DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Een witboek der Spaansche regeering. r- No. 121 Woensdag 26 Mei 1937 139e Jaargang De algemeene toestand. De Spaanuche revolutie het voorstel voor de terugtrekking der vrijwilligers. ALMERIA GEBOMBARDEERD. De Amerikaansche bewapening. De Parijsche wereld tentoonstelling. ALKMAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt EL KEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. m— PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN: Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. en Alkmaar, 26 Mei. Nederland is vandaag naar de stembus geweest en heeft gestemd. De kiezers had den een ruime keuze en hebben ongetwij feld hun eigen man kunnen stemmen moeten nu maar afwachten, of de man hunner keuze tot Kamerlid gebombar deerd zal worden. 'tls eigenlijk geen faire strijd geweest, die het Nederlandsche volk gestreden heeft. Het veel genoemde kiesrecht met evenredige vertegenwoordiging heeft na tuur lijk zijn groote voordeelen, daartegen over staat als een der voornaamste na deelen, dat men niet een persoon, maar een partij stemt. De heeren, die naar de Kamer worden afgevaardigd, zijn reeds aangewezen door partijbesturen e. d. en de kiezers moeten daar maar genoegen mee nemen. Een ander bezwaar is dit, dat men fei telijk lang niet altijd weet, of wel de goede menschen op de goede plaatsen zitten Zou elk Kamerlid zijn zetel kunnen ver dedigen in een openbare vergadering zou hij elk debat met andersdenkenden aandurven; zou hij welbespraakt zijn en door zijn persoon stemmen kunnen ver overen, stemmen die den doorslag zouden hebben kunnen geven? Wij betwijfelen dat. De kopstukken van elke partij zijn er toe in staat en de rest? De rest staat als nummer zooveel op de lijst en zal gekozen zijn, als nummer één maar genoeg stemmen heeft veroverd. En hij zal voor en tegen stemmen, als zijn partij voor of tegen wil stemmen. En zijn stem zal slechts by uitzondering klinken in het parlement. We zouden de evenredige vertegen woordiging niet gaarne willen missen; we gelooven echter, dat door die evenredige vertegenwoordiging het stemmen op lijs ten het algemeene peil in de Tweede Ka mer eerder daalt dan stijgt. En nu afwachten! Morgen weten we alles; morgen kun nen de politieke partijen haar rekeningen opmaken en uitrekenen, hoeveel elk lid gekost heeft aan reclame in den vorm van advertenties, strooibiljetten, aanplakbil jetten, revue-vertooningen, zaalhuren, auto's, enz. enz. 't Zal een aardig bedrag zijn! We gaan ons hier echter liever niet be zig houden met Nederland, maar met wat er buiten onze grenzen gebeurt. En dan gaan we (in gedachten) naar Parijs, waar de wereldtentoonstelling zoo juist met groote plechtigheid officieel geopend is. We willen hier niet vertellen, wat die tentoonstelling allemaal wel biedt, we halen erde politiek bij! Want nauwelijks zijn de eerste feeste lijkheden achter den rug, of het getwist begint. In dit geval tusschen Duitschland en Frankrijk. In Frankrijk had men gehoopt, dat Duitschland zoodanige maatregelen zou treffen, dat Duitschers in grooten getale de Parijsche tentoonstelling zouden bezoe ken. De getroffen regeling heeft in Frank rijk echter allerminst goeden indruk ge maakt. Het is waarschijnlijk mede uit reactie op de te Berlijn uitgevaardigde maatregelen dat Georges Blum uit Berlijn het volgende aan zijn blad „Le Journal" meldt: Tegenover de geringe inschikkelijkheid en de ontoelaatbare eischen van Duitsch land behooren de Fransche autoriteiten rekening te houden met een verbreking van de oeconomische betrekkingen. Men verwyt den Duitschers,, die dachten dat wij een zoodanige behoefte aan toeristen zouden hebben voor onze tentoonstelling, dat het hun gemakkelijk zou vallen ons voorwaarden op te leggen, teneinde tot ons nadeel het onlangs geparafeerde accoord over het toerisme te kunnen ge bruiken. Behalve dat de Duitschers zich verzetten tegen onze verlangens betref fende den invoer van manufacturen, wij nen, luxe-artikelen enz. in Duitschland, wenscht Berlijn, dat wy nog vermindering van de schulden, voortvloeiend uit de leeningen Dawes en Young, toestaan. Dr. Schacht, die gisteren te Parijs aan kwam, schijnt geen voorstellen mee te brengen, die een schikking zouden teweeg brengen. Zijn taak zou het zijn handels- credieten te krijgen en bovendien het recht voor Duitschlands handel en in dustrie zich in onze koloniën te vestigen. Onze minister van koloniën moet tegen dergelijke concessies zijn. Wij voegen hier aan toe, dat de Duitschers gewaarschuwd zijn, dat wanneer de handelsbesprekingen zouden worden afgebroken, dit natuurlijk beteekent dat de leverantie van mineralen, die op het oogenblik 620,000 ton per maand bedraagt, onmiddellijk wordt ge staakt. Het Witboek, dat Alvarez Del Vayo, de vertegenwoordiger van Spanje in den Volkenbondsraad uit Valcncia heeft medegenomen, zal pas worden gepu bliceerd op den dag, dat Dol Vayo in den Volkenbondsraad h„t verzoek zij ner regeering zal ter sprake brengen, dat wil zeggen, waarschijnlijk midden der volgende week. Het is een lijvig document met tal van foto's en origineele teksten, welke beoogen het bewijs te leveren voor vreemde in mengingen in Spanje. Het Witboek zou refereeren aan de zending naar Spanje van Italiaansche vliegtuigen. Officieren en vliegers van 15 Juli 1936 af tot in de laatste weken. Het bevestigd, dat, ondanks de officeele verzekering, welke regeeringsautoriteiten hebben gegeven, dat Rome den generaals der opstandelingen wapens, munitie, vlie gers en troepen heeft gezonden, van het be gin van den opstand af en sindsdien zonder ophouden. Het document behandelt vervolgens de kwestie der „vrijwilligers". Het geeft een lyst van deze vrijwillige Italiaansche troe pen met hun bestemming. Deze lyst is door de Spaansche regeering nauwgezet bestu deerd. Zij is allesbehalve volledig. Het Witboek zet in een apart hoofdstuk uiteen hoe Italië zich meester heeft ge maakt van Majorca en Ibiza. Het schryft den val van Malaga toe aan de inmenging van de Italiaansche vloot. Ten slotte bevat het Witboek verschei den documenten over den burgeroorlog in Biscaye, met name over de verwoesting van Guernica. DE TERUGTREKKING DER VRIJWILLIGERS. Italië en het Engelsche voorstel. In gezaghebbenden kringen wordt ver klaard, dat de kwestie van een wapenstil stand in Spanje uitsluitend onder de be voegdheid valt'van het niet-inmengings- comité. Waarom, zoo schryft de „Stampa" de kwestie buiten het comité te willen brengen dat alle bevoegdheid heeft om aangaande de Spaansche problemen op te treden. Waarom vandaag beslissingen te willen overijlen nadat de huidige initiatief nemers van het ontwerp zoozeer zyn terug- gekrabbels? Heeft men geen vertrouwen in het comité van Londen? Dat alles brengt ons er toe met scepti cisme en een zeker wantrouwen de kronke lige manoeuvre te bekijken, die men van Londen naar Brussel en vervolgens Parijs zou trachten naar Geneve te doen glijden, terwijl het initiatief niet zonder verband lijkt met de beschuldigingen, die de regee- ring-Negrin zich voorbereidt tegen het fas cisme in den Volkenbond in te brengen. Het Portugeesche antwoord. In het antwoord van Portugal op den Britsche stap aangaande de terugroeping van vrijwilligers uit Spanje spreekt de Portugeesche regeering niet direct haar meening uit. Het antwoord behandelt slechts indirect de kwestie der terugroe ping door de opsomming van de moeilyk- heden. Een gedeelte van het antwoord is ge baseerd op de verkeerde opvatting, waar het recht der Britsche regeering deze kwes tie aan de orde te stellen, in twijfel trekt en betoogt, dat deze kwestie door de niet- inmenginscommissie zou moeten worden behandeld. In dit verband merkt men op, dat het slechts de bedoeling der Britsche regeering was het terrein te effenen voor de aan vaarding van om het even welk plan, dat door de commissie zou worden voorgesteld. De Britsche regeering heeft geenszins den opzet de verplichting van de commissie een plan uit te werken voorbij te gaan. De kwestie der humaniseering. Ten aanzien van het beroep humanitaire overwegingen in acht te nemen, doen zich moeilijkheden voor. Tot nu toe aanvaardt Sovjet-Rusland het beroep ten opzichte van het bombardement van open steden, maar van verscheiden zijden is de wensch uitge sproken, het beroep uit te breiden tot alle bombardementen en andere onmenschelyke oorlogsmiddelen. Men hoopt nu, dat Sovjet- Ruslayd in deze uitbreiding zal toestemmen. DE SPAANSCHE VERTEGENWOORDIGING BIJ DEN VOLKENBOND. Generaal Franco wettigheid. betwist haar Generaal Franco heeft een breedvoerig protest doen toekomen aan den Volken bond, omdat de volgende zitting zal worden bijgewoond door een vertegenwoordiger der regeering van Valencia, die zich „vertegen woordiger van Spanje noemt. Wel verre van het Spaansche volk te ver tegenwoordigen, aldus Franco, verschijnt deze gedelegeerde als ambassadeur van de anarchie en misdaad van het roode Spanje, dat alle juridische grondslagen, welke het door de grondwet gewijd noemde en waarop de regeering van Valencia haar wettigheid grondt, heeft doen verdwynen. De generaal beschuldigt het „roode" Spanje er o.m. van, inbreuk te hebben ge maakt op den integralen staat, de regelen voor het internationale recht te hebben prjjs gegeven, de geestelijkheid te hebben weggevaagd, de individueele waarborgen en de eerbiediging van den particulieren eigen dom te hebben geschonden en moorden en verwoesting van kerkgebouwen te hebben toegestaan. Zyn protest brengt generaal Franco tot uitdrukking, dat zyn regeering meester is van twee derden van het grondgebied in Europa en van alle protectoraten en kolo niën. Zyn leger en vloot leven de buiten- landsche coden stipt na, de consuls, die hun functies uitoefenen op het rechtsche grond gebied genieten alle rechten en de inter nationale overeenkomsten worden er na geleefd. Het document besluit: de regeering van Franco noemt de regeering van Valencia onwettig en zou zich beschouwd wenschen te zien als de eenige vertegenwoordigster der Spaansche natie. ALMERIA GEBOMBARDEERD. Engelsch schip beschadigd. Maandagavond werd Almeria diverse malen door vliegtuigen der rechtsche troe pen gebombardeerd. De toestellen lieten 25 bommen van groote kracht vallen. Eén bom ontplofte in de nabijheid van een Engelsch schip, „Greated" genaamd, en scheurde den romp van dit schip open. Dank zij de krach tige pompen is het schip niet gezonken. De bemanning van het Engelsche schip bleef ongedeerd. In vrijheid gesteld en vrijwilligers. Op bevel van generaal Franco zyn 48 gevangenen van de internationale bataillons in vrijheid gesteld. Een officier van het rechtsche leger heeft verklaard, dat dit ie geschied, omdat gene raal Franco in hen slechts in verleiding ge brachte werkloozen zag. De in vryheid gestelden zullen zoo spoedig mogelyk naar de Fransche grens worden getransporteerd. De strijd in het Baskenland. Maandagavond verdreven de troepen van Franco nabij Dima de regeeringstroepen uit hun stellingen, doch later werden zy weer met aanzienlijke verliezen teruggedreven. De regeeringstroepen maakten hierbij een monarchistisch vaandel buit. De troepen van generaal Miaja hebben aan het Soriafront een groote activiteit ont plooid. In den sector las Inviernas werden twee aanvallen van de regeeringstroepen afgeslagen. Gistermiddag is boven de zee naby San Sebastian een gevecht geleverd tusschen vliegtuigen. De jachtvliegtuigen van Franco zagen vyf toestellen van de regeering nade ren en vielen aan. Eén der regeeringstoe- stellen werd omlaag geschoten. De vier overige toestellen poogden Bilbao te be reiken, doch ter hoogte van Lasarenas werd nog één van de vliegtuigen omlaag ge schoten, terwyl de drie anderen sterk be schadigd moesten dalen. De jachtvliegtuigen keerden vervolgens naar hun basis terug. Het doodvonnis tegen Wandel. De Duitsche vlieger Wandel, die door het Volksgerecht ter dood is veroordeeld, heeft by zyn verhoor verklaard dat hy naar Spanje is gekomen om het communis me te bestrijden. Hy bevestigde, dat hy op 2 April per vliegtuig van Berlijn over Rome naar Sevilla is vertrokken. Hy werd van het wachtwoord op de hoogte gesteld door iemand, die hem te Munchen in dienst nam, en door een ander geheimzinnige per sonage van het recruteeringsbureau te Berlyn. Wandel ontkende te hebben deel genomen aan het bombardement van Guernica. Toen de rechter hem vroeg, of hy nog iets te zeggen had, antwoordde hy „Ik meen voor de goede zaak te hebben gestreden". EEN FRANSCH VLIEGTUIG OMLAAG GESCHOTEN. Een Fransch vliegtuig van de lucht vaartmaatschappij Pyreneeën, dat den dienst onderhoudt tusschen Bayonne en Bilbao werd vanochtend om elf uur ter hoogte van Sopelana door nachtvliegtuigen der opstandelingen op het oogenblik, dat deze toestellen boven Bifbao en omstreken opereerden, naar omlaag geschoten. De bestuurder van het Fransche vlieg tuig werd ernstig, een passagier licht ge wond. Het toestel is gedeeltelijk vernield Norman Davis adviseert vloot uitbreiding als tegenhang van de dictatoriaal geregeerde landen. De „Daily Telegraph" meldt uit Washington dat welingelichte kringen aldaar verklaren, dat Norman Davis, de ambassadeur der Ver Staten in al gemeene dienst, die juist uit Londen is teruggekeerd, in particuliere gesprek ken op de noodzakelijkheid wyst voor de Ver. Staten al het mogelijke te doen om met Groot-Brittannië gelijken tred te houden by den bouw van slagsche pen. Dit zou een uitbreiding van het aantal nieuwe slagschepen, dat door het Congres is toegestaan binnenkort zullen twee schepen op stapel worden gezet tot vyf medebrengen. Volgens „De New York Herald Tribune" ii Davis van meening, dat deze uitbreiding de doeltreffendheid zou vergrooten van den Britschen vlootbouw als stabiliseeren- de factor tegenoverf de herbewapening der dictatoriaal geregeerde landen. Deze politiek zou de volledige goedkeu ring wegdragen der regeering. Algemeen gelooft men, dat voorzieningen zullen wor den getroffen voor den bouw van nog min' stens twee slagschepen op de marine-be grooting, welke in de volgende zitting van 't Congres aan de orde zal worden gesteld. Strenge controle op Duitschers, die de tentoonstelling willen bezoeken. Omtrent het decreet van het Duitsche ministerie van buitenlandsche zaken, dat het reizen van Duitsche onder danen naar Frankrijk tijdens de We reldtentoonstelling regelt, meldt Havas, dat het hier politie maatregelen betreft Volgens verklaringen van officieuze zijde zouden deze maatregelen uitgelokt zyn door mededeelingen, volgens welke Duit sche emigrantenkringen in Frankryk zich zouden opmaken om onder de Duitsche tou- risten, die de tentoonstelling bezoeken, een uitgebreide anti-Hitleriaansche propagan- da-actie te voeren, om aan deze actie het hoofd te bieden, behoudt de Duitsche regeering zich voor, zelf alle bezoekers van de tentoonstellint te schiften. Joodsche elementen en alle personen, waarvan de nationaal-socialistische burgerzin niet boven alle verdenking is verheven, zouden uitge sloten worden. Schacht te Parijs. De Duitsche minister van economische zaken en mevrouw Schacht zyn gistermid dag op het vliegveld te Le Bourget aange komen, waar zy o.a. werden ontvangen door den Franschen 'minister van econo mische zaken, Spinasse, en den Franschen ambassadeur te Berlyn, Francoir Poncet. Kort na zijn aankomst heeft dr. Schacht in de Duitsche ambassade de vertegenwoor digers van de Fransche en buitenlandsche pers ontvangen, wien hy in het kort een uiteenzetting gaf van de doelstellingen van zyn reis naar Parys. Allereerst ontkende hy de bedoeling te hebben een plan te komen voorleggen tot een FranschDuitsche toenadering of in Frankryk een nieuwe leening te willen af sluiten. Vervolgens verklaarde hy: Ik ben naar Parys gekomen met het uit sluitende doel het Duitsche paviljoen op de tentoonstelling te openen en mijn la"d te vertegenwoordigen by de openingsplech tigheden. In de drie dagen, die ik in Parys denk door te brengen, zal ik zeker eenige leidende figuren ontmoeten. Uiteraard zul len wij hesprekingen voeren, maar ik stel er prys op te herhalen, dat ik met slechts een vertegenwoordigende zending ben gekomen". In het vervolg zijner verklaringen zeide Schacht o.m. nog: wy moeten geraken tot een vrijere en meer internationale politiek en wy willen dit allen in Duitschland.... .er moet een einde komen aan de ellende, die nog uit den oorlog voortvloeit en alle landen moeten een gemeenschappelijke in spanning tot dit doel ondernemen. Wij zyn volkomen bereid met Frankryk, evenals met alle volkeren van goeden wil, samen te werken en ik ben er zeker van, dat de Fransche regeering ten aanzien hiervan de zelfde gevoelens koestert als wy. Wy heb ben de beste bedoelingen. Wy wenschen een overeenstemming met Frankryk en ik hoop, dat myn besprekingen zullen bijdra gen tot verbetering der atmosfeer en tot een volledige economische en politieke overeenkomst en een overeenstemming tusschen onze beschavingen. KARL KRAMARSCH. Een der grondleggers der Tjecho- Slowaaksche republiek. Hedenmorgen is te Praag overleden de Tsjecho-Slowaaksche staatsman en leider der party der Nationale Vereeni- ging dr. Karl Kramarsch. Hy bereikte den leeftijd van 76 jaar. Met dr. Kramarsch verdwijnt een der groote strijders voor de Slavische cultuur tegen de Germaansche invloeden en tevens een der ondermyners van de Donau-monar- chie. Hy was het die het eerst op 14 Nov. 1918, onder de toejuichingen van de Slavi sche afgevaardigden, de monarchie der Habsburgers voor altijd vervallen verklaar de van alle rechten op den troon van Bohemen. Bijna twee jaar tevoren had deze monarchie hem ter dood doen veroor- deelen wegens hoogverraad. Van het begin van den oorlog af had Kramarsch gewerkt in de Tsjechische „Maffia", waarvan het doel was het oude keizerrijk inwendig te ondermijnen, terwyl het van buiten door de legermachten bestreden werd. Keizer Karei, de opvolger van Frans Josef, veranderde de doodstraf van Kra marsch in twintig jaar gevangenisstraf. Kramarsch werd de eerste minister president van de Tsjechoslowaaksche repu bliek. Hy wist zich echter niet aan te pas sen aan de na-oorlogsche toestanden. De toelating van het nieuwe Rusland tot den kring der beschaafde landen leek hem een verraad. Hy nam de leiding der oppositie van de Tscjechische bourgeoisie tegen Benesj en Masaryk. Desondanks, had hy in het land een groot gezag behouden. DE BELGISCHE KOLONIALE BEWAPENING. Tenpo van bewapening der koloniale strijdkrachten wordt versneld. By de behandeling van de Belgische be grootingen voor den Congo, Roeanda en Oeroendi verklaarde de minister van kolo niën Rubbens met betrekking tot de bewa pening der koloniën, dat in den loop van het begrootingsjaar 1936 de dringende noodzakelykheid was gebleken, de vervan ging van de individuëele bewapening der koloniale troepen in versneld tempo te doen geschieden. De minister deelde mede, dat een wel omlijnd bewapeningsprogram in studie is, waarbij rekening is gehouden met de finan- ciëele mogelijkheden en den nieuwen toe stand, die ontstaan is door de wijzigingen in de internationale politiek, o.a. door de uitbreiding die aan de bewapening te land, ter zee en in de lucht van de meeste landen is gegeven. Ons doel, aldus minister Rub bens, is in vredestijd een weermacht te vormen, die in tijd van mobilisatie, met toevoeging van troepen uit het moederland, veranderd kan worden in een krachtig leger, dat in staat is iedere opgedragen verdedigingstaak te vervullen. NA DE ALBANEESCHE REVOLUTIE. Etem Toto gesneuveld. Het Albaneesche persbureau deelt mede, dat een gendarmeriepatrouille gisteravond bij Colemas den leider van den opstand in het Zuiden, Etem Toto, by verrassing heeft aangevallen en gedood. VREES VOOR STAATSGREEP IN JAPAN? Politie-officieren worden aangespoord tot waakzaamheid. In een conferentie van provinciale politieofficieren heeft de minister van bin- nenlandsche zaken, Kawarada de aandacht gevestigd op het mogelyk toenemen van de tegenstelling tusschen hen, die een her vorming willen doorvoeren en zij, die den bestaanden toestand willen handhaven. De politieofficieren werden aangespoord bij zonder zorg te dragen voor het handhaven van de orde.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1937 | | pagina 1