DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
De strijdende troepen zijn uitgeput.
No. 245 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK.
Dinsdag 19 Ociober 1937
139e Jaargang
De algemeene toestand.
Zware verliezen in Noord-Sjansi.
De strijd bij Sjanghai.
De strijd bij Sjanghai.
De conferentie der
negen mogendheden.
De incidenten te Toplitz Schoenau.
Open brief aan Benesj.
Vijfduizend Asturiërs
omsingeld?
De verdwijning van
generaal Miller.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
iflfe
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Alkmaar, 19 October.
„Het is nog mogelijk, dat Japan zich be
reid verklaart, deel te nemen aan de negen-
roogendheden-conferentie te Brussel".
Aldus luidt de meening, die geuit werd in
de onmiddellijke omgeving van Wellington
Koo den leider der Chineesche delegatie bij
de Volkenbondsvergadering en naar alle
waarschijnlijkheid ook bij de Zuidzee-con-
ferentie.
De indruk bij de West-Europeesche regee
ringen is, dat zich in het Japansche kabinet
twee stroomingen openbaren ten aanzien
van de deelneming aan de negen-mogend-
heden-conferentie, zoowel als ten aanzien
van den oorlog zelf: één gedeelte, dat meer
rechtstreeks betrokken is bij de vijandelijk
heden, wil het Chineesche leger definitief
verpletteren; het ander deel maakt zich on
gerust over den langen duur van het con
flict en over de gevolgen er van voor het
bedrijfsleven en den binnenlandschen toe
stand. Dit laatste deel wil, dat Japan naar
Brussel gaat in de hoop, er een voordeeligen
wapenstilstand te kunnen bereiken.
Zoo ziet men, dat indien de Japansche
regeering meer naar de vreedzame gezind
heid zou overhellen de Brusselsche con
ferentie een vredesconferentie zou kun
nen worden!
Hoewel de Chineesche diplomatie vast
houdt aan de bekende voorwaarden van
Tsjiang Kai-sjek is men te Parijs zoowel als
te Londen van oordeel, dat, indien men een
maal een staking der vijandelijkheden zou
kunnen bereiken, gemakkelijk een basis
voor overeenstemming zou kunnen worden
gevonden, dank zij de tusschenkomst der
mogendheden.
De Japansche regeering heeft, naar men
meent, nog geen officieele uitnoodiging ont
vangen, deel te nemen aan de te Brussel te
houden conferentie der onderteekenaren van
het verdrag der negen mogendheden.
De woordvoerder van het departement
van buitenlandsche zaken heeft verklaard,
dat Japan geen enkele officieele uitnoodi
ging heeft ontvangen voor de negen-mo-
gendheden-conferentie, maar hoopte er een
te zullen ontvangen. De Belgische regeering
heeft zich slechts op niet-officieele wijze tot
ons gewend, zoowel te Brussel als te
Tokio.
De Chineesche minister van buitenland
sche zaken heeft officieel de uitnoodiging
der Belgische regeering aanvaard, deel te
nemen aan de conferentie der negen mo
gendheden.
Een later bericht uit Tokio maakt het
thans echter vrij waarschijnlijk, dat Japan
zal weigeren deel te nemen aam de confe
rentie te BrusseL Volgens de Asahi Sjim-
boen is het optreden van Japan in China
uitsluitend gebaseerd op het recht van zelf
verdediging. In de tweede plaats wordt de
conferentie gehouden in naam op het ini
tiatief der onderteekenaren van het negen-
mogendhedenverdrag, maar in werkelijk
heid, omdat er een Volkenbondsresolutie te
dier zake is, en nu is het de constante poli
tiek van de Japansche regeering geweest om
niet met den Volkenbond in politieke zaken
samen te werken. In de derde plaats heeft
de Japansche regeering voortdurend bemid
deling van derden afgewimpeld, omdat een
eerlijke en billijke regeling van het incident
enkel verwacht kan worden van recht-
streeksche Chineesch-Japansche onderhan
delingen op den grondslag van erkenning
der uitzonderingspositie van Japan in Oost-
Azië.
In de vierde plaats is het weliswaar
schijnbaar de wensch om ter conferentie te
komen tot een openhartige gedachtenwis-
seling, maar in werkelijkheid is de con
ferentie onnoodig, omdat Japan in voortdu
rend overleg is geweest met de Britsche en
de Amerikaansche regeeringen en met de
regeeringen van de overige onderteeke
naars van het negen mogendhedenverdrag.
Bovendien is het uit de taal, die gevoerd
wordt zoowel door Engeland als door de
Ver. Staten, op te maken, dat deze landen
het vraagstuk van het Verre Oosten in hun
eigen voordeel trachten te doen regelen
door middel van deze conferentie, die
slechts oogenschijnlijk ten doel heeft een
oplossing te brengen van het geschil tus-
schen China en Japan.
Engeland heeft op de negen mogend-
heden-conferentie niet enkel een eigen ver
tegenwoordiging, doch zal met zes delegaties
komen, één voor Groot-Britannië en de an
dere voor Nieuw-Zeeland, Australië, Cana
da, Zuid-Afrika en Britsch-Indië. Vermoe
delijk worden ook Duitschland en de Sovjet-
regeering uitgenoodigd. In Belgische regee-
ringskringen acht men het waarschijnlijk,
dat Italië en Japan de uitnoodiging zullen
aannemen.
Van de negen-mogendhedjen-conferentie
naar de Japansche boycot-actie, 't is min
der dan een stap.
De algemeene raad der vakvereenigingen
te Londen heeft Zondag een verklaring ge
publiceerd, waarin wordt gezegd, dat van
de internationale secties der vakvereeni-
Na een bijna onafgebroken strijd van
vier dagen in het gebied rond Joeanping
ten Noorden van Tai JoeSn Foe in het
Noorden van de provincie Sjansi zijn
de Japansche en Chineesche troepen
beiden uitgeput. Beide partijen reorga-
niseeren hun stellingen en wachten op
versterking. Aan beide zijden zijn zware
verliezen geleden. Ongeveer dertig tot
veertigduizend Japansche soldaten, die
omsingeld zijn, hebben getracht door de
Chineesche linies heen te breken en de
Chineesche troepen, waarbij goed-
geoefende Nankingtroepen en afdeelin-
gen van het vroegere Chineesche roode
leger, hebben getracht de Japansche
eenheden te vernietigen voor verster
king aankwam.
De Chineezen verklaren tien stukken
veldgeschut, meer dan vijftig tanks, een
honderdtal lichte mitrailleurs en 800 ge
weren te hebben buitgemaakt. Zij geven
evenwel toe, dat ook hun eigen verliezen
zeer groot zijn geweest, aangezien zij de
Japansche troepen onder een hevig sper
vuur hebben aangevallen.
De blokkade van de Chineesche
kust.
In Japansche handelskringen vreest men,
dat de Europeesche en Amerikaansche goe
deren, welke anders naar China gingen en
nu tengevolge van de Japansche blokkade
van de Chineesche kust niet meer daarheen
kunnen worden vervoerd, in de landen ge
legen in het Westen van den Stillen Oceaan
en Indië tegen zeer lage prijzen zullen
worden aangeboden, en zoodoende de Ja
pansche goederen op deze markten zullen
verdringen.
Een apocrieve uitlating van den
Paus.
Te Times verneemt uit Tokio:
Een boodschap van den Paus, waarin,
zooals deze te Tokio geïnterpreteerd wordt,
de missies in het Verre Oosten aangespoord
worden met Japan in China samen te wer
ken „zoodra het bolsjewistische gevaar den
kop begint op te steken", is hier bijzonder
gunstig ontvangen. De Asahi schrijft dat
deze boodschap opweegt tegen de aanwezig
heid van den aartsbisschop van Canter-
bury op de protest-vergadering in de Albert
Hall Japansche katholieken zijn al begon
nen met bewijzen te geven van hun instem
ming met Japan's nationale politiek. Een
Japansche roomsch-katholieke bisschop is
naar Noord-China vertrokken om de troepen
te bezoeken, en in alle katholieke kerken in
Japan is een dienst gehouden in verband
gings- en arbeidersbeweging een eenparig
antwoord is ontvangen op het beroep ten
gunste van een bycot van Japansche waren.
Antwoorden op het beroep zijn ingekomen
van de vakvereenigings-organisaties in de
Vereenigde Staten, Canada, Nieuw Zeeland,
Australië, Mexico, België, Nederland, Frank
rijk, Zwitserland, de Scandinavische landen,
Tsjechoslowakije, Oostenrijk en Ierland.
Meer dan 10.000 personen hebben gister
middag deel genomen aan een door de La-
bourpartij op Trafalgar Square te Londen
belegde betooging. Zij hebben geprotesteerd
tegen de Japansche agressie in China. Twee
afgevaardigde der Labour-partij, W. H.
Green en Attlee, de leider der oppositie,
hebben het woord gevoerd, den boycot van
Japansche artikelen bepleit en het optreden
der Britsche regeering becritiseerd.
Attlee, de leider der arbeiderspartij, be
toogde, dat de arbeiders waakzaam moesten
zijn tegen de verbruting van de wereld, zoo
als die zich tegenwoordig oppenbaart. Men
aanschouwt thans een brutalen imperialis-
tischen aanval tegen een groote mogend
heid, voor weken aanval geen schijn van
reden bestaat. In de resolutie, die na de mee
ting werd aangenomen, werd van de Brit
sche regeering verlangd, den verkoop van
oorlogstuig en het leenen van geld aan Ja
pan door de Britsche onderdanen te verbie
den en samen te werken met de andere le
den van den Volkenbond en de Ver. Staten
om door oeconomische en financieele pres
sie een eind te maken aan den aanval der
Japanners op China. Ook werd gevraagd
dat de Britsche regeering naar China ge
neesmiddelen zou zenden en van het Brit
sche volk werd verlangd, dat het zijn af
keer van het Japansche barbarisme zou too-
nen door te weigeren Japansche goederen
te koopen. De betooging eindigde zonder
incidenten.
met de nationalistische beweging voor gees
telijke mibilisatie. De militaire mobilisatie,
welke twee weken lang stop gezet was, is
weer begonnen. In de afgeloopen dagen zijn
weer honderden reservisten in Tokio onder
de wapenen geroepen.
Aartsbisschop Chambon te Tokio heeft
meegedeeld, dat de katholieke missies van
Japan tot dusver nog niet de instructies uit
Rome hadden ontvangen, welke volgens de
beweringen in sommige bladen verstrekt
zouden zijn. De strekking dier inlichtingen
was echter in overeenstemming met de
zienswijze der roomsche missies in Japan,
wat betreft de bestrijding van het commu-
nismee en de weigering om zich aan te
sluiten by de propaganda tegen Engeland
en de Ver. Staten, doch niet in den vorm,
welke in de bewuste persberichten was ge
geven. De katholieke missies in Japan staan
op het oogenblik op zeer goeden voet met de
Japansche militaire autoriteiten en ze heb
ben aan den bisschop van Tokio, Tagoehi,
machtiging gegeven om zich naar Noord-
China te begeven, ten einde daar op te
treden als schakel tusschen de Chineesche
katholieke missies en de Japansche militaire
autoriteiten. De Japansche avondbladen van
gisteren zwijgen over de ontkenning van het
verzenden van instructies van het Vaticaan.
Volgens het Chineesche agentschap Cen
tral News hebben de Chineezen twee Ja
pansche vliegtuigen in Tsjapei neergehaald.
De Chineesche artillerie heeft vanmorgen
twee Japansche bataljons, die een aanval
deden in den sector van Pautsjing Road ge
decimeerd. Aldus een bericht van Chineesche
zijde.
Een Chineesch regiment vernietigd.
Volgens het Chineesche agentschap Cen
tral News is een regiment Chineesche troe
pen ten zuiden van de Woesoeng-kreek gis
teravond bij een Japanschen aanval door het
buitengewoon hevige Japansche bombarde
ment vernietigd. De Chineezen gingen
verscheidene malen in de loop van den
nacht tot den tegenaanval over. De ver
liezen aan beide kanten zijn zwaar. Dit is
een Japansch bericht.
Bij Ketsjiapailoe bij Sjanghai is een Ja
pansche divisie tot den aanval overgegaan.
De Chineezen boden hardnekkigen tegen
stand. Japansche vliegers hebben ten wes
ten van de internationale nederzetting
bommen geworpen. Zeventig menschen
zouden daarbij om het leven gekomen zijn.
Organisatie van het verzet in
Sjantoeng.
Berichten uit Noord-China melden, dat de
provinciale legers van Sjantoeng, die tot
nog toe niet aan den strijd hebben deelge
nomen, bjj het front geconcentreerd wor
den. Twee divisies zijn gelegerd te Tsing-
tsjao-koen, ten oosten van Tsi-nan-foe, en
een andere divisie is de Gele Rivier over
gestoken om zich in het Noorden op te
stellen. Het passagiersverkeer tusschen Pei-
ping en Kalgan is hersteld. De Chineesche
troepen die bij Te-tsjao werden verslagen,
schijnen nu defensieve stellingen op te
werpen bij Tai-jan.
De Japansche troepen rukken snel op
langs den Peiping-Hankao-spoorweg. Sjoen-
teh is zonder tegenstand ingenomen en de
Japansche troepen die in een gepantserden
trein oprukken, naderen Tse-tsjao aan de
grens van Honan. Men verwacht, dat de
Chineezen pas bij Tsjangteh, op een afstand
van 320 mijlen van Peiping, ernstigen tegen
stand zullen bieden.
Soetsjau negenmaal gebombardeerd.
De Jaapnsche luchtmacht heeft Soetsjau
gisteren negenmaal gebombardeerd. De
vliegers hadden het vooral op het station
gemunt.
Een Chineesche aanval.
Het Chineesche agentschap Central News
verneemt uit Tsinan, dat de Chineesche
troepen ten zuiden van Pingjoean een
tegenaanval op den spoorweg Tientsin
Poekau hebben gedaan en de Japanners
gedwongen hebben naar het Noorden terug
te trekken.
Deensch zendeling gered.
Zaterdagavond zyn twee Japansche
detachementen, welke optreden tegen de
bandieten in Mantsjoerije, er in geslaagd
den 71-jarigen Deenschen zendeling BoyiL
die op 1 September door Chineesche ban
dieten was ontvoerd te bevrijden,
Maristenbroeders in vrijheid gesteld.
Naar Havas uit Peiping meldt, zijn drie
Maristen-broeders, een Franschman, een
Spanjaard en een Duitscher, de laatsten,
die nog als gijzelaars werden vastgehouden
door bandieten in den omtrek van Peiping,
vrijgelaten. Zij zijn in goeden welstand aan
gekomen te Chalat, bij Peiping waar de
Maristen gevestigd zijn.
De volgende landen hebben de Belgische
regeering medegedeeld, dat zy aan de voor
gestelde conferentie confrentie der negen
mogendheden zullen deelnemen:
Frankrijk, Engeland, Vereenigde Staten,
Canada en China. Het is nog niet bekend,
in welk gebouw te Brussel de conferentie
zal worden gehouden.
Alvorens Woensdag a.s. naar Brussel te
vertrekken zal Norman Davis een onderhoud
hebben met Roosevelt op Hydepark.
De Sowjet-Russische ambassadeur, Troya-
novsky, die een bezoek aan de Sowjet Unie
heeft gebracht, verklaarde na zijn terug
komst, dat de Unie vermoeedlijk de uitnoo
diging om deel te nemen aan de negen
mogendhedenconferentie zou aannemen,
wanneer zij deze zou ontvangen.
In welingelichte kringen te Rome acht
men het niet onmogelyk, dat de Italiaansche
regeering de ontvangen uitnoodiging tot
deelneming aan de conferentie der mogend
heden zal aanvaarden.
Japan en het negenmogendheden-
verdrag.
In de dagbladen en in politieke kringen
wordt gelijkelijk verklaard, dat een deel
neming van Japan aan de conferentie der
negen mogendheden in Brussel slechts dan
mogelijk is, wanneer de betrokken mogend
heden de anti-Japansche houding van China
en het communistische gevaar in China als
oorzaak van het conflict erkennen en be
handelen. Een behandeling van Japan ter
conferentie in den geest van den Volken
bond en van de redevoering van Roosevelt
en een eventueele behandeling van de
Mandsjoekwo-kwesties op voorstel van
China maakt deelneming van Japan niet
alleen onmogelijk, maar zou zelfs het verdere
lidmaatschap van Japan van het negen-
mogendhedenverdrag twijfelachtig maken.
De leider van de Sudetenduitsche partij
Henlein heeft een open brief gericht tot
staatspresident Benesj, waarin hij de ge
beurtenissen te Toplitz Schoenau van Zon
dag uiteenzet, het optreden van de politie
hekelt en verklaart, dat het alleen aan het
overleg van de aanwezige Kamerleden van
de Sudetenduitsche partij te danken is, dat
zich geen bloedige ongeregeldheden hebben
voorgedaan.
In dezen brief, welken Henlein aan de
bladen heeft toegezonden, verklaarde hij,
dat hij den minister-president op de hoogte
zou hebben gesteld van zekere machtsmis
bruiken van autoriteiten en dat de minister
president zou hebben beloofd hem te steu
nen.
Henlein voegt aan zijn opmerkingen een
lezing toe van de jongste incidenten te
Toplitz Schoenau, welke men te Praag ten
dentieus acht, aangezien zij in formeele
tegenspraak is met hetgeen bij het onder
zoek is bekend geworden.
De Sudetenduitsche Kamerleden Frank en
Kundt hebben het Tsjecho-Slowaaksche
persbureau aanvullende mededeelingen ge
zonden over de gebeurtenissen van Zondag.
Beiden verklaren dat zij, niettegenstaande
dat zy zich gelegitimeerd hebben, met gum
mistokken zijn geslagen, zijn geschopt en
met de vuisten zyn bewerkt door de politie.
De Duitsche pers in actie.
De Duitsche bladen publiceeren heden
morgen op opvallende wijze den brief
waarin Henlein naar aanleiding van de in
cidenten van Toplitz Schoenau president
Benesj vraagt onmiddellijk autonomie te
verleenen aan de Sudeten Duitschers. Met
enorme koppen boven de desbetreffende
artikelen stellen de Duitsche bladen dezen
eischen voor als een urgente maatregel, die
noodzakelijk is geworden door de gebeurte
nissen van Toplitz Schoenau „in het belang
van den vrede".
Nadere bijzonderheden.
Het Tsjecho-Slowaaksche telegraaf-agent-
schip publiceert uit gezaghebbende bron de
volgende bijzonderheden over de incidenten
van Zondag in Toplitz Schoenau. Toen
Konrad Henlein, die voorzitter van de par
ty der Sudeten Duitschers de woning ver
liet van afgevaardigde Zippelius, ontstond
rondom zijn auto een samenscholing. Drie
agenten van politie verzochten de menigte
uiteen te gaan. Een onbekende kwam toen
naar voren en sloeg de drie agenten in het
gelaat. Er kwamen versterkingen en de on
bekende werd naar het commissariaat van
politie gebracht, waar hy terstond op vrije
voeten werd gesteld, omdat hy zijn identi
teit bewees met stukken ten name van den
afgevaardigde Frank.
Wat de klacht van afgevaardigde Kollner
betreft, moet nader gemeld worden, dat hij
slagen met den gummistok kreeg, toen hij
trachtte met de menigte den toegang tot het
commissariaat te forceeren en dat overigens
alle afgevaardigden van de partij der
Sudeten Duitschers vreemdelingen waren
in Toplitz Schoenau, met uitzondering van
Zippelius, die aanwezig was op den dag van
het incident. De afgevaardigden waren dus
niet bekend met den ordedienst en deze is
opgetreden binnen de strenge perken van
de wettige voorschriften.
Aan het Oostelijk front van Asturië
is Zondag den geheelen dag verbitterd
gestreden, doch ondanks hun wanhopig
verzet konden de linksche troepen den
opmarsch der rechtschen niet tot staan
brengen en moesten zy zich op een
nieuwe verdedigingslinie terugtrekken.
De achter de linies gelegen dorpen zyn
voortdurend door de vliegtuigen van
Franco's strijdmacht gebombardeerd. Ook
Villa Viciosa heeft ernstig geleden.
Acht driemotorige vliegtuigen zijn tot
viermaal toe over Gijon gevlogen en heb
ben buiten de stad bommen laten vallen.
De materieele schade is aanzienlijk.
Een later bericht meldt, dat de troe
pen van generaal Davila erin zijn
geslaagd de Asturische strijdkrachten,
die de verdedigingslinie van La Sella
bezet hielden, te omsingelen. Gister
avond bevonden de rechtsche troepen
zich op ongeveer 15 K.M. van Villa
Viciosa. De laatste verdedigingslinie
der Asturiërs is thans bezweken. De
Asturieërs boden slechts geringen te
genstand.
Als gevolg van de operaties bezuiden
Covadonga eenerzijds en noordoostelijk van
Campo Caso anderzijds, hebben de recht
sche colonnes in deze sectoren verbinding
met elkaar gekregen. De zak, welke zich
bezuiden de rotspunten bevindt, is dus
volkomen gesloten; in bevoegde kringen
wordt het aantal Askeriërs, die door de
brigades van Navarre in een zone van 400
vierk. meter omsingeld zijn, op meer dan
5000 man geschat.
Voorts wordt van rechtsche zijde uit
Saragossa gemeld: Het offensief der link
sche troepen tegen Saragossa had gisteren
nog niets van zijn hevigheid verloren, doch
alle aanvallen zijn, evenals die der drie
voorafgaande dagen, zonder resultaat ge
bleven.
Blijkens berichten uit Gibraltar is het
Italiaansche s.s. „Gradisca", dat op weg
was naar Genua, naar men zegt met
Italianen, die in Spanje gewond zijn te
Cadiz binnengeloopen om twee waarnemers
aan land te zetten.
Verder zou te Cadiz een kannonneerboot
van Franco, de „Eduardo Dato" met ernsti
ge schade aldaar zijn binnengeloopen. Er
waren vele dooden aan boord. Men gelooft
dat de boot slaags is geweest met een tor
pedoboot-jager der linkschen.
Had het Sovjetschip Maria Oeljanowa
een geheimzinnige kist aan boord?
Het onderzoek inzake de ontvoering van
generaal Miller en het terstond daarop ge
volgde verdwijnen van Skobler duurt voort,
al hoort men er weinig meer van. De zaak
van de Maria Oeljanowa, het Sovjetschip,
dat onmiddellijk daarna, toen een auto van
de Russische ambassade er eenige personen
benevens, heet het, een kist van 1 m. 50 bij
60 c.m. aan boord had gebracht, uit Le Havre
zee koos, is niet afdoende opgehelderd. Wel
maakte de officieele vertegenwoordiging der
Sovjets te Parijs bekend, wie toen vervoerd
waren en scheen de politie de verdenking
aangaande de geheimzinnige kist uit het
dorp bij Parijs, waar Skobler woonde, op te
geven, maar de Matin noch andere bladen
lieten zich overtuigen.
Dit blad deelt nu mee, dat de overheid er
terstond over dacht, het genoemde vaartuig
door een Fransch oorlogsvaartuig te laten
achterhalen ten einde aan boord een onder
zoek te kunnen instellen. Maar de voor
sprong die de Maria Oeljanowa reeds ge
nomen had, het niet voorhanden zijn van
zoo'n eenheid in Le Havre alsmede de moei
lijkheid er een uit Brest te laten komen den
koopvaarder te vinden, er aan boord te gaan
en de verdachte kist te vinden indien in
derdaad het stoffelijk overschot van Miller
daarin geborgen was zou men er immers wel
de voorzorg treffen ze bij de nadering van
den Franschen bodem te water te laten
deden de overheid van dit plan afzien.