DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. KABINET BLUM TREEDT AF. Büm Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN: Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. No. 143 Directeur: C. KRAK. Maandag 21 Juni 1937 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. 139e Jaargang De algemeene toestand Fransche SenaaisziHing Beperkingen van de financieele volmachten de oorzaak. af Chautemps krijgt opdracht tot formatie van een nieuwe regeering. Chautemps belast met kabinetsvorming. Burgemeester verongelukt. Haarlemsch predikant doodgereden. De Duitsche kerkstrijd. ALKMAARSCHE COURANT. Dit nummer bestaat uit drie bladen. Alkmaar, 21 Juni 1937 Na een lange regeeringsperiode van meer dan een jaar (dat noemen wij voor Frank rijk al heel lang, want sinds de stichting der republiek, nu ongeveer 66 jaar geleden, heeft Frankrijk al meer dan 100 regeeringen gehad, zoodat de gemiddelde levensduur van een Fransche regeering iets meer dan een half jaar is!) is vanmorgen vroeg het kabinet-Blum afgetreden. Onverwachts kwam dit besluit niet. Want wel kreeg Blum met zijn financieele voor stellen in de Kamer een flinke meerderheid, maar men wist van te voren, dat de Senaat van geheel andere samenstelling was en zeker niet zonder meer de regeering zou steunen. De Senaat heeft inderdaad de regeering niet den steun verleend, waarop deze wel licht nog eenigszins gehoopt had. Hij heeft door zijn commissie van financien een nieuwen tekst laten opmaken, die de re geering in haar werkzaamheden voor het redden van Frankrijk in financieel opzicht zou remmen. En de Senaat nam dien tekst aan, wat een nederlaag voor de regeering beteekende. Het kan niet ontkend worden, dat Blum alles gedaan heeft, wat hij kon, om de re geering te redden. Hij heeft vannacht want de zitting van den Senaat werd steeds weer uitgesteld in den Senaat een krach tige rede gehouden, waarin hij herinnerde aan alles, wat de regeering in haar bestaans- politiek gedaan had. Zij had een sociale wetgeving opgebouwd, zij had de Fransche koloniën uit den sleur gehaald, zij had het begin van een financieel herstel van het land mogelijk gemaakt. Het begin van het financieel herstel! Daar werd verschillend over geoordeeld, en tenslotte is de regeering op dat „financieel herstel" gestruikeld. Blum heeft verder ook kritiek op den Se naat uitgeoefend. Hij wees er op, dat de meerderheid van den Senaat in het afgeloo- pen jaar altijd gereserveerd geweest is en dat die gereserveerdheid tot uiting was ge komen in een reeks beperkingen, juist op het oogenblik, dat de regeering den Senaat noodig had, om het land te redden van een financieelen ondergang. Hij wees er verder op dat de Fransche bevolking vertrouwen stelde in de huidige regeering, gevormd door het Volksfront en dat de Kamer een betere afspiegeling was van de bevolking dan de Senaat. En toen... luisterde Blum naar wat Cailleux, de Senator, te zeggen had. Caillaux verweet de regeering allereerst, dat zij gedevalueerd had, terwijl ze had aan gekondigd, er tegen te zijn. Maar dat vond Caillaux nog niet zóó erg. Erger was het, dat in het geheele land een campagne tegen den Senaat gevoerd werd en waarin dit lichaam werd voorgesteld als een vergade ring van rijkaarden, die de verdediging wa ren toegedaan van zekere particuliere be langen. Dat ontkende Caillaux en hij zeide ter ver duidelijking, dat de Senaat bereid was, om den bijl te hakken in de privileges. Nog duidelijker was Caillaux even later: Wij willen, dat ons een financieel program wordt gegeven, dat geen enkele geheim zinnigheid laat ten opzichte van de bedoe lingen der regeering en dat deze de bevol king klaren wijn schenkt. Daarom om klaren wijn te schenken stemde de Senaat voor den tekst der fi nancieele commissie, waardoor de regee ring beperkende volmachten kreeg en waar de cijfers (198 tegen 82) zeer duidelijk spraken, kon Blum slechts het ontslag van het kabinet indienen. Hij moest dit doen, ofschoon hij niet de traditioneele kwestie van vertrouwen had gesteld. Maar wat zal een regeering kunnen uitvoeren, als zij niet kan rekenen op den steun van een machtig lichaam als de Senaat? Intusschen is Chautemps, de senator der democratische linkerzijde, belast met de vorming van een nieuwe regeering en deze heeft die opdracht reeds in beginsel aan vaard. De vraag is, of Chautemps kans ziet, om een regeering te vormen, die op den steun van Kamer en Senaat kan rekenen en die tegelijkertijd het land van een financieelen ondergang kan redden. En dat laatste is wel zeer noodzakelijk en eischt snelheid van handelen. Het kabinet-Blum is vannacht na een levensperiode van ruim een jaar afgetreden, nadat de Fransche Senaat den tekst van haar financieele commissie, waardoor de volmochten der regeering zeer beperkt werden, met groote meerderheid had aange nomen* Terstond is Chautemps belast roet de vorming van een nieuwe regeering en deze senator heeft direct een aan vang gemaakt met zijn werkzaam heden die zullen moeten voeren tot de samenstelling van een nieuwe regee ring, die den steun van Kamer en Senaat kan krijgen er. die tegelijkertijd het land van een financieele debacle kan redden. Nadat de zitting van den Senaat giste ren van uur tot uur was- verdaagd, is dit regeeringslichaam gisteravond eindelijk in openbare zitting bijeengekomen en het heeft allereerst geluisterd naar den heer Blum, die' het beleid van de regeering ver dedigde. De rede van Blum. Blum bracht in herinnering, dat de Kamer zonder er wijziging in aan te bren gen haar tekst weder had aangenomen, zonder aarzelen en zelfs zonder debat. De linksche delegatie heeft een anderen tekst uitgewerkt, die naar haar meening door den Senaat kon worden aangenomen. Ik vraag u dien tekst te aanvaarden. Ik zal tot u spreken als een politicus, die tot een politieke vergadering het woord voert. Ik heb mij de gevoelens van den Senaat je gens onze regeering niet verheeld. Of men dit nu wil of niet, wij zijn een regeering van het volksfront en de meerderheid van den Senaat is niet populair. De meerder heid van den Senaat heeft in feite nooit zonder reserve haar goedkeuring gehecht aan de richting, die wij aan de regeering hebben gegeven. Het land heeft niet opgehouden zijn vu rig vertrouwen te toonen in de regeering van het volksfront. De Senaat weet hoe de laatste betoogirgen van het algemeen kiesrecht waren. Op dit oogenblik gaat heel ons streven er naar uit de aspiraties van het volksgevoelen weer te geven. De republikeinsche meerderheid van de Ka mer is gisteren nog bevestigd. Niemand ontbrak aan de meerderheid. Ik vestig hierop de bijzondere aandacht van den Senaat. Voortgaande kwam Blum terug op het ontwerp betreffende volmachten zelf. de korte baan. Wanneer dat het geval was met wel keen gretigheid zouden wij dan deze transactie aanvaarden. Wij hebben den tekst van de linksche delegatie aan vaard, omdat hij ons in vertrouwen een werkelijke volmacht bood. De tekst van de senaatscommissie geeft ons noch ver trouwen, noch een volmacht. Men heeft gezegd, dat wij een goede gelegenheid zoe ken om te vallen. Integendeel, wij zullen aan de regeering blijven. Ons ministerieel bestaan is van u afhankelijk. Maar als het onmogelijk zöu worden, zou ik u vragen, wat dan morgen zou moeten geschieden. Onze regeering heeft onaangetast het ver trouwen behouden van de werkende mas sa. Zij wordt gerespecteerd door de inter nationale meening. Met trots zien wij het werk, dat wij sedert een jaar volbracht hebben. Wij hebben in haar geheel een sociale wetgeving opgebouwd, die de menschelijke persoonlijkheid haar waar digheid hergeeft. Wij hebben de Fransche koloniën uit den sleur gehaald. Wij hebben het begin van een financieel herstel mo gelijk gemaakt. Wij wachtten, rustig het oordeel af van onze tijdgenooten. Wil de senaat, dat men terug komt op de aange nomen wetten of dat men er practisch de uitwerking van te riet doet? Wil hij een wijziging van de Meerderheid, een diep gaande wijziging van de betrekkingen tus schen de regeering en de arbeidersorgani saties? Dat is de kwestie. De Senaat zal daarop antwoord geven door de stemming, waarvan hy alle consekwenties kan na gaan. Caillaux spreekt. Nadat de premier was uitgesproken, kreeg de senator Caillaux het woord, om het standpunt van den Senaat uiteen te zetten. Hij verweet de regeering gedevalueerd te hebben, terwijl zij aange kondigd had daartegen te zijn. Heeft de Senaat overigens niet het recht een wet' gevenden tekst te wijzigen? Er wordt in het land een campagne gevoerd, die den Senaat wil voorstellen als een vergadering van. rijkaards, die de verdediging zijn toe gedaan van zekere particuliere belangen. Wij zijn integendeel bereid den bijl te slaan in de privileges, wanneer die er zijn. Leon Blum Het amendement Bonnevay is door de regeering aanvaard. Tot dusverre, aldus doet Blum opmerken, zijn de volmachten ten uitvoer gelegd, terwijl het parlement afwezig was. „Wij zullen ze uitvoeren met een bijeenzijnd parlement. De ergste toe stand zou echter zijn, wanneer wij het land in den waan zouden laten, dat wij vol machten hadden, waarvan wij slechts den schijn zouden bezitten. Men moet ons in werkelijkheid volmachten geven, die wij noodig hebben. Wij zijn geen politici op Joseph Caillaux Wilt gij in de brandkasten zoeken om er de gelden uit te halen, die u ontbreken? In geen geval heeft de Senaat systematisch oppositie gevoerd tegen de regeering. In tegendeel." Spr. herinnert er aan, dat de woorden van Blum vaak door zijn daden zijn tegen gesproken. „Wij willen verstandige, voor zichtige maatregelen. Geeft den Senaat hetzelfde vertrouwen, dat gij de andere Kamer geeft. Wij willen slechts één ding, een regeering, die ons een duidelijk en klaar financieel program brengt en die ons zegt hoe zij uit de financieele impasse wilt geraken, waarin het land zich bevindt Wij willen, dat ons een financieel pro gram word gegeven, dat geen enkele ge heimzinnigheid laat ten aanzien van haar bedoelingen en dat zij het land de waar heid zegt. Na deze rede van Caillaux ging de Se naat over tot stemming en met 198 tegen 82 stemmen werd de tekst van de Senaats commissie voor de financiën aangenomen. Nadat ten slotte met algemeene stemmen het crediet voor de staatsbegrafenis van oud-president Doumergue goedgekeurd was, v t rd de vergadering pm middernacht verdaagd tot half twee. Blum verliet den Senaat na een onder' houd te hebben gehad met de communist! sche afgevaardigden Duclos en Gitton en begaf zich naar het gebouw van den premier, waar terstond de kabinetsraad bijeen kwam. Blum ontvangt de journalisten Om 2 uur 35 heeft Blum de journalisten ontvangen. Hij bevestigde hun dat de re geering zou aftreden en verklaarde: „Na een langdurige beraadslaging heeft de regeering besloten af te treden. Het onderzoek naar de stemming over het voorstel-Perrier liet geen enkele hoop over in den Senaat goedkeuring te verkrij gen voor het Zondagochtend door de dele gatie der linkerzijde der Kamer uitgewerk te wetsontwerp, dat in haar oogen een uiterste poging beteekende een schikking tot stand te' brengen, ontdaan van de mid delen te handelen op een wijze als wy on ontbeerlijk achten. Trekken wij ons terug, aleer wij uiteen gaan, geven wij uitdruk' kirng aan onze innige erkentelijkheid jegens de meerderheid van de Kamer en onze vrienden in den Senaat, die onze poging met volharding en toewijding steunden. Wij doen op allen, die gegroepeerd waren in. het Volksfront een zeer dringend beroep volledig hun kalmte en koelbloedigheid te bewaren. Wij vragen al onzen vrienden in geheel Frankrijk ons te begrijpen en ons dit nieuwe bewijs van vertrouwen te wil len geven. gispt De socialistische groep optreden van senaat. Na de vergadering van de Kamer is de socialistische fractie byeen gekomen, die met algemeene stemmen de volgende mo tie heeft aangenomen: „op het oogenblik dat het land door indrukwekkende stembusuitspraken zijn gehechtheid aan het Volksfront enzijn vertrouwen in de regeering bevestigt, komt de meerderheid van den senaat in verzet tegen het algemeen kiesrecht. De regeering en de republikeinsche meerderheid hebben alles gedaan om de crisis te voorkomen. Zij hebben de uiterste grens van verzoe ning aangegeven, de grens welke niet kon worden gepasseerd zonder dat gesproken zou kunnen worden over capitulatie. De Senaat heeft er de voorkeur aan gegeven bij zijn stemming weerklank te geven aan de bedreigingen dergenen, die zich niet konden schikken in de sanctie van den wensch van het volk. Sinds een jaar heeft de regeering met duidelijk zichtbare vasthoudendheid en moed, gesteund op de trouwe meerder heid, het arbeidsrecht uitgewerkt en den vrede gehandhaafd. De socialistische groep is er zeker van uitdrukking te geven aan het unanieme gevoel der arbeidersklasse, wanneer zij opnieuw in Blum en zijn medewerkers haar vertrouwen uitspreekt en getuigenis aflegt van haar erkentelijkheid en bewon dering voor de luciditeit, energie en toe wijding door haar betoond ten dienste van de groote belangen der natie. De groep blijft vandaag, evenals zij dat gisteren was, getrouw aan de verplichtin gen, welke de groepen der meerderheid gemeenschappelijk tegenover het kiezers corps op zich hebben genomen. Zij is vandaag, zooals zij dat gisteren was, vastbesloten alles in het werk te stel len om de triumf te verzekeren van de ideeën en het program, dat het land bij acclamatie heeft aanvaard en de plannen en verwachtingen te verijdelen van de financieele oligarchieën en der reactie. De president der republiek, Albert Lebrun, heeft Chautemps, den senator der democratische linkerzijde, belast met de vorming van een nieuwe regeering. Emille Chautemps heeft deze opdracht in beginsel aanvaard. De Fransche pers over het aftreden van Blum. De Ere Nouvelle (radicaal) schrijft: voor de radicale partij doet de vraag zich voor te weten, waar zij naar toe wenscht te gaan en wat zij wenscht te doen. Op een dergelijke vraag kan men geen geautori seerd antwoord ontvangen, hetzij van de parlementaire groep, hetzij van het hoofd bestuur. Zij is zoo belangrijk volgens het blad, dat binnen zeer korten tijd een be roep op de geheele partij moet worden gedaan. De „Echo de Paris" schrijft dat de Senaat thans zijn uitspraak heeft gedaan. Zonder overdrijving kan men zeggen, dat het land zijn beslissing met gemengde hoop afwachtte. Het zal ongetwijfeld oor- deelen, dat de Senaat eens te meer zijn renommee van wijsheid heeft verdiend. Volgens „1'E p o q u e" ziet president Lebrun zich thans geplaatst voor de meest formidabele ministerieele crisis, welke hij Tengevolge van motorongeval overleden. Burgemeester F. J. van Campen van Grauw en Langendam (Zeeuwsch-Vlaan- deren), kwam Zondagmiddag uit de Dreef van zijn hofstede per motorfiets gereden, toen op den weg uit het dorp een auto naderde, bestuurd door den taxi-chauffeur Fr. W. uit Hulst. Daar langs de Dreef een haag staat, konden beiden elkander eerst zien, toen de burgemeester zich op den weg in de richting van de naderende auto bevond. De chauffeur trachtte toen nog uit alle macht te remmen om een aan rijding te voorkomen en week naar rechts uit, doch kon niet verhinderen, dat de rr.otorryder door den linkervoorkant van zyn auto werd gegrepen. De burgemeester kwam in een sloot te recht, waar hij met een verbrijzeld been en een zware hoofdwonde werd opgeno men. In bewusteloozen toestand werd hij naar het r.-k. Liefdehuis te Hulst overge bracht, alwaar hij in den afceloopen nacht aan de opgeloopen verwondingen is over leden. Noodlottig ongeval. Zondag is op den Wagenweg te Haarlem een noodlottig ongeluk gebeurd, dat aan ds. P. A. E. Sillevis Smitt, predikant van de gereformeerde gemeente in hersteld ver band te Haarlem, het leven heeft gekost. Ds. Sillevis Smitt fietste met zijn echtge- noote geheel rechts van den weg. Zijn zes jarig zoontje zat achter bij hem op den bagagedrager. De predikant was op weg naar het gebouw van het Blauwe Kruisgen. waar hy een kerkdienst zou leiden. Ter hoogte van het Westerhoutpark reed hen een auto achterop, bestuurd door een 23- jarigen garagehouder uit IJmuiden. Deze week niet voldoende naar links uit en reed den predikant aan, waardoor deze met het hoofd op den trottoirband terecht kwam. Met een schedelfractuur is het slachtoffer naar het Diaconessenhuis over gebracht, waar hij een half uur na aan komst overleed. De politie heeft den auto is beslag geno men en tegen den garagehouder proces verbaal opgemaakt. Deze verklaarde dathy des nachts eenige personen van IJmuiden naar Rotterdam had gebracht en geen gele genheid had gehad te slapen. Het staat dan ook vrijwel vast, dat het ongeluk aan oververmoeidheid van den bestuurder te wijten is. Ds. Sillevis Smitt is 16 November 1901 te Rotterdam geboren en was sinds 1927 werkzaam te Haarlem, waar hij o.a. het voorzitterschap van de plaatselijke af dee ling van „Kerk en Vrede" bekleedde. In een rouwdienst is gisteravond het plotselinge heengaan van den predikant herdacht. ooit moest oplossen. Het blad gelooft, dat de president Chautemps met de samen stelling van een nieuwe regeering zal belasten. Wladimir Dormesson verklaart in de „F i g a r o", dat men zich ernstig zou ver gissen, indien men zou meenen, dat zy die nog gisteren tegenstanders der regeering waren, op welke wijze dan ook zouden probeeren de kwestie der afgewikkelde sociale hervormingen opnieuw aan de orde te stellen. Severac schrijft in de „Populaire: „kan een groot vrij volk dulden, dat de vergadering, welke geen uitdrukking geeft aan zijn wil, de vergadering welke de regeering die het gekozen heeft, steunt, lam slaat. De senaat zou de daad, welke zij zoo juist heeft verricht, duur te staan kunnen komen". Duclos schrijft in de „Humanité": wij zien ons geplaatst tegenover een waar complot der hooge financieele kringen. Wij zijn er zeker van, dat alle tegenstand kan worden overwonnen door de hand having van de eenheid van het Volksfront in het land en in het parlement. De regee ring is, het is te betreuren, afgetreden ten gevolge van de vijandige stemming van den Senaat, maar het land eischt, dat men de noodzakelijke actie voortzet om den druk van het kapitaal te breken en om de door het algemeen stemrecht gewenschte politiek te doen triomfeeren. Geestelijke leerkrachten vervan gen door leeken. De nationaal-socialistische leider van het district München heeft tijdens een nationaal-socialistische betooging ver klaard, dat de geestelijke leerkrachten op de Beiersche Staatsscholen binnen korten tijd vervangen zouden worden door leeken.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1937 | | pagina 1