DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Hevige gevechten bij Hongkioe en Jangtsepoe
Minister Weiter stelt
zijri vacantie uit.
No. 193 Dit nummer bestaat uit twee bladen.
139e Jaargang
De algemeene toestand
Algeheele mobilisatie in China verwacht.
NIEUWE VLIEGERACTIES.
DeSnaanscheburgeroorlog
In verband met den oorlog
in China.
Auto in brand gevlogen.
De bestuurder verbrand.
COURANT.
Deze Courant wordt EL KEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE AD VER TENTTEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Directeur: C. KRAK. Woensdag 18 Augustus 1937
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Alkmaar, 18 Augustus.
Nog steeds is er geen officiëele oorlog tus
schen China en Japan, al wordt er ook van
beide kanten hard gevochten en al zijn de
vernielingen buitengewoon groot. De heeren
schieten, omdat de tegenpartij hen daartoe
dwingt. Maar oorlog?
Och kom; nog altijd tracht men het ge
schil in der minne te schikken; nog altijd
probeert men het incident tot een oplossing
te brengen Japan wil den vrede in het
Oosten en China wil hetzelfde, 't Is alleen
maar jammer, dat die vTede vergezeld gaat
met groote gevechten, die aan honderden
het leven kosten.
Dus nog geen oorlog. Alleen een serie
incidenten en bij vergissing wellicht!
een serie schietpartijen.
Nu is het waar, dat geen der beide
vechtende partijen een oorlogsverklaring in
zee heeft gestuurd en even waar is het, dat
geen der partijen haar legers reeds op com
plete oorlogssterkte heeft (een der jongste
berichten maakt melding van het plan der
Chineesche regerring, om toch tot een na
tionale mobilisatie over te gaan).
Dat leert ons wat! Dat leert ons hoe
ontzettend moeilijk het is, om oorlog te
voeren.
Immers, hoewel Japan nog slechts voor
een gedeelte gemobiliseerd heeft en nog be
trekkelijk weinig hooge uitgaven heeft ge
daan, is de Japansche regeering nu al ge
noodzaakt geweest, om economische maat
regelen te nemen. Zij moet dit doen, om het
eigen land te beveiligen tegen hongersnood,
tegen verarming, tegen ontreddering.
Zóó moeilijk is de oorlog.
Och, we weten het zelf ook, lezer. We zijn
nu den wereldoorlog al weer „vergeten"
Twintig jaar geleden donderde het kanon
overal in de wereld en thans op den dag
van vandaag voelen we nog aan den lijve
de gevolgen van dien oorlog. We weten al
te goed, wat crisismaatregelen beteekenen;
we weten al te goed, hoe groot de werkloos
heid geweest is en nog is.
De oorlog zelf is wreed en kostbaar.
De naweeën duren echter onnoemelijk veel
langer en treffen nog veel meer millioenen.
Wat zullen de economische gevolgen
zijn van den Spaanschen burgeroorlog?
En hoe lang zal het duren, voordat dit land
innerlijk hersteld is van de huidige onder
mijning?
Wat zullen de economische gevolgen zijn
van den oorlog in het Verre Oosten, den
oorlog, die nog altijd niet begonnen is? Maar
die komt, die onvermijdelijk is!
tl
Inderdaad
Onvermijdelijk die oorlog?
zoo moeten we het zeggen.
In verband met de economische en mili
taire maatregelen in Japan voorbereid, be
staat thans een aanwijzing dat Japan van
plan is op groote schaal handelend op te
treden. De Japansche regeering bereidt de
instelling voor van een regeeringsorganisa
tie ter controle van den invoer, de kapi
taal belegging, de geldbelegging en handel
in grondstoffen. De koersen van de valuta's
zullen op het tegenwoordige peil gehand
haafd blijven en de rentekoersen zullen
laag worden gehouden.
Soortgelijke maatregelen worden ook
voor Mantsjoekwo overwogen. Een leening
van 300 millioen yen, die onlangs gevoteerd
is, zal door de Bank van Japan worden
overgenomen, maar in plaats van thans on
middellijk op de open markt te worden aan-
geboden4 zooals tot nog toe geschiedde, zal
de bank ze onderbrengen bij verschillende
maatschappijen, vooral verzekeringsmaat
schappijen.
Onvermijdelijk die oorlog!
Zoo meent ook de Manchester Guardian
het Zy schrijft, dat men er te Londen van
overtuigd is, dat Japan thans gewikkeld
wordt in een oorlog op groote schaal. De al
gemeene opinie in Engeland is, dat China
gedoemd is om te worden overwonnen, maar
de oorlog zal op zoo groote schaal gevoerd
worden, dat Japan er als bankroetier uit te
voorschijn zal komen. Men houdt het in En'
geland voor nutteloos bemiddeling aan te
bieden. Er is eenheid in de opvatting over
aansprakelijkheid voor deze ramp. Zelden
is het optreden van een buitenlandsche mo
gendheid zoo volkomen veroordeeld als de
actie van Japan in China.
De Daily Express vergelijkt Tsjang Kai
Sjek bij Cromwell. Hij, Tsjang Kai Sjek,
had de „rooden" in China aangegrepen en
gepoogd zich met Japan te verstaan. Hij
moest echter ervaren, dat Japan alles neemt
en niets geeft. Thans wendt Tsjang Kai Sjek
zich tot de „rooden". In China kan een ver-
eeniging worden tot stand gebracht tusschen
de nationalisten en de revolutionnairen.
Dan krijgt men een geweldige macht, die
in staat zal zijn den vijand het land uit te
jagen, zooals dat in Frankrijk gebeurd is in
1793 en in Rusland in 1920.
Het Chineesche hoofdkwartier heeft
medegedeeld, dat Dinsdagnamiddag he
vig is gevochten by Hongkioe ei
Jangtsepoe. In laatstgenoemde wijk
zouden de Chineesche troepen een
Japansche spinnerij hebben bezet, wat
echter door de Japanners wordt tegen
gesproken.
Later op den middag hebben 13 Ja
pansche vliegtuigen «gedurende een
half uur de Chineesche stellingen by
Tsjapei gebombardeerd.
Aan de gevechten in de Hongkioe-wijk
nam ook de Chineesche luchtmacht deel.
Eén toestel werd door het Japansche lucht
afweergeschut neergeschoten. De piloot
wist zich met een parachute te redden, doch
werd gevangen genomen. Achttien Japan
ners werden door Chineesche vliegtuig
bommen gedood. Japansche vliegtuigen
hebben de spoorlijnen SjanghaiNanking
en SjanghaiHangstjau gebombardeerd.
Reuter meldt nader, dat de talrijke
branden, die in Poetoeng, Tsjapei en in de
wijk der spinnerij woeden, de stad tegen
het invallen van de duisternis in rooden
gloed zetten.
Het Japansche vlaggeschip „Izoemo", dat
thans drie kilometer meer stroomafwaarts
gemeerd ligt, is op zijn oorspronkelijke lig
plaats vervangen door den Japanschen
kruiser „Atami", waarvan de schijnwerpers
het water afzoeken naar Chineesche motor-
torpedobooten.
Alle politiebureaux ten Noorden van de
Soetsjau-kreek in de internationale con
cessie zijn ontruimd. Hierdoor is het gezag
in dit gebied in handen van de Japanners.
Tusschen de Japansche autoriteiten en
den Russischen consul te Sjanghai heeft
zich een incident voorgedaan, dat echter
spoedig is bijgelegd. In den nacht van
Maandag op Dinsdag, toen Chineesche
vliegtuigen het Japansche consulaat, dat in
de nabijheid van het Russische is gelegen,
bombardeerden, brandde op de bovenste
verdieping van laatstgenoemd gebouw een
licht.
De Japanners nu beweerden, dat de Rus
sen dit licht hadden ontstoken om den
Chineeschen toestellen den weg te wijzen.
Later is gebleken, dat de betreffende lamp
brandde, terwijl niemand in het gebouw
aanwezig was. Na een verzoek van de Ja
pansche autoriteiten om alle lichten te doo-
ven, is de Russische consul onmiddellijk
naar het consulaat gegaan om de lamp uit
te doen, terwijl hij tevens zijn veront
schuldiging over het verzuim heeft aange
boden.
Uit Tokio wordt gemeld, dat het ministerie
van Oorlog dagelijks overstroomd wordt
met aanvragen van vrijwilligers, zoowel
mannen als vrouwen, die dienst willen ne
men. De vrouwen melden zich voor het
Roode Kruis. Onder de vrijwilligers zijn 'n
oude man van zeventig en tien van zestig.
Deze hebben hun aanmeldingsformulier
met eigen bloed onderteekend.
Pro-Japansche betooging te Peiping.
op gevangenis te
Minister Huil heeft verklaard, dat vóór
het einde der week 1400 Amerikaansche
vrouwen en kinderen uit Sjanghai geëva
cueerd zullen zijn. Na hun vertrek zullen
nog 2500 Amerikaansche staatsburgers te
Sjanghai achterblijven.
Huil zeide voorts, dat er nog geen plan
bestond tot versterking van de Ameri
kaansche vloot in Azië. De kwestie van
toepassing der neutraliteitswet wordt iede'
ren dag zorgvuldig bestudeerd.
Granaten
Sjanghai.
Tien granaten zijn in den loop van gis
teren op de gevangenis te Sjanghai neerge
komen. Verscheidene personen werden ge
wond. Tegen middernacht is nog een bom
op de gevangenis gevallen.
Een twintigtal Japansche vliegtuigen zou
verder het Chineesche hoofdkwartier heb
ben bestookt te Nantsing, op 20 K.M. ten
westen van Sjanghai. Voorts hebben vijf
Japansche vliegtuigen de buitenwijken in
het zuiden van Hongtsjoe gebombardeerd
en er materiëele schade aangericht
Volgens uit Peiping ontvangen berichten
is daar Dinsdag een groote pro-Japansche
betooging gehouden. 150 auto's reden door
de stad en deelden vlugschriften uit, waar
in afscheiding van de „corrupte en dictato
riale regeering van Nanking" en herstel
van vrede en vriendschap met Japan wer
den geëischt.
De commandant van de Japansche troe
pen te Peiping, generaal-majoor Kawabe,
heeft een beleefdheidsbezoek gebracht aan
de buitenlandsche ambassades en legaties,
waar hij den vertegenwoordigers van de
mogendheden de verzekering heeft gegeven,
dat de Japansche troepen de levens en
eigendommen van alle buitenlanders zul
len beschermen.
Uit Paotingfoe wordt gemeld, dat tal
rijke Japansche versterkingen uit Mands-
joerije aan het front van Nankau, ten
noorden van Peiping, zyn aangekomen
De autoriteiten hebben alle schepen, die
tusschen Tientsin en de voorhaven Tangkoe
varen, gerequireerd.
Twaalfhonderd Amerikaansche ma
riniers naar Sjanghai.
Half September zullen 1200 Amerikaan
sche mariniers uit San Diego (Californië)
te Sjanghai aankomen om de Amerikaan
sche onderdanen te beschermen. Men zal
het congres vragen een crediet van een
half millioen dollars te voteeren voor de
kosten van de hulpverleening en de eva
cuatie, noodig in verband met den stryd
tusschen China en Japan.
Toenemende spanning in Kanton.
Berichten uit Japansche bron melden,
dat de Chineesch—Japansche spanning in
Kanton toeneemt. De Chineesche militaire
autoriteiten bereiden actief den oorlog
voor. De opperbevelhebber der Chineesche
troepen in Kwantoeng heeft den officieren
gewaarschuwd hun gezinnen uit Kanton te
evacueeren. Alle japanneezen- trekken reeds
uit de stad. Men raamt, dat 200.000 Chi
neezen uit Kanton vertrokken zijn naar
Hongkong en andere streken.
Plrnderaars afgestraft.
Met hetzelfde schip, waarmede het batal
jon troepen uit Hongkong naar Sjagghai
werd overgebracht, is tevens een bedrag
van 500 millioen dollars aan bankbiljetten
aangekomen, dat onder begunstiging van
de duisternis op de Fransche Bund werd
ontscheept.
Vier regeeringsbanken en alle buiten
landsche banken hebben voorloopige bu-
reaux geopend op eenigen afstand van de
Bund voor het afhandelen van de loopende
zaken. Er vielen eenige vechtpartijen voor
tusschen vluchtelingen met vrachtwa
gens met rijst, die men trachtte te plunde
ren. Vrijwilligers van het Europeesche
corps te Sjanghai hebben de plunderaars
uiteengejaagd.
Noorderstation te Sjanghai vernield.
Twintig Japansche bombardements- en
jachtvliegtuigen hebben deelgenomen aan
het bombardement van het noorderstation,
dat sedert het begin van den stryd door
troepen van de 88ste Chineesche divisie
bezet was. Het station werd volkomen ver
nield. De aanval duurde meer dan ander
half uur en het Chineesche afweergeschut
bood slechts geringen tegenstand.
Nationale mobilisatie?
De wetgevende Joean te Nanking zou
een mobilisatiewet hebben afgekondigd,
waarvan de bijzonderheden nog niet be
kend zijn.
Evacuaties.
Tsingtau wordt uit Japansche bron ge
meld, dat de Amerikaansche consul, Smith,
de in Sjantoeng verspreide Amerikaansche
missionarissen aangeraden heeft zich naar
Tsinan te begeven, vanwaar zy bin
nenkort geëvacueerd zullen worden. Alle
Japansche onderdanen en het consulaire
Japansche personeel zijn reeds naar Tsjing-
tau uitgeweken. Men verwacht ieder oogen-
blik den raadsheer der Japansche ambas
sade te Nanking, Hidaka en vijftien leden
der ambassade. Welingelichte personen ver
wachten, dat belangrijke gevechten zullen
worden geleverd in de streek van Tsjingtau
binnen twee of drie dagen. Het s.s. „Tasoe-
kinoe Maroe", dat 21 Aug. naar Europa zou
vertrekken, zal Tsjingtau aandoen om de
Japansche uitgewekenen uit Tsinan te eva
cueeren.
Toenemende bedrijvigheid.
Het agentschap Domei maakt melding
van een toenemende spanning in Tsingtao
en in de provincie Sjangtoeng.
In de omgeving van Tsingtao wordt een
nieuw gevormde Chineesche divisie gecon
centreerd. Nog drie andere Chineesche
divisies worden uit westelijk Sjangtoeng
gedirigeerd naar het zuid-oostelijk deel.
De militaire bedrijvigheid is verhoogd
ten zuiden van de spoorlijn-Peiping-Tient-
sin. Het hoofdkwartier van het Japansche
garnizoen in Noord-China meldt, dat de
troepen van de centrale Chineesche regee
ring oprukken ten westen van de spoorlijn
Hankau-Peiping. Zij zouden reeds tot op
15 K.M. van Peiping genaderd zijn. Ten
Oosten van de spoorlijn Tientsin-Poekau
zouden op 20 K.M. ten zuiden van Tangkoe
gevechten ontstaan zijn. In een strijd welke
verscheidene uren geduurd heeft, hebben
de Japansche troepen een poging verijdeld
van de resten van het 29e legercorps, om de
verbindingen van het garnizoen in Noord-
China ten noorden van Tientsin te ver
storen.
Oneenigheid onder de rechtsche
troepen.
Het Spaansche ministerie van landsverde
diging deelt mede, dat in het kamp der op-
standelingen onderlinge twisten zijn ont
staan, in het bijzonder bij Sarragossa.
Te Saragossa moet het tot ware gevech- I
ten zijn gekomen tusschen de verschillende
groepen. Artillerie der opstandelingen moet
Saragossa hebben beschoten.
In verschillende deelen der stad hebben
de opstandelingen brand gesticht.
De strijd bij Santander.
Het ministerie van landsverdediging deelt I
verder mede, dat de vijand voortgaat met
zijn aanvallen in den sector van Reinosa en
Escudo.
Hij slaagde er in de straten der stad bin
nen te dringen. Er ontstonden verwoede ge
vechten.
Met behulp van talrijke versterkingen, I
tanks en vliegtuigen slaagde de vijand er in
zekere hoogten by Escudo te bezetten en j
hier en daar de regeeringslinies te doorbre
ken.
Niettemin hebben de regeeringstroepen
tegenaanvallen gedaan, waarbij zij er in I
slaagden de opstandelingen met zware ver
liezen terug te dringen.
VERDWIJNT DE KASPISCHE ZEE?
Zij verdampt in snel tempo.
De Kaspische Zee schijnt geleidelijk van I
de aarde te verdwijnen. Het peil van dit wa
ter is zoo laag geworden, als men nog nim-
mer heeft waargenomen.
De driehonderd breede en smalle rivieren, I
die voortdurend het water in de zee loozen,
zyn nog niet genoeg, om een compensatie te
vormen voor de groote watermassa, die door
verdamping uit de zee verdwijnt. In het
voorjaar is het peil van de zee met 25 c.M.
gestegen, maar men verwacht, dat het in het
najaar zelfs met 45 c.M. zal dalen.
In vergelijking met een eeuw geleden, I
stond de Kaspische zee van den zomer 90
c.M. lager en in dezen winter zal het ver
moedelijk wel een verschil van 117 c.M. wor
den.
DE UITZETTING DER DUITSCHE
JOURNALISTEN.
Een hoofdartikel van de Times.
De Times schrijft in het hoofdartikel: De
campagne in de Duitsche pers tegen de bui
tenlandsche dagbladcorrespondenten is plot
seling in hevigheid verminderd, wellicht
wegens uitputting. De agitatie in Duitsch-
land geschiedde met een vloed van smaad,
waar men zich in een land met een geregeld
bestuur nauwelijks een voorstelling van kan
maken.
Toen het getal scheldwoorden scheen
te zijn uitgeput kwamen anonieme bedrei
gingen door middel van brieven en de tele
foon, ongetwijfeld een merkwaardig tijd
verdrijf voor een volk, dat zichzelf respec
teert.
Indien het werkelijk een spontane uit
barsting was geweest van verontwaardiging
en indien een optreden tegen den heer Eb-
butt werkelijk al lang overwogen was en
slechts uitgesteld totdat de crisis zou komen,
waarom heeft de Duitsche regeering dan
nooit tevoren iets van zich laten hooren?
Zij heeft nooit de waarheid van het nieuws
uit Berlijn in de Times kunnen betwisten
en er is nooit geklaagd over subjectiviteit.
Als er degelijke redenen voor klachten wa
ren geweest, bestaan er behoorlijke metho
den om daar redelijkerwijze tegen te pro
testeeren.
Na herinnerd te hebben aan het uitste
kend werk van den heer Ebbutt en de tole
rante houding van de Times tegenover de
betrekkingen tusschen Engeland en Duitsch-
land, gaat het artikel voort: Er moet nog
iets gezegd worden over de naaste toekomst.
De heer Ebbutt was juist van plan Berlijn
met vacantie te veriater. toen deze bom
barstte. Eenigen tijd geleden zijn de gewone
maatregelen genomen voor voortzetting van
het werk op zijn bureau tijdens zijn vacan
tie. Al die maatregelen zullen ten uitvoer
worden gelegd. Aan den anderen kant is het
wenschelijk geoordeeld eenige andere plan
nen die niet in verband staan met den
heer Ebbutt welke door den a.s. herfst
waren voorgenomen met het oude doel een
betere verstandhouding tusschen Engeland
en Duitschland te bevorderen Het is te
leurstellend deze plannen te moeten uitstel-
De minister van koloniën, de heer
VVelter, zou oorspronkelijk deze week
een korte vacantiereis ondernemen,
In verband echter met de oorlogsge
beurtenissen in het Verre Oosten
heeft Zijne Excellentie besloten be
reids zyn aanvankelijk plan te laten
varen.
Minister Weiter
Met scherpe aandacht volgt de
minister het gebeuren in China, spe
ciaal met het oog op onze koloniën.
Z. E. zal voorloopig de oorlogsberich
ten afwachten, om zoo noodig directe
verbinding met Batavia te hebben en
wenken te geven aan het Indische
gouvernement.
DE „VAN GALEN" TARAKAN
GEPASSEERD.
Het Indische departement van Marine
deelde uit Batavia mede, dat de „Van
Galen", op weg naar Sjanghai, gister
avond nog te Tarakan arriveerde.
Drie uur later, n.1. te kwart voor twaalf
's nachts, vertrok de „Van Galen" naar
Manilla.
Vanmorgen omstreeks half tien heeft
op den Hoogeweg te Hoevelaken nabij
Amersfoort een zeer ernstige aanrijding
plaats gehad.
Een personenauto, bestuurd door den
ongeveer 55-jarigen luit.-kolonel der
militaire administratie H. J. Koole,
wonende te Amersfoort reed met groote
snelheid tegen een vrachtauto van de
sneldienst-onderneming „Hunzebooten"
uit Groningen.
De bestuurder van laatstgenoemden
wagen wilde twee aan den kant van den
weg geparkeerde auto's passeeren, en
kwam daarbij op 't linker-weggedeelte
terecht, juist toen met groote snelheid
uit tegenovergestelde richting de per
sonenauto naderde.
Tengevolge van de botsing vloog deze
auto in brand. IJings toegeschoten om
wonenden slaagden er in het vuur met
zand te dooven en konden toen den
bestuurder uit de totaal vernielde auto
bevrijden. Hulp kon echter niet meer
baten. Het slachtoffer moet vrijwel
onmiddellijk na de botsing zijn over
leden.
len, maar onder de gegeven omstandighe
den zouden zy verkeerd kunnen worden uit
gelegd. Voor het overige kunnen de lezers
van de Times er van overtuigd zijn, dat
nooit een correspondent naar Berlyn zal
worden gezonden onder de soort voorwaar
den, welke de Duitsche autoriteiten blijk
baar wenschen en dat de gebeurtenissen in
Duitschland goed en kwaad als steeds naar
waarheid zullen worden weergegeven en,
indien noodig, becritiseerd zonder vrees of
partijdigheid, zoodra zij het welzijn van het
buitenland raken.
Niets dat in de afgeloopen wegen is ge
beurd kan van invloed zijn op het groote
doel van dit blad, wat betreft de vitale
kwestie van de betrekkingen tusschen
Duitschland en Engeland.
