DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Geringe vorderingen van de Japanners.
No. 212 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK.
Donderdag 9 September 1937
139e Jaargang
De algemeene toestand.
Nog steeds gevaar voor incidenten.
JAPANSCHE TANKS IN ACTIE.
Conferentie te Nyon gaat in
elk geval door.
Russisch-ltaliaansch conflict
vertraagt antwoorden.
Nieuws in 't kort.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE AD VERTE NTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Alkmaar, 9 September.
Maandenlang is Degrelle, geholpen door
enkele bladen, bezig geweest met een cam
pagne tegen de Nationale Bank van België
en tegen den minister-president Van Zee
land. In zooverre heeft Degrelle succes ge
had, dat het parlement in een buitengewo
ne zitting bijeengekomen is.
Van deze zitting hebben we reeds eenige
bijzonderheden medegedeeld, zoodat men
verschillende keeren de beschouwingen van
onzen Brusselschen correspondent, die dit
onderwerp zeer uitvoerig heeft behandeld,
heeft kunnen lezen.
Zonneklaar bewees v. Zeeland, dat hy
nooit tezelfdertijd de wedde van minister en
van vice-gouverneur der Nationale Bank
had gecumuleerd, zooals de Rexisten be
weerden.
In 1934 had hij, na zijn ontslag als lid van
het kabinet de Broqueville, een bedrag van
330.000 frs. ontvangen, doch dit was zijn
aandeel in het gemeenschappelijk fonds der
Bank, waarop hij recht had, evenals de
andere hoofdambtenaren. Verder betoogde
hy dat hy, indien hy buiten de politiek was
gebleven, als vice-gouverneur op dit oogen-
blik een bedrag van een millioen 700.000
francs meer zou hebben ontvangen dan hy
thans ontving.
Het gaat hier niet om een strijd voor
ideëen, aldus Van Zeeland, doch om her
haalde ondergrondsche aanvallen, waarbij
men elkander halve waarheden in het oor
fluistert, die erger zy'n dan leugens.
De reünisten zijn er allen in geslaagd bij
sommigen den zin voor het wettig gezag te
verzwakken, den eerbied, verschuldigd aan
hen, die het gezag vertegenwoordigen, te
verminderen, noodzakelijke instellingen in
gevaar brengen, kortom, te verdelgen om
het genoegen van het vernietigen.
Van Zeeland besloot:
In de ongeveer dertig maanden, dat ik aan
het roer sta, heb ik achtereenvolgens nage
noeg al de moeilijkheden gekend, die een
regeeringshoofd op zijn weg kan zien op
rijzen: monetaire moeilijkheden, economi
sche moeilijkheden, maatschappelijke moei
lijkheden, politieke moeilijkheden en per
soonlijke moeilijkheden. Ik heb evenwel
den stryd aanvaard; de moeilijkheden zul
len me niet beletten hem voort te zetten.
Wanneer de medewerking, welke sedert
jaren tusschen u en mij heeft bestaan, zal
eindigen, hoop ik niet enkel uw achting,
maar eveneens uw sympathie mee te nemen.
Van Zeeland heeft zich op fraaie wijze
verdedigd en het spreekt boekdeelen, dat
de rexist Legros, die bij de debatten het
woord voerde, met geen enkel woord
poogde, om de argumentatie van den pre
mier te weerleggen. Moeten we daaruit op
maken, dat het Degrelle c.s. slechts te doen
is geweest om een politieke rel en dat deze
heeren het met de zuivere waarheid niet al
te nauw hebben genomen?
Dan moeten we nog even de aandacht
vragen voor het nat.-soc. congres te Neuren
berg, dat eergisteren is aangevangen met
een proclamatie van Hitier.
Het is de bedoeling van den leider van het
huidige Duitschland, om voor de poorten
van Neurenberg een nieuwe stad te bou
wen: de stad der rykspartij dagen. Daar zul
len volgens de ideëen van den regeerings-
chef imposante bouwwerken, een enorme
congreshal, tentoonstellingszalen, een ont
zaglijk stadion en een uitgestrekt parade-
veld ontstaan. Met de uitvoering der plan
nen is men reeds begonnen. De nieuwe stad
zal in 1943, dus tien jaar nadat de nationaal-
socialisten de macht in Duitschland over
namen en twintig jaar nadat hun eerste
poging, om de staatsleiding te veroveren
mislukte, gereed moeten zijn, een „stad der
toekomst".
Intusschen heeft Hitler's proclamatie geen
enkele verrassing gebracht. Zij was kort en
opmerkelijk rustig van toon. Er was deze
keer geen sprake van felle aanvallen op het
communisme, de burgeroorlog in Spanje
werd slechts met een enkel woord aange
stipt en zeer merkwaardig over den
kerkstrijd in Duitschland werd het stil
zwijgen bewaard.
Overigens aldus de proclamatie be
staat er op economisch gebied slechts één
vraagstuk, dat ons sedert jaren veel zorg
geeft: de moeilijkheid onzer levensmidde
lenvoorziening. Het Duitsche gebied is
zonder koloniale aanvulling te klein om een
ongestoorde, veilige en duurzame voeding te
waarborgen. Het is een op den duur on
draaglijke gedachte van jaar tot jaar afhan
kelijk te zijn van het toeval van een goeden
of slechten oogst. De eisch, een tot het ryk
behoorend koloniaal bezit te hebben, vindt
daarom zijn motiveering in den economi-
schen nood, en de houding der andere
mogendheden ten aanzien van dezen eisch
•Is eenvoudig onbegrijpelijk. In een tijd,
Waarin men den mond vol heeft van mo-
reele frasen, zou het passen ook met dit
feit, rekening te houden,
I
Zooals dat in oorlogstijd gebruike
lijk is, spreken de berichten der
strijdende partijen elkaar voortdurend
tegen. De Japanners melden dat de
lang gewenschte verbinding tusschen
hun troepen ten Noorden van Sjang
hai en die bij Woesoeng thans tot stand
is gekomen. De Chineezen deelen
daarentegen mede dat hun strijd
krachten! zich overal in hun stellingen
hebben wet^fl te handhaven. Gisteren
hadden de Japanners reeds gezegd, dat
de vereeniging van hun strijdkrachten
nog slechts een kwestie van enkele
uren was. Enkele uren kunnen in een
oorlog echter wel eens meer tijd in
beslag nemen dan in normale omstan»-
digheden. Generaal Franco kondigde
in het najaar van 1936 bijvoorbeeld
aan, dat de bezetting van Madrid nog
maar een kwestie van enkele uren
was.
Het feit, dat de Japanners het noodig
achten nog eens afzonderlijk te vermelden
dat zij de renbaan, gelegen tusschen
Woesoeng en Sjanghai veroverd hebben,
wijst er op dat zij het geheele gebied tus
schen die plaatsen nog lang niet beheer-
schen. In dat geval zou immers deze ver
overing nauwelijks vermeldenswaard zijra.
Men kan wel als zeker aannemen, dat
de Japanners gedurende de laatste dagen
eenigen voortgang hebben gemaakt. Bij
hun opmarsch zijn zij gesteund door hun
luchtvloot en volgens de laatste berichten
worden er in dit gebied nu ook tanks ge
bruikt. Het valt te betwijfelen of Japan
van dit wapen in deze laag gelegen landen
die door tallooze grachten doorsneden
worden, veel voordeel zal hebben.
Japan zal, wanneer de versterkingen
waarop men nog zegt te wachten., aange
komen zijn, over 80.000 man beschikken.
Naar Havas verneemt, acht men dit aantal
genoeg om het groote offensief tegen
Sjanghai te beginnen. Het aantal Chinee
zen dat zij tegenover zich vinden bedraagt
150.000 en bovendien beschikt China nog
over belangrijke reserve-troepen die snel
ler naar het gevechtsterrein te vervoeren
zijn dan nieuwe hulptroepen uit Japan.
Het feit alleen al dat de strijd om Sjanghai
zoo lang duurt, is Japan, ongunstig. Bom
bardementen zoo dicht in de buurt van
internationale concessies leveren voort
durend gevaar voor incidenten en, al moge
een krachtig optreden van Amerika en
Engeland in het Oosten op het oogenblik
niet waarschiinliik lijken, Japa-.. krijgt
door de bedreiging van leven en goed der
vreemdelingen de publieke opinie van
bijna de geheele wereld tegen zich, een
omstandigheid die op den duur een actie
tegen Japan toch in elk geval zal verge
makkelijken.
De Chineesche luchtmacht heeft gisteren
Honkjoe, de Japansche wijk van Sjanghai
aangevallen en nog eens weer getracht het
Japansche vlaggeschip te raken. De Ja
panners wisten een der toestellen neer te
schieten en melden dat er geen schade aan
hun stellingen of schepen is aangericht.
Van Japansche zijde wordt uit Hongkong
gemeld, dat de Chineesche bevelhebber
van het Kanton - leger aan de militaire
autoriteiten te Pakhoi en op het eiland
Hainan bevel heeft gegeven bininen vier
en twintig uur strijdklaar te zijn, daar er
Japansche oorlogsschepen in de omgeving
van het eiland Hainan waren gesignaleerd.
Te Pakhoi, aan de golf van Annam, be
vindt zich een troepenmacht van meer dan
30.000 man.
Muiterij der Mandsjoekwo-troepen?
Het Chineesche agentschap Central
News deelt mede, dat ondanks de strenge
censuur, door de Japanneezen ingesteld,
er berichten binnen komen van muiterij
onder de Mansjoekwo troepen in Jehol en
Moekden. Den lsten September kwamen
de soldaten van twee regimenten van het
Sjanghaipin-leger in Jehol in opstand en
doodden hun Japansche officieren. Dien
zelfden dag kwamen nog twee regimenten
in opstand, terwijl den derden September
te Takoesjan een refiment muitte. De op
standelingen hebben niet ver van Moekden
de spoorlijn Szepingkai-Taonan bescha
digd en het verkeer gedurende drie dagen
onderbroken. Dagelijks komen nog berich
ten binnen over moordaanslagen door sol
daten op Japansche officieren, beschadi
ging van verbindingsmiddelen desertie en
brandstichtingen.
De gevolgen van den oorlog.
De strijd die thans in China gaande is
brengt groote veranderingen in het econo
mische leven met zich mede. De Japansche
blokkade maakt de vaart voQr tallooze
Chineesche jonken onmogelijk. Voorts
kunnen 700 stoomschepen met een totale
tonnage van 180.000 ton op het oogenblik
niet uitvaren. Millioenen visschers en
25.000 zeelieden zijn zonder broodwinning
gekomen.
De Japansche scheepswerven hebben
de contracetn met de Russische regeering
betreffende den bouw van zeventien sche
pen met een totale tonnage van 18000 ton
voor rekening van Sovjet-Rusland gean
nuleerd.
Men loopt hierdoor vooruit op het van
kracht worden van de nieuwe wet op de
scheepscontrole, die de regeering machtigt
den bouw of de levering van schepen voor
het buitenland op te schorten.
Voor velen is het uitbreken der vijan
delijkheden oorzaak van een onverwachte
evacuatie, waardoor met moeite verkregen
bezittingen en handelsrelaties verloren
cfreigen te gaan.
De Amerikaansche consul te Foetsjau
heeft volgens opdracht van Washington
het consulaat gesloten. Hij trekt zich met
de Amerikaansche burgers naar Hongkong
terug.
De Japansche consul heeft verklaard,
dat de geheele Japansche bevolking voor
eind September uit Hongkong geëvacueerd
zal worden. Er wonen te Hongkong nog
ongeveer duizend Japansche onderdanen.
Nantau gebombardeerd.
Drie Japansche watervliegtuigen hebben
Nantau gebombardeerd, terwijl drie andere
toestellen vlugschriften boven Sjanghai
hebben uitgeworpen, waarin de politiek
der regeering van Nanking wordt gelaakt
en beweerd wordt, dat de „eenige wensch
van het Japansche leger is het geluk van
de Chineesche bevolking te verzekeren."
Op 27 Augustus werd door de Japansche
regeering een blokkade aan de Chineesche
kust afgekondigd. Dit betrof een kustge-
deelte vanaf de Biasbaai (even voor
Hongkong) tot aan het eiland Tsoengning
(eiland boven Sjanghai). Deze blokkade
linie bleek volgens Japan niet afdoende te
zijn en om het Chineesch conflict sneller
te kunnen oplossen werd vanaf 5 Septem
ber besloten de blokkadelinie te verlengen
zoodat thans de geheele Chineesche kust
wordt bedreigd.
Deze nieuwe Japansche druk heeft in
diplomatieke kringen en internationale
handelskringen veel stof doen opwaaien.
Het internationaal zeerecht schrijft immers
een geldige blokkade voor indien de mo
gendheden officieel van een oorlogsver
klaring van een der beide partijen zijn
ingelicht.
China ondervindt enorm veel schade
van de inkomsten van zijn invoerrechten,
welke hét nu gedeeltelijk derven moet,
vooral daar Amerika en Europa veel in
China invoeren. Uit deze Japansche
dwangpositie zouden zelfs Amerika en
Engeland besluiten sancties toe te passen
tegen Japan in den vorm van een weder-
këerige blokkade.
Japan heeft in de blokkadelinie in de
Chineesche kust, 3 openingen gespaard
(op de kaart aangegeven met 1, 2, en 3).
Hiaat 1 bleef open voor Tsingtau: Japan
wenschte vreedzame betrekkingen met dit
gebied te onderhouden, omdat zich in
Tsingtau een sterke Japansche volksko
lonie bevond en het gebied zelf sterk on
der Japanschen invloed stond.
Door deze geste van niet blokkeeren
hoopte Japan dezen invloed te kunnen be
houden.
De hiaten 2 en 3 gelden voor pachtgebie-
den en bezitingen van derde mogendheden;
deze hebben een vrije doorvaart naar deze
gebieden.
De Japansche vlootautoriteiten zullen
nu aUe koopvaardijschepen aanhouden die
zich in de Chineesche verboden zóne be
vinden. Of het buitenland zich zal ont-
hcuden van levering van wapens zal de
vra' i zijn.
De belemmering die de Chineesche bin-
nenhandelshavens zoowel als de zeehavens
ondervinden, toonen thans reeds den te
rugslag op den handel; deze wordt vrij
wel lamgelegd.
Op de kaart ziet men de voornaamste
havens met de drie nevenkaartjes, welke
de hiaten of openingen nader toelichten.
In de bijeenkomst van het Britsche kabi
net is heden de laatste hand gelegd aan de
opstelling der voorstellen, welke aan de
Middellandsche Zee-conferentie zullen wor
den voorgelegd. Naar Reuter verneemt zou
de Britsche regeering vast besloten zijn om,
ongeacht het aantal deelnemers aan de con
ferentie te Nyon, deze bijeen te laten ko
men en haar de voorstellen te laten bespre
ken.
Er zijn aanwijzingen, aldus meldt Reuter
nog, dat in het antwoord van Duitschland,
en wellicht ook in dat van Italië, verklaard
zal worden dat de kwestie der zeerooverij
aan de niet-inmengingscommissie dient te
worden voorgelegd. Indien deze houding
gelijk staat met een weigering om de con
ferentie te Nyon by te wonen, is het
hoogst onwaarschijnlijk dat Engeland zijn
besluit, de conferentie bijeen te laten ko
men, zou wijzigen. Engeland en Frankrijk
zijn ervan overtuigd dat de zeerooverij een
kwestie is, die geheel onafhankelijk staat
van de niet-inmenging, en dat het verspil
ling van tijd zou zijn de twee kwesties
dooreen te halen.
Indien Italië en Duitschland besluiten de
conferentie niet bij te wonen, zou dit geen
aanleiding zijn haar niet te houden.
Het doel van Engeland pp de conferentie
zal zyn zooveel mogelijk de besprekingen
te beperken tot het werkelijke probleem
der veiligheid in de Middellandsche Zee.
De beschuldigingen van Sowjet-Rusland
aan het adres van Italië worden in Britsche
en Fransche kringen te Londen beschouwd
als een diplomatieke kwestie, die recht
streeks geregeld moet worden tusschen
Jtalie en Rusland en die bijgevolg niet be
koort op de conferentie, welke zich zuiver
moet bezig houden met de practische maat
regelen, die noodzakelijk zijn om de zee-
schuimerij te doen ophouden.
Zes landen: Turkije, Roemenië, Bulgarije,
Griekenland, Egypte en Rusland hebben de
Britsch-Fransche uitnoodiging reeds aan
vaard, en een gunstig antwoord van Joego
slavië wordt spoedig verwacht.
Alvorens zijn officieel antwoord te geven
zal het de leden der Balkan-Entente en
Kleine Entente raadplegen.
Britsche kringen zijn van oordeel, dat de
tekst, waarmede Rusland zijn aanvaarding
der uitnoodiging te kennen geeft, geen
voorwaarden behelst, maar veeleer een uit
eenzetting geeft van een reeks overwegin
gen, waarin het Russische standpunt ver
klaard wordt. De tekst van het Russische
antwoord houdt in, dat het besluit van Rus
land een delegatie naar de conferentie te
Nyon te zenden categorisch is.
In Duitsche kringen, welke de politieke
persoonlijkheden, die thans te Neurenberg
vertoeven, zeer na staan, gelooft men, dat
het Duitsche antwoord op de uitnoodiging
Donderdagmiddag bekend zal zijn. Zonder
een weigering in te houden, zou het belang
rijke reserves maken en inzonderheid te
rugkomen op het incident met de „Leipzig".
Verklaard wordt dat de tekst van het
antwoord ongetwijfeld nog niet definitief
is vastgesteld. Men wijst er op dat noch
Duitschland noch Italië ontkennen dat „de
toestand, die door de Sowjets in de Mid
dellandsche Zee is geschapen", het wen-
schelijk maakt besprekingen te voeren over
de maatregelen, die genomen moeten wor
den om den normalen toestand te doen te-
rugkeeren. Men voegt er echter in offi
cieuze kringen aan toe dat „de ongehoorde
uitdaging, welke de nieuwe Sowjet-nota
vormt", moeilijkheden heeft doen ontstaan,
die een grondige bestudeering van den toe
stand noodig maken.
In gezaghebbende kringen te Rome wordt
verklaard dat het antwoord van Italië Don
derdagochtend op zijn laatst overhandigd
zal worden.
Men voegt hieraan toe dat het overleg
tusschen Rome en Berlijn geëindigd is en
dat overeenstemming is bereikt over de
gemeenschappelijke algemeene richtlijnen
voor het tweevoudige antwoord.
De conferentie zal Vrijdagmiddag te 16.30
worden geopend. Men had haar openbaar
willen doen zijn, doch dit stuit op moeilijk
heden van materieelen aard. Het is zeker
dat aan Eden het voorzitterschap zal wor
den aangeboden.
De Fransche delegatie ter conferentie zal
bestaan uit den minister van buitenland-
sche zaken, Delbos, leider; admiraal Dar-
lan, chef van den maritiemen staf; admiraal
Gaudfroy, souschef van den staf en een
aantal hooge ambtenaren en rechtsgeleerde
adviseurs van het ministerie van buiten-
landsche zaken.
Admiraal Chatfield, Eerste Zeelord, en
andere marine-experts, alsmede Vansittart,
onder-secretaris van buitenlandsche zaken,
zullen Donderdag uit Londen vertrekken.
De zuiveringsactie in Rusland. - Behal
ve Ljoebimof, den commissaris van de lichte
industrie, heeft het Centraal uitvoerend
comité in Rusland de onder-commissarissen
van deze industrie, Mychkof en Jeremin,
van hun ambt ontheven. Het commissariaat
van de lichte industrie was aanzienlijk ten
achter bij het productieplan voor het eerste
halfjaar. Thans is het hooge personeel, dat
de leiding heef: over de Sovjet-Russische
industrie, vrijwel i heel vernieuwd. De be
weging tot verjonging van het kader duurt
nog steeds voort. Van de zeventien volks
commissarissen, die in het diplomatieke
jaarboek van 1936 voorkomen, zijn er nog
slechts acht in functie.
Opstandige beweging onderdrukt. -
Volgens uit Paraguay ontvangen berichten
zouden de troepen van president Payva den
opstand, die Dinsdag te Asuncion is uitge
broken, onderdrukt hebben, en den toe
stand opnieuw meester zijn. Uit Asuncion
wordt nader gemeld, dat loyale troepen de
prefectuur van politie bezet hebben en de
oudstryders, die zich hiervan meester had
den gemaakt, ontwapenen.
Bloedige botsingen in Britsch-Indië. -
Uit Simla wordt gemeld, dat het in de Indi
sche Noordwest-provincie opnieuw tot bloe
dige gevechten is gekomen tusschen insur-
genten en Britsche grenspolitie.
Nadat de opstandelingen Maandag het
plaatsje Sjaudwhan hadden overvallen en
geplunderd, werden zy Woensdag op hun
beurt aangevallen door twee bommenwer
pers der politie. Aan Britsche zyde vielen
drie dooden.
