DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
S.D.A.P.
Zes personen verdronken.
DE KABINETSCRISIS OPGELOST.
Mr. Dr. J. IN 'T VELDT
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon-
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telel. 3320, redactie 3330.
Ne. 114
Dinsdag 18 Mei 1937
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Pc Spaansche revolutie
De Duitsche materieele belangen in Spanje,
Veel omstreden ijzererts.
Duitschland's belangen
In Noord-Spanje.
Het regeeringsjubileum van
koning Christiaan.
Toch maakte de vorst zijn
gebruikelijke ochtendwan
deling.
Ontploffing op een schip
te Honkong.
Moeilijkheden in Duitsche
boerenbond.
Oorzaak nog onbekend.
139e Jaargang
Met een auto onder Alphen a. d. Rijn
in een sloot gereden.
Terug van den N.S.B. Landdag.
ALKMAARSCHE COURANT.
Oit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK.
De kabinetscrisis.
Zaterdagmorgen is president Azana
begonnen met het raadplegen der poli
tieke leiders. Eerst ontving hij Giral,
den minister zonder portefeuille, die na
afloop verklaarde, dat zijn bezoek geen
bijzondere redenen had. Terstond daarna
ontving de president Manuel Cordero,
van het bestuur der socialistische par
tij en vervolgens José Diaz de alge
meen secretaris der communistische
partij. Deze verklaarde, dat hij Azana
had aanbevolen een volksfrontregeering
te vormen, waarin de vakbonden zou
den zijn vertegenwoordigd, zoodat de
regeering uit alle anti-fascistische groe
pen zou bestaan. Tenslotte werd nog
ontvangen Pasqual Tomas, eveneens van
het bestuur der socialistische partij, die
verklaarde, dat een regeering van den
zelfden aard als de voorgaande, en on
der leiding van Caballero, onontbeerlijk
was.
Largo Caballero heeft Zondagochtend een
onderhoud gehad met president Azana,
waarin hy verslag uitbracht van zijn pogin
gen een nieuwe regeering te vormen. De
Communistische partij heeft een nota gepu
bliceerd .waarmede Caballero als regee-
ringschef, niet mee accoord kan gaan, even
min achtte hij deze nota overeenkomstig de
grondwet. Hij heeft aan de partijen mede
gedeeld op welken grondslag hij een nieuwe
regeering wilde vormen.
De politieke en vakvereenigingsorganisa-
ties hebben afwijzend geantwoord op het
voorstel van Largo Caballero inzake de vor
ming eener nieuwe regeering.
De secretaris der communistische partij
heeft geantwoord met een nota, waarin o.a.
gezegd wordt:
„Gisteren hebben wij de minimum voor
waarden voor onze medewerking uiteenge
zet. Wij zijn verwonderd over uw ontwerp,
dat niet alleen volkomen hiervan afwijkt,
doch die een ministeriëele arbeidsorganisatie
blijkt te omvatten, die beneden het peil van
het vorige kabinet blijft. Wij bevestigen
derhalve het besluit der communistische
party, niet aan de door u ontworpen regee
ring te kunnen medewerken."
De socialistische partij heeft medege
deeld, dat zij niet vertegenwoordigd wil zijn
in een regeering, waarin de communisten
geen zitting hebben, en dat de tusschen
dezen en Caballero bestaande geschillen
eerst uit den weg moeten worden geruimd.
Later deelde Largo Caballero officieel aan
Azana mede, dat hij weigerde een ministerie
te vormen.
Hiema heeft Azana den socialist Negrin,
die minister in het demissionaire kabinet
was, belast met de vorming van een nieuw
kabinet.
Negrin heeft een nieuw kabinet samenge
steld. De ministerlyst ziet er als volgt uit:
Minister-president en minister van financiën
en economie Negrin.
Buitenlandsche zaken Jose Giral.
Nationale verdediging Prieto.
Justitie Manuel de Irujo
Binnenlandsche zaken Julian Zugazajoitia.
Onderwijs en gezondheid Hernandez.
Landbouw Vicente Iribe.
Openbare werken en verkeerswezen Ber-
nardo Giner de Los Rios.
Sociale bijstand Jaime Ayguade.
Negrin, Prieto en Zugazagoitia zijn socia
listen, Hernandez, Iribe communisten, Giral
linksch republikein, Giner de Los Rios is
lid van de republikeinsche unie, de Irujo is
Baskisch nationalist en Ayguade is linksch
Catalaan.
Volgens de Daily Herald is de Duit
sche regeering voornemens pogingen in
het werk te stellen om voor haar eigen
militaire doeleinden zich te verzekeren
van de yzerertsvoorraden in Noord-
Spanje, waarop Groot-Brittannië voor
zyn verdedigings- en industriedoelein-
ONS DRUKWERK
ziet er ALTIJD goed uit!
ALKMAARSCHE COURANT, TEL. 3320
DRUKKERIJ COSTER
Largo Cabaflero
den vertrouwt Dr. Schacht, de Duitsche
minister van economische zaken en pre
sident van de rijksbank heeft volgens
de Daily Herald thans openlijk toege
geven, dat de Duitsche oogmerken in
Noord-Spanje tegen de Britsche belan
gen ingaan.
„Daar het erts van Bilbao minstens 7 pro
cent van het geheele Engelsche ertsverbruik
uitmaakt, zoo schrijft de „Deutsche Volks-
wirt", welk blad de spreekbuis van dr.
Schacht genoemd kan worden, verkeeren de
economische behoeften van Engeland's be
wapeningsprogram in gevaar. De tegenwoor
dige toestand reeds, zoo vervolgt het blad,
kan moeilijkheden veroorzaken aan de Brit
sche bewapeningsindustrie bij het verwerven
van grondstoffen, Een blijvend tekort aan
ertsuitvoer uit Bilbao, juist nu een toe
nemende aanvoer dringend noodzakelijk is,
zou het Britsche bewapeningsprogram ern
stig belemmeren."
De Daily Heral deent hierin een aanwij
zing te zien, dat de verovering van Bilbao
door Duitsch bewapenen in Duitschland of
ficiéél beschouwd wordt om de Britsche ver-
dedigingspolitiek te ontwrichten.
Het Baskenland, zoo voegt de Daily Herald
hieraan toe, produceert minstens 70 procent
van Spanje's export aan ijzererts en vele
mijnen zijn Britsch eigendom. Het ijzer uit
dit gebied is bijzonder waardevol wegens
zijn zeer laag gehalte phosphor. Tot voor
kort kwam een stijgend aandeel van Enge
land's invoer aan ijzererts uit Afrika, mee-
rendeels uit Spaansch Marokko. Het ertsge-
bied van Marokko wordt geschat op 25 mil-
lioen ton. De bezetting van dit gebied door
de opstandelingen heeft den Britschen erts-
belangen reeds ernstige schade toegeDracht.
Franco heeft de belangrijkste in het rif
nabij Melïllain in beslag genomen en zendt
de erts naar Duitschland, in uitwisseling voor
wapenen en anderen steun, welken hij van
Berlijn ontvangt.
Indien de „Hitier-Franco troepen" Bilbao
veroveren, zal Franco een groote schuld aan
Berlijn te betalen hebben, en hij zal het be
talen met het ijzererts, waarvan de uitvoe
ring van het Britsche bewapeningsprogram
grootendeels afhangt.
Mededeelingen van het rechtsche
hoofdkwartier.
In het legerbericht van het groote hoofd
kwartier der opstandelingen van gisteravond
wordt medegedeeld, dat de zegevoerende
opmarsch in Biskaje voortduurt. De troepen
van Mola hebben Echano, Epalza, Enacha,
Arrinda, Zudagoitia en de kluis van San
Miquel bezet. De vijand verloor vele dooden,
terwijl vijftig linkschen gevangen zyn ge
nomen. Tachtig man liepen naar de recht
sche troepen over. De meest vooruitgescho
ven stellingen liggen 400 meter van Amor-
bieta verwijderd. Na een schermutseling in
den sector Bonar hebben wij 45 dooden ge
vonden. Van de fronten bij Madrid, Avila en
Soria valt niets te melden.
De zender, die wordt aangekondigd als
„Radio Nacional", heeft medegedeeld, dat de
afdeeling, die in het midden van het front
in Biskaje strijdt, het slechte weer ten spijt,
blijft oprukken in de richting van Amor-
bieta. Op één kilometer van deze stad wer
den de verbindingen afgesneden. De vijand
bood minder tegenstand dan de voorgaande
dagen. De rechtschen vonden vele dooden
en gewonden op het terrein. Aan het einde
van den middag bracht de in het Zuiden
optredende afdeeling een verbinding met de
andere groepen, die Amorbieto moeten om
singelen, tot stand.
Zeventien Spaansche vliegtuigen
landen op Fransch gebied. In
den mist verdwaald.
Zeventien vliegtuigen der Spaansche
regeering, twaalf jagers van Amerikaansche
type en vijf verkenners van Spaansch fabri-
caat, die vanmorgen tegen vyf uur van
Santander waren opgestegen om over de
linies der opstandelingen bij Bilbao te vlie
gen, zijn in den mist verdwaald en tegen half
negen op een terrein by Pontlong gedaald.
Kapitein Gyllenam, administrateur van
het internationale toezicht, is onverwijld van-
de landing in kennis gesteld. De speciale
commissaris der mobiele politie en de Spaan
sche consul begaven zich daar de plaats der
landing. In overeenstemming met de voor
schriften van het ministerie van luchtvaart
zijn de vliegtuigbestuurders uitgenoodigd
naar Spanje terug te keeren. Zy zullen onder
geleide van een Fransch militair toestel op
stijgen, zoodra de weersomstandigheden dat
toelaten.
Enorme belangstelling.
Het zilveren regeeringsjubileum van
koning Christiaan werd ingeluid met een
kerkdienst, waaraan de koningen van
Zweden en Noorwegen, de groothertog
en groothertogin van Mecklenburg de
prinsen George en Christophorus van
Griekenland en alle overige vorstelijke
gasten deelnamen, alsmede de leden der
regeering, en vertegenwoordigers van
de weermacht Voor het altaar werd het
koningspaar ontvangen door den Pool-
schen primaat, mgr. Fuglsang-Damgaard,
bisschop van Kopenhagen. Op den te
rugtocht naar de Amaliaburcht werden
de koning en koningin weer van alle
kanten stormachtig toegejuicht.
De gebruikelijke ochtendrit
ontbreekt niet
De eerste groote verrassing voor de Ko-
penhagenaars en voor de vele bezoekers
van de Deensche hoofdstad was, dat de ko
ning ook Zaterdag, op den dag van zyn 25-
jarig regeeringsjubileum, den gebruikeljjken
ochtendrit te paard door de straten der
stad maakte, zonder eenige begeleiding.
Aan alle kanten werd de vorst hartelijk
toegejuicht, en de toejuichingen groeiden
aan tot een ovatie toen hij van zijn rit terug
keerde op het plein voor de Amaliaburcht.
De muziek van de lijfwacht weerklonk. Al
len ontblootten het hoofd. Saluutschoten
werden gelost en alle kerkklokken beierden.
Het Deensche koningsfeest was begonnen.
De koning verscheen met de koningin en met
de koningen van Noorwegen en Zweden op
het balcon, om een zanghulde in ontvangst
te nemen. Vervolgens namen de recepties
een aanvang.
Met een banket in Christiansborg zyn de
feestelijkheden ter gelegenheid van het re
geeringsjubileum van den koning besloten.
Minister Stauning sprak bij deze gelegen
heid een redevoering uit, waarin hij den
koning namens het volk dank zeide voor al
het goede en groote, dat onder zijn leiding
in 25 jaar tot stand was gebracht.
Ook koning Gustaaf van Zweden richtte
het woord tot koning Christiaan, waarbij hij
herinnerde aan de bijeenkomst der Noord-
sche konigin in Malmo«f in 1914, benevens
aan de gedachte, dat het noorden aaneenge
sloten moet zyn.
Nadat vervolgens ook de koning van Noor
wegen een dronk had uitgebracht op het
welzijn van den Deenschen koning, nam
koning Christiaan zelf het woord voor een
kort antwoord, waarin hy bewogen zijn dank
uitsprak jegens de koningen van Zweden en
Noorwegen voor hun aanwezigheid en den
wensch uitsprak door practische samenwer
king een saamhoorigheid in het noorden tot
stand te kunnen brengen, die in de toekomst
bindend zou moeten blijven.
33 dooden en vele gewonden.
Op een schip in de haven van Hong
kong heeft zich een ontploffing voor
gedaan, waardoor een vijftigtal per
sonen, voor het meerendeel Japan-
neezen, om het leven is gekomen.
Het schip werd volkomen vernield.
Vreeselyke gevolgen.
Later werd gemeld, dat tengevolge
van een ontploffing aan boord van een
stoombarkas van de maatschappij „Osaka
Sjozen Kaisja", die passagiers vervoerde,
tien menschen om het leven zijn gekomen
en zeven zeer ernstig gewond werden,
terwijl een veertigtal opvarenden vermist
wordt.
De vermisten zijn op vier na landver
huizers naar Zuid-Amerika; er zijn vrou
wen en kinderen bij. De oorzaak der ont
ploffing is niet bekend. De lijken werden
langs de boulevard en op de daken van
gebouwen geslingerd. Een viel op eenige
meters afstand van het Reuterbureau, een
ander kwam terecht op de veranda van de
club van Hongkong. Ook in de haven zijn
lijken gevonden. De slachtoffers waren
voor een deel eerste klas passagiers voor
Sjanghai of Japan, maar het meerendeel
bestond uit Japansche derde klas-passa
giers. Op het moment van de ontploffing
lag de barkas gemeerd.
Tien vermisten.
Officieel wordt medegedeeld, dat bij de
ontploffing 33 menschen om het leven zijn
gekomen en 8 personen zwaar gewond zijn.
Verder worden tien opvarenden vermist.
Wilhelm Meinberg, de leider van
de nationaal-socialistische boeren
bond, is door den rijksminister voor
de levensmiddelenvoorziening van
zijn functie ontheven.
Om voor het publiek deze maatregel te
verhelen, aldus Havas, verklaart een offi
ciéél communiqué, dat Meinberg met
voorbereidende werkzaamheden op het
gebied der landbouwcredieten is belast.
Het is evenwel voor niemand een geheim,
dat tusschen Darre en Meinberg ernstige
persoonlijke geschillen bestonden.
Men kan thans verwachten, dat een
reorganisatie van de boeren-organisatie
zal worden voltrokken.
Havas herinnert er aan, dat nog onlangs
alle functionarissen van de boerenorgani-
satie in Westphalen uit hun functie wer
den ontslagen. Dit ontslag in de „Heimat"
van Meinberg wordt in verband gebracht
met de hem zelf betreffende mutatie.
Hedennacht te ongeveer één uur is
op den Rijksstraatweg, even buiten
de kom der gemeente Alphen a. d. Ryn
een personenauto met zes inzittenden,
die terugkeerden van den N.S.B.-
landdag te Lunteren, in een sloot ge
raakt, waarby allen jammerlijk om
het leven zyn gekomen.
De namen van de slachtoffers zyn:
F. van den Bosch, schilder te 's-Gra-
vezande; G. Jongejan, carrosserie
bouwer te 's-Gravezande en zyn beide
zoons M. en A. Jongejan; mej. Meul-
dyk te Hoek van Holland en mej. G.
de Rooy te Honselerdyk.
Hoe het drama zich voltrok.
Het was kort voor één, toen een wiel
rijder uit Alphen a. d. Rijn den op dit
nachtelijk tijdstip verlaten Rijksstraatweg
passeerde. Nabij het erf van den veehou
der Vergeer, dat door een sloot van drie a
vier meter breedte van den weg is ge
scheiden, werd zijn aandacht getrokken
door een rood licht, dat bij nadere be
schouwing het achterlicht van een perso
nenauto bleek te zijn. De wagen lag met
de wielen omhoog in een sloot. Onmiddel
lijk waarschuwde de wielrijder den vee
houder, die niets van het ongeluk had be
merkt en daarop stelden beide mannen een
nader onderzoek in. Het gelukte hun het
portier, dat geheel onder water lag, te
openen.
En tot hun groote ontzetting von
den zy toen de lichamen van vijf
menschen, die geen teeken van leven
meer gaven. Zy slaagden er in de
slachtoffers uit den wagen te bevrij
den, doch een onmiddellijk ter plaatse
aanwezige geneesheer kon slechts den
dood constatceren.
Het horloge van een der slachtoffers
stond op kwart voor één, zoodat het onge-
AFDEELING ALKMAAR.
DONDERDAG 20 MEI spreekt
Burgemeester van Zaandam, In de
KORENBEURS. Aanvang 8 uur.
Entrée IS ct. Werklozen vrjj entrée
HET HUWELIJK VAN DEN HERTOG
VAN WINDSOR.
De hertog van Kent zou het bijwonen.
De „Sunday Referee" bericht, dat de her
tog van Kent en zyn zuster tegenwoordig
zullen zyn bij het huwelijk van den hertog
van Windsor met mevrouw Warfield.
Het blad voegt hieraan toe, dat de moge
lijkheid niet uitgesloten is, dat ook Winston
Churchill en Lloyd George de plechtigheid
zullen bijwonen. Ook Lord en Lady Louis
Mountbatten zouden zyn uitgenoodigd, doch
het blad weet niet of zij de uitnoodiging
hebben aangenomen.
Het blad bericht verder, dat koning Geor
ge VI Donderdag a.s. officieel de verloving
van den hertog van Windsor in de London
Gazette bekend zal maken.
Het huwelijk van den hertog van
Windsor is definitief vastgesteld op
3 Juni. Het zal op het slot Candé
worden voltrokken.
DE STRIJD OM DE AMERIKAANSCHE
VAKVEREENIGINGEN.
Martin wil Fordpersoneel
organiseeren.
Homer Martin, de voorzitter van de Uni
ted Automobile Workers, is een actie be
gonnen om het personeel der Fordfabrieken
te organiseeren, en heeft een comité te werk
gesteld om een aanleiding te vinden voor
een gerechtelijk onderzoek tegen de fabri
kanten wegens schending van de wet-Weg-
ner, doordat zy geschriften tegen den vak
bond laten verspreiden.
luk pas enkele minuten te voren was ge
beurd. Waarschijnlijk mede doordat de
auto, een oude vierpersoons Essex met zes
personen overladen is geweest, hebben de
inzittenden, geen kans gezien het portier
te^openen. Men kon slechts gissen welk
'n verschrikkelijken strijd in deze beperk
te ruimte even onder de oppervlakte van
het water zich moet hebben afgespeeld.
Nadat de auto door een kraanwagen op
het droge was gebracht, vond men nog het
lijk van het zesde slachtoffer, dat een der
beide zoons van den heer Jongejan bleek
te zijn. Deze laatste schijnt den wagen te
hebben bestuurd. Daar geen der inzittenr-
den er 't leven heeft afgebracht en niemand
van de ramp getuige is geweest, zal de
oorzaak van het ongeluk wel nooit met
zekerheid komen vast te staan.
Een voorloopige inspectie van den wa
gen heeft een breuk in de stuurstang aan
het licht gebracht. De garagehouder, die
dit heeft geconstateerd, kon echter niet
verklaren of het hier een oude breuk be
treft. Bovendien is niet met zekerheid na
te gaan of de breuk niet door het ongeluk
is ontstaan.
De weg is ter plaatse niet slecht en vol
komen recht. Men vraagt zich dus af hoe
het mogelijk is, dat de bestuurder aan den
linkerkant van den weg in de grasberm is
terecht gekomen. Wielsporen toonen aan,
dat de wagen 4*4 meter door de berm is
gereden en daarna over den kop is ge
slagen. Het vermoeden ligt dus voor de
hand, dat de bestuurder, toen hij bemerkte
van den weg te zijn geraakt, plotseling
met kracht heeft geremd.
Hij schijnt met vrij groote snelheid te
hebben gereden, althans volgens verklarin
gen van een wielrijder, die de auto kort te
voren was gepasseerd en die toen de snel
heid op pl.m. 80 K.M. schatte.
De lijken der slachtoffers zijn voorloo-
pig in het lijkenhuisje te Alphen a. d. Rijn
opgebaard. Zij zouden heden naar de
woonplaatsen der families worden o\erge-
bracht.
(Zie verder Laatste berichten)
