tot den voorzitter
van de centrale commissie voor georga
niseerd overleg in ambtenarenzaken bij
het rijk. Het comité herinnert in dat
schrijven aan hetgeen in de op 30 Septem
ber 1936 gehouden vergadering van de
Tweede Kamer, bij de bespreking van de
depreciatie van den gulden, ir. Albarda,
voorzitter van de s.-d. Tweede Kamer
fractie en aan hetgeen als antwoord daar
op de minister-president heeft gezegd over
de-salarissen, en tractementen. van ..het
overheidspersoneel, een en ander in yer*;
band met èventueele stijging van de kos
ten van het levensonderhoud.
Het A. C. O. P. wijst er in zyn schrijven
o.a. op, dat die stijging niet is uitgebleven
en dat zij voor wat de prijzen van klee-
ren, schoenen, huisraad, e. d. betret, zelfs
reeds in belangrijke mate heeft plaats
gehad.
Ten slotte verzoekt het A. C. O. P. den
voorzitter van de centrale commissie, in de
eerstvolgende hopelijk zeer binnenkort te
houden vergadering der commissie de
vraag aan de orde te willen stellen, welke
maatregelen nu ten opzichte van de rege
ling der financieele positie van het rijks
personeel en de onderwijzers genomen
kunnen en moeten worden.
JEUGDIGE DIEVEGGE.
De rijksveldwachter te Nieuwerbrug (Z.-
H.) heeft proces-verbaal opgemaakt tegen
een jeugdig meisje, als verdacht van dief
stal van geld. Het totaal bedrag, dat door
het meisje ontvreemd is, bedraagt circa
400. Als werkster bij een landbouwer had
het meisje verschillende malen bedragen
aan geld gestolen. Ongeveer een half jaar
lang vermiste de landbouwer telkens geld
tot tenslotte het meisje betrapt werd. Het
meisje legde tegenover de politie een vol
ledige bekentenis af. Verschillende artike
len, welke zij van het geld gekocht had, o.a.
een electrische naaimachine, zijn in beslag
genomen.
205. Tonny begreep dat er voor de Hin
does gevaar dreigde en dat de koelie ge
komen was om hem naar een meer ver
dekte schuilplaats te brengen. Toen ze hem
optilden keek Tonny door het venster
naar buiten, waar een eigenaardige stilte
heerschte.
206. Blijkbaar had men de Hindoe's aan
de andere zijde aangevallen. Misschien
was zijn vader wel in de buurt. Die ge
dachte gaf hem hoop op uitkomst. Maar
de koelie pakte hém beet en rolde hem in
een deken. Touwen werden vastgesnoerd."
