DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
rf"
Hankou zeer belangrijk versterkt.
No. 297 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK.
Zaterdag 18 December 1937
139e Jaargang
De algemeene toestand.
De rivier de Jangtse door de Chineezen
geblokkeerd.
NOGMAALS DE INCIDENTEN.
Het Japansch-Amerikaanech
incident.
Erkenning van het Italiaansche
Imperium door Ierland.
Incident aan de Poolsch-
Russische grens.
Een sovjet-Russische stap
te Warschau.
De zaak Weidmann.
2 Dooden bij auto-ongeluk.
Ernstig ongeluk te Apeldoorn.
Nieuws in 't kort.
ALKMAARSCHE
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het gebeele Rijk 2/50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 1—5 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Alkmaar, 18 December
Delbos, die een zeer gewichtige reis door
Midden-Europa maakt en vooral in Tsjecho
Slowakije een belangrijke missie heeft te
vervullen, heeft in Praag een langdurig on
derhoud gehad met den president der Tsje
chische republiek, Benesj.
De lange gedachtenwisseling heeft de mo
gelijkheid verschaft alle problemen te be
handelen, welke voor de beide regeeringen
die door de verdragen, die zij hebben geslo
ten en door de vriendschap, die hun ver
bindt, van belang zijn. v
Op verzoek der regeering heeft Delbos
twee vertegenwoordigers der Sudeten
Duitschers, leden der partij van Henlein
ontmoet. Het waren senator Profner en af
gevaardigde Kundt. De beide afgezanten
van den nationaal-socialistischen leider heb
ben Delbos verzekerd, dat hun zorg was hun
gevoelens van goede Duitschers en hun pa
triottisme als Tsjechoslowaaksche burgers
met elkander te verzoenen.
Zij voegden hier aan toe, dat naar hun
meening de toenadering tusschen Frankrijk
en Duitschland, door een algemeene ont
spanning, welke zich in Europa zou mani
festeeren en met name tusschen .Tsjechoslo
wakije en het rijk, veel zou bijdragen tot
een regeling der situatie.
Delbos bracht te hooger plaatse, waar
men zeer verlangend is de buitenlandsche
campagne, die deze kwestie heeft teweeg
gebracht, te doen ophouden, verslag uit. De
maatregelen, die onder oogen zou moeten
worden gezien om het doel te bereiken, zou
den rekening moeten houden met twee na
drukkelijke voorwaarden:
1. Dat de eenheid van den Tsjechoslo-
waakschen staat niet door de te nemen
maatregelen mag worden getroffen, hetgeen
de door zekere buitenlandsche kringen ge
opperde hypothese van de constitutie van
Tsjechoslowakij e tot federalen staat uit
sluit;
2. Dat deze beslissingen door de regeering
van Praag in volkomen souvereiniteit moe
ten worden genomen, hetgeen de Sudeten-
Duitsche kwestie streng vastlegt binnen het
kader der Tsjechoslowaaksche binnenland-
sche aangelegenheden.
Daarom zal geen enkel document, memo
randum of verbale nota worden uitgegeven
over de kwestie der Duitsche minderheden.
Deze tegelijkertijd vastbesloten en verzoe
nende houding karakteriseert, aldus Havas,
het geheel der door de Tsjechische staats
lieden en Delbos te Praag ingenomen stand
punten.
Het plan inzake de organisatie van het
Donaubekken van Hodza maakt natuurlijk
deel uit van een stelsel van een politiek var.
trouw aan den Volkenbond en aan bijzon
dere overeenkomsten, met name ten aanzien
van het pact der kleine Entente.
De regeering te Praag zou hopen steun te
verkrijgen van de groote mogendheden voor
de verwezenlijking van dit plan, dat, terwijl
het betere economische en financieele voor
waarden zou vaststellen voor dit deel van
Europa, de politieke rust zou versterken.
Van de zes belanghebbende staten is geen
enkele tegen dit plan gekant.
Italië schijnt er niet vijandig tegenover
te staan. Blijft over, dat men de bedoelin
gen van het rijk leert kennen.
Wat Frankrijk betreft, dit land is een plan,
waarvan onmogelijk gezegd kan worden, dat
het tegen eenige mogendheid is gericht, goed
^Delbos heeft met Benesj de mogelijkheid
van een hervatting der onderhandelingen
inzake de sluiting van een nieuw Rijn-pact
onder oogen gezien. Een dergelijk verdrag
zou niet noodzakelijk denzelfden vorm be
hoeven te hebben als dat van 1925. Toch zal
het gelijkwaardige waarborgen moeten heb
ben zonder eenigen slag toe te brengen aan
de door Frankrijk in Midden- en Oost-
Europa aangegane verplichtingen.
VIJF JAAR DWANGARBEID GEEISCHT!
En vier millioen mark boete.
Het Openbaar Ministerie van de recht
bank te Hamburg heeft tegen den beken
den joodschen eigenaar van de Duitsche
Roode Sterlijn en van de Arnold Bem-
steinlijn, Arnold Bernstein, een straf van
vijf jaar dwangarbeid en vier millioen
mark boete geëischt wegens verraad je
gens het volk en overtreding van de finan
cieele wetten.
Bernstein werd in Februari van dit jaar
gearresteerd, beschuldigd van het in
eigendom hebben van niet aangegeven
kapitaal in het buitenland. Het proces te
gen hem is 15 November begonnen.
Een der directeuren van de Roode Ster-
lijn, Gumbell, is naar het buitenland ge
vlucht. Tegen hem werd vier jaar dwang
arbeid en drie en een half millioen boete
geëischt, terwijl tegen drie andere be
klaagden in deze zaak gevangenisstraffen
van acht tot dertig maanden werden ge-
eischt met hooge boeten.
Het vonnis wordt 23 dezer verwacht.
Nu Nanking is gevallen, verwacht
men dat de Japansche troepen zullen
opmarcheere.i naar Hankou, maar voor
dat zij deze stad bereikt zullen hebben,
zal er heel wat gevochten moeten wor
den.
Immers, naar Reuter uit Hankou weet te
melden, is een leger Chineesche arbeiders,
400.000 man sterk, vier maanden lang dag
en nacht bezig geweest met het aanleggen
van een krachtige versperring in de Jangtse
ter hoogte van Kioekiang. Stroomopwaarts
van deze versperring, welke thans gereed
is gekomen, zijn er nog meer aangelegd.
Het doel is den Japanschen oorlogsbodems
te beletten de rivier op te varen en Han
kou te bombardeeren.
Te Hankou is voorloopig een belangrijk
deel van de Chineesche regeering onderge
bracht. Dit verklaart, dat men zich in het
bijzonder afvraagt of, en hoelang, men daar
nog veilig zal zijn. Nu de Japanners al ver
klaard hebben, dat zij na den val van Nan
king hun krijgsbedrijf zullen voortzetten,
net zoolang tot Tsjiang Kai-sjek en de
Kwomintang den strijd opgeven, ligt het
vermoeden voor de hand, dat zij Hankou,
als daar een deel der regeeringsbureaux of
het hoofdkwartier op het oogenblik ver
toeft Tsjiang Kai-sjek er gevestigd blijft,
niet ongemoeid zullen laten. Trouwens als
zij Tsjoengking, de nieuwe officieele zetel
der regeering, welke hoogerop aan de
Jangtse gelegen is, bereiken willen, zullen
zij in ieder geval ook eerst Hankou moeten
nemen.
Hankou is langs twee kanten betrekkelijk
gemakkelijk te bereiken, langs de Jangtse
en langs den spoorweg PeipingHankou.
Hoewel deze spoorweg voor de Japanners
bjj hun aanval op Noord-China een gemak
kelijke invalspoort is gebleken, schijnt men
te Peiping niet te gelooven, dat de Japan
ners dezen weg zullen kiezen.
Naar Reuter meldt gelooven lieden, die te
Peiping de gebeurtenissen van nabij gade
slaan, dat Hankou slechts weinig vrees
behoeft te gevoelen voor een pnmiddellij-
ken aanval langs den spoorweg. Het verste
punt, dat de Japanners nog hebben bereikt
in hun opmarsch van het Noorden uit is
Tsjangteh in Noord Honan, waar zij sinds
verscheidene weken zijn blijven staan.
In Sjangsi hebben de Japanners, ofschoon
zij de hoofdstad Taijoean bezet hebben,
naar zij zelf toegeven, moeten terugtrekken
uit andere punten, die zij tevoren reeds be
zet hebben.
Veelvuldig worden aanvallen gedaan op
den spoorweg tot binnen twintig mijl af-
stands van Peiping door ongeregelde
Chineesche troepen.
De Japansche woordvoerder te Peiping
geeft toe, dat er nog niet voldoende Japan
sche troepen geweest zijn om de zuidelijke
helft van Sjansi van Chineezen te zuiveren.
Op dertig mijl ten zuiden van Taijoean zijn
de Japanners in het defensief. Te Peiping
gelooft men dan ook, dat het onmogelijk
zal zijn voor de Japanners om langs den
spoorweg PeipingHankou op te rukken,
zelfs al waren het slechts tot de Gele Ri
vier, zonder op gevaarlijke wijze hun rech
terflank bloot te stellen aam een aanval van
den kapt van 21.000 man Chineesche troe
pen aan de grens van Hopei en SjansL
Ongeveer 20 mijl spoorweg zijn vernield
door de Chineezen ten zuiden van Tsjang
teh en het lijdt geen twijfel of zij zouden
de brug over de Gele Rivier verwoesten,
wanneer zij gedwongen mochten worden
zich daarover terug te trekken.
Ten slotte le'dt men uit de omstandig
heid, dat 75.000 man Japansche troepen in
de afgeloopen acht weken uit Noord-China
teruggetrokken zijn, af, dat geen groote op
marsch in Zuidelijke richting voor het
oogenblik onder de oogen wordt gezien.
Saito bezoekt Huil.
Saito, de Japansche ambassadeur te Was
hington, heeft een bezoek gebracht aan
staats-secretaris Huil. Voor het onderhoud
verklaarde de ambassadeur, dat hij niet het
antwoord van Tokio op de eischen van
Roosevelt kwam brengen, maar een zuiver
informatief gesprek met Huil wenschte te
voeren. Huil verklaarde later, dat de ge
dachtewisseling betrekking had gehad op
een detailpunt. De staatssecretaris is niet op
de hoogte gesteld van den datum, waarop
Japan het Amerikaansche protest zal be
antwoorden.
Geen referendum voor een oorlogs
verklaring in Amerika.
Naar Reuter meldt uit Washington heeft
president Roosevelt te kennen gegeven, dat
een referendum voor een oorlogsverklaring
niet in overeenstemming is met den tegen
woordigen regeeringsvorm.
De president weigerde voorts commentaar
te leveren op het incident met de Panay,
voor welke kwstie hij de journalisten, die
hem vragen stelden verwees naar het de
partement van staat.
Het departement van Staat en de pers zijn
gekant tegen het voorstel van Ludlow in
zake het houden van een referendum voor
dat een oorlog wordt verklaard, daar dit een
verzwakking zou vormen van de bevoegd
heden van den president in kwesties van
buitenlandsche zaken en tot een aanzienlijke
vertraging zou leiden bij het begin van een
oorlog. Voor het voorstel zijn de democra'
tische leiders, evenals vele pacifistische en
religieuze genootschappen.
De reactie in Amerika wijzigt zich.
De berichten, waaruit duidelijk blijkt, dat
de gebeurtenis met de Panay niet aan een
ongelukkig toeval te wijten is, heeft, naar
Havas uit Washington meldt, een eind ge
maakt aan de critiek op Roosevelt van de
zijde van pacifisten en isolationi§ten. Hoe
wel het Amerikaansche volk nog altijd even
gekant blijft tegen elk avontuurlijk op
treden, dat tot oorlog met Japan zou leiden,
blijkt toch meer en meer uit de perscom
mentaren en de uitlatingen van de open
bare meening een gevoel van nationale een
dracht, dat aanzienlijk verschilt met de af
wijkende betoogingen, waartoe het incident
tot dusver aanleiding had gegeven.
Lezing van het Japansche ministerie
van buitenlandsche zaken.
De woordvoerder van het Japansche mi
nisterie van buitenlandsche zaken heeft
hedenochtend in een persconferentie ver
klaard, dat de Panay zich alleen op de rivier
bevond. Op eenigen afstand van het schip
lagen evenwel twaalf of dertien Chineesche
jonken. De woordvoerder verklaarde niets te
weten van de ligging van de Amerikaansche
petroleum-tankschepen.
Verder ontkende de woordvoerder bot
weg, dat de Panay door Japansche schepen
met mitrailleurs zou zijn beschoten: er be
vonden zich geen Japansche schepen in de
nabijheid.
De slachtoffers.
De commandant van de Amerikaansche
kanonneerboot Cahu heeft geseind, dat hij
de laatste overlevenden van het Panay-
incident heeft ontvangen. Zij waren vol
komen uitgeput en verkleumd, met vuile en
gescheurde kleeding, velen droegen nog hun
zwemvest
Ook werden vier doodkisten aan boord
gebracht. Het schip vertrok vervolgens be
geleid door het Japansche oorlogsschip Kasa-
gasi en de Britsche schepen Ladybird en
Kotore. Alle schepen hadden de vlag half
stok geheschen.
Naar admiraal Yarnell in een rapport aan
het Amerikaansche departement van marine
gemeld heeft, is de toestand van twee
gewonde matrozen van de Panay kritiek,
van drie ernstig en van zes gunstig.
De Japansche doktoren, die de over
levenden van de Panay hebben behandeld,
hebben aan de buitenlandsche journalisten
te Sjanghai meegedeeld dat de acht buiten
landers en 14 Chineezen, die zij hadden be
handeld allen gewond waren door granaat
scherven, en niet een door geweer- of
machinegeweerkogels.
Het departement van staat is nog in af
wachting van het rapport van de commissie
van onderzoek te Sjanghai, welke onder
leiding van marine-officieren alle verklarin
gen van ooggetuigen van het bombardement
van de Panay bijeengebracht heeft.
Wel de facto, niet de jure.
Het plan der Iersche regeering om een
diplomatieken vertegenwoordiger te accre-
diteeren bij „den koning van Italië en
keizer van Ethiopië", hetwelk niet anders
kan worden uitgelegd dan als een erken
ning van de verovering van Abessinië, moet
in de kringen der regeering te Londen een
onaangenamen indruk gemaakt hebben.
Het is een staatsrechtelijke gewoonte, dat
de leden van het Britsche gemeenebest,
elkander raadplegen omtrent gewichtige
beslissingen inzake de buitenlandsche poli
tiek en dat schijnt in dit geval niet gebeurd
te zijn. Toen deze kwestie in de Dail ter
sprake kwam, heeft de Valera het Iersche
voornemen slechts een erkenning de facto
genoemd, niet meer dan een daad van
„internationale hoffelijkheid".
De wonderlijke constellatie van het in
terne Britsche staatsrecht maakt nu. dat
koning George VI in strijd met de politiek
van zijn regeering te Londen de geloofs
brieven onderteekenen moet van een zijner
vertegenwoordigers te Rome.
Het desbetreffende besluit van de Iersche
regeering was door den landdag met 72 te
gen 11 stemmen aangenomen. De labour-
afgevaardigden behoorden tot de minder
heid, maar de eigenlijke oppositie, de
partij-Cosgrave, stemde met de regeering
mee. Te voren had de Valera in zijn rede
nog verklaard: „Moeten wij onbepaalden
tijd wachten, tot wij de werkelijkheid van
den toestand onder het oog zien? Wij heb
ben geen directen of indirecten strijd met
Italië. Onze betrekkingen zijn steeds zeer
vriendschappelijk geweest. Wij hebben
Italië's veldtocht in Abessinië niet goedge
keurd. Dat heeft echter met het onderha
vige voorstel niets te maken".
Intusschen meldt Reuter uit Dublin, dat
men daar verklaart, dat de benoeming van
den gezant, die zijn functie op 1 Februari
zal aanvaarden, niet wil zeggen, dat Ier
land met de Volkenbondspolitiek wil bre
ken. De regeering blijft krachtig voorstand
ster van deze politiek en van de gemeen
schappelijke veiligheid. De erkenning de
facto van den Italiaanschen koning als kei
zer van Abessinië houdt geen erkenning de
jure in.
Het Telegraaf Agentschap der Sovjet-
Unie meldt: „In den avond van den veer
tienden December werd aan de Sovjet Rus-
sisch-Poolsche grens een nieuw Poolsche
provocatie op touw gezet, toen een Sovjet
Russische trein zich van Tsjepetofka naar
Delboenovo begaf. De Poolsche provoca
teurs hebben getracht een wagon in brand
te steken, doch dit lukte hun niet dank zij
de door den Sovjet Russichen conducteur
genomen maatregelen.
Welingelichte kringen deden mede, dat
het gezantschap der Sovjet-Unie te War
schau belast werd met de indiening van een
hevig pmtest tegen de onophoudelijke pro
vocaties der Poolsche autoriteiten, hetgeen
voor de toekomst een bedreiging oplevert
voor het spoorwegverkeer op het traject
Dolboboenovo—Ts j epetof ska".
Het verhoor van Million begonnen.
De veronderstellingen in de zaak Weid
mann duren onverzwakt voort, zegt de Pa-
rijsche N.R.Crt.-correspondent. De couran
ten wijden kolommen aan het verslaan van
alles wat er verband mee houdt, vooral van
de mededeeling van lieden, die hem gekend
hebben, evenals aan vernuftige gissingen
omtrent andere menschen die hij kan heb
ben gedood. Zij zijn geneigd in de afgeloo
pen maanden op verschillende plaatsen van
het land vermiste of vermoord gevonden
mannen of vrouwen met de bende in ver
band te brengen.
Er is in de eerste plaats sprake van dege
nen die in den nek geschoten werden. Weid
mann is links, hetgeen men aan de baan
van het projectiel herkent. Dit is een punt
van ernstige verdenking tegen Million, die
vandaag urenlang door den rechter van on
derzoek verhoord is aangaande den geweld-
dadigen dood van Leblond. Men herinnert
zich dat Million gezegd heeft toen wel in de
villa van Weidmann geweest te zijn, maar
aan den moord part noch deel te hebben ge
had.
Weidmann beschuldigde hem daarop dat
schot gelost te hebben. Behalve het feit, dat
het met een rechterhand moet zijn afge
vuurd, was het projectiel afkomstig uit een
revolver kaliber 6.35, zooals Million er niet
lang geleden een kocht, en wilde aangeven.
In de afgeloopen maanden was Million
met zijn vriendin Colette en zijn vriend Le-
blanc zwervende. Million deelde mede dat
Leblanc alles betaalde. Dat zou hij ter wille
van Colette gedaan hebben, en Million ver
klaart die ongedurigheid uit vrees voor de
nabijheid van Weidmann.
Leblanc schijnt bij dit alles een onderge
schikte rol te spelen, al is het nog niet mo
gelijk den graad waarin de vier schuld heb
ben, nauwkeurig na te gaan. In elk geval
waren de anderen van op zijn minst twee
moorden op de hoogte. Het niet aangeven
en daarmede enkele anderen te hebben la
ten dooden, moet hun ernstig aangerekend
worden.
Aangezien de bewoners van St. Cloud
sinds deze onthullingen in een gestadige
verstijving van vrees leven, hebben meer
In den afgeloopen nacht, omstreeks 12
uur, zijn op den Amersfoortschen straat
weg te Apeldoorn twee personen bij een
auto-ongeluk om het leven gekomen.
Op genoemden weg, aan den voet van
den Langenberg, is een vrachtauto van de
Amsterdamsche Droogdok-Maatschappij,
welke met twee ijzerconstructies van vier
duizend kilo van Amsterdam op weg was
naar Stork, in Hengelo, aangereden door
een trailer van de expeditie-onderneming
Rietveld te Amsterdam. De schok, waar
mede laatstgenoemde wagen, die in volle
vaart den Langenberg afreed, tegen de
vrachtauto opbotste, was zoo hevig, dat de
ijzerconstructies, met een gewicht van
duizenden kilo's, van den wagen gewor
pen werden, terwijl het linker achterwiel
van de auto werd afgerukt. Vervolgens
schoot de volgeladen trailer enkele tien
tallen meters door en kwam toen in bot
sing met de langs den weg staande hoo
rnen. Hierna schoot hij over het rechts van
den weg achter de boomenrij gelegen rij
wielpad, waarna hij omsloeg. Verschei
dene zware boomen werden hierbij ont
worteld. Van de cabine bleef slechts een
ruïne over.
De beide inzittenden, de 24-jarige M.
Engel, gehuwd en vader van een kind, en
de 20-jarige gehuwde van Elburg, beiden
uit Amsterdam, konden, ondanks het feit
dat op den ontzettenden slag direct hulp
aanwezig was ,niet direct bevrijd worden.
Zwaar gewond lagen de beide slachtoffers
onder een boom, welke in de cabine ge
drongen was. Daarop is een stuk uit het
dak en den voorwand van den oplegger
gezaagd, waarna men de achterzijde van
de cabine kon bereiken. Eerst toen konden
de zwaar gewonden uit hun hachelijke
Positie bevrijd worden. Per ziekenauto
zijn zij naar het Julianaziekenhuis te
Apeldoorn overgebracht, waar zij enkele
uren na aankomst, zonder bij kennis te zijn
gekomen, zijn overleden.
Als door een wonder bleef de bestuur
der van de vrachtauto van de Amster
damsche Droogdok-Maatschappij, W. A.
Folter, ongedeerd.
dan drie honderd politiemannen over een
oppervlakte van 700 H.A. bij alle villa's aan
gebeld, en werden alle op de openbare we
gen aangetroffen personen ondervraagd ten
einde een volledig beeld van hun identiteit
te krijgen. De huurders zijn des te vrijer in
hun doen en laten, daar deze huizen door
hooge hagen of muren omgeven worden en
de bewoners wenschen dat niemand zich
iets van een ander aantrekt, zoolang er geen
burengerucht gemaakt wordt, noch cp an
dere manier de aandacht op zich gevestigd.
De overheid is voornemens de naspeurin
gen voort te zetten.
Hooge belangstelling voor de over
stroomde gebieden. - De Italiaansche koning,
de koningin en de gouverneur van Rome
hebben de overstroomde wijken bezocht. De
Tiber heeft een hoogte bereikt van bijna
17 M„ d.i. een peil, dat iets lager is dan
in 1900.
Het verkeer met Sabine is geheel onder
broken. De treinen komen met groote ver
traging binnen. De hulpwerkzaamheden zijn
in vollen gang.
Studentenrelletjes te Leuven. - Te
Leuven hebben zich opnieuw botsingen
voorgedaan tusschen Vlaamsche en Waalsche
studenten. De politie moest de orde herstel
len. Twee agenten werden hierbij gewond.
Nieuwe gevallen van typhus te Croy-
don. - In de afgeloopen 24 uur is te Croydon
een nieuw geval van typhus geconstateerd,
terwijl het aantal sterfgevallen met één ver
meerderd is. Het totaal aantal typhus-
patiënten bedraagt thans 280 en het aantal
gevallen met doodelijken afloop 24.
Vier Mammoeths gevonden. - De
Zweedsche bladen melden, dat op het eiland
Wrangel in de Noordelijke IJszee vier vol
komen gave Mammoethlichamen gevonden
zijn. De romp van een der dieren meet zes
meter.
Bekend koopman vermoord. - In een
buitenwijk van Havanna heeft men het door
kogels doorzeefde lichaam van Arturo Del
Barrio, een rijk Cubaansch koopman, die te
Parijs en te New-York zeer bekend was,
gevonden. De familie verklaarde, dat het
slachtoffer geen vijanden had en tot geen
enkele politieke partij behoorde.
Studentenstaking. - Hedenochtend
zijn vijfduizend studenten van de univer
siteit van Sofia in staking gegaan. De stu
denten verlangen herstel van de grond
wettelijke vrijheden en rechten, welke
sedert de staatsgreep van Mei 1934 zijn
opgeschort.
