DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
No. 116
Donderdag 20 Mei 1937
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
139» Jaargang
De algemeene toestand.
Mola dreigt met vernietiging
van Bilbao.
Overigens valt weinig nieuws
te vermelden.
De vlootrevue te Spithaed.
OE A5 ROME-BERLUN
Dient Baldwin de volgende
week zijn ontslag in?
ALKMAARSCHE COURANT.
Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK.
Alkmaar, 20 Mei.
De Hongaarsche hoofdstad is geheel ver
vuld van het bezoek, dat het Italiaansche
koningspaar dezer dagen brengt aan Boe
dapest. De Hongaarsche rijksbestuurder
heeft de vorstelijke personen officieel ont
vangen en gisteren een noenmaal aangebo
den, terwijl de koning later op den dag den
traditioneelen krans neerlegde op het ge-
denkteeken der helden.
Dit koninklijke bezoek is voor de Hon
gaarsche bladen aanleiding geweest, om
lange artikelen te schrijven, betrekking
hebbende op Hongarije en Italië en de
meeste van die bladen komen daarbij met
nadruk op den eisch van de erkenning van
Hongarije's gelijkgerechtigdheid op militair
gebied en op de kwestie der minderheden,
die wy voor een regeling in het Donau-
bekken van beslissende beteekenis achten.
Ook de Italiaansche bladen schenken
veel aandacht aan het bezoek. Het Giornale
d'Italia treedt daarbij in een spontane be
tuiging van vriendschap van de zijde van
admiraal Horthy, den Hongaarsche rijks
bestuurder.
Gisteravond vond een groote gala-diner
plaats, dat Horthy zijn koninklijke gasten
aanbood en waaraan natuurlijk tal van di
plomaten aanzaten. Daarbij heeft Horthy
een tafelrede gehouden, waarin hij de be
trekkingen tusschen beide landen besprak
en herinnerde aan het feit, dat het Italië
was, dat Hongarije in zijn verval van na
den oorlog het eerst een helpende hand
heeft toegestoken. De gemeenschappelijke
politiek van beide landen en Oostenrijk,
welke gebaseerd is op de protocollen van
Rome, heeft tot dusverre rijke vrucht ge
dragen.
Deze politiek zoo zette Horthy uiteen,
komt niet alleen de welvaart van de
drie landen ten goede, doch met de mede
werking van een krachtige mogendheid
als Duitschland vormt zij een belangrijke
steunpilaar voor den vrede en voor de har
monieuze samenwerking der volkeren.
Koning Victor heeft deze tafelrede na
tuurlijk beantwoord met de noodige vrien
delijkheden en ook hij wees op de proto
collen van Rome, welke met de hartelijke
medewerking van Duitschland iederen dag
weer hun groote doeltreffendheid bewijzen
en die 't evenwicht en den vrede in Europa
kunnen bevorderen. Dit laatste kan echter
alleen geschieden in den geest van samen
werking en wederzijdsch begrijpen.
tl
Wij hebben natuurlijk hier slechts een
uittreksel van beide redevoeringen weerge
geven en getracht, het belangrijkste er uit
te distelleeren. En dan mogen wij naar
aanleiding daarvan nog wel wijzen op:
Oostenrijk en Duitschland. Beide redenaars
hebben deze twee landen genoemd, beide
hebben vooral gewezen op de noodzake
lijkheid tot samenwerking met Duitschland.
Dat de Italiaansche koning dit deed, was
begrijpelijk. Men weet zoo langzamer
hand wel, dat Italië tracht den band met
Duitschland steeds nauwer aan te halen.
Maar dat Horthy dit deed, klinkt wat
vreemd, zelfs al mogen wij niet vergetea
dat de rede werd uitgesproken aan een
banket en dat dus vriendelijkheden gebo
den waren.
Horthy en Duitschland! Merkwaardig, als
wij bedenken, hoe juist een week geleden
beweerd werd, dat de betrekkingen tus
schen Hongarije en Oostenrijk hartelijker
dan ooit waren. Merkwaardig, als wij be
denken, dat Hongarije weinig moet heb
ben van de nazi's in Duitschland.
Of gaat Hongarije zijn politiek verande
ren en doet Oostenrijk daaraan mee? We
moeten dat thans nog betwijfelen.
Hongarije heeft terecht steun gezocht bij
Oostenrijk en omgekeerd was dit ook het
gevaL Maar Oostenrijk moest tot nog toe
heel weinig van Duitschland hebben en
Hongarije dacht er net zoo over. Sterker
nog: Hongarije heeft altijd steun gezocht bij
Polen, dat nu niet direct zoo vriendschappe
lijk met Duitschland omgaat.
We kunnen niet aannemen, dat de poli
tiek zoo plotseling veranderd is. Dit is
echter zeker: de beide redevoeringen zullen
in Frankrijk en Engeland met groote inte
resse bestudeerd zijn en dan zal men zijn
conclusie moeten trekken.
Nu wij het toch over Midden-Europa heb
ben, mogen wij hiernaast wel een kaartje
afdrukken van de as RomeBerlijn.
Dit kaartje geeft schematisch weer de
reizen van de Europeesche staatslieden van
af Augustus '36 tot en met de laatste reis
Van generaal Goering naar Venetië.
De verbinding RomeBerlijn werd ge
opend door het bezoek van graaf Ciano
naar Berlijn (reis no. 4) in October '36; in
Januari '37 bracht generaal Goering een
tegenbezoek aan Rome, in de maand April
herhaalde hij het bezoek, direct gevolgd
De Spaansche burgeroorlog
Vliegtuigen van Franco hebben eenige
plaatsen in de nabijheid van Bilbao, vooral
Baracaldo, met bommen en machinegeweren
bestookt, aldus meldt Reuter uit Bilbao.
Zware bommen en brandbommen werden
op het dorp Galdacano, op den weg tusschen
Amorebieta en Bilbao, geworpen. Door een
bom werden tien mannen, vrouwen en kin
deren gedood. Met hun luchtmacht en ge
schut slaagden de rechtschen er in, een
bataljon ten Zuiden van den Jataberg uit
zijn stellingen te verdrijven. Volgens een
officier hebben 24 Junkers-bombardements-
vliegtuigen en een nog grooter Heinkel-ge-
vechtstoestellen deelgenomen aan de opera
ties tegen Munguia. Zij wierpen vooral bom
men van groote ontploffingskracht. De
correspondent van Reuter heeft, toen hij
gistermiddag door Munguia trok, geen en
kelen grooten brand gezien. De verdediging
van deze plaats wordt versterkt.
Havas meldt nog uit Bilbao, dat de lucht
macht van Franco gisteren het dorp Mun
guia gebombardeerd en vrijwel geheel ver
woest heeft.
Miaja.
Generaal Miaja is belast met de hand
having der openbare orde in Madrid.
In welingelichte kringen gelooft men
voorts, dat generaal Miaja binnenkort be
noemd zal worden tot opperbevelhebber van
het republikeinsche leger. Kolonel Rojo zou
chef van den generalen staf worden.
Engelsche gevangenen in Spanje.
De Engelsche regeering heeft bericht ge
kregen van de Spaansche regeering, dat zich-
onder hun gevangenen geen enkel Britsch
onderdaan bevindt. Franco's troepen hebben
26 Engelschen en twee Ieren gevangen ge
nomen, die goed behandeld worden en over
wier vrijlating nader onderhandeld zal wor
den.
De in Frankrijk gelande vliegtuigen
van Valencia.
De Fransche grenscommandant heeft voor-
loopig geweigerd de 17 vliegtuigen der
Spaansche regeering, die eergisteren bij een
verkenningsvlucht boven de rechtsche linies
in den mist verdwaald en op Fransch gebied
terecht gekomen zijn, verlof te geven om
naar Bilbao en Santandeij terug te keeren. Er
worden nadere instructies uit Parijs ver
wacht
Bedreiging van Mola.
De Baskische regeering heeft de niet-in-
mengingscommissie een telegram gezonden,
waarin wordt medegedeeld, dat generaal
Mola heeft gedreigd Biskaje tot een kerkhof
te maken, indien Bilbao zich niet over
geeft. Hij voegde hieraan toe, dat hij ruim
schoots beschikt over de middelen hiertoe.
Het schijnt, dat hij hiertoe ook in staat is,
hetgeen wel blijkt uit de vernietiging van
Dunrango, Guernica, Bolivar, Eibar en El-
queita, zoo schrijft de Baskische regeering
verder. De Duitsche luchtmacht in dienst van
de rechtschen zet de actie tegen Munguia,
Larrauri, Maruri, Arrabezua en Plencia
voort. Een groote hoeveelheid brandbommen
wordt geworpen en de burgerbevolking
wordt met mitrailleurvuur bestookt. Met den
dood bedreigd moet deze in de velden vluch
ten. Vele slachtoffers zijn gevallen, vooral
vrouwen en kinderen.
Radio Union heeft gisteravond een offi
cieel communiqué van het ministerie van
oorlog uitgezonden, waarin het volgende
wordt medegedeeld:
Aan het centrale front, waar geweer en
kanonvuur in verscheidene sectoren wordt
gehoord, heeft de luchtmacht der regeerings-
t roe pen het station van Suguenza en dat van
Casteion de Henares, gebombardeerd en in
laatstgenoemde plaats een cementfabriek in
brand gezet.
Aan het Noordelijk front werd hevig ge
vochten in den sector van Guipuzcoa. De
opstandelingen leden zware verliezen. Aan
het front van Burgos heeft de regeerings-
artillerie de vijandelijke stellingen van
Moratin gebombardeerd, een loopgraaf
kanon en verschillende loopgraven vernield
en den vijand zware verliezen toegebracht.
Aan het front van Alava werden de ver
sterkingen der opstandelingen in den sector
van Debigan vernield. Aan het front van
Asturië werd de kazerne van Pelayo op af
doende wijze gebombardeerd. Aan net front
van Leon hebben de regeeringstroepen den
berg Avilla nabij Lillo bezet. Wij maakten
ons van een groote hoeveelheid materiaal
meester. Naar het communiqué er verder
aan toevoegde hebben zich een groot aantal
vluchtelingen aan de verschillende fronten
bij de linies der regeeringstroepen gemeld
Van de overige fronten valt niets te melden.
Britsche schepen nit Bilbao?
De „Daily Telegraph" meldt uit Bilbao,
dat de Britsche regeering bevel heeft ge
geven aan alle Engelsche schepen, die in de
haven van Bilbao liggen, vandaar zoo spoe
dig mogelijk te vertrekken.
Volgens een bericht uit Bayonne is giste
ren een stoomjachtJRtt goud, juweelen en
bankpapier ten bedrage van ruim zeven
millioen pond sterling uit Bilbao vertrokken,
met als bestemming Engeland of Bordeaux.
De schat, welke zich aan boord bevindt, be
hoort deels aan de Baskische regeering en
deels aan particulieren in Bilbao. Naar ver
luidt. bevindt de Baskische minister van
boord.
Groote drukte Portsmouth.
Te Portsmouth heerscht op het oogen-
blik dezelfde sfeer als te Londen op den
dag der kroning. De geest van Nelson,
den overwinnaar van Trafalgar, waart
over de reede, waar het grootste aantal
oorlogs- en koopvaardijschepen, dat
men sedert den wereldoorlog bij elkaar
heeft gezien, geïnspecteerd zal worden
door het Britsche koningspaar aan boord
van het koninklijk jacht, dat gevolgd
zal worden door het jacht der admirali
teit en de schepen, die de gasten der
regeering zullen vervoeren.
Het is voor de eerste maal, dat Indië, Ca
nada, Nieuw-Zeeland en Australië door
schepen van hun eigen marine vertegen
woordigd zullen zijn. De vloot van het
door de reis van baron v. Neurath in Mei
(reis 21 en 22). Sindsdien is de as Rome
Berlijn in werking getreden. De onder
linge knooppui ten verdeelden zich vim
Italië uit over Turkije, Oostenrijk, Joego
slavië en Duitschland.
Weenen bleef onderling verbonden door
Rome en Berlijn. Frankrijk verbonden met
Rusland door een militair verdrag en
Tsjecho-Slowakije eveneens verbonden met
Moskou, vormen te samen de as Parijs
PraagMoskou.
Daar de Kleine Entente nog weinig betee
kenis kan hebben, nu de onderlinge belangen
verdeeld zijn, is Tsjecho-Slowakije door den
invloed van de as RomeBerlijn door zijn
geografische ligging in het gedrang ge
komen.
In Weenen kwam 11 Juli '36 het Duitsch-
Oostenrijksch accoord tot stand, eveneens
werd hier 12 Nov. '36 een conferentie ge
houden tusschen Oostenrijk-Hongarije en
Italië.
In Belgrado werd een Joego-S'avisch-
Bulgaarsch pact gesloten (24 Jan. '37), even
eens kwam hier tot stand het Joego-
Slavisch pact (25 Maart '37).
1 April werd te Belgrado de raad der
Kleine Entente gehouden. Te Athene confe
reerde de Balkan-entente (18 Febr. '37).
Genève, het vredesinstituut, blijft onge
moeid en wordt de rug toegekeerd.
DO Scutcur Pabus
mtSUSMlUYpYDl uPAOuS
M GUtOO SCHMIDru fiOMC
6» at no M OCOl'JU
M GUIDO SUiMIOr U BCRL'JU
koLouci Beek n. louoeu
Aumesco e pabus
G£U. G0CRIUC, a fiOMC
m 0ustüabas u mhita
gen gocbwc, v Warschau
BABOU t ucudttub Wtlueu
km ScHusuimt, uboci
kou leopoio m u louoeu
GO CliUO H. OltGBADO
poes. Deun u Be/coioo
Dp.Scuacut u Boossei
kAusScuuscuuno u reucfiê
kol. Becu m BoeuAoesr
ui dal ad/cr 0. louoeu
M»eoeu u Boussel
Gen. Goeetuc, u pomc
oarou r ueuoatu m pomc
Geu goer/ug u Veuene
otrtsi kj
ut -
Mn
STeoeu waar eeucoureeeu-
•Tie OF FEU
oueeeeuuoMST crsioreu weoo
Contactl ju Louoeu
(polcu-memeulê -fraukr'jx)
as pabos-praag-moskou
Britsche rijk is vertegenwoordigd door 145
oorlogsschepen van >de verschillende klas
sen, waarbij nog gevoegd moeten worden de
17 buitenlandsche oorlogsschepen, die ge
komen zijn om het Britsche koningspaar de
huldebetuigingen van de vlootmogendheden
van alle deelen der aarde te brengen. In
totaal nemen 300 schepen aan de revue deel.
Duizenden toeschouwers uit binnen- en bui
tenland hebben reeds een plaatspe op den
oever gezocht of aan boord van vaartuigen.
De koning heeft de nagedachtenis van
Nelson gehuldigd door in gezelschap, van
de koningin, prinses Elizabeth en den her
tog en hertogin van Kent een bezoek te
brengen aan het oude admiraalschip van
den grooten Engelschen zeeheld.
Daarna ontving de koning aan boord van
zijn jacht de hooge officieren van de bui
tenlandsche oorlogsschepen en de opperbe
velhebbers van de thuisvloot en de Middel-
landschezeevloot, alsmede de leden van de
Admirality Bard.
In tegenstelling met hetgeen eerst werd
gemeld, vond het bezoek aan 't admiraal
schip van Nelson pas plaats na de receptie
aan boord van het koninklijk jacht, in den
loop waarvan de koning, die gekleed was
in de kleine tenue van vlootadmiraal, aan
alle buitenlandsche officieren kronings
medailles uitreikte. Ieder dezer officieren
bereikte het koninklijk jacht aan boord
va zijn eigen sloep, die de vlag van het
betreffende land voerde.
Omstreeks het middaguur werd 't aan
tal toeschouwers, dat te Southsea, op het
eiland Wight en te Stokesbay verzameld
was, op een millioen geschat. Duizenden
hebben den nacht op het strand doorge
bracht, aangezien de hotels te Spithead
stampvol waren. Anderen zijn bij het aan
breken van den dag aangekomen.
Volgens de „Daily Mail" zal Baldwin
zich de volgende week Donderdag of
Vrijdag naar het Buckingham Paleis
begeven om bij den koning zijn ontslag
in te dienen. Volgens het gebruik zal hij
den koning adviseeren, zijn opvolger,
Neville Chamberlain, te ontbieden.
Het blad verklaart verder, dat Chamber
lain weinig veranderingen in de samenstel
ling van het kabinet zal aanbrengen.
Baldwin, die door den koning in den adel
stand zal worden verhiven, zal volgens de
„Daily Mail" den titel „graaf Baldwin" kie
zen.
DE KONINKLIJKE FAMILIE NAAR
DE CITY.
Hoewel het weer gister ongunstig was en
het den geheelen ochtend geregend had,
was het toch zeer druk langs den weg, wel
ke de koninklijke familie zou volgen om een
bezoek te brengen aan de City om er het
noenmaal te gebruiken met den lord Mayor,
de Agdermen en de burgers.
Het is volgens de traditie, dat de vorsten
in het jaar van hun kroning een dergelijk
bezoek brengen.
Koning George en koningin Elizabeth
werden overal bijzonder hartelijk toege
juicht.
Het lag oorspronkelijk in de bedoeling, dat
de koninklijke familie den rijtoer zou maken
met een statiekoets, geëscorteerd door de
Horse Guards. Het weer was evenwel te on
gunstig om aan dit voornemen gevolg te ge
ven.
Bij Temple Bar, de grens van de City,
wachtten de lord Mayor, de sheriffs en ver
schillende deputaties. Een groote menigte
sloeg met buitengewone aandacht de plech
tigheid van de toelating der koninklijke fa
milie tot de City gade.
De weg, welken de stoet volgde, was afge
zet door 8000 militairen.
Het noenmaal werd verder bijgewoond
door koningin Mary en 27 leden der konink
lijke familie en regeerende Indische vorsten
DE DUITSCHE KERKSTRIJD.
Protestantsche bisschop betuigt
instemming met woorden van Mun-
delein.
De protestantsche bisschop van Chicago,
Craig Stewart, heeft medegedeeld, dat hij
het volkomen eens is met de door kardinaal
Mundelein gesproken woorden. Hij heeft
verklaard, dat de beschuldigingen van de
nationaal-sociaalistische bewindvoerders in
Duitschland tegen de katholieke geestelijk
heid hem leed hebben gedaan, en dat het
hem genoegen doet, dat thans eens tegen
deze beschuldigingen is geprotesteerd.
De verklaring van Mundelein heeft onder
de katholieken alhier groote belangstelling
gewekt. x
Ambassadeur Dieckhoff protesteert.
De Duitsche ambassadeur Dieckhoff heeft
in opdracht der rijksregeering bij de regee
ring der Vereenigde Staten geprotesteerd
tegen de uitlatingen van kardinaal Munde
lein te Chicago,
HET ITALIAANSCHE KONINKLIJK
BEZOEK AAN BOEDAPEST.
Enthousiaste ontvangst.
De trein met het Italiaansche koninklijk
echtpaar en zijn gevolg is gisterochtend bij
het aanbreken van den dag op Hongaarsch
gebied gekomen en kwam om 8.55 aan op
het station Szekes-Fehervar, dat versierd
was met Italiaansche vlaggen, het wapen
schild van het huis van Savoye en lictoren
bundels. Langs de spoorlijn in de buurt van
het station stond een dichte menigte, die
lujde juichte en met Italiaansche vlaggetjes
zwaaide.
Alle stations onderweg waren versierd en
overal had zich bij de stations een menigte
verzameld om de gasten toe te juichen. Het
prachtige weer scheen de ontvangst nog
hartelijker te maken. Naarmate men -de
hoofdstad naderde, nam de reis het karakter
aan van een triomftocht
Van gisterochtend af verdrong zich reeds
een dichte menigte op het plein, dat met
troepen te voet en te paard is afgezet Alle
ministers, de voornaamste staatsambtenaren,
allen in Magyaarsche galacostuums en de
gezanten van Duitschland en Oostenrijk be
gaven zich een half uur voor de aankomst
van den trein naar de koninklijke wacht
kamer.
Toen Horthy, in admiraalsuniform, daar
met mevrouw Horthy aankwam, werden zij
ontvangen met het Hongaarsche volkslied en
met een geweldig gejuich van de menigte.
Om half elf reed de koninklijke trein het
station binnen, begroet met het Italiaansche
en Hongaarsche volkslied. Een compagnie
honved bracht de militaire eerbewijzen.
De bevolking bereidde de Italiaansche
gasten een bijzonder hartelijke ontvangst en
het „Elgen"-geroep was niet van de lucht
Toen het gezelschap daarop het koninklijk
paleis bereikte, klonken opnieuw 24 saluut
schoten. Nadat de gasten en hun gastheeren
uitgestapt waren, defileerden de plattelan
ders, gewapend met hun landbouwwerk
tuigen, voor de gasten.
NIEUWE ONRUST IN PROVINCIE
SOEIJOEAN.
De Chineesche bladen melden, dat ver
scheidene botsingen hebben plaats gevon
den tusschen de troepen van Soeijoean en de
Mongoolsch-Mandsjoerijsche troepen. Er
wordt op gewezen, dat de mongolen uitge
breide militaire voorbereidingen treffen, en
dat te Sjapser, den zetel van de autonome
Mongoolsche regeering, een militaire con
ferentie is gehouden. De Chineesche autori
teiten verzekeren, dat de troepen van
Soeijoean in staat zijn om eventueele pogin
gen tot indringing te verijdelen.
DE ZWITS2RSCHE HANDEL MET
NEDERLAND.
Volgens de officiëele statistiekcijfers be
droeg de invoer uit Nederland naar
Zwitserland gedurende de maand April 5,56
millioen francs. De uitvoer naar Nederland
beliep 4,11 millioen francs, zoodat de han
delsbalans met 1,45 millioen francs ten
bate van Nederland actief was.
De politieke crisis in Japan.
DRINGENDE EISCHEN TOT AFTREDEN
VAN HAJASJI.
Alle politieke partijen, met uitzonde
ring der regeeringspartij Sjowakai,
eischen het aftreden van Hajasji. Twee
der belangrijkste groepen uit het Hoo-
gehuis verklaren, dat Hajasji zou moe
ten aftreden om een einde te maken aan
de openbare ongerustheid, ofschoon hy
daartoe volgens de grondwet niet ver
plicht is.
De afgevaardigden der Minseito en Seijoe-
kai partijen hebben gisterochtend besloten
een oppositie-liga te vormen en hebben een
uitvoerend comité benoemd, dat belast is
met het voorzetten van den stryd voor het
omverwerpen van het ministerie en het vor
men van een coalitie-kabinet. De twee
groote partyen vallen Hajasji hevig aan, die,
zoo zeggen zy, de wil van het volk negeert,
en verklaart, dat aftreden na de verkiezin
gen een Europeesch politicus waardig zou
zijn, doch geen Japansch soldaat.
De partij der sociale massa heeft mede
gedeeld tegen de regeering te zullen stem
men, doch zij wenscht niet het spel van het
bourgeois-parlementarisme te spelen door
deel te nemen aan de oppositie Liga.
De nationalistische partij Tokohai eischt
het aftreden van Hajasji, teneinde plaats te
maken voor een sterke regeering, die in staat
is een volkomen begrijppen der nationale
crisis by' het parlement te bereiken.
Na afloop van den kabinetsraad gaf Ha
jasji te verstaan, dat de regeering geen reke
ning moet houden met de protesten der
politieke partijen voor de bijeenkomst van
den landdag. Hij verklaarde, dat Japan niet
de constitutioneele regimes van de Wester-
sche democratiën moet navolgen, doch een
eigen regiem moet hebben, dat geen dicta
tuur be teekent.
