DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Het Britsche voorstel voor internationale
controle.
Deze Courant wordt EL KEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
No. 220
Maandag 7 Juni 1937
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
139e Jaargong
De algemeene toestand.
Pe Spaansche revolutie
Duitschland en Italië overhandigen hun antwaord.
Generaal Mola ter aarde besteld
Nieuwe zuivering in Rusland.
De Duitsche kerkstrijd;
Samenzwering tegen kanselier
Schuschnigg ontdekt.
ALKMAARSCHE COURANT.
Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK.
Alkmaar, 7 Juni.
In alle landen waar de zaken marcheeren
of waar men denkt dat ze marcheeren
heeft men zoo nu en dan behoefte eens een
kleine wapenschouw te houden.
Men schept dan een gelegenheid een
tentoonstelling of een feestelijke bijeen
komst ter wille van de een of andere ver
jaardag om het volk nog eens even goed
te laten zien aan welke zegeningen het on
der het huidige regime blootgesteld is.
In Frankrijk is de eerste verjaardag van
het ministerie Blum althans niet onopge
merkt voorbijgegaan.
Blum zelf heeft gister in Parijs een ex
posé gegeven van wat zijn regeering reeds
tot stand heeft gebracht. Hij wees er op, dat
de materieele toestand der arbeidersklasse
en bovendien haar moreele en juridische
thans is gewijzigd. Het begin van het econo
misch herstel is opgewekt en het moet nog
geconsolideerd en verruimd worden. Een
financieele en monetaire crisis is vermeden
en te midden van de onrust der wereld in
deze tijden heeft Frankrijk den vrede ge
handhaafd met behoud van de onaantast
baarheid van alle essentieele belangen.
Trouwens, niet alleen Blum heeft gespro
ken, maar de departementale commissie van
het volksfront te Clermont Ferrand heeft
een groote demonstratie georganiseerd,
waarop Jouhaux het woord gevoerd heeft.
Hü wees er op, dat het vakverbond naast
de regeering staat. Indien de regeering door
parlementaire gebeurtenissen ten val zou
worden gebracht, zou het vakverbond dit
niet aanvaarden. Het vakverbond zal in allen
gevalle de sociale hervormingen doen eer
biedigen. Het fascisme zal niet mogen win
nen en het bewind zal in handen van de
democratie moeten zijn. Het vakverbond
staat naast het volksfront en heeft een spe-
oiale opdracht op zich genomen, waarvan
vrede en vrijheid de prijs zullen zijn.
De volksfrontregeering kan wel te
vreden zijn met de thans gegeven steun- en
sympathiebetuigingen. Daladier heeft aan
een diner ter gelegenheid van een congres
van de radicaal-socialistische partij nog
medegedeeld, dat deze met de overige demo
cratische krachten de republiek beschermt
en de radicaal-socialisten zullen eerlijk
samenwerken met de regeering van het
volksfront. Frankrijk is op het oogenblik
sterk door zijn wapenen, doch het moet
thans ook dooi* methodischen arbeid zijn
economisch, kracht versterken.
Natuurlijk is de eerste verjaardag van de
Volksfront-regeering ook in het buitenland
niet onopgemerkt voorbijgegaanen o.a. de
New York Times wijst er op, dat de demo-
catie in Frankrijk op hechter grondslagen
berust dan zekere kringen dachten en dat
tot nu toe de dictatuur niet in staat is ge
weest een natie welke reeds een democrati-
schen regeeringsvorm had te bekeeren.
Van Duischland en Rusland heeft de dicta
tuur zich meester emaakt, maar zij heeft
schipbreuk geleden in tal van andere landen.
In Duitschland demonstreert Hitier door
een groote tentoonstelling wat er in de vier
jaren van zijn bewind tot stand is gebracht.
Ook daar is men dus hoogst tevreden,
maar toch is de sfeer bij onze Oostelijke
naburen weer een geheel andere.
Terwijl men over vrede en voorspoed
spreekt, laat men den luisteraar het sabel-
gekletter hooren als bewijs, dat de welvaart
van het land alleen door een ijzeren vuist
verkregen en beschermd kan worden.
Men vraagt Duitschland zoo zeide de
Führer op een gister in Regensburg tijdens
een nationaal-socialistisch congres uitge
sproken rede waarom het zich wa
pent, maar dat komt omdat Duitsch
land wantrouwig is geworden. Eeni-
ge jaren geleden was Duitschland ontwa
pend en de andere mogendheden konden
toen gemakkelijk profiteeren van de wel
daden der ontwapening, maar zij hebben
zich daarvan geen rekenschap gegeven.
Godsdiensttwisten zou Duitschland niet
dulden, want niet God maar de menschen
hebben op dit gebied verdeeldheid gezaaid.
De Almachtige heeft ons werk gezegend en
het geweld onzer vijanden zal er niet in
slagen dit teniet te doen.
Natuurlijk heeft de Rijkskanselier ook nog
aandacht aan het conflict in Spanpje ge
schonken.
Indien iemand aldus Hitier meent
bommen te kunnen werpen op een Duitsch
schip, dat een internationale missie vervult,
omdat het Duitsche volk zoo vredelievend is,
dan zullen wij toonen, dat wij ons weten te
eerbiedigen.
Een economisch streven zou niet mogelijk
zijn, indien het niet door het stalen schild
der nationale verdediging beschermd werd.
Duitschland zal zijn stalen helm dragen zoo
lang de andere mogendheden dien kunnen
dragen. Als men eens de helmen waarlijk
zou kunnen afnemen, zouden wij dat ook
doen, maar wij zouden altijd gereed zijn ze
weer op te zetten en ik geloof, dat wij den
vrede zoo het beste zullen dienen.
Op eenvoudige maar indrukwek
kende wijze is het stoffelijk overschot
van generaal Mola Zaterdagavond te
Pampeluna ter aarde besteld.
Om zeven uur kwamen de lijkkist
en de genoodigden daar aan. De kist
werd neergezet in een Chapelle arden-
te. Om 7.40 zette de stoet zich in be
weging, voorafgegaan door het mu
ziekcorps der „Requetes" van Navarra
en dat der Phalangisten. Achter de
lijkbaar liep generaal Millan Astray
als vertegenwoordiger van Franco,
vervolgens kwamen de officieren van
den generalen staf der noordelijke
legers met omfloerste sabels. De fa
milieleden van Mola volgden in auto's.
Er waren twee wagens beladen met
rouwkransen.
Om 8 uur vond op het kerkhof de ter
aardebestelling plaats. Het stoffelijk over
schot van Mola werd bijgezet in de fami
liegrafkelder, waar het rust naast dat van
zijn moeder. Gister werd in de kathedraal
van Pampeluna een plechtige mis van
requiem voor de zielerust van den gene
raal opgedragen.
Na Mola's dood.
De Havas-corresponaent verneemt, dat
de in het buitenland verspreide geruchten
volgens welke het overlijden van generaal
Mola aanleiding gegeven heeft tot twisten
tusschen carlisten en phalangisten of tus-
schen Spaansche officieren en buitenland-
sche vrijwilligers.
Op bevel van generaal Franco zullen
Dinsdag a.s. in geheel door de rechtschen
bezet Spanje rouwdiensten worden ge
houden ter herdenking van den tragischen
dood van generaal Mola.
In welingelichte kringen verluidt vol
gens het Duitsche Nieuwsbureau, dat de
diplomatieke vertegenwoordigers van
Engeland en Frankrijk bij de regeering van
Alencia naar aanleiding van den dood van
generaal Mola telegrammen van deel
neming aan generaal Franco hebben ge
zonden, hetgeen in diplomatieke kringen
opzien gebaard zou hebben.
DE INTERNATIONALE CONTROLE.
Hoe worden de Britsche voorstel
len ontvangen?
Officieele Engelsche kringen deelen
mede, dat de gezant te Berlijn, sir Neville
Henderson, zijn regeering in kennis heeft
gesteld van de meeningen der Duitsche
regeering inzake de veiligheidswaarborgen
welke Engeland voor de vloten der inter
nationale controle heeft voorgesteld. Te
vens wordt bevestigd, dat ook de Fran-
sche regeering haar opvattingen hierover
heeft weergegeven. Hoewel over deze
antwoorden van officieele zijde geen aan
wijzingen worden verstrekt, meent men te
Het is geen wonder ,dat Duitschland in
zijn isolement telkens weer contact met Ita
lië zoekt, als het land, waar men de Duit
sche mentaliteit het best zal kunnen begrij
pen.
Von Blomberg, de Duitsche minister van
oorlog, is weer eens naar Rome geweest, maar
de reis heeft in diplomatiek opzicht weinig
nieuws gebracht. Zij heeft politiek ge
sproken de kracht van den spil Rome
Berlijn bevestigd. Militaire bondgenoot
schappen zijn er niet geteekend, maar de
wederzij dsche bezoeken van graaf Ciano en
generaal v. Blomberg zijn de voorboden van
voortdurend overleg tusschen de generale
staven. Geen enkele automatische verplich
ting is aanvaard en von Blomberg zou zelfs
persoonlijk gekant zijn tegen een militair
verdrag aangezien dit een eventueele toe
nadering tot andere mogendheden zou be
moeilijken.
Dit laatste lijkt ons het allerbeste wat er
na een dergelijk diplomatiek bezoek gezegd
zou kunen worden, want het wijst er op,
dat men ook in Duitschland niet op isolatie
maar op samenwerking met andere mo
gendheden aanstuurt.
Trouwens, Duitschland staat in het bin
nenland wat den kerkstrijd betreft
voor zeer groote moeilijkheden. Onze Ber-
lijnsche correspondent geeft daarover in dit
nummer eenige interessante bijzonderheden.
weten, dat de Engelsche voorstellen in
Berlijn een vrij gunstig onthaal hebben
gevonden, maar dat Duitschland enkele
reserves en opmerkingen maakt. Niette
min zou het Duitsche antwoord tot grond
slag eener bespreking genomen kunnen
worden. Wat het Fransché antwoord be
treft, gelooft men, dat hierin het Engel
sche initiatief wordt goedgekeurd en dat
het enkele voorstellen doet om de samen
werking tusschen de vloten te vergemak
kelijken. Het Italiaansche antwoord zal
worden overhandigd, zoodra Duitschland
zijn antwoord heeft kenbaar gemaakt.
Het Duitsche antwoord.
Het Duitsche antwoord op de voorstel
len, die de Britsche regeering Woensdag
avond aan Berlijn, Parijs en Rome heeft
voorgelegd, is thans te Londen overhan
digd. Het is volgens de inlichtingen, die
in politieke kringen te verkrijgen waren,
minder ongunstig, dan de toon van de pers
deed vermoeden. Ondanks het incident met
de „Deutschland", wil Duitschland de
controle opnieuw in werking gesteld zien.
Omtrent het antwoord worden de vol
gende bijzonderheden vernomen:
1. De instelling van veiligheidszones
voor de schepen, dje aan de contróle deel
nemen, wordt zonder voorbehoud door
Berlijn goedgekeurd.
2. Wat de door de beide partijen in den
Spaanschen burgeroorlog te verstrekken
waarborgen betreft, heeft Duitschland
slechts matig vertrouwen in de garantie,
die Valancia zou kunnen geven. Dit punt
levert slechts formeele moeilijkheden op.
3. Ten aanzien van de derde kwestie,
die van de absolute veiligheid der schepen,
die aan de controle deelnemen, zijn de
moeilijkheden grooter.
Het schijnt, dat men te Berlijn het voor
stel, dat de vier bevelhebbers der vloten
onderling overleg moeten plegen, niet vol
doende acht. Zulk overleg, zegt men, vergt
tijd en maakt het niet mogelijk, dat on
middellijk op eventueele agressie geant
woord wordt.
Berlijn wil verder gaan en verlangt, dat,
zooals in het geval van de „Deutschland"
de vlootcommandanten zelf repressaille-
maatregelen. kunnen nemen tegen overtre
ders van het internationale recht.
Het Italiaansche antwoord op
Britsche voorstellen.
de
De minister van buitenlandsche zaken,
graaf Ciano, heeft Zaterdag den Britschen
ambassadeur het Italiaansche antwoord
overhandigd op de Britsche voorstellen.
Italië aanvaardt in beginsel de beide eer
ste punten, n.1. de hervatting van de sa
menwerking in de nietinmenging en de uit
breiding van het systeem der veiligheids
zones in de Spaansche wateren, maar
maakt reserves ten aanzien van het derde
punt betreffende onmiddellijke bespreking
tusschen de vier mogendheden in geval
van een aanval op een harer en betwijfelt
of dit punt ten uitvoer zou kunnen worden
gelegd. Ciano zou er nog aan toegevoegd
hebben, dat dit punt moet worden ver
sterkt, aangezien de tegenwoordige vorm
te zwak is om doeltreffend te zijn en Italië
van meendng is, dat de oorlogsschepen het
recht zouden moeten hebben onmiddellijk
handelend op te treden in geval van een
aanval.
Uit welingelichte bron wordt vernomen,
dat de opmerkingen van Italië naar aan
leiding van de Britsche voorstellen betref
fende de contróle in Spanje, die Zaterdag
morgen door Ciago ter kennis van den
Britschen ambassadeur zouden zijn ge
bracht, overeenkomen met die van
Duitschland. Italië verlangt evenals
Duitschland, dat de mogendheden, welker
schepen eventueel worden aangevallen,
het recht krijgen, direct de noodige maat
regelen te nemen, zonder eerst met de
andere mogendheden overleg te hebben
gepleegd.
HET BOMBARDEMENT VAN DE
DEUTSCHLAND.
De „Deutschland" neemt stoffe
lijk overschot van 27ste slacht
offer aan boord.
De „Deutschland" is gisteren van Cadiz
te Gibraltar aangekomen. Het stoffelijk
overschot van het zeven en twintigste
slachtoffer der bombardeering werd aan
boord genomen, terwijl maatregelen ge
nomen werden om de zes en twintig ande
re lijken op te graven, teneinde ze naar
Duitschland over te brengen, waar zij de
finitief ter aarde zullen worden besteld.
Uit over het algemeen betrouwbare bron
wordt vernomen, dat, toen de „Deutsch
land" in Cadiz lag, zich daar eveneens vijf
Duitsche torpedojagers en vier onderzeeërs
bevonden.
VAN DE FRONTEN.
De strijd in het noorden.
De bergkam Lemona, die eenige weken
geleden door de rechtschen genomen was,
is Donderdag door de Basken heroverd,
doch Zaterdagavond na een hevigen strijd
weer in handen van de rechtschen ge
vallen.
In het westen van Asturie hebben de
regeeringstroepen de hoogten van Cordel
de Trentina aangevallen en de rechtschen
verdreven van den Cabritosberg.
In het Baskenland wilden de troepen
van Franco den Lemonaberg hernemen. De
stellingen van de regeering werden door
vliegtuigen en artillerie bestookt, waarna
de vechtwagens in actie kwamen. De Bas
ken wisten hun stellingen te handhaven en
de strijd om den berg duurt nog voort.
Volgens de rechtschen is de Lemona
berg, waarvan de regeeringstroepen de
verovering hadden gemeld, nog steeds in
hun handen.
Zaterdagmiddag tegen drie uur zijn
escadrilles jachtvliegtuigen en bommen
werpers boven de loopgraven der regee
ringstroepen verschenen. Zij wierpen bom
men uit. De bosschen op de heuvels bij
Lemona geraakten in brand. Om half
zeven kwamen 35 vliegtuigen der opstan
delingen bij Lemona terug, dat onafgebro
ken door de artillerie was gebombardeerd
Ze strooiden nog een groot aantal bom
men boven de linies der regeeringstroepen
uit. Dc operaties konden evenwel geen
ernstigen voortgang maken, daar het zicht
voortdurend slechter werd.
In andere sectoren hebben zich slechts
onbeteekenende schermutselingen voorge
daan.
Vooraanstaande leden van de
partij gearresteerd?
Sedert ongeveer veertien dagen
gaan geruchten, dat de vroegere
ambassadeur van de Sovjet-Unie te
Ankara, Karakhan en Rosenberg, de
voegere ambassadeur van de Unie in
Spanje, gearresteerd zouden zijn, de
een wegens Trotskistische sympa
thieën, de ander wegens het mislukken
van zijn opdracht in Spanje.
Tot nu toe zijn deze geruchten nog niet
bevestigd en het pers-departement ont
kent ze, hierbij opmerkend, dat deze ge
ruchten in het buitenland in omloop zijn
gebracht.
Havas merkt evenwel op, dat in de
sovjet-unie verscheidene vormen van ar
rest bestaan, varieerend tusschen gevan
gen nemen en bewaking thuis.
Na den zelfmoord van den oud-onder
volkscommissaris van oorlog Gamarnik,
deden geruchten de ronde, dat de maar
schalken Toechatsjefski en Blucher gear
resteerd zouden zijn en deze geruchten
worden des te hardnekkiger nu de Pravda
heeft medegedeeld, dat Gamarnik is ont
maskerd als een aanhanger van Totsky en
een spion in buitenlandschen dienst. In
tegenspraak hiermede is evenwel, dat meru
kort geleden maarschalk Blucher in volle
vrijheid in een van de grootste hotels van
Moskou heeft gezien. Ook is sprake van
een arrestatie van den vice-volkscommis-
saris van justitie en oud-vice-volkscom-
missaris van buitenlandsche zaken, Kres-
tinski, alsmede van Stern, chef van de
Duitsche sectie van het volkscommissariaat
van buitenlandsche zaken. Hoewel het niet
mogelijk is deze geruchten te controleeren,
is het toch een feit, dat met den dag de
leiders in de sovjet-unie worden verwis
seld. Zoo heeft de Pravda medegedeeld, dat
Ostrovsky en Comsa, respectievelijk on
dervolkscommissaris de colchosen en de
chef van het politieke departement der
colchoseni, zijn vervangen door Temnik
en Koedriavtsei.
Een artikel in het orgaan van het
roode leger.
Het orgaan van het roode leger „Kras-
naja Zwezda" schrijft: „De internationale
toestand is uiterst gespannen. De fascisti
sche staten- bereiden openlijk en in ver
sterkte mate annexatieoorlogen voor, hoe
dichter nabij de oorlog is, hoe heviger de
buitenlandsche spionnagediensten werken.
In den strijd tegen het land van het so
cialisme schrikken de vijanden des volks
voor geen enkel middel terug. De Trotz-
kistische spionnenbende Boecharin Ryk°f
streeft er naar het sovjetvolk het ge
lukkige leven te ontnemen dat het ver
overd heeft. Wij zullen tot in hun wortels
de verraders van on6 land vernietigen. Wij
zullen geen oogenblik respijt laten aan de
vijanden des volks."
Geruchten omtrent arrestatie van
ambassadeurs.
Uit Riga wordt aan de Petit Parisien
gemeld, dat te Moskou hardnekkig het ge
rucht de ronde doet, dat Karakhan en
Rosenberg, die tot voor kort ambassadeur
waren, onderscheidenlijk in Turkije en
Spanje gearresteerd zijn. Den beiden di
plomaten zou verweten worden, dat zij in
hun taak fijn tekort geschoten.
Een officieel dementi.
Van officieele zijde heeft men. alle ge
ruchten, die de ronde deden over nieuw»
arrestaties in het leger, de partij en het
staatsapparaat, tegengesproken.
Het is volgens het Duitsche Nieuwsbu
reau opmerkelijk, dat de correspondenten
van buitenlandsche bladen reeds twee
dagen op een dergelijke tegenspraak heb
ben aangedrongen.
De Pravda schrijft in een hoofdartikel,
dat de vroegere plaatsvervangende com
missaris van oorlog Gamarnik, die op 31
Mei zelfmoord heeft gepleegd, een Trotz-
kistische spion was, „die zich aan de Duit
sche en Japansche imperialisten had ver
kocht". Het blad eischt, „dat een einde
komt aan de achteloosheid ten aanzien van
de spionnen van de vijanden des volks."
De kwestie der vrije kerk -
verkiezingen.
Ds. Niemöller heeft aan het einde
van zijn preek verklaard, dat de re
geering haar belofte niet hield aan
gaande volledige vrijheid ten aanzien
van den hangende kerkverkiezingen.
Een aantal predikanten, zoo zeide hij,
hebben een verbod tot spreken gekregen,
terwijl pamfletten, die ten doel hadden de
gemeenteleden in te lichten, geconfis
queerd zijn en huiszoekingen zijn gehou
den in de bureaux der gemeenten en m
particuliere woningen. Met het oog op den
toestand protesteeren de leiders en de
raad van broeders der belijdeniskerk tegen
deze onrechtvaardigheid en verklaren zij
zich solidair met de predikanten, die ge
arresteerd zijn en met hen, wien verboden
is te prediken of in het openbaar te spre
ken.
Subsidie voor katholieke inrich
tingen in Fulda ingetrokken.
Als gevolg van het aan den gang zijnde
proces tegen leden der religieuse orde van
het H. hart van Jezus te Fulda, heeft de
„Landrat" van dit district alle openbare
subsidies voor het door deze geestelijken
beheerde kindertehuis en ziekenhuis inge
trokken.
Kardinaal Innitzer heeft vooreen katho
lieke vergadering gezegd, dat de strijd
tegen de kerk het aanzien van het Duitsche
volk verkleint. Hij verklaarde, dat de
Oostenrijkers solidair zijn met de Duitsche
geestelijkheid en protesteerde er tegen,
dat de Duitsche kranten als voeding van
de campagne tegen de kerk Oostenrijk
binnenkomen.
De „corrispondenza" meldt, dat in ver
band met de spanning in de betrekkingen
tusschen Duitschland en de H. stoel een
delegatie van het Duitsche episcopaat on
der leiding van den aartsbisschop van
Keulen, kardinaal Schulte, naar Rome zal
gaan om gedachtenwisselingen te voeren
met den paus en den kardinaal-secretaris.
In bevoegde Vatikaansche kringen wei
gert men de berichten, volgens welke de
H. stoel op de Duitsche nota van 20 Mei
zou hebben geantwoord, te bevestigen of
te ontkennen. Men meent evenwel, dat het
vraagstuk der betrekkingen tusschen
Duitschland en de pauselijke regeering
nog ver van een regeling verwijderd is.
Vervanging van den bisschop?
De „Völkischer Beobachter" meldt, dat
het Vaticaan voornemens is den bisschop
te Dantzig, die van Iersche afkomst is, te
vervangen door eèn Pool. Het blad pro
testeert tegen dit voornemen en beschul
digt de geestelijkheid te Dantzig er van,
zich uit vijandschap tegen het nationaal-
socialisme te leenen voor de verwezenlij
king der Poolsche bedoelingen ten aanzien
van Dantzig.
De Oostenryksche bladen berichten, dat
een samenzweering tegen bondskanselier
Schuschnigg zou zijn ontdekt. Een zekere
Woitsche is in verband hiermede gearres
teerd. Tegelijkertijd zijn 31 leden van een
S.S.-afdeeling in Oostenrijk gearresteerd en
de bladen leggen verband tusschen deze
beide arrestaties.
