DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Opstandelingen bezetten Durango ALKMAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS PER GEWONE AD VERTE NTIEN: Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. No. 100 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Donderdag 29 April 1937 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. 139e Jaargang De algemeene toestand. Alkmaar, 29 April. Generaal's Franco's troepen hebben Dinsdag zich. van een geheel verkeerden kant laten zien en men zal bezwaarlijk de actie van hen kunnen goedkeuren. In tegendeel, wat zij gedaan hebben grenst aan het onmenschelijke en heeft met normale „oorlogsmanieren)" niets uit te staan. Wij bedoelen de beschieting van de oude hoofdstad van het Baskenland, Guernica. Men weet, dat deze stad, die altijd het centrum van de Basken-cultuur is ge weest, Dinsdagmiddag door Franco's troe pen bebombardeerd is geworden op een 'wijze, die zijn weerga niet heeft in de ge schiedenis. Guernica was een open stad, wat wil zeggen, dat zij niet verdedigd werd en geen militaire en strategische bouwwerken bezat. Bovendien lag zij eenige kilometers- achter het gevechts front. Welnu, Dinsdagmiddag verschenen plotseling naar men zegt Duitsche bombardements- en jachtvliegtuigen bo ven de stad. Ze konden zeer laag vliegen, omdat de bestuurders wisten, dat de stad niet verdedigd werd en zij dus niet be schoten konden worden. Deze vliegtuigen hebben de geheele stad vrijwel systematisch vernield: eerst ver schenen de bombardementsvliegtuigen, die elk een deel der stad bestookten met handgranaten e. d. Hun doel was kennelijk de burgerlijke bevolking te treffen en waarschijnlijk was daarvoor dezen dag, een marktdag, gekozen. Alle huizen wer den bestrooid met handgranaten en het gevolg was een algeheele vernieling. Daarbij moest de bevolking in de kelders een toevlucht zoeken. Dat was echter nog niet voldoende. Want na dit bombardement volgden de jachtvliegtuigen, die een regen van kogels over de stad joegen en bovendien met brandbommen de stad in vuur en vlam zetten. Toen kreeg de bevolking de keus tusschen een dood door het mitrailleurvuur of een dood door verstikking of verbran ding. Ziedaar in het kort de daad van Fran co's troepen, een daad, die aan duizenden den dood heeft gekost of waardoor in elk geval duizenden zwaar gewond werden. Het was een daad, die uit militair oog punt bezien, niet noodig was, omdat er geen enkel militair succes mee te behalen viel. Het was een demoraliseeren van de burgerlijke bevolking van een oude, on verdedigde stad, -het waseen wraak zuchtige vernieling van de wieg van het Baskische land De verontwaardiging over dit gebeuren is in het buitenland groot en vooral de geste van generaal Franco zelf die for meel en officieel deze vernieling ontkent wordt sterk becritiseerd. Juist die ont kenning heeft in Engeland de stemming jegens Franco verbitteid, terwijl het bombardement daar met grooten ernst als een onmenschenlijke daad wordt getee- kend. Reeds hebben het algemeen bestuur van het Britsche vakvereenigingsbond en het bestuur der arbeiderspartij gezamen lijk een verklaring gepubliceerd, waarin gezegd wordt, dat de „monsterlijke mis daad, begaan op de weerlooze Baskische hoofdstad, waarvoor geen schijn of scha duw van militaire reden of verontschuldi ging wordt gegeven, als een gewelddaad tegen de menschheid en een schending van de beginselen der beschaving moet wor den beschouwd." In het Engelshe Lagerhuis is het ge beurde ook uitvoerig behandeld. Daar heeft Eden op een desbetreffende vraag geantwoord, dat de regeering de daad van Franco streng veroordeeld en aan beide vechtende partijen zal kenbaar maken, hoe zij over deze actie denkt. Bovendien zal de Engelsche regeering trachten, een regeling te treffen, om de burgerlijke be volking voor een herhaald gebeuren te vrijwaren. Eden zou het liefst een schik king treffen, waarbij een einde zou kun nen worden gemaakt aan praktijken, die door de geheele beschaafde wereld moeten worden betreurd. Uit bovenstaande blijkt wel, hoe men .n Engeland de daad van Franco afkeurt. Dan is er Berlijn! Het is volkomen be grijpelijk, dat de Berlijnsche pers ver ontwaardigd is. Immers, van de zijde der Spaansche regeering is meegedeeld, dat het bombardement geschiedde door Duit sche vliegtuigen. Zoo zegt het „Berliner Tageblatt", dat op den dag, waarop het luchtbombardement werd uitgevoerd, een luchtaanval in het geheel niet mogelijk is geweest. Het blad meent, dat de buiten- landsche pers deze berichten slechts ver breidt, om de aandacht af te leiden- van de ontzettende en volkomen nuttelooze ver woestingen, welke de roode benden op De Spaansche revolutie Opwinding over het gruwzame bombardement van Guernica. De situafie van Biibao wordt kritiek. Radio Nacional heeft een bericht van het groote hoofdkwartier van de troepen van Franco gepubliceerd waarin wordt gezegd, dat Durango door de troepen van Franco is génomen, niettegenstaande den dichten mist, welke het aan artillerie en luchtmacht onmogelijk maakte op te treden. De vijand had een groot aantal bataljons te Durango geconcentreerd om hard- nekkigen tegenstand te bieden, doch dit was nutteloos, het front werd doorbroken en talloozen werden krijgs gevangen gemaakt. De regeeringstroe- pen verloren in de loopgraven voor de stad meer dan driehonderd dooden. De kolonne van de rechtsche troepen, welke den rechtervleugel van de aanval lers vormde, is na het bezetten Lequeito, vier kilometer voorbij deze plaats opge rukt. Van de overige fronten wordt weinig bi- zonders' gemeld. De actie beperkt zich tot het Baskenland, waar de rechtsche troepen wederom een aantal dorpen hebben bezet. De voorhoede staat thans twee kilometer voor Guernica. Het groote hoofdkwartier van Franco verklaart verder van Baskische vluchte lingen vernomen te hebben dat Guernica en andere steden door de volksfrontmilitie werden verwoest, dat de rechtsche lucht macht Guernica niet kon bombardeeren blijkt wel uit het feit, dat de rechtsche door den dichen mist niet kon opstijgen. Over de ontruiming van Durango door de regeeringstroepen wordt nader gemeld, dat de linksche de hoogten ten zuiden van de stad nog bezet houden. Gistermorgen vielen Mooren, die uit de bergen ten noord oosten van de stad afdaalden, en „requetes" Durango aan, terwijl zij voortdurend door de luchtmacht gesteund werden. De vlieg tuigen bestookten de stad met bommen en machinegeweervuur en opereerden verder langs den hoofdweg naar Biibao tot Amo- rebieta.' Het klooster aldaar, dat als zie kenhuis dienst deed. is eveneens door ma chinegeweren beschoten. Radiozender Requetes deelde de volgen de berichten van het groote hoofdkwartier, welke tot zeven uur gisteravond waren binnengekomen: Van de fronten in Aragon, Avila, Soria, Asturie en Leon valt niets te vermelden. Aan het front in Biscaye hebben onze troe pen in de laatste dagen een schitterende operatie voortgezet. Gisteren hebben onze troepen de hoogten bij Calamonda en Le queito, bij de kust, bezet, zij hebben ver der Guerrita, Arbecequi en de hoogte van Montrone bezet, bovendien hebben de rechtsche troepen tal van dorpen in bezit genomen, waardoor zij de fronten in Bis caye en Guipuzcoa over een lengte van meer dan 100 K.M. konden doorbreken. De vijand is geheel gedemoraliseerd sinds de zegentocht onzer troepen is begonnen. Durango is, door onze troepen bezet. De vijand heeft geweldige verliezen geleden en onze troepen is een aanzienlijke hoe veelheid oorlogsmateriaal in handen geval len. Het aantal krijgsgevangenen is zeer groot. De vijand is volkomen op de vlucht. De rechtsche troepen bevinden zich op twee K.M. van Guernica nadat zij Amoroto hadden bezet Het luchtbombardement van Guernica; verontwaardiging over Engelsche pers berichten. De Duitsche ochtendbladen hebben met verontwaardiging de Engelsche persberich ten ontvangen aangaande het luchtbom- haar terugtocht naar Biibao in de stad Eibar aangericht hebben, waarbij inge zetenen zijn meegesleurd of vermoord, als ze niet wilden/ meegaan. In denzelfden geest schrijven de andere Duitsche bladen en zij wijzen er in 't al gemeen op, dat het noemen van Duitsche vliegtuigen slechts is geschied, om de aandacht van de activiteit der Fransche er; Russische vliegtuigen, die aan de zijde der regeering strijden, af te leiden. bardement van Guernica met behulp van Duitsche vliegtuigen. Geïnspireerd van hooger hand noemen zij unaniem de in de Britsche pers verschenen berichten .Bolsjewistische leugens tot het afleiden van de aandacht". Het „Berliner Tageblatt" schrijft, na op nieuw te hebben verklaard dat Eibar door de regeeringstroepen werd geplunderd al vorens het ontruimd werd, dat een deel der buitenlandsche pers de aandacht der open bare meening van deze afschuwelijke mis daden tracht af te leiden. Als men, aldus het blad, verder de honderden vliegtuigen in aanmerking neemt, die in het Bolsje wistische kamp opereeren, is deze handel wijze te dwaas om uitwerking te hebben. De indruk in Engeland. De bij de linksche openbare meening in Engeland gewekte verontwaardiging over het bombardement van Guernica heeft weer klank gevonden in het Lagerhuis, waar Attlee en verschillende Labourafgevaardig- den en liberalen gevraagd hebben een protest in te dienen bij het bestuur van Salamanca. Attlee vroeg of de minister van Buitenlandsche Zaken onmiddellijk maat regelen zou nemen om tezamen met andere mogendheden een collectief protest in te dienen bij Franco en Hitier tegen het bom bardeeren van burgers en open dorpen in Spanje. Eden antwoordde, dat de regeering ieder bombardement van de burgerbevolking betreurde. Op een andere vraag- verklaarde Eden, dat buitenlandsch oorlogsmateriaal aan beide kanten gevonden wordt. Spr. is voorstander van het streven naar een ac- coord, dat een einde kan maken aan derge lijke daden, die, wie ook de uitvoerders zyn, slechts betreurd kunnen worden door de beschaafde wereld. De antwoorden van Edij, die er steeds op wees, dat van beide kanten ongeoorloofde feiten te melden vallen, wekten het ongenoegen van de Labourleden, die daartegen protesteerden. Op een vraag van den communist Gallagher luidende: Is het niet juist, dat de Spaansche regeering het tot een punt van eer gemaakt heeft te vermij den open steden te bombar deeren, antwoordde Eden: Neen, dit is niet juist. Een langdurig geroezemoes volgde op dit antwoord, dat door de conservatieven goedgekeurd en door de linksche oppositie hevig becritiseerd werd. De voox-zitter van het Lagerhuis kwam tusschenbeide en wist een einde te maken aan de discussies. Intusschen hebben het dementi, waarin de rechtsche Spaansche autoriteiten positief ont kent deel te hebben genomen aan het bombardement van Guernica en de verkla ring van de Baskische regeering, die het Duitsche hoofdkwartier beschuldigt bevel te hebben gegeven tot het bombardement, politieke kringen te Londen bevreemd. Men bepaalt zich in deze kringen er voor het oogenblik toe te constateeren, dat deze beide feiten niet noodzakelijkerwijze met elkander in strijd zijn. De avondbladen leve ren weinig commentaar. „Er hangt een mysterie om het bombardement van Guer nica, de oude Baskische hoofdstad", schrijft de Evening Standard. Nieuwe verklaring van president Aguirre. De president van de Baskische regeering heeft nogmaals verklaard: „Ten aanzien van het cynisme van de op standelingen, die ons verantwoordelijk dur ven stellen voor het in brand steken van deze steden, protesteer ik krachtig voor ge heel de wereld en ik doe een beroep op het getuigenis van de talrijke journalisten en consulaire vertegenwoordigers, die met af schuw het vernielende instinct van de huur lingen in dienst van de Spaansche fascisten konden vaststellen. Voor God en voor de geschiedenis, welke over ons zal oordeelen, bevestig ik, dat gedurende drie uur dertig Duitsche vliegtuigen met ongekende hard nekkigheid de onverdedigbare bevolking van de historische stad Guernica bombamdeer- den en de vluchtende vrouwen en kinderen met hun mitrailleurvuur achtervolgden. Ik vraag thans aan de beschaafde wereld of zij zal toestaan dat, een volk, welke eerste zorg steeds was de vrijheid en de democratie te verdedigen, waarvan de boom van Guernica sedert eeuwen het symbool was, wordt uitgeroeid, ik geloof dat de mo gendheden de 300.000 vrouwen en kinderen, die een toevlucht hebben gezocht in Biibao, te hulp zullen komen. Voor de mannen vragen wij niets, want de onwrikbare wil om de vrijheid van het volk te verdedigen, zal ons de kracht geven, de grootste offers met kalmte te brengen". Franco dreigt koopvaardijschepen met luchtbombardement. Het Engelsche ministerie vari handel heeft gisteren aan de verschillende Britsche scheepvaartvereenigingen mededeeling ge daan van den inhoud van een manifest, dat rechtsche Spaansche autoriteiten te Ferrol en Ceuta Maandag ji. per radio tot de koop vaardijschepen Lebben gericht. De tekst van dit document luidt als volgt: Alle schepen, van welke nationaliteit ook, die varen in de territoriale wateren ten Noorden van Spanje, tusschen de lengte graden van Kaap Video en Kaap Machi- chaco, en zich op minder dan drie mijl van de kust bevinden, zullen, indien zij op ver zoek van de schepen der rechtsche vloot niet stoppen, door de luchtmacht gebombardeerd worden. De inname van Durango. De correspondent van Havas bij de troe pen van Franco bericht, dat Durango werd genomen, nadat het geheel door de rechtsche troepen was omsingeld. De Basken hadden hier ongeveer vijfduizend man met twintig zware vechtwagens samengetrokken. Vanaf gisterochtend vuurde de artillerie van Fran co op de concentraties van den vijand en een aantal vechtwagens werden buiten ge vecht gesteld. Tegen één uur in den middag waagden de regeeringstroepen twee uitval len, een naar het noordwesten, de andere naar het zuid-westen. Zij werden evenwel teruggedreven door het kruisvuur van de automatische vuurwapens en het spervuur van het berggeschut. Onder dekking van het vuur slaagde de genie van Franco er in, een brug te slaan ter vervanging van de brug, welke door de regeeringstroepen was ver nield, en te half vier in den middag drongen de brigades uit Navarra, gesteund door de Requetes en Phalanxisten de stad definitief binnen. Na de bezetting van Durango maakten de rechtsche troepen zich nog meester van twee dorpen, welke op tien kilometer ten noor den van Durango liggen, terwijl ook de ber gen Capuna y Motrella werden bezet. Niettegenstaande het laconieke commu niqué, is het aantal krijgsgevangenen zeer groot en kan men zeggen, dat het een re cord is sedert het offensief in het Basken land. Vermoedelijk bedraagt het vijfduizend Basken, die Durango verdedigden en niet te rug konden trekken. Gisteravond waren de troepen van Franco over een frontlengte van meer dan honderd kilometer opgerukt. Militair verdrag tusschen Itn'ië en Duitschland. Ristelbueber, de diplomatieke me dewerker van de „Petiti Journal" schrijft ten aanzien van het komende bezoek van von Blomberg aan Rome dat hij zal trachten met de militaire chefs van Italië de bestaande politieke overeenkomst uit te breiden met een militair verdrag. De Duitsche kerkstrijd. De Duitsche regeering is voor nemens de processen wegens zeden delicten tegen geestelijken door middel van de radiozenders te ver spreiden. De ochtendbladen die melding maken van. dit plan van propaganda tegen de kerk, noemen een aantal van deze processen. De actie in de pers tegen de kerk' is feller dan ooit. De „Völkische Beobachter" schrijft: „Rukt de sexueele misdadigers de maskers af". Het blad verheelt niet, dat het de bedoeling is van de leiders om door middel van deze processen druk uit te oefenen op het Vatikaan. De argumentatie van de „Völkische Beobachter" wordt door alle bladen over genomen. Men wijst er op, dat zoo groot mogelijke publiciteit moet worden ge ge- De aanstaande tweede kamerverkiezingen. Het aantal stemgerechtigden. De verkiezingsdienst van het A.N.P. deelt mede: Het aantal stemgerechtigden voor de Tweede Kamer-verkiezingen, welke op 26 Mei a.s. zullen worden gehouden, be draagt 4.442.134. Bij de vorige Tweede Kamer-verkie- gen, gehouden in April 1933, bedroeg het aantal kiezers 4.126.490, van wie 3.899.655 (94.50 pCt.) aan de stemming hebben deelgenomen. Bij de verkiezingen voor de provin ciale staten, gehouden in April 1935, bedroeg het aantal kiezers 4.238.446, van wie 3.945.456 (93.09 pCL) aan de stem ming hebben deelgenomen. Het aantal kiezers in de onderschei dene kieskringen is bij de aanstaande verkiezingen als volgt: Kieskring I 's-Hertogenbosch 244.851 Kieskring II Tilburg 216.807 Kieskring III Arnhem 249.182 Kieskring TV Nijmegen 214.641 Kieskring V Rotterdam 330.703 Kieskring VI 's-Gravenhage 278.304 Kieskring VII Leiden 230.802 Kieskring VIII Dordrecht 290.315 Kieskring IX Amsterdam 499.009 Kieskring X Den Helder 204.155 Kieskring XI Haarlem 253.618 Kieskring XII Middelburg 139.779 Kieskring XHI Utrecht 244.421 Kieskring XTV Leeuwarden 227.127 Kieskring XV Zwolle 290.498 Kieskring XVI Groningen 223.550 Kieskring XVH Assen 103.786 Kieskring XVIII Maastricht 250.586 ven aan de processen, welke binnenkort zullen beginnen tegen meer dan duizend leden van de kerk, die in staat van be schuldiging zijn gesteld. Deze houding van. de pers doet veron derstellen, dat de Duitsche autoriteiten voornemens zijn binnenkort een reeks nieuwe maatregelen te nemen tegen de katholieke geestelijkheid, voornamelijk op onderwij s -gebied De gezondheidstoestand van den Paus weer minder goed. Opnieuw teekenen van vermoeidheid. De gezondheidstoestand van den paus be gint opnieuw in zijn omgeving eenige onge rustheid te baren. De paus verleent op nor male wijze audiëntie. Hij heeft gister duizend jonge paartjes ontvangen. Er vertoonden zich weer teekenen van vermoeidheid en de beenen zijn opnieuw gezwollen. FRANKRIJK'S ECONOMISCHE VOORUITZICHTEN. Toestand niet rooskleurig. In de Dinsdagmiddag gehouden algemeene vergadering van aandeelhouders der Societes Generale heeft de voorzitter, Joseph Simon, volgens de „Times" verklaard, dat het eco nomisch herstel in Frankrijk in zekere in- dustriën tot stilstand schijnt te zijn gekomen. Volgens de meening van den heer Simon is de algemeene economische toestand niet be moedigend. Het wordt iederen dag duide lijk, dat het herstel, waarop zoo velen hun hoop hadden gesteld, wisselvallig is Dit beteekent niet, dat zij alle hoop op een spoedig herstel van den handel behoeven op te geven, doch zulk een opleving zou noch duurzaam, noch gezond zijn, indien zij niet rust op gezonde grondslagen. Veel hangt ervan af, hoe de onlangs aangenomen soc;ele wetgeving wordt toegepast. Velen zijn het in beginsel eens met de daarin vervatte hervormingen, maar deze mogen niet worden toegepast, zonder reke ning te houden met alle bijkomende factoren. DE JAPANSCHE OLIEVOORZIENING. Gasoline voor vliegtuigen. De woordvoerder der admiraliteit heeft bekend gemaakt, dat het vlootbrandstoffen- depot te Tokuyama in Sjibokoe er in ge slaagd is gasoline te vervaardigen voor vlieg- tuigengebruik uit ruwe gasoline, die gewon nen is uit ruwe olie door een proces van hydrogeneering. De woordvoerder verklaar de, dat Japan in staat is zich door dit nieuwe proces zoowel voor vredes- als oorlogstijd te voorzien van gasoline voor vliegtuigen. Naar verluidt, is de fabriek voor het vloei baar maken van steenkool in staat een der gelijke gasoline te vervaardigen door het installeeren van een uitrusting voor het hydrogeneeringsproces.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1937 | | pagina 1