DAGBLAD VQOR ALKMAAR EN OMSTREKEN* A Lord Halifax te Berlijn aangekomen. No. 272 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Donderdag 18 November 1937 139e Jaargang De algemeene toestand. Nogmaals krantenartikelen. GEHEIMZINNIGE TAAK. De onlusten in Waziristan. Een officieel communiqué. Koning Leopold in Engeland Hartelijke ontvangst te Londen. Twintig Russische jaren. VR A-ANTI VRIES Nieuws in 't kort. ALKMAARSCHE CQURAN Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE AD VERTE NTIEN: Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telel 3320, redactie 3330. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. Alkmaar, 18 November, Henry Bérenger, de voorzitter der senaats commissie voor buitenlandsche zaken, heeft te Parijs een voordracht gehouden over het onderwerp „Kan Frankrijk een oorlog ver mijden?" Ongetwijfeld een interessant en belangwekkend onderwerp, dat bovendien zeer actueel is. Bérenger dan zeide, dat de grenzen van Frankrijk en de koloniën bedreigd worden door de oorlogen in Spanje en China en door het samengaan van Japan, Duitschland en Italië. Het anti-kominternverdrag is een ge vaarlijke oorlogsmachine. Met het oog op het in gebreke blijven van den Volkenbond kan Frankrijk, aldus Bérenger, een oorlog slechts voorkomen, indien zijn mogelijke aanvallers weten, dat het in voldoende mate eendrachtig, gewapend en van bond- genooten voorzien is om zijn tegenstanders te bedwingen en tenslotte te overwinnen. De spreker verklaarde vertrouwen te hebben in de nationale verdediging en de tucht van het Fransche volk. Bij een aanval zou Frankrijk kunnen rekenen op het Britsche rijk, de Kleine Entente, Polen en misschien Rusland en de Ver. Staten. Men verwijt Po len wel dat het zich in 1934 met Duitsch land heeft verstaan en men zegt wel, dat Joegoslavië dit jaar tot overeenstemming is gekomen met Italië, Duitschland en Bul garije maar, zoo zeide Bérenger, ik geloof, dat deze verwijten niet gegrond zijn en dat Frankrijk altijd op den steun van die mo gendheden zal kunnen rekenen. „Zoolang het mogelijk is meer toenadering tot stand te brengen tusschen de driehoeken Berlijn- Rome-Tokio en Parijs-Londen-Washington, moeten alle aanvaardbare offers gebracht worden om van die kans gebruik te maken, op voorwaarde echter, dat niemand daarvan het slachtoffer wordt en dat niemand ver nederd wordt. Evenmin als Engeland wil Frankrijk een „vrede tot eiken prijs". Wij zullen hier op de rede van Bérenger niet verder ingaan, maar alleen nog wijzen op de laatste regels. Daaruit leert men, hoe de gevaarlijke blokvorming van landen weer gepropageerd wordt en we zien dus, dat geleidelijk Europa weer in twee groote groepen verdeeld moet worden. Was dat vóór 1914 ook niet zoo? De oorlog in China duurt natuurlijk voort, .naar erg interessant is het nieuws van de fronten niet. Op het oogenblik schij nen er slechts schermutselingen plaats te vinden, waarbij beide partijen min of meer aardige successen melden. Intusschen is de ontruiming van Nanking in vollen gang Vrijwel alle ambtenaren zul len de stad Vrijdag verlaten hebben. Enor me menigten, die eveneens willen vertrek ken, wachten bij de verkeersmiddelen. De menschenmassa langs de rivier biedt een meelij wekkenderi aanblik. De correspon dent van Reuter zag er duizenden vrouwen en kinderen opeengepakt zitten, met hun have naast zich, terwijl de regen neer stroomde. Velen wachten sedert gisteravond om de rivier over te steken, doch alle vaar tuigen zijn overbezet. Wat daarnaast nog vermeldenswaard is, dat is de instelling van een „keizerlijk hoofdkwartier", dat Japan heeft ingesteld en dat de opperste leiding op zich zal ne men van de krijgsverrichtingen in China. De oprichting van dit „keizerlijk hoofd- kartier" schijnt heel erg belangrijk te zijn. Althans de Japansche pers noemt het een beslissend keerpunt in de geschiedenis van het keizerrijk, welke ten doel heeft den oor log in China intensief tot onderdeel te ma ken van het geheele staatsbestuur Volgens den tekst van de keizerlijke verordening kan een hoofdkwartier niet slechts in oor logstijd, doch ook in tijden van crisis wor den opgericht. Er behoeft derhalve geen formeele oorlogsverklaring aan vooraf te gaan. De bedoeling van deze „nationale mo- bilisatiewet" is, dat alle in het kabinet ge groepeerde regeeringsorganen zich voor 1Ü0 procent instellen op den oorlog. Voorloopig wordt afgezien van een hervorming der re- geeringspolitiek of van een wijziging in het kabinet. Door de nauwste aaneensluiting van alle regeeringsorganen zal de minister president een centralisatie van het geheele staatsbestuur ten uitvoering brengen. Als verbindingslichaam tusschen het hoofdkwar tier en de regeering zal prins Konoye, de eerste minister, een specialen raad voor na tionale aangelegenheden, samenstellen, wel ke ook betiteld wordt als raad voor de na tionale verdediging. Ontploffing eischt slachtoffers. - Gister morgen is in een gebouw in de voorstad van Londen, Fulham, een ontploffing ont staan, waarbij één persoon gedood en acht gewond werden. Philippijnen opnieuw door taifoen geteisterd. - Een nieuwe taifoen van buitengewone hevigheid heeft gisteren de eilanden Leite, Sebu, Panay en Mindero geteisterd. Op het eiland Sebu is de schade belang rijk. Honderden zijn dakloos, terwijl twee personen gedood werden. Gisteren is Lord Halifax te Berlijn aan gekomen. Hij werd op het station verwel komd door Sir Neville Henderson, den Brit- schen ambassadeur in de Duitsche hoofd stad en door von Bülow Schwante. Volgens het D.N.B. verwacht men, dat Halifax hedenavond naar München vertrekt om vandaar naar den Obersalzberg te gaan Men meent, dat hy dan Vrijdagavond weer naar Berlijn zal terugkeeren. Nogmaals de National-sozialistische Parteikorrespondenz. De National-sozialistische Parteikorres pondenz schrijft: Volgens de Engelsche le zing verschijnt Lord Halifax in de rol van een ontdekkingsreiziger, die in Duitschland komt doorgronden, wat tot dusver onbekend was. Men mag aannemen, dat Lord Halifax zich de laatste jaren met de Duitsche poli tiek in sterkere mate heeft beziggehouden dan de schrijvers van artikelen, die zijn reis met profetieën, rijk aan vermoedens, bege leidden. Halifax zal deze opheldering over de Duitsche politiek daarom wel niet noo- dig hebben. Nauwelijks één staatsman ter wereld heeft immers ooit zoo duidelijk en open voor de geheele wereld de buitenland sche politiek voor zijn volk gevoerd, als Adolf Hitier dan gedaan heeft. Geneefsche uitvluchten en omwegen zijn onze Duitsche politiek even zoo vreemd als conferentie- gedoe achter gesloten deuren. Wat voor ieder waarneembaar is, behoeft niet te wor den nagespeurd. Het Duitschland van Adolf Hitier behoeft niet „onderzocht" te worden „Expedities" moeten eerder uitgezonden worden in de jungle van de Engelsche poli tiek. Daar is meer grond voor een „opspo rende" werkzaamheid. Een dergelijke expe ditie zou zelf menige bron van de tegen woordige onduidelijkheid der Europeesche politiek en van de onzekerheid op het con tinent ophelderen. De Völkische Beobachter schrijft: De En gelsche publieke opinie weet, dat dit bezoek uit Londen in Duitschland vriendelijk wordt ontvangen. Wy weten hier, dat ook breede groepen van het Engelsche volk het nieuwe contact tusschen de beide landen levendig begroeten. Ook al wordt geen enkel van de op het oogenblik actueele en zeer ver rei kende politieke vraagstukken aangeroerd voor dit contact is geen van deze kwes ties als onderwerp vastgesteld toch be- teekent dit niet, dat deze opzettelijke beper king van de discussie ook practsiche resul taten uitsluit. Op den grondslag van onge dwongen besprekingen gaat het hier om een contact van twee politieke leidingen, die het lot van Europa tusschen zich hebben. In deze universeele beteekenis van de Duitsch- Engelsche beperkingen vindt men de reden waarom uist van de nu en dan voorkomen de spanningen tusschen beide landen zoo veel verkilling is uitgestraald op andere Europeesche kwesties. Het blad betoogt dan verder, dat de Duitsch-Engelsche betrek kingen van twee zyden werden belast: door het ideologische front en door stelling van het evenwicht, die meende van de nationaal- socialistische buitenlandsche politiek moei lijkheden te moeten vreezen. Van de besprekngen van de komende da gen zal men in te mindere mate „oplossin gen" willen verwachten, naarmate men meer de beteekenis van de samenkomst niet ziet in de opstelling van een communi qué, doch in ongedwongen opheldering van beider standpunt. Het nationaal-socialisme erkent in de buitenlandsche betrekkingen der volkeren de duurzame waarde van een voortdurend rustige ontwikkeling. Het er kent niet het verstand van het geweld als wet over de volkeren, maar het geweld van het verstand, en het is dit verstand, dat als onuitgesproken, doch erkende wet achter het contact tusschen Duitschland en Enge land staat. Daarom is alleen het feit, dat dit contact plaats heeft, al een schrede voorwaarts. Nog geen vast program. Volgens een eigen bericht van het D.N.B. wordt van wel ingelichte Britsche zijde medegedeeld dat het programma voor het bezoek van Lord Halifax aan Berlijn nog niet definitief vaststaat. Vermoedelijk zal hij eerst de jachtten- toonsteUing bezoeken, waartoe hij van Duitsche zijde werd uitgenoodigd, hetgeen de eigenlijke aanleiding tot zijn bezoek aan Duitschland was. Verder verneemt men, dat de Duitsche minister van buitenlandsche zaken von Neurath waarschijnlijk heden in den loop van den dag een bezoek zal brengen aan de Britsche ambassade, en hier een onderhoud zal hebben met lord Halifax. Verder zal lord Halifax waarschijnlijk tijdens zijn verblijf te Berlijn ook een onderhoud hebben met minister-president Göring en met generaal- veldm aarschalk von Blomberg. Van Britsche zijde wordt verder verno- mene, dat lord Halifax vermoedelijk Don derdagavond naar München zal gaan om vandaar naar Ober Salzberg te reizen. Hij wordt dan Vrijdagavond te Berlijn terug verwacht. Geheimzinnigheid. Over het „particuliere karakter" van Ha lifax' bezoek aan Berlijn blijft men te Ber lijn de grootste geheimhouding bewaren. Het personeel van de Britsche ambassade ontwijkt alle vragen hieromtrent. Halifax heeft de ambassade tegen den mid dag verlaten in gezelschap van den ambas sadeur. Hij kwam te 14.40 uur terug na, naar men gelooft, met von Neurath het noenmaal gebruikt te hebben. Een half uur later vertrok hij met den ambassadeur, waarschijnlijk naar de jachtten toonstelling. den van wederzijdsch belang en van ge meenschappelijke idealen zijn, welke dit land met het uwe verbinden. Dat de hechte vriendschap, welke onze beide volken ver eenigt, voor altijd gekenmerkt zyn door de hartelijkheid en sympathie, welke op zoo gelukkige wijze tusschen ons bestaan. Ik heb het vertrouwen, dat de toekomst den kostbaarsten waarborg voor den vrede inhoudt, die naar wij gelooven, alle naties ter wereld van harte wenschen. Onze beide naties wenschen de zaak van den goede trouw en van eerlijke behandeling van in ternationale aangelegenheden te bevorde ren. Koning Leopold beantwoordde deze toe' spraak. Hij gaf uitdrukking aan de gevoe lens van dankbaarheid voor de jaren wel ke hij in Engeland heeft geleefd en voor het onthaal, dat duizenden Belgen gedurende de harde oorlogsjaren van de zijde van het Britsche volk is bereid. Van ouds zijn de be trekkingen tusschen de beide landen hecht en hartelijk geweest. Koning Leopold sprak vervolgens over het schoone voorbeeld, dat Groot-Brittannië in verschillende opzichten voor België is, Hij noemde Groot-Brittannië een behoeder van den vrede en voegde daaraan toe: De gemeenschappelijke constitutioneele basis onzer beide landen is dienstig voor de be vordering van de wederzij dsche sympathie tusschen onze beide volken. Dat nimmer een schaduw op deze gelukkige betrekkin gen worde geworpen en dat de traditioneele vriendschap, die onze koninklijke families en onze volken vereenigt nog krachtiger moge worden, ten gunste van hetzelfde ideaal van den vrede en in het belang van ons gemeenschappelijk welzijn, zoowel als voor dat van Europa". Te New Delhi is een communiqué gepu bliceerd, waarin uiteen wordt gezet, hoe de ongeregeldheden in Waziristan worden on derdrukt door het aanleggen van wegen e.d. In het communiqué worut de periode van 10 Juni tot 27 September van dit jaar be handeld. Einde September bedroeg de Brit sche legermacht in Waziristan 32.000 man, terwijl het gewone garnizoen aldaar 15.000 man telt met 5000 man ongeregelde troe pen. Tijdens bovengenoemde periode zijn 5 Britsche en Indische officieren gesneuveld en elf gewond, in de lagere rangen sneuvel den 53 man, terwijl 50 werden gekwetst. De verliezen var de opstandelingen zyn niet bekend, doch deze zullen niet gering zijn, volgens schatting ongeveer 250 dooden en gewonden. In het Noorden van Waziristan hebben de Britsche troepen met succes de vijandelijke benden in de Sjaktie-vallei bestreden en met de Tori Khel-stam werd een overeen komst gesloten, waardoor de plaatselijke politie weer in dienst kon treden. De Britsche autoriteiten laten thans we gen aanleggen, teneinde het land meer on der invloed van de beschaving te brengen en de economische ontwikkeling te bevor deren, ongeveer 7000 arbeiders werken thans aan ongeveer 200 kilometer nieuwe wegen. Een groote troepenmacht is evenwel noodig om deze arbeiders te beschermen tegen vijandelijke scherpschutters. In Zuid Waziristan slaagde een aanhan ger van den Fakir van Ypi, Ster Ali, erin een kleine bende te verzamelen, waarmede hij tegen de Britsche troepen optrok. De op standelingen werden verslagen. De Fakir van Ipi zelf is uit zijn toevluchtsoord in de Sjaktoe-vallei verdreven en is naar de Sjawal-vallei aan de Afghaansche grens ge vlucht. Hij vindt hier niet veel aanhang. Begin September werd met de Mahsoeds en de Fori Khel een overeenkomst geslo ten, waarbij de eerste stam werd veroor deeld tot een boete van 40.000 roepie en 1020 geweren, de tweede stam tot een boete van 20.000 roepie en 420 geweren. De rechtspraak in deze gebieden zal wor den uitgeoefend overeenkomstig de wetten van de stammen met medewerking van den Britschen politieken agent of zijn helpers. De Fakir van Ypi heeft nog getracht na het sluiten van den vrede een opstand te verwekken, doch hij kreeg slechts weinig aanhang en de beweging was spoedig on derdrukt. De luchtmacht heeft krachtig medege werkt aan het onderdrukken van den op stand, verscheidene steden en ommuurde dorpen werden gebombardeerd, nadat de bevolking gewaarschuwd was de plaats met de kudden te verlaten. Koning Leopold van België is voor een driedaagsch verblijf in Engeland te Londen aangekomen, waar hij aan het station werd verwelkomd door koning George, leden der koninklijke familie, en vertegenwoordigers van regeering, vloot en leger. De Britsche koninklijke familie heeft den Belgischen koning dienzelfden avond een diner aangeboden en daarbij heeft eerst ko ning George een toespraak gehouden, waar in hij koning Leopold hartelijk verwelkom de. Hij zeide o.m.: Uw bezoek aan dit land zal, daar ben ik zeker van, u in staat heb ben gesteld zelf te zien hoe sterk de ban Noenmaal in Guidhall Aan het ter eere van koning Leopold gis teren gegeven noenmaal in Guilhall zaten onder meer Chamberlain, Simon, Eden, Duff Cooper en Hore Be Lisha aan. In een toe spraak zeide de lord-mayor van Londen, dat het door de ligging van beide landen van zelf spreekt, dat Engeland en België veel belangen gemeen hebben. De handel tus schen de beide staten is van de grootste be teekenis en zij zijn bovendien vereenigd door het streven naar het doen verdwijnen der tolmuren en handelsbelemmeringen. In zijn antwoord zeide de koning der Belgen: „Meer dan elders valt in uw stad de echo waar te nemen van de bezorgdheid, die in de geheele wereld heerscht. Daaruit volgt, dat Engeland een bijzondere verant woordelijkheid draagt ten aanzien van de aangelegenheden der wereld, speciaal de economische aangelegenheden, waaruit de internationale vraagstukken ontspruiten. Het Britsche rijk, dat zoo een aanzienlijk deel van de menschheid vertegenwoordigt, moet er zich meer dan welk ander land ook, van bewust zyn, hoe nauw het lot der menschheid met het zijne verbonden is. Daarom hebt gij zulk een helder begrip voor de groote wereldproblemen en daarom mogen wij hopen, dat Engeland een groote rol zal spelen bij het zoeken naar een oplos sing voor de belangrijkste economische moeilijkheden". De toespraak van den koning werd met hartelijken bijval ontvangen. Het lot van de prominente figuren van 1917. Das Neue Tagebuch heeft eens nagegaan, wat er op het oogenblik nog over is van de bolsjewiki, die ten tijde van de Octoberre- volutie op de voorste plaatsen stonden, als leden van het Politieke bureau van de com munistische partij, als leden van het mili- tair-revolutionnaire comité, dat de leiding van den opstand had, als leden van het tweede Sowjetcongres dat de Octoberrevo- lutie gesanctioneerd heeft en als leden van den raad van volkscommissarissen, welke in deze dagen gevormd werd. Met de noo- dige correcties ziet deze lijst er aldus uit: Een van dezen is in het eerste jaar van de revolutie als slachtoffers van een aan slag gevallen: Oeritski. In hun functies gestorven zijn: Lenin, Swerdlof, Dzerzjinski, Loenatsjarski en Stoetsjka. Gestorven zyn na reeds eerder van zijn functies ontheven te zijn: Stepanof. In de gevangenis gestorven: Rjazanof. Door zelfmoord aan hun einde gekomen, nadat zij hun functies reeds kwijt waren: Nogin, Joffe. Uit het land verbannen: Trotski. Na vonnis terechtgesteld: Zinowjef, Ka- menef, Moeranof. In de gevangenis: Rykof, Sjijapnikof, Sokoljnikof, Boebnof Uit hun functies verdwenen, zonder dat hun verder lot bekend is: Miljoetin, Anto- nofOwsejenko, Oppokof-Lomof, Fedoro- witsj, Awilof-Glebof, Ekljanski. Een ambtelijke functe bekleeden nog: Stalin, Krylenko, Dybenko, Podwojski, Kollontaj. Van al deze figuren zijn reeds onder Lenin in openlijke oppositie gekomen: Zi nowjef, Kamenef, Rykof, Miljoetin, Nogin, ANTIROIST Vraagt Uw garagehouder f 3.SO per 5 liter bus Fedorowitsj, Sjiljapnikof, Sokoljnikof, ter wijl ook Trotski, Loenatsjarski en Kollon taj zich herhaaldelijk in de oppositie be vonden. Enkele van deze figuren, zooals Kollontaj, hebben zich staande gehouden. Andere, zooals Nogin en Fedorowitsj, zijn geheel op den achtergrond geraakt. De ge schiedenis van de overigen is die van een telkens terugkeerenden strijd met de meer derheid van de communistische party ge weest, welke van verscheidenen tot in den allerlaatsten tyd heeft voortgeduurd, toen hij uiteindelijk voor de rechtbank beslecht is. Ook Antonof-Owsejenko heeft reeds in vroeger jaren een levendig aandeel aan de toenmalige oppositie genomen. Eerst in den allerlaatsten tijd in den reuk van oppositie gekomen zyn Boebnof en Krylenko, wiens positie echter nog niet heelemaal opgehel derd is. Verborgen wapen- en munitiedepots ontdekt. - De Paris Soir meldt, dat te Dieppe een complot tegen de veiligheid van den staat is aan het licht gekomen. Het blad verklaart verbazingwekkende inlichtingen te hebben ontvangen over een onderzoek, dat is ingesteld in de kelders van een fami liepension te Parijs. Er zouden bij dat on derzoek wapens en een hoeveelheid muni tie zijn ontdekt. Voor het vervoer der in beslag genomen goederen zijn drie vracht wagens noodig geweest. De kelders van het bewuste huis bevatten geheime kamers, met speciale betonversterkingen. Er is o.m. nog een hoeveelheid van 15 K.G. ontplofbare stoffen opgespoord. In het geheel zijn, naar men verder verneemt, drie geheime berg plaatsen voor wapens en munitie ontdekt. Twee personen zijn in staat van beschuldi ging gesteld. Het is mogelijk, dat nog meer bergplaatsen zullen worden opgespoord, daar het onderzoek nog niet is afgesloten. In de afgeloopen dagen zijn ook te Dieppe verscheiden arrestaties verricht, die met deze zaak verband houden. Zooals men weet zijn in September reeds te Parijs drie personen gearresteerd, leden van het ge heime genootschap der „Cagoulards". De jongste arrestaties en in beslag nemingen staan hiermede in verband. Uitgebreide actie tegen de commu nisten. - „Le Matin" meldt uit Genève: „Het schijnt, dat de Zwitsersche autoriteiten be sloten hebben over te gaan tot een uitge breide actie tegen de communisten. Zoo is gistermiddag op bevel van den rechter van instructie door de federale politie te Zürich het communistische parlementslid Ernest Walter gearresteerd. Tijdens een huiszoeking in zijn woning is een groote hoeveelheid documenten in beslag geno men. De twee communistische parlements leden, die Zwitserland bezat, zijn thans beiden opgesloten, aangezien Bodeman reeds enkele dagen geleden is gearresteerd. Voorts is de voorzitter der communistische partij in Zwitserland, Humbert Droz, in arrest gesteld. Tenslotte heeft de politie een huiszoeking gehouden in de lokalen van de redactie der „Freiheit", het officieel orgaan der communistische partij, dat in Zwitser land verschijnt. Ook bij deze gelegenheid werden vele documenten in beslag genomen. Al deze arrestaties enhuiszoekingen schijnen in verband te staan met de zaak der vrijwilligerswerving in Zwitserland voor de Spaansche regeering. Drie processen tegen communisten hangende. - Er worden thans te Warschau drie groote processen tegen communisten gevoerd. Te Lublin zijn veertig jongelui, studenten en arbeiders, voor de rechtbank verschenen, beschuldigd van revolutionnaire activiteit. Te Bialestock worden een onderwijzer en 19 medeplichtigen ervan beschuldigd, subsidiën te hebben ontvangen van een buitenland sche communistische organisatie om op school propaganda te voeren. Te Kielce worden dertig personen ervan beschuldigd communistische cellen te hebben gevormd en uit Moskou afkomstige vlugschriften te hebben verspreid. Studenten betoogen. - Het Hongaar- sche telegraafagentschap deelt mede, dat volgens een politierapport tweehonderd studenten der faculteit der letteren een betooging op touw gezet hebben en de ruiten van het gebouw hebben ingeslagen. De deken der universiteit riep de hulp der politie in. Negentien studenten werden ge arresteerd en tot boeten veroordeeld. Weer een correspondent uitgewezen. - De Berlijnsche correspondent van de Baseier Nachrichten, Boeschenstein, heeft mede- deeling ontvangen, dat zyn verblijfsvergun ning in Duitschland, die op 25 November a.s. afloopt, niet zal worden vernieuwd. i

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1937 | | pagina 1