DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. ERNSTIG INCIDENT BIJ SJANGHAI. No. 186 Dit nummer bestaat uit twee bladen. 139e Jaargang De algemeene toestand. Japansche soldaten trachtten zich toegang te verschaffen tot een vliegveld. Nieuwe onrust. De Nankau pas. DE NANKAU PAS BINNEN MONGOLI Ned. student in Frankrijk zwaar gewond. Scheepsontploffing nabij Soerabaja. Incident aan boord van de „Marachal Lyautey". Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN: Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. Directeur; c. KRAK. Dinsdag 10 Augustus 1937 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. Alkmaar, 10 Augustus. Ware niet het incident in Sjanghai geko men, over het Chineesch-Japansche conflict zou niet veel te schrijven zijn geweest. Men weet, dat de Chineesche troepenleiders in conferentie zijn geweest en besloten hebben, geheel China te verdedigen. En dan is er de Japansche ambassadeur te Sjanghai, de heer Kawagoe, die met de Chineesche regeering zou onderhandelen. In de Chineesche houding tegenover de komst van Kawagoe, die oorspronkelijk af wijzend was, is in den loop van de week de ommekeer gekomen: afwachten, wat Kawa goe zou aanbieden. De Chineezen hebben dit kunnen afwachten, want ook meneer Kawa goe wachtte op Chineesche voorstellen. Dit gebrek aan haast is begrijpelijk, omdat als Kawagoe naar Nanking was getrokken (hij zit nog steeds in Sjanghai!) zijn bespre kingen met vertegenwoordigers van de re geering te Nanking te zeer het karakter van officieele onderhandelingen aangenomen zouden hebben, welke al te zeer in tegen spraak zouden zijn met het nog steeds aan Japansche zijde bestaande verlangen naar een „plaatselijke regeling". Kawagoe te Sjanghai en de Chineesche regeering te Nanking wachten dus weder zijds op niet al te officieel in te dienen voor stellen. Intusschen gaan de militaire voorbereidin gen voort en worden de militaire leiders meer en meer ongeduldig. Op dat ongeduld is dan het incident te Sjanghai gevolgd, waarover men hiernaast de bijzonderheden kan lezen. Een aantal Ja pansche militairen wenschte plotseling een Chineesch vliegveld te inspecteeren, wat de Chineesche bezetting niet prettig vond. Het is een gevecht geworden, waarbij twee Ja panners zijn gesneuveld. Natuurlijk zijn er direct weer eischen ge steld, o.a. de instelling van een Japansche commissie van onderzoek en de uittocht van de Chineesche bewoners van de industrie wijk Tsjapei en andere buitenwijken van Sjanghai, welke eerst op een niet zeer ge gronde paniekstemming leek te berusten, lijkt thans weer gegronder dan ooit. De Chi neesche bewoners van deze wijken hebben in den loop der jaren ook gelegenheid ge noeg gehad om te weten wanneer met in boedel en al de wijk te nemen, indien er van Japansche zijde op vriendschap tusschen China en Japan wordt aangedrongen In Noord-China is gisteren weer gevochten. De Japanners trachten thans de Nankau- pas, welke van groote strategische beteeke- nis is, in handen te krijgen wat een verdere doordringing van de Japansche troepen in de provincies Tsjahar en Soeijoean zij hebben zich intusschen van den steun van prins Teh van Binnen-Mongolië verzekerd schjjnt te voorspellen. Dus in westelijke richting. Dit doet weer de vraag rijzen of de Japanners niet zullen probeeren het geheele gebied ten Noorden van de Gele rivier on der hun controle te krijgen. Daar is op het oogenblik nog geen kijk op, omdat zij daar voor te weinig talrijk zijn. Doch zijn zij een maal in Westelijke richting doorgedrongen ten koste van veel menschenmateriaal aan bezettingstroepen militair zal dit vermoe delijk in verband met de slechte uitrusting van de daar verblijvende Chineesche troepen niet al te moeilijk vallen dan zal Tokio wel over de brug moeten komen met meer soldaten. Opvallend is een bericht volgens hetwelk de gemechaniseerde eenheden van het Chineesche leger, dus vermoedelijk de best uitgeruste en geoefende troepen van Tsjang Kai Sjek, in Noordelijke richting ge trokken zijn, de provincie Sjangtoeng door uitstekende troepen die langs de spoorlijn van Hankou in de richting van Peking ge trokken zijn achterna, doch wel de provincie in de richting van de kust. Mogelijk zullen deze troepen dan zorg moe ten dragen voor de verdediging van het door Sjantoeng stroomende deel van de Gele rivier en van den mond van deze rivier. Een manoeuvre die Japan zou noodzaken om be zettingstroepen af te zetten o.a. te Tsingtau, wat Japan onmiddellijk tevens zou dwingen op veel grooter schaal troepen naar Noord- China te zenden en op een enorm uitgestrekt front te gaan opereeren. Dit is ook zonder twijfel de voor China aangewezen tactiek. De hoeveelheid menschenmateriaal welke van Japansche zijde valt onder te brengen in Noord-China zal dan een zoo geweldig apparaat in het leven moeten roepen en aan den gang moeten houden, dat „uitputtings oorlog" een woord wordt dat in zeer korten tijd werkelijkheid kan zijn. Ongetwijfeld voert China een tactiek om Japan het gevaar van een verdrinking in de onmetelijke ruim ten van China zoo doeltreffend mogelijk dui delijk te maken. Op een vliegveld te Sjanghai heeft gisteren een nieuw Chineesch-Japansch incident plaats gevonden. Oorspronke lijk werden hieromtrent alleen ge ruchten bekend, welke een bevestiging konden vinden, aangezien dagbladcor respondenten niet op het betrokken vliegveld werden toegelaten. Naderhand werd echter een officieus be richt verspreid, waarin werd medegedeeld, dat twee Japansche officieren en een Ja- pansch onderofficier gistermiddag het vlieg veld betraden en trachtten de wachten te passeeren, naar men vermoedde om zich op de hoogte te stellen van de Chineesche acti viteit op het vliegveld. Een Chineesche soldaat, die de Japanners in een automobiel zag naderen gelastte hun te stoppen. De Japanners schoten toen op hem, waarna er een uitgebreide schietpartij ontstond tus schen de Japanners en Chineesche soldaten. Een van de Japanners werd gedood en een ander overleed eenigen tijd later aan beko men verwondingen. Verder werd een Chi neesch soldaat gedood en eenige andere Chineezen liepen verwondingen op. Van Japansche zijde zou men zoo weinig moge lijk ruchtbaarheid aan het incident willen geven om de spanning te Sjanghai niet te doen toenemen. Wel is het incident van offi cieele Japansche zijde bevestigd met de mededeeling, dat bij een incident op het vliegveld een Japansch marineofficier om het leven gekomen is. Een marinier wordt volgens dit Japansche bericht vermist. Ver moedelijk zal hij dus, gezien de Chineesche lezing van het gebeurde, naderhand over leden zijn. Niet officieele berichten spreken over een detachement Japansche soldaten dat trachtte op het vliegveld te komen, welk trachten aanleiding werd tot een vuurgevecht. L Later is van de zijde van een Japansch landingscorps te Sjanghai nog een commu niqué uitgegeven over het incident op het vliegveld Hoengjao. Dit luidt als volgt: De officier Tsjiama, commandant van de eerste compagnie van het landingscorps te Sjang hai werd des middgs om vijf uur gedood door Chineesche soldaten, toen hij in zijn automobiel in de buurt van het vliegveld reed. De marinier Saito, die de auto be stuurde, is verdwenen, doch men heeft bloedvlekken op zijn bank gevonden. Het Japansche landingscorps zal trachten een bevredigende regeling tot stand te brengen, doch zij zullen van de Chineesche autori teiten eischen dat zij de verantwoordelijk heid voor deze illegale handeling op zich zullen nemen. Verder spreekt het communi qué over Chineesche verdedigingswerken om de stad waarbij de Chineezen gebruik maken van floddermijnen. Verder hebben manschappen van de Chineesche gendar merie op straat voorbijgangers gevisiteerd. Volgens het communiqué beteekent dit een schending van de overeenkomst van Sjang hai en een onwettige provoceerende daad gericht tegen de Japanners. Uit het com muniqué moet verder blijken, dat het lan dingscorps en de militaire autoriteiten met nadruk ten uitvoerlegging van hun verlan gens wat betreft demilitarisatie van de om streken van Sjanghai eischen. Ten slotte eischen de Japanners, dat een Japansche commissie een onderzoek zal instellen naar de oorzaak van het incident. De lijken geborgen. Bij het aanbreken van den dag hebben de Chineezen de lijken binnengebracht van den Japanschen luitenant en den Japanschen matroos, die gisteren bij het incident bij het vliegveld zijn gedood. De officier lag bij zijn automobiel aan den kant van den weg en het lijk van den matroos werd een mijl verder in het veld gevonden. De Chineezen hebben in de omgeving van het vliegveld loopgraven aangelegd en zandzakbarricaden opgericht. in verband met het incident, dat naar men gelooft tot nieuwe Japansche eischen zal leiden, is de massa-uittocht uit de inter nationale concessie opnieuw begonnen. Japansche kabinet zal het incident bespreken. De Asahi meldt, dat het Japansche kabi net zich vandaag zal bezig houden met de behandeling van een rapport van den mi nister van marine, admiraal Yonia, inzake den moord op de Japansche zeelieden te Sjanghai. Bij het nemen van een beslissing zal de regeering, naar het blad voorts meldt, in aanmerking nemen, dat dit nieuwe inci dent niet te scheiden is van het geheel der anti-Japansche bewegingen in China, welke als gevolg van de Noord-Chineesche kwestie in scherpte zijn toegenomen. De marinestaf bereidt „voorzichtige doch doeltreffende" maatregelen voor om vol ledige genoegdoening te verkrijgen. Hidaka, raadsheer der ambassade, zal vanmorgen een onderhoud hebben met Kawagoe, den Japanschen ambassadeur in China, die op het oogenblik te Sjanghai vertoeft. Vanmiddag zal hij naar Nanking terugkeeren, waar hij een protest in zal dienen. Onderhandelingen over het incident. Tusschen het stadsbestuur van Groot- janghai en het Japansche consulaat wor den besprekingen gevoerd tot belegging van het incident van Hoengjao. De commis sie van onderzoek is hedenmorgen met haar werkzaamheden begonnen. Onder de Chineesche burgerbevolking heeft het incident opnieuw groote onrust verwekt. De bij den aanvang der week ver minderde uittocht uit Tsjapei en Hongkioe is weder toegenomen en heeft zich zelfs uit gebreid tot nieuwe deelen van Noord- Sjanghai. Gevechten bij Peiping, Uit Peiping wordt gemeld, dat aan de grens tusschen Tsjahar en Jehol, ongeveer 80 K.M. tpn Noorden van Peiping, hevige gevechten zijn geleverd tusschen Japansche en Chineesche troepen. De Japanners zou den de Chineezen op de vlucht hebben ge dreven. Volgens Reuter zijn Zondagmiddag 3000 man Japansche troepen onder commando van generaal-majoor Kawabe Peiping bin nengerukt. Het waren twee regimenten in fanterie, cavallerie, artillerie en een ge mechaniseerde colonne. Na een marsch door de voornaamste straten, waarbij de soldaten door de Japansche ingezetenen van Peiping luide werden toegejuicht de Chineesche bevolking liet zich niet op straat zien hebben de Japanners in het Zuid-Westen van de stad hun bivak opgeslagen. De leden van de „commissie voor hand having van den vrede", en van de Chinee sche kamer van koophandel waren ter be groeting van de troepen aanwezig. Japansche vliegtuigen hebben later boven de stad pamfletten uitgeworpen, waarin de Chineesche bevolking werd medegedeeld, dat de Japanners Peiping waren binnen gerukt om de rust en orde te handhaven, den vrede te waarborgen en de Chineezen en vreemdelingen te beschermen. Generaal- majoor Kawabe heeft bekend gemaakt, dat ordeverstoorders zeer streng gestraft zul len worden. De politie heeft huiszoeking gehouden in het radio-zendstation van de regeering. De belangrijkste onderdeelen der zend- en ont- vang-apparaten zijn meegenomen, zoodat zelfs de commercieele berichten niet meer uitgezonden kunnen worden. Te Takoe komen nog voortdurend Japan sche troepenversterkingen aan. De toestand zeer ernstig. Uit Tokio wordt gemeld, dat de mi nister van Oorlog, Soegijama verklaard heeft, dat de toestand in China een zeer ernstige wending heeft genomen. Nu China, aldus Soegijama, door den op- marsch zijner troepen zijn verdrags verplichtingen heeft geschonden, is het geduld van Japan ten einde. Als deze schendingen zich opnieuw voordoen, zal Japan zich gedwongen zien ernstige maatregelen te nemen. De tijd der diplomatieke onderhandelingen is voor bij, tenzij China op het laatste oogen blik tot bezinning mocht komen. Volgens berichten uit Nanking hebben de Japanners in de buurt van Nankau, tus schen Peiping en Soegijoean, ongeveer 25.000 man troepen geconcentreerd. Nieuwe transporten zijn onderweg, in totaal 50.000 man sterk. Van Chineesche zijde verklaart men, dat deze troepenconcentraties verband houden met de voorbereidingen, welke worden getroffen voor een inval in de provincie Tsjahar. Nader wordt gemeld, dat de Japanners, gesteund door artillerie, het offensief bij Nankau geopend hebben. Zij zouden echter na verbitterde gevechten teruggeslagen zijn. Uit Tientsin wordt gemeld, dat de Japan sche autoriteiten hebben aangedrongen op het instellen van censuur in de post- en tele graafkantoren der Britsche en Fransche concessies. Het consulaire corps heeft dit verzoek echter afgewezen, daar censuur zou De Japansche vliegers toonen groote ac tiviteit op verschillende punten rondom de Hankau pas, welke gelegen is aan de Chinee sche muur ten Noorden van Peiping; hier heeft de Nankingregeering sinds eenige da gen troepen geconcentreerd, voornamelijk uit de provincies Tsjahar en Soeijoean. De Japanners probeeren het spoorweggedeelte van Kalgan naar Nankau door bommen te vernielen om te verhinderen, dat deze troe pen contact zouden krijgen met de opruk kende Chineezen vanuit Paotingfoe. Volgens de laatste berichten worden er thans aan beide zijden hevige gevechten geleverd om het bezit van den Nankau pas. MET OMGEVING TSJ4* soeijoean KWEIHWATIN& (SOEtJOEAU) g J^ALGtM FENGTSJEHHSIEU worden beschouwd als een inbreuk op de rechten der concessies. Overigens is de rust te Tientsin terugge keerd. Het verkeer is weer normaal hervat. De autonome regeering van Oost-Hopei heeft zich voorloopig te Tangsjan, aan de spoorlijn Tientsin-Sjanghaikwan gevestigd. Het incident te Hoeng Jau. De eerste burgemeeser van Sjanghai, Yoei, heeft gisteravond meer dan een uur geconfereerd met den consul-generaal van Japan en den Japanschen marine-attaché over het incident te Hoeng Jau, waarbij een Japansch officier en diens chauffeur door Chineesche wachtposten werden doorge schoten. Naar van Chineesche zijde verluidt, kwa men beide partijen overeen het incident langs diplomatieken weg bij te leggen en den toestand niet te verscherpen. Yoei zegde toe het incident nauwkeurig te zullen bestudeeren. Het is rustig te Nanking. Ondanks het vertrek van een groot aan tal vrouwen en kinderen blijft het rustig in de stad. De geruchten over een staatsgreep wor den met verontwaardiigng tegengesproken. De politieke en militaire leiders zijn het eens. De algemeene opvatting in Chineesche kringen is, dat een minnelijke schikking onwaarschijnlijk is. Men heeft de overtui ging, dat Japansche troepen zullen voort gaan met Tsjahar en Soei Yoean en zoo mogelijk ook Noord-Sjansi te overweldigen en op die wijze in feite de bezetting van het Chineesche gebied ten Noorden van de Gele rivier zullen voltooien aleer Tokio over een regeling zal praten. Staatsgreep tegengesproken. Te Nanking worden formeelde, naar men gelooft, door een Japansch blad in de wereld gezonden geruchten tegengesproken, vol gens welke extremistische elementen en jonge officieren een staatsgreep zouden heb ben uitgevoerd en den voorzitter van poli- tieken raad, Wang Tsjing Wei hebben ver moord. Volgens het gewraakte berichten zouden zij verder den minister van oorlog Ho-Jing- Tsjing hebben gevangen genomen. In Noord-China wordt weer gevochten. Uit Paoting wordt aan de Takoeng Pao gemeld, dat de Chineesche troepen gisteren een duizendtal Japansche soldaten hebben teruggedrongen, die, gesteund door ge schutvuur, een aanval ondernamen in het gebied van Nankau, in Noord-Tsjahar. Japansche vliegtuigen gaan door met den spoorweg van Peiping naar Soegijoean te bombardeeren. Naar voorts gemeld wordt, worden voortdurend voorpostengevechten geleverd aan den spoorweg ten Zuidwesten van Peiping. Chineesche troepen hebben de Japansche elementen, die Sjinghai aanvie len, teruggedreven. Acht Japansche vlieg tuigen zijn over Paoting gevlogen en hebben met hun mitrailleurs het vuur op de stad geopend, zonder evenwel slachtoffers te maken. Uit Nanking wordt vernomen, dat het ministerie van buitenlandsche zaken aan zijn ambassadeur te Tokio instructie heeft gegeven, de Chineesche ingezetenen in ver band met eventueele repatrieering in de Japansche havens te concentreeren. Het incident van Hoeng Jao. De woordvoerders van de Jap. ministeries van marine en buitenlandsche zaken hebben beide de meening te kennen gegeven, dat De 20-jarige student in de medicijnen van der Velde uit Rotterdam, die op het oogenblik een cursus volgt aan de Handelsschool te Grenoble (Frankrijk) is, toen hij een jeugdige landgenoote, die een kleinen val had gemaakt op den Pic Domenon Corneille, te hulp wilde komen, in een honderd meter diepen afgrond gestort, waar hij in het berg- puin terecht kwam. Met zware verwondingen is hij naar de kliniek te Grenoble vervoerd. Twee Chineesche vermisten, ver scheidene gewonden. Aneta seint heden uit Soerabaja: Hedenochtend te circa 5 uur had in het Westervaarwater, even voo:rbij het loodschip, een ontploffing plaats aan boord van het onder Nederlandsche vlag varende tankschip „Manvantara", van de stoomvaartmaatschappij La Co rona. De „Manvantara" is 8.237 tons groot en hoort thuis te 's-Gravenhage. •Naar verluidt zijn door de ontplof fing verscheidene Chineesche leden der bemanning gewond, terwijl andere, eveneens Chineesche, bemanningsleden worden vermist. De ontploffing, wélke in tank 2 plaats had, vaagde de geheele achter mast van het schip weg, waarbij een ravage aan dek werd aangericht. De materieele schade is zeer groot. De sleepboot „de Jong" van de Ne- derlandsch-Ind. steenkolenhandel Mij. is om half negen uitgevaren van Soera baja naar de voor anker liggende „Manvantara", om assistentie te ver- leenen. Aan boord van den Franschen mailstoo- mer „Marechal Lyautey" heeft zich een in cident voorgedaan, terwijl het schip aan legde in de haven van Las Palmas in Spanje. Het schip, dat van Dakar kwam, had drie Spaansche passagiers aan boord, die vol gens de Spaansche autoriteiten overeen komstig de huidige wetten militairen dienst moesten doen. De bemanning van het Fran sche schip weigerde de Spanjaarden aan land te doen gaan, niettegenstaande de gezagvoerder van het schip en de Fransche consul den raad geven, hen te laten gaan. Hierop werd het schip omsingeld door een aantal kanonneerbooten, die hun mitrail leurs op het Fransche schip richtten en eenige honderden soldaten begaven zich met de wapens in de vuist aan boord. Met kolfstooten en vuistslagen werd de be manning op het achterschip bijeengedreven, waarna de soldaten het schip doorzochten naar de drie passagiers. Vervolgens kreeg de kapitein van de Marechal Lyautey opdracht het anker te lichten en hij werd gewaarschuwd, dat bij de minste demonstratie van de bemanning de kustbatterijen het vaartuig tot zinken zouden doen brengen. In verband met dit incident zullen de Fransche schepen Las Palmas niet meer aandoen. de kwestie van den moord op de beide Ja panners te Sjanghai afzonderlijk en voor zichtig moet worden geregeld, teneinde den algemeenen toestand niet te verer geren. De woordvoerder van het ministerie van marine verklaarde aan de pers, dat de Ja pansche marine tot dusver geen speciale maatregelen had genomen en dat het nemen van maatregelen pas zal worden overwogen na kennisneming van de resul taten van het onderzoek naar de omstan digheden waaronder de moord is geschied. Het incident zal den toestand in Noord- China waarschijnlijk niet noemenswaardig verergeren. In de kringen van het ministerie van buitenlandsche zaken verklaart men, dat de aanslag een van die talrijke inci denten is, die in een periode van span ning onvermijdelijk zijn, en dat hjj van geen beslissenden invloed zal zyn op de eventueele besprekingen tot regeling van de Chineesch-Japansche betrekkingen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1937 | | pagina 1