dagblad voor alkmaar en omstreken.
Frankrijk protesteert te Berlijn.
■I
Zaterdag 24 Juli 1937
139e Jaargang
De algemeene toestand.
De jongste Duitsche perscampagne
hiervan de oorzaak.
Het krijgsverloop in Spanje.
Een voorstel van Koning
Leopold.
Lloyd George als zondebok.
Russische beschuldigingen.
Spanning in Noord-China
verminderd.
Japanners tevreden over hou
ding plaatselijke Chineesche
autoriteiten.
LKMAARS
Deze Courant wordt EL KEN AVOND, behalve Zon-
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
No. 172 Dit nummer bestaat uit drie bladen.
Directeur: C. KRAK.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Alkmaar, 24 JulL
Sinds Roosevelt met overgroote meer
derheid van stemmen als president van de
Ver. Staten is herkozen, is het hem in alles
tegengeloopen. Herhaaldelijk werd hij be
trokken in aller-onverkwikkelijkste sta
kingsconflicten, tallooze malen werd zijn
hulp ingeroepen daar, waar hij geenszins
bij machte was te helpen en alles bij elkaar
kunnen wij zijn jongste regeeringsperiode
niet gelukkig noemen.
Het grootste verzet ondervond hij even
wel nog van het Hooggerechtshof en alhoe
wel de groote president met ongekende vol
machten is gewapend, vermag hij tegen dit
lichaam weinig uit te richten.
Roosevelt trachtte den moeilijken en ge
vaarlijken weg van de wijziging van de
grondwet te vermijden. Hij wilde het recht
van het Hooggerechtshof de wetten aan de
grondwet te toetsen niet elimineeren,
maar trachtte zijn doel langs een gemak
kelijker weg, door de herziening van de
samenstelling van het hof, te bereiken.
Maar het Amerikaansche volk volgde hem
niet. Voor hen was de hervorming van het
hof een verandering van de constitutie. En
voor de constitutie heeft de Amerikaan, die
men waarlijk anders niet van conservatis
me of traditionalisme kan beschuldigen,
een zwak. Zij is zoo meent ook de N. R.
Crt. voor hem bijna iets heiligs, iets dat
door vele decennia heen vrijwel onveran
derd is gebleven en dit ook moet blijven.
Roosevelt had bij zijn poging tot feite
lijke hervorming van de constitutie een
handicap. En dat was, dat hij het langs een
achterweg probeerde. Dit werd in het alge
meen maar matig gewaardeerd. En het
werd nu een kwestie van Roosevelt's per
soonlijk prestige dat in staat moest zijn de
openbare meening heen te helpen over de
gevoelens van antipathie over den gevolg
den weg, die haar beheerschten.
Het hooggerechtshof heeft zich dien te
genstand een handje geholpen, doordat het
in zijn beslissingen van den laatsten tijd
overstag was gegaan en verschillende maat
regelen niet ongrondwettig verklaarde, die
zij vroeger als zoodanig beschouwd zou heb
ben. De noodzaak van de hervorming werd
hierdoor minder, de feitelijke reden de
onmogelijkheid van de regeering haar plan
nen te verwezenlijken viel daardoor weg
en daarmede verloor Roosevelt een groot
deel van de niet enthousiaste voorstanders
uit zijn eigen gelederen. Zijn prestige en ge
zag in eigen gelederen bleken danig te heb
ben geleden. Ondanks alle pogingen de een
heid te bewaren.
Ondanks het verzoeningsfeest slaag
de men hierin niet. De meeste der democra
tische senatoren stemden voor de terugwij
zing van het ontwerp naar de juridische
commissie, tegen de herziening van het
hooggerechtshof derhalve.
De afwijzing van de herziening van het
Hooggerechtshof wil echter niet alleen zeg
gen, dat men geen verandering van de con
stitutie wenscht. Op denzelfden dag leed
Roosevelt ook bij een ander onderwerp een
nederlaag. Het kwaad ligt dus dieper; de
democratische partij is geen eenheid meer,
een deel der leden staat niet langer achter
het program van den leider.
Dat Roosevelt ondanks de overweldigende
meerderheid der democraten zijn wil niet
heeft kunnen doorzetten, dat de meerder
heidspartij uiteenviel, is niet verwonderlijk.
De samenstelling van de meerderheid was
te hetorogeen om een meerderheid te kun
nen zijn. Er was geen communis opinio on
der de afgevaardigden, integendeel, hun
opvattingen waren op vele punten lijnrecht
met elkaar in strijd.
De ervaring leerde, en dit verschijnsel
trad des te gemakkelijker op naarmate de
meerderheid grooter was, dat zoodra andere
terreinen moesten worden betreden, de ver
deeldheid onder de meerderheid al spoedig
tot uiting kwam. Niets was zoo fnuikend
voor de meerderheid, als wanneer een an
der dan het verkiezingscriterium in het
centrum der belangstelling kwam te staan.
Dan kwam de kans voor de oppositie. Wan
neer zij maar een ander onderwerp in het
centrum der belangstelling kon plaatsen,
dan wankelde de meerderheid al heel spoe
dig, dan bleek achter de schoone facade
geen eenheid te huizen. En bij de volgende
verkiezing was de balans dikwijls naar de
andere richting doorgeslagen.
De daling van Roosevelt's prestige die
aan de gebeurtenissen van den laatsten tijd
verbonden is, valt van internationaal oog
punt uit, in menig opzicht te betreuren.
Roosevelt is de man, die er misschien in ge
slaagd zou kunnen zijn de Vereenigde Staten
te overtuigen van de noodzakelijkheid in de
buitenlandsche politiek een meer actieve rol
te kunnen spelen. Die er hen toe had kun
nen brengen te aanvaarden, dat Amerika
zich met de Europeesche verdwazing had te
bemoeien, die hen naar een bewuste Azia
tische politiek had kunnen leiden, hetgeen
in verwarde tijden als waarin wü leven van
De Fransche ambassadeur te Ber
lijn heeft zich gistermiddag naar het
ministerie van buitenlandsche zaken
begeven, waar hij uit naam van zijn
regeering krachtig geprotesteerd
heeft tegen de door de nationaal-soci-
alistische pers gepubliceerde leugen
achtige beweringen over het zenden
van een afdeeling van het Fransche
vreemdelingenlegioen naar Spanje.
De ambassadeur zeide verder zich
er over te verwonderen, dat men met
de publicatie van dergelijke leugens
kon blijven voortgaan, nadat de
Fransche regeering een officieele en
stellige tegenspraak had doen hooren.
De perscampagne, waartegen het Fran
sche protest zich richt, was ingezet door
het officieele orgaan der N.S.D.A.P., den
Völkischer Beobachter en overgenomen
door het D.N.B. en andere Duitsche bla
den. Ook gisteren gingen de kranten in de
provincie nog voort de ernstige beschuldi
gingen te verspreiden, ondanks de krach
tige tegenspraak van de Fransche regee
ring. Kolonel Lunn, chef van de interna
tionale controle langs de Fransch-Spaan-
sche grens, had aan dit dementi kracht
bijgezet, maar het Berliner Tageblatt van
gisteren ontzegt aan deze getuigenis haar
waarde door te verklaren, dat zij alleen
betrekking heeft op de Fransche land
grens, maar niet op de andere wegen van
vervoer.
In het Bulletin du Jour laat de Temps
zich zeer verontwaardigd uit over dezen
„Duitschen veldtocht tegen Frankrijk",
welke de strekking heeft de door Grandi
veroorzaakte moeilijkheden in de onder
commissie te vergrooten. De Duitsche pers
aldus het blad wil de verantwoorde
lijkheid voor de verwikkelingen, die door
de tactiek van Grandi kunnen ontstaan,
alsof de officieele Fransche tegenspraak
van de berichten, als zouden in Frankrijk
vrijwilligers voor de Spaansche regee-
ringstroepen geworven worden, verwaar
loosd kan worden. Het is helaas niet voor
het eerst, dat men aan de overzijde van
den Rijn tot een dergelijken aanval over
gaat, waarbij wordt uitgegaan van een
verzinsel. Wij willen wel aannemen, zoo
vervolgt de Temps, dat dit het werk is
van elementen, die geen officieele verant
woordelijkheid dragen, maar het is onge
twijfeld noodzakelijk de aandacht van
Duitschland te vestigen op dergelijke me
thoden, die de betrekkingen tusschen bei
de landen zouden kunnen benadeelen.
Toch geen nieuwe Engelsche
voorstellen?
Na drie dagen van onderlinge bespre
kingen over de procedure in de non-inter-
ventie-commissie aldus meldt Reuter
uit Londen is men nog tot geen enkele
oplossing gekomen. De voorstellen, waar
aan de Engelsche regeering Donderdag
heeft gedacht, schijnen niet tot een zooda
nige bevredigende oplossing te leiden,
zoodat men zich eigenlijk voor een alge-
heele impasse geplaatst ziet. Het valt aan
de instanties te Londen bijzonder moeilijk
te aanvaarden, dat een procedurekwestie
een werkelijke oorzaak tot uitstel vormt
en men zou dan ook gaarne een klemmen
der reden voor de Italiaansche houding
vernemen dan wel een Italiaansch com
promis-voorstel, bij gebreke waarvan men
tot de slotsom zou moeten komen, dat
Italië het Engelsche verlangen, om de
non-interventie effectiever te maken, niet
deelt. In dit geval is het mogelijk, dat de
Engelsche regeering zich verplicht voelt
haar voorstellen in te trekken en een
nieuwe houding aan te nemen.
Corbin, de ambassadeur van Frankrijk,
heeft de situatie gisteren met Eden be
sproken; vandaag begeeft hij zich voor een
kort bezoek naar Parijs.
Voor de vergadering van de sub-com
missie is onder de gegeven omstandig
heden nog geen datum vastgesteld.
Naar een organisatie van oecono-
mische studiën.
De Koning der Belgen heeft aan Van
Zeeland een brief doen toekomen, waarin
hij wijst op het gewicht van de zending,
die door Groot-Britannië en Frankrijk in
den persoon van den minister-president
aan België werd toevertrouwd en die een
veel ruimere strekking heeft dan men haar
gemeenlijk toekent, vermits zij inderdaad
tot het vinden der elementen van een ra-
tioneele inrichting der gansche wereld
economie kan leiden. Uit de ontvangst, die
Van Zeeland aan den overkant van den
Atlantischen Oceaan is ten deel gevallen,
blijkt de ingenomenheid der Vereenigde
Staten met het streven, dat aan het ini
tiatief van Groot-Britannië en Frankrijk te
danken is. Aldus betuigen deze drie groote
natiën haar edelmoedig verlangen, mede te
werken aan de vestiging van een betere
levensorde, waarnaar de gansche wereld
snakt.
De Koning is van meening, dat het
van overwegend belang ware een or
ganisme voor economische studiën te
stichten, welker waarde naar voren
zou worden gebracht door zijn drie
voudig karakter van universaliteit, be
stendigheid en zelfstandigheid.
Opsporing der elementen eener or
ganisatie van de wereldeconomie en
duurzame aanpassing van deze organi
satie bij de steeds veranderlijke econo
mische factoren vormen het dubbele
doel, dat aan een dergelijke instelling
zou worden toegedacht.
Onafhankelijk van nationale in
vloeden.
Maar om zich volkomen van haar taak te
kunnen kwijten moet een dergelijke instel
ling zoo onafhankelijk mogelijk van alle
nationale invloeden zijn. Het is ongetwij
feld moeilijk het economisch gebied van
veel waarde zou kunnen zijn. Maar met
Roosevelt's prestige daalt ook de kans, dat
de Amerikanen hun innerlyken tegenzin
ten aanzien van bemoeienis met hetgeen
buiten het eigen continent gebeurt, zullen
overwinnen.
Koning Leopold
politieken invloed vrij te houden. Maar de
ze moeilijkheid juist ligt aan de basis van
het probleem, dat men van Zeeland ter
bestudeering heeft opgedragen en waarop
onze vereenigde krachtsinspanning gecon
centreerd moet worden.
Het is onder deze omstandigheden van
het grootste belang, dat op de medewer
king van alle groote deskundigen ter we
reld moge worden gerekend, die zich het
meest hebben gewijd aan de studie van
alle vraagstukken betreffende de nijver
heid, den handel, den landbouw, het geld
wezen en den arbeid. Deze deskundigen
zouden hun toetreding niet door een man
daat, maar door hun individueele bevoegd
heid gewettigd zien.
Noch het sloopen van de tolmuren noch
eenige andere gedeelte'ijke maatregel kan
een einde maken aan de wanorde, die den
vrede bedreigt. Indien wij werkelijk den
oorlog willen weren en de menschen tot
vrediger gevoelens willen stemmen, moe
ten wij den meed hebben het economische
vraagstuk in zijn algemeenheid te beschou
wen en een oplossing te vinden voor de
groote problemen, die dreigend voor de
gansche menschheid oprijzen, de verdee
ling van de grondstoffen, de verdeeling van
de geldmidtjfelen, de internationale verdee
ling van den arbeid, het evenwicht tusschen
de landbouwstaten en de industrielanden,
enz.
De koning beseft ten volle de moeilijk
heden, die aan de tenuitvoerlegging van
een zoo uitgebreid programma zijn verbon
den. Nochtans is hij ervan overtuigd, dat
het oogenblik gunstig is om den stap tc
wagen, en dat men bij de vervulling van
een dergelijke taak zou kunnen rekenen
niet slechts op den steun van alle regee
ringen, maar ook op de goedkeuring en de
medewerking van de groote maatschappijen
godsdienst en philantropische gemeen
schappen: in één woord van alle menschen,
die in hun hart het verlangen naar we-
derzijdsch begrijpen en solidariteit gevoe
len.
De brief besluit aldus:
Indien een eerste stap kon worden ge
daan om een betere verstandhouding te
bereiken, zouden wij het menschdom (en
vooral het Oosten) het bewijs hebben gele
verd, dat het Westen boven het stoffelijke
de geestelijke kracht verkiest, die uitgaat
van een waarachtige broederlijke liefde.
REUSACHTIGE VUURTOREN BIJ HET
PANAMA KANAAL.
De Amerikaansche legercommissie
heeft het wetsontwerp goedgekeurd
voor de oprichting in het gebied van
het Panama-kanaal van een zeer groot
monument voor generaal Goethals, den
ingenieur, die belast was met den aan
leg van het kanaal. Het monument, dat
160.000 dollars zal kosten, zal den vorm
krijgen van een reusachtigen vuurtoren,
welke zoowel de vliegtuigen als de
schepen als gids moet dienen en
waarvan het licht in beide oceanen
zichtbaar zal zijn. (De afstand tusschen
beide oceanen bedraagt 250 K.M.
Het officieele orgaan van de commu
nistische partij te Moskou, de Moskou-
sche Arbeider, heeft het niet erg op den
Engelschen politicus, Lloyd George, be
grepen; het beschuldigt hem er n.1. van
aanzienlijke sommen aan de Russische
Doopsgezinden te hebben overgemaakt,
met de bedoeling, dat ze voor ondermij
ning van het sowjet-bewind worden
aangewend.
Deze beschuldiging wordt, volgens de
Moskousche correspondent van de Daily
Telegraph door de pers aangegrepen als een
middel en als een oproep tot de bevolking
om de anti-godsdienstcampagne te verscher
pen, zulks met het oog op de komende al
gemeene verkiezingen in de sowj et-Unie.
De geloovigen, maar vooral de afgeschei
den secten, worden er van beticht, „de
voortgaande democratiseering van het sow-
jet-regime te exploiteeren voor anti-sowjet
doeleinden door vriendschappelijke gezind
heid tegenover den staat te veinzen en het
aanbod te doen aan den socialen arbeid te
willen deelnemen.
De Moskousche Arbeider haalt twee ta
melijk oude voorbeelden aan. In 1929
aldus het Dlad werd een groep van 25
„babtistenspionnen uit Duitschland hierheen
gestuurd", doch te Minsk, de hoofdstad van
de Wit-Russische republiek, ontmaskerd.
Een soorgelijke groep kwam de Oekraine
binnen onder leiding van „een der meest
geziene predikers, n.1. Sjeftsjoek".
De officieele Isvestia zorgt eveneens voor
nieuw voedsel voor de agitatie door de vol
gende voorbeelden te geven van buitenland
sche „saboteurs".
„Een zekere mr. Brown", die voorgeeft
een Amerikaansche katoenexpert te zijn,
doch in werkelijkheid een agent is van een
der buitenlandsche spionnagediensten, is
ontmaskerd. Hij heeft naar de katoenplan
tages van den staat verscheiden pakjes zaad
gezonden, welke geinfecteerd waren.
Een soorgelijk pakje zaad is uit een
staat in het Nabije Oosten aan de sowjet-
landbouwer-autoriteiten gezonden, eveneens
met de bedoeling de Russische katoenvelden
te vernietigen in de hoop hierdoor te kunnen
voorkomen, dat de sowjet-Unie met buiten
landsche kapitalisten concurreert; en een
Japanner, die met den Transsiberischen
spoorweg reisde en er niet in ken slagen
den kellner te overreden, gaf hem een bou-
quet bloemen, waarvan de wortels met door
een aardappelziekte besmette aarde w-iren
bedekt
Ontslagen, veelal neerkomende op arres
taties, zijn verder ook weer aan de orde.
Het centrale comité van de communistische
partij in de Oekraine, heeft den voorzitter
van het Oekrainsche radiocomité ontslagen
en uit de partij gezet. In de motiveering van
dit besluit wordt gezegd, dat de voorzitter
geen zuivering had gehouden onder het ra-
Lloyd George
diopersoneel, dat bij clandestiene contra-
revolutionnaire propaganda in de program
ma's toeliet en dat hij voor de partij had
weten te verheimelijken, dat hij in 1923
trotskistische redevoeringen had gehouden.
Verder is de vroegere voorzitter van dit
radiocomité, Koelik, die thans de patrij-
communique's opstelde, ontslagen, evenals
de chef der radio-uitzendingen voor natio
nale minderheden Rading, de chef van de
muzikale uitzendingen Guberman en de
chef voor literaire en tooneel-uitzendingen
Spektor, die tevens redacteur was van de
Proletarskaja Prawda.
Voorts heeft men een zuivering gehouden
in de redactie van het in de Oekrainsche
taal verschijnende dagblad, de Communist,
wijl de redactie waarschuwingen, die haar
over de activiteit van dit radiocomité be
reikten, eenvoudig terzijde legde. De Praw
da heeft in verscheiden artikelen geschre
ven over de slechte verzorging van de
Oekrainsche radio.
Volgens berichten uit Peiping is het
in geheel Noord-China thans rustig. Er
valt een zekere ontspanning waar te
nemen.
De Japanners zijn tevreden over de hou
ding van de plaatselijke Chineesche autori
teiten. Zij hebben besloten niets te doen
wat den toestand zou kunnen verergeren,
doch zij blijven waakzaam.
Sedert 20 dezer zijn er geen besprekingen
meer tusschen Tokio en Nanking gevoerd.
De woordvoerder van het Japansche mi
nisterie van buitenlandsche zaken heeft
medegedeeld, dat de plaatselijke overeen
komsten in Noord-China geen politieke
clausules bevatten, hoewel erin bepaald
wordt, dat een einde moet worden gemaakt
aan de anti-Japansche agitatie in Noord-
China.
Volgens een mededeeling van het mi
nisterie van oorlog omvat de op 19 Juli ge
sloten plaatselijke overeenkomst de vol
gende bepalingen:
lo. Verwijdering van alle personen, die
storend kunnen werken op de Chineesch-
Japansche betrekkingen.
2e. Onderdrukking van het communisme.
3e. Scherpe controle op de anti-Japansche
organisaties en bonden.
Bovendien is overeengekomen de 37e di
visie uit Peiping en de andere plaatsen
terug te trekken, teneinde verdere inciden
ten te vermijden, terwijl tenslotte de Chi
neesche plaatselijke autoriteiten hebben be
loofd, de voor de incidenten verantwoorde
lijke personen te straffen en de nationaal-
Chineesche „blauwhemden-organisatie" te
onderdrukken.
De Japansche minister van oorlog, Soe-
pijama zal op 27 dezer in het parlement
een verklaring afleggen over het ontstaan
en de ontwikkeling van het incident in
Noord-China.
Volgens een D. N. B.-bericht uit Peiping,
is men inChineesche kringen teleurgesteld,
dat de Japansche autoriteiten, ondanks alle
beloften, hun troepen nog niet merkbaar
hebben teruggetrokken.
De spoorwegverbinding met Tientsin is
zoo goed als hersteld, terwijl de twee Chi
neesche luchtlijnen weer normaal dienst
dienst doen.
Nader meldt Domei, dat Soegijama, de
Japansche minister van oorlog, tijdens een
Vrijdagmorgen gehouden zitting van het
kabinet heeft medegedeeld, dat het 29ste
Chineesche leger zich in volmaakte orde en
gecontroleerd door de Japansche troepen
terugtrekt.
Voorts heeft de woordvoerder van den
Japanschen generalen staf medegedeeld, dat
hedenmorgen 2200 man van de 37ste divisie
van het 29ste leger Peiping hebben yer-
