DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. VAN SANTANDER NAAR GIJON. ft No. 202 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. m Zaterdag 28 Augustus 1937 139e Jaargang De algemeene toestand. tl Een Britsch schip bij Gijon door een bom getroffen. Rechtsche tegenaanvallen bij Saragossa. Pust in de stad Sianghai. Een Engelsch protest verwacht De Duitsche rotary en de joden. Generaal Ludendorff de de drijvende kracht? ALKMAARSCHE COURANT, Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE ADVDCTENTIEN Van 15 regels 1.25, elke regel «eer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COS TER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA, Alkmaar, 28 Augustus. De Populaire, het blad van de socialisti sche partij in Frankrijk, bevat een hoofd artikel over „de samenleving tusschen democratieën en dictaturen", waarbij het herinnert aan een artikel van de Times uil het begin van deze maand over het zelfde onderwerp. De Times had opgemerkt, dat men althans voorloopig de hoop moet laten varen, dat de beginselen en gebrui ken van de democratie zich zullen uit breiden tot alle naties. De ervaring schijnt zelfs aan te toonen, dat een autoritair regime zekeren volkeren beter past. Ook zou men moeten afzien van de opvatting van den Volkenbond, die men dadelijk na den oorlog heeft gekoesterd, dat wil zeg gen van het denkbeeld van een souverei- nen superstaat, beschikkende over dwang middelen. Op grond van het onmiddellijk bereikbare, of, zooals Mussolini zou zeg gen, van de realiteiten, kan de politiek van de vreedzame mogendheden dus vol gens de Times slechts twee doeleinden nastreven. Aan den eenen kant het herstel van den Volkenbond in beperkten vorm met uitsluitend raadgevende, scheidsrech terlijke en bemiddelende functies, aan den anderen kant het mogelijk maken van een normale samenleving zonder gevaar voor uitbarstingen van de democratische en de totalitaire staten. Wij gelooven niet, zegt de Populaire, dat de groote Westersche democratieën met de Engelsche te beginnen, bereid zullen zijn tot een Chimaerische toekomst de ge rechtvaardigde verwachtingen uit te stel len, die zij hadden gevormd na afloop van den oorlog. Dat is in ieder geval niet de geestesgesteldheid van het internationale socialisme. Wij betwijfelen zelfs of de stelling van de Times wel practisch en verstandig is. Inzake democratie en paci fisme dient men veel te eischën om iets te verkrijgen. Om het minste te vermogen, dient men het meeste te willen. De huidige onmacht van de democratische naties om de gevaren te bedwingen, welke den we reldvrede drukken, vloeit niet "voort uit een overmaat van eisehen of eerzucht. Zij is integendeel het gevolg van een gemis aan eendracht en vertrouwen, van een te gemakkelijk zich buigen voor de onjuiste wijsheid van het „realisme". De plaats aan het ideaal toebedacht, is niet te groot ge weest, maar te klein. Niettemin is de Populaire het met de Times eens, dat op het oogenblik de vrede in Europa inderdaad afhangt van de kans op samenleving tusschen democratieën en dictaturen. Frankrijk, ho het ook over het verleden moge denken en wat het ook mag hopen van de toekomst, wil den vrede en heeft geen poging gespaard om deze vriendschappelijke modus vivendi moge lijk te maken. Dadelijk na de jongste ver kiezingen heeft de regeering van het Volksfront te kennen gegeven, dat haar verlangen naar den vrede niet gewijzigd of beperkt zou worden door eenigerlei over weging nopens het binnenlandsch regime of de politieke leer van ardere Europee- sche staten. Zoowel jegens Italië als jegens Duitschland heeft de huidige regeering blij ken gegeven van goeden wil, zonder dat daaruit een verbetering is voortgevloeid. Ondanks deze tegenslagen is Frankrijk niet van gevoelen veranderd. Het blijft be reid alle voorwaarden voor samenleving met de dictaturen op te zoeken. Steeds op dezelfde conditie. Deze is, dat de samen leving vreedzaam zij, dat, volgens de uit drukking van de Times, de gevaren voor ontploffingen worden verwijderd, dat zijn duidelijke vredeswil door een niet min der duidelijken wil wordt beantwoord. Daaruit vloeit voort, dat de macht van de dictatoriale staten er naar zal streven de gevaren van Europeesche en wereldoor logen niet langer te scheppen, te onderhou den of te vergrooten, maar te verwijderen. REDEVOERING VAN SCHUSCHNIGG. „Katholieke godsdienst leert, dat geen volk op zich zelf staat in deze wereld". Schuschnigg heeft zijn vacantie onder broken om op den Hofburg de leden te ontvangen \an een internationaal congres van katholieke priesters en oudstrijders, die bjj toesprak in een rede, waarin hij o.m. zeide: „Wy zullen onze krachten aaneen sluiten in den dienst van den vooruitgang en de beschaving. Dan zullen wij het recht hebben te hopen, dat onze samenwerking vrucht zal afwerpen en dat wij zullen bij dragen tot redding van dit kostbare goed. den vrede". Voorts zeide hij: „de katholieke godsdienst vraagt niemand zijn volk te ver loochenen, maar leert ons aan den anderen kant, dat geen enkel volk, geen enkel land op zich zelf staat in deze wereld. De katho lieke godsdienst leert ons elkaar beter be grijpen en draagt zoodoende bij tot het behoud ondanks alles van dit klassieke be grip; het ideaal der menschheid", De brigades van Navarre en Castilie, die zich eergisteren, na de inneming van San tander, hadden vereenigd, hebben gister ochtend, naar Havas uit Santander meldt, hun opmarsch naar het Westen voortgezet, en hun voorhoeden bevonden zich om negen uur reeds voor de poorten van San Vicente de la Barquera, waarvan de val elk oogenblik verwacht kan worden. De recht- schen ontmoetten op hun weg slechts wei nig tegenstand. Overal worden zij als be vrijders verwelkomd. Men verzekert, dat er te Gijon al betoo gingen zijn gehouden om de overgave van de stad te eischen. Alle mannen, die jonger dan 60 jaar zijn, zouden hier zijn gemobili seerd om de verdedigingswerken te ver sterken. Uit Valencia verneemt Havas, dat eergis teren rechtsche vliegtuigen Gijon gebom bardeerd hebben, waarbij drie huizen zijn vernield en vele dooden en gewonden zijn gevallen. Twee Britsche schepen, de Marian Moller en de African Trader zijn bovendien giste ren gebombardeerd toen zij de haven van Gijon verlieten. Een van beide schepen zou geraakt zijn en water maken. De Britsche torpedoboot jager Foresight zou zich in zijn nabijheid bevinden. Volgens een later bericht is het getroffen schip de African Trader en wordt het door twee Britsche jagers bijgestaan. Aan wat eens het Oostelijk front van de provincie Santander was, rukken de gemo toriseerde colonnes der zwarte pijlen zon der strijd naar Santander op. Men ver wacht, dat zij morgen de eenheden zullen bereiken, die hun uit Santander tegemoet gezonden zijn. Nog slechts het binnenland zal bezet moeten worden, waar het, volgens mede- deeling der luchtmacht, volkomen kalm is. Dit zal een kwestie van drie of vier dagen zijn. Alle linksche eenheden, die zich in dezen sector bevonden voor het mee- rendeel Baskische bataljons geven zich in massa over. Gisterochtend schatte men het totale aantal gevangenen, dat sedert het begin van het 14 Augustus ingezette offensief ge maakt is, oo 40.000. Men gelooft, dat niet meer dan 5000 man in de bergen of in de dorpen in het binnenland overgebleven zijn. Men schat, dat de verdedigers van San tander meer dan 200 bruggen en andere kunstwerken in de toegangswegen tot Santander in de lucht hebben laten vliegen. De Ital'aansche verliezen voor Santander. Bij de gevechten voor Santander hebben de Italiaansche vrijwilligers van 14 tot 23 Augustus, naar Stefani uit Rome meldt, de volgden verliezen geleden: 16 officieren gesneuveld en zestig ge wond, 355 minderen gesneuveld en 1616 gewond. De namen van de gevallenen zul len bekend worden gemaakt, zoodra de verlieslijsten uit Spanje zullen zijn ont vangen. De commandant van de zwarthemden in Spanje heeft den Duce een telegram gezon den, waarin hij mededeelde aan het hoofd van zijn troeoen het bevrijde Santander binnen te rukken. Allen zijn verheugd bij te hebben gedragen aan de taak, welke hun was opgedragen en gestreden te hebben voor de glorie van het fascistische Italië. Mussolini zond een telegram terug, waar in hij zijn geestdriftige waardeering be tuigde. In verschillende Italiaansche steden heeft men de overwinning bij Santander gevierd en de Italiaansche bladen gaan voort geestdriftige artikelen te wijden aan de zwarthemden, die tot deze overwinning hebben bijgedragen. Een telegram van Franco aan Mussolini. Mussolini heeft van generaal Franco het volgende telegram ontvangen: ,,Op het oogenblik, dat de troepen van het vreemdelingenlegioen in nauwe en broederlijke samenwerking met de natio nale troepen Santander binnenrukken in naam van de Westelijke beschaving tegen het Aziatische barbarisme, na een van de schitterendste overwinningen van dezen oorlog, ben ik verheugd, Uwe Excellentie te kunnen meedeelen trotsch te zijn deze troepen onder mijn commando te hebben. Ik bewonder hun moed en kunnen, welke zij bij dezen snellen opmarsch hebben ge toond". Mussolini heeft geantwoord, verheugd te zijn, dat de Italiaansche troepen zoo heb ben bijgedragen tot de overwinning. De broederlijke samenwerking van beide le gers zal de eindoverwinning brengen en zal Spanje en de Middellandsche Zee be vrijden van iedere bedreiging tegen de gemeenschappelijke beschaving. DE GEVECHTEN VOOR SARAGOSSA. Van rechtsche zijde verklaart men een tegenoffensief ingezet te hehben. Naar Havas uit Saragossa meldt, zou het dubbel offensief van de linksche troepen bij die stad volkomen tot staan zijn ge bracht. In den sector van Quinto, 40 K.M. ten Z.O. van Saragossa zouden de nationalisten, die tot een tegenoffensief waren overge gaan, de republikeinen eergisteren reeds teruggedreven hebben, waarbij zij hun ge voelige verliezen toebrachten. Hetzelfde geschiedde bij Juera 25 K.M. benoorden Saragossa. De rechtsche luchtmacht moet, sinds haar verschijning aan dit front, volkomen meester van de lucht zijn. Men neemt in rechtsche kringen aan, dat de aanval op Saragossa is ondernomen om het moreele effect van den val van Santan der in het linksche Spanje te verminderen. Het is mogelijk, zegt men volgens Havas, dat de krijgsverrichtingen op dit front een omvang zullen aannemen, welke de „roo- den" niet verwacht hadden. De vertegenwoordiging van Franco bij het Vaticaan. Markies Pablo de Curruca Aycinana, de nieuwe vertegenwoordiger van Franco bij het Vaticaan, heeft gistermiddag een kar dinaal-staatssecretaris Pacelli zijn geloofs brieven overhandigd. Hij zag hierin, naar hij verklaarde, den eersten stap op den weg naar erkenning door den Heiligen Stoel van het rechtsche Spanje, welke naar hij hoopte, door nieuwe zou worden gevolgd. Havas merkte hierbij op, dat weliswaar de H. Stoel de regeering van Franco nog niet officieel erkend heeft, maar dat er wel iets veranderd is in zooverre, dat Aycinana officieel als vertegenwoordiger van Franco is erkend, wat met zijn voorganger nog niet het geval was. Het Vaticaan is officieus bij Franco ver tegenwoordigd door kardinaal Comay To- mas, den aartsbisschop van Toledo. Aycianana is 20 jaar geleden al secreta ris geweest van de Spaansche ambassade bij den Heiligen Stoel. Het conflict in het Verre Oosten. Als de vloed van telegrammen uit het Verre Oosten betrouwbaar is, dan is het in en om Sjanghai gisteren betrek kelijk rustig geweest. Wel zijn er door vliegtuigen van beide oorlogvoerende landen de noodige bommen gestrooid (die weinig schade hebben aangericht) en wel zyn er kleine schermutselingen geweest, maar van serieuze gevechten is geen sprake geweest. Met dit al is de positie van de Chineesche en Japansche strijdkrachten tusschen Sjang hai en Woesoeng allerminst duidelijk. De beide vechtende partijen melden „duidelijk successen", maar tegen Chineesche succes sen spreekt de mededeeling van een nood- zakeijke her-groepeering van de Chinee sche troepen, en tegen Japansche successen spreekt de hierboven reeds gememoreerde rust aan de fronten. Wat dan ook de oorzaak van deze Chi neesche hergroepeering is, blijft eenigszins ongewis. Vermoedelijk zal men niet ver be rijden de waarheid zijn als men aanneemt, dat de Japanners op andere plaatsen dan de Chineezen verwachtten gelukkiger zyn ge weest met het ontschepen van hun troepen, dan op de plaatsen, waar de Chineezen wel de Japanners opwachtten. Een van die plaatsen is dan zonder twijfel de Hangtsjou- baai. Er bestaan geruchten over een Ja- pansch offensief op Kasjing een belangrijk station aan den spoorweg van Sjanghai naar Hangtsjou. Zou dit offensief slagen, dan zag het er met den aanvoer voor Sjanghai uit het Zuiden droevig uit, te droeviger, omdat de blokkade die de Japanners voor Chinee sche schepen hebben aangelegd, ook voor het Zuiden geldt. De hergroepeering van de Chineesche troepen bestaat dus moge lijkerwijs in het overhaast vertrek van troepen uit het gebied van Sjanghai naar het Zuiden, een mogelijkheid die te sterker lijkt, nu weer nieuwe troepen langs de spoorlijn tusschen Nanking en Sjanghai ge signaleerd zyn. In het Noorden duren de gevechten ten Zuiden van Nanking zoowel als ten Zuiden van Tientsin voort. Het schijnt, dat de Ja panners daar veel moeite hebben om tegen een overmacht aan Chineesche soldaten verder te rukken in Zuidelijke richting. In het gebied van Sjanghai De woordvoerder van het Chineesche hoofdkwartier heeft voor de pers verklaard, dat gevechten hebben plaats gevonden te Woesoeng, waar bij het aanbreken van den dag nieuwe Japansche versterkingen zijn ontscheept. Het meerendeel hiervan werd teruggedrongen, doch een gedeelte wist zich in de omgeving te verspreiden. De herhaal de aanvallen der Japanners in het gebied van Lotzen wijzen op het vaste voornemen, zich op dit punt vasten voet te verschaffen. De in dit gebied ontscheepte troepen zijn ten hoogste 1500 man sterk. De Chineesche autoriteiten schatten het totaal der Japansche troepen, die aan den mond der Jangtse zijn aangekomen, op 15 a 16.000 man. In het gebied van Taitsjong en Joegsjan, aan den spoorweg SjanghaiNanking, zijn sterke Chineesche troepen-afdeelingen waar genomen, die naar den westelijken vleugel van de Japansche stellingen oprukken. De Japanners hebben gisteren voor het eerst van legervliegtuigen gebruik gemaakt, ter wijl zij tot dusverre slechts met marine- vliegtuigen geopereerd hadden. Toch Tsjingtao? Volgens een bericht van Japansche zijde uit Tsjingtao, heeft schout-bij-nacht Sjimo- momoera, de commandant der Japansche vlootstrydkrachten te Tsingtao, gistermor gen een proclamatie gepubliceerd, waarin den Japanschen ingezetenen verzocht wordt, de stad te verlaten, om de uitvoering te vergemakkelijken van de politiek der Ja pansche regeering, t.w. „bestraffing der anti-Japansche Chineezen en uitroeiing van de Gesowjetiseerde Chineezen". Twee afgevaardigden van den bond van leden van het Japansche Lagerhuis, belang stellende in het Chineesche probleem, heb ben gistermiddag een bezoek gebracht aan minister-president Konoje om hem een resolutie te overhandigen, welke door den bond is aangenomen en waarin wordt ge protesteerd tegen het nemen van halfslach tige maatregelen bij de oplossing van de problemen in China. Zij wezen hierbij er op, dat de voorvaderen van het huidige Japan zich nog grooter opofferingen hebben getroost. In de resolutie wordt de Kwomin- tang aangeduid als de partij, welke Nanking heeft gedwongen zich gewapenderhand tegen Japan te verzetten en gemeene zaak te maken met de communisten en de Sovjet- Unie.De bond acht het onmogelijk den vrede te handhaven en de welvaart in China te garandeeren, zoolang de Chineesche regeering een politiek blijft volgen, gericht tegen Japan in samenwerking met de com munisten. De bond acht het derhalve nood zakelijk, dat de regeering van Nanking om ver geworpen wordt. Het incident met den Britschen ambassadeur. Na telefonische besprekingen met mi nister-president Chamberlain, die in Schot land vertoeft, heeft Eden beslist welke maatregelen genomen zullen worden naar aanleiding van het incident met den Brit schen ambassadeur in China. Ofschoon deze maatregelen nog niet nader zijn omschreven, kan aangenomen worden, dat deze verder zullen gaan een eenvoudig protest. Het standpunt van Japansche kringen, dat de ambassadeur, alvorens de reis van Nanking naar Sjanghai te ondernemen, de Japansche militaire autoriteiten had moe ten verwittigen, wordt in Britsche kringen als onzinnig gekenmerkt, en men merkt op, dat er geen enkele aanwijzing bestond, dat de weg onder vuur genomen zou worden. Trotzkisten terechtgesteld. - Het Russische blad „Vostotsjno Sibirskaja Prawda", dat te Irkoetsk verschijnt, meldt, dat op 20 Augustus twee en dertig leden van een Trotzkistische bende terechtge steld zijn. Zij hadden zich schuldig ge maakt aan het organiseeren van aanslagen en spionnage ten gunste van Japan. Predikant veroordeeld. - Een predi kant van de Duitsche belijdeniskerk is veroordeeld tot zeven maanden gevange nisstraf, omdat hij in een particulieren brief critiek had uitgeoefend op de maat regelen der rijksregeering tegen de joden. Deze brief was gevonden tijdens een huis zoeking by den predikant. Op ons verzoek deelt een Nederlandsch Rotarian als zijn indruk het volgende mede: De beslissing, door den oppersten rechter van de N.S.D.A.P., Walter Buch, in de offi- cieele organen gepubliceerd, volgens welke het lidmaatschap van de Duitsche Rotary- Club aan partijleden en Duitsche ambtena ren voortaan zal zyn verboden, geeft aanlei ding tot een aantal vragen. Het Rotary-be- ginsel, zijnde het aankweeken en aanmoedi gen van de wil om te dienen bij alles wat wordt ondernomen, het z.g. dienst-ideaal heeft tot logische consequentie, dat alle in aanmerking komende personen, die in staat en bereid zijn, dit ideaal na te streven, toegang tot de Rotary-Clubs hebben. Dat men echter in 1933 op aandrang der nat.-soc. autoriteiten ertoe is overgegaan, de Joodsche leden uit te sluiten en geen nieuwe niet- Ariërs als lid te installeeren, moet dan ook slechts tot doel hebben gehad, de organisatie althans tijdelijk te redden ten behoeve van de overige niet-Jepische leden, die verreweg in de meerderheid waren. Men heeft dit besluit echter geheel contre coeur genomen, in de overtuiging, dat, indien men geheel voor zijn meening zou uitkomen, toen reeds het doodvonnis over de organisa tie zou zyn uitgesproken. Ook de Joodsche leden droegen kennis van deze zienswijze. Thans wordt echter in het Derde Rijk be weerd laatstelijk nog in het in Duitsch land toegestane anti-Joodsche propaganda- orgaan, de „Weltdienst" van 15 Aug. j.L dat Rotary een organisatie naar Joodsche trant zou zijn. De Weltdienst gaat zelfs zoo ver, dat hij de naam Rotary als een deknaam beschouwt voor het woord Tora, de naam van de vijf boeken van Mozes. Eveneens wordt door Walter Buch in zijn bovenbe doelde beschouwing vermeld, dat ook na de uitwijzing der Joodsche leden in 1933 de Joodsche invloed in Rotary toch gehand haafd bleef, doordat een aantal oud-leden van de reeds eerder ontbonden vrijmetse laarsloges als lid der Duitsche Rotary-clubs werd opgenomen. Deze Joodsche invloed zou dan zijn verklaring vinden in het feit, dat de vrijmetselarij met haar riten en gebruiken nagenoeg geheel aan de Joden zou zijn on derworpen. Daartegenover moet er nogmaals op worden gewezen, dat in het geheel slechts 115 vroegere vrijmetselaars (natuurlijk geen Joden) lid van Rotary zijn, van wie slechts 22 destijds een hoogere rang dan de z.g. derde graad in de vrijmetselaarsloges had den bekleed. In werkelijkheid heeft dus ook al zou de vrijmetselarij geheel onder Joodsche macht staan sinds 1933 de Duit sche Rotary zeker niet aan in het Derde Rijk zoo gewraakte „Joodsche invloed" gewonnen. Dit is trouwens al evenmin waarschijnlijk, indien men weet, dat in iedere plaats van elk beroep slechts één enkele persoon tot de Rotary-Club kan toetreden. Er zijn enkele aanwijzingen, volgens wel ke het niet geheel is uitgesloten, dat gene raal Ludendorff achter deze geheele kwestie staat. Op 5 Mei j.L, voordat te Nice een in ternationale vergadering van Rotary zou plaats vinden, wees hij er in zyn orgaan „Am heiligen Quell Deutscher Kraft" op, dat Rotary in Duitschland een aantal Joden, vrij metselaars, een Roomsch priester en andere onderdanen van Rome (Romangeharige) on der zijn leden telde, terwijl hij mededeelde, te zullen nagaan, wie uit Duitschland nog dit congres zou bezoeken De door Walter Buch vermelde reden, vol gens welke buitenlandsche Rotary-autoritei- ten aan Duitsche clubs aanwijzingen zouden kunnen verstrekken, die de Duitschers voor een conflict tusschen hun volk en hun gewe ten zouden stellen, is geheel uit de lucht ge grepen. Dit is duidelijk, indien men weet, dat niet alleen iedere landelijke, doch zelfs iedere plaatselijke Rotary-organisatie volko en autonoom en souverein binnen haar loca le club is. Zoo maakt de thans afgekondigde beslis sing wel zeer sterk de indruk, dat men uit alle macht heeft gezocht naar een motief tot het verbieden van het Rotary-lidmaatschap voor ambtenaren en partijgenooten, temeer, daar een aantal hooge ambtenaren nog steeds lid was. Het tragi-komische hierbij is wel, dat Watier Buch, die steeds Rotary tegen de overige partij genooten heeft verdedigd, thans het lidmaatschap dezer organisatie moet verbieden. Intusschen behoeft men over dit besluit niet al te verbaasd te zijn; de Rotary-ge- aachte brengt immers met zich mede, dat men zich by alles zooveel mogelijk tracht te verplaatsen in de gedachtegang van ande ren. Onder verhoudingen, zooals die thans in het Derde Rijk gelden, valt het niet zeer moeilijk te begrijpen, dat een dergelijke or- gaisatie van humanitaire strekking aan dit dictatoriale staatsbestuur niet welgevallig kan zijn.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1937 | | pagina 11