DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN ONSTREKEN. Santander heeft gecapituleerd. De mislukte Japansche landingsmanoeuvre. No. 200 Dit nummer bestaat uit twee bladen. 139e Jaargang De algemeene toestand. Successen van Japan in Noord-China. Japan moet zuiveren. De Spaansche revolutie Groote wanordelijkheden in de stad. Twee nota's der Turksche regeering. Deze Courant wordt EL KEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIES Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. Directeur: c. KRAK. Donderdag 26 Augustus 1937 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. Alkmaar, 26 Augustus. Wij hebben gisteren in deze rubriek het Chineesch-Japansche conflict vrij uitvoerig behandeld en daarbij o.m. gewezen op de rol, die Engeland speelt in deze affaire. De houding van Engeland en die der Ver een igde Staten vertoont veel overeenkomst. Ook Amerika wil geen oorlog en het is zelfs bereid, om groote (financiëele) offers te brengen, teneinde maar buiten den oor log te blijven. Zelfs zijn er in Amerika al stemmen opgegaan, om zich geheel uit het Aziatisch gebied terug te trekken, maar dat zullen we natuurlijk niet au sérieux nemen We zullen rekening met Amerika moeten houden en mocht het conflict grootere vor men aannemen, dan zal Amerika hier nog een belangrijke rol te spelen krijgen. Wat nu de oorlog zelf betreft, de succes sen van Japan zijn over 't algemeen minder groot dan verwacht werd. Komt dat, door dat het Chineesche leger een grootere ge- vechtswaarde gekregen heeft? We meenen dit te moeten betwijfelen; althans, we kun nen dit niet als den hoofdfactor beschouwen. Veel eer schuilt de oorzaak bij Japan zelf. Wanneer Japan werkelijk al zijn beschik bare strijdkrachten naar China zou zenden, was de strijd spoedig beslist. Maar Japan houdt het grootste deel van zijn leger in eigen land, houdt ook de beste vliegtuigen in zijn directe nabijheid en stuurt een stel letje oudere oorlogsschepen naar de Chi neesche wateren. En het moderne materiaal blijft werkeloos in eigen land. Waarom? Omdat Japan rekening moet houden met de mogelijkheid van een aanval van den kant van Rusland. Zooals de lezer weet, heeft Rusland in het Verre Oosten een af zonderlijk leger georganiseerd, dat zijn eigen middelen bezit en eigen fabrieken tot zijn beschikking heeft. Dat leger ligt op de loer en kan Japan elk oogenblik besprin gen. In hoeverre een aanval van Rusland op Japan te vreezen valt, is een andere vraag, doch Tokio moet met die mogelijkheid reke ning houden, en* naarmate Japan verder wegzinkt in het Chineesche moeras wordt de verleiding voor Rusland, om door een snellen aanval zijn gevaarlijken tegenstan der buiten gevecht te stellen, grooter. Het is algemeen bekend, dat een dergelijke aanval met een luchtaanval op de Japansche ste den zal beginnen, waarbij de Russische bommenwerpers zullen trachten de van licht materiaal opgetrokken Japansche steden in brand te steken en het verkeer te desorganiseeren. Japan moet dus een aan zienlijk gedeelte van zijn luchtvloot thuis houden om aan een der gelijken aanval het hoofd te kunnen bieden. Indirect steunt het Russische leger in het Verre Oosten China dus wel. Dit geldt niet alleen voor de lucht macht, doch ook voor het leger te velde. Japan moet rekening houden met het Rus sische leger in het Verre Oosten, dat elk oogenblik de grens kan overschrijden en de Japanners in den rug aanvallen. Japan moet dus tegenover het Russische leger een legermacht in gereedheid houden, die sterk genoeg is om den eersten aanval op te van gen. En dat niet alleen in Mandsjoekwo, doch ook in Mongolië. De kans, dat Rusland ingrijpt, is niet groot, doch zij bestaat en dit enerveert de Japanners. Behalve door een rechtstreekschen aanval op de Japanners kan Rusland de Chineezen steunen door hun oorlogstuig en vlieg machines te leveren. In hoeverre dit nu reeds gebeurt, valt niet met zekerheid te zeggen. De Japansche bladen hebben reeds herhaaldelijk medegedeeld, dat Sovjet- vüeguigen aan het front te Sjanghai en in Noord-China waargenomen zijn, maar de Japansche overheid heeft op desbetreffende vragen van Amerikaansche en Engelsche journalisten ontwijkende antwoorden gege ven, een teeken, dat zij geen overtuigende bewijzen heeft. Zonder Russische hulp zal de Chineesche luchtvloot echter al spoedig Uitgeroeid zijn: de verliezen aan vlieg machines bedragen 2540 per maand. Ja- Pan met zijn groote vliegtuigindustrie is in staat zijn verliezen aan te vullen. China kan dat met eigen krachten niet doen, het is dus op de hulp van het buitenland, hoofdzakelijk van Rusland, aangewezen. En het leveren van vliegmachines aan China, een herhaling in China van den toe stand, dien wij in Spanje kunnen waarne men, waar buitenlandsche vliegeniers el kaar bekampen, zou het gevaar van een wereldoorlog nog grooter maken. De toe stand is in hoogste mate precair. Uit de talrijke hoogst verwarrende berichten over het aan land zetten van Japansche troepen tusschen Woesoeng en Sjanghai, valt wel af te leiden, dat deze manoeuvres minder goed zijn afge- loopen dan de Japanners bedoeld had den. De Japanners hebben blijkbaar van een massale landing moeten afzien en zij hebben vermoedelijk met hun troe penschepen wat vreemd heen en weer moeten manoeuvreeren, bij het zoeken naar geschikte landingsplaatsen, die niet al te zeer door het Chineesche ge schut bedreigd werden. Dat de verlie zen, die bij deze landingsmanoeuvres zijn geleden aanzienlijk zijn, is zeker. Met dit al valt niet te zeggen hoeveel man Japan nu geland heeft; dat het in den loop van een vier dagen meer dan 10.000 zijn, is echter wel waarschijnlijk. Het schijnt dat maarschalk Tsjang Kai-sjek gebruik wil maken van het moreel voordeel, dat de Chi neezen uit het mislukken van een massale landingsmanoeuvre kunnen putten. Voor het eerst in dezen strijd om Sjanghai heeft hij zijn tactiek van verdedigen opgegeven en heeft hij twee divisies langs de spoorlijn van Sjanghai naar Woesoeng gestuurd deze spoorlijn vormt de grens van het front, dat aan den anderen kant begrensd wordt door de Wangpoo om aan te vallen en slag te leveren met de aan land gezette Japansche versterkingen. Het is niet gezegd, dat van het resultaat van de gevechten, die zich hier zullen ontwikkelen, het lot van Sjanghai afhangt. Lijden de Chineesche troepen een nederlaag, dan kunnen zij nog altijd in een verdedigende positie gedrongen worden, hoewel die positie dan toch wel uiterst ge vaarlijk is, omdat de Japanners zeker in een dergelijk geval deze Chineesche troepen in den rug zullen aanvallen. De loop van de daar te volgen gevechten is dus zeker met belangstelling te wachten. Dat de Chineezen in dezen strijd wel een kans hebben is zeker het peil van de troepen moet aanzienlijk gestegen zijn sedert 1932 en deze stijging schijnt het Japansche opperbevel niet min der aanzienlijk verrast te hebben. In het Noorden gaat het de Japanners oogenschijnlijk beter. De Nankau-pas is nu eindelijk in Japansche handen, dank zij het doeltreffend ingrijpen van het Kwantoeng leger, dat in tusschen ook Valgan bezet heeft. Doch het bergachtig gebied bij dezen pas is nog allerminst van Chineesche troe pen gezuiverd hun aantal schijnt op 50.000 geschat te mogen worden en aan de zuiveringsactie van dit gebied zullen de Japanners ongetwijfeld veel ten koste moeten leggen. Het voorbeeld van het hoog land van Tembien in Abessinië, dat ook of ficieel „genomen" was, maar niet gezuiverd kon worden en daardoor strategisch een hoogst bedenkelijke factor bleef, die den Italianen veel tijd heeft gekost zal de Japanners zeker niet aanmoedigen over haast verder te trekken naar Fsjahar en Soeijoen. Ten Zuiden van Peking zijn de Japanners er volgens de berichten in geslaagd de op rukkende Chineesche troepen, die vermoe delijk de verdedigers van den Nankaupas te hulp moesten komen, mogelijk ook de losse afdeelingen, die tusschen Peking en Tientsin met een zeker moreel effect operee- ren aan te moedigen, tegen te houden. Ook uit Tientsin zijn de Japanners de oprukkende Chineesche troepen tegemoet getrokken en ook hier hebben zij het succes gehad de Chineezen te kunnen stoppen. Twee sucessen die zonder twijfel van groote beteekenis zijn. Intusschen krijgen de Japanners in het Noorden nog niet dien steun uit Tokio die zij blijkens het incident te Tsingtau gaarne aan den mond van de Gele rivier wenschten. Het schijnt dat het front in Noord-China reeds zoo veel troepen opeischt, dat Tokio zich zeker nog op den grooten stap naar Tsingtau zal beraden, temeer omdat hier goed uitgeruste Chineesche troepen klaar saan om de Japanners op te wachten. Zoo lang dit wachten te vergeefs is, beteekent dit voordeel voor Japan. Kalgan in handen van de Japanners. De generale staf van het Japansche leger te Tientsin deelt mede, dat de troepen behoo- rende tot het Japansche leger in Mantsjoe- kwo, die uit Jehol zijn vertrokken en dwars door Tsjahar oprukken, Kalgan gistermor gen bezet hebben. Een andere Japansche colonne achtervolgt de Chineezen in de vlakte, na een omtrek kende beweging door de bergen. Zij heeft Hoailai bezet en is thans ook op weg naar Kalgan. Op den linkervleugel hebben de Japanners, na langs den Grooten Muur een omtrekkende beweging te hebben uitge voerd, Patalin bij den uitgang van den Nan kau-pas bezet, waardoor de Chineesche ver dedigers van den pas opgesloten zijn. Een Chineesch rapport over de Japansche landingsmanoeuvres. De Chineesche pers geeft een terugblik over de gevechten, die geleverd zijn in de streek tusschen de monding van de Jangtse en het kustgedeelte, dat ten Oosten van Poetoeng is gelegen. Geraamd wordt, dat de Japanners 5000 man hebben verloren, welke deel uitmaak ten van drie divisies, die aan land trachtten te gaan. In de streken van Setseling en Lioehoe is een regiment Japanners in de pan gehakt. In de streek van Wentsjau- pang zijn 200 van de 500 ontscheepte Ja panners gedood. De rest verschanst zich, maar bevindt zich in een neteligen toestand. Bij Tsjangwapang trachtten 2000 Japanners aan land te gaan. 500 hunner gingen weer terug naar de Japansche oorlogsschepen. Bij Nanwei, ten oosten van Poetoeng, werden 1200 Japanners, die ontscheept werden, ge decimeerd. Voorts wordt hier aan toege voegd, dat zich 25 Japansche oorlogssche pen, onder welke een vliegtuigmoederschip, buiten Woesoeng bevinden. Veertien liggen in de Wangpoe. Er zijn Chineesche verster kingen op den oever van de Jangtse aange komen om te verhinderen, dat nieuwe Ja pansche ontschepingspogingen ondernomen zullen worden. Chineesche keurtroepen rukken op naar Woesoeng, Maarschalk Tsjang Kai-sjek heeft de beide eerste divisies van het eerste Chinee- (81 sche leger naar Woesoeng gezonden om de Japansche troepen tegen te houden, bericht de correspondent van de Jomioeri te Sjang hai. Deze troepen zijn het best uitgerust van het geheele Chineesche leger en staan on der bevel van generaal Hoe Tsoengnan, die eerst aan het hoofd van honderdduizend man optrok langs de lijn Tienstsin-Poekau Tsjang Kai-sjek heeft hem evenwel terug geroepen om het commando bij Woesoeng op zich te nemen. De correspondent ver wacht derhalve dat binnenkort bij Sjanghai slag zal worden geleverd. In de afgeloopen tien jaar heeft generaal Hoe-Tsoeng-nan tegen de communisten in China gestreden en verleden jaar heeft hij vijftienduizend communisten uit de provincie Kansoe ver dreven. Huiszoeking in het Russisch consu laat te Sjanghai. De Japansche autoriteiten te Sjanghai hebben een huiszoeking verricht in het con sulaat der Sovjet-Unie, daar volgens hen verscheidene malen vas het consulaat licht signalen zouden zijn gegeven ten behoeve der Chineesche troepen. De Japansche auto riteiten hadden de politie van de concessie ontboden, doch voordat deze ter plaatse was, was de huiszoeking reeds geschied. Op het oogenblik worden nog besprekingen ge voerd. In het oostelijk stadsgedeelte van Sjang hai zijn weer twaalf nieuwe branden uitge broken. Het tuighuis te Kiangwan en de belen dende gebouwen zijn door de Japanners in brand geschoten. Het vuur grijpt om zich heen. Chineesche troepen in Nankau-pas ingesloten? De Japanneezen beweren Kalgan en Hwailai te hebben bezet na de dramatische verschijning van het Kwantoeng-leger, dat de Chineesche troepen bij den Nankau-pas van achteren aanviel. De Chineezen zouden thans volkomen zijn ingesloten. De Japan neezen beweren ook de Chineesche strijd krachten, die oprukten uit Liang Siang om zich te voegen bij de verdedigers van Nan- kau, te hebben uiteengedreven. Het opperbevel der rechtsche troepen voor Santander deelde gistermiddag om half twee mede, dat de linksche autoriteiten van Santander officieel verklaard hebben, dat de stad zich aan de troepen van Franco overgeeft. De rechtsche colonnes kondigden aan hun opmarsch om de stad binnen te rukken te verhaasten. Een correspondent van Havas had even eerder gemeld, dat een opstand was uitgebroken onder de bevolking van Santander, die eischte dat de stad werd overgegeven. In de straten van de stad werd op dat oogenblik gevoch ten. Om 2 uur des middags had de beweging ten gunste der rechtschen te Santander het pleit gewonnen. Men achtte het toen mogelijk, dat de troepen van Franco nog in den loop van den avond de stad binnen zouden trekken. Alle linksche strijdkrach ten, die nog te Santander waren gebleven en waarvan de sterkte op 15.000 man wordt geschat, hebben hun onderwerping aange boden. De zender van de rechtschen aan het front te Madrid heeft gisteren medegedeeld dat om zes uur in den middag eenige rechtsche afdeelingen Santander binnen zijn getrokken. Per radio is bekend gemaakt, dat de rechtsche troepen vandaag hun triomfante lijken intocht in Santander zullen houden. Een ander telegram uit het rechtsche hoofdkwartier voor Santander meldt, dat reeds Dinsdagavond een opstandige bewe ging tegen de Baskische regeering te San tander was uitgebroken, die Woensdag zoo snel om zich heen heeft gegrepen, dat aanhangers van de regeering-Franco het bestuur in de stad hebben overgenomen, die zich gereed maakt voor de ontvangst van Franco's troepen. De laatste regee- ringstroepen z«n langs de kust in de rich ting van Asturië afgetrokken, maar in de bergen in de omgeving houden nog eenige afdeelingen stand. De uittocht der bevolking van het gebied van Santander ging gisteren in steeds sneller tempo voort. Te Bayonne kwamen uit Santander wederom vijf schepen aan, die honderden vluchtelingen brachten. Groote wanorde te Santander. Een correspondent van Reuter heeft te St. Jean de Luz gesproken met Britsche vluchtelingen uit Santander. Dinsdagavond was de stad zonder water, de geheele orga nisatie van het bestur was in de war ge raakt, van politiediensten was geen sprake en overal vielen rooverijen waar te nemen. In de straten werd zonder ophouden ge schoten, zonder dat daar tegen werd opge treden door de politie of door eenjg ander bewaker van de openbare veiligheid. De tooneelen die zich in de stad afspeelden waren verschrikkelijk. Honderden kleine schepen van allerlei soort, ook visschers- schepen namen deel aan het werk om vrouwen en kinderen te evacueeren. Er werd vreeselijk gevochten om een plaats aan boord te krijgen en de paniekstemming werd nog heviger toen politieagenten en leden van het niet-officieele veiligheids corps op de vluchtelingen begonnen te schieten. Andere getuigen vertelden den journalist over de snelle ineenstorting van de linies der verdedigers en over het vol komen gebrek aan discipline onder de verdedigers van Santander en Asturië en ieder gemis aan organisatie. Aguirre te Bayonne aangekomen. De president der Baskische regeering, Aguirre, is, komende van Santander, te Bayonne aangekomen. Vreugde te Rome. De gistermiddag laat te Rome bekend geworden val van Santander is daar met levendige vreugde vernomen. De bladen spreken het vermoeden uit, dat met deze succesrijke actie de „nationaal-Spaansche oplossing" een grooten stap vooruit heeft gedaan en dat dit te Londen en Parijs op de houding der regeeringen invloed kan uitoefenen. Hulde aan de Italianen. Omtrent de vreugde, die te Rome gewekt is door den val van Santander meldt Ste- fani, dat deze te grooter is, daar de Italiaan- sche legionaires zich als helden gedragen hebben aan het front van Santander en op beslissende wijze hebben bijgedragen tot het schitterende succes van het offensief. Te Rome zijn betoogingen geïmproviseerd bij de lokalen der fascistische groepen, in de voornaamste straten en openbare in» stellingen, waar luide gejuicht werd voor Mussolini, de legionaires en het rechtsche Spanje. Uitgeweken uit Santander in Bayonne. Gistermiddag zijn vijf schepen uit San tander te Bayonne aangekomen met 400 militiemanschappen, Guardia civil, vrou wen en kinderen. De autoriteiten hebben beslag gelegd op een bedrag van 200.000 pesetas, dat een passagier bij zich had. Volgens de vluchtelingen is Santander stikvol menschen en wordt de haven bele gerd door de brigades militiemanschappen, die naar Frankrijk scheep willen gaan. Bayonne, het centrum voor Spaansche uitgewekenen, is vol vluchtelingen. Door dat gisteren bevel gegeven is te verhinde ren, dat de mijitie-manschappen contact onderhielden met de bevolking, hebben zich gisteren protestbewegingen en tuchte loosheden voorgedaan in het centrum der uitgewekenen, dat bewaakt wordt door de politie. Het jongste Madrid. bombardement van Het bombardement van Madrid, dat in den nacht van Dinsdag op Woensdag is uitgevoerd, heeft ongeveer 10 dooden en 25 gewonden gemaakt. Ongeveer 500 granaten zijn op de stad neergekomen. Vooral het centrum van de stad heeft te lijden gehad. Generaal Yaque in ongenade? Naar te St. Jean de Luz vernomen wordt, is generaal Juan Yaque, die het bevel voerde over de troepen voor Madrid, van zijn commando ontheven en met een missie naar de Kanarische eilanden gezonden. De generaal zou in ongenade gevallen zijn om dat hij in nauwe relatie stond met de oude Spaansche phalanx, die onlangs is opgegaan in de door Franco gevormde eenheidspartij. Het Turksche ministerie van buiten landsche zaken heeft op 24 Augustus den diplomatieken missies twee nota's laten overhandigen: een ten aanzien van de in den grondboring van Spaan sche schepen in de zeeengte, de andere ten aanzien van verdenkingen, welke gerezen zijn over de mogelijke aanwe zigheid van 'n buitenlandsche duikboot in de zee van Marmara. De eerste nota kondigt de opening aan van een officieel onderzoek welks resultaat later aan de diplomatieke missies zal worden medegedeeld. Het betreft de torpedeering van het Spaan sche schip Armuro op 18 Juli in de Turksche wateren. Een buitenlandsche duikboot in de Zee van Marmara? De tweede nota rapporteert, dat een een heid der Turksche vloot op 19 Augustus bij het eiland Marmara in de zee van dien naam aanwijzingen heeft gekregen, welke reden geven tot de onderstelling, dat zich in die buurt een buitenlandsche duikboot ophoudt. De Turksche regeering heeft door watervliegtuigen twee verkenningsvluch ten, welke zonder resultaat bleven, laten uitvoeren. Het ministerie van buitenlandsche zaken meent te weten, dat indien de aanwezigheid van een duikboot zal worden waargeno men, Turksche militaire strijdkrachten van dezen oorlogsbodems, welke de zee-engten- conventie en de regelen van het interna tionale recht heeft geschonden, zouden eischen zich over te geven. Ingeval de be velhebber zou weigeren hieraan gevolg te geven, zou zijn schip worden aangehouden of eventueel worden vernietigd. I

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1937 | | pagina 1