DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. DEOPMARSCH NAAR BILBAO Ho. 109 Dinsdag II Mei 1937 139e Jaargang De algemeene toestand. De Spaansche revolutie Prinses en Prins eeregasten. als De anarchistische opstand in Barcelona. De insluiting van Bilbao. De evacuatie van Bilbao. Het bombardeeren van open steden. De Eerste Kamerverkiezingen. Drie dooden bij auto ongeluk. Met een vaart van 100 K.M. op een stilstaande vrachtauto ingereden. Gemeente-secretaris steelt f 415.—. ALKMAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt EL KEN AVOND, behalve Zon* en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN: Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur; C. KRAK. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. Alkmaar, 11 MeL Italië is een keizerrijk, een imperium. Nog niet zoo heel lang, maar net lang genoeg, om feest te vieren. Want het was Zondag net een jaar geleden, dat de Italiaansche troepen Addis Abeba binnentrokken, waar mee de verovering van Abessinië practisch een feit was geworden. Met die verovering was de laatste hand gelegd aan de stichting van het Italiaan sche koloniale rijk, dat van toen af bestond Uit Abessinië, Eritrea, Libyë en Somaliland en dat met Italië zelf het imperium Italië vormt, aan welks hoofd staat de keizer koning (die dus als zoodanig het Engelsche koningshuis is terzijde gestreefd!), en dat geregeerd wordt door den Duce, Mussolini- him-self. Er is Zondag feest gevierd in geheel Italië en Mussolini heeft op het historische balcon van het Palazzo Venezia te Rome, waar hy tientallen redevoeringen heeft uit gesproken, de menigte begroet met een daverende speech, die geweldig insloeg en waarin hij vertelde van de grootheid van het nieuwe oude Rome, dat de Middelland- sche Zee zal beheerschen. En waarin hy de volgende merkwaardige woorden sprak: „By de viering van dezen dag komt een rechtmatige trots tot uiting, en zy staat in het drievoudig teeken van roem, macht en vrede. Vrede voor ons, vrede voor allen, die hem willen en die luisteren naar de waarschuwing, welke uit het geweten en de ziel van het volk opwelt. Wy willen op Afrikaanschen grond de Italiaansche be schavingszending voltooien, geleid door den lictoren bundel en, zoo noodig, met omver werping van de tegenwoordige en toekom stige hinderpalen. Wy zyn ons bewust van onzen wil tot voleinding van deze taak". De menigte op de Piazza Venezia hield eerst op met den Duce toe te juichen, toen hy, na voor den elfden keer op het balcon te 2yn verschenen, vroeg: „Waarom ver zoekt gy my nog om woorden!" Een stem antwoordde: „Omdat uw woorden onze gids zyn". „Zijn de feiten u niet sprekend genoeg?" vroeg de Duce. „Ja", antwoordde de me nigte. „Die in de toekomst zullen nog op zienbarender zyn", besloot Mussolini. Hierna verspreidde zich de menigte lang zamerhand. „Vrede voor ons, vrede voor allen, die hem willen en die luisteren naar de waar schuwing, welke uit het geweten en de ziel van het volk opwelt". Tot wie zyn deze woorden gericht? Tot Engeland? Waarschijnlijk weL want Enge land heeft tot nu toe nog nooit de verove ring van Abessinië door Italië erkend en Engeland behandelt Hailé Selassi nog steeds als het officieele staatshoofd van Abessinië. En Engeland erkent den koning van Italië niet als keizer van het Italiaan sche imperium. Vandaan, dat Mussolini boos is op Enge land. Hy wil erkenning van het imperium en daarom zal Italië o.a. niet by de Engel sche kroningsfeesten tegenwoordig zijn en daarom zyn de Italiaansche correspondenten uit Engeland teruggeroepen. Al is dit niet het eenige, wat Mussolini hindert. Want daar is nog altijd Spanje met Mussolini's vriend Franco! Mussolini heeft in Spanje meer last van Engeland, dan hy verwacht had. Engeland was het, die zyn zin kon doordrijven in de „vrywilligers-kwestie", waardoor het ver boden werd, om vrijwilligers te zenden naar Spanje. Engeland's kranten waren het, die nog steeds meedeelde, dat Italië toch doorging met het zenden van vrijwilligers. Engeland zit Mussolini al te vaak dwars in Spanje, niet direct, maar indirect. En dat kan Mussolini niet best verkroppen. Want Spanje is voor hem van zeer groot De strijd aan het Baskische front wordt voortgezet. Terwijl de Basken trachten verloren terrein te heroveren in het bergmassief van de Solluve, heb ben de rechtschen hevige gevechten ont ketend ten westen van Guernica, door welke streek zy den weg Bilbao-Bermeo trachten te bereiken. Tanks zyn hen hier tot een krachtig strijdmiddeL De recht- sche luchtmacht heeft een groote activi teit vertoont. Hier volgt nog een strydbericht uit het rechtsche kamp: Zondagochtend vroeg zyn de troepen van generaal Mola tot den aanval overgegaan in de richting van het massief Vizcargi. De ope ratie werd gesteund door een krachtige voorbereiding der artillerie. De tegenstand der regeeringstroepen welke bijwijlen zeer krachtig was, werd gefnuikt. Toen de eerste stellingen bezet waren, konden de recht sche troepen gemakkelijker opdringen. De regeeringstroepen op hun beurt hebben ten noorden van Guernica hun actie ingezet. Er deed zich daar een kort, doch zeer hevig ge vecht voor van man tegen man, de rechtsche troepen hebben daarop hun reserves in het vuur gezonden, welke de bedreigde stellin gen ontzetten en den vijand tot den terug tocht dwongen. De militietroepen, welke door de recht sche troepen onder een vernietigend mitrail- leurvuur werden genomen, werden ingeslo ten. Krachtens een gisteren gepubliceerd de creet is José Antonio Aquirre, president der Baskische regeering en raadsheer voor de verdediging, belast met het onmiddellijke legercommando. Een ander decreet hervormt het kader van den generalen staf en benoemt Ernesti Lafuente tot chef van den staf, te vens zal deze de leiding der krijgsverrich tingen op zich nemen. Rechtsche mededeelingen. In de officieele mededeelingen van het groote hoofdkwartier der opstandelingen wordt gezegd, dat aan het front in Biskaje de rechtsche opmarsch ten zuiden van den berg Sollube wordt voortgezet. Santa Cruz de Rigoitia, de hoogten ten zuid-westen en ten noord-westen van dit dorp en die ten noorden van Biscarriz werden opgenomen Het dorp Rigoitia is door de linkschen in brand gestoken. De vijand leed zware verlie zen en liet meer dan 200 dooden op het slagveld achter, terwijl veel oorlogstuig door de troepen van Mola werd buitgemaakt. Er werden 147 gevangenen gemaakt De linkschen verloren vele dooden bij een mislukten aanval bij Amorebieta. Noorde lijk van den berg Sollube zijn de troepen van Mola tot voorbij Basigo de Baquio op gerukt. Een linksche aanval bij Cilleruelo de Bricia werd afgeslagen met zware verliezen. In den sector Toledo aan het Madrileen- sche front zyn de linksche troepen tot een krachtigen aanval tegen de door de recht schen bezette stellingen overgegaan. Onge twijfeld aldus het legerbericht om hun onjuiste mededeelingen der laatste dagen te rechtvaardigen. De vijand werd met zware verliezen teruggeslagen, hoewel hij veel oorlogstuig en troepen had bijeengebracht en zijn artillerie een groote bedrijvigheid aan den dag had gelegd. Krijgsgevangenen verklaarden, dat de regeeringstroepen in de wanorde meer dan 2000 man verloren had den. In den middag trokken de ilnksche belang. En Franco is er een van zijn groot- troepen in wanorde terug, achtervolgd door ste vrienden, die hem het volgende tele gram toezond by de gelegenheid van het één-jarig bestaan van het Italiaansche im perium: „Bij den verjaardag van de stichting van het fascistische keizerrijk zend ik Uwe Excellentie uit naam van het eeuwige ware Spanje, dat overwinnend strijdt tegen het communisme, de uitdrukking van myn be wondering en toegenegenheid voor het edele, roemrijke Italiaansche volk, dat on der geniale leiding leiding van Uwe Excel lentie de grootheid van het onsterfelijke Rome weerziet". Mussolini heeft hierop geantwoord: „Hartelijk Uwe Excellentie dank zeggen de uit naam van de fascistische regeering en uit myn eigen naam wil ik de vurigste wenschen voor den triomf van de nationale Spaansche zaak hernieuwen". Wat buitengewoon vriendelijk en harte lijk, deze telegrammen-wisseling. 't Is alleen maar jammer, dat de politiek d« hoofdrol speelt in dezen één-acterl de troepen van Franco. Ook bij het Escoriaal is een aanval afgeslagen: hier werd een links vliegtuig neergeschoten. De onderdrukking der anarchisten in Barcelona. Het „Journal" publiceert een telegram van zijn correspondent te Perpignan, waar in bijzonderheden over de onderdrukking van den anarchistischen opstand te Barce lona worden gegeven, volgens mededeelin gen van een uit Barcelona komend reiziger. Dit telegram zegt o.m., dat generaal Po- zas van volledige volmachten is voorzien en beschikken kan over verscheidene duizen den man militietroepen alsmede over uit Valencia gezonden oorlogschepen, die m de haven van Barcelona voor anker liggen. On middellijk na zijn aankomst trachtte gene raal Pozas de orde in het centrum van Bar celona te herstellen en hij is daar tamelijk in geslaagd. In de voorsteden en omliggende plaatsjes behield de anarchistische federatie daarentegen geheel en al de macht. De reiziger deelde enkele bijzonderheden mede over de hevigheid waarmede de onder drukking te Barcelona werd uitgevoerd. De kern der anarchisten was in het Fransche station gevlucht. De gardes, die gesteund werden door gevechtswagens, bestormden letterlijk het gebouw. Alle anarchisten, die er zich in hadden teruggetrokken, werden afgemaakt. Velen hunner wierpen zich uit de ramen van de eerste verdieping en von den op deze wijze den dood. Volgens den reiziger schijnt het, dat ieder die in Barcelo na in het bezit werd gevonden van een kaart der vrijheidsjeugd onmiddellijk met een re volverschot in den nek werd neergeveld. Op bevel van Pozas wordt op deze wyze een ware militaire dictatuur in Barcelona geor ganiseerd. Gen. Pozas deinst voor geen en kel middel om de a ïarchisten uit te roeien terug en men zag dan ook de uit Valencia gezonden oorlogschepen de wijken van Bar celona en de naburige nederzettingen waar de jeugdige anarchisten zich handhaven, bombardeeren. De militante anarchisten zou den van hun kant in alle voorsteden van Barcelona loopgraven hebben aangelegd en hopen op die manier de troepen der genera liteit te beletten de buitenwijken te zuive ren. Tenslotte kan hier nog aan worden toege voegd, dat men generaal Pozas het voorne men toeschrijft een expeditie te organisee- ren tegen dé anarchistische strijdkrachten van Puigcerda en Spynsch Derdagne. Gisteravond zijn de Carimare en Chateau Palmer met vluchtelingen uit Bilbao in de haven Paaillac aangekomen. Volgens de passagiers is de toestand te Bilbao normaal. De trams rijden en de bioscopen zyn geopend, doch steeds vliegen toestellen van de rechtschen over de stad. De Baskische regeering kan geen vliegtuigen meer hier tegenoverstellen. Sedert de aankomst van de Britsche schepen is de levensmiddelen voorziening verbeterd. Toen de Carimare zich tien mijl uit de kust bevond, stoomde een gewapende traw ler van Franco op het schip af, doch toen dit schip de Fransche oorlogsschepen zag, maakte het rechtsomkeert. Ook de Almi- rante Cervera, die het schip wilde tegen houden, zag hiervan af, toen het de Fran sche en Britsche oorlogsbodems zag. België bereid om deel te nemen. In een officiëel communiqué, dat na af loop van den Belgischen ministerraad van gisteren is uitgegeven, wordt gezegd, dat de raad den minister van buitenlandsche za ken, Spaak, heeft gemachtigd de Fransche en de Engelsche regeering te laten weten, dat de Belgische regeering bereid is, voor zoover haar dat mogelijk is, deel te nemen aan de humanitaire maatregelen, die men voor de burgerlijke bevolking van Biscaje wenscht te nemen. Een merkwaardige beschouwing van het Duitsche militaire weekblad. Het Militaire weekblad, het oudste Duit sche militaire tijdschrift, behandelt in zijn laatste aflevering de kwestie van het bom bardeeren van open steden naar aanlei ding van het beweerde bombardement van Guernica. „Geen enkele staat", aldus het orgaan, „is op het oogenblik in staat af te zien van een bombardement van open ste den, hetwelk tot nog toe in strijd was met het volkenrecht. Immers, indien men daar van afstand zou doen, dan zou men het doel van den oorlog daarmede benadeelen. Tot nog toe spaarde men het vijandelijk gebied voor zoover dit achter de frontlijn lag en men kon dit zonder bezwaar doen, omdat dit gebied practisch niet aan te vallen was. Maar de techniek heeft den volke het wa pen der luchtvaart gegeven, waarmede men in oorlogstijd de volkshuishouding van den vijand achter het front kan aanvallen". En dan zoekt het tijdschrift een rechtvaardi ging van de noodzakelijkheid van een bom bardement van open steden in den aard van den totalen oorlog. „Deze wordt gevoerd tusschen volken en omvat niet alleen de militaire strijdkrachten". „De oorlog van volken neemt den vorm aan van een economischen strijd; hy beperkt er zich niet toe den tegenstander wapens te Onze kroonprinses op de eereplaats naast Koning George VI. Sedert de aankomst van het prinse lijk paar in Londen behooren prinses Juliana en prins Bernhard tot de meest gevierde eeregasten, die telkens wanneer zy in het publiek verschijnen sympathiebetuigingen in ontvangst moeten nemen, zoodra zy herkend worden. Zooals reeds gemeld werd, hebben de prinses en de prins gistermorgen bezoek gebracht aan koningin Mary in Marlboroughhouse, waar de prinses haar gemaal aan de koningin en aan koning Maud van Noorwegen heeft voorgesteld. In den namiddag hebben de prinses en de prins bezoek ontvangen van de ver schillende vorstelijke gasten, die in Buckingham-Palace verblijf houden en ook zelf eenige bezoeken afgelegd, o.a. bij het kroonprinselijk paar van Noorwegen. Aan het groote banket, dat gister avond in Buckingham-Palace werd ge houden, en dat een der luisterrijkste feesten is geworden, hetwelk men zich hier herinnert, zat prinses Juliana, die gekleed was in een avondjapon van zilverbrokaat, op de voornaamste eere plaats aan de hoofdtafel, n.L aan de rechterhand van koning George VI, Prins Bernhard was gekleed in ma rine-uniform, in het groote-tenue var luitenant ter zee eerste klasse. Na afloop van het banket bleven de gas ten nog eenigen tijd in de zalen van het pa leis bijeen, waarna het prinselijk paar, tus schen elf uur en half twaalf zich naar het House of Parlement begaven, naar de re ceptie, die de Speaker van het Lagerhuis daar aanbood. Hier waren meer dan twee duizend gasten aanwezig, en bij den ingang ontstond zulk een gedrang, dat de prinses en de prins van elkaar gescheiden werden, evenals de prinses Royal en haar echtge noot de Earl van Harewood, doch in het gebouw zelf vond men elkaar terug. Prin ses Juliana keerde reeds vóór twaalf uur naar Buckingham-Palace terug, terwijl prins Bernhard nog korten tijd zich met verschillende andere genoodigden bleef on derhouden. Hedenmiddag waren de prinses en de prins de gasten van den hertog en de her togin van Kent, die het prinselijk paar in hun woning aan Belgrave Square te Lon den een lunch aanboden. Vanavond zullen de prinses en de prins aanzitten aan een diner ten huize van den hertog en de hertogin van Gloucester. In de heden gehouden openbare zitting van het centraal stembureau zyn alle voor de Eerste Kamerverkiezingen ingediende candidatenlijsten geldig verklaard. Wegens het ontbreken van de bewilli- gingsverklaring werden de namen van de volgende candidaten geschrapt: B. W. Th. van Slobbe van de r. k. lijst in Noord-Brabant, waarop als eerste candi- daat voorkomt W. M. van Lanschot. D. Bartels van de in Groningen, Drenthe, Overijssel en Gelderland ingediende lijst der S. D. A. P., waarop als eerste candidaat voorkomt P. Hiemstra. J. L. Nijhingh van de in Groningen, Drenthe, Overijssel en Gelderland inge diende lijst van den Vrijheidsbond en J. Rustige van de in Noordholland en Friesland ingediende lijst der Chr. Hist. Unie. grond in het hooge niveau van onze be schaving", eindigt het weekblad dan zijn beschouwing. Spionnage-organisatie van Franco in de Ver. Staten? Nye, voorzitter van da Amerikaansche commissie, die voor eenigen tijd een onder zoek heeft ingesteld inzake den handel in wapens, heeft aangedrongen op een onder zoek omtrent 't bestaan van een spionnage organisatie, die naar hy zegt ten dienste van Franco en zijn fascistischen staat zou staan. Nye verklaarde, dat de vroegere Spaansche ambassadeur te Washington, Cardenas, en twee oud-leden van het per soneel der ambassade, alsmede een New Yorksche Scheepvaartmaatschappij zich schuldig maken aan handelingen, die de neutraliteit van Amerika bedreigen. Vol gens Nye is da „Mar Cantabrico", die on- tlangs in de Golf van Gascogne met een onthouden, maar bedreigt eveneens door belangrijke lading munitie, bestemd voor de honger en gebrek de burgerbevolking van Spaansche regeering, is opgebracn e- Vannacht om twee uur is op den grooten verkeersweg 's-Hertogenbosch Tilburg onder Enschot een zeer tragisch auto-ongeluk gebeurd, dat aan drie personen het leven heeft gekost, terwijl één inzittende is gewond. In de bestelauto, een Chevrolet, waren behalve de bestuurder, de 32-jarige heer A. van Disseldorp uit Princenhage, van beroep bakker, nog gezeten zijn echtgenoote, de 31-jarige Alberta Gerarda Esselink, hun 2%- jarig dochtertje Hannie van Disseldorp, en de vader van den bestuurder, Jan Cornelis van Disseldorp. Komende ter hoogte van de villa Langen- akker onder Enschot moest de auto een langs den weg staande groote vrachtauto passeeren. Deze vrachtauto, afkomstig uit Denemarken en geladen met visch, was ge heel wit geschilderd. Het is daarom onver klaarbaar, dat de bestuurder deze vracht auto niet heeft gezien. Met een vaart van 100 K.M. moet de bestelauto den wagen van achter hebben aangereden. De bestelauto werd geheel in elkaar gedrukt, de carrosserie drong een meter diep in de vrachtauto. Het bleek, dat drie van de vier in zittenden op slag waren gedood. Alleen de bestuurder bleek niet ernstig gewond te zijn. Hij had slechts een hoofdwonde. De man werd overgebracht naar het ziekenhuis te Tilburg. Het staat zoo goed als zeker vast, dat de bestuurder in slaap was gevallen, toen de botsing geschiedde. In den loop van de morgen hebben de officier van justitie te Breda, mr. Deelen, en de expert Fick een justitioneel onder zoek ingesteld. Een ooggetuige, een in den nabijheid wonende landbouwer, had ge zien, dat een vrouw achterover uit het por tierraam hing. Zij stamelde nog enkele on verstaanbare woorden, doch moet direct daarop zijn overleden. In den wagen vond de ooggetuige den grootvader en het kind liggen. Zy gaven geen teeken van leven meer. Daar zy on der een reisdeken lagen, mag verondersteld worden, dat de drie slachtoffers geslapen hebben. De bestelauto was om één uur uit Utrecht, waar het gezelschap een feest had bijgewoond, vertrokken, en had dus den afstand van circa 75 K.M. van Utrecht naar Enschot in een goed uur afgelegd. De be stuurder heeft dus met een zeer groote snelheid gereden. De vrachtauto, die een bandenlekkage in den Bosch had gekregen, stond op de plaats van het ongeluk, waar de bestuur der met twee andere inzittenden, allen Denen, onder den auto waren gekropen, om de reparatie te controleeren. Juist toen zij onder de auto vandaan waren en in de cabine stapten, gebeurde de botsing. De chauffeur van de vrachtauto heeft een kleine wonde opgeloopen. Van de verongelukte auto is de motor onder de carroserie geschoven. Bestuurder blijft in leven. Dat de bestuurder van de Chevrolet er nog zoo gunstig afgekomen is, is onbegrij pelijk, Alleen was hy wat versuft. Zelfs het stuur van den wagen was afgebroken. De burgemeester van Berkel, de heer Panis en de veldwachterstelden in samenwerking met de marechaussee uit Tilburg een uitge breid onderzoek in. Dokter Schrader uit Oisterwijk, was spoe dig ter plaatse, terwijl pastoor van der Vent uit Enschot geestelijken bijstand ver leende. den vijand zonder rekening te houden met leeftijd of kunne". „Deze oorlog vindt zyn spionneerd door agenten, die verslag hebben uitgebracht. aan Franco Gemeenteraad van Huissen schorst hem voorloopig 3 maanden. De gemeente-secretaris van Huissen (bij Arnhem), de heer J. K., is gisteren wegens fraude in zijn hoedanigheid van secretaris van het crisis-comité gearres teerd. De burgemeester van Huissen ontdekte heden, dat uit de kas van het crisis-comité een bedrag van 415 was verdwenen. De secretaris is hierop op last van den officier vna justitie gear resteerd. Hij heeft een bekentenis af gelegd en is in het huis van bewaring te Arnhem ingesloten. Het uit de kas vermiste bedrag is inmiddels geheel teruggestort. De gemeenteraad van Huissen heeft, in een spoed-eischende vergadering besloten den gemeente secretaris voor den tijd van drie maan den te schorsen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1937 | | pagina 1