DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. £uchtuaaet Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. No. 118 Zaterdag 22 Mei 1937 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. 139e Jaargang De algemeene toestand. De Spaansche burgeroorlo Poept Mussolini de vrijwilligers terug? In Londen loopen geruchten over een mogelijke wapenstilstand. VAN DE FRONTEN Nieuws in 't kort. v» ALKMAARSCHE COURANT. Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur; C. KRAK. Alkmaar, 22 Mei. „De relaties van Tsjecho-Slowakije met Oostenrijk zijn den laatsten tijd bizonder vriendschappelijk." Aldus zeide de Tsjechi sche inister van buitenlandschen zaken, dr. Krofta, het in zijn rede, die hij voor de Tsje chische Kamer hield. En hij verduidelijkte deze zinsnede: men vertoruwt elkander en heeft oog voor de behoeften van anderen Dat is dus zoo mooi als het maar kan en het is alleen jammer, dat de betrekkingen tuschen de Tsjechen en Hongarije nog niet zoo volkomen o.k. zijn. Van de Hongaren zoo zei Krofta begrijpen we echter de psychologische aarzeling. De noodzakelijk heid van economische samenwerking wordt echter steeds meer erkend. De Tsjechische premier Daranyi en andere politici hebben zich meer dan eens tot een dergelijke conferentie bereid verklaard. Ook uit de woorden van andere Hongaarsche staatslieden blijkt wel, dat zij moeten toe geven, dat het lot der Hongaarsche minder heden bij de Tsjechen niet zoo slecht is als vroeger steeds werd beweerd. Overigens heeft reeds minister-president Hodzja verklaard, dat ook ten opzichte van de Hongaarsche medeburgers de Tsjechen alles zullen doen om tot toenadering te ge raken en hun eiken zakelijken grond voor klachten te ontnemen. Wanneer Hongarije tot eenzijdige opzeg ging van de militaire bepalingen van Trianon mocht overgaan, om tot de zoogenaamde rechtsgelijkheid te geraken, zou dat de be trekkingen natuurlijk geen goed doen. Men mag echter hopen, dat Hongarije aan een oplossing dezer kwestie door overleg de voor keur zal géven. De Kleine Entente heeft zich herhaaldelijk hiertoe bereid verklaard. Economische samenwerking met ongeveer gelijkgerichte partners is de beste waarborg voor onafhankelijkheid. De pogingen om tot een driehoek PraagWeenenBoedapest te geraken, zijn dus geenszins verrassend. In de practijk gaat het er slechts om het stelsel van economische samenwerking en onder linge preferenties, dat in de Kleine Entente en tusschen de landen van de protocollen van Rome met succes wordt toegepast, over alle centraal-Europeesche staten uit te brei den, rekening houdend met de belangen van Duitschland en Italië. Wat in het bijzonder de samenwerking met Boedapest en Weenen betreft, deze wordt vergemakkelijkt door de omstandig heid, dat mentaliteit en levensstandaard der bevolkingen onderling slechts weinig ver schillen. Het ware jammer den brand uit het verleden niet in dienst te stellen van een actie, waarmede men geheel Midden-Europa gezond kon maken. Ten aanzien van de betrekkingen tusschen Tsjecho-Slowakije en de Kleine Entente be sprak Krofta eerst het Zuid-Slavisch-Ita- liaansch verdrag van Maart. De alarmeerende berichten, die naar aanleiding hiervan ont stonden, konden den indruk wekken, dat de Kleine Entente op het punt stond uiteen te vallen. In beginsel was echter het standpunt ten aanzien van de Zuid-Slavisch-Italiaan- sche toenadering steeds zeer gunstig en reeds eerder had Zuid-Slavië van zijn beide partners hun principieele instemming gekre gen. Het verdwijnen van de spanning tusschen Italië en Zuid-Slavië kon door hen dan ook slechts worden toegejuicht. Het ware dus ook geheel verkeerd in het Italiaansch-Zuid-Sla- vische verdrag een verzwakking der Kleine Entente te zien. Ofschoon de Volkenbond er niet in ge noemd wordt, bevat het verdrag niets wat tegen de beginselen daarvan indruischt. De bijeenkomst van den raad der Kleine En tente ging met een versterkte perscampagne tegen dezen statenbond gepaard. Het had verwondering moeten baren, wanneer dit gewone verschijnsel ditmaal ware uitgeble ven. Het doel tweedracht tuschen de drie staten te zaaien is steeds hetzelfde en de mislukking is ook steeds gelijk. Dat wij met onze overtuiging, dat de Kleine Entente een sterke duurzame eenheid is gelijk hebben, wordt ook getoond doordat de drie staten het beginsel, waarop hun politiek is geba seerd, nooit hebben verlaten, aldus Krofta. Het slotcommuniqué gaf de richtsnoeren van de gemeenschappelijke politiek der drie staten duidelijk aan en zooals het ook al niet anders kon, werd zij hier gunstig, daar ongunstig beoordeeld. De instemming die zij bij Eden vond, mag twijfelaars thuis over tuigen, dat de politiek der Kleine Entente niet op den slechtsten weg is. Met voldoening gewaagde Krofta verder van den indruk, dien hij van het bezoek van Benesj en hem zelf aan Belgrado heeft meegebracht. Bij de parlementaire conferentie der Kleine Entente in Mei is die indruk geble ven. De conferentie van Venetie, de herhaalde reizen van Oostenrijksche staatslieden naar Boedapest, de gesprekken te Londen en Parijs toonen dat de overtuiging steeds meer veld wint, dat het probleem van Midden- Europa een vraagstuk van geheel Europa is, Van geloofwaardigde zijde wordt medegedeeld, dat de reis van den financier Juan March, die op doorreis te Gibraltar is aangekomen, verband houdt met een mededeeling van Mus solini aan generaal Franco, dat hi, voornemens is, alle Italianen uit Spanje terug te trekken. Het plan van den duce zou, naar men verklaart, een gevolg zijn van vertoogen, die voortdurend tot hem gericht zijn door deputaties van Itali- aansche gezinnen en verwanten van de in Spanje strijdende soldaten. De berichten, volgens welke de hertog van Alva en Juan March Mussolini van een terugroepen der Italiaansche soldaten zouden moeten afbrengen, zijn in gezag hebbende kringen te Londen met veel scepticisme vernomen. In de eerste plaats merkt men op, dat geen enkel te Londen ontvangen bericht -vermeldt, dat Musso lini een dergelijk besluit heeft genomen. Bovendien schijnt het verband, dat ge legd is tusschen het vertrek van Alva en March en het vraagstuk der vrijwilligers zacht uitgedrukt willekeurig. Het is niet mogelijk te Rome eenige in lichtingen te bekomen over het doel van het bezoek van Juan March en andere Spaansche aristocraten. Dat Mussol'ni de terugtrekking der Italianen in Spanje zou voorbereiden, wordt ook niet bevestigd Niettemin ontkent niemand, dat de oor log bij de bloedverwanten der vrijwilligers zeer onpopulair is geworden. De beslissing van Mussolini tot het te rugtrekken der Italiaansche troepen zou moeten worden toegeschreven aan het feit, dat de toestand in Spanje na tien maanden strijd niet veranderd is, en dat zich onder de tienduizenden gesneuvelden talrijke Italianen bevinden. Onder meer zijn de hertog en de herto gin van Twva, de hertog en de hertogin van Hijar en verscheidene rechtsche offi cieren te Gibralta aangekomen. De her tog en hertogin van Montellano zijn gisteravond met den hertog van Alva aangekomen en met Juan March naar Rome vertrokken. De geruchten over een wapen stilstand. In Britsche diplomatieke kringen ver klaarde men gistermorgen, dat den Brit- schen vertegenwoordigers in de voornaam ste landen, die de overeenkomst van niet- inmenging hebben geteekend, verzocht is deze regeeringen te polsen over de mogelijk heid van stappen by de regeeringen te Valencia en te Salamanca. Deze stappen hebben het tot stand brengen van een „wapenstilstand', die het terugtrekken der vrijwilligers zou moeten vergemakkelijken, ten doel. Men neemt in gezaghebbende kringen te Rome nog steeds een groote reserve in acht ten aanzien van het Britsche plan tot een wapenstilstand in Spanje met het doel het terugtrekken der buitenlandsche vrijwilli gers te vergemakkelijken. Men legt den nadruk op de omstandigheid, dat de kwes tie slechts te Londen in het niet-inmen- gingscomité, kan worden besproken. In ieder geval ziet men in dezen wapenstil stand een tijdelijk staken der krijgsverrich tingen en geen wapenstilstand, welke be stemd is tot het beëindigen van het conflict Men twijfelt trouwens te Rome aan het practische karakter van deze eventueele maatregeL Rechtschen verder opgerukt aan Baskische front. Een verslaggever van Havas meldt uit Durango, dat de rechtschen gisteren den opmarsch hebben hervat, en zich meester hebben gemaakt van de dorpen Aldaye, Frunis, Endecoa, Mecaz, Morga en Meaca. Voorts hebben zy de heuvels van Mendiga- mi bezet. Zij maakten talrijke krijgsgevan genen, terwijl hun een aanzienlijke oorlogs- buitin handen viel. Door dezen opmarsch zyn de rechtschen thans meester van alle verbindingswegen, welke de ravitailleering van de troepen, die in het noorden opereer den, vergemakkelijken. De Habana op weg naar Southampton. Het Spaansche stoomschip „Habana" is gistermorgen om 6 uur 40 met 4.000 Bas kische kinderen aan boord uit Bilbao naar Southampton vertrokken, waar een kamp van meer dan 500 tenten wordt opgeslagen. Een Spaansche torpedojager en verschei dene gewapende treilers begeleidden het schip naar de drie-mijls-grens, waar het escorte werd overgenomen door Britsche oorlogsbodems. Franco's nieuwe partij. Generaal Franco heeft de statuten der door hem opgerichte party goedgekeurd. Deze statuten regelen de politieke en eco nomische organisatie, de vakorganisatie en de militie. De groote richtlijnen van de Falanx zyn gehandhaafd en zullen worden ten uitvoer gelegd door personen, die Franco zal kiezen, en die hem in de regeering zul len bijstaan. Het economische leven zal zich ontwikke len door middel van de naar beroepen in gedeelde vakorganisaties, die by de oplos sing van economische vraagstukken een rol zullen spelen. Het beste deel der jeugd wordt opgenomen in de militie, welke steeds in staat zal moeten zyn, het leger by de handhaving der orde te helpen. Luchtaanval by de Fransche grens. Drie rechtsche vliegtuigen hebben van morgen vroeg bommen laten vallen op Culera en Portbou. Ook de spoorweg werd getroffen, doch het schijnt, dat de schade niet groot ge noeg is om het verkeer stop te zetten. Er wordt geen melding van slachtoffers ge maakt. De luchtverdedigingsposten, vooral die by La Serra bij de Fransche grens, be antwoordden het bombardement met kanon nen en machinegeweren. De vliegtuigen maakten toen ook van de vuurwapens ge bruik met het gevolg, dat een veertigtal kogels op Fransch gebied, by Cerbere, te rechtkwam. Een kind werd licht gewond door een steen, die door een kogel werd opgeworpen. Volgens zekere oogetuigen zouden de vliegers hun vuur op Fransch gebied gericht hebben, doch andere verkla ren, dat zy op de luchtbeschermingsposten richtten. Er heerscht groote opwinding te Cerbere. Het gemeentebestuur zal de re geering verzoeken, betere maatregelen ter bescherming van het Fransche grondgebied te nemen NA DE VLOOTSCHOUW TE SPITHEAD. De koninklijke familie Londen teruggekeerd. Gistermiddag is de koninklijke familie, na het bywonen van de vlootschouw op Spithead, naar Londen teruggekeerd. By het station en langs den geheelen weg naar Buckingham Palace stond een aan zienlijke menigte opgesteld om het ko ninklijk paar en prinses Elisabeth toe te juichen. 's Ochtends heeft de koning nog de vlaggeschepen „Nelson", „Queen Elisa beth" en „Dunedin" en den nieuwen krui ser „Southampton" geïnspecteerd. Na op het koninklyk jacht teruggekeerd te zijn, liet de koning het signaal „bezaanschoot aanhalen" hijschen, bestemd voor de ge heele vloot. (Dit signaal beteekent, dat een extra oorlam moet worden uitgereikt. Red.) Onmiddellijk na zijn aankomst op Buckingham Palace heeft de koning een dagorder tot de vloot gericht, waarin hij zeide zeer verheugd te zijn wederom twee dagen teruggekeerd te zyn tot het zee leven. Met genoegen heeft hij gezien, dat de traditie, waarop de marine zulk een prijs stelt, gehandhaafd blijft en de ko ning wenscht zijn vloot hiermede geluk. Ook is de koning verheugd de koop vaardijschepen en visschersvloot te heb ben gezien. Hy voelt zich vereerd door de aanwezigheid van de buitenlandsche oor logsbodems bij de vlootschouw en hy hoopt, dat de gasten de beste herinnerin gen mee naar huis zullen nemen. Tenslotte zond de koning, mede namens de ko ningin zyn beste wenschen aan alle zeelieden. naar DE PARLEMENTAIRE CRISIS IN JAPAN. De Showakai ontbonden. De eenige regeeringsparty, de Sho wakai, welke bij de jongste verkiezin gen negentien zetels in het parlement behaalde, is ontbonden, na een vergade ring van de parlementsfractie van de party hedenmiddag. Eenstemmig besloot de vergadering op voorstel van den lei der, Keisuke Mochitsuki, de partij te ontbinden. In politieke kringen is men van meening, dat de nieuwe partij, waarop minister-pre sident Hayashi zoo dikwijls heeft gezin speeld, sterk zal worden bevorderd door de ontbinding van de Showakai. De minister van landbouw, Tatsunosuke Yamazaki, die de partij in het kabinet ver tegenwoordigt, heeft aan de pers verklaard, dat Mochitsuki hem Woensdag heeft geraad pleegd over de ontbinding en dat hij deze heeft goedgekeurd. De minister zeide ver der, dat de ontbinding van een bestaande party niet gemakkelijk is, doch de Showa kai is voornemens de leiding te geven in de politieke hervorming van het land, want alle politieke partyen in Japan hebben ern stig behoefte aan zelfonderzoek en zelfcri- tiek. De leden van de Showakai stellen zich voor het partyschap af te schudden en hier door bij te dragen aan de politieke hervor ming. De minister verklaarde te hopen, dot de beslissing van de Showakai een aanspo ring zal zyn voor de overige politieke par tijen om tot inkeer te komen. Tenslotte zeide minister Yamazaki, dat de nieuwe partij gevormd zal worden, wanneer ook de leden van de overige politieke par tijen ernstig tot inkeer zullen zyn gekomen zoolang dit niet het geval is, zullen de leden van de Showakai, die zitting hebben in het parlement optreden als onafhankelijken, Regeering bereidt hervorming der kieswetten voor. De pers meldt, dat de regeering werkt aan een wetsontwerp tot hervorming van de kieswet, waarmede zy wil bereiken: vermin dering van het aantal afgevaardigden, ver grooting der kiesdistricten met invoering der evenredige vertegenwoordiging, verlaging van den minimalen leeftijd voor het actieve kiesrecht, verlenging van den duur der kies campagne met versterking van het toezicht der autoriteiten. In kringen van het ministerie meent men, dat deze wijzigingen de misbruiken zal doen verminderen en den persoonlijken invloed der candidaten zal verkleinen, en tevens de politieke ideologieën zal bevorderen, zoodat de kiezers meer begrip zullen hebben voor de nationale crisis, die Japan op het oogen blik doormaakt. DE DUITSCH—AMERIKAANSCHE PERS HETZE. Uitlating van Laguardia. De burgemeester van New York, La guardia, die zich op het oogenblik te San Francisco bevindt, heeft gezegd, dat geen fatsoenlijk mensch commentaar zou kun nen leveren op de artikelen in de Duitsche pers over de z.g. zedeloosheid in de scholen te New York. Die artikelen, aldus Laguar dia, zijn niet de moeite waard er op te ant woorden. DELBOS' BESPREKINGEN TE BRUSSEL. Officiëele mededeeling. Over de FranschBelgische besprekin gen is een officiëele mededeeling ver strekt, waarin gezegd wordt: „De Fransche minister van buitenland sche zaken, Delbos, heeft gedurende zyn verblijf te Brussel met de ministers van Zeeland en Spaak verscheidene besprekin gen gehad, waarbij de voornaamste vraag stukken, waarby beide landen betrokken zijn, behandeld worden. Onderwerp van besprekingen waren vooral de vraagstuk ken, hangend met de uitwerking van een nieuw veiligheidsverdrag voor West-Europa, en die, welke in verband staan met de eco nomische opdracht, die van Zeeland door de Britsche en Fransche regeeringen ver strekt is. De gedachtenwisseling verliep in den geest van hartelijkheid en vertrouwen, die de FranschBelgische betrekkingen kenmerkt. Uit de besprekingen bleek, dat de zienswijze van beide regeeringen, die van een gemeenschappelijk belang uitgin gen, groote overeenstemming vertoont". HITLER OVER ZIJN BEWIND. In de „Journal" brengt Bonnard verslag uit over een onderhoud, dat hij met Hitier gehad heeft. De Duitsche rijkskanselier heeft daarin onder meer gezegd: „in het buitenland gelooft men, dat Duitschland onder een stelsel van dictatuur leeft. Maar in 1933 was er veel meer dictatuur. Een stelsel als het onze zou zich niet door dwang kunnen handhaven. Het volk is voor mij, omdat het weet, dat ik mij waarlijk bezig houdt met zyn zorgen, dat zijn problemen mij belang inboezemen. Daarom tel ik onder het volk mijn grootste aanhangers en ben ik meer bemind dan de monarchen waren". AANSLAG OP CHILI'S PRESIDENT. Traangasbom naar het rijtuig van den president geworpen. Onbekend gebleven personen hebben gisteren een traangasbom naar het open rijtuig van president Alessandri gewor pen. De president keerde terug van de zitting van het congres, die hij met het voorlezen van zijn jaarlijksche boodschap geopend had. Hy wilde een militair museum op richten. - De politie ontdekte in en huis in Madrid een draadloozen zender, alsmede 'n hoeveelheid wapenen en springstoffen. De bewoner werd gearresteerd. Hij ver klaarde een militair museum te willen op richten. Ook drie familieleden werden gearresteerd. Te Alcala de Henares is een fascistische organisatie ontdekt, welke de gevangenis wilde bestormen. Tien personen zyn gear resteerd. Drie dooden bij een auto-ongeluk. Nabij Bern is een auto tegen een boom gereden, waardoor het voertuig in brand vloog. De drie inzittenden, jongelieden, kwamen om het leven. Roodachtige modderregen. - In ver schillende streken, onder meer te Rome, Genua en Milaan, is een modder regen gevallen, die te Milaan een rood achtige kleur had. In de volkswijken maakte deze „bloedregen" veel indruk. Het verschijnsel wordt veroorzaakt door de groote hoeveelheid zand, die uit het zuiden wordt meegevoerd door de hevige winden, welke sedert twee dagen waaien. De brand op Luzon. - Door den brand in de gouddelversstad Paracale zijn tweehonderd huizen vernield en, volgens mededeelingen uit geloofwaardige bron, tusschen de vijftig en de honderd men- schen om het leven gekomen. Naar schat ting zijn 10.000 menschen dakloos. In een deel der stad woedt de brand nog voort. Volgens een der bladen beloopt de schade een half milliard dollar. Dokters en verpleegsters van het Roode Kruis te Manilla zijn ter plaatse. De directie der mijnonderneming heeft den militairen autoriteiten hulp gevraagd voor de dak- loozen en ter voorkoming van plundering. Storm over Engeland. - Gisterochtend vroeg heeft het op vele plaatsen in Zuid- Engeland hevig geonweerd, gepaard aan een sterken regenval, zoodat zich over stroomingen voordeden. Te Woodbridge in Suffolk is in drie uur ty'd vier centimeter regen gevallen. Staking te Glasgow. - Meer dan driehonderd man van het personeel van de Scottish Motor Traction Company zijn gisteravond in wilde staking gegaan, we gens het ontslag van een chauffeur. Drie districten van Glasgow zijn hierdoor ge troffen. Onweer in Duitschland. - Op ver scheidene plaatsen in Duitschland heeft het hevig geonweerd, o. a. in de omgeving van de Chiemsee in Ober Bayern, bij Er- furt en by Landsberg aan de Warthe. De te velde staande gewassen werden ernstig beschadigd door hagel en overstroomin gen. Boven Ober Bayern heeft in den nacht van Donderdag op Vrijdag een krachtige foehn gewoed, welke op vele plaatsen aanzienlijke schade aanrichtte. Tallooze daken werden vernield, terwijl ook de boomgaarden veel te lijden hadden. Uit Schongau aan de Lech wordt gemeld, dat het tijdens een windstilte zand regende, terwijl de temperatuur ongewoon hoog was. ONZE POSTVLUCHTEN. De positie der postvliegtuigen was gister: de Djalak (uitr.) en de Edelvalk (thuisr.) te Jodhpoer aangekomen. DE „NACHTEGAAL" NAAR INDIE VERTROKKEN. Vanochtend om zes uur is het vliegtuig Nachtegaal met vijf passagiers, resp. voor Singapore, Batavia, Bagdad en twee voor Karachi, van Schiphol naar Indië vertrok ken. Voor het traject Lydda-Batavia heeft één passagier plaats besproken. Het toestel vervoert 109 K.g. briefpost en 13 K.g. pak- ketpost. DE „KWAK" NAAR NEDERLAND VERTROKKEN. De Kwak is hedenmorgen van Batavia naar Nederland vertrokken, met medene ming van 196 K.g. post, 9 K.g. pakketpost en 58 K.g. goederen. Voor de tusschen-tra- jecten werden twaalf passagiers geboekt, terwijl twee passagiers wegens plaatsge brek moesten worden geweigerd. MATTERN EN MERRILL EN DE LUCHTRACE NEW-YORK—PARIJS. De vlieger James Mattern heeft mede gedeeld, dat Dick Merrill en hy zelf met zakenlieden te Toronto onderhandelingen hebben geopend, om Canada als punt van vertrek te nemen in de luchtrace New- York—Parijs, en dat zij beiden hieraan zouden deelnemen. Naar hij verklaarde, zou een groep Canadeesche zakenlieden voor dit plan groote belangstelling hebben. Mattern voegde hier nog aan toe, dat indi» het plan zou slagen, de race waarschijnlijk in Augustus,zou plaats vinden. Hij deelde mede, aan den Franschen minister van luchtvaart, Pierre Cot, een telegram te hebben gezonden van den volgenden in- hod: „Hopen dat u het wenschelijk zult achten Canada j.it te noodigen den wed strijd in dit land te doen beginnen. Constateeren hier een gunstig oordeel. Zijn bereid aan den wedstrijd mede te doen en bieden u onze algeheele medewer king aan." Havas teekent hierby aan, dat blykens de bij het ministerie van luchtvaart inge wonnen inlichtingen door de Fransche autoriteiten nooit toestemming zal worden verleend om het vertrek voor de Trans- Atlantische luchtrace ergens anders te doen plaatsvinden dan op het grondgebied der Vereenigde Staten.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1937 | | pagina 1