dagblad voor alkmaar en omstreken.
Wil Japan Peking bij verrassing bezetten?
K.
Donderdag 15 Juli I9S7
139e Jaargang
De algemeene toestand
De spanning in hei Verre Oosten
De berichten over de gevechten blijven vrij
schaarsch.
De toestand iets hoopvoller.
De 14e Juli-viering in
Frankrijk.
COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN s
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
poetgiro 37060. TeleL 3320, redactie 3330.
No. 164 Dit nummer bestaat uit drie bladen.
Directeur: C. KRAK.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Alkmaar, 15 Juli.
Het nieuwe Britsche plan tot herstel van
het toezicht op de niet-inmenging is giste
ren dan eindelijk wereldkundig geworden
Het is een zooveelste poging om orde te stel
len op de uitwassen van het Spaansche con
flict. De belangrijkste bepaling van het nieu
we plan is wel het toekennen van het recht
van oorlogvoerende aan de beide strijdende
partijen, zij het evenwel met verschil
lende beperkingen.
Het Engelsche bemiddelingsvoorstel is van
de volgende gedachten uitgegaan:
1. Het plan vormt een eenvoudige hervat
ting en „combinatie" van de reeds bekende
en in de pers besproken voorstellen.
2. Het zou tenslotte wenschelijk geacht
worden de vlootcontrole te vervangen door
waarnemers in de Spaansche havens.
3. Dit doet de vraag opkomen, of deze
waarnemers zich zouden moeten bepalen tot
het controleeren van schepen onder de vlag
van bij de niet-inmenging aangesloten mo>
gendheden, dan wel of hun controle uitge^
strekt zou moeten worden tot schepen onder
andere vlag, met inbegrip van de Spaansche.
4. De staat van oorlogvoerende zou
slechts kunnen worden toegekend op twee
voorwaarden: afsluiting van een overeen
komst aangaande het terugtrekken der vrij
willigers en een begin van uitvoering van
deze overeenkomst.
In de preambule op de Britsche voorstel
len wordt o.m. toegegeven, dat het plan een
compromis is en dat het slechts kans op sla
gen heeft, indien het door de belanghebben
de regeeringen wordt aanvaard in den geest
van het compromis.
Alle in de commissie vertegenwoordigde
naties hebben thans de gelegenheid den
wensch, welken zij herhaaldelijk tot uitdruk
king hebben gebracht de niet-inmenging
voort te zetten, in vervulling te doen gaan.
Tenzij zich een grooter geest van interna
tionale samenwerking dan in het verleden
openbaart, zal het plan mislukken en zullen
de naties van Europa zich geplaatst zien te>
genover een nieuwe situatie, welke onein
dig gevaarlijker is.
De Duitsche pers laat zich over het alge
meen nogal waardeerend uit over de nieuwe
plannen. Men geeft toe dat de Engelsche re
geering vlug gewerkt heeft. In het streven
de tegenstellingen te overbruggen, heeft
men, zoo zegt de „Duitsche Allgemeine Zei-
tung" volgens de Engelsche methode geen
volkomen nieuw idee uitgewerkt, maar heeft
men den compromisweg bewandeld. Het
spreekt vanzelf, dat voor een groot aeel de
zer maatregelen toestemming der beide
Spaansche partijen noodig is. De wil en het
vermogen om na deze toestemming de uit
voering der maatregelen ook te waarborgen
moet dan nog door de daad bewezen wor
den.
De National Zeitung van Essen vindt het
voorstel in zijn details te veel in afzonder
lijke clausules uitgewerkt en te gecompli
ceerd.
Het omvangrijke Engesche document zal
dus zorgvuldig bekeken moeten worden. Dit
zal zonder sympathie of antipathie geschie
den en alleen van het standpunt, hoe de
niet-inmenging gered kan worden en of dit
Engelsche document als basis zal kunnen
worden beschouwd.
Officieel geeft Italië nog geen commentaar
doch in ingelichte kringen verwacht men,
dat de Italiaansche regeering de voorstellen
zal aanvaarden, zulks op grond van twee
redenen: erkenning van de rechten van oor
logvoerende en den wensch Groot-Britannië
te sparen. Reeds verscheidene dagen kan de
neiging opgemerkt worden in overeenstem
ming met Duitschland een toenadering tot
Londen tot stand te brengen, teneinde in ge-
val van een mislukking of van moeilijkheden
de geheele verantwoordelijkheid op Frank
rijk te laten vallen. Het terugtrekken der
vrijwilligers en vooral het voorafgaan van
dezen maatregel aan de toekenning van de
rechten van oorlogvoerende aan de Spaan
sche rechtschen zullen ongetwijfeld ernstige
tezwaren wekken van den kant van Italië,
maar schijnen toch niet van dien aard te
2Ün, dat de fascistische regeering op grond
daarvan het Britsche plan in zijn geheel zal
verwerpen.
50.000 MAN TRANSPORTPERSONEEL IN
STAKING.
De bond van vrachtvoerders te Lansing
in Michigan heeft de algemeene staking
afgekondigd wegens de weigering der pa
troons de loonen te verhoogen. De staking
omvat 50.000 man.
CONFLICT VAN KRAKAU
GEËINDIGD.
Het conflict tusschen den aartsbisschop
van Krakau en de Poolsche regeering is bij
gelegd. Mgr. Sapieha heeft de Poolsche re
geering een derde schrijven gezonden, waar
mee de regeering genoegen heeft gencmen.
De kwestie zal thans niet door een buiten-
ewone vergadering van het parlement wor
den behandeld.
Het is gisteren overdag wederom vri
rustig geweest in het gebied om Peking
weliswaar kwamen schietpartijen voor
tusschen de Japansche en de Chineesche
troepen doch het scheen, dat de Chinee
sche troepen opnieuw bereid waren
zich terug te trekken en Inderdaad aan
stalten hebben gemaakt zulks te doen
Des avond hebben zij hun posities echter
weer ingenomen. Verder werd des
avor.d bekend, dat een zevenhonderd
Japansche soldaten op weg van Tientsin
naar Fengtai bij het station Lofa op
Chineesche afdeelingen botsten en dat
een strijd tusschen hen ontbrandde over
het verloop waarvan nog niets be
kend is.
Uit de schaarsche berichten over de
gevechten, die bovendien alle details
ontberen, is nog niet af te leiden dat de
Japanners een plotselinge bezetting van
Peking op het oog hébben.
De geheime raad van Japan steunt
de regeeringpolitiek.
De geheime Japansche raad heeft in zijn
gistermiddag gehouden zitting de politiek
der regeering in Noord-China goedgekeurd,
nadat hij kennis had genomen van rapporten
van de minister van oorlog en buitenland-
sche zaken, Soegiyama en Hirota.
Het verluidt, dat Soegiyama in den gehei
men raad heeft medegedeeld, dat de Japan
sche militaire autoriteiten in Noord-China
een waakzame houding in acht nemen en
toezien, dat alle voorwaarden van de voor-
loopige overeenkomst tot bijlegging van het
incident van Loekausjiau door de Chinee
sche troepen worden in acht genomen.
Prins Kanin, de chef van den generalen
staf van het leger, en minister van oorlog,
Soegiyama zijn door den keizer ontvangen,
wien zijn rapport hebben uitgebracht over
den toestand in Noord-China.
Hoopvolle berichten uit Peking
ontvangen.
berich-
Uit Peking en Tintsin ontvangen
ten luiden tamelijk hoopvol.
De Chineesche onderhandelaars te Peking
betoonen geleidelijk meer hun bereidheid
maatregelen te nemen tot verbetering van
den toestand.
Deze maatregelen betreffen o.m.:
1. opheffing van den staat van beleg in het
district Peping;
2. herstel van de verkeersfaciliteiten en de
handhaving van den vrede en rust;
3. vrijwillig onderzoek van de gevallen,
dat Japansche onderdanen zijn gemolesteerd.
Voorts wordt uit Peking gemelde dat twee
Japansche gendarmen en zes Koreanen op
8 Juli door Chineesche troepen zijn aange
houden en gisteravond weer losgelaten.
Sommigen zijn van meening, dat de toe
stand aanmerkelijk verbeterd wordt, indien
de Chineesche autoriteiten te Peking maat
regelen nemen voor de ten uitvoer legging
der in de voorloopige overeenkomst van 11
Juli vervatte voorwaarden.
Het verluidt, dat de Japansche autoriteiten
niet eischen, dat alle voorwaarden tegelij
kertijd worden ingewilligd, doch daaren
tegen wenschen, dat de Chineesche autori
teiten zullen beginnen met voorwaarden,
welke gemakkelijk zullen worden kunnen
nagekomen, zooals die van de aanbieding
van verontschuldiging over het incident.
Zekere kringen vreezen evenwel, dat de
regeering van Nanking bezwaar zou maken,
zelfs ingeval de plaatselijke Chineesche
autoriteiten te Peking bereid zouden zijn de
voorwaarden der overeenkomst na te leven
Japansche inwoners van China
ken zich terug.
De Japansche inwoners in het binnenland
van China trekken zich terug in de haven
plaatsen. Het boycotten van de Japansche
waren, dat in sommige plaatsen is begon
nen, schijnt zich tot geheele China te zullen
uitbreiden. De Chineesche pers acht het uur
gekomen om de rekening met Japan te ver
effenen.
Bevoegde waarnemers, zoowel Chineezen
als buitenlanders, te Peking zijn van oor
deel, dat de huidige wapenstilstand bedrieg
lijk 'is. Zij gelooven dat de Japanners op-
nieuwe handelend zullen optreden, zoodrs
hun militaire voorbereidingen voltooid rijn.
China zou een half millioen ge
oefende manschappen kunnen mobi-
liseeren.
Tsjang Kai Sjek zou. in geval van een
ernstig conflict een half millioen tamelijk
goed geoefende manschappen op de been
kunnen brengen. Het Chineesche leger wordt
sinds vijf jaar gereorganiseerd onder leiding
van Tsjang Kai Sjek en met behulp van een
honderdtal Duitsche adviseurs, die voor het
meerendeel te Nanking gestationneerd zijn
Zij staan onder leiding van generaal Falken
hausen.
Eenige keurcorpsen, yoorzien van tanks,
staan onder leiding van Britsche militaire
deskundigen. Over het algemeen is evenwel
niet zopveel voortgang gemaakt met de
mechaniseering. De meeste divisies zijn uit
gerust met Tsjecho Slowaaksche mitrail
leurs'van de soort welke onlangs in het
Britsche leger in gebruik is genomen.
De Chineesche luchtmacht bestaat uit vijf
tien escadrilles, die nog niet volkomen ge
oefend zijn.
Komt er bemiddeling in het conflict'
De zegsman van het Japansche ministerie
van buitenlandsche zaken heeft het volgen
de verklaard: ,Wij stellen geen prijs op in
terventie der buitenlandsche mogendheden
inzake het incident in Noord-China. Ik kan
niet zeggen, of wij een bemiddeling gunstig
zullen aanvaarden. Eerst moeten wij daar
van den oim en den grondslag kennen
De regeering zal in elk geval haar houding
pas bepalen, wanneer zij een aanbod tot be
middeling heeft ontvangen. Tot dusver
heeft geen enkele buitenlandsche regeering
ons hierover gepolst". Naar uit welingelichte
bron vernomen wordt, wenschen de Japan
sche diplomatieke kringen vurig een com
promis met Nanking en zou bemiddelin,
hun welkom zijn. De zegsman van het mi
nisterie bevestigde, dat met de regeering
van Nanking besprekingen gaande zijn.
Het commando van het Japansche
expeditiecorps alleen gemachtigd
tot regeling van het conflict.
Het commando van het Japansche
expeditiecorps onder leiding van luite
nant-generaal Kotsoeki heeft gister ver
klaard, dat het alleen bevoegd is het
conflict in Noord-China te regelen. Dit
expeditiecorps zal een sterkte van vijf
divisies krijgen.
In het gebied tusschen Tientsin
Fengtai waren hedenavond 15.000 man
Chineesche troepen verzameld. In ver
band hiermede is te Nanking de be
zorgdheid gestegen, uit alle oorden van
China worden manifesten ontvangen,
waarin krachtig optreden en algemeene
mobilisatie tegen Japan worden ge-
ëischt.
Mobilisatie in China.
De woordvoerder van het Chineesche
ministerie van buitenlandsche zaken
heeft medegedeeld, dat een groot aan
tal troepenonderdeelen opdracht heeft
ontvangen aan de grens van de provin
cie Hopeh in stelling te komen, teneinde
eventueel het 29ste leger te kunnen
steunen.
BUITENLANDSCHE MEENINGEN.
Eden over den toestand in Noord-
China.
In een rede betreffende den toestand in
Noord-China heeft Eden gezegd, dat volgens
de laatste berichten de situatie wat kalmer
was geworden, hoewel er een zekere onge
rustheid blijft bestaan. Eden zeide in contact
te staan met de Chineesche en Japansche
regeeringen; wien hij duidelijk had gemaakt,
dat de Britsche regeering ongerustheid ge
voelt in verband met den toestand. „Ik heb
ook aldus Eden uiting gegeven aan den
vrees, dat een der partijen een intiatief zou
kunnen nemen, dat tot een conflict zou kun
nen leiden, hetgeen vermeden moet kunnen
worden, indien beide partijen gezond ver
stand toonen. De Britsche regeering zal geen
gelegenheid voorbij laten gaan om mede te
werken aan een vreedzame oplossing der
moeilijkheden".
Vereenigde Staten handhaven
„opendeur-politiek" in China.
Ten aanzien van het Chineesch-Japansch
conflict houdt de regeering van de Ver
eenigde Staten vast aan de opendeur-poli
tiek in China, doch zij is voorloopig niet ge
neigd overeenkomstig het negen-mogend-1
heden-verdrag gemeenschappelijk stappen
te doen te Tokio. Indien eenigszins mogelijk
wenscht men niet in het conflict betrokken
te worden en derhalve zal men zich beper
ken tot stappen bij de ambassadeurs van
China en Japan te Washington.
Rede van Jouhaux.
Ter gelegenheid van den nationalen feest
dag heeft de leider van de C.G.T., Jouhaux,
een rede gehouden, waarin hij de trouw van
de arbeiders aan het volksfront betuigde. Hij
wees op de resultaten, welke in het afgeloo-
pen jaar zijn bereikt. Het volksfront zal ook
verder de democratie verdedigen tegen al
len die haar aanvallen. De strijd om de de
mocratie welke de strijd is om de rechten
van den mensch moet zonder aarzelen wor
den voortgezet en hetgeen bereikt is moet
verdedigd worden, de leuze „Brood, vrede,
vrijheid" mag geen holle klank zijn.
De tweede taak van de arbeiders is het
bewaren van den bedreigden vrede. De ge
beurtenissen in het buitenland brengen den
vrede steeds meer in gevaar, zij die de vrij
heid in hun eigen land hebben vernield,
trachten thans een nieuwen oorlog over de
wereld te brengen, zonder acht te slaan op
de onderteekende verdragen.
Men heeft het recht vergeten, om zich te
houden aan de belangen, de plichten van het
systeem van collectieve veiligheid worden
niet geacht. De aanvallen van het fascisme
op de democratie nemen steeds toe en men
zal thans terug moeten keeren tot het eerbie
digen van het recht, zelfs wanneer dit zeer
moeilijk is.
Rede van Duclos.
Ook Duclos heeft het woord gevoerd op
de vergadering van het volksfront ter gele
genheid van den nationalen feestdag. Hij
wees erop, dat het heden een jaar geleden
is, dat het Fransche volk zijn vertrouwen
uitsprak in het volksfront.
In dit jaar is gestreden tegen de finan-
cieele oligarchie, welke het volksfront ten
val wil brengen. Het volk wil thans niet
meer laten tornen aan hetgeen door het
volksfront is bereikt en het eischt toepas
sing van de financieele maatregelen.
Sprekende over Spanje zeide Duclos, dat
Duitschland en Italië onder het dekmantel
van de niet-inmenging hebben opgehouden
te intervenieeren. „Wij staan met al onze
krachten aan de zijde van het republikein-
sche Spanje en de partij is bereid alle ver
antwoordelijkheid op zich te nemen in de
volksfrontregeering tot toepassing van het
programnia".
Ambassadeur Poncet over de
Duitsch-Fransche betrekkingen.
Ter gelegenheid van den Franschen na
tionalen feestdag heeft de Fransche ambas
sadeur te Berlijn, Poncet de leden van de
Fransche kolonie alhier ontvangen. Hij hield
een toespraak tot hen, waarin hij de diepe
en oprechte verknochtheid van alle Fran
schen aan de democratische denkbeelden
en den socialen vooruitgang naar voren
bracht en voorts aandacht wijdde aan de
buitenlandsche politiek. Het heden is duis
ter, de toekomst onzeker, maar Frankrijk
heeft niets nagelaten om bij te dragen tot
het behoud van den vrede. Frankrijk heeft
vele bewijzen gegeven van goeden wil je
gens Duitschland en wenschte den ideologi-
schen strijd niet. Van Duitschen kant ont
moet Frankrijk zeker gevoelens, die aan de
Fransche beantwoorden en de Fransche po
gingen tot toenadering worden warm en op
recht ontvangen. Waarom dan bij het ge
ringste incident zoo'n scherpen toon in de
perspolemieken, die op geschutvuur van
zwaar kaliber gelijken? Op dezelfde pagina
van een blad heeft men in de eerste kolom
dankbetuigingen en lofspraken jegens
Frankrijk kunnen lezen naar aanleiding
van de onderteekening van het Duitsch-
Fransche handelsverdrag, terwijl de vierde
kolom vol stond met de scherpste verwijten
en Frankrijk beschuldigde, op grond van
een onjuist communiqué, van chantage,
woordbreuk, sabotage van den vrede, met
vuur spelen, vernieling van de niet-inmen
ging door het openstellen der grenzen naar
Spanje. Scheldwoorden en complimenten
hieven elkander op en lieten een gevoel van
onrust en bitterheid over. Behoorde de pers
in onze beide landen het gevaarlijkste
Spaansche probleem niet te behandelen met
een verdubbelde tact en voorzichtigheid?
Daar komt bij, dat in de democratische
landen de pers niet gehoorzaamt aan beve
len der regeering, terwijl in autoritair ge
regeerde landen altijd geacht kan worden,
dat de dagbladen de gedachten der regee
ring uitspreken. Zoo gaat in een oogenblik
het met moeite gewonnen terrein verloren.
Wjj zouden er ontmoedigd door kunnen
worden, wanneer wjj niet reeds lang ge
wend waren aan deze afwisseling van warm
en koud, en vooral wanneer wij niet vast
besloten waren vol te houden, overtuigd,
dat onze volken het diepe verlangen hebben
in vrede en goed begrip naast elkander te
leven en dat de slinger in een evenwicht
van gematigheid en wijsheid zal blijven
staan na van het eene uiterste naar het an
dere te zjjn gegaan. Een goed geweten
geeft een goed vertrouwen. Aangesloten om
de Fransche vlag, behouden wij een onge
deerd vertrouwen in een betere toekomst en
in het lot van het vaderland.
Incidenten in Marseille.
Tijdens het defile ter gelegenheid van
den veertienden Juli hebben zich eenige in
cidenten voorgedaan, zoo werden eenige
stoeten met vijandelijke kreten verwel
komd, waarop een handgemeen ontstond,
waarin de politie een einde maakte. Voorts
werd een tiental revolverschoten gelost op
de eerste groepen van den stoet uit een
raam en van af een balcon. Er volgde een
paniek. Vijf personen werden gewond,
evenals een agent van politie. Twee arresta
ties werden in verband hiermede verricht.
HET ONDERWIJS AAN JOODSCHE
KINDEREN IN DUITSCHLAND.
Bij decreet van 2 Juli 1937 heeft de rijks
minister van onderwijs een samenvatting
gegeven van de richtlijnen inzake de rechts
positie der joden bij het Duitsche onderwijs.
Voor zoover geen joodsche bijzondere
scholen aanwezig zijn, nemen de joodsche
kinderen deel aan het verplichte onderwijs
op de openbare algemeene scholen.
Er wordt te verstaan gegeven, dat bijzon
dere scholen of verzamelklassen voor Jood
sche leerlingen moeten worden ingericht.
Voor de toelating van joden tot de keuze-
scholen (middelbare en hoogere scholen en
vakscholen) kunnen joodsche scholieren
worden toegelaten, doch niet meer dan 1
pCt. van het totaal aantal leerlingen.
De kinderen van joodsche oud-strijders
zijn niet bij dit aantal te berekenen.
Kinderen uit gemengde huwelijken moe
ten principieele de algemeene volks- en vak
scholen bezoeken. Ook bij de toelating tot
keuzescholen mogen hun geen beperkingen
in den weg worden gelegd.
Kinderen, die twee joodsche grootouders
hebben mogen ook de joodsche scholen of
verzamelklassen voor joodsche leerlingen
bezoeken. Er zijn evenwel maatregelen ge
troffen, dat zij in dat geval niet het rijks
burgerrecht zullen krijgen.
Voor zoover aan de joodsche scholen voor
hooger onderwijs eindexamens worden ge
houden, moet op het getuigschrift nadruk
kelijk worden vermeld, dat zij zijn afgege
ven door joodsche scholen.
Joden kunnen geen leeraar of onderwijzer
van de Duitsche jeugd zijn. Ook uit ge
mengde huwelijken ontsproten kinderen zijn
voortaan ongeschikt voor het beroep van
opvoeder van de Duitsche jeugd.
HET VERDEELINGSPLAN VAN
PALESTINA.
Irak zal zich verzetten.
Men gelooft, dat de regeering van Irak
voornemens is zelfstandig haar invloed te
Genève aan te wenden ter bestrijding van
het plan tot verdeeling van Palestina en ten
gunste van de volledige eischen der Arabie
ren. De minister-president van Irak zou
hebben laten doorschemeren, dat elke Ara
bier, die de functie van leider van een vol
gens het Britsche plan geschapen Arabi-
schen staat zou aanvaarden, zich de woede
van de Mohammedaansche wereld op den
hals zou halen.
Abdoel Hadi, een vooraanstaand lid van
het Hooge Arabische Comité, is gister per
vliegtuig naar Bagdad vertrokken om een
onderhoud met Irakeesche ministers te heb
ben. Vandaar zal hij zich naar Genève be
geven, waar de Groot-Moefti van Jeruzalem
zich bij hem zal voegen.
HET LOT VAN DS. NIEMOLLER.
Hij zal voor een speciale rechtbank
terechtstaan.
De voorbereiding van de zaak tegen ds.
Niemöller zal, naar men verwacht, gedu
rende het weekeinde gereed zijn.
Hij zal naar het schijnt, moeten terecht
staan wegens het misbruik maken van den
kansel en het belasteren van vooraanstaan
de leden der regeering en der partij. De
laatste beschuldiging zal waarschijnlijk door
een speciale rechtbank worden onderzocht.
DE
BELGISCHE MINISTERCRISIS.
Wordt de burgemeester van Mons
opvolger van de Laveleye?
Als opvolger van den afgetreden minister
van justitie de Laveleye wordt genoemd de
liberale burgemeester van Bergen Maistriau.
Deze was reeds eerder minister en is thans
tevens kamerlid. De naam van den nieuwen
minister van justitie zal in elk geval heden
avond bekend -„n en morgen in de Staats
courant verschijnen.
Belga verneemt, dat de aangelegenheid
hedenavond zal worden geregeld. Van Zee
land, die een bespreking heeft gehad met
van Langenhove, den secretaris-generaal
van het ministerie van buitenlandsche zaken
en met Frere, heeft tegenover de pers ver
klaard, dat hij grooten voortgang heeft ge
maakt bjj zijn zending een onderzoek op
economisch gebied in te stellen.
