DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. ALKMAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. füf? No. 86 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeurs C. KRAK. Dinsdag 13 April 1937 PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN: Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060- Telef. 3320, redactie 3330. Hoofdredacteur; Tj. N. ADEMA. 139» Jaargang De algemeene toestand. Alkmaar, 13 April. De Britsche minister van buitenlandsche zaken Eden heeft nadat hij zich langen tijd kalm gehouden heeft gister weer eens een groote politieke rede uitgesproken, dezen keer in Liverpool. Daarin heeft hij in de eer ste plaats nog eens met grooten nadruk ge wezen op het nut van de non-interventie-po litiek. Deze politiek aldus Eden gesteund door een groot aantal regeeringen, heeft in hooge mate de oorlogsgevaren verminderd, die in het begin van den herfst aanzienlijk waren. Wat was er anders mogelijk geweest tegenover de onbeperkte levering van wa pens en zending van menschen, aangemoe digd door de tegenstrijdige ideologieën? Waarheen had dit Europa geleid? Wanneer eenmaal het accoord geheel zal worden toegepast, zal de langdurige periode van geruchten, beschuldigingen en tegenbe- schuldigingen geëindigd zijn, wij kunnen ons vergewissen van de feiten en behoeven ons niet meer bezig te houden met hetgeen men zegt. Wanneer er nochtans berichten komen van bevoegde waarnemers dat nog steeds schendingen van het accoord plaats vinden en dat nog steeds buitenlandsche vrijwilli gers in Spanje aankomen om deel te nemen aan den burgeroorlog, dan beschouwt de En- gelsche regeering de aldus geschapen situa tie als zeer ernstig, een meening, die onge twijfeld gedeeld wordt door andere regee ringen, die de deelnemers zijn aan het afzij- digheidsaccoord. Vervolgens herhaalde Eden nog eens zijn vroegere verklaringen, dat in Spanje noch het fascisme, noch het communisme behoe ven te overwinnen. Steeds heeft het Spaan- sche volk en wel gedurende eeuwen, een trotsche onafhankelijkheid kunnen toonen, een nagenoeg hooghartig individualisme, dat steeds een karakteristiek is geweest van dit ras. Vervolgens ging Eden over tot een bespre king van de jongste bijeenkomst van de Kleine Entente te Belgrado in verband met den Europeeschen toestand. Engeland, kan den geest van het na deze conferentie uitge geven communiqué geheel goedkeuren. De mogendheden van de Kleine Entente heb ben opnieuw hun verknochtheid aan den Volkenbond bevestigd en opnieuw uiting ge geven aan hun vaste voornemen te blijven werken aan de algemeene verzoening der Europeesche staten. Deze verzoeningsgezinde geest is geen teeken van zwakheid en de drie staten zijn te allen tijde bereid hun nationale rechten te verdedigen. Deze ver klaringen afzonderlijk en in hun geheel be schouwd, vertegenwoordigen ook onze poli tiek. Ook de mogendheden van de Kleine Entente hebben zich krachtig gekant ver klaard tegen ieder internationaal conflict, voortkomende uit ideologische tegenstellin gen en zij weigeren ten eenenmale zich te scharen aan de eene dan wel de andere zij de. Aldus ook Groot-Britannië. De drie mo gendheden zijn van oordeel dat het inwen dige regime van onafhankelijke landen het voorwerp moet. zijn van wederzijdsche eer biediging en het is ook door dit beginsel dat zij geleid worden in het Spaansche con flict. Aldus ook onze houding. In antwoord op verschillende critische uit latingen, waarvan hij zelf het voorwerp was geweest, haalde Eden het volgende woord van Lord Kitchener aan: „men kan zijn buitenlandsche politiek niet voeren, zoo als men wil, maar alleen, zooals men kan". Het is aan het Engelsche temperament vreemd om in nauwkeurige lijnen zijn poli tiek uit te stippelen voor de onmiddellijke toekomst. Maar een van de beginselen van onze politiek is deze, dat men geen goede betrekkingen kan hebben, dan wanneer de landen tot overeenstemming kunnen gera ken over hun politiek, wanneer zij niet al leen rekening houden met hun eigen rech ten, maar ook met die van anderen. Het is zoo bedriegelijk slechts kwaad te zien in het bewind der dictaturen en voor de dictatu ren om niets te zien dan een verblindend rood licht wanneer het woord democratie wordt uitgesproken. „Leven en laten leven" moet het wachtwoord zijn voor de interna tionale betrekkingen. Geen vertrouwen in vrede zal er zijn, totdat deze leerstelling, dit beginsel van afzijdigheid en niet-inmenging in de zaken van anderen in practijk wordt gebracht. Wat het vertrouwen tegenhoudt is niet alleen de inmenging over de grenzen in andere landen, maar ook de vrees dat 'n dergelijke interventie zal plaats grijpen. In dat opzicht gelijken de verklaarde en de ge bleken interventies veel op elkander. Laten de naties zich toch ontdoen van de idee dat zij moeten zien te verkrijgen een Pax Ger- manica of een Pax Gallica of een Pax Italica of zelfs een Pax Britannica. De eenige zekere vrede is niet een natio nale, maar een internationale, waaraan iede re natie het hare bijdraagt, omdat zij be- grijpt, dat daarin haar duurzaam belang ge legen is. Al schijnt het ideaal ook ver ver- De Spaansche burgeroorlog Betrekkelijke rust aan de fronten. Hoewel minder hevig is de strijd aan het Madrileensche front toch voortgezet. Men verzekert, dat de rechtschen zich hebben teruggetrokken. In den sector van de brug der Franschen zouden de Volksfronttroepen zijn opgerukt langs den weg naar La Coruna. Te Carabanchel heeft het corps der genie twee huizen met dynamiet in de lucht doen vliegen. Hier waren mitrailleurnesten opge steld. Er wordt geen melding gemaakt van een belangrijke offensieve beweging. Na den hevigen veldslag heeft men den indruk, dat de tegenover elkaar staande troepen weer beginnen elkander te obser- veeren. Uit Bilbao wordt gemeld, dat het Zondag rustig was aan het front. In den sector Elorrio nam het geschut der rechtschen de stellingen der Baskische troepen onder vuur. Aan het front van Alava bezetten de Volksfronttroepen nog steeds de heuvels. Uit St. Jean de Luz wordt gemeld, dat volgens een radiobericht uit Vitoria de stad Durango geheel door de Basken zou zijn ont ruimd en dat de rechtsche vlag boven Du rango en Eibar zou wapperen, hoewel deze steden nog niet door de troepen van Franco bezet zijn. Het bericht is echter uit geen enkele bron bevestigd. De afschaffing van de capitulaire rechten in Egypte. Opening van de conferentie van Montreux. Een rede van Nahas Pasja. Gisteren is te Montreux de conferentie welke-zal hebben te beraadslagen over de afschaffing van de capitulaire rechten in Egypte geopend. Nahas Pasja, de Egypti sche premier, heeft gistermiddag een rede uitgesproken, waarin hij, sprekende over de capitulaire rechten, opmerkte dat deze niet meer in overeenstemming zijn met den tijd en niet meer passen in den tegenwoordigen toestand in Egypte, zoodat zij een inbreuk vormen op de waardigheid van het land en op de uitoefening van zijn souvereiniteit Bovendien is dit regime reeds in bijna alle staten verdwenen. Spr. keerde zich tegen de belastingsimmu niteit en tegen de wetgevende en rechter lijke immuniteiten. Hij herinnerde er aan, dat de gemengde rechtbanken slechts bij wijze van proef ontworpen waren. Egypte heeft echter, om een bewijs te geven van gematigdheid en om zoo veel mogelijk per soonlijke belangen te behoeden, ze niet on middellijk willen opheffen en gaat er mede accoord, dat ze gedurende een redelijke, niet onbehoorlijk verlengde periode ge handhaafd'worden. Dit kan echter niet zoo zijn met de wetgevende functies dezer rechtbanken. Dit zou in strijd zijn met de eischen van een moderne regeering. Het is natuurlijk, dat het program der Egyptische regeering bestaat in het afschaffen van de capitulaties op alle punten o.m. met het oog op de onmiddellijke opheffing van iedere legistatieve immuniteit, met inbegrip van de belastingimmuniteit. Wat de opheffing der gemengde recht banken betreft, stelt Nahas Pasja een over gangstijdperk voor, aangezien deze over gang zonder schokken geschieden moet. De overgang zal twee maatregelen met zich mede brengen: 1. Het overdragen van de rechtspraak der consulaire rechtbanken aan de gemengde rechtbanken en 2. de in stelling van een organisatie voor de ge mengde rechtbanken, die geleidelijk minder zal worden en die voorbereidingen zal tref fen voor een opvolging der nationale recht banken. Belangrijker wijzigingen hebben betrekking op de bevoegdheid. Zij zijn van tweeërlei aard: Sommige strekken tot uit breiding der rechtspraak, andere tot beper king daarvan op zekere punten. De nieuwe regeling zal terugkeeren tot de oorspronke lijke bedoeling van de opstellers van de regeling van 1875 en een volstrekte gelijk heid vaststellen tusschen de nationale en de gemengde rechtspraak. Na aldus in groote lijnen een uiteenzetting te hebben gegeven van het ontwerp, dat de Egyptische delega tie heeft ingediend, besloot de Egyptische premier met te zeggen, dat de tradities van verdraagzaamheid en liberalisme, welke Egypte steeds aan den dag heeft gelegd, de materiëele, intellectueele en moreele belan gen der vreemdelingen in staat zullen stel len zich vrijelijk te ontwikkelen onder den aegis der wetten. Na het verdrag van vriendschap en bondgenootschap, dat wijderd: laten wij toch den eersten pas in de goede richting doen en laat toch ieder de nationale kwesties van andere mogendhe den aan die mogendheden ter oplossing overlaten. Een dergelijke politiek, besloot Eden, zal weldra een internationale atmos feer scheppen, waarin de ware samenwer king inderdaad zal kunnen groeien. Egypte met Groot-Britannië heeft gesloten, denkt het land weldra tot den Volkenbond toe te zullen treden om vrijelijk zijn deel op zich te nemen van de internationale ver antwoordelijkheden voor den dienst aan de menscheid in volledige gelijkheid met de andere mogendheden. Nahas Pasja voorzitter van de conferentie. De delegaties die deelnemen aan de con ferentie tot afschaffing der capitulaties in Egypte, hebben gistermorgen het eerste overleg gepleegd, waarbij zij het eens zijn geworden over de organisatie van een bu reau en de werkzaamheden der conferentie. Op voorstel van de Fransche delegatie heeft de conferentie den Egyptischen mi nisterpresident Nahas Pasja benoemd tot voorzitter. Tot den Griek Politis zal het verzoek gericht worden, het voorzitterschap te aanvaarden van de algemeene commissie, die de vraagstukken zal bestudeeren, welke de conferentie zal hebben te behandelen. Aguides, (Griekenland) is gisteren tot secretaris-generaal gekozen en Motta, de Zwitsersche bondspresident tot eere-voor- zitter. Het Trotski-proces. De Times-correspondent te Mexico meldt over het geval-Trotski nog: Gisteren heeft Trotski voor het eerst ge tuigenverklaringen afgelegd voor de com missie die zich gevormd heeft om uit te ma ken of de voormalige bolsjewistische leider al of niet schuldig is aan hetgeen tegen hem aangevoerd is bij het proces te Moskou, in het licht van hetgeen Trotski zelf kan aan voeren, daar hij immers geen gelegenheid heeft gehad zich te verdedigen. De commis sie, die benoemd is door het „comité ter ver dediging van Trotski", en die te Mexico zit ting houdt, zal het materiaal dat Trotski ter tafel brengt vergelijken met hetgeen sub commissies in Noorwegen, Frankrijk en el ders kunnen bijeenbrengen, en tenslotte zal zij het complete dossier voorleggen aan een commissie van onderzoek te New-York, die op grond van dat materiaal een „vonnis" zal wijzen. De commissie is gisteren voor het eerst bijeengekomen in het huis van Diego Rive- ra, den Mexicaanschen schilder, die de gast heer van Trotski is. De meest uitgebreide voorzorgsmaatrege len waren genomen in verband met het feit dat zekere elementen in Mexico, die op de hand van de regeering te Moskou zijn, ge dreigd hadden met gewelddaden. Iedereen die het huis van Rivera binnenkwam werd op wapens gefouilleerd, en om het huis was een barrière opgericht. Bij zijn verhoor verklaarde Trotski dat hij niet in staat was alle correspondentie over te leggen welke hij had ontvangen en ge schreven sinds- zijn verbanning uit Rusland, omdat deze voor een deel verborgen was uit angst dat geheime agenten van de Rus sische regeering zich ervan meester zouden maken. Hij zou den leden der commissie echter onder geheimhouding de schuilplaat sen vertellen, zoodat de documenten toch gecontroleerd zouden kunnen worden, en hij op die manier toch zijn belofte zou inlossen al zijn correspondentie van de laatste negen jaren over te leggen. Het eerste verhoor van Trotski werd ge heel in beslag genomen door zijn overzicht van zijn carrière als revolutionnair. John Finerty, een advocaat uit Washing ton, die als „openbaar aanklager" zal optre den is pas gisteren te Mexico aangekomen. Het „proces" is daarom eenige dagen uitge steld, zoodat Finerty inzage kan nemen van de stukken. De verkiezing te Brussel. Het Handelsblad van Antwerpen vertelt, dat het te Brussel een sombere Zondag was en geeft het volgende stemmingsbeeld. Er is natuurlijk veel volk op de baan. Triestige menschen allemaal. Dat komt na tuurlijk door 't weer, maar 't heeft er zoo 't uitzicht naar dat het allemaal doorver- moeide menschen waren die een nacht vol nare droomen achter den rug hadden. En hadden ze dat feitelijk niet? Was het geen nacht van twintig lange dagen vol van de akeligste nachtmerries die ooit een poli- tieken kiesstrijd gekenmerkt hadden? Zijn er ooit iemand angstwekkender schrikbeel den in droom verschenen dan die bestendige obsessie van het „stemt voor Daarom zag Brussel er gisteren somber uit. En triestig. En vermoeid. Kalmte heerschte, na een nogal woeligen nacht van propagandisten-kabalen. Aan de kieslokalen ging het er zelfs veel kalmer toe dan bij andere verkiezingen. Een tiental plakaatdragers, in overgroote meer derheid voor van Zeeland propageerend. In de café's uit de buurt, vooral in de volkswijken, gaat het er drukker toe en er wordt over wat anders gesproken dan het gewone Zondagprogramma: duiven en voet bal. Tot zoover het Antwerpsche blad. Relle tjes van beteekenis zijn inderdaad uitgeble ven en ook na het bekend worden van de overwinning van van Zeeland, die niet al leen Degrelle sloeg, maar wiens meerder heid percentsgewijze grooter was dan het stemmencijfer van de regeeringspartijen bij de algemeene verkiezingen, bleef het tame lijk rustig in de stad. Wel was het 's avonds te Brussel heel druk, maar tengevolge van den regen, die steeds harder ging neerstroo- men, bepaalde de drukte zich in hoofdzaak tot de café's en de bioscopen. DE SIT-DOWN-STAKINGEN IN AMERIKA. Schoolmeisjes probeeren het ook eens; verpleegsters begonnen een ligstaking. De stakingen met gekruiste armen zijn in Noord-Amerika tot een ware epidemie ge worden. Het nieuwste op dit gebied is, dat veertien schoolmeisjes te Londen (Ontario) in de klas een dergelijke staking zijn begon nen. Gevraagd naar dé reden van haar zon derling gedrag, verklaarden zy: „Wij heb ben heelemaal geen reden; wij willen alleen maar eens zien, wat een „sit down"-staking voor een gevoel geeft". Voor vijf der meisjes zal het resultaat waarschijnlijk zijn, dat zij van de school worden weggestuurd. Meer succes hebben de verpleegsters van het ziekenhuis te Cornwall (Ontario) gehad, die 'n ligstaking" waren begonnen, om te protesteeren tegen het overwerk en gebrek aan voldoenden vrijen tijd. Deze staking heeft aan het doel beantwoord, want aan de grieven der verpleegsters zal thans tegemoet worden gekomen. HET MANIFEST VAN DE Z.G. DUITSCHE VRIJHEIDSPARTIJ. Reuter publiceert een verklaring van ge neraal von Fritsch, den opperbevelhebber van het Duitsche leger, in verband met het dezer dagen verspreide manifest, dat onder teekend was door de „Duitsche Vrijheids partij". Het geschrift had de veronderstelling geuit, dat de generaal in de Spaansche kwestie van andere opvatting was dan de officieele Duitsche politiek. Von Fritsch heeft daartegenover verklaard: Dit is een lage en gemeene leugen, zooals zij reeds herhaaldelijk in de emigrantenpers is ver schenen. Deze pers houdt zich steeds op nieuw met mijn persoon bezig en steeds tracht zij een tegenstelling te construeeren tusschen mij en het tegenwoordige Duitsch- land. Ik betreur het ten zeerste, dat men de schurken dit bedrijf niet beletten kan. Zie daar alles, wat ik naar aanleiding van deze zaak te zeggen heb: DANZIG EN POLEN. De hoop van een S.A.-leider. De S.A.-chef van Oost-Duitschland heeft gisteren een bezoek gebracht aan de S.A.- formaties van Danzig! Hij hield bij die gele genheid een redevoering, welke door de radio werd verspreid. De nationaal-socialistische bladen van Danzig reproduceeren die rede niet, maar het Poolsche regeeringsorgaan „Kurier Bal- tychi", dat eenige dagen geleden in Gdynia is opgericht, publiceert er enkele passages uit, o.a. een passus, waarin de nationaal-so cialistische leider de hoop uitspreekt, dat Danzig weldra weer deel zal uitmaken van het rijk. Het Poolsche blad vraagt, wat de voor zitter van den senaat van Danzig hierop zal antwoorden en hoe hij dergelijke openlijke en officieele verklaringen in overeenstem ming acht met zijn eigen verzekeringen no pens zijn vastbeslotenheid om loyaal met Polen te blijven samenwerken. VERZET TEGEN MOSKOU. Een separatisten-beweging onW.~kt. Ernstige berichten worden te Riga ver nomen uit den sovjetstaat Uzsekistan, waar een separatistische beweging van grooten omvang is ontdekt. De berichten spreken van een uitgebreid complot tegen Stalin. Het doel moet zijn af scheiding van Moskou. Op bevel van den volkscommissaris van binnenlandsche zaken hebben talrijke ar restaties plaats gehad en reeds moeten ver scheiden sovjet-leiders in dit gebied zyn gefusilleerd, o.a. de plaatselijke sovjet president Hjin, de leider van de indus- triëele sectie, Vascantko, de president van den raad van beroepen, Kaligajef en de vice-president Jglovoi; een groot aantal andere roode leiders werd in de gevangenis opgesloten. Het complot had in geheel Uzsekistan vertakkingen. Uit alle bedrijven werden daden van sabotage gemeld. Op het land zijn alle werkzaamheden stilgelegd. De plaatselijke gepoe-bureaux worden door de bevolking omsingeld. De autoriteiten schijnen vooral ongerust over de situatie in de katoenplantages, waar de oogst ernstig, wordt bedreigd. In de streek van Marchelan zijn opstan den uitgebroken, de landbouwbevolking weigert aan den arbeid te gaan. 1 Het radio-station te Riga heeft talrijke cijfertelegrammen opgevangen, welke tus schen Moskou en de hoofdstad van Uzse kistan gewisseld worden. Nieuws in 't kort. Gehuwde ambtenaren. - Op het pro vinciale congres der ambtenaren van Pom- meren werd een verordening bekend ge maakt, volgens welke alle Pommersche ambtenaren gehuwd moeten zijn, zoodra zy 25 jaar geworden zijn, en dat het wensche- lijkis. om het bevolkingscijfer te handha ven en te doen toenemen. Vluchtende Abessijnen. - Vluchtende Abessijnen overschrijden bij groote groepen de grens van Britsch Somaliland. Gisteren zijn meer dan duizend mannen, vrouwen en kinderen aangekomen van wie velen ge wond zouden zijn. Anderen worden nog verwacht. Van Abessinisch gebied hoorde men krachtig geweervuur. Een drie-motorig Caproni-toestel heeft boven Borama in So maliland gevlogen. Moorden in Palestina. - Ondanks den wapenstilstand hebben zich tijdens de fees telijkheden in Palestina, die tot begin Mei zullen duren, twee moorden voorgedaan. Bij de Joodsche kolonie Jaffa heeft men het lijk van een Arabier gevonden en naby Safed is een lid van den gemeenteraad van Tiberias, de Arabische advocaat Ibrahim Joessef, die terugkeerde van een huwelijks plechtigheid in gezelschap van een zijner kinderen, vermoord. Arrestaties in Lemberg. - In socialis tische en democratische kringen te Lem berg zijn een aantal arrestaties verricht in verband met de recente ontbinding van den bond voor de rechten van mensch en bur ger. Voorts zijn Vijftien communisten gear resteerd in Gdingen, waarschijnlijk met het oog op den eersten Mei. Optochten op 1 Mei verboden - Het Japansche ministerie van binnenlandsche zaken heeft besloten, alle optochten op 1 Mei te verbieden, omdat op dien dag de uitslagen der verkiezingen van 30 April be kend worden gemaakt. Verleden jaar is de 1 Mei-viering verboden, omdat toen de staat van beleg was afgekondigd. Aardbeving in Peru. - Wederom is een krachtige aardschok, de tweede in vier dagen tijds, gevoeld te Cajabamba. 340 mijl ten noorden van Peru, in de provincie Libertad., Alle huizen der stad schudden op hun grondvesten en onder de bewoners ontstond en paniek. Ook thans schijnen geen persoonlijke ongelukken te zijn voor gekomen. Storm eischt dooden. - Bij de Ko- reaansche kust zijn in een hevigen storm tien visschersbooten omgeslagen. Zestien opvarenden zijn om het leven gekomen, terwijl 61 menschen nog vermist worden. Men vreest, dat zij eveneens het leven ge laten hebben. De kerkstrijd in Duitschland. - Vol gens het Duitsche Nieuwsbureau heeft de „Bond voor Duitsch Christendom" zich tegen het besluit van den Lutherschen raad tot het vormen van een zelfstandig kerk bestuur verklaard. Dertig paters dominicanen omge bracht. - Naar het Italiaansche nieuwsagent schap Stefani verneemt, heeft de orde der dominicanen bericht ontvangen, dat weder om een aantal leden der orde in Spanje het slachtoffer is geworden van de volksfront militie. Dertig paters, deel uitmakende van de communiteiten van Nambroca-Calenda en Barcelona, zijn gefusilleerd, nadat zij ge weigerd hadden te roepen „Leve het com munisme" en in plaats daarvan den kreet aanhieven „Leve Christus", „den koning". Deensch schip op drift. - Het Deensche schip „Brooholm" dat gisteren ten zuiden van Leixos op de rotsen is geloopen, heeft een groot gat in den voorsteven. Het schip werd van de ankers geslagen en ging op drift. De bemanning verkeert niet in gevaar. U hebt voorrang Indien u op een voorrangs- weg rijdt of bij andere kruisingen van rechts nadert. Wie denkt, dat hij daarom alleenheerscher Is op den weg, krijgt meestal in 't ziekenhuis allen tijd om tot èndere (voorzichtiger!) gedach ten te komen! +++V+# A

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1937 | | pagina 1