DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Het luchtbombardement op Nanking. Vrijdag 24 September 1937 139e Jaargang De algemeene toestand. ÏSrdfïS ÏTmuj^W Commentaren in de buitenlandsche bladen. NANKING EEN SLACHTHUIS Vlootaanbouw in Duitschland. „Bastaard"-krui8ers. Van Zeeland moet blijven. COURANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN: Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. Nd. 225 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. Alkmaar, 24 September. Nog één dag en Duitschland zal zijn groo- ten gast, Mussolini, ontvangen. Wij hebben gisteren al verteld, hoe de duce in Berlijn zal worden verwelkomd en hoe daar offi cieel nationale feesten zullen worden 6®or" ganiseerd. Dat is echter slechts een deel van het lijvige programma. Want eerst is München aan de beurt. Munchen speelt een bijzondere rol, want het zal den duce ont- vangen in diens hoedanigheid van «s^hter van het fascisme" en het zal den Fuh"r toejuichen als den „stichter van het natio- naal-socialisme" Wanneer de duce Zaterdagavond de Duit- sche grens passeert, zullen op alle stations tusschen de grens en München formaties staan opgesteld van partij tot schooljeugd. Te München zal Mussolini de fronten van de eere-compagnieën inspecteeren, daarna gaat hij met Hitier naar het Prinz Karl- paleis, waar de Beiersche minister-president Siebert den duce welkom zal heeten. Van dit paleis uit zal Mussolini m gezelschap van Rudolf Hess Hitier een officieel bezoek brengen in zijn privé-woning. Daarna gaat Mussolini naar den eeTetempel, waar hu door Hitier zal worden ontvangen. Hierop sluit een bezoek aan het bruine huis aan waar de schepper van het fascisme, aldus mededeelingm op een persconferentie gisteravond, de dooden van de nationaal- socialistische beweging zal eeren. Hie™P volgt een bezoek aan het bruine huis en dan zal Adolf Hitier den duce de leiders van de partij voorstellen in het huis van den Führer Als Mussolini na nog het voorbij- marcheeren van alle partijformaties te heb ben aanschouwd, in het Prinz Ka p zal zijn teruggekeerd, komt Hitier hem een bezoek brengen. Beiden zullen zich da"naar het huis van de Duitsche kunst begeven, waar 'Hitier zijn gast de tentoonstelling za laten zien Met een ontvangst in de eereha van heihuis van de Duitsche kunst wordt de dag besloten. Men ziet, het is geen kleinigheid en kunnen gerust aannemen, dat het 8eh®e"? programma met Duitsche nauwkeurigheid zal worden uitgevoerd. Voordat Mussolini echter Duitschland zal bezweken zal hij door Oostenrijk moeten bezoeKe brück komt nu echter het Et dat daar groote opwinding heerscht T«dat de -Pla^van Mussolini's i Vor bii zonder groot aantal politie rel8nten enz'is van Weenen naar Innsbruck b^derke^hpla^eT gemaakt houden den juisten j™d onmiddel- heim, zoodat niemand behalve de on i lijke omgevmg van Mussoli is weg autoriteiten daarvan op van Ef ï- fjT «iwoo.diijkhe.d „schqntremen De autoriteiten, aldus van de OostennjKscn ,g zeer de medewerker van d t' Mussolini «t00t' men hem n» moet reizen door Tir in Oosten- niet bijzonder graag mag' k toestanden rijksch Tiro! «j» to V**^„tronwberen. SA- de poUtte te melden. he is Ook aan de fransen daaI men niet heelemaal genas'men, om even- heeft men maatreg "tl-fascisti'sche agita- tueele aanslagen en - streng tie tegen te gaan. Er Duiteche zijde toezicht uitgeoefend aan de D inde te van de Shlar.d voorkomen, dat an ie staat onder om na te gaaf' Reitfr veronderstelt, dat lectuur bevattem Reu zijde in het deze ^aatrTzakelijk worden geacht, om- bij zonder ncodzahew Italiaansche anti dat ongeveer van de Moezel fascisten m het dep verluidt> dat agenten woonachtig zun- it Duitschland van den geheim»l Jenrtu»^ luïa^i^^'uw^urig^ade te slaamn^6^®^ httTu«apievan "rSüKSSTS; dT vtisopzien- ^^JtegSur^i Maar' in le in. Op hetzelfde oogenblik, dat het be richt verspreid wordt, dat de Britsche regeering het incident, dat bijna den ambassadeur in China het leven gekost heeft, gesloten heeft verklaard, wekt het bombardement van Nanking nieuwe verontwaardiging in de Engelsche bla den. De Times spreekt niet alleen van verontwaardiging, maar van afschuw en krankzinnige barbaarschheid. Andere bladen publiceeren tot steun van hun hoofdartikelen heele bladzijden met foto's van de uitwerking van de Japan- sche bombardementen op vrouwen en kinderen. De Times wijdt een uitvoerig hoofdartikel aan het Japansche antwoord op het Engel sche protest nopens de verwonding van Hu- gessen. Het blad erkent, dat dit antwoord op zichzelf bevredigend kan worden geacht, maar het is merkwaardig in tegenstelling met de manier, waarop de Japanners, die verklaren alles te doen om een bombarde ment zonder aanzien van combattanten o non-combattanten te vermijden, te Nanking en Kanton te werk gaan. De Engelsche open bare meening, schrijft de Times, komt hier tegen in opstand. Het blad vraagt zich af, welk doel den Ja panners voor oogen staat. Ten aanzien van de gunstigste veronderstelling voor de Ja panners schrijft het blad: Het is mogelijk dat de vreesaanjaging uit de lucht resultaa heeft. Maar daarna? Zal een nieuw Chi- neesch geslacht degenen eerbiedigen, die hun steden tot puinhoopen hebben ge maakt?" Er is echter ook een andere ver onderstelling denkbaar, n.1. dat de Japan ners zelfs niet deze tijdelijke overwinning behalen. „Tot dusver hebben de Chineezen geenerlei teeken van ineenstorting gegeven. Er is een groot verschil tusschen de huidige soldaten, die ondanks een betrekkelijk slech te bewapening een hardnekkig verzet bie den tegen de welgewapende Japanners, en de recruten, die vier jaar geleden in ae grootste wanorde vochten in Jehol. Het be richt, dat de communisten uit het Noorden hun legers ter versterking van die van Nan king hebben gezonden, bewijst, dat de Ja pansche militairisten in drie maanden tijds meer gedaan hebben voor de eenheid van China dan de Sovjet in vijftien jaar om er hun leer te vestigen". Voorziende, dat een oorlog onder deze voorwaarden niet met een snelle overwin ning kan eindigen, besluit de Times met te schrijven: „De dag zou kunnen aanbreken, dat de neutrale naties, wier belangen ver schrikkelijk te lijden hebben, hun bemidde lenden invloed zouden kunnen laten gelden Andere conservatieve bladen zyn minder hard dan de Times, maar zij geven niette min weinig sympathieke verslagen over de militaire methoden van Japanners. Het arbeidersblad Daily Herald geeft in een reeks foto's een denkbeeld van de aan zienlijke pogingen, die China de laatste ja ren op elk gebied heeft ondernomen om het land de weldaden van de Westersche bescha ving deelachtig te doen geworden. De laat ste foto toont een vrouwelijk slachtoffer van den Japanschen inval, met het onderschrift: Gedood als belooning voor hun tienjarige krachtsinspanning voor de stichting van een beter China". De voorlaatste foto draagt tot onderschrift: „Geen huis, zelfs geen zieken huis ontsnapte aan de onmeedoogende ^ver woesting van de oprukkende invallers Van de Fransche bladen schrijft de Petit Parisien: „Deze bombardementen zijn, naar het schijnt, zuiver müitaire operaties, even eewoon als onvermijdelijk in tijden van oor- loe of halven oorlog. Het is er inderdaad om te doen de burgerbevolking te demoralisee- n. om dit gelukkige resultaat te bereiken, is het immers niet meer dan natuurlijk, dat men kinderen in de wieg uiteenrijt, onschul dige gezinnen vernietigt, dood zaait op zie kenhuizen en scholen. Den veroveraars van den huidigen dag spijt het, maar voor de eer en het succes van hun wapen is het volstrekt onvermijdelijk, dat zij voortgaan „de burger bevolking te demoraliseeren Ook kritiek in Amerika. De „New York Herald Tribune" schrijft met een zinspeling op de Japansche lucht aanvallen in China, dat deze daden een on- uitwischbare vlek werpen op den Japanschen eisch een plaats onder de beschaafde naties te verkrijgen. De „New York Times" zegt, dat de Japan sche politiek in China wel verre van de anti- Japansche activiteit te vernietigen, gerecht vaardigden haat doet opkomen, welke er toe bestemd is iederè Japansche verovering te overleven. Iedere bom, welke op Kanton of Nanking valt, verwoest een weinig van hetgeen is overgebleven van de vriendschap en de be wondering in de w^estersche wereld voor de tegenwoordige leidbrs van Japan. Het bombardement van Kanton. We hebben reeds gemeld van de bombar dementen op Kanton, die gisteren gebeurd zijn. De correspondent van Reuter, die de ver woeste wijken van Kanton heeft bezocht, zegt, dat heele straten in de armenwijken letterlijk uiteengescheurd zijn door de ont ploffing van de bommen. De lijken liggen op sommige plaatsen zoo dicht als vliegen op een vliegenvanger in den zomer. Mensche- lijke ledematen en verminkte lichamen lig gen in de grootste wanorde door elkaar. De correspondent ontmoette een menigte vrou wen, die de puinhoopen doorzochten naar verdweneri familieleden, terwijl anderen ge heel ontdaan en verwezen rondloopen. Ver scheidene achterlijke inwoners zijn door de verschrikkingen van gisteren en vandaag geheel van zinnen geraakt. Sommige tooneelen tarten elke beschrij ving. Het is alsof er een reusachtig, spook achtig slachthuis is geschapen. Gaten van 50 meter breedte zijn geslagen in de rijen der huizen en uiteengescheurde menschelijke overblijfselen steken uit het puin. Een Chi- neensche, gedood terwijl zij zat voor haar voordeur, zit daar nog altijd recht overeind en rustig in den dood. Een eindje verder heft een Chinees met een verbeten gezicht een stuk mat óp en toont den correspondent de verminkte over blijfselen van wat eens een menschelijk we zen is geweest en zegt eenvoudig: „Dat is mijn vrouw". Honderden kinderen, dolzinnig van smart en angst, zwerven door de straten om te zoe ken naar hun ouders. Hun jammerlijke kre ten vermengen zich met het geweeklaag van de ongelukkige ouders over het verlies van hun kinderen. Een kinderschool bij Toengsjan is totaal vernield, maar gelukkig was het juist een vrij uur, zoodat er maar enkele kinderen waren. In den omtrek van de school zijn echter tweehonderd Chineezen omgekomen. De correspondent schat het aantal dooden en gewonden op duizenden, maar er zullen dagen en misschien wel weken heen moeten gaan, voordat de juiste cijfers kunnen wor den opgegeven. Het aantal slachtoffers van den aanval van vandaag alleen al gaat ver het aantal gedooden te Nanking en zelfs dat van den bloedigen Zaterdag te Sjanghai te boven. Vreemdelingen, komende uit Sjamien, de wijk, die betrekkelijk rustig is gebleven, staan stom van ontzetting bij het aanschou wen van de afschuwelijke bloedige toonee len in de Chineesche stad. Men vraagt zich met verbazing af, wat de Japansche doeleinden zijn geweest, dacr geen regeeringsgebouw of militaire inrich ting is bestookt. Bij de aanvallen van giste ren kreeg men nog den indruk, dat de spoor weg van Kanton naar Hankau het voor naamste doeleinde was. Paoting gevallen? De Japansche troepen doen thans aanval len op wat sedert het uitbreken van de vijandelijkheden als de groote verdedigings linie der Chineezen in het Noorden wordt beschouwd: de sterkten van Paoting aan de spoorljjn Peiping-Hankau en Tsjangtsjau aan de lijn Tientsin-Poekau. Volgens een Ja- pansch bericht hebben de Japansche troepen gisteren de versterkte stad van Paoting van drie zijden aangevallen. De voorhoede rukte reeds op tegen de wallen, die door het gres van het Chineesche leger reeds verlaten schjjnen te zijn. De Japansche troepen wer den door franctireurs met geschut- en ma chinegeweervuur ontvangen. Op de wegen en stations ten zuiden van de stad wemelt het van Chineesche soldaten, die naar het Zuidwesten terugtrekken. Volgens een ander Japansch bericht heb ben de Japanners gisterenmiddag de Noorde lijke poort van de versterkte stad aangeval len. Ook uit het Westen moet men de stad naderen. Het Chineesche garnizoen verde digt zich sterk. Verder wordt uit Peiping de val van de stad Tasjeng, 12 K.M. ten westen van de lijn Tientsin-Poekau, gemeld. Daar door kunnen de Japansche troepen, die ten zuiden van Tientsin opereeren, oprukken evenwijdig aan de troepen ten Zuiden van Peiping. Twee Chineesche divisies trekken in Zuidwestelijke richting terug. De voor hoede der Japansche troepen heeft den aan val tegen de belangrijke versterkte stad van Tsjangtsjau geopend. Men merkt op, dat vol gens de Japansche berichten de Chineesche troepen terugtrekken, terwijl zij den strijd vermijden. Volgens Japansche kringen zijn zij gedemoraliseerd door de ononderbroken Japansche aanvallen. Men meent ook te heb ben opgemerkt, dat de Chineezen gebrek aan munitie beginnen te krijgen. Militaire deskundigen achten het overigens mogelijk, dat de Chineezen hier en daar een strategi schen terugtocht ondernemen. De vlakte van Zuid Hopei zou bezaaid zijn met stellingen waarvan de achterstad zou steunen op de oude bedding van de Gele rivier. Het zou de bedoeling van Tsjang Kai Sjek zijn, dat zyn troepen terugtrekken tot dit gebied, waar gedurende de afgeloopen twee jaar aanzien lijke versterkingen zyn aangelegd. Het Chineesche telegraafagentschap News meldt uit Taijoea, dat de Chineezen den vyand bij Tsjojoen, zestig kilometer ten westen van Tatoeng, ernstige verliezen heb ben toegebracht. Een detachement van ver scheidene honderden manschappen werd ver nietigd. Vijfhonderd man ongeregelde Mongoolsche troepen zouden in Tsjang-Peh in opstand gekomen zijn en een Japansch officier ge dood hebben. Verklaring van Tsjang Kai Sjek. Tsjang Kai Sjek heeft verklaard, dat de Japansche bombardementen op Nanking niet van invloed zullen zijn op de militaire situatie, doch, dat zy de Chineesche bevol king en de volken ter wereld in staat zullen stellen zich beter rekenschap te geven van het Japansche barbarisme. Maarschalk en mevrouw Tsjang Kai Sjek hebben uitdrukking gegeven aan hun dank baarheid jegens de buitenlandsche corres pondenten, die naar Nanking gekomen zijn om hen te interviewen ondanks de bombar dementen. Vooral zijn zy dankbaar voor de nauwkeurige berichten, welke in de wereld pers gepubliceerd zijn over den strijd van China tegen de Japansche agressie. Stappen der mogendheden te Tokio. De woordvoerder van het Japansch minis terie van buitenlandsche zaken heeft bevés- tigd, dat de Japansche regeering j.L Woens dag van de ambassade der Ver. Staten een protestnota heeft ontvangen naar aanleiding van het bombardement op Nanking. Hij voegde hieraan toe, dat de minister thans een antwoord voorbereidt, dat waar schijnlijk deze week aan de regeering der Ver. Staten zal worden overhandigd. De woordvoerder verklaarde voorts, dat de ambassade van het Duitsche rijk even eens „zekeren stap" heeft gedaan op 22 Sep tember. Frankrijk, Italië en Sovjet-Rusland hebben niet te Tokio stappen laten ondernemen, doch wel op 21 September te Sjanghai. Het voornaamste doel van al deze stappen was schadeloosstelling te eischen voor door het bombardement aangerichte schade. Tenzy voor het begin van het volgende jaar nog met den aanbouw van nieuwe oor lógsschepen wordt begonnen, is het waar schijnlijk, dat uit de marine-lijst, welke de Duitsche regeering aan het eind van het jaar weer zal publiceeren, zal blijken, dat, sedert de laatste ljjst eind 1936 werd gepu bliceerd, betrekkelijk weinig schepen op stapel zyn gezet. Volgens den „Times"-correspondent te Berlijn, is het waarschijnlijk, dat leger en luchtmacht den voorrang genieten bij de toewijzing van grondstoffen. Welker echter ook de redenen voor een en ander mogen zyn, de op het oogenblik beschikbare ge- gegevens wijzen er op, dat Duitschland in een gematigd tempo bouwt en minder ton nage op stapel zet dan het krachtens het Britsch-Duitsche vlootverdrag gerechtigd is te bouwen. De kiel is gelegd van twee schepen, welke met betrekking tot de indeeling der scheeps- types van het vlootverdrag van Londen van 1936 bastaards schijnen te zyn. Het betreft hier kruisers van 10.000 ton met een bewa pening van stukken van 15 cm. (Volgens het eerder genoemde vlootverdrag van Lon den zyn lichte kruisers (B-kruisers) niet grooter dan 8000 ton en niet bewapend met zwaardere kanonnen dan van 15 cm.; zware kruisers (A-kruisers) mogen niet grooter dan 10.000 ton zyn en niet bewapend met kanonnen zwaarder dan 20.3 cm. De hier boven bedoelde nieuwe Duitsche kruisers zouden dus, alleen gelet op hun bewapening, nog B-kruisers zyn; door hun tonnage vallen zy echter in de A-klasse. Red.) De ver schijning dezer kruisers op het Duitsche vlootprogram brengt de Duitsch-Britsche notawisseling in herinnering, volgens welke Duitschland gerechtigd is door „bouw" of door „overbrenging" de twee kruisers met 20.3 cm.-geschut te verkrijgen, waarop het wel recht heeft, maar welke het tot dusver nagelaten heeft te bouwen ten einde de in het vlootverdrag van Londen voorziene „bouwvacantie" voor kruisers met 20.3 cm. geschut niet te schaden. Duitschland ziet er dus weliswaar van af naast de drie in aan bouw zynde volwaardige zware kruisers nog twee van dat type te houwen, doch schept door den bouw van „bastaard"-krui- sers, welker 15 cm.-kanonnen eventueel ver vangen kunnen worden door stukken van 20.3 cm., de mogenlykheid in geval van nood toch over het aantal volwaardige zware kruiser te beschikken, waarop het krachtens het verdrag met Engeland recht heeft. De reeds genoemde drie in aanbouw zynde kruisers van 10.000 ton en met 20.3 cm.-geschut zijn, zooals bekend, in 1936 reeds op stapel gezet. Twee, de „Admiral Hipper" en de „Blücher" zijn reeds te water gelaten; de derde, die nog geen naam heeft gekregen en met „J" wordt aangeduid, staat nog op stapel. Van dit type zullen vooreerst geen schepen meer worden gebouwd. Zooals reeds eerder gemeld, is dit jaar de kiel gelegd voor een tweede slagschip van 35.000 ton. Het eerste, dat verleden jaar op stapel werd gezet, is nog niet te water gelaten. De twee nieuwe 26.000 ton-slag- schepen, de „Scharnhorst" en de „Gneise- nau", zijn nog geen van beide in dienst ge steld. Men meent, dat een dezer schepen eind van dit jaar zyn proefvaarten zal kun nen maken. Volgens een onlangs in de „Börsen-Zeitung" gepubliceerd artikel, waarvan ook wy melding hebben gemaakt, zal de Duitsche vloot in 1941, wanneer de limiet van 35 der Britsche vloot zou zijn bereikt, over vijf slagschepen beschikken. Een vijfde slagschip is evenwel nog niet op stapel gezet. Beide vliegtuigmoederschepen thans op stapel. In 1936 werd het vliegtuigmoederschip „B", een der twee geprojecteerde vliegtuig moederschepen van 19.500 ton, op stapel gezet. Naar vernomen wordt, is in den loop van dit jaar de kiel van het tweede gelegd. Het torpedobootjager-program is onver anderd. Wat de onderzeebooten betreft, zijn er dit jaar opnieuw vijftien op stapel gezet. (In verband met hetgeen volgt, zal het in de „Times" genoemde getal 14 waarschijn lijk onjuist zijn. Red.) Zeven zullen een waterverplaatsing van 517 ton hebben en de andere acht een tonnage van 740 ton, de grootste tonnage, welke Duitsche onderzee booten tot dusver hebben gekregen. (In het bovenbedoelde artikel van de „Börsen-Zeitung" werd de vlootsterkte tegen 1941 op vyf slagschepen, drie pantsersche pen („vestzak-slagschepen"), twee vlieg tuigmoederschepen, 14 kruisers, 40 torpedo- bootjagers en torpedobooten en 23.000 ton onderzeebooten gesteld.) De Algemeene Raad der Belgische Werkliedenpartij heeft besprekingen ge voerd met de socialistische ministers, na afloop waarvan een resolutie weed aange nomen, wa-rin de wenschelijkheid tot uiting gebracht wordt, dat het tegenwoor dige ministerie van Zeeland zijn taak voortzet en zijn geheele programma ver wezenlijkt. In het veronderstelde geval echter, dat de minister-president in verband met zijn gezondheidstoestand gedwongen zou zyn, af te treden, zou de partij eischen, dat een socialistbelast werd met de vorming van een regeering, die den in Maart 1935 be gonnen arbeid voor economische vernieu wing en nationaal herstel zou voortzetten. Ook liberalen willen van Zeeland gehandhaafd zien. Gistermorgen heeft Van Zeeland be sprekingen gevoerd met rechtsche per soonlijkheden en met de liberale minis ters. De liberalen drongen er op aan, dat van Zeeland aan het hoofd der regeering blijft. Naar een der liberale ministers ver klaarde, is van Zeeland niet tegen deze oplossing, doch moest hij nog besprekin gen voeren. Van Zeeland heeft gistermiddag opnieuw de socialistische ministers ontvangen, die hem op de hoogte brachten van het besluit van het bestuur der socialistische partij. Na afloop van het onderhoud verklaar de een der socialistische ministers: „Tot onze voldoening zal de regeering haar arbeid kunnen voortzetten." DE LANGSTE BRUG IN EUROPA De langste spoor- en verkeersbrug in Europa, de „Storströmsbrug", welke de eilanden Seeland en Falster verbindt, wordt Zondag 26 Sept. a.s., den verjaardag van koning Christiaan, plechtig geopend. De brug rust op 51 pijlers en is 3200 meter lang, de totale kosten bedragen 36.5 millioen kronen. Het gevaarte is in vier jaar tyds gebouwd. Aan materiaal is o.m. gebruikt 110.000 cub. meter beton en 30.000 ton staal. De koninklijke familie, de ministers, de buitenlandsche diplomaten en vele eere- gasten zullen de opening bijwonen. De koning en de minister van verkeerswezen zullen korte toespraken houden, waarna de officieele personen per auto over de brüg rijden om aan de overzijde ontvangen te worden door den directeur-generaal der Staatsspoorwegen. Hierna zal de in zuidelijke richting gaande sneltrein naar Gedser voor de eerste maal de „Storströmsbrug" passeeren.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1937 | | pagina 1