DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Opstandelingen rukken op Bilbao aan.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. TeleL 3320, redactie 3330.
No. 99
Dit nummer bestaat uit drie bladen.
Directeur: C. KRAK.
Woensdag 28 April 1937
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA,
139e Jaargang
De algemeene toestand.
Alkmaar, 28 April 1937.
De Duitsch-Italiaansche vriendschapsband
wordt met den dag hechter aangetrokken en
wat nog nooit geschied is zal thans gebeu
ren: Mussolini gaat naar Duitschland! Dat
Staat vast. Het is waar dat hij niet verder
dan München komt, doch het feit is er toch
maar. Uit alles blijkt, dat men het er te
Berlijn op aan stuurt de samenwerking zoo
langzamerhand tot een formeel bondgenoot
schap te doen worden. En de kroon op dit
werk is natuurlijk het bezoek van Musso
lini aan Duitschland.
Zoolang echter de politieke betrekkingen
tusschen Duitschland en Italië er niet naar
waren, heeft Mussolini er nooit naar getaald
het bezoek van Hitier te beantwoorden. Was
die betrekking zoo gebleven, dan zou het
er nooit van zijn gekomen. Nu hij het wel
doet is dat een demonstratie tegenover de
wereld, dat men het eens geworden is. Hoe
zeer ook naar het uiterlijk een beleefdheids
bezoek, is de komst van Mussolini toch de
bekroning van het resultaat der onderhan
delingen, welke Duitschland door middel
van verscheiden onderhandelaars reeds ge
durende geruimen tijd met Italië voert,
en waarvan wij meermalen melding
hebben gemaakt. Het Duitsch-Italiaansch
accoord, de overeenstemming over de Mid-
den-Europeesche, dus ook de Oostenrijksche
kwestie, moet door Mussolini's ontvangst
worden bezegeld. Ik, voor mij, geloof dat
deze overeenstemming het beste wordt ge
kenschetst door de conclusie: „de Brenner-
pas heeft voor Italië zijn fundamenteele be-
teekenis verloren", omdat de geschiedenis
laat zien, dat daar alle andere gevolgen lo
gisch uit voortvloeien.
Aan den anderen kant ziet de Duitsche
pers bij monde van het Berliner Tageblatt
kans eenige verdenkingen ten aanzien van
Duitschland's grootsten vijand, Sovjet-Rus
land, te uiten. Duitschland's vrees dat bij
een eventueele krachtmeting, de buffersta
ten, Polen en Roemenië, niet in staat zullen
blijken den slag geheel op te vangen, blijkt
wel duidelijk uit de onderstaande passage:
Als eens de groote afrekening met den
Sovjet-Russischen kolos zal komen, zullen
de twee buren van Rusland wel te zwak zijn
om den stoot op te vangen. Men behoeft
geen groot militair deskundige te zijn om
in te zien, dat hun slechts steun kan worden
geboden door Duitschland en het Staten
blok, dat zich in het zuid-oosten van Europa
vormt onder leiding van Italië, want de Sla
vische macht, die Sovjet-Rusland vijandig
gezind is, breidt zich uit van de Alpen en
de Adriatische zee tot aan de Zwarte zee.
Hoe eerder Warschau en Boekarest dit be
grijpen, des te voordeeliger zal het zijn voor
alle belanghebbenden, want een zoo belang
rijke samenwerking moet worden voorbe
reid om succes te kunnen hebben. Een der
gelijke voorbereiding moet niet alleen mili
tair, maar ook psychologisch zijn. De bespre
kingen tusschen Beek en Antonescu kunnen
het gemeenschapsgevoel tusschen alle nabu
ren van Rusland slechts versterken. De rest
moet van een natuurlijke politieke ontwik
keling komen.
De besprekingen van Eden te Brussel zijn
gisteren beëindigd en de EngelSche staats
man is naar zijn vaderland teruggekeerd.
Duitsche politieke kringen oordeelen vrij
algemeen gunstig over het verloop van de
besprekingen.
Dat in het officieele communiqué wordt
gesproken over een groote overeenkomst
tusschen de opvattingen der Belgische en
Britsche regeeringen, wordt in Berlijn toe
gejuicht in de verwachting, dat deze over
eenkomst betrekking heeft op het indertijd
door koning Leopold genoemde „trotsche en
vastbesloten voorbeeld van Nederland en
Zwitserland". Hoe minder dubbelzinnigheid
en onduidelijkheid ten aanzien van de Bel
gische onafhankelijkheid, des te meer is
niet alleen de gedachte van den vrede in
het westen, maar ook en in de eerste plaats
de veiligheid van België gediend.
Uit deze opvatting vloeit ook het oordeel
voort, dat men in Duitschland over de ver
plichtingen van België tegenover den Vol
kenbond heeft, alsmede het antwoord op de
vraag of Duitschland zich bij de Britsch
Fransche verklaring kan aansluiten. Het is
een politieke werkelijkheid aldus zegt
men te Berlijn dat het tot dusverre on
mogelijk geweest is artikel 16 van het hand
vest uit te leggen in een voor ieder aanne-
melijken zin. Ook is het een realiteit, dat
Duitschland reeds sedert maanden aangebo
den heeft de onafhankelijkheid en de on
schendbaarheid van België te waarborgen.
Deze werkelijkheid onderscheidt zich echter
van de eerste, doordat zij niet voor ver
schillende uitleggingen vatbaar is. Dat een
werkelijke onafhankelijkheid van België
zeer wel kan worden opgenomen in een
wettelijk verdrag, dat Duitschland nog
steeds tot stand wil brengen, heeft het Duit
sche memorandum van 12 Maart, dat de
mogelijkheid van een dergelijk verdrag be
handelde, bewezen.
De Spaansche revolutie
Vreeselijk bombardement van het veroverde
Guernica.
De gehesle stad één vuurzee.
Een speciale correspondent seint:
Maandag vijf uur hebben de troepen van
van Mola overal de rivier Durango
overgestoken en twee dorpen aan den
stroom op den weg naar Ermua en
Malazge genomen. De genie had op ver
schillende punten overgangen over den
stroom gebouwd en de rechtsche colon-
ner trokken over de Durango onder
het slaken van vreugdekreten.
Naarmate de infanteristen oprukten, ver
schoof de artillerie haar vuur naar voren en
achtervolgde de regeeringstroepen met haar
granaten. Van het geheele front komen be
richten over massale overgave van militie
troepen. Bij de verovering van Monte Oiz in
de streek van Eibar hieven verscheiden hon
derden militiemanschappen de armen op en
liepen over naar de rechtschen, met wapenen
en bagage. Overal vonden de opstandelingen
belangrijke opslagplaatsen van allerlei aard,
die de regeeringstroepen in deze streek had
den aangelegd. Waarnemingsvlïegtuigen
melden, dat er een druk verkeer heerscht
achter het front en dat de weg Durango-
Bilbao zwart is van de troepen soldaten,
burgers en vee.
Het bombardement van Guernica.
De president van de Baskische regeering
deelt mede: „Duitsche vliegers, in dienst
van Spaansche opstandelingen, hebben Guer
nica gebombardeerd en deze historische stad,
die het voorwerp is van zooveel vereering
van den kant der Basken, in brand gestoken,
Zij willen ons treffen in onze vaderland sche
gevoelens, waarbij zij duidelijk toonden wat
Baskenland kan verwachten van hen, die
niet aarzelen een heiligdom te vernielen, dat
de eeuwen van onze democratische vrijheid
in herinnering brengt. Tegenover een zoo
danige daad moeten de Basken fel Teagee-
ren. Wij kunnen den ernst van het huidige
oogenblik niet verheelen, maar de overwin
ning zal den invaller nooit toelachen, wan
neer wij alles in het werk stellen om hem
te verslaan".
De rechtsche troepen blijven fel aanvallen.
De correspondent van Reuter seint, dat hij
gistermiddag opnieuw een bezoek aan Guer
nica heeft gebracht. De meeste straten in het
midden der stad zijn onbegaanbaar. Het let
van vele menschen, die onder de puinhoopen
bedolven zijn, is nog altijd niet bekend.
Talrijke lijken zullen nooit teruggevonden
worden, doordat verschillende gebouwen
volkomen door het vuur verteerd zijn. Dui
zenden dakloozen zijn te Bilbao aangekc-
men, ook boeren uit de omgeving van Guer
nica stroomen naar de Baskische hoofdstad.
Sommige boeren vertellen, dat de Duitsche
vliegtuigen de vrouwen, die op het land
werkten, met machinegeweervuur bestook
ten en verscheidenen harer doodden.
Te Bilbao meent men, dat de meedoogen-
looze verwoesting van Guernica, de „heilige
stad" van Baskenland, door vliegtuigen der
opstandelingen in het hart van iederen Bask
een onuitbluschbare haat tegen Mola en zijn
aanhangers zal doen ontstaan. Van officieele
zijde worden Duitsche vliegers er van be
schuldigd Maandag een ontzettende slachting
te hebben aangericht. Volgens aanvullende
berichten hebben de vliegtuigen zelfs een
zame boerderijen op acht kilometer afstand
van Guernica gebombardeerd en in brand
doen geraken, terwijl de machinegeweren op
kudden schapen gericht zouden zijn. Het
klooster van St. Clara, dat als ziekenhuis
gebruikt werd, is met vele bewoners ver
nietigd. Een ander klein ziekenhuis is geheel
verwoest: 42 gewonden, die daar verpleegd
werden, zijn om het leven gekomen De
luchtaanval geschiedde op marktdag, zoodat
de stad gevuld was met boeren, die hun
voortbrengselen kwamen verkoopen.
De correspondent van Reuter vroegt hier
aan toe: „Ik heb een niet-ontplofte brand
bom opgeraapt. Het projectiel woog 800 gram
en was rijkelijk voorzien van Duitsche ade
laars. Guernica beschikte in het geheel niet
over de verdedigingsmiddelen of vliegtuigen.
De gebouwen, die nog overeind staan, kun
nen op de vinger van één hand geteld wer
den. Een groote massa rookende puinhoopen
is alles, wat van de stad is overgebleven".
Het bombardement heeft acht uur ge
duurd. Er werden dus ongeveer duizend
bommen geworpen, voor het meerendeel
brandbommen. De vliegtuigen lieten zich
tot dicht boven den grond zakken om de
machinegeweren op de bevolking te richten.
De branden zijn nog niet gebluscht.
Het aantal slachtoffers, dat nog niet vast
staat, schijnt groot te zijn.
Een speciale correspondent meldt:
Het aantal de laatste drie dagen gemaakte
krijgsgevangenen bedraagt meer dan 5000.
Men weet nog niet hoe groot het totaal der
verliezen der regeeringstroepen is. Het is
moeilijk dit getal vast te stellen, aangezien
een zoo groote uitgestrektheid terrein ver
overd is. Men zal moeten afwachten, dat de
generale staf uit alle aanvalssectoren vol
ledige rapporten zal hebben ontvangen.
Over het algemeen raamt men, dat bij de
regeeringstroepen tijdens de laatste drie
dagen ruim 10.000 man buiten gevecht moe
ten zijn gesteld, waarbij een vrij hoog per
centage gesneuvelden. Maandag vond men
in een enkel bosch in de omgeving van
Eibar ruim 200 dooden. Op het kerkhof van
Eibar waren 70 dooden opgesteld, die de
loyalen niet meer hadden kunnen begraven.
De slag in Biscaye heeft den regeeringstroe
pen even groote verliezen gekost als tijdens
de laatste offensieven van hun kant ten
Westen van Madrid.
Admiraal von Spee houdt Engelsch
schip aan.
Te Valencia wordt gemeld ,dat een onbe
kend Britsch schip aangehouden is door het
Duitsche oorlogsschip „Admiral van Spee".
Ondanks het feit, dat het- Britsche schip de
vlag voerde, die te kennen geeft, dat de in
ternationale controle gepasseerd is. Het schip
vervoerde aardappelzaad van Antwerpen
naar Valencia. Hoewel het Britsche schip
tegen de aanhouding protesteerde, stond het
Duitsche oorlogschip er op het te doorzoe
ken, waarna het toestemming verleend tot
voortzetting van de reis.
Opstandelingen brengen twee
visschersschepen tot zinken.
De „Canarias" en de „Baleares" hebben
zich, na Valencia te hebben gebombardeerd,
in de richting van Castello begeven. Zij
werden door twee vliegtuigen der regeerings-
luchtmacht achtervolgd, die verscheiden
bommen lieten vallen van een hoogte van
850 meter.
De bommen kwamen zeer dicht nabij de
beide vaartuigen terecht. Bij het passeeren
van Burriana beschoten de beide opstand e-
lingen-sch'jpen drie visschersschepen, waar
van er twee tot zinken werden gebracht de
benamingen dezer schepen zijn waarschijn
lijk verdronken.
Mededeelingen van de zijde van
Franco.
Radio Nacional heeft medegedeeld, dat
het tempo van den opmarsch der rechtsche
troepen zoo snel is, dat het niet mogelijk is
de kolonnes te volgen. Als men in een dorp
aankomt, dat pas door de rechtschen is be
zet, dan hoort men, dat reeds weer een vol
gend dorp is genomen. De troepen van
Franco zijn gisteren in Biscaje opgerukt over
een front van 20 kilometer breed en vijftien
kilometer diep. Het weer was zeer ongun
stig, de regen en dichte mist maakten het
optreden van de artillerie en de luchtmacht
onmogelijk.
Durango is geheel omsingeld, meer dan
twintig dorpen zijn in de laatste dagen dnor
de rechtsche troepen bezet. Eibar is door den
brand meer dan drie kwart vernield. Het
communiqué van den generalen staf van de
troepen van Franco heeft medegedeeld, dat
de verliezen van de regeeringstroepen zeer
aanzienlijk zijn. Ook zijn vele krijgsgevan
genen gemaakt.
Ten aanzien van het bombardement van
Guernica heeft het groote hoofdkwartier
van Franco via radio Nacional het volgende
bericht verspreid:
„Als antwoord op de leugens van het
roode Spanje, in het bijzonder wat betreft
den brand van Guernica, wordt vérklaard,
dat Guernica niet door ons in brand werd ge
schoten. Spanje! Franco brandt niet, dat is
het monopolie van hen, die Irun en Eibar in
brand staken en die de verdedigers van
Toledo levend trachtten te verbranden. Wij
hebben Guernica niet geëerbiedigd, omdat
het Guernica is, we hebben het geëerbiedigd
zooals wij alles eerbiedigen wat Spaansch is.
Het Baskenland weet, dat wij zijn traditie
zullen eerbiedigen, Basken, legt de wapens
neer, gij wordt meegesleurd naar den onder
gang en men verbergt u de waarheid, geeft
u over aan de eerlijke en nobele rechtvaar
digheid van Franco".
De civiele gouverneur van Guipuzcoa heeft
een bezoek gebracht aan de dorpen in den
sector Eibar, welke door de troepen van
'Franco zijn bezet, tallooze vrachtwagens met
levensmiddelen zijn uit San Sebastian hier
heen gezonden.
De Britsche pers verontwaardigd
over het bombardement van
Guernica.
Het bombardement van Guernica heeft de
verontwaardiging van de Britsche pers ge
wekt. De Times en de bzladen van de opposi
tie wijden hoofdartikelen hieraan, terwijl de
conservatieve pers, die over het algemeen
Franco gunstig gezind is, zich beperkt tot
het weergeven van de berichten van de
nieuwsagentschappen. De „Daily Mail" maakt
van de gelegenheid gebruik om te wijzen op
de noodzakelijkheid van de luchtverdediging.
De „Times" schrijft, dat het doel van het
bombardement zonder twijfel was de Bas
kische regeering schrik aan te jagen en haar
te doen zien, wat het lot zal zijn van Bilbao.
Het blad betwijfelt evenwel of dit doel be
reikt is, het verwacht veeleer dat de Basken
hierdoor zullen worden aangespoord tot hei
uiterste te strijden.
De correspondent van de „Times" te Bil
bao bericht aan zijn blad, dat de aanval op
Guernica zonder voorbeeld is in de militaire
geschiedenis. Er was geen sprake van een
militair object. Het eenige middel, dat de
Baskische regeering tot haar beschikking
had om het bombardement te beantwoorden
was het gebed van de Baskische priesters,
die de menigte, welke voor hen geknield had,
zegenden.
Volgens de News Chronicle is de vernie
ling van Guernica erger dan de wandaden
van de Italianen in Abessinië.
Nieuwe overstroomings-
ramp in de V. S.
Vijftien personen verdronken.
Als gevolg van de overstroomingen
in Pennsylvanië, Ohio, Virginië, Mary-
land. en Zuid-Carolina zijn vijftien
personen verdronken. Vijf personen
wordenvermist.
Roosevelt heeft een commissie be
noemd om de leiding der hulpmaatre
gelen ten behoeve van duizenden be
woners der geteisterde gebieden in han
den te nemen.
Men hoopt dat de ramp niet den omvang
zal aannemen van die van verleden jaar.
De overstrooming van de Ohio is nog niet
tot staan gebracht. De stad Wellsburg heeft
daaronder zeer te lijden. De schade, welke
is veroorzaakt wordt geraamd op meer dan
drie millioen dollar.
De toestand in het westen van Ontario is
iets verbeterd. Toch zullen honderden van
de vluchtelingen eerst over geruimen tijd
naar hun woonsteden kunnen terugkeeren.
Het droogtegebied
Canada.
in
Een goede oogst dit jaar dringend
noodig.
Voor de onmetelijke, bijna boom-
looze vlakten West-Canada, welke in
normale tijden de grootste hoeveel-
aeden tarwe ter wereld leveren voor
den uitvoer, is de zaaitijd gekomen.
De oogst van dit jaar wordt ge
deeltelijk gezaaid in de schaduw van
ongekende droogte en tegenslag, ge
deeltelijk in het vooruitzicht van
mogelijke hoogere tarweprijzen, dan
sedert acht jaar het geval is geweest.
De opbrengst van dezen zomer moet
onvermijdelijk van groot gevolg zijn
voor groote gebieden van het half
droge en half-vochtige land, dat een
groot gedeelte vormt van dit tarwe-
gebied.
Een nieuwe ernstige droogte, welke voor
sommige districten de negende, en voor
een nog veel grooter gebied de vijfde in
successie zou zijn, zou een ontzettende
ontmoedigde uitwerking hebben en zou
de in vele gebieden heerschende opvat
ting, dat vele randgebieden ontvolkt moe
ten worden, bevestigen.
Zelfs een matige goede oogst echter,
tegen een prijs welke met de huidige no
teeringen overeen komt, zou voor het land
een financieel herstel beteekenen, terwijl
een recordoogst tegen goede prijzen een
totale ommekeer teweeg zou brengen.
Dat dit laatste zal gebeuren, is niet
waarschijnlijk, daar de weersomstandig
heden van den laatsten herfst over het al
gemeen ongunstig zijn geweest, hoewel de
sneeuwval in vele deelem van West-Canada
zwaarder was dan gewoonlijk.
De prijs, welke de boer voor zijn tarwe
ontvangt, zal in zekere mate fluctueeren
met de grootte van zijn oogst. Een rede
lijke oogst tegen goeden prijs zou de
tarweboer aangenamer zijn dani een groote
opbrengst tegen lagere prijzen, omdat een
groot deel van den prijs voor iedere bushel
verloren gaat aan oogstkosten en vervoer
naar de markt.
De Canadeesche minister van landbouw
heeft in het Lagerhuis uiteen gezet, dat
het gebied waarvoor de regeering steun
Nieuw conflict bij
Scheepsbouwmaatschappij.
De metaalbewerkers, werkzaam bij
de Nederlandsche Scheepsbouwmaat
schappij en aangesloten bij den Alge-
meenen Nederlandschen Metaalbewer
kersbon d hebben gisteravond te Am
sterdam vergaderd en met groote
meerderheid van stemmen de voorge
stelde loonsverhooging verworpen.
De room-katholieke arbeiders aan
vaardden haar met een kleine meer
derheid. Aangezien het grootste
kwantum der arbeiders aangesloten is
bij den Modernen bond, kan men de
voorstellen als volledig verworpen
beschouwen, waardoor wederom een
ernstig conflict dreigt.
Nadere bijzonderheden.
De Metaalbond had namens de directie
der Nederlandsche Scheepsbouwmaat
schappij medegedeeld, dat deze de loonen
met 6 procent wilde verhoogen. Haar toe
zegging was minder verstrekkend dan die
der directies der Amsterdamsche Droog
dok Maatschappij en de Nederlandsche
Dokmaatschappij, welke een gunstiger
wijziging in de loonschaal wilden invoe
ren, waardoor de loonen in de diverse
groepen genivelleerd werden. De Ne
derlandsche Scheepsbouwmaatschappij
wenschte zich te bepalen tot een verhoo
ging met vijf procent, op grond van het
feit, dat volgens haar mededeeling
de toestand der maatschappij nog geens
zins florissant is. Zij vestigt er de aandacht
op, dat men thans nog bezig is met de
uitvoering van orders, welke twee jaar ge
leden opgedragen werden en waarvoor de
prijzen 200 scherp mogelijk werden vast
gesteld en gebaseerd op loonen van toen.
De orders, welke nu binnen komen kun
nen niet direct worden uitgevoerd, omdat
het materiaal eerst na langen termijn ge
leverd wordt.
De besturen der organisaties hadden
gaarne gezien en verwacht, dat de leden
de gedane voorstellen hadden aanvaard.
Zij zien het verloop van het opnieuw ge
rezen conflict met eenige zorg tegemoet.
Een nieuwe conferentie met den Metaal-
bond, als vertegenwoordiger der Neder
landsche Scheepsbouw Maatschappij, met
de arbeidersorganisaties zal worden aan
gevraagd.
Moordenaar van de dochter van
den gezant van Paraguay
gearresteerd.
De moordenaar van de dochter van
den gezant van Paraguay te Weenen is
gearresteerd. Het is een jonge man,
Schlögel genaamd.
Naar vernomen wordt is hij door een
advocaat aangewezen. Op den avond
van de misdaad heeft hij in de omge
ving van de plaats waar de misdaad
werd gepleegd, den advocaat, die in
zijn auto passeerde aangehouden om
mee te rijden.
De moordenaar heeft inmiddels vol
ledig bekend.
verleent, ongeveer 250 plattelands- en
stadsgemeenten omvat, met een opper
vlakte land van 50 millioen acres, waarvan
ongeveer 18 millioen in de gewonen zin
van het woord worden bebouwd.
Van de 25 millioen acres, welke dit
voorjaar wellicht met tarwe zullen worden
bezaaid, vormt meer dan de helft een deel
van het droogtegebied.
In de afgeloopen zes jaar heeft de
Canadeesche regeering meer dan 50 mil
lioen dollar besteed voor hulpverleening.
In dit droogtegebied wonen ongeveer
900.000 menschen, waarvan bijna twee
derde op het platteland. Het is niet mo
gelijk dat een goede oogst het droogtege
bied er weer boven op brengen. Het zal
jaren duren voordat het geteisterde land
den levensstandaard ^an- 1925/28 weer
zal hebben bereikt. De' harde jaren welke
dit land heeft doorgemaakt, hebben geleid
tot een vrijwel volledige schrapping van
de schulden en tot een aanzienlijke verla
ging van de productiekosten, zoodat zelfs
een kleine stijging van de jaarlijksche
opbrengst den gemiddelde boer in staat zou
stellen, te beginnen met het aanschaffen
van de zoo noodige werktuigen, zijn huis
te schilderen, Iandbouwbenoodigdheden
aan te schaffen, kleeren en andere goede
ren te koopen.
In de eerste jaren der depressie is de
koopkracht van den tarweboer gedaald tot
ongeveer 160 millioen dollar. Een behoor
lijke oogst tegen behoorlijken prijs zou de
koopkracht verviervoudigen.