DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
KABINET BLUM TREEDT AF.
Büm
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
No. 143
Directeur: C. KRAK.
Maandag 21 Juni 1937
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
139e Jaargang
De algemeene toestand
Fransche SenaaisziHing
Beperkingen van de financieele volmachten
de oorzaak.
af
Chautemps krijgt opdracht tot
formatie van een nieuwe
regeering.
Chautemps belast met
kabinetsvorming.
Burgemeester verongelukt.
Haarlemsch predikant
doodgereden.
De Duitsche kerkstrijd.
ALKMAARSCHE COURANT.
Dit nummer bestaat uit drie bladen.
Alkmaar, 21 Juni 1937
Na een lange regeeringsperiode van meer
dan een jaar (dat noemen wij voor Frank
rijk al heel lang, want sinds de stichting der
republiek, nu ongeveer 66 jaar geleden,
heeft Frankrijk al meer dan 100 regeeringen
gehad, zoodat de gemiddelde levensduur
van een Fransche regeering iets meer dan
een half jaar is!) is vanmorgen vroeg het
kabinet-Blum afgetreden.
Onverwachts kwam dit besluit niet. Want
wel kreeg Blum met zijn financieele voor
stellen in de Kamer een flinke meerderheid,
maar men wist van te voren, dat de Senaat
van geheel andere samenstelling was en
zeker niet zonder meer de regeering zou
steunen.
De Senaat heeft inderdaad de regeering
niet den steun verleend, waarop deze wel
licht nog eenigszins gehoopt had. Hij heeft
door zijn commissie van financien een
nieuwen tekst laten opmaken, die de re
geering in haar werkzaamheden voor het
redden van Frankrijk in financieel opzicht
zou remmen. En de Senaat nam dien tekst
aan, wat een nederlaag voor de regeering
beteekende.
Het kan niet ontkend worden, dat Blum
alles gedaan heeft, wat hij kon, om de re
geering te redden. Hij heeft vannacht
want de zitting van den Senaat werd steeds
weer uitgesteld in den Senaat een krach
tige rede gehouden, waarin hij herinnerde
aan alles, wat de regeering in haar bestaans-
politiek gedaan had. Zij had een sociale
wetgeving opgebouwd, zij had de Fransche
koloniën uit den sleur gehaald, zij had het
begin van een financieel herstel van het
land mogelijk gemaakt.
Het begin van het financieel herstel!
Daar werd verschillend over geoordeeld, en
tenslotte is de regeering op dat „financieel
herstel" gestruikeld.
Blum heeft verder ook kritiek op den Se
naat uitgeoefend. Hij wees er op, dat de
meerderheid van den Senaat in het afgeloo-
pen jaar altijd gereserveerd geweest is en
dat die gereserveerdheid tot uiting was ge
komen in een reeks beperkingen, juist op
het oogenblik, dat de regeering den Senaat
noodig had, om het land te redden van een
financieelen ondergang. Hij wees er verder
op dat de Fransche bevolking vertrouwen
stelde in de huidige regeering, gevormd
door het Volksfront en dat de Kamer een
betere afspiegeling was van de bevolking
dan de Senaat.
En toen... luisterde Blum naar wat
Cailleux, de Senator, te zeggen had.
Caillaux verweet de regeering allereerst,
dat zij gedevalueerd had, terwijl ze had aan
gekondigd, er tegen te zijn. Maar dat vond
Caillaux nog niet zóó erg. Erger was het,
dat in het geheele land een campagne tegen
den Senaat gevoerd werd en waarin dit
lichaam werd voorgesteld als een vergade
ring van rijkaarden, die de verdediging wa
ren toegedaan van zekere particuliere be
langen.
Dat ontkende Caillaux en hij zeide ter ver
duidelijking, dat de Senaat bereid was, om
den bijl te hakken in de privileges.
Nog duidelijker was Caillaux even later:
Wij willen, dat ons een financieel program
wordt gegeven, dat geen enkele geheim
zinnigheid laat ten opzichte van de bedoe
lingen der regeering en dat deze de bevol
king klaren wijn schenkt.
Daarom om klaren wijn te schenken
stemde de Senaat voor den tekst der fi
nancieele commissie, waardoor de regee
ring beperkende volmachten kreeg en waar
de cijfers (198 tegen 82) zeer duidelijk
spraken, kon Blum slechts het ontslag van
het kabinet indienen.
Hij moest dit doen, ofschoon hij niet de
traditioneele kwestie van vertrouwen had
gesteld. Maar wat zal een regeering kunnen
uitvoeren, als zij niet kan rekenen op den
steun van een machtig lichaam als de
Senaat?
Intusschen is Chautemps, de senator der
democratische linkerzijde, belast met de
vorming van een nieuwe regeering en deze
heeft die opdracht reeds in beginsel aan
vaard.
De vraag is, of Chautemps kans ziet, om
een regeering te vormen, die op den steun
van Kamer en Senaat kan rekenen en die
tegelijkertijd het land van een financieelen
ondergang kan redden.
En dat laatste is wel zeer noodzakelijk en
eischt snelheid van handelen.
Het kabinet-Blum is vannacht
na een levensperiode van ruim een
jaar afgetreden, nadat de Fransche
Senaat den tekst van haar financieele
commissie, waardoor de volmochten
der regeering zeer beperkt werden,
met groote meerderheid had aange
nomen*
Terstond is Chautemps belast roet
de vorming van een nieuwe regeering
en deze senator heeft direct een aan
vang gemaakt met zijn werkzaam
heden die zullen moeten voeren tot de
samenstelling van een nieuwe regee
ring, die den steun van Kamer en
Senaat kan krijgen er. die tegelijkertijd
het land van een financieele debacle
kan redden.
Nadat de zitting van den Senaat giste
ren van uur tot uur was- verdaagd, is
dit regeeringslichaam gisteravond eindelijk
in openbare zitting bijeengekomen en het
heeft allereerst geluisterd naar den heer
Blum, die' het beleid van de regeering ver
dedigde.
De rede van Blum.
Blum bracht in herinnering, dat de
Kamer zonder er wijziging in aan te bren
gen haar tekst weder had aangenomen,
zonder aarzelen en zelfs zonder debat. De
linksche delegatie heeft een anderen tekst
uitgewerkt, die naar haar meening door
den Senaat kon worden aangenomen. Ik
vraag u dien tekst te aanvaarden. Ik zal
tot u spreken als een politicus, die tot een
politieke vergadering het woord voert. Ik
heb mij de gevoelens van den Senaat je
gens onze regeering niet verheeld. Of men
dit nu wil of niet, wij zijn een regeering
van het volksfront en de meerderheid van
den Senaat is niet populair. De meerder
heid van den Senaat heeft in feite nooit
zonder reserve haar goedkeuring gehecht
aan de richting, die wij aan de regeering
hebben gegeven.
Het land heeft niet opgehouden zijn vu
rig vertrouwen te toonen in de regeering
van het volksfront. De Senaat weet hoe
de laatste betoogirgen van het algemeen
kiesrecht waren. Op dit oogenblik gaat
heel ons streven er naar uit de aspiraties
van het volksgevoelen weer te geven. De
republikeinsche meerderheid van de Ka
mer is gisteren nog bevestigd. Niemand
ontbrak aan de meerderheid. Ik vestig
hierop de bijzondere aandacht van den
Senaat.
Voortgaande kwam Blum terug op het
ontwerp betreffende volmachten zelf.
de korte baan. Wanneer dat het geval was
met wel keen gretigheid zouden wij dan
deze transactie aanvaarden. Wij hebben
den tekst van de linksche delegatie aan
vaard, omdat hij ons in vertrouwen een
werkelijke volmacht bood. De tekst van
de senaatscommissie geeft ons noch ver
trouwen, noch een volmacht. Men heeft
gezegd, dat wij een goede gelegenheid zoe
ken om te vallen. Integendeel, wij zullen
aan de regeering blijven. Ons ministerieel
bestaan is van u afhankelijk. Maar als het
onmogelijk zöu worden, zou ik u vragen,
wat dan morgen zou moeten geschieden.
Onze regeering heeft onaangetast het ver
trouwen behouden van de werkende mas
sa. Zij wordt gerespecteerd door de inter
nationale meening. Met trots zien wij het
werk, dat wij sedert een jaar volbracht
hebben. Wij hebben in haar geheel een
sociale wetgeving opgebouwd, die de
menschelijke persoonlijkheid haar waar
digheid hergeeft. Wij hebben de Fransche
koloniën uit den sleur gehaald. Wij hebben
het begin van een financieel herstel mo
gelijk gemaakt. Wij wachtten, rustig het
oordeel af van onze tijdgenooten. Wil de
senaat, dat men terug komt op de aange
nomen wetten of dat men er practisch de
uitwerking van te riet doet? Wil hij een
wijziging van de Meerderheid, een diep
gaande wijziging van de betrekkingen tus
schen de regeering en de arbeidersorgani
saties? Dat is de kwestie. De Senaat zal
daarop antwoord geven door de stemming,
waarvan hy alle consekwenties kan na
gaan.
Caillaux spreekt.
Nadat de premier was uitgesproken,
kreeg de senator Caillaux het woord, om
het standpunt van den Senaat uiteen te
zetten. Hij verweet de regeering
gedevalueerd te hebben, terwijl zij aange
kondigd had daartegen te zijn. Heeft de
Senaat overigens niet het recht een wet'
gevenden tekst te wijzigen? Er wordt in
het land een campagne gevoerd, die den
Senaat wil voorstellen als een vergadering
van. rijkaards, die de verdediging zijn toe
gedaan van zekere particuliere belangen.
Wij zijn integendeel bereid den bijl te
slaan in de privileges, wanneer die er zijn.
Leon Blum
Het amendement Bonnevay is door de
regeering aanvaard. Tot dusverre, aldus
doet Blum opmerken, zijn de volmachten
ten uitvoer gelegd, terwijl het parlement
afwezig was. „Wij zullen ze uitvoeren met
een bijeenzijnd parlement. De ergste toe
stand zou echter zijn, wanneer wij het land
in den waan zouden laten, dat wij vol
machten hadden, waarvan wij slechts den
schijn zouden bezitten. Men moet ons in
werkelijkheid volmachten geven, die wij
noodig hebben. Wij zijn geen politici op
Joseph Caillaux
Wilt gij in de brandkasten zoeken om er de
gelden uit te halen, die u ontbreken? In
geen geval heeft de Senaat systematisch
oppositie gevoerd tegen de regeering. In
tegendeel."
Spr. herinnert er aan, dat de woorden
van Blum vaak door zijn daden zijn tegen
gesproken. „Wij willen verstandige, voor
zichtige maatregelen. Geeft den Senaat
hetzelfde vertrouwen, dat gij de andere
Kamer geeft. Wij willen slechts één ding,
een regeering, die ons een duidelijk en
klaar financieel program brengt en die ons
zegt hoe zij uit de financieele impasse wilt
geraken, waarin het land zich bevindt
Wij willen, dat ons een financieel pro
gram word gegeven, dat geen enkele ge
heimzinnigheid laat ten aanzien van haar
bedoelingen en dat zij het land de waar
heid zegt.
Na deze rede van Caillaux ging de Se
naat over tot stemming en met 198 tegen
82 stemmen werd de tekst van de Senaats
commissie voor de financiën aangenomen.
Nadat ten slotte met algemeene stemmen
het crediet voor de staatsbegrafenis van
oud-president Doumergue goedgekeurd
was, v t rd de vergadering pm middernacht
verdaagd tot half twee.
Blum verliet den Senaat na een onder'
houd te hebben gehad met de communist!
sche afgevaardigden Duclos en Gitton en
begaf zich naar het gebouw van den
premier, waar terstond de kabinetsraad
bijeen kwam.
Blum ontvangt de journalisten
Om 2 uur 35 heeft Blum de journalisten
ontvangen. Hij bevestigde hun dat de re
geering zou aftreden en verklaarde:
„Na een langdurige beraadslaging heeft
de regeering besloten af te treden. Het
onderzoek naar de stemming over het
voorstel-Perrier liet geen enkele hoop
over in den Senaat goedkeuring te verkrij
gen voor het Zondagochtend door de dele
gatie der linkerzijde der Kamer uitgewerk
te wetsontwerp, dat in haar oogen een
uiterste poging beteekende een schikking
tot stand te' brengen, ontdaan van de mid
delen te handelen op een wijze als wy on
ontbeerlijk achten. Trekken wij ons terug,
aleer wij uiteen gaan, geven wij uitdruk'
kirng aan onze innige erkentelijkheid jegens
de meerderheid van de Kamer en onze
vrienden in den Senaat, die onze poging
met volharding en toewijding steunden.
Wij doen op allen, die gegroepeerd
waren in. het Volksfront een zeer
dringend beroep volledig hun kalmte
en koelbloedigheid te bewaren. Wij
vragen al onzen vrienden in geheel
Frankrijk ons te begrijpen en ons dit
nieuwe bewijs van vertrouwen te wil
len geven.
gispt
De socialistische groep
optreden van senaat.
Na de vergadering van de Kamer is de
socialistische fractie byeen gekomen, die
met algemeene stemmen de volgende mo
tie heeft aangenomen:
„op het oogenblik dat het land door
indrukwekkende stembusuitspraken zijn
gehechtheid aan het Volksfront enzijn
vertrouwen in de regeering bevestigt,
komt de meerderheid van den senaat in
verzet tegen het algemeen kiesrecht.
De regeering en de republikeinsche
meerderheid hebben alles gedaan om de
crisis te voorkomen.
Zij hebben de uiterste grens van verzoe
ning aangegeven, de grens welke niet kon
worden gepasseerd zonder dat gesproken
zou kunnen worden over capitulatie. De
Senaat heeft er de voorkeur aan gegeven
bij zijn stemming weerklank te geven aan
de bedreigingen dergenen, die zich niet
konden schikken in de sanctie van den
wensch van het volk.
Sinds een jaar heeft de regeering met
duidelijk zichtbare vasthoudendheid en
moed, gesteund op de trouwe meerder
heid, het arbeidsrecht uitgewerkt en den
vrede gehandhaafd.
De socialistische groep is er zeker van
uitdrukking te geven aan het unanieme
gevoel der arbeidersklasse, wanneer zij
opnieuw in Blum en zijn medewerkers
haar vertrouwen uitspreekt en getuigenis
aflegt van haar erkentelijkheid en bewon
dering voor de luciditeit, energie en toe
wijding door haar betoond ten dienste van
de groote belangen der natie.
De groep blijft vandaag, evenals zij dat
gisteren was, getrouw aan de verplichtin
gen, welke de groepen der meerderheid
gemeenschappelijk tegenover het kiezers
corps op zich hebben genomen.
Zij is vandaag, zooals zij dat gisteren
was, vastbesloten alles in het werk te stel
len om de triumf te verzekeren van de
ideeën en het program, dat het land bij
acclamatie heeft aanvaard en de plannen
en verwachtingen te verijdelen van de
financieele oligarchieën en der reactie.
De president der republiek, Albert
Lebrun, heeft Chautemps, den senator
der democratische linkerzijde, belast
met de vorming van een nieuwe
regeering. Emille Chautemps heeft
deze opdracht in beginsel aanvaard.
De Fransche pers over het
aftreden van Blum.
De Ere Nouvelle (radicaal) schrijft:
voor de radicale partij doet de vraag zich
voor te weten, waar zij naar toe wenscht
te gaan en wat zij wenscht te doen. Op een
dergelijke vraag kan men geen geautori
seerd antwoord ontvangen, hetzij van de
parlementaire groep, hetzij van het hoofd
bestuur. Zij is zoo belangrijk volgens het
blad, dat binnen zeer korten tijd een be
roep op de geheele partij moet worden
gedaan.
De „Echo de Paris" schrijft dat de
Senaat thans zijn uitspraak heeft gedaan.
Zonder overdrijving kan men zeggen, dat
het land zijn beslissing met gemengde
hoop afwachtte. Het zal ongetwijfeld oor-
deelen, dat de Senaat eens te meer zijn
renommee van wijsheid heeft verdiend.
Volgens „1'E p o q u e" ziet president
Lebrun zich thans geplaatst voor de meest
formidabele ministerieele crisis, welke hij
Tengevolge van motorongeval
overleden.
Burgemeester F. J. van Campen van
Grauw en Langendam (Zeeuwsch-Vlaan-
deren), kwam Zondagmiddag uit de Dreef
van zijn hofstede per motorfiets gereden,
toen op den weg uit het dorp een auto
naderde, bestuurd door den taxi-chauffeur
Fr. W. uit Hulst. Daar langs de Dreef een
haag staat, konden beiden elkander eerst
zien, toen de burgemeester zich op den
weg in de richting van de naderende auto
bevond. De chauffeur trachtte toen nog
uit alle macht te remmen om een aan
rijding te voorkomen en week naar rechts
uit, doch kon niet verhinderen, dat de
rr.otorryder door den linkervoorkant van
zyn auto werd gegrepen.
De burgemeester kwam in een sloot te
recht, waar hij met een verbrijzeld been
en een zware hoofdwonde werd opgeno
men. In bewusteloozen toestand werd hij
naar het r.-k. Liefdehuis te Hulst overge
bracht, alwaar hij in den afceloopen nacht
aan de opgeloopen verwondingen is over
leden.
Noodlottig ongeval.
Zondag is op den Wagenweg te Haarlem
een noodlottig ongeluk gebeurd, dat aan ds.
P. A. E. Sillevis Smitt, predikant van de
gereformeerde gemeente in hersteld ver
band te Haarlem, het leven heeft gekost.
Ds. Sillevis Smitt fietste met zijn echtge-
noote geheel rechts van den weg. Zijn zes
jarig zoontje zat achter bij hem op den
bagagedrager. De predikant was op weg
naar het gebouw van het Blauwe Kruisgen.
waar hy een kerkdienst zou leiden. Ter
hoogte van het Westerhoutpark reed hen
een auto achterop, bestuurd door een 23-
jarigen garagehouder uit IJmuiden.
Deze week niet voldoende naar links uit
en reed den predikant aan, waardoor deze
met het hoofd op den trottoirband terecht
kwam. Met een schedelfractuur is het
slachtoffer naar het Diaconessenhuis over
gebracht, waar hij een half uur na aan
komst overleed.
De politie heeft den auto is beslag geno
men en tegen den garagehouder proces
verbaal opgemaakt. Deze verklaarde dathy
des nachts eenige personen van IJmuiden
naar Rotterdam had gebracht en geen gele
genheid had gehad te slapen. Het staat dan
ook vrijwel vast, dat het ongeluk aan
oververmoeidheid van den bestuurder te
wijten is.
Ds. Sillevis Smitt is 16 November 1901 te
Rotterdam geboren en was sinds 1927
werkzaam te Haarlem, waar hij o.a. het
voorzitterschap van de plaatselijke af dee
ling van „Kerk en Vrede" bekleedde.
In een rouwdienst is gisteravond het
plotselinge heengaan van den predikant
herdacht.
ooit moest oplossen. Het blad gelooft, dat
de president Chautemps met de samen
stelling van een nieuwe regeering zal
belasten.
Wladimir Dormesson verklaart in de
„F i g a r o", dat men zich ernstig zou ver
gissen, indien men zou meenen, dat zy die
nog gisteren tegenstanders der regeering
waren, op welke wijze dan ook zouden
probeeren de kwestie der afgewikkelde
sociale hervormingen opnieuw aan de orde
te stellen.
Severac schrijft in de „Populaire:
„kan een groot vrij volk dulden, dat de
vergadering, welke geen uitdrukking
geeft aan zijn wil, de vergadering welke
de regeering die het gekozen heeft, steunt,
lam slaat.
De senaat zou de daad, welke zij zoo
juist heeft verricht, duur te staan kunnen
komen".
Duclos schrijft in de „Humanité":
wij zien ons geplaatst tegenover een waar
complot der hooge financieele kringen.
Wij zijn er zeker van, dat alle tegenstand
kan worden overwonnen door de hand
having van de eenheid van het Volksfront
in het land en in het parlement. De regee
ring is, het is te betreuren, afgetreden ten
gevolge van de vijandige stemming van
den Senaat, maar het land eischt, dat men
de noodzakelijke actie voortzet om den
druk van het kapitaal te breken en om de
door het algemeen stemrecht gewenschte
politiek te doen triomfeeren.
Geestelijke leerkrachten vervan
gen door leeken.
De nationaal-socialistische leider van
het district München heeft tijdens een
nationaal-socialistische betooging ver
klaard, dat de geestelijke leerkrachten op
de Beiersche Staatsscholen binnen korten
tijd vervangen zouden worden door leeken.