DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN
No. 255 D:it nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK
Vrijdag 29 October 1937
139e Jaargang
De algemeene toestand. NA VIJFTIEN JAAR FASCISME.
HET COMMUNISME MOET VERDWIJNEN.
Duitsche koloniën in Afrika.
De rede van Mussolini.
De strijd in en bij Sjanghai.
Nog steeds nieuwe gevechten.
De Belgische kabinetscrisis.
Minister de Man kabinetsformateur.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon-
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE AD VERTE NTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Alkmaar, 29 October.
Wij hebben in de kolommen hiernaast
een groot resumé gegeven van de feesten
in Rome ter gelegenheid van het 15-jarig
bestaan van het fascistisch Italië en daarbij
tevens uitvoerig de rede van Mussolini
weergegeven.
Als men die rede goed leest, dan komt
men tot de volgende richtlijnen, die de Ita-
liaansche regeering wenscht uitgestippeld
te zien:
lo. onverbiddelijke strijd tegen het com
munisme;
2o. erkenning van de rechten en elemen
taire behoeften der naties, en moedige her
ziening voor het te laat is van de fee
palingen der vredesverdragen;
3o. inwilliging van de Duitsche koloniale
eischen;
4o. eerbiediging van het fascistische Italië
en de integriteit van zijn koloniale rijk.
Wanneer men deze vier punten even na
der bestudeert, dan is er eigenlijk heel wei
nig, dat de wereld verrassen moet. Dat Italië
den strijd tegen het communisme zal vol
houden tot het bittere einde, is werkelijk
geen nieuws. Het is alleen maar de vraag,
in welken vorm Italië dezen strijd zal voe
ren, als niet spoedig het communisme ver
dwijnt. Daar is bijvoorbeeld Spanje. Dat
Italië generaal Franco steunt mag dan een
deels zijn, om het fascisme in Spanje te pro-
pageeren en te steunen, anderzijds mag de
Italiaansche actie in Spanje ook worden
beschouwd als een felle strijd tegen het
communisme, dat in Spanje een sterk bol
werk krijgt. Nu schijnen de kansen van
Franco op 't oogenblik lang niet slecht te
zijn, maar al wordt het communisme in
een
en
Het
ge-
Gisteren vierde Italië den vijftienden
verjaardag van den marsch naar Rome.
Dit geschiedde volgens Stefani in
sfeer van vurige vaderlandsliefde
groot vertrouwen in het fascisme,
land is meer dan ooit eendrachtig
schaard rond den Duce en is besloten
met hetzelfde vuur en dezelfde kracht
als tot dusver voort te trekken op zijn
nieuwen imperialen weg. Dit bleek al
dadelijk uit de grootsche betoogingen,
welke zich gisteren te Rome afspeelden
en die als het ware de synthese vorm
den van de geheele nationale viering.
Het officieele gedeelte van den dag begon
om acht uur, toen de leden van het directo
rium zich begaven naar de bidkapel in het
Palazzo del Littorio, om hulde te betuigen
aan hen, die voor de fascistische revolutie
zijn gevallen, waarna men zich begaf naar
het groote kerkhof van Verano, waar lau
werkransen werden gelegd op de graven
dezer martelaren van de partij.
Om elf uur zou het groote rapport gehou
den worden van de fascistische hiërarcjiie,
waarvoor de honderdduizend hiërarchen
zich naar Rome hadden begeven, doch al
vorens dit rapport te houden, verrichtte
Mussolini een andere plechtigheid. Hij trok
de voren, welke den omtrek aangeven van
het nieuwe Case Littoria, dat op het Forum
Spanje onderdrukt, daarmee kan de strijd va* Mussolini zal verrijzen.
r -.1 H AOurol Ha ennVrimcf tmn
zelf niet geëindigd zijn. Ook Frankrijk heeft
groote communistische cellen en ook daar
is de communistische propaganda sterk.
Wat zal Italië doen, als de Fransche com
munisten eens te ijverig worden in de
oogen van Mussolini? Dein zal hij toch ook
daar moeten optreden, wil hjj het tot een
„onverbiddellijken" strijd laten komen!
Maar vooralsnog gelooven wij, dat Italië
zich zal bepalen tot Spanje en tot zijn eigen
rijk en koloniën.
Over het tweede punt behoeven wij hier
niet uit te wijden, ook al omdat het o.i. in
nauw verband staat met punt 3, de inwilli
ging der Duitsche koloniale eischen.
Over die Duitsche eischen het is intus-
schen wel weer typeerend, dat Italië
Duitschland steunt in alle opzichten kun
nen we ook kort zijn, vooral, nu wij de
laatste dagen reeds eenige keeren geschre
ven hebben over dit punt. Wij zouden ech
ter kunnen vragen: waarom staat Italië niet
een deel van zijn koloniën af aan zijn boe
zemvriend Duitschland?
China heeft een zwaren slag geleden, nu
de Chineesche troepen bij Sjanghai een
Hoewel de aankomst van den Duce op het
Forum, dat zijn naam draagt, op 11 uur
was bepaald, wias de heele streek tusschen
de Tiber en de hellingen van de Monte
Mario, om 10 uur reeds zwart van de men-
schen, verlevendigd door het groen der
boomen tegen de hellingen en door de
tienduizenden vlaggen en vaandels. De hon
derdduizend hiërarchen hadden toen reeds
plaats genomen in het groote Olympische
stadion, terwijl de menschelijke vloed van
zwarthemden en kijkers het heele verdere
Forum verzwolg.
Om half elf nam Starace, de minister
partij-secretaris het bevel op zich over de
hiërarchen. Even later werd de standaard
van de fascistische partij met het vaandel
van de eerste fascio di combattimento uit
Milaan binnengedragen en geheschen op de
zeer hooge tribune van het stadion, waar
van even later de Duce zou spreken. De
noodige muziekkorpsen zorgden voor af
wisseling.
De Duce komt.
Om half twaalf klonk uit 2000 trompetten
het Giovinezza, de duizenden vlaggen en
vaandels ontplooiden zich en onder een ge
weldig gejuich van de 180.000 hiërarchen
trad de Duce het stadion binnen. Starace
groote nederlaag hebben geleden. In Japan leidde hem naar zijn tribune en gelastte
schijnt men reeds te rekenen op Chineesche j daarop het saluut aan den Duce, waarop de
voorstellen tot vredesonderhandelingen,
maar of China daar veel voor voelt, mag
betwijfeld worden.
Immers, volgens Tsang Kai Sjek ziet het
er in China voor het front van Sjanghai
voor de Chineezen nog niet zoo slecht uit.
menigte met een geweldig A Voi antwoord
de. Daarna deelde Starace den Duce de
cijfers mee van de leden van de partij en
de aangesloten vereen i gin gen; in totaal
10.813.106.
Van deze bijna 11 millioen menschen zijn
Hij erkende, dat de terugtrekking der Chi- er 2.150.000 leden van de fasci di combatti-
neesche troepen naar een nieuwe linie te
leurstellend was, maar, zoo vervolgde hij,
wat aan het front van Sjanghai en in Hopei
gebeurd is, moet niet van overwegend be
lang worden geacht voor den verderen duur
van den oorlog, want de fronten van Sjang
hai en Hopei waren niet voorbereid. De wer
kelijke verdedigingsoorlog zal niet aan deze
fronten gevoerd worden. De Chineesche sol
daten zijn vastbesloten zich te blijven ver
zetten en opofferingen te getroosten. Hun
geest kan niet vernietigd worden. De ge
wone soldaat weet, wie zijn vijand en wie
zijn vriend is. China is het Britsche volk
dankbaar voor het betoonde medeleven en
voor de actie om Japansche goederen te
boycotten. Maar waarom laat het Britsche
volk toe, dat zijn regeering niets doet, ter
wijl zijn rechten en belangen door de Ja
pansche blokkade worden geschonden?
Waarom speelt de Britsche marine niet
haar traditioneele rol en beschermt zij niet
de vrijheid ter zee in den Stillen Oceaan?
Wij verwachten niet, dat Engeland met
Japan een oorlog aangaat, maar wel mogen
wü verwachten, dat Engeland zich houdt
mento, 1.160.000 leden van de jeugdfasci,
82.00 fascistische studenten, 1.900.000 vrou
wen, 150.000 leden van fascistische school-
vereenigingen, 150.000 leden van verschil
lende ambtenaarsvereenigingen, 3.180.000
leden van de Dopolavora, 800.000 leden van
den nationalen olympischen kring. Bij deze
cijfers komen nog de 6.122.135 kinderen van
de Balilla; alles bijeen 16.935.641 zielen.
Na deze mededeeling van den partijsecre
taris hield Mussolini zijn rede, die herhaal
delijk door applaus werd onderbroken.
Het is vijftien jaar geleden dezer dagen,
dat zich een gebeurtenis van geweldige his
torische beteekenis in het bestaan onzer
natie afspeelde. De fascistische escouades,
na een harden strijd gevochten te hebben en
het sociaal-communisme met zijn recht-
streeksche en middellijke medeplichtigen
verpletterd te hebben, na hun edel bloed
vergoten te hebben in alle streken van
Italië, rukten op naar Rome om de politieke
standen omver te werpen, die in de verwer
pelijke en corrupte praktijk van het demo-
aan het negen mogendhedenverdrag, dat het cratisch-liberale parlement niet meer op de
vrijwillig heeft onderteekend.
Mjjn boodschap aan de conferentie van
Brussel is deze: China hoopt, dat de letter
en de geest van het negen mogendheden
verdrag zullen worden geëerbiedigd.
Zoo denkt China's generaal er over. En
zoo lang hij zich zoo uit, mag men nog niet
denken aan vredesonderhandelingen.
hoogte van den nieuwen tijd waren. (Toe
juichingen.)
I Op 28 October 1922 begon deze fascisti
sche revolutie, die reeds vijftien jaren
duurt. De revolutie werd een regime. Het
regime wordt steeds dieper vereenzelvigd
met het Italiaansche volk, met dat her
nieuwde en sterke Italiaansche volk, waar
mee het voor wie dan ook uiterst gevaarlijk
zou wezen een gewapenden strijd te onder
nemen. Als wü een oogenblik achterom zien,
mogen wü met trots erkennen, dat wij in
dit historische tijdperk groote dingen vol
bracht hebben, die alle neerkomen op één
verheven zaak: de terugkeer van het Ro-
meinsche rijk. (Toejuichingen.)
De Führer heeft een afvaardiging van zijn
beste mannen naar Rome gezonden. Hier
noemde de Duce ze allen bü name: minister
Rudolf Hess, Viktor Lutze, het hoofd van
den generalen staf van de S.A., minister
Hans Frank, gouwleider Adolf Wagner,
gouwleider Joseph Terboven, gouwleider
Julius Streicher en vice-gouwleider Arthur
Görlitzer, en bij eiken naam barstte de
menigte in levendige toejuichingen uit. De
Duce vervolgde met te zeggen: „Zü zün
allen strijders van oudsher, verminkt of ge
wond in den grooten oorlog en de revolutie
(nieuwe toejuichingen). Hun tegenwoordig
heid op ons feest na de onvergetelüke da
gen van München en Berlijn wil zeggen en
bezegelt, dat naast de politieke spil zich een
steeds nauwere eendracht begint te ontwik
kelen tusschen beide regimes en een steeds
wezenlijker vriendschap tusschen beide
volken".
Hierop wendde Mussolini zich meer spe
ciaal tot de hiërarchen.
„Makkers.
Gü rijt hiërarchen en gij dient wel te
weten, wat hiërarchie beteekent. De
hiërarch moet in zichzelf een veelvoud heb
ben van de deugden, welke hü eischt van
zijn volgelingen. De deugden der hiërarchen
zün plichtsbesef, offervaardigheid en vol
strekte belangeloosheid. Hiërarch is hü, die
weet af te dalen tot het volk, zün gevoelens
weet te vergaderen en zün behoeften weet
te vertolken. Gü, en de gansche wereld met
u hebt de cijfers gehoord van onze organi
saties, maar waar het op aankomt, is te too-
nen, dat achter deze getallen millioenen
mannen staan, die tot alles zün bereid. Dat
is de reden, waarom zekere geruchten, welke
wü dezer dagen van vertegenwoordigers
van z.g. openbare meeningen hebben ge
hoord, ons hebben doen glimlachen. Deze
geruchten liepen over de maatregelen van
financieelen aard, logisch en rechtvaardige
maatregelen, welke het regime heeft vastge
steld en die door de betrokkenen werden
aanvaard het zou ook niet anders kunnen
in een zin van volmaakte tucht en eer
lijk begrip. In het fascistische Italië staat
het kapitaal ten dienste van den staat. Men
moet verhuizen naar het land, dat zich ver-
hoovaardigt op zün eeuwige beginselen
om precies het tegenovergestelde te zien:
De staat ten dienste van het kapitaal.
Makkers, onder welk teeken zullen
wü het zestiende jaar van de fascisti
sche aera ingaan? Het teeken is vervat
in dit eenvoudige woord: vrede. Dit
woord gebruiken en misbruiken de bla
tende schapen van de z.g. groote reac-
tionnaire democratieën. Maar als dit
woord komt over de lippen van onze
mannen, die gevochten hebben en be
reid zijn opnieuw te vechten, beant
woordt het aan zün diepe plechtige en
menschelijke beteekenis.
Wil de vrede echter duurzaam en
vruchtbaar zün, dan is het noodig, dat
het bolsjewisme wordt verwüderd uit
Europa; met Spanje te beginnen.
Het is noodzakelük zekere belache-
hjke en absurde clausules uit de vredes
verdragen te herzien. Het is noodig, dat
een groot volk als het Duitsche op
nieuw de plaats krijgt, die het toekomt
en die het bezat onder de Afrikaansche
zon. En ten slotte is het noodig, dat Ita
lië met rust wordt gelaten, want het
heeft zün imperium geschapen met zün
bloed en met zün middelen zonder ook
maar een vierkanten millimeter aan te
raken van de rijken van anderen.
Makkers, heft uw vaandels op in de
glorie van den Romeinschen bodem
Het zün niet alleen maar de vaandels
van een gedachte, een geloof, een leer,
een revolutie, het zün de vaandels van
deze eeuw, de eeuw van het fascisme",
(Geweldige toejuichingen.)
De menigte begon hierbü nationaal-socia-
listische en fascistische liederen te zingen
Nadat deze betooging verscheidene minu
ten geduurd had, hieven de 2000 trompet
ten de Italiaansche volksliederen aan en
vlogen eenige escadrilles vliegtuigen heel
Laag over het stadion.
Onder hartstochtelijke toejuichingen ver
liet Mussolini het stadion. Ook op het
forum, waar de ontelbare zwarthemden en
burgers van Rome stonden, bracht men hem
weer een reeks geweldige ovaties.
De indruk in Frankrijk,
Pertinax levert in den „Echo de Paris"
het volgende commentaar op de rede van
Mussolini: „Nu hü den prüs geïnd heeft van
de in de Fransche en Britsche rijken ge
annexeerde Duitsche koloniën, sommeert
Mussolini ons ze terug te geven. Een eigen
aardig procédé! Wanneer wü Duitschland
zün hulpbronnen voor grondstoffen laten
vergrooten, zonder het bewijzen en zekere
waarborgen te vragen voor zijn wil tot
vrede, zouden wü dan iets anders doen, dan
de reeds tegen ons gerichte militaire kracht
vergroote? In de moeilijke periode, die wij
beleven, wordt de vrede misschien gered
door de economische en financieele be
klemdheid van de 2 totalitaire staten. Kun
nen wij deze beklemdheid anders dan wel
bewust verminderen?"
L'epoque schrijft: „Wanneer Mussolini
Duitschland er thans toe drijft zyn blikken
te richten op Afrika, dan geschiedt dit om
het van den Donau af te wenden. Wij
meenden echter, dat de Duce onmiddellijk
na de verovering van Abessinie verklaard
had, dat zijn land zich schaarde tusschen
de voldane mogendheden, d.w.z. dat hü niet
meer de revanchewenschen van de over
wonnen mogendheden zou steunen. Wel is
veel water door de Tiber en de Spree ge
vloeid. Na onvoorzichtig de financieele en
militaire clausules van het verdrag van
Versailles te hebben laten afschaffen, ko
men wü 'thans tot de territoriale clausules
Zü zijn het moeilijkst te regelen op vreed
zame wijze".
„Le Populaire" schrüft: „wü bekennen,
dat wanneer eenige duizenden vierkante
kilometers in Afrika van Duitschland een
vreedzame natie zouden maken, wü onder
de vurigste aanhangers zouden behooren
van een terugkeer der koloniën naar het
derde rijk. Wü zün echter integendeel over
tuigd, dat de Duitsche eisch naar koloniën
slechts een etappe is van zün strüd om de
verovering van „ruimte", een etappe, die
komt na die welke reeds voltooid zün en
toekomstige etappes vorbereidt. Mussolini
die ook uit naam van Hitier sprak, heeft in
den vorm van „vredesvoorwaarden" een
ultimatum tot Europa gericht".
De Japansche troepen doen nog steeds
aanvallen op de opslagplaatsen in Sjapei,
waar de achtste Chineesche divisie zich
wanhopig verdedigt. De woordvoerder
der Japansche marine heeft medegedeeld,
dat het landingsleger tot „zuivering" is
overgegaan en het vuur, dat vrijwel de
geheele stad vernielt, bestrijdt. De Chi
neesche troepen hebben mitrailleurnesten
aangelegd van waaruit zij de oevers van
de Soetsjau onder vuur nemen en de
Japan neezen beletten, den rechteroever te
bereiken.
De Japansche oorlogsschepen hebben de
Chineesche batterüen te Poefoeng onder
vuur genomen.
Chineesch generaal pleegt zelf
moord.
Generaal Tajoe-ja-Tsjoea, die zich ver
antwoordelijk achtte voor het verlies van
Tatsjang, heeft de hand aan zichzelf ge
slagen. Zijn voortreffelijke verdediging
van de stad had hem tot een nationale
held gemaakt.
De krijgsbedrijven bleven gister in
hoofdzaak beperkt tot gevechten tusschen
Japansche bombardementsvliegtuigen en
Chineesche artillerie en machinegeweer-
posten. Beide partijen werken aan de
consolidaties der nieuwe stellingen. De
soldaten van het Chineesche bataljon, dat
nog in Sjapei stand houdt hebben den
Britschen, soldaten in de internationale
nederzetting afscheidsbrieven aan hun ge
zinnen of geliefden overhandigd. De Brit
sche soldaten hebben de brieven zorgvul
dig gepost.
Uit Sjansi wordt gemeld, dat de Chinee
zen gistermorgen nog in het volledig bezit
van den Niangtsekwan-pas waren,
Vlucht van de Chineesche troepen.
Van Japansche zijde wordt verklaard,
dat de Chineesche troepen ten noordwes
ten van Sjanghai zijn gevlucht voor de
Japansche aanvallen. De Chineezen moe
ten meer dan honderdduizend man aan
dooden hebben verloren en moeten een
groote hoeveelheid oorlogsmateriaal heb
ben achter gelaten. Het schijnt, dat de
Chineezen nog tegenstand willen bieden
langs de lijn Kiating-Nansiang-Soetsjau-
Kreek, doch van Japansche zijde is men
van meening, dat de Chineesche troepen
te veel gedemoraliseerd zijn.
Het Britsche garnizoen van Sjanghai
heeft een duizendtal Chineesche soldaten
die een toevlucht wilden zoeken in de
internationale nederzetting, ontwapend.
10.000 Chineezen gesneuveld.
De Japansche autoriteiten hebben me
degedeeld, dat de Japansche troepen bij
het bezetten van dé Niangtse-pas een groot
aantal Chineesche troepen buiten gevecht
hebben gesteld. De terugtrekkende Chi
neezen hebben tienduizend dooden achter
gelaten. Het succes van de Japansche
troepen wordt toegeschreven aan de om
trekkende beweging van het Moromoto-
detachement, dat de Chineezen in de flank
is aangevallen. De Japansche troepen
hebben thans Sji Men Ka, dertig kilometer
ten zuidwesten van de Niangtse-pas bezet,
le Japansche troepen rukken thans op
naar Taijboean, de hoofdstad van de pro
vincie Sjansi.
Mevrouw Tsjang Kai Sjek heeft
een auto-ongeluk.
Onderweg van Nanking naar Sjanghai
is de auto, waarmede mevrouw Tsjang Kai
Sjek tezamen met den Australischen ad
viseur van maarschalk Tsjang Kai Sjek,
Donald, reisde, over den kop geslagen,
waarbij mevrouw Tsjang Kai Sjek een rib
brak. Donald bleef ongedeerd. Het ongeluk
ontstond tengevolge van. het springen van
een achterband.
Mevrouw Tsjang Kai Sjek is terstond
naar Sjanghai vervoerd, waar zü thans
verpleegd wordt.
Het Japansche offensief.
Terwül de Japansche troepen zich richten
naar het Oosten van Sjansi door den pas te
Niangtsekwan dien zün gistermorgen over
getrokken zün, na weken ter plaatse te zün
opgehouden, bieden de Chineesche troepen
nog weerstand op de hellingen der bergen.
De krijgsverrichtingen der Japanneezen zün
zeer moeilijk geworden door de steilheid
der bergen. De Japanneezen richten vooral
hun aanvallen op de hoogten, die ten westen
liggen van den pas van Sin Sinmenkoe, waar
krachtige Chineesche stellingen hun den
weg versperren naar Pingting. Ondanks de
laaghangende wolken werken de Japansche
luchtstrijdkrachten met de troepen aan het
front van Sjanghai samen.
Inmiddels zijn de Japansche troepen die
naar Noord-Sjansi waren getrokken, bezig
langzaam op te rukken in de bergen van
Sjinkoesjan. Zü hebben verscheidene hoog
ten bezet ten noorden van den bovenloop
van de Hoeto. Japansche vliegers melden,
dat zü aan den noordelijken oever van de
Hoeto en meer naar het Zuiden Chineesche
verschansingen hebben waargenomen, en
dat een Japansch eskader het vliegveld van
Taijoean heeft gebombardeerd, waarbü drie
Chineesche vliegtuigen vernield werden en
de loodsen in brand werden gestoken.
Japan wacht Chineesche vredes
voorstellen af.
De zegsman van het Japansche ministerie
van buitenlandsche zaken heeft verklaard,
dat op de verdrüving der Chineesche troe
pen uit het gebied van Sjanghai wellicht de
neutralisatie van deze streek zal volgen,
terwijl, indien China directe voorstellen tot
vredesonderhandelingen doet, de Japansche
regeering niet zal aarzelen besprekingen aan
te gaan om de vijandelükheden te doen be
ëindigen. Tot dusver heeft China de Jap.
regeering hierover echter nog niet geraad
pleegd. Met betrekking tot den brand in het
district Tjsapei, welke, aldus de zegsman,
aangestoken door de Chineesche solda
ten, alvorens zü zich terugtrokken, herin
nerde hü aan de verklaring van Wang, den
voorzitter van den Chineeschen centralen
politieken raad, volgens welke China bü het
bestrijden van Japan alles moet opofferen,
geen duim gronds door de Japanneezen be
zet mag laten en liever alles in de asch
moet leggen.
Nadat Vandervelde, de leider der socia
listische partü in België, de opdracht tot ka
binetsvorming had geweigerd, heeft de ko
ning aan minister de Man de vorming van
een nieuwe regeering aangeboden. Deze
heeft de opdracht aanvaard.
Vandervelde heeft verklaard de opdracht
tot het vormen eener regeering te hebben
geweigerd omdat hü van meening is, dat
zün persoon de oplossing der crisis niet zou
vergemakkelüken met het oog op zijn
standpunt betreffende de internationale
politiek, en omdat hü zich vrijheid van han
delen wilde voorbehouden.