FLITSEN VAN HET WITTE
GRETA GARBO,
DOE K.
ZES TEGENSPELERS VAN DE GROOTE GARBO.
ALKMAARSCHE COURANT van ZATERDAG 17 APRIL 1937
tooneel: Lillian Gish, Tallulah Bankhead
en Nazimova.
Nazimova speelde haar ook in de eerste
filmversie der Metro-Goldwyn-Mayer,
toen Rudolph Valenitino haar partner was
als Armand Duval. Deze laatste rol heeft
trouwens een beroemden voorganger aan
het Amerikaansche tooneel in de figuur
van Marcel Barrymore, den stamvader van
het thans zoo bekende geslacht der Bar-
rymore's. In het geheel werden er in den
tijd van de zwijgende film vier interpre
taties van Marguerite Gautier op het witte
doek gegeven: n.1. van de destijds beruch
te eerste „vamp" Theda Bara, van Clara
Kimball Young, die vooral ook naam ge
maakt heeft als partner van Charley
Chaplin, van Nazimova en van Norma
Thalmadge.
Het is thans Greta Garbo, die deze rol
nog eenmaal in de volle glorie van Duraas'
schepping zal spelen. Als partner stelde
de Metro-Goldwyn-Mayer haar den jong-
sten ster ter zijde: Robert Taylor, die zich
op meestelijke wijze kweet van ztfn moei
lijke rol: den jongen, onervaren, gevoe-
ligen en toch oprecht manmelijken min
naar Arend Duval. Lionel Barrymore
speelt in deze Metro-Goldwn-Mayer film
de rol van den père Duval in de fameuse
scène tusschen vader en geliefde. In het
bijzonder uitgebreid is de rol van den
rijken mededinger, Baron de Varville,
waarin men de nieuwe, strakke en ker
vende figuur van den „coming man" Hen-
rij Daniell zal kunnen bewonderen.
Foto-montage uit Marguerite Gautier.
de costuumontwerper en William Daniëls
en Karl Freuhd als cameraman, zijn in
hun vak even groote kunstenaars als
Garbo en Robert Taylor onder Cukor's
regie. En dat maakt deze film tot zulk een
allround groot en machtig werk, dat men
er de ongehoord sterken indruk van zal
bewaren, lang nadat de film reeds alom
vertoond en wéér vèrtoond zal zijn.
Nederland is een der allereerste landen
buiten de States, waar de nieuwe Garbo
film „Marguerite Gautier" (De Dame mét
de Camélia's"vertoond zal worden. De
film werd in het begin van dit jaar gelan
ceerd na een opzienbare „pre-view" pre
mière in de Californische winterbadplaats
Palm Springs, waarheen tevens de geheele
internationale pers uitgenoodigd was.
Zij begon daarna haar run in het enorme
Capitol Theatre in New-York, dat gezien
zijn 5000 zitplaatsen als steevaste, politiek
wekelijks een ander programma heeft. In
het Capitol bleef „Camille"4 weken
op top-business, daarmede alle andere
records brekende. Zij behoorde tót de
8 films, die sinds het bestaan van het Ca
pitol zoo lang geprolongeerd werden.
De eerste krant van Amerika, de Herald.
Tribune, schreef na deze première o. m.:
„Sinds deze film heeft Garbo zich de rol
van de Dame met de Camelia's eens en
voor al toegeëigend, de rol die tot dus
verre op naam van Sarah Bernhardt en
La Duse stond".
Na New-York vertoonde Londen's Em
pire Theater de film. De eerste weekend
sloeg het record van „San Francisco" mét
liefst 500, de critiek bracht speciaal'dé
weergalooze box-office attractie van Ro
bert Taylor in den rol van den idealen
romantischen minnaar Armand Duyal
naar voren.
„Greta at her Greatest" is het slag
woord, dat alle critieken beheerscht. 'Om
er slechts eeri, van de bekende Suhday
Dispatch te citeeren: „Garbo is een zeld
zame actrice, gróót in den zin van Bern
hardt of Duse, gróót op de manier dat
menschen zich deze ról nog jaren en jarén
zullen herinneren, lang nadat haar werk is
gedaan. Nimmer is er zoo iets geweldigs
op het witte doek vertoond en het zou
mogelijk zijn, dat er ook nimmer meer iéts
zoo geweldigs te aanschouwen is."
Een der beroemdste interpretaties gaf
Rachel, gevolgd door die van Sarah Bern
hardt, die deze rol zelfs tot op hoogen
leeftijd speelde, ja zelfs na de amputatie
van haar been, waardoor zij zich op het
tooneel niet kon bewegen.
Gravin Helen Modjeska, een Poolsche,
maakte de rol beroemd door het uitzon
derlijke temperament en de groote verve,
waarmee zij haar speelde. Zij speelde
haar met een levende kanarie, die veron
dersteld werd, tijdens een der teederste
scènes te zingen en dat gewoonlijk ook
deed. Maar bij de Amerikaansche première
gaf het diertje er de brui aan en bleef
stom om eensklaps in de sterfscène het
hoogste lied uit te galmen! Geïrriteerd
smeet La Modjeska het beest met kooi en
al in de coulissen, waarop een groot
schandaal ontstond, dat eerst tot rust
kwam toen een deputatie van journalisten
den volgenden dag kon constateeren, dat
het beest geen leed overkomen was en
het heusch toch dezelfde kanarie was!
Eleonore Duse, wier naam eveneens
aan de „Dame met de Camelia's" verbon
den is, speelde haar in alle landèn van de
wereld, inclusief Amerika, en met partners,
die de beroemde zinnen soms in hun eigen
landstaal spraken, terwijl La Duse haar
rol in het Italiaansch speelde.
Beroemde Marguerite Gautiers van onze
dagen zijn d.v. Ethel Barrymore, de zuster
van Lionel en John, en Eva Le Gallienne,
de leidster van het Amerikaansche Thea
tre Guild. Verschillende actrices, die ten
onzent op de film bekend geworden zijn,
speelden de rol in Amerika op het gewone
DE BETEEKENIS VAN HAAR SPEL
IN „MARGUERITE GAUTIER'
GRETA AT HER GREATEST"
„Marguerite Gautier" is thans de
definitieve titel, waaronder de Metro-
Goldwyn-Mayer super „Camille" in
ons land wordt uitgebracht. Het is de
voortreffelijke, zelfstandige en niette
min in geest en vaak ook in woord
aan het onsterfelijke meesterwerk van
den jongen Dumas beantwoordende
filmversie van „La Dame aux Camé-
lias". Het is tevens de rol, die thans
eens en voor al onvergankelijk aan
Garbo's naam verbonden zal blijven,
zooals zij verbonden was aan die van
Sarah Bernhardt en Eleonore Duse.
Ook de film begint thans haar „klas
sieken" te krijgen en zonder aarzeling
mag men zeggen, dat het aanschouwen,
het doorleven van Garbo's Marguerite
Gautier van het lichte, charmante begin
tot het aangrijpende en alles-overweldi-
gende einde in de sterfscène een erva
ring voor het leven is, onverschillig of de
toeschouwer tot het namelooze groote
„publiek" behoort, of zijn belangstelling
in de film critisch heeft toegespitst.
Garbo's „Camille" is gróót in alles, waar
in een moderne film groot kan zijn: gróót
in Garbo's spel en in hét tegenspel van
Robert Taylor, gróót in de regie van
George Cukor, den man, die ook „Romeo
en Julia" tot zulk een tot in de vingertop
pen levend, modern en ontroerend werk
maakte en opnieuw in „Camille" die epi
sche schoonheid wist te bereiken, die zijn
kracht en zijn meesterschap is; groot ten
slotte tot zelfs in de technische perfectie
van het voortdurend in kaarsverlichting
romantisch opbloeiende beeld en de teere
fluistertonen en gedurfde diskanten (de
pianoscène b.v.) van het geluid. Adrian,
Honderd jaar Camelia's.
Het is eigenlijk op den kop af negentig
jaar geleden, dat de jonge Dumas het
onsterfelijk geworden verhaal van de
„Dame met de Camelia's" uit zijn eigen
herinnering opschreef: een thema, dat
voorbestemd was om generatie na genera
tie te verrukken, als drama, als melo
drama, als roman, als opera (Verdi's La
Traviata") en tenslotte als film.
Het is oorspronkelijk het waarachtige
verhaal van Alphonsine Duplessis, Parij-
sche courtisane, een vrouw;, die door
Dumas werd beschreven als een frêle ver
schijning, geestig en gevat. In haar leven
speelde Alexandre Dumas de rol van Ar
mand Duval: hij was arm en kon haar niet
aanbieden wat zij noodig had. Zijn af
scheidsbrief aan Mlle Duplessis is bewaard
gebleven: deze bevat bijna woordelijk de
zelfde motieven als de latere geromanti
seerde Armand Duval in het stuk en ook
in de film naar voren brengt.
Alleen was de Père Duyal in de be
roemde scène, die steeds door groote
acteurs van den ouden stempel gespeeld
pleegt te worden, niet te vergelijken met
den levehslustigen en uitbundigèn Père
Dumas. Maar men leefde in een romanti
schen tijd en aan den intens, tragischen af
loop van de „Dame met de Camelia's"
dankt het stuk zelfs voor een groot deel
zijn onvergankelij ken roem.
De beide Dumas' kenden het „métier du
théatre" en het was dan ook geen wonder,
dat vrijwel terstond de grootste Fransche
actrices letterlijk vochten om deze rol,
die haar zooveel virtuoze spelkansen bood.
Met Herbert Marshall in Met Clark Gable in
„The Painted Veil". „Susan Lennox".
Met Frederic March in
„Anna Karenina".
Met John Gilbert in
„Koningin Christina."
Met John Barrymore in
„Grand Hotel".
Met Erich von Stroheim in
„As you desire me".
f— ONZE BIOSCOPEN.
BRANDEND GOUD.
Bioscoop Harmonie.
Petroleum! Het woord alleen al wekt
hooge verwachtingen overal waar men
veronderstelt deze vloeistof in den bodem
te zullen vinden. En als dan na veel voor
bereidend werk een boortoren een hooge,
dikke straal van het vloeiend goud brengt,
worden de menschen dol van vreugde, de
milüoenendroom schijnt verwezenlijkt te
zullen worden, men kan zich van alles
veroorloven en geeft zich over aan uit
spattingen, die de eertijds rustige en kalme
bewoners allesbehalve tot eer strekken.
De zoo plotseling gekomen goudstroom
brengt geen geluk
Wij zagen het gister in de Bioscoop Har
monie. Een vliegtuig brengt een jongen
man naar zijn vaderstadje Anatol, ergens
in Zuidoost-Europa, terug, nadat hij veel
gereisd had. Hij kwam terug en kocht
zoutmijnen en steengroeven en rozentuinen
om boortorens te plaatsen, want hij ver
wachtte daar overal petroleum. De tegen
slagen bleven niet uit, de groote olie
maatschappij weigerde verdere voorschot
ten, maar Jacques Gregor, gesteund door
Franziska, het eenvoudige boerenmeisje
met een hart van goud, houdt vol en
wint. Men lacht nu niet meer om hem; de
petroleumkoorts tast ieder aan, men
wordt waanzinnig van begeerte naar
goud.
Waanzinnig wordt ook Jaskulski, die
ten slotte uit jalouzie een brand sticht,
waardoor de petroleum verkeert in bran
dend goud, dat het heele stadje verwoest.
Maar de goede zijde ervan is, dat Gregor
nu ervaart, wie voor hem het ware meisje
is.
Met groote interesse hebben we deze
film van begin tot einde gezien. Geweldig
omvangrijk zijn de voorbereidingen om
het vloeiende goud aan den bodem te
onttrekken en de spanning stijgt tot het
uiterste, als dan eindelijk de kreet „olie"
klinkt. Het spel van Gustav Fröhlich. als
Jacques is sterk overtuigend en ook voor
hun andere figuren, hebben de regisseurs
een gelukkige greep gedaan onder de be
kende sterren. De massa-regie is inder
daad schitterend.
Wie genieten wil van een film van
grootsche allure, mag niet verzuimen
„Brandend goud" te gaan zien.
Het uitgebreide voorprogramma brengt
na een goed journaal een overvloed van
zang, muziek en dans. Het meest imponee
rend is wel de schoone zang van een groep
kozakken bij kampvuur.
TWEE SPANNENDE HOOFDNUMMERS.
Roxy-Theater.
Men kent waarschijnlijk het spannende
verhaal van Sir Philips Oppenheim, dat in
het begin van den wereldoorlog speelt.
Twee studievrienden ontmoeten elkaar in
Afrika, een Duitschers en een Engelschman.
De een trok van huis om leeuwen te jagen,
omdat zij vrouw hem van een moord ver
dacht en hem haatte. De ander had in
Duitschland geduelleerd en was door den
keizer verbannen. De een is èen drinker ge
worden, en maakt den indruk, dat hij niet
lang meer zal leven. De ander wil naar de
beschaving terug en omdat beiden sprekend
op elkaar lijken, vindt hij het middeL De
Engelschan moet spoorloos verdwijnen, de
Duitscher zal in zijn plaats treden. Hij zal
zoogenaamd van de jacht terugkomen en a's
Engelsch edelman weinig moeite hebben m
het parlement gekozen te worden. Dan zal
hij inzage krijgen van alle geheime stukken,
hij zal een radiozender in zijn huis bouwen
en hij zal, op het critieke moment dat een
oorlog uitbreekt, het draadlooze teeken
geven aan de Duitsche spionnen in Engeland
om alle strategische punten door dynamiet
te vernielen. Allés verloopt, zooals men het
geregeld heeft en de contra-spion, welke de
Duitschewapenautoriteiten den zoogenaam-
den Engelschman meegegeven hebben, ver
moedt niet het minste gevaar. Zelfs een
spannende geschiedenis van liefde en
jalousie vermogen de Duitsche plannen niet
in de war te sturen, todat op het critieke
moment alles anders uitkomt dan ieder
verwacht had. Waarom dit zoo is, verklappen
wij niet. Hét verhaal van Philips Oppenheim
is te spannend en de film te boeiend om er
nu al het verrassende slot van te vertellen.
Dat moet men zelf maar eens gaan be
kijken.
Vooraf gaat een tweede hoofdfilm, een
cowboy-verhaal van 't betere soort. Men kan
er prachtige paarden en kranige ruiters in
bewonderen, men kan er staaltjes van moed
en behendigheid zien en de reusachtige
prairiekudden op hol zien slaan. Wat dap
pere mannen op hun paarden dan doen moe
ten om het vee tot bezinning en de kudde
tot stilstand te brengen, wordt in deze
prachtfilm zeer duidelijk weergegeven.
Het Roxy-Theater is deze week zeker
een bezoek waard.
DE GOLEM.
City Theater.
De nieuwe verfilming van „de Golem"
onder leiding van Julien Duviour, is- in de
allereerste plaats merkwaardig door het
spel van Harry Baur. die van den. half-
krankzinnigen koning Rudolf II van Bohe-
men een uitbeelding geeft, die buitenge
woon is. De Golem zal alleen reeds daarom
deze week in het City Theater veel belang
stelling trekken. Jaren geleden werd de
Golem ook verfilmd. Toen was Paul Wege-
ner in de titelrol de hoofdfiguur, dóch nu is
deze plaats ingenomen door Harry Baur.
In bét Ghéttc te Praag deden vele ver
halen de ronde omtrent de figuur, door den
reble Loew vervaardigd en door hem tot
levend wezen gemaakt, een wezen, dat be
schikte over enorme kracht. Na den dood
van den reble was het beeld in de synagoge
geborgen. Rudolf II, de regeerende koning,
voortdurend gekweld door zijn angst voor
den dood, zag de komst van de Golem, die
weer tot het leven, zou geroepen worden,
met beving tegemoet. Hij wil den rabbijn
Jacob dwingen zijn geheim omtrent den
Golem prijs te geven, maar de pijniging heeft
geen succes. Tenslotte wordt de wanhopige
Ghetto-bevolking door den Golem gewro
ken. Het bééld komt tot leven en verbreekt
zijn ketenén. Alles wat in den weg staat,
wordt vernield. De kanselier Lang vindt
loon naar werken. Dan ziet mén den ver
nietiger weer beeld worden en tot stof ver
gaan.
Een film, geweldig van opnamen en spel
met een niet te vergeten creatie van
Harry Baur als de keizer. Roger Karl als
kanselier Lang en Charles Dovat als de
rabbijn Jacob Ferdinand Hart in de titelrol,
zijn geweldige figuren. De regisseur Duvi-
viour heeft alle eer van zijn werk gehad.
Het voorprogramma brengt een tweetal
mooie journaals, Profilli en Fox Movietone
(het eerste o.a. met opnamen van de Alk-
maarsche motorraces) en een zeer geslaagde
opname van een Eskimo-Band met zang en
dans.
PYGMALION.
Victoria-Tlieater.
Pygmalion geprolongeerd! Het was wel
niet anders te verwachten, waar de geheele
week het Victoria-Theater uitverkocht was
en zeer velen geen plaats hadden kunnen
krijgen. Ze hebben nu een tweede kans, om
deze Nederlandsche film die waarschijn
lijk wel de beste van de geheele nationale
productie is te gaan zien en ze zullen dan
mede kunnen getuigen van het knappe spel
der hoofdrolvertolkers.
Over Pygmalion behoeven we hier niet
meer te schrijven. Een nieuwe aanbeveling
is werkelijk overbodig.
Het voorprogramma van deze week is zeer
varieerend. In het journal kan men o.a. de
G. 1, het nieuwste Fokker-product, in actie
zien, en verder kan men zich heerlijk ver
maken met twee één-actertjes. Dat alles, om
u voor te bereiden op het hoofdnummer:
Pygmalion!
