DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. £udit»aacl I Deze Courant wordt EL KEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. No. 120 Uit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Dinsdag 25 Mei 1937 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. 139e Jaargang De algemeene toestand De burgeroorlog in Spanje. De non interventie-commissie maant tot humaniteit. De Parijschetentoonstelling geopend. OfficiSele opening door president Lebrun. ALKMAARSCHE COURANT. Alkmaar, 25 Mei. Het Britsche voorstel tot schorsing van de krijgsverrichtingen in Spanje, teneinde een terugroepen der buitenlandsche vrijwilli gers mogelijk te maken, schijnt inderdaad in Berlijn gunstig te zijn ontvangen. Dit blijkt uit de mededeelingen van de verschil lende persbureaux, die bevestigd worden door berichten in de buitenlandsche bladen. Of de Duitsche regeering echter reeds ge antwoord heeft en zoo ja, in welke termen is nog niet duidelijk. Dat is jammer, want men mag aan officieele mededeelingen toch meer waarde hechten dan aan de meenin gen van persbureaux e.a. Volgens den Berlijnschen correspondent van de Times is de Duitsche regeering be reid het voorstel van Engeland aan een nauwkeurig onderzoek te onderwerpen, en volgens den correspondent van Havas, zou Duitschland reeds geantwoord hebben in beginsel bereid te zijn, een onderbreking der vijandelijkheden in Spanje te helpen bewerkstelligen. Uit dit laatste zou dan volgen, dat Duitschland meer contact zoekt met Enge land, dan tot nu toe het geval was. De Italiaansche regeering heeft nog niet geantwoord op het Britsche voorstel. Dat Italië nog niet geantwoord heeft, wijt men aan de afwezigheid van Ciano, den Italiaan- schen minister van buitenlandsche zaken, die eerst gisteren van zijn reis naar Boeda pest te Rome is teruggekeerd. Tot dusverre heeft het Britsche initiatief in de Italiaan sche pers geen gunstig onthaal gehad, al bepaalden de redacties zich in hoofdzaak tot het verzamelen van de ongunstige commen taren in het Duitenland. Thans schrijft Vir- ginio Gayda in de Giornale d'Italia, die be schouwd wordt als de spreekbuis van de Italiaansche regeering: „Wanneer de voor stellen authentiek zijn, zal de verantwoor delijke Italiaansche politiek te gelegener tijd gelegenheid hebben om haar oordeel met kalmte en na trijp overleg weer te ge ven". Gayda merkt vervolgens op, dat het voorstel tot het terugtrekken der buiten landsche vrijwilligers aan de niet-inmen- gingscommissie te Londen is toevertrouwd, welke hieromtrent nog geen uitspraak heeft gedaan. „Men moet hieruit opmaken, dat het voorstel inzake een wapenstilstand ten ein de het terugtrekken der buitenlandsche vrij willigers te vergemakkelijken, slechts de werkzaamheden van de niet-inmengings- commissie in de war zal brengen. Bovendien zou in de gegeven omstandigheden, nu de rechtschen bezig zijn een definitieven aan val op Bilbao voor te bereiden, wapenstil stand inderdaad „inmenging" beteekenen. Daarom, aldus Gayda, moet men zich ter dege rekenschap geven van den oorsprong van deze nieuwe stroomingen". Italië en Duitschland denken dus wel zeer verschillend op dit oogenblik, hetgeen zou kunnen wijzen op wat we reeds eerder opmerkten: „dat Duitschland wel vriend schap met Italië wil, maar dat het lang zamerhand genoeg krijgt van een algeheele isolatie in het Europeesche politieke leven". Intusschen doet een zinnetje uit boven staande Italiaansche meening wat vreemd aan: „nu de rechtschen bezig zijn een defi nitieven aanval op Bilbao voor te bereiden, zou wapenstilstand inderdaad „inmenging" beteekenen. Deze uitdrukking verrast ons. Zijn de rechtschen inderdaad bezig met de voorbe reiding van een definitieven aanval? Wanneer men eens even nagaat, wat in de laatste maanden gebeurd is in Spanje, dan blijkt uit niets, dat er een definitieve aan val op komst is. Eerder blijkt het tegendeel. De wil, om den oorlog te winnen heeft bij de bevolking, die aan Franco's zijde staat, plaats gemaakt van den wensch, dat de oor log zoo spoedig mogelijk geëindigd moge zijn. Het volk wil wel graag, dat Franco Wint, het wil niet graag meer al te veel ris- keeren voor die overwinning. En bovendien de Italiaansche en Duitsche vrijwilligers worden door de bevolking nu niet bepaald meer toegejuicht. Integendeel, men duldt ze en daar is alles mee gezegd. Maar vooral dit: Spanje is moe en wil vrede. Dat wil de bevolking in haar geheel, hoe ook haar politieke denkbeelden ver schillen. En met dien volkswil moet Franco rekening houden. En die volkswil betee- kent voor Franco een leelijke handicap. Er zijn dus een paar punten, die de aan dacht vragen: 1. Is Franco bezig met de voorbereiding van een beslissenden slag? 2. Is de bevolking de vreemdelingen min der gunstig gezind? Twee belangrijke vragen,, die niet direct beantwoord kunnen worden. De sub-commissie voor de non-interven tie is gistermiddag bijeengekomen en heeft besloten een beroep te doen op beide par tijen in Spanje om zich bij de krijgsver richtingen te doen leiden door een zoo groot mogelijke humaniteit. De ondercom missie is begonnen met het bestudeeren van het rapport der technische onder-com missie inzake het terugtrekken der vrij willigers. Woensdag zal de discussie hier omtrent worden voortgezet. Het verslag van de technische commissie omvat 70 blad zijden en de gedelegeerden hadden van Zaterdag af nog niet voldoende gelegenheid gehad om den tekst nauwkeurig te bestu deeren. De Britsche regeering heeft verschillende antwoorden ontvangen inzake het Britsche voorstel tot wapenstilstand. Frankrijk en België hebben het voorstel goedgekeurd het Duitsche antwoord wordt over het al gemeen als gunstig beschouwd. Het Portu geesche antwoord, dat gisteren is ontvan gen, wordt thans bestudeerd. Het Russische antwoord is nog niet ontvangen. Volgens latere berichten meent men te Londen te weten, dat het Portugeesche antwoord zeer duidelijke bezwaren op werpt. Het zou dit ontwerp moeilijk uit voerbaar achten en zich overtuigd verkla ren van de onmogelijkheid de goedkeuring te krijgen van de beide Spaansche tegen standers. Vragen in het Lagerhuis. Tijdens de gistermiddag gehouden verga dering van het Lagerhuis zijn tal van vragen gesteld met betrekking tot de Spaansche kwestie. De onder-staatssecre taris van buitenlandsche zakeQ, Lord Cran- borne, antwoordde met een algemeene ver klaring, waarin hij mededeeling deed van het voorstel der Britsche regeering inzake een wapenstilstand in Spanje. De regee ring, aldus Cranborne, is van meening, dat het terugtrekken der vrijwilligers uit Spanje tijdens de vijandelijkheden niet dan met groote moeite zou kunnen geschieden. Cranborne voegde er aan toe, dat het door de non-interventie-commissie ingestel de controlesysteem voor zoover hij wist nog steeds op bevredigende wijze werkte. Ten aanzien van het verzoek der Baski- sche regeering, een onderzoek in te stellen inzake de verwoesting van Guernica, deelde Cramborne mede, dat de Britsche regeering aan de regeeringen van Frankrijk, Duitsch land, Italië, Rusland en Portugal verzocht heeft, haar meening omtrent dit verzoek uit te spreken, en er daarbij op gewezen heeft, dat, indien deze regeeringen voor een zoodanig onderzoek waren, dit uitge breid zou kunnen worden tot nieuwe ge vallen van soortgelijken aard, en dat zij van haar kant bereid was, aan dit onder zoek mede te werken, hoe uitgebreid dit ook zou mogen zijn. Op de talrijke vragen betreffende het zenden van vliegtuigen naar Spanje door verschillende buitenlandsche regeeringen, waarover bepaalde bladen de laatste we> ken hebben geschreven, gaf de onder staatssecretaris ontwijkende antwoorden, waarbij hij wees op de ernst van deze kwesties, die de volle aandacht van de niet-inmengingscommissie hebben. De militaire operaties. In het Noorden van de provincie Guada- lajara hebben de regeeringstroepen, vol gens berichten uit Madrid, de stellingen versterkt, die zij Zondag ten westen van Cifuentes hebben veroverd. Zij hebben voorhoeden geposteerd op de hoogten, die evenwijdig oopen met de Abanades. De operatie van Zondag heeft de troepen, die zich ten Westen van den grooten weg be vinden, in staat gesteld, een verbinding tot stand te brengen met die, welke ten Noor den van Brihuega liggen. Dit voorkomt thans de mogelijkheid van een doorbreking van het front in het westelijke gedeelte. Uit Bilbao meldt Havas: Te Sestao, dat Zondag gebombardeerd is, is men nog steeds bezig met het oprui- mingswerk. Tot dusver heeft men 22 doo- den en 80 gewonden gevonden In den sector van Dima wordt bijzonder fel ge streden. De rechtschen vallen aan met het modernste materiaal. Dima en het slot van Elejabeitia zijn nog steeds in handen der regeeringstroepen. Munguia, dat nog steeds in brand staat, zal naar men vrees, volkomen verwoest worden. De landing der Spaansche vlieg tuigen in Frankrijk. In de verklaring, door den Franschen vertegenwoordiger bij de commissie voor de niet-inmenging over de landing der Spaan sche vliegtuigen in Frankrijk gegeven, wordt gezegd: Vijftien vliegtuigen het zestiende, dat schade had opgeloopen, bleef in Frankrijk werden op 9 Mei terug gezonden, nadat de Spaansche regeering maatregelen had genomen om ze naar hun bases terug te roepen. De Fransche regee ring oefende toezicht op den terugkeer tot de grens door de toestellen door militaire vliegtuigen te doen begeleiden. Den hoofdadministrateur der controle op de Fransch-Spaansche grens werd verzocht een waarnemer aan te wijzen, die, door plaats te nemen in een der Fransche vlieg tuigen, zich er van kon vergewissen, dat de Spaansche toestellen den Franschen grond verlieten op de plaats, waar zij de grens hadden overschreden. Toen op 17 Mei wederom 17 Spaansche vliegtuigen op Franschen bodem daalden, aldus vervolgt de mededeeling, volgde men dezelfde gedragslijn. Om echter duidelijk aan te toonen, dat men verwachtte dat der gelijke voorvallen in het vervolg vermeden zouden worden, bepaalde de Fransche re geering, dat de toestellen wapens en munt tie zouden moeten afgeven: drie toestellen mochten hun wapens behouden, opdat de escadrille zich tegen een vijandelijken aan val zou kunnen verdedigen. De aandacht der Spaansche regeering is officieel geves tigd op de omstandigheid, dat de Fransche autoriteiten in het vervolg dergelijke facili teiten niet meer zouden kunnen toestaan en dat zij dan genoodzaakt zouden zijn, de vliegtuigen in Frankrijk vast te houden. Hoewel de door deze voorvallen geschapen toestand niet in de overeenkomst van niet- inmenging voorzien was, wenschte de Fran sche regeering, om oprecht te zijn en ieder misverstand te vermijden, de feiten ter ken nis van de commissie te brengen en de com missie eveneens van de genomen beslissin gen op de hoogte te brengen. De tekst van de Fransche verklaring zal in de volgende zitting door de ondercom missie bestudeerd worden. Een rede van minister Bastid President Lebrun heeft gisteren plech tig de internationale tentoonstelling te Parys van kunst en techniek in het moderne leven geopend. Aan deze tentoonstelling nemen 42 landen en meer dan zeshonderd catego rieën exposanten uit Frankrijk en de koloniën deel. In zijn openingsrede dankte president Lebrun de deelnemers en gaf den wensch te kennen, dat deze tentoonstel ling eens te meer de menschheid zal bewijzen, dat de wereld alleen waardig kan leven in een geest van wederkeerig begrijpen van de behoeften, de verlan gens en het kunnen van andere landen dat welvaart slechts kan heerschen bi; een intense uitwisseling van producten en denkbeelden en dat het geluk slechts kan bestaan in een gezonde samenwer king en een internationalen vrede. De plechtigheid van de opening Bij de opening van de tentoonstelling was president Lebrun vergezeld van den mi- minister-president en andere leden van de regeering. Twee pelotons van de Republi- keinsche garde escorteerden het gezelschap tentoonstelling landen, welke op de tentoonstelling ver tegenwoordigd zijn, opgesteld. Leden van de Republikeinsche agrde in groot tenue vorm den de eerewacht. Tijdens het spelen van het volkslied stonden de mannen in de hou ding met getrokken zwaard. Vervolgens werden de officieele redevoeringen uitge sproken, waarna een orkest en een koor zich deden hooren. Ten slotte hield de president der republiek Lebrun met ontroerde stem zijn toespraak, waarin hij de tentoonstelling voor geopend verklaarde. Hierna speelde het orkest de Marche heroique van Saint Saens. De stoet werd vervolgens weer gevormd om nog een bezoek te brengen aan het pavil joen van de ontdekkingen, welke een ware encyclopaedie vormt van alle ontdekkingen op wetenschappelijk gebied. Aan den oever van de Seine werden hon derd en een kanonschoten gelost om bekend te maken, dat de plechtige opening van de tentoonstelling was geschied. In auto's keer den president Lebrun en minister-president Blum naar het Elysee terug. De buiten ver zamelde menigte juichte hen luide toe. Het verschil tusschen „mooi" en .nuttig" is weggevallen, aldus minister Bastid. Bij de opening van de tentoonstelling heeft de minister van handel, Bastid, een rede gehouden, waarin hij er op wees, dat ZEELIEDEN-STAKING TE PORT VENDRES. Te Port Vendres (Fr. Dept. Pyrenees Riontales) zy'n gisteren de zeelieden in sta king gegaan, omdat hun eischen in zake de toepassing van de veertig-uren week en de herziening van de pensioenen niet zijn in gewilligd. Om tien uur gisteren moest de „Elman- sour" naar Algiers vertrekken. Tengevolge van de staking zullen de passagiers en een lading goederen vertraging ondervinden, ter wijl voorts het aan bederf onderhevige ge deelte der lading zorg baart. Te Havre zijn met de zeelieden moeilijk heden gerezen over dezelfde kwesties. Ook hier zijn zij in staking gegaan. Het betreft op het oogenblik nog 2200 personen, doch verschillende schepen, o.m. de Normandie worden in de haven verwacht. De sleepbooten zullen tot nader order de Fransche schepen binnenbrengen, doch niet de schepen, welke onder vreemde vlag varen. DANKDIENST VOOR KRONING. Preek van aartsbisschop van York. De aartsbisschop van York heeft een preek uitgesproken tijdens een dankdienst voor de kroning in St. Apuls, in tegenwoordigheid van den koning, koningin Mary en andere Frankrijk in een zeer moeilijken tijd het lec*en der Engelsche koninklijke familie, be nevens alle premiers van het Britsche ge- meenebest en vertegenwoordigers van Indië en de koloniën. In het geheel waren vier duizend personen aanwezig. De aartsbisschop zeide, dat de reden tot initiatief heeft genomen voor een wereldten toonstelling. Vervolgens bracht spreker hulde aan allen, die hebben medegewerkt om dit werk tot stand te brengen. Bastid verklaarde, dat de tentoonstelling heeft bewezen, dat er geen onderscheid be- *r°ts' d>e *n ^et Britsche rijk gevoeld wordt, gelegen is in de vrijheid van gemeenschap, die de zelfsbesturende dominions vereenigt in vrijelijk aangeboden trouw aan den troon, in de traditie en het ideaal van gelijkheid voor de wet voor de vele rassen, die 't rijk vormen, de handhaving van een gelijke ge rechtigdheid binnen al zijn grenzen en de gereede samenwerking met anderen in de gemeenschappelijke taken der beschaving. Als patriotten zoowel als christenen moet men trotsch zijn op de eigenschappen van ohet rijk, die het recht geven tot de aanmati- het geheele sociale leven versiert, tusschen I f?ing, die den tegenstand van anderen op- „mooi" en „nuttig" zijn de grenzen wegge- roePt tot hij ondergaat in het conflict, dat hij uitgelokt heeft Het rijk heeft zijn plaats in goddelijke voorzienigheid en zijn bestaan zelf vormt de heilige roeping van zijn bur gers. staat in de verantwoordelijkheid en de ver dienste van geleerden en technici, tusschen kunstenaars en handwerkslieden, de een steunt den ander. Kunst zonder techniek zou een mensch zonder al zijn vermogens zijn en techniek zonder kunst zou een mensch zonder zijn menschelijkheid zijn. De Fran sche regeering verheugt zich te zien, dat kunst en techniek hun ware plaats naast elkander innemen. De tentoonstelling van 1937 zal aantoonen, dat de schoonheid niet meer een gunst voor enkelen is, doch thans vallen. Mogen zij ook wegvallen tusschen de pro ducenten in de verschillende landen. Bastid begroette in deze tentoonstelling de belofte van vrijere betrekkingen tusschen de volke ren, een noodzakelijke voorwaarde voor de economische organisatie van Europa en van de wereld. Hij hoopte dat de tentoonstelling het verkeer der internationale bezoekers in de hand zou werken. Bij den eere-ingang van de had een regiment infanterie de eerewacht betrokken. In het stralende zonlicht bood de tentoon stelling een schitterenden aanblik. Bij de Seine verrijzen twee groote torens van het Duitsche en het Russische paviljoen. De eerste is bekroond met een adelaar, welke een hakenkruis in de klauwen houdt, de tweede draagt een hamer met een sikkel. De honderden gebouwen, welke tezamen de ten toonstelling huisvesten, zijn thans bijna ge reed. Langzaam wandelde het gezelschap van den president in de richting van de Jena- brug, waar het zich aan boord van jachten van de marine begaf om rond het Zwanen- eiland te varen, waarop de producten van de Fransche koloniale gebieden zyn onderge bracht en waarop ook het beeld van de Vrij heid staat, dat als een souvenir aan de ten toonstelling van 1878 door de Vereenigde Staten is geschonken. Het beeld is een kopy van dat in de haven van New York. Toen het gezelschap van den president het Zwaneneiland passeerde, voerden Arabische dansers aan den oever dansen uit. Bij de brug Alexander Hl bij de Place de la Con corde zijn vier metalen pijlers opgericht, welke vier symbolen dragen, n.1. een schip en een Gallische haan, als symbolen van Parijs en Frankrijk en twee allegorische sil houetten, welke de kunst en de moderne techniek uitbeelden. Omstreeks vijf uur kwam het gezelschap terug by het groote paviljoen. De officieele personen namen plaats op de eere-tribune en de stafmuziek van de Republikeinsche garde speelde het volkslied. In de vier hoe ken van de zaal stonden de vlaggen van alle HEEFT LINDBERGH WEER EEN ZOON? De Amerikaansche dagbladen publiceeren uitvoerige berichten over de geboorte van een zoon van het echtpaar Lindbergh in den nacht van den twaalfden Mei. Zy halen daarbij de vérklaringen aan van mej. Anne Cutter, een tante van mevrouw Lindbergh, u u die in Cleveland in Ohio woont. Zy heeft Gisternacht heeft een buitengewoon hev.g verkiaard, dat het desbetreffende bericht onweder de Joego-Slav.sche hoofdstad en de haar geworden is een schrU dat me_ omstreken geteisterd. Gedurende verschei-1 vrouw charks L 'otmoeder BELGRADO DOOR HEVIG NOODWEER GETEISTERD. dene uren waren de straten bedekt met een laag hagel. De schade is aanzienlijk en wordt op verscheidene millioenen dinars geraamd. De wind, die een snelheid van 80 K.M. be reikte, heeft talrijke daken weggerukt en tal van boomen ontworteld. Verscheidene per sonen liepen verwondingen op. Verscheidene dooden. Uit Loznitza wordt gemeld, dat de water hoos, die Belgrado en omstreken heeft ge teisterd, de rivieren sterk heeft doen zwel len en in dit plaatsje den dood van ver scheidene menschen heeft veroorzaakt. van mevr. Lindbergh, gekregen heeft van haar dochter, mevr. Dwight Morrow, die weer de moeder is van mevr. Lindbergh. NIEUW PROCES IN HET VERRE OOSTEN. Wederom II Trotskisten terechtgesteld. Naar de Ticho Okeanskaja Swjesda, het officieele orgaan voor het ver-Oostelijke Sovjet-gebied, mededeelt, heeft te Chaba- rowsk voor het „bijzondere college van het hooge militaire gerechtshof der Sovjet- Unie" een tweede monsterproces plaats ge vonden tegen een „Trotzkistisch-terroristi- sche spionnage-organisatie", welke eveneens ondermijndenden arbeid in het spoorweg- district Verre Oosten zou hebben bedreven. In de Pinksterweek heeft de „beweging I Dezen keer hebben elf personen terecht tot vorming van een nationale katholieke f ie'ev^ s de vier-en-veertig be- kerk" te Mannheim haar eerste rijkscongres sc .u en in eerste proces te Swobo- gehouden. Het congres stond in het teeken n°^+a,.,f1ÏV_eT_ We,r.^e?. ver°ordeeld. van den strijd om een Duitsche volkskerk, los van Rome. De centrale leider van de beweging, Huetwohl, uit Essen zette het doel van de beweging uiteen. Hij zeide o.m. dat. in den strijd om de eenheid van volk en land, naast de nationaal-politieke eenheid, ook de een heid op godsdienstig gebied moet worden POGINGEN TOT HET VORMEN VAN EEN NATIONALE KATHOLIEKE KERK IN DUITSCHLAND. Het vonnis is reeds voltrokken. ZONDER MOTOR OVER DE TYROOLSCHE ALPEN. J Gisteren waren zes zweefvliegtuigen van gevonden. De gedachte aan een katholieke de Chiemsee in Duitschland opgestegen om volkskerk veronderstelt een losmaken van op een hoogte van 3000 meter de Tvroolsche Vl of nilitcrllD Vn+VinlioiPivio «>nM J I Ali het Duitsche katholicisme van den paus van Rome, aangezien het inlijven van de katho lieke kerk in de volksgemeenschap in strijd is met de wereldlijke heerschappij van de kerk. De nationale katholieke kerk verzet zich tegen ieder politiseeren van de geestelijkheid en tegen elke inmenging van de kerk in het staatsbestel. Alpen over te vliegen en Dine in Italië te bereiken. Vijf toestellen moesten terugkee- ren en slechts één landde des middags in Lienz (Oostelijk Tyrool). Het toestel werd bestuurd door Felix Krach, die hiermede de eerste is die zonder motor over de Ty- roolsche Alpen heeft gevlogen. ZWARE BRAND IN POLEN. ui een nederzetting van het district Wengrow (Polen) zyn by een brand ruim honderd boerderijen vernield. Een bewoner kwam in de vlammen om, terwijl tien an deren ernstig gewond werden. DE BALLON VAN PROFESSOR PICCARD DOOR BRAND VERNIELD. Bij de opstijging. Professor Piccard en Max Cosyns wil den vanochtend met hun oude stratosfeer- ballon opstijgen. De ballon geraakte in brand en werd geheel vernield.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1937 | | pagina 1