DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. DE NIEUWE BELGISCHE REGEERING VOOR HET PARLEMENT. 's Prinsen toestand van heden. Ho. 283 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Woensdag I December 1937 139e Jaargong De algemeene toestand. Socialistische eischen en het moeilijke begrootingsevenwicht. LOOD IN DE VLEUGELS? Japan is onkwetsbaar. Aldus de meening van Mussolini. De Duitsche koloniale eischen. Bijzonderheden in de Engelsche pers. Nieuws in 't kort. ALKMAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTTENs Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telei 3320, redactie 3330. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. Alkmaar, 1 December. Met zeer groote voldoening zijn de Fransche ministers gisteravond weer uit Londen naar hun eigen land vertrokken. Ze hebben een paar dagen zeer amicaal onderhandeld met hun Britscbe collega's en uit de besprekingen bleek om het met een bekende uitdrukking te doen! dat beide landen het eens, zeer eens zijn. Chamberlain heeft gisteravond de jour nalisten een communiqué overhandigd, dat ook in het Lagerhuis werd voorgelezen. In dat communiqué werd gezegd, dat de Fransche ministers een uiteenzetting van Lord Halifax hebben aangehoord over diens besprekingen in Duitschland. Zij constateerden met vreugde, dat, terwijl van het bezoek van Halifax dat van par ticulieren en on-officieelen aard was niet verwacht kon worden, dat het tot directe resultaten zou leiden, het toch had bijgedragen tot het wegnemen van de oorzaken der internationale oneenigheid en tot een verbetering der atmosfeer zou kunnen leiden. De Europeesche vraagstuk ken in hun geheel en de vooruitzichten op kalmeering en ontwapening zijn aan een gedachtenwisselirvg onderworpen. Op deze belangrijke punten constateeren de Brit- sche en Fransche ministers nieuwe bewij zen van de overeenstemming van houding en zienswijze, die de betrekkingen tus- schen de beide landen kenmerkt. Het koloniale vraagstuk werd van alle kanten aan een voorloopige bestudeering onderworpen. De conclusie was, dat deze kwestie niet in afzondering kon worden behandeld, en dat hierin een aantal andere landen zou moeten worden gekend, en men was het er over eens, dat dit onderwerp een veel diepergaande studie noodig maakt. De Britsche en Fransche ministers be handelden eveneens den toestand in het Verre Oosten, over den ernst waarvan zij het ten volle eens waren. Zij bleken eens gezind te zijn in hun bereidheid samen te werken met andere, in gelijke omstan digheden verkeerende mogendheden, tot bescherming van de rechten en belangen en het voldoen aan de verplichtingen, voortvloeiende uit de internationale ver dragen, betrekking hebbende op dat ge deelte van de wereld. Zij lieten eveneens, in een geest van. wederzijdsch vertrouwen, andere aspecten van de internationale aangelegenheden van gemeenschappelijk belang de revue passeeren. Terwijl zij in geen enkel opzicht willen afwijken van hun reeds eerder tot uitdrukking gebrachte opvatting van internationale samenwer king, hebben zij nogmaals den nadruk ge legd op den wensch hunner regeeringen, met alle landen samen te werken in de ge meenschappelijke taak, door methode van vrije en vreedzame onderhandelingen de internationale kalmeering te bevorderen. De diplomatieke redacteur van Reuter is van meening, dat het bezoek der Fransche ministers en het bekend gemaakte com muniqué een einde moeten maken aan alle beweringen over een verdeeldheid tusschen Engeland en Frankrijk. De regeeringen der dominions zijn reeds ingelicht over de resultaten der bespre kingen en naar verluidt, wordt ook België als koloniale mogendheid op de hoogte ge houden. De Fransch-Britsche besprekin gen vormen natuurlijk slechts een eersten stap, zoodat er nog veel werk verricht moet worden, dat geschikt is voor bespre kingen door middel van de ambassade en langs de gewone diplomatieke wegen. Men zal zich niet tot Duitschland wenden, al vorens men met dezen arbeid vorderingen heeft gemaakt. Herhaald moet worden, dat een kolonia le regeling deel zou moeten uitmaken van een veel ruimere regeling. Wat betreft het Verre Oosten, uit het communiqué blijkt duidelijk ger.peg, dat beide landen bereid zijn tot samenwerking met andere belanghebbende mogendheden, doch dit is geen vraagstuk van Engeland en Frankrijk alleen. Verder zijn de betrekkingen met Italië, de Balkan Staten, Noord-Afrika en Rus land besproken, waarbij men het op alle punten eens was. Delbos zal gedurende zijn reis de regeeringen van Polen, Zuid- Slavië, Roemenië en Tsjecho-Slowakije op de hoogte stellen van den algemeenen aard der besprekingen en van de verwach tingen, die men in Engeland en Frankrijk koestert. Delbos zou dan ieder misver stand kunnen ophelderen. Ofschoon daar over geen bepaalde gegevens te verkrijgen zijn, meerit men, dat ook de mogelijkheid van Duitschland's terugkeer tot den Vol kenbond besproken is. De diplomatieke redacteur komt tot de slotsom, dat de indruk, dat er geen onmid dellijk oorlogsgevaar dreigt, versterkt is. Engeland en Frankrijk toonen, dat zij den vrede willen. Men acht het standpunt, dat zij ir nemen, tegelijk verzoenend en krach tig. (Van onzen Brusselschen correspondent.) Brussel, 30 Nov. 1937. Op het oogenblik dat de nieuwe Bel gische regeering Janson voor de Kamer komt is de actualiteit gediend wanneer wy, met het voordeel van den reeds verloopen tijd sedert haar totstand koming, haar constellatie even nagaan. Politieke berekeningen van buitenland- schen aard kunnen in Nederland nie mand interesseeren, voor zoover zij geen algemeen belang hebben. Daarom zullen wij u de tribulaties sparen welke de vorming van de nieuwe regeering hebben vergezeld: exclusieven tegen personen, mislukkingen, enz. Dat is dikwijls zooveel als een storm in een glas water. De voornaamste exclusieve, n.L van de socialisten tegen den heer Jaspar, gewezen eerste minister, ook de man van de defla- tiepolitiek, heeft echter veel ophef gemaakt. Volgens sommigen kwamen de koninklijke prerogatieven er door in het gedrang. De koning kiest immers vrij rijn ministers. De socialisten, die onder geen voorwendsel van Jaspar in de regeering wilden, voerden echter aan, dat alleszins de Kamer het recht had een regeering omver te werpen en dat, met Jaspar, de socialisten ongetwijfeld tegen de nieuwe regeering zouden stemmen. Bovendien hebben de socialistische ministers het recht te weigeren op een voorstel van den koning in te gaan. Bijgevolg, zoo zegt men van socialistischen kant, zijn wij geen enkel recht te buiten gegaan. Dat is onge twijfeld ook wel juist. Men moet overigens in de houding van den heer Janson, die op den heer Jaspar een beroep had gedaani niet bepaald deze kwestie zien, om de goede reden dat hij alleen als bedoeling had den heer Jaspar wegens zijn sterke personali teit op te nemen, om tastbare waarborgen te geven aan degenen die tegen een afglijden van de regeering, met socialistische deel neming, naar links steeds hebben gewaar schuwd. De socialisten hebben het wel dui delijk gevoeld en hebben den kabinetsvor- mer schaakmat gezet. Deze is dan, op ver zoek van den koning, herbegonnen met zijn pogingen, nadat hij er eerst ontmoedigd van had afgezien. De regeering is dan ook eigenlijk met lood in de vleugels opgestegen. Dat is de alge meene indruk. Men beschouwt haar sis voorloopig, wat niet belet dat de krakende wagens dikwijls het langst loopen en dat het voorloopige dikwijls ook wordt besten digd. Dat kan ongetwijfeld ook nu het ge val worden. Maar zeer groote zaken moet men er wel niet van verwachten. Het is de regeering van de ontmoediging, zeggen som migen. Anderen zeggen dat het de regeering is niet van de Nationale Unie, maar eenvou dig van drie partijen, over een beperkt programma, om den krakenden staatswagen aan 't rollen te houden tot wanneer de toestand zoo zal geworden zijc dat er een grondiger wijziging mogelijk wordt. Op het oogenblik dat wij u dit schrijven is de regeeringsverklaring nog niet bekend. Uit inlichtingen blijkt echter, dat er eensgezind heid is verkregen onder de miniiters dank zij wederzijdsche toegevingen, en men kan het moeilijk anders beschouwer, dan als een hulde wanneer men voortdurend te hooren krijgt dat de regeering-Janson niets anders te doen heeft dan het programma van den heer Van Zeeland voort te zetten. Het is wel jammer te noemen dat een regeerings- leider met een dergelijk uitstekend pro gramma is moeten vertrekken om redenen die met dit programma niets hebben te zien. Dat zijn nu eenmaal de tegenstrijdigheden van de politiek. Intusschen komt voorloopig alles op het programma aan. Men moet in de eerste plaats de aanwezigheid in de nieuwe regeering vaststellen van twee con servatieven Pierlot en du Bus de Warnaffe, die zekere waarborgen opleveren voor de genen die de afglijding naar links duchten. De heer Pierlot heeft zoo pas een politieke rede gehouden, waarin hij zei, dat de nieu we regeering ministers telt die vooral waak zaam zullen behoeven te zijn. Dat zegt alles. Bjj de openbare meening heeft de heer Janson over het algemeen een goed onthaal gekend, al hebben de Vlamingen het niet vergeten dat hij het was die zijn handtee- kening plaatste onder het beruchte Fransch- Belgisch a cc oord. Hij heeft de Vlaamsche eischen niet steeds begrepen, maar daar naast is het een feit, dat hij een man is met karakter. Hij heeft zich meer dan eens tegen zijn partij, de liberale, uitgesproken in essen- tieele vraagstukken en zoo heeft hij zich b.v. in de kwestie van de alcoholwet uitge sproken tegen het standpunt van de libe ralen, die opheffing willen van het verbod, Sedert 1884 is hij de eerste niet-katholieke eerste minister in dit land. Degenen die hem goed van nabij kennen beweren dat hij nochtans gaarne moeilijkheden door een compromis overwint. Het is dan ook de vraag of hij er zal in slagen de socialisten voortdurend in toom te houden. Want wat er ook officieel in het programma van de nieuwe regeering zal geschreven staan, het is een feit dat de socialisten duidelijk heb ben te kennen gegeven welke de punten zyn van hun programma, waarvan zij de ver wezenlijking vragen. De heer Spaak, die minister van buitenlandsche zaken blijft, heeft zich ook zoo pas nog uitgelaten, zeg gende dat het regeeringsprogramma gemak kelijk is opgesteld geworden. Hij heeft ge zegd, dat het er op aankomt eerst de wet op de ouderdomspensioenen goed te keuren in de Kamer. Daarna moeten de moderne sociale wetten worden goedgekeurd. De wet op de 40-urige arbeidsweek moet veralge meend. worden en in alle industrieën moet het betaald verlof worden toegestaan. De minister heeft zich ook uitgelaten over de hervorming, waardoor de pensioenwet zou worden herzien in een zin van verdaging van den leeftijd tot zestig jaar. Hij voegde er bfj dat deze .hervorming veel geld zou kosten, en dat daarom toegevingen zouden moeten komen zoowel van arbeiderszijde als van de zijde der werkgevers. Daarnaast maar daar sprak de minister niet over is er de socialistische eisch ot invoering van de verplichte algemeene verzekering tegen werkloosheid: de verhooging van de ouder domspensioenen; de verhooging van de loo- nen der onderwijzers. Dit zal ongetwijfeld veel geld kosten als de regeering tot deze hervormingen besluit, welke op zich zelf voor het publiek zeer zeker niet zijn te ver smaden. Men weet wel van socialistische zijde waar zij heen willen. Een eventueele ontbinding van het parlement wordt door de socialisten in de huidige omstandigheden niet zoo bepaald gevreesd, al wordt zij niet gewenscht, omdat de „fascistische" partijen er ook wel hun voordeel mee zouden doen. Maar de begrooting voor het' volgende jaar is niet zoo schitterend en daar liggen wel de grootste moeilijkheden verscholen voor de nieuwe regeering. De regeering voorziet aan inkomsten elf milliard 300 millioen frank. Er is slechts een boni voorzien van 63 millioen. Zij houdt eenerzijds geen reke ning met de nieuwe verslapping in het zakenleven, met de stijgende levensduurte, waardoor de loonen die aan de Staatsamb tenaren moeten worden betaald steeds auto matisch zullen stijgen, omdat zij op het stel sel van het index-cijfer zyn gesteund. Met daarbij nog eenige honderden millioenen aan nieuwe uitgaven en dan zal het tekort spoedig een milliard bereiken. Daar zal de nieuwe regeering niet zoo gemakkelijk over heen kunnen. En de socialistische oplossing is voor haar voorloopig althans geen oplos sing. Deze komt immers neer op de invoe ring van nieuwe belastingen. Er moeten nieuwe inkomsten worden gevonden, zeg gen de socialisten, voor de sociale hervor mingen, op de begrooting van landsverde diging, zoo noodig. en liever in een reor ganisatie van het fiscaal regime, wat nieu we belasting beteekent. Men is te ver ge gaan in de belastingvermindering, zoo heet het. Dat is zeer zeker niet de opvatting van den middenstand. Men verwacht met be langstelling op welke manier de regeering de twee standpunten zal verzoenen, want met twee devaluaties achter den rug is de openbare meening hier bijzonder gevoelig voor alles wat de begrooting van het land betreft Van katholieken kant worden sociale hervormingen afhankelijk gesteld van den econamischen toestand en het be grootingsevenwicht. De werkzaamheid van de nieuwe regee ring op Vlaamsch gebied zal anderzijds wel interessant zijn, vermits het nieuwe kabinet de kwestie van de wetenschappelijke Vlaamsche academies zal hebben op te los sen, de kwestie van het Vlaamsche vraag stuk in het leger en de inrichting van zoo genaamde cultuurraden in verschillende ministeries, zooals dat van openbaar onder wijs. De Vlaamsche kwestie is wat meer geworden dan een „talenvraagstuk". Bij de Vlamingen is men dan ook optimistischer dan vroeger. Het „voorloopig" karakter van de regeering-Janson zal hem waarschijnlijk wel niet schaden. Dat zou haar bestendigheid wel eens bijzonder kunnen ten goede ko men. In de „Popoio d'Italia" is een artikel opgenomen, dat vermoedelijk afkom stig is van Mussolini. In dit artikel wordt op ironische wijze commentaar geleverd op "de resultaten van de conferentie van Brussel en op het mislukken van de gemeenschappe lijke actie. De gemeenschappelijke actie heeft te Brussel een volkomen mislukking geboekt, welke bijna de omvang van een fiasco aan neemt. Wij zouden huichelaars zijn, wan neer wij niet zeiden, dat bij ons, die nooit geloofd hebben in de werken van den Vol kenbond, dit een groote voldoening heeft gewekt". Vervolgens wijst de schrijver van het artikel erop, dat men veel verwachtte van het ingrijpen van de Vereenigde Staten en hij stelt vast, dat Norman Davis met stille trom ia verdwenen. „De eerste interventie van de Vereenigde Staten is en een Euro peesche conferentie had dus een ongeluk kig slot". De beste oplossing zou schrijver het vin den, wanneer de geheel zaak stilzwijgend zou worden „begraven." schrijver is vr meening, dat tegen Japan, dat onkwetsbaa is, niets gedaan wordt. Economische maatregelen zouden zich ook keeren tegen hen, die ze toepassen. Het artikel wordt besloten met de volgende woorden: „Aangezien de collectieve actie is mis lukt, blijft China niets anders over dan aan Japan zijn vredesvoorwaarden te vragen. Het is niet onmogelijk, dat deze voor waarden niet zoo hard zullen zijn, als men wel zou denken". De schrijver merkt nog op, dat het denk beeld, dat met den drang welke in een volk leeft, zou kunnen onderdrukken, belache lijk is. Het is niet prettig voor de humani taire oude jongejuffrouwen, doch iedereen weet, dat in het vervolg het kanon, dat in het Verre Oosten buldert, krachtiger te hooren zal zijn dan de huidige en toekom stige dagorders van Geneve elders. Hoewel nog steeds de grootste geheim houding wordt betracht over de bijzonder' heden van de besprekingen van lord Hali fax te Berlijn, publiceert de pers heden ochtend bijzonderheden over de koloniale eischen van Duitschland. De Daily Telegraph deelt mede, dat de Fransche staatslieden in groote trekken het onderhoud van lord Halifax vernamen. Zy waren verbaasd over de koloniale eischen van Duitschland. Adolf Hitier zou krachtig hebben aangedrongen op het recht van Duitschland uitgestrekte koloniën in Afrika te bezitten, niet alleen in de gebieden, welke het vroeger heeft bezeten. De Fransche mi nisters zyn vertrokken in de overtuiging, dat de oogen van Duitschland zich met meer aandacht vestigen op de mogelijkhe den in de Belgische Congo en Portugeesch Angola, dan op de gebieden, welke op het oogenblik onder Zuid-Afrikaansch of Bel gisch mandaat staan. De diplomatieke redacteur van de Daily Mail schrijft, dat in de eerste plaats de te ruggave van Togo en Fransch Kameroen werden geëischt en dat vervolgens werd voorgesteld een nieuw mandaat te scheppen in de Belgische Congo of in ieder geval in het Zuidelijk deel hiervan en in Portugeesch Angola Dit mandaat zou dan door Duitsch land gecontroleerd moeten worden, ofwel er zou een maatschappij moeten worden opge richt, waarin Duitschland, België en Portu gal vertegenwoordigd zouden moeten zijn. Het grootste deel van de aandeelen zou evenwel in Duitsche handen moeten zijn. Het doel van deze maatschappij zou dan zijn het nieuwe mandaatsgebied te exploi- teeren voor rekening van de drie staten. Josephine Baker in het huwelijk ge treden. - Gisteren heeft het parlementslid Jammy Schmidt te Beauvain het huwelijk voltrokken tusschen de bekende variété- artiste Josephine Baker en den makelaar Jean Lion. Openbaar gebouw in aach gelegd. - Het gebouw van het departement van openbare werken te Tulkarem is door een geweldigen brand in asch gelegd. De bewaker en zyn zoon zyn een prooi der vlammen geworden. Mer. schrijft den brand toe aan kwaadwil ligheid. Elf man bij brand omgekomen. - Op de Paraguay zyn twee schuiten, waarmede benzine werd vervoerd, in brand gevlogen. 21 man worden vermist, terwijl een tiental ernstig gewond is. Geruimen tijd nog absolute rust. De particuliere secretaris van Z. K. H. prins Bernhard, jhr. mr. C. Dedel, verstrekte ons heden ochtend het volgende commu niqué: Prins Bernhard is tevreden over zyn nachtrust. De hoofdpij- is minder geworden. De hoofdwonde werd hedenmorgen opnieuw ver bonden. Zy blijkt goed te genezen. Overigens is de toestand onver anderd. De prins zal nog geruimen tijd absolute rust moeten houden. De hofjager Spek had eveneens een goeden nacht. De operatie van de knieschijf zal vermoedelijk aan het eind van de week plaats hebben. Nieuwe arrestaties in Rus.and. - De correspondent van de Daily Telegraph te Moskou meldt aan zyn blad, dat men aan neemt, dat Ozerski, de gewezen handels vertegenwoordiger te Londen, evenals zijn voorganger, Solomon Bron, zich in hechte nis bevinden. Ozerski was een jaar geleden te Moskou teruggekeerd om een belangrijke functie1 in het volkscommissariaat voor de verdedigingsindustrie op zich te nemen. Bron, die vroeger ook te New-York als handelsvertegenwoordiger was opgetreden, was na den zelfmoord van Tomski benoemd tot directeur van de staatsuitgeverij. Verder maakt de correspondent gewag van de ar restatie van Bondarenko, die eerst in Sep tember tot voorzitter van den raad van volkscommissarissen van de Oekraine be noemd was, na den zelfmoord van Ljoeb- tsjenko; Wladimir Zatonski, volkscommis saris van onderwijs van de Oekraine sedert 1932, het jaar, waarin zijn voorganger Skrypnik zelfmoord pleegde; Arens, con sul-generaal te New-York, en Asmus, de gezant in Finland. Overigens meldt de cor respondent nog, dat het aantal executies wegens spionnage, sabotage en ander ver raad aan het afnemen is. De ziekte van Ludendorf. - Professor Kielleuthner, die generaal Ludendorf heeft geopereerd, heeft verklaard, dat er geen onmiddellijk gevaar voor het leven van den generaal bestaat, doch in verband met zijn leeftijd zijn complicaties mogelijk. Nog meer terreur in Palestina. - De Palestijnsche politie zoekt ijverig naar de bende terroristen, die de laatste aanslagen in Noord-Palestina gepleegd hebben. Te Nazareth heeft men in een huis bommen en munitie gevonden. De huiseigenaar is in hechtenis genomen. In een dorp bij Nazareth zijn eveneens wapenen en munitie gevon den. Uit Jerusalem wordt gemeld, dat de Arabische leden van den gemeenteraad hebben geweigerd aan de werkzaamheden van den raad deel te nemen, omdat de Britsche hooge commissaris besloten heeft, het salaris van den vroegeren burgemees ter Khalidi, die gedeporteerd is, in te houden. Ontploffing op kanonneerboot Te Asuncion heeft zich aan boord van een kanonneerboot een ontploffing voorgedaan. Twaalf leden der bemanning werden ge dood en tien gewond. Veemmoord in het Burenland? Een misdaad, welke naar de omstandigheden te oordeelen een veemmoord moet zijn, is te Nenstift in de Oostenryksche provincie Bur- genland ontdekt. Een jonge boer, zekere Veischelberger, werd dood langs den weg gevonden. Zijn lichaam was door vier kogels doorboord. Vijftien personen zijn gearresteerd, van wie vier rechtstreeks be trokken zouden zyn bij den moord. Het slachtoffer, dat uit de nationaal-socialis- tische beweging was getreden, nadat hij er vroeger een actieve rol in had gespeeld, had er zich onlangs tegenover zijn vader over uitgelaten, te gelooven, dat hij op tragische wijze zijn leven zou verliezen. Drie politiemannen vermist - Onder geheimzinnige omstandigheden worden sedert Maandag te Haifa een politiesergeant en twee agenten vermist, alle drie Pales- tijnen. Het gebied wordt door een sterke politiemacht afgezocht Van de heuvels op 24 K.M. ten Oosten van Haifa, waar de politiemannen het laatst gezien zijn, is gis teren een hevig vuren gehoord. Men gelooft dat de drie vermiste politieagenten in han den gevallen zijn van een gewapende bende, die zich in Oostelijke richting be weegt. In de heuvels van Nazareth. Politie mannen volgen het spoor.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1937 | | pagina 1