DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
DE BLOKKADE VAN BILBAO
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Ho. 91
Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur; C. KRAK.
Maandag 19 April 1937
Hoofdredacteur; Tj. N. ADEMA.
139e Jaargang
De algemeene toestand.
Alkmaar, 19 April.
Het is wel zeer toevallig, dat de woorden
van den schrijver, die in ons nummer van
Zaterdag admiraal Horthy, den regent van
Hongarije zoo uitstekende en op boeiende
wijze beschreef, n.L, dat „Horthy een dic
tator en toch geen dictator is", vandaag
nog eens onderstreept worden. De Hon-
gaarsche minister-president Daranyi heeft
n.1. Zondag te Szegedin een redevoering
uitgesproken, waarin hij letterlijk ver
klaarde, dat „Hongarije geen behoefte had
om een dictatuur en nog minder om een
dictator, omdat het zijn problemen binnen
het kader van de grondwet kan oplosssen
en het een leider bezit, die rijksbestuurder
is".
Uit deze woorden van den Hongaarschen
premier mag men opmaken, dat het Hon-
gaarsche volk inderdaad in Horthy wel den
grooten leider van het land ziet, maar een
leider, die zich zelf houdt aan de grondwet
en die er niet aan denkt, om als een die
tator over het land te regeeren, hoewel zijn
machtspositie dat best mogelijk zou maken.
Men ziet hier dus nogmaals, welk een
uitgemaakte positie admiraal Horthy in
neemt, een positie, die echter in de Zater
dag-rubriek „Wie zijn zij en wat willen
zy?" duidelijker omschreven is.
Daranyi heeft in zijn redevoering na
tuurlijk veel meer gezegd, maar feitelijk
interesseert ons alleen nog het Joodsche
vraagstuk, dat hij behandeld heeft. Er be
staat ook in Hongarije een Joodsche kwes
tie, maar nu moet die even anders zijn
dan in Duitschland. Het is hier niet zoo
zeer een rassen-vraagstuk, maar veel meer
een immigratie-probleem, dat onder de
oogen moet worden gezien. Daranyi zegt
dan ook: „zelfs, indien de Israëlieten niet
zouden bestaan, zouden er in Hongarije
toch moeilijkheden zijn, daar het land van
nature op den landbouw is aangewezen en
niet over voldoende kapitaal beschikt. De
Joodsche kwestie draagt dan ook een eco
nomisch karakter en het is noodzakelijk
voor het land, dat de immigratie vanuit
het Oosten komende joden wordt stopge
zet, terwijl verder degenen, die in Hon
garije bevestigd zijn, er toe gebracht moeten
worden, vrijer deel te nemen
aan het nationale leven.
Dit laatste gedeelte van Daranyi's ver
klaring leert ons wel heel duidelijk, dat er
van rassenhaat e. d. geen sprake is; inte
gendeel, men moet er uit opmaken, dat Da
ranyi wenscht, dat alle bewoners van het
land gelijke rechten en plichten hebben,
onverschillig, welke godsdienst zij belijden.
Stakingen zijn aan de orde van den dag.
Amerika spant natuurlijk den kroon met
zijn stakingen in de automobielindustrie,
maar de bacil is overgewaaid naar Europa.
Weliswaar niet in den vorm van sit-down-
stakingen (dat grapje in Amsterdam in den
slagerswinkel is moeilijk au sérieux te
nemen), maar wat doet het er toe, op welke
wijze er gestaakt wordt.
In Engeland staakt men bij de scheeps
bedrijven, in Amsterdam eveneens en in
Parijs kent men thans de staking in de
amusementsbedrijven.
't Gaat bij al die stakingen natuurlijk om
de loonen en 't is weer het oude liedje: de
werknemer wil meer verdienen, de werk
gever wil niet meer uitgeven. Wij zullen
hier niet nagaan, of al deze stakingen ge
motiveerd zijn, wij willen er alleen maar
op wijzen, dat in den regel de eerst-gedu-
peerden de werknemers zelf zijn. Dat blijkt
thans wel heel duidelijk in Parijs, waar de
taxi-chauffeurs dit week-end vrijwel niets
te doen hadden; een gevolg van de staking,
waar zij zelf feitelijk niets mee te maken
hebben.
België wil meer vrijwilligers in het leger
hebben. De ministerraad heelt n.1. eenige
maatregelen goedgekeurd, welke beoogen
betere voorwaarden te verzekeren aan vrij
willigers in het leger. O.a. zou de soldij van
deze categorie militair verhoogd worden,
terwijl hun na afloop van den diensttijd be
trekkingen zullen worden aangeboden.
Dat laatste is zeer belangrijk, want tot nu
toe was de toekomst van vrijwilligers wer
kelijk niet gunstig. Of ze waren te oud voor
een burgerlijke betrekking, of ze hadden
geen geschikt ambacht geleerd. Wellicht, dat
ze nu een kans krijgen als commies by de
grenzen of een dergelijke betrekking.
De Spaansche revolutie
„AARDAPPEL-JONES" ONDERNEEMT NIEUWE
DOORBRAAKPOGINGEN.
GEEN NIEUWS VAN DE FRONTEN
James Maxton, de voorzitter, en Pen
ner Brockway, de secr. van de onafh.
arbeidspartij in Engeland, hebben optie
verkregen voor den aankoop van een
schip, ten bedrage van 40.000 pond ster
ling, teneinde Bilbao van voedsel te
Voorzien. Zij trachten thans het benoo-
digde bedrag bijeen te krijgen, en rich
ten daartoe een oproep tot het publiek,
en tot-allen, die met den toestand van
Bilbao begaan zijn. Maxton verklaarde
Zaterdagmiddag niet te gelooven, dat er
eenig gevaar in schuilt zich over zee
naar Bilbao te begeven. Wij hebben de
verzekering gekregen van de Baskische
regeering, zoo zeide hij, dat in de ha
ven geen mijnen liggen, dat zij bereid
is den schepen binnen een limiet van
drie mijl bescherming te verleenen.
Het gebeurde met de Llewelyn.
De „raadgeving" naar zijn vertrekhaven
terug te keeren, die Vrijdag door een Brit-
schen torpedojager is gegeven aan het En-
gelsche vrachtschip „Llewelyn", dat tracht
te de blokkade der opstandelingenschepen
voor Bilbao te breken, heeft aanleiding ge
geven tot een protest van Sir Percy Harris,
een der voornaamste liberale afgevaardig
den, in een redevoering, die hij te Newport
op het eiland Wight, heeft uitgesproken.
Spr. herinnerde aan de belofte der regee
ring de schepen in volle zee onder alle om
standigheden te beschermen en verklaarde:
„Door Eden heeft de regeering beloofd
Britsche schepen, die niet verboden goede
ren vervoeren, met oorlogsschepen in volle
zee te beschermen tot aan de grens der ter
ritoriale Spaansche wateren. Hoewel Eden
den Britschen schepen heeft aangeraden
niet naar Bilbao te gaan wegens het mijnen
gevaar, heeft hij nader aangegeven, dat hij
niets zou doen om hen te belemmeren. De
liberale party wenscht, dat deze belofte
uiterst gestreng gehouden wordt".
Voorts heeft Sir Stafford Cripps, die te
Manchester het woord heeft gevoerd, de En-
gelsche regeering er van beschuldigd samen
te werken met de blokkade van Bilbao ten
einde te strijden tegen de arbeidersklasse
met imperialistische oogmerken.
Kapitein „aardappel-Jones" is gisteravond
met zijn schip de „Llewelling" van St. Jean
de Luz vertrokken in de richting van Bilbao.
Men weet niet of het hem gelukt is deze
stad te bereiken.
Uit Rochefort wordt gemeld, dat een
Spaansch schip, dat de haven van Bilbao
trachtte binnen te loopen, daarin niet is ge
slaagd en op de reede van La Rochelle is
teruggekeerd.
Volgens een bericht uit La Rochelle la
Pallice zou de haven van die plaats gedu
rende eenige maanden dienst doen als Brit
sche vlootbasis.
Van de fronten.
Om 10 uur Zaterdagavond is door Radio
Union een officieel communiqué uitgezon
den van den volgenden inhoud:
De legers aan het middenfront hebben
krachtige aanvalspogingen tegen onze stel
lingen afgeslagen. Vrydagnacht hebben onze
troepen een belangryke stelling bezet zon
der tegenstand te ontmoeten. De rechtsche
artillerie heeft haar misdadige bombarde
menten op de burgerbevolking van Madrid
voortgezet en slachtoffers gemaakt. De ar
tillerie der regeering heeft een groote bedrij
vigheid aan den dag gelegd en de recht
schen verhinderd de troepen te ravitaillee-
ren, welke in de universiteitswijk geblok
keerd zijn. In alle sectoren van dit front is
geschut-,, mortier- en geweervuur zonder
belang gegeven. Acht soldaten hebben zich
bij onze linies aangemeld.
Aan het front van Teruel hebben wy de
krijgsverrichtingen voortgezet en zonder
grooten tegenstand van den vyand den berg
Santa Barbara en de Hermitage san Roque
bezet. Onze luchtmacht was zeer bedrijvig
en haalde tijdens luchtgevechten drie vijan
delijke jachttoestellen neer. Aan het front
van Aragon bleef de activiteit beperkt tot
enkel geweervuur zonder gevolgen voor ons.
Noordelijke legers en Baskenland. Onze
batterijen hebben met groote doeltreffend
heid de vijandelijke stellingen van Elgueta
bestookt.
Asturie, sector Oviedo, geweer- en mi-
trailleurvuur.
Sector Escamplerq. Onze artillerie heeft
bedryvigheid getoond'en den berg Ótero be
stookt.
Aan het front "van Leon hebben wij onze
voorhoedelinies verbeterd.
Aan het front van Santander geweervuur
en geschutvuur zonder gevolgen.
Aan alle fronten van het noordelyk leger
blijven zich burgers en militietroepen met
hun wapenen bij onze linies aanmelden.
Zuidelijke legers van het noordelijk front.
Onze troepen hebben zich in de kortelings
veroverde stellingen versterkt. Tien solda
ten met hun wapenen, munitie en handgra
naten hebben zich bij onze linies aangemeld,
Een hunner was een falangist.
Front van Almeria. Talryke civiele vluch
telingen zijn bij ons aangekomen.
Van de andere fronten valt niets te mel
den.
Mededeelingen der opstandelingen.
Het groote hoofdkwartier van de troepen
van Franco bericht, dat de rechtsche troepen
een aanval van de regeeringstroepen aan
het front van Cordova hebben afgeslagen.
De aanvallers leden zware verliezen.
Aan het front van Aragon heeft een esca-
der van dertig vliegtuigen der regeering een
escadrille van 15 vliegtuigen der rechtschen
aangevallen. Zeven Curtiss-vliegtuigen van
de regeering werden omlaag geschoten.
Madrid gebombardeerd.
De houwitsers van de opstandelingen heb
ben een moorddadig vuur op de hoofdstad
geopend. Te tien uur in den avond werd als
officieel verliescijfer opgegeven 71 gewon
den, het aantal dooden was nog niet bekend,
doch moet eveneens zeer hoog zijn. De ver
tegenwoordiger van Havas telde in de om
geving van zijn huis negen dooden en op
de Grand Via vier dooden.
In den sector van het Escorial blijven de
Lföb&Bot;
©3P
EHC.SL&MDv
FPAUKRW
.EU&ELkUO
DE CONTROLE AAM
DE SPAANSCHE
KUSTE. ;4.
regeeringstroepen oprukken. Zy hebben
zich meester gemaakt van stellingen der op
standelingen bij den Atalayaberg.
Twee aanvallen op de stellingen van de
regeering bij Natallana nabij Somesierra en
in het Noord-Westen van de provincie Gua-
dalajara werden afgeslagen. De opstande
lingen vielen hier aan, gesteund door tanks
en pantserwagens, een tank en een pantser
wagen werden buiten gevecht gesteld.
Bloedig treffen bij het Escoriaal.
Ruim honderd dooden en meer dan drie
honderd gewonden zijn geteld als resultaat
van een bloedig gevecht, dat zich heeft af
gespeeld in den sector van het Escoriaal, en
dat zich op de volgende wijze heeft toege
dragen.
Na intensieve voorbereidingen, hadden de
regeeringstroepen j.1. Donderdag des mor
gens om tien uur een aanval ondernomen
op de stellingen der opstandelingen van Las
Vagas in den sector van het Escoriaal. De
mannen van Franco, die opdracht hadden
gekregen niet te wijken, verspreidden op
100 meter voor hun loopgraven een spervuur
van kanonnen en automatische wapenen,
waardoor de aanval tot staan werd ge
bracht. Des nfiddags vernieuwden de regee
ringstroepen echter den aanval, ditmaal met
aanzienlijk talrijker effectieven, wier aantal
geschat werd op ongeveer vijfduizend. Te
gen den avond werden zij échter terugge
dreven en op het slagveld telde men ruim
honderd dooden en meer dan 300 gewon
den.
Mededeelingen van de zijde der
opstandelingen.
Het groote hoofdkwartier der troepen van
Franco deelde mede, dat aan vrijwel alle
fronten van het noordelijk leger het slechte
weer de operaties onmogelijk maakte. Toch
werden de gebruikelijke vuurgevechten ge
leverd.
Aan het zuidelijk front in den sector Vil-
laharta heeft een aanval van de rechtschen
den vijand een zestigtal dooden en meer dan
150 gewonden gekost.
Omtrent dezen aanval wordt nader ver
nomen, dat een patrouille in een open plek
in een bosch een voorpost van de regeerings
troepen had ontdekt. De rechtschen omsin
gelden dezen post en gingen tot den aanval
over. Slechts enkele miliciens wisten te
ontsnappen, de meesten werden gedood of
krijgsgevangen gemaakt. Bovendien werd
een aanzienlijke hoeveelheid materieel buit
gemaakt.
Radio-rede van generaal Franco.
In zijn aangekondigde rede voor den zen
der van Radio Nacional zeide generaal
Franco o.a.:
„Uit naam van het heilige Spanje richt ik
mij tot het volk om het te zeggen, dat wy
staan voor een oorlog, welke het karakter
heeft van een historischen kruistocht; In
overeenstemming met den wil der strijden
den, vraag ik op dit oogenblik eenheid. Een
heid beteekent geen groepeering van de
krachten, noch regeerings-concentratie, noch
een meer of minder vaderlandslievende of
geheiligde overeenkomst. Ik vraag eenheid
voor den opmarsch naar het gemeenschap-
pelyk doel, zoowel voor binnen- als buiten-
landsch standpunt, in geloof zoowel als in
leer. Om deze eenheid te bereiken, is 't noo-
dig, dat ieder in zijn hart zijn persoonlijke
geschillen uitwischt".
Verder verklaarde Franco, dat de grootste
vijand van de staten het bolsjewisme is, de
oprukkende revolutie van het Russische
communisme. Deze vijand vernielt de be
schavingen en veroorzaakt de grootste men-
schelyke treui'spelen, zooals thans in Spanje,
hetgeen de wereld onverschillig aanziet,
zonder het te begrijpen of te willen begrij
pen.
Tenslotte bracht generaal Franco hulde
aan de rechtsche strijders en zeide: „Wan
neer het aanzien van ons land ons weer het
respect van de andere landen waardig zal
maken, wanneer onze groote en majestueuze
schepen weer de vaderlandsche kleuren over
de zeeën zullen voeren, wanneer onze vlieg
tuigen in de luchten het bewijs zullen mee
dragen van het herstel van Spanje, wanneer
aan de Spaansche haarden noch brood, noch
vuur, noch levensvreugde zullen ontbreken,
dan zullen we al onze martelaren kunnen
zeggen: uw bloed heeft vrucht gedragen".
Generaal Franco besloot zyn rede met den
uitroep: „Spanjaarden, de harten omhoog,
leve Spanje".
DE AMERIKAANS CHE BEWAPENING.
De U. S. A. ten achter bij de duik-
bootbouw.
Officieele door de marine verstrekte cyfers
toonen aan, dat de Vereenigde Staten ten
achter zyn op Frankrijk, Japan, Italië en
Engeland wat den aanbouw van moderne
onderzeebooten betreft. Aan de desbetref
fende bekendmaking wordt toegevoegd, dat
ondanks de waarschuwmgen van de Ame-
rikaansche marinedeskundigen, inhoudende
dat de onderzeeër een beslissende factor zal
zijn in eenig toekomstig internationaal con
flict, Amerika de leiding in den aanbouw
van nieuw onderzeesch materiaalaan de
Europeesche mogendheden overlaat.
Aardstoring nabij Djocja.
Aneta seint vanuit Batavia:
Hedennacht om 2 uur vond een aard
storting plaats in de Dessa Kaliredjo,
district Salaman (Kedoe).
Acht huizen zijn bedolven. Zes per
sonen zijn hierbij gedood, terwijl er drie
uitgegraven zijn.
Nederlandsche oorlogs
schepen in de Spaansche
wateren.
Naar wij vernemen, zal Hr. Ms. „Her
tog Hendrik" tegen het einde van deze
maand (vermoedelijk den 26sten) van
Den Helder naar de Zuidelijke Euro
peesche wateren vertrekken, teneinde
aldaar den convooi-dienst van Hr. Ms.
„Java'' over te nemen, in afwachting van
de komst van Hr. Mis. „Johan Maurits
van Nassau", welk schip omstreeks 25
Mei bij Gibraltar kan worden verwacht.
Hr. Ms. „Java" vertrekt na afgelost te
zijn door de „Hertog Hendrik" naar
Nederland, teneinde gereed gemaakt te
worden voor de vlootrevue bij Spithead.
Nederlanders bij de eontrole op de
non-interventie.
Wij hebben ter bevoegder plaatse geïnfor
meerd, naar het totaal aantal Nederlanders,
dat thans in dienst is der commissie voor de
controle op de non-interventie in den Spaan-
schen burgeroorlog.
Ons werd medegedeeld, dat voor dé
zee-controle thans zyn aangesteld 3 Néder-
landers als chief-observing-officer met
standplaatsen te Gibraltar, Brest én Dover
en 60 observing-officers en assistent-obser-
ving-officers.
Voorts zijn voor de land-controle uit Ne
derland benoemd 1 administrator, 1 chief-
observing-officer en 18 observing-officers.
Zooals reeds eerder werd gemeld, zullen
de schepen, die een observing-officer aan
boord hebben een „non-interventiewimpel"
voeren. Dit is een witte wimpel met twee
zwarte ballen. Het lag in de bedoeling, dat
deze wimpels in Engeland gemaakt zouden
worden, doch de vlaggenfabrieken in Enge
land zyn zóó overladen met werk in verband
met de kroningsfeesten, dat zij geen tijdige
levering konden waarborgen.
Daarom heeft men besloten de order in
Nederland te plaatsen. Een Amsterdamschg
firma heeft opdracht gekregen een 500-tal
wimpels te vervaardigen.
Geruchten omtrent Duitsch-
Russische toenadering.
Protesten in de Duitsche pers.
De Duitsche pers protesteert krachtig
tegen de geruchten in de buitenland-
sche pers over een toenadering tusschen
Duitschland en Sovjet-Rusland.
Volgens de „Berliner" Börsenzeitung"
zijn deze geruchten 't resultaat van den
uitslag van de conferentie der Kleine
Entente, welke niet gunstig was voor
de Sovjet-Unie. Men tracht thans kunst
matig het prestige van Rusland te ver
meerderen door het gerucht te versprei
den, dat zelfs het anti-bolsjewistische
Duitschland toenadering zoekt..
De „Deutsche Allgemeine Zeitung" schryft
dat twee kringen de twyfelachtige eer ge
nieten in deze leugenachtige berichten te
worden genoemd. Op de eerste plaats het
leger: de generaals zouden na besprekingen
met Sovjet-Russische officieren getracht
hebben den Führer over te halen zijn hou
ding te wyzigen; op de tweede plaats econo
mische kringen, die het handelsverkeer met
de Sovjet-Unie zouden willen verlevendi
gen. Deze geruchten zijn zuivere verzinsels,
zoowel het leger als de economische kringen
kunnen het als een beleediging beschouwen.
De Duitsche ambassade te Tokio heeft in
opdracht van dé Duitsche regeering, het in
de pers verschenen bericht over een toena
dering tusschen Duitschland en de Sovjet-
Unie tegengesproken.
Het blad „Miyako Shimbun" levert com
mentaar op deze geruchten en wyst er op,
dat zy afkomstig zyn van Fransche bron,
welke, volgens het blad, tot Moskou is te
rug te leiden. Het blad is van meening, dat
het gerucht der toenadering tusschen beide
landen verspreid is door agenten van Sov
jet-Rusland teneinde te trachten Japan van
Duitschland te vervreemden en de Japansch-
Duitsche overeenkomst tegen de Komintern
te verzwakken.
ONS DRUKWERK
ziet er ALTIJD goed irft!
ALKMAARSCHE COURANT, TEL. 3320
DRUKKERIJ COSTER