DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
DE NIEUWE BELGISCHE REGEERING VOOR
HET PARLEMENT.
's Prinsen toestand
van heden.
Ho. 283 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK.
Woensdag I December 1937
139e Jaargong
De algemeene toestand.
Socialistische eischen en het moeilijke
begrootingsevenwicht.
LOOD IN DE VLEUGELS?
Japan is onkwetsbaar.
Aldus de meening van Mussolini.
De Duitsche koloniale
eischen.
Bijzonderheden in de
Engelsche pers.
Nieuws in 't kort.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTTENs
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telei 3320, redactie 3330.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Alkmaar, 1 December.
Met zeer groote voldoening zijn de
Fransche ministers gisteravond weer uit
Londen naar hun eigen land vertrokken.
Ze hebben een paar dagen zeer amicaal
onderhandeld met hun Britscbe collega's
en uit de besprekingen bleek om het
met een bekende uitdrukking te doen!
dat beide landen het eens, zeer eens zijn.
Chamberlain heeft gisteravond de jour
nalisten een communiqué overhandigd, dat
ook in het Lagerhuis werd voorgelezen. In
dat communiqué werd gezegd, dat de
Fransche ministers een uiteenzetting van
Lord Halifax hebben aangehoord over
diens besprekingen in Duitschland. Zij
constateerden met vreugde, dat, terwijl van
het bezoek van Halifax dat van par
ticulieren en on-officieelen aard was
niet verwacht kon worden, dat het tot
directe resultaten zou leiden, het toch had
bijgedragen tot het wegnemen van de
oorzaken der internationale oneenigheid
en tot een verbetering der atmosfeer zou
kunnen leiden. De Europeesche vraagstuk
ken in hun geheel en de vooruitzichten op
kalmeering en ontwapening zijn aan een
gedachtenwisselirvg onderworpen. Op deze
belangrijke punten constateeren de Brit-
sche en Fransche ministers nieuwe bewij
zen van de overeenstemming van houding
en zienswijze, die de betrekkingen tus-
schen de beide landen kenmerkt.
Het koloniale vraagstuk werd van alle
kanten aan een voorloopige bestudeering
onderworpen. De conclusie was, dat deze
kwestie niet in afzondering kon worden
behandeld, en dat hierin een aantal andere
landen zou moeten worden gekend, en men
was het er over eens, dat dit onderwerp
een veel diepergaande studie noodig
maakt.
De Britsche en Fransche ministers be
handelden eveneens den toestand in het
Verre Oosten, over den ernst waarvan zij
het ten volle eens waren. Zij bleken eens
gezind te zijn in hun bereidheid samen te
werken met andere, in gelijke omstan
digheden verkeerende mogendheden, tot
bescherming van de rechten en belangen
en het voldoen aan de verplichtingen,
voortvloeiende uit de internationale ver
dragen, betrekking hebbende op dat ge
deelte van de wereld. Zij lieten eveneens,
in een geest van. wederzijdsch vertrouwen,
andere aspecten van de internationale
aangelegenheden van gemeenschappelijk
belang de revue passeeren. Terwijl zij in
geen enkel opzicht willen afwijken van
hun reeds eerder tot uitdrukking gebrachte
opvatting van internationale samenwer
king, hebben zij nogmaals den nadruk ge
legd op den wensch hunner regeeringen,
met alle landen samen te werken in de ge
meenschappelijke taak, door methode van
vrije en vreedzame onderhandelingen de
internationale kalmeering te bevorderen.
De diplomatieke redacteur van Reuter is
van meening, dat het bezoek der Fransche
ministers en het bekend gemaakte com
muniqué een einde moeten maken aan
alle beweringen over een verdeeldheid
tusschen Engeland en Frankrijk.
De regeeringen der dominions zijn reeds
ingelicht over de resultaten der bespre
kingen en naar verluidt, wordt ook België
als koloniale mogendheid op de hoogte ge
houden. De Fransch-Britsche besprekin
gen vormen natuurlijk slechts een eersten
stap, zoodat er nog veel werk verricht
moet worden, dat geschikt is voor bespre
kingen door middel van de ambassade en
langs de gewone diplomatieke wegen. Men
zal zich niet tot Duitschland wenden, al
vorens men met dezen arbeid vorderingen
heeft gemaakt.
Herhaald moet worden, dat een kolonia
le regeling deel zou moeten uitmaken van
een veel ruimere regeling.
Wat betreft het Verre Oosten, uit het
communiqué blijkt duidelijk ger.peg, dat
beide landen bereid zijn tot samenwerking
met andere belanghebbende mogendheden,
doch dit is geen vraagstuk van Engeland
en Frankrijk alleen.
Verder zijn de betrekkingen met Italië,
de Balkan Staten, Noord-Afrika en Rus
land besproken, waarbij men het op alle
punten eens was. Delbos zal gedurende
zijn reis de regeeringen van Polen, Zuid-
Slavië, Roemenië en Tsjecho-Slowakije op
de hoogte stellen van den algemeenen
aard der besprekingen en van de verwach
tingen, die men in Engeland en Frankrijk
koestert. Delbos zou dan ieder misver
stand kunnen ophelderen. Ofschoon daar
over geen bepaalde gegevens te verkrijgen
zijn, meerit men, dat ook de mogelijkheid
van Duitschland's terugkeer tot den Vol
kenbond besproken is.
De diplomatieke redacteur komt tot de
slotsom, dat de indruk, dat er geen onmid
dellijk oorlogsgevaar dreigt, versterkt is.
Engeland en Frankrijk toonen, dat zij den
vrede willen. Men acht het standpunt, dat
zij ir nemen, tegelijk verzoenend en krach
tig.
(Van onzen Brusselschen correspondent.)
Brussel, 30 Nov. 1937.
Op het oogenblik dat de nieuwe Bel
gische regeering Janson voor de Kamer
komt is de actualiteit gediend wanneer
wy, met het voordeel van den reeds
verloopen tijd sedert haar totstand
koming, haar constellatie even nagaan.
Politieke berekeningen van buitenland-
schen aard kunnen in Nederland nie
mand interesseeren, voor zoover zij
geen algemeen belang hebben. Daarom
zullen wij u de tribulaties sparen welke
de vorming van de nieuwe regeering
hebben vergezeld: exclusieven tegen
personen, mislukkingen, enz. Dat is
dikwijls zooveel als een storm in een
glas water.
De voornaamste exclusieve, n.L van de
socialisten tegen den heer Jaspar, gewezen
eerste minister, ook de man van de defla-
tiepolitiek, heeft echter veel ophef gemaakt.
Volgens sommigen kwamen de koninklijke
prerogatieven er door in het gedrang. De
koning kiest immers vrij rijn ministers. De
socialisten, die onder geen voorwendsel van
Jaspar in de regeering wilden, voerden
echter aan, dat alleszins de Kamer het recht
had een regeering omver te werpen en dat,
met Jaspar, de socialisten ongetwijfeld
tegen de nieuwe regeering zouden stemmen.
Bovendien hebben de socialistische ministers
het recht te weigeren op een voorstel van
den koning in te gaan. Bijgevolg, zoo zegt
men van socialistischen kant, zijn wij geen
enkel recht te buiten gegaan. Dat is onge
twijfeld ook wel juist. Men moet overigens
in de houding van den heer Janson, die op
den heer Jaspar een beroep had gedaani niet
bepaald deze kwestie zien, om de goede
reden dat hij alleen als bedoeling had den
heer Jaspar wegens zijn sterke personali
teit op te nemen, om tastbare waarborgen te
geven aan degenen die tegen een afglijden
van de regeering, met socialistische deel
neming, naar links steeds hebben gewaar
schuwd. De socialisten hebben het wel dui
delijk gevoeld en hebben den kabinetsvor-
mer schaakmat gezet. Deze is dan, op ver
zoek van den koning, herbegonnen met zijn
pogingen, nadat hij er eerst ontmoedigd van
had afgezien.
De regeering is dan ook eigenlijk met lood
in de vleugels opgestegen. Dat is de alge
meene indruk. Men beschouwt haar sis
voorloopig, wat niet belet dat de krakende
wagens dikwijls het langst loopen en dat
het voorloopige dikwijls ook wordt besten
digd. Dat kan ongetwijfeld ook nu het ge
val worden. Maar zeer groote zaken moet
men er wel niet van verwachten. Het is de
regeering van de ontmoediging, zeggen som
migen. Anderen zeggen dat het de regeering
is niet van de Nationale Unie, maar eenvou
dig van drie partijen, over een beperkt
programma, om den krakenden staatswagen
aan 't rollen te houden tot wanneer de
toestand zoo zal geworden zijc dat er een
grondiger wijziging mogelijk wordt. Op het
oogenblik dat wij u dit schrijven is de
regeeringsverklaring nog niet bekend. Uit
inlichtingen blijkt echter, dat er eensgezind
heid is verkregen onder de miniiters dank
zij wederzijdsche toegevingen, en men kan
het moeilijk anders beschouwer, dan als een
hulde wanneer men voortdurend te hooren
krijgt dat de regeering-Janson niets anders
te doen heeft dan het programma van den
heer Van Zeeland voort te zetten. Het is
wel jammer te noemen dat een regeerings-
leider met een dergelijk uitstekend pro
gramma is moeten vertrekken om redenen
die met dit programma niets hebben te zien.
Dat zijn nu eenmaal de tegenstrijdigheden
van de politiek. Intusschen komt voorloopig
alles op het programma aan. Men moet in
de eerste plaats de aanwezigheid in de
nieuwe regeering vaststellen van twee con
servatieven Pierlot en du Bus de Warnaffe,
die zekere waarborgen opleveren voor de
genen die de afglijding naar links duchten.
De heer Pierlot heeft zoo pas een politieke
rede gehouden, waarin hij zei, dat de nieu
we regeering ministers telt die vooral waak
zaam zullen behoeven te zijn. Dat zegt alles.
Bjj de openbare meening heeft de heer
Janson over het algemeen een goed onthaal
gekend, al hebben de Vlamingen het niet
vergeten dat hij het was die zijn handtee-
kening plaatste onder het beruchte Fransch-
Belgisch a cc oord. Hij heeft de Vlaamsche
eischen niet steeds begrepen, maar daar
naast is het een feit, dat hij een man is met
karakter. Hij heeft zich meer dan eens tegen
zijn partij, de liberale, uitgesproken in essen-
tieele vraagstukken en zoo heeft hij zich
b.v. in de kwestie van de alcoholwet uitge
sproken tegen het standpunt van de libe
ralen, die opheffing willen van het verbod,
Sedert 1884 is hij de eerste niet-katholieke
eerste minister in dit land. Degenen die hem
goed van nabij kennen beweren dat hij
nochtans gaarne moeilijkheden door een
compromis overwint. Het is dan ook de
vraag of hij er zal in slagen de socialisten
voortdurend in toom te houden. Want wat
er ook officieel in het programma van de
nieuwe regeering zal geschreven staan, het
is een feit dat de socialisten duidelijk heb
ben te kennen gegeven welke de punten zyn
van hun programma, waarvan zij de ver
wezenlijking vragen. De heer Spaak, die
minister van buitenlandsche zaken blijft,
heeft zich ook zoo pas nog uitgelaten, zeg
gende dat het regeeringsprogramma gemak
kelijk is opgesteld geworden. Hij heeft ge
zegd, dat het er op aankomt eerst de wet
op de ouderdomspensioenen goed te keuren
in de Kamer. Daarna moeten de moderne
sociale wetten worden goedgekeurd. De wet
op de 40-urige arbeidsweek moet veralge
meend. worden en in alle industrieën moet
het betaald verlof worden toegestaan. De
minister heeft zich ook uitgelaten over de
hervorming, waardoor de pensioenwet zou
worden herzien in een zin van verdaging
van den leeftijd tot zestig jaar. Hij voegde
er bfj dat deze .hervorming veel geld zou
kosten, en dat daarom toegevingen zouden
moeten komen zoowel van arbeiderszijde als
van de zijde der werkgevers. Daarnaast
maar daar sprak de minister niet over
is er de socialistische eisch ot invoering van
de verplichte algemeene verzekering tegen
werkloosheid: de verhooging van de ouder
domspensioenen; de verhooging van de loo-
nen der onderwijzers. Dit zal ongetwijfeld
veel geld kosten als de regeering tot deze
hervormingen besluit, welke op zich zelf
voor het publiek zeer zeker niet zijn te ver
smaden. Men weet wel van socialistische
zijde waar zij heen willen. Een eventueele
ontbinding van het parlement wordt door
de socialisten in de huidige omstandigheden
niet zoo bepaald gevreesd, al wordt zij niet
gewenscht, omdat de „fascistische" partijen
er ook wel hun voordeel mee zouden doen.
Maar de begrooting voor het' volgende jaar
is niet zoo schitterend en daar liggen wel
de grootste moeilijkheden verscholen voor
de nieuwe regeering. De regeering voorziet
aan inkomsten elf milliard 300 millioen
frank. Er is slechts een boni voorzien van
63 millioen. Zij houdt eenerzijds geen reke
ning met de nieuwe verslapping in het
zakenleven, met de stijgende levensduurte,
waardoor de loonen die aan de Staatsamb
tenaren moeten worden betaald steeds auto
matisch zullen stijgen, omdat zij op het stel
sel van het index-cijfer zyn gesteund. Met
daarbij nog eenige honderden millioenen
aan nieuwe uitgaven en dan zal het tekort
spoedig een milliard bereiken. Daar zal de
nieuwe regeering niet zoo gemakkelijk over
heen kunnen. En de socialistische oplossing
is voor haar voorloopig althans geen oplos
sing. Deze komt immers neer op de invoe
ring van nieuwe belastingen. Er moeten
nieuwe inkomsten worden gevonden, zeg
gen de socialisten, voor de sociale hervor
mingen, op de begrooting van landsverde
diging, zoo noodig. en liever in een reor
ganisatie van het fiscaal regime, wat nieu
we belasting beteekent. Men is te ver ge
gaan in de belastingvermindering, zoo heet
het. Dat is zeer zeker niet de opvatting van
den middenstand. Men verwacht met be
langstelling op welke manier de regeering
de twee standpunten zal verzoenen, want
met twee devaluaties achter den rug is de
openbare meening hier bijzonder gevoelig
voor alles wat de begrooting van het land
betreft Van katholieken kant worden
sociale hervormingen afhankelijk gesteld
van den econamischen toestand en het be
grootingsevenwicht.
De werkzaamheid van de nieuwe regee
ring op Vlaamsch gebied zal anderzijds wel
interessant zijn, vermits het nieuwe kabinet
de kwestie van de wetenschappelijke
Vlaamsche academies zal hebben op te los
sen, de kwestie van het Vlaamsche vraag
stuk in het leger en de inrichting van zoo
genaamde cultuurraden in verschillende
ministeries, zooals dat van openbaar onder
wijs. De Vlaamsche kwestie is wat meer
geworden dan een „talenvraagstuk". Bij de
Vlamingen is men dan ook optimistischer
dan vroeger. Het „voorloopig" karakter van
de regeering-Janson zal hem waarschijnlijk
wel niet schaden. Dat zou haar bestendigheid
wel eens bijzonder kunnen ten goede ko
men.
In de „Popoio d'Italia" is een artikel
opgenomen, dat vermoedelijk afkom
stig is van Mussolini.
In dit artikel wordt op ironische wijze
commentaar geleverd op "de resultaten
van de conferentie van Brussel en op
het mislukken van de gemeenschappe
lijke actie.
De gemeenschappelijke actie heeft te
Brussel een volkomen mislukking geboekt,
welke bijna de omvang van een fiasco aan
neemt. Wij zouden huichelaars zijn, wan
neer wij niet zeiden, dat bij ons, die nooit
geloofd hebben in de werken van den Vol
kenbond, dit een groote voldoening heeft
gewekt".
Vervolgens wijst de schrijver van het
artikel erop, dat men veel verwachtte van
het ingrijpen van de Vereenigde Staten en
hij stelt vast, dat Norman Davis met stille
trom ia verdwenen. „De eerste interventie
van de Vereenigde Staten is en een Euro
peesche conferentie had dus een ongeluk
kig slot".
De beste oplossing zou schrijver het vin
den, wanneer de geheel zaak stilzwijgend
zou worden „begraven." schrijver is vr
meening, dat tegen Japan, dat onkwetsbaa
is, niets gedaan wordt.
Economische maatregelen zouden zich
ook keeren tegen hen, die ze toepassen. Het
artikel wordt besloten met de volgende
woorden:
„Aangezien de collectieve actie is mis
lukt, blijft China niets anders over dan aan
Japan zijn vredesvoorwaarden te vragen.
Het is niet onmogelijk, dat deze voor
waarden niet zoo hard zullen zijn, als men
wel zou denken".
De schrijver merkt nog op, dat het denk
beeld, dat met den drang welke in een volk
leeft, zou kunnen onderdrukken, belache
lijk is. Het is niet prettig voor de humani
taire oude jongejuffrouwen, doch iedereen
weet, dat in het vervolg het kanon, dat in
het Verre Oosten buldert, krachtiger te
hooren zal zijn dan de huidige en toekom
stige dagorders van Geneve elders.
Hoewel nog steeds de grootste geheim
houding wordt betracht over de bijzonder'
heden van de besprekingen van lord Hali
fax te Berlijn, publiceert de pers heden
ochtend bijzonderheden over de koloniale
eischen van Duitschland.
De Daily Telegraph deelt mede, dat de
Fransche staatslieden in groote trekken het
onderhoud van lord Halifax vernamen. Zy
waren verbaasd over de koloniale eischen
van Duitschland. Adolf Hitier zou krachtig
hebben aangedrongen op het recht van
Duitschland uitgestrekte koloniën in Afrika
te bezitten, niet alleen in de gebieden, welke
het vroeger heeft bezeten. De Fransche mi
nisters zyn vertrokken in de overtuiging,
dat de oogen van Duitschland zich met
meer aandacht vestigen op de mogelijkhe
den in de Belgische Congo en Portugeesch
Angola, dan op de gebieden, welke op het
oogenblik onder Zuid-Afrikaansch of Bel
gisch mandaat staan.
De diplomatieke redacteur van de Daily
Mail schrijft, dat in de eerste plaats de te
ruggave van Togo en Fransch Kameroen
werden geëischt en dat vervolgens werd
voorgesteld een nieuw mandaat te scheppen
in de Belgische Congo of in ieder geval in
het Zuidelijk deel hiervan en in Portugeesch
Angola Dit mandaat zou dan door Duitsch
land gecontroleerd moeten worden, ofwel er
zou een maatschappij moeten worden opge
richt, waarin Duitschland, België en Portu
gal vertegenwoordigd zouden moeten zijn.
Het grootste deel van de aandeelen zou
evenwel in Duitsche handen moeten zijn.
Het doel van deze maatschappij zou dan
zijn het nieuwe mandaatsgebied te exploi-
teeren voor rekening van de drie staten.
Josephine Baker in het huwelijk ge
treden. - Gisteren heeft het parlementslid
Jammy Schmidt te Beauvain het huwelijk
voltrokken tusschen de bekende variété-
artiste Josephine Baker en den makelaar
Jean Lion.
Openbaar gebouw in aach gelegd. - Het
gebouw van het departement van openbare
werken te Tulkarem is door een geweldigen
brand in asch gelegd. De bewaker en zyn
zoon zyn een prooi der vlammen geworden.
Mer. schrijft den brand toe aan kwaadwil
ligheid.
Elf man bij brand omgekomen. - Op de
Paraguay zyn twee schuiten, waarmede
benzine werd vervoerd, in brand gevlogen.
21 man worden vermist, terwijl een tiental
ernstig gewond is.
Geruimen tijd nog absolute rust.
De particuliere secretaris van
Z. K. H. prins Bernhard, jhr. mr.
C. Dedel, verstrekte ons heden
ochtend het volgende commu
niqué:
Prins Bernhard is tevreden over
zyn nachtrust. De hoofdpij- is
minder geworden. De hoofdwonde
werd hedenmorgen opnieuw ver
bonden. Zy blijkt goed te genezen.
Overigens is de toestand onver
anderd. De prins zal nog geruimen
tijd absolute rust moeten houden.
De hofjager Spek had eveneens
een goeden nacht. De operatie van
de knieschijf zal vermoedelijk aan
het eind van de week plaats
hebben.
Nieuwe arrestaties in Rus.and. - De
correspondent van de Daily Telegraph te
Moskou meldt aan zyn blad, dat men aan
neemt, dat Ozerski, de gewezen handels
vertegenwoordiger te Londen, evenals zijn
voorganger, Solomon Bron, zich in hechte
nis bevinden. Ozerski was een jaar geleden
te Moskou teruggekeerd om een belangrijke
functie1 in het volkscommissariaat voor de
verdedigingsindustrie op zich te nemen.
Bron, die vroeger ook te New-York als
handelsvertegenwoordiger was opgetreden,
was na den zelfmoord van Tomski benoemd
tot directeur van de staatsuitgeverij. Verder
maakt de correspondent gewag van de ar
restatie van Bondarenko, die eerst in Sep
tember tot voorzitter van den raad van
volkscommissarissen van de Oekraine be
noemd was, na den zelfmoord van Ljoeb-
tsjenko; Wladimir Zatonski, volkscommis
saris van onderwijs van de Oekraine sedert
1932, het jaar, waarin zijn voorganger
Skrypnik zelfmoord pleegde; Arens, con
sul-generaal te New-York, en Asmus, de
gezant in Finland. Overigens meldt de cor
respondent nog, dat het aantal executies
wegens spionnage, sabotage en ander ver
raad aan het afnemen is.
De ziekte van Ludendorf. - Professor
Kielleuthner, die generaal Ludendorf heeft
geopereerd, heeft verklaard, dat er geen
onmiddellijk gevaar voor het leven van den
generaal bestaat, doch in verband met zijn
leeftijd zijn complicaties mogelijk.
Nog meer terreur in Palestina. - De
Palestijnsche politie zoekt ijverig naar de
bende terroristen, die de laatste aanslagen
in Noord-Palestina gepleegd hebben. Te
Nazareth heeft men in een huis bommen en
munitie gevonden. De huiseigenaar is in
hechtenis genomen. In een dorp bij Nazareth
zijn eveneens wapenen en munitie gevon
den. Uit Jerusalem wordt gemeld, dat de
Arabische leden van den gemeenteraad
hebben geweigerd aan de werkzaamheden
van den raad deel te nemen, omdat de
Britsche hooge commissaris besloten heeft,
het salaris van den vroegeren burgemees
ter Khalidi, die gedeporteerd is, in te
houden.
Ontploffing op kanonneerboot Te
Asuncion heeft zich aan boord van een
kanonneerboot een ontploffing voorgedaan.
Twaalf leden der bemanning werden ge
dood en tien gewond.
Veemmoord in het Burenland? Een
misdaad, welke naar de omstandigheden te
oordeelen een veemmoord moet zijn, is te
Nenstift in de Oostenryksche provincie Bur-
genland ontdekt. Een jonge boer, zekere
Veischelberger, werd dood langs den weg
gevonden. Zijn lichaam was door vier
kogels doorboord. Vijftien personen zijn
gearresteerd, van wie vier rechtstreeks be
trokken zouden zyn bij den moord. Het
slachtoffer, dat uit de nationaal-socialis-
tische beweging was getreden, nadat hij er
vroeger een actieve rol in had gespeeld, had
er zich onlangs tegenover zijn vader over
uitgelaten, te gelooven, dat hij op tragische
wijze zijn leven zou verliezen.
Drie politiemannen vermist - Onder
geheimzinnige omstandigheden worden
sedert Maandag te Haifa een politiesergeant
en twee agenten vermist, alle drie Pales-
tijnen. Het gebied wordt door een sterke
politiemacht afgezocht Van de heuvels op
24 K.M. ten Oosten van Haifa, waar de
politiemannen het laatst gezien zijn, is gis
teren een hevig vuren gehoord. Men gelooft
dat de drie vermiste politieagenten in han
den gevallen zijn van een gewapende
bende, die zich in Oostelijke richting be
weegt. In de heuvels van Nazareth. Politie
mannen volgen het spoor.