DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
A
Parijsche overheidspersoneet in
staking gegaan.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon-
en Feestdagen, uitgegevcn. Abonnementsprijs per
3 maandeo bif vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk-
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
No. 306 Bit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK.
Donderdag 30 December 1937
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
139e Jaargang
De algemeene toestand.
De regeering wenscht geen stremming in
de openbare diensten.
Het verkeer totaal ontwricht.
De staking geeindigd!
De striid in en om Teruel.
Wie bezit thans de stad
VRA-ANTIVRIES
ALKMAARSCHE CQURANT.
Alkmaar, 30 December.
President Roosevelt heeft dezer dagen in
een persconferentie meegedeeld, dat hij het
congres wellicht den bouw van meer sche-
pen voor de marine zal aanbevelen.
Dit kleine berichtje is zeer verrassend.
want daaruit blijkt, dat Roosevelt den toe-
stand in de wereld lang niet gunstig vindt,
dat Roosevelt zelfs in de toekomst mogelijke
nieuwe verwikkelingen ziet.
Dat blijkt ook wel uit 'n brief, dien Roo
sevelt aan Taylor, den voorzitter der be-
grootingscommissie van het Huis van Afge-
vaardigden, schreef en waarin hij o.m. ver-
klaarde:
Sedert de begrooting van het departement
van marine in het najaar werd voorbereid,
hebben de gebeurtenissen in de wereld mij
toenemende bezorgdheid veroorzaakt.
Volgens de grondwet is de president op-
perbevelhebber van leger en vloot. Hij
heeft derhalve den uitdrukkelijken plicht de
verdediging der nationale belangen te waar-
borgen.
Sprekende over mijn toenemende be
zorgdheid, bedoel ik niet eenig land in het
bijzonder, noch bepaalde dreigingen tegen
de Vereenigde Staten. Het is een feit, dat
in de wereld de naties niet alleen voortgaan
met zich te bewapenen, doch haar bewape-
ningsprogram uitbreiden. Ik heb iedere
denkbare poging gedaan om aan dezen gang
van zaken een einde te maken en te werken
aan vermindering der bewapening.
Feiten zijn niettemin feiten, de Ver. Sta
ten moeten deze erkennen. Wilt de subcom-
missie voor de marinebegrooting er van in
kennis stellen, dat het mogelijk is, dat ik
na de volgende zitting van het congres een
suppletoire begrooting zal indienen om een
begin te maken met den bouw van een
aantal nieuwe schepen.
Gisteren is de nieuwe grondwet in den
vroegeren Ierschen vrijstaat van kracht ge-
worden. Thans heet het land kortweg Ier-
land (Eire). Binnen zes maanden moet de
president gekozen worden, die aen salaris
van 15.000 pond zal genieten.
De Valera en de ministers woonden een
plechtige mis bij in de kathedraal en ook in
de protestantsche kerken en in de synago-
gen waren er speciale diensten. De dag be-
gon met 21 saluutschoten en er werd een
parade gehouden, doch er zijn geen volks-
feesten. De openbare gebouwen staken de
driekleur uit; de republikeinen daarente-
gen heschen op hun hoofdkantoor een
zwarte vlag.
De Irish Press, het regeeringsblad, zegt,
dat de band met Groot-Britannie nu tot het
verleden behoort en dat Ierland thans mees-
ter is van zijn eigen lot.
De Irish Times daarentegen, het oppositie-
blad, zegt, dat de verwijdering van den naam
des Konings uit de grondwet beschouwd
kan worden als een misleiding en alleen be-
teekent, dat de vorst erkend zal worden als
men hem noodig heeft en genegeerd in an-
dere gevallen. De nieuwe grondwet kan be
schouwd worden als een ijdele leus.
De Irish Independant, een anti-Vale-
riaansch blad, merkt op, dat de nieuwe
grondwet den burger geen korreltje meer
vrijheid schenkt, maar wel bepalingen be-
vat, op grond waarvan de vrijheid van
drukpers en van vereeniging kunnen wor
den aangetast.
Een officieele verklaring van het Engel-
sche departement van buitenlandsche zaken
deelt mede, dat de Britsche regeering den
toestand heeft bestudeerd, ontstaan door de
nieuwe Iersche grondwet. De regeering is
bereid de nieuwe grondwet aldus op te vat-
ten, dat er geen fundamenteele wijzigingen
door worden gebracht in de positie van den
Ierschen Vrijstaat of van Eire als lid van
het Britsche Gemeenebest van naties. De
Engelsche regeering heeft de verzekering
gekregen, dat de regeeringen van Canada,
Australie, Nieuw-Zeeland en Zuid-Afrika
eveneens bereid zijn de nieuwe grondwet op
deze wijze op te vatten.
De regeering kan echter niet erkennen,
dat het aannemen van den naam „Eire" of
Ierland, of andere bepalingen van de nieu
we grondwet, eenig recht met zich mede zou
brengen op gebied of rechtspraak over een
gebied, dat deel uitmaakt van het Vereenig
de Koninkrijk, of op eenigerlei wijze de po
sitie aantast van Noord-Ierland als onaf-
scheidelijk deel van het Vereenigde Ko
ninkrijk. Zij beschouwt derhalve het ge-
bruik van den naam Eire of Ierland in dit
verband aldus, dat deze alleen betrekking
heeft op het gebied, dat tot dusverre bekend
heeft gestaan onder den naam Ierschen Vrij
staat.
Na een onrustige Kerstmis, veroor
zaakt door staking in de magazijnen der
groote winkelbedrijven en in de pak-
huizen van den groothandel, gevolgd
door een staking bij de transportbedrij-
ven, werd deze staking in Parijs Woens-
dag algemeen, zoodat alle Parijsche
openbare diensten gas, water, elec-
triciteit, gemeentereiniging, alle open-
bare middelen van vervoer, zooals
metro, ommibussen en trams thans
niet meer functionneeren.
De actie is bedoeld als protest tegen de
begrooting van de stad Parijs, waarbij 600
frank wordt gekort op loonen, die kort ge-
leden waren herberekend.
In een motie hebben de gedelegeerden
van alle vakvereenigingen bekend gemaakt
dat de staking zal voortduren totdat de ge-
meenteraad zijn meening zal hebben uitge-
sproken over het plan dat voorgesteld wordt
door de intersyndicale commissie en dat de
volgende punten omvat:
1. Verhooging van het loonminimum tot
12.800 frank.
2. Gelijkstelling van werklieden en amb-
tenaren wat betreft de maandelijksche extra-
uitkeeringen.
3. Uitvoering van de lijst van verdere
eischen van het personeel door een paritaire
commissie.
Het verkeer ontwricht.
De staking van het personeel van de auto-
busdiensten is te middemacht in werking
getreden.
Bij het aanbreken van den dag werd de
staking op grooter schaal merkbaar, daar
noch de metro, noch autobussen reden. Het
publiek, dat niets wist van de beslissing,
welke in den nacht is genomen, wachtte bij
de halten vergeefs op de bussen en treinen,
doch deze toestand duurde niet lang. A1
spoedig werd het publiek door de stakings-
posten in de metrostations en bij de auto-
bushalten ingelicht.
De taxi's, die niet aan de staking mee-
doen, maakten goede zaken, zij vervoerden
de passagiers gemeenschappelijk. Uit solida-
riteit met de stakers weigerden echter som-
mige chauffeurs uit te rijden. Ook de auto's
van de stadsreiniging verlieten de garages
niet, terwijl ook het huisvuil niet wordt
weggehaald.
De minister van binnenlandsche zaken
heeft maatregelen genomen om de orde te
handhaven. Op verscheidene punten in
Parijs zijn afdeelingen van de mobiele garde
geplaatst, vooral bij de garages van de auto
bussen en bij sommige stations van de
metro.
Kabinetsraad.
De kabinetsraad is gisteren van half vier
tot zeven uur bij een geweest. Eensgezind is
de regeering van meening, dat zij onder de
huidige omstandigheden de functionneering
der openbare diensten moet verzekeren. Bij-
gevolg zal de regeering, wanneer de staking
niet wordt afgelast, besluiten tot in dienst
stelling van agenten bij de openbare diensten
welke belast zullen zijn met de distribute
van electriciteit, water en gas. Reeds thans
echter zijn schikkingen getroffen om groo
ter gebruik te maken van militaire vracht-
wagens voor de transportdiensten.
Na de zitting van den kabinetsraad heb
ben de leden van het bestuur der C.G.T.
zich naar het hotel Matignon begeven, waar
zij terstond ontvangen werden door Leon
Blum, Paul Faure en Marx Dormoy. Om
half negen is de centrale syndicate bestuurs-
commissie bijeengekomen in het gebouw
van de C.G.T.
De minister van binnenlandsche zaken
heeft tegengesproken, dat hij gisteren over-
leg zou hebben gepleegd met Generaal
Bourret, den commandant van het militaire
district Parijs, over ordemaatregelen in ver
band met de stakingen bij de openbare
diensten. Wel heeft hij Generaal Bourret
ontvangen, maar dit bezoek stond niet in
verband met de gebeurtenissen. De socialis-
tische ministers zijn gisteravond bijeenge
komen in een aparte zaal, ten einde onder-
ling overleg te plegen.
De communistische kamerfractie heeft een
motie van sympathie met de stakers aange-
nomen.
De Fransche federatie van christelijke
arbeiders doet mededeeling van een nota
waarin zij protesteert tegen de staking bij
de Parijsche openbare diensten welke ge-
karakteriseerd wordt als staande buiten het
normale spel der procedures van verzoening
en arbitrage.
Bestuur der C.G.T. bij Chautemps.
De bestuursleden der C.G.T. zijn gister
avond, na besprekingen met Blum, Dormoy
en Paul Faure gehad te hebben, bij mi
nister-president Chautemps toegelaten.
Bij dit onderhoud waren ook Dormoy en
Faure tegenwoordig. Chautemps stelde de
bestuursleden in kennis van het door de
regeering genomen besluit tot handhaving
van de orde en waarborging van de func
tionneering der openbare diensten. Met een
beroep op hun gevoel van burgerplicht ver-
zocht hij hun onmiddellijk een einde te ma
ken aan de staking, die de Parijsche bevol-
king en het geheele land aanzienlijke schade
berokkent.
De besprekingen tusschen minister-presi
dent Chautemps en de bestuursleden der
C.G.T. eindigden te 20.35 uur. Op de vragen
van journalisten antwoordden de gedele
geerden slechts, dat zij van het onderhoud
Heden wordt op Huize Doom in kleinen
familiekring de verloving gevierd van den
kleinzoon van den keizer, prins Louis Fer
dinand van Pruisen, met grootvorstin Kir a
van Rusland. De jongverloofden vertoeven
op Huize Doorn. De grootvorstin is vergezeld
van haar broeder, grootvorst Wladimir en
prins Louis Ferdinand is in gezelschap van
zijn moeder, kroonprinses Cecilie.
Morgenochtend vertrekken de gasten weer
per trein naar Duitschiand.
Een foto van het verloofde paar.
verslag zouden gaan uitbrengen aan de be-
stuurscommissie, die een half uur later zou
vergaderen. Na die vergadering zal het be
sluit der commissie waarschijnlijk worden
medegedeeld.
Een ofifcieel communique.
Gisteravond is te Parijs het volgende offi
cieele communique bekend gemaakt:
Chautemps en Dormoyy hebben in den
kabinetsraad een uiteenzetting gegeven van
den toestand, ontstaan door de staking bij
de openbare diensten. De regeering, zich be-
wust van haar verantwoordelijkheid, toon-
de zich eenstemmig besloten geen enkele
stremming in de functionneering der open-
bare diensten te dulden. Zij hoopt, dat het
personeel in het besef van zijn bijzondere
plichten jegens het land en uit een gevoel
van nationale solidariteit, blijk zal geven
van de noodige koelbloedigheid en het noo-
dige verstand en den arbeid zonder verwijl
zal hervatten. De kabinetsraad heeft in ieder
geval eenstemmig besloten de orde te hand-
haven en de functionneering der openbare
diensten te verzekeren.
De radicaal-socialistische kamerfractie
heeft een motie aangenomen, waarin gezegd
wordt, dat zij de verklaringen van Chau
temps volkomen goedkeurt en een volledig
vertrouwen in de regeering heeft.
De socialistische kamerfractie is eveneens
bij een geweest en heeft een mededeeling ge-
publiceerd, waarin verklaard wordt, dat de
fractie den toestand nauwkeurig bestudeerd
heeft en besloten heeft de gebeurtenissen
te blijven volgen. De voorzitter zal de frac
tie zoo noodig opnieuw bijeenroepen.
Vannacht te twee uur begaf een afvaar-
diging van het bestuur van de C.G.T. zich
naar het ministerie van binnenlandsche
zaken.
Na een onderhoud met minister Marx
Dormoy, Paul Faure en Monnet verklaar-
de de delegatie voldoende garanties te heb
ben ontvangen om aan de Vereenigde bon-
den van personeel in overheidsdienst toe te
staan aan de vakvereenigingen van het
district Parijs, walke vereenigd waren in de
Grange aux Belles, voor te stellen het werk
te hervatten.
Een deel van de delegatie begaf zich ver-
volgens naar het partij gebouw van de C.
G.T., waar het bestuur van de C.G.T. onaf-
gebroken vergaderde en een ander deel van
de afvaardiging begaf zich naar Grange aux
Belles.
Na een langdurige bespreking in de
Grange aux Belles besloten de Ver
eenigde bonden van personeel in over
heidsdienst hedenochtend het werk te
hervatten, aangezien zij voldoende ver-
zekeringen hadden ontvangen inzake
het inwilligen van hun eischen.
In alle openbare bedrijven is dus
hedenochtend het werk normaal hervat,
zij het doordat een aantal werklieden
niet gemakkelijk te bereiken zijn, in het
begin met eenige vertraging.
Alles functionneert weer.
Hoewel de beslissing het werk te hervat
ten laat in den nacht is genomen, nadat een
overeenkomst tot stand was gekomen tus
schen de vakvereenigingen en de socialis
tische ministers, is het besluit toch snel ten
uitvoer gebracht.
Reeds vroeg in den ochtend, met zeer wei-
nig vertraging, begonnen de eerste treinen
van de metro te rijden en verlieten de auto
bussen de garages. Ook de gemeentelijke
reinigingsdienst hervatte het werk, de rei-
nigingsauto's reden door de straten en ook
het huisvuil werd weer weggehaald.
Later op den ochtend zullen de Parijze-
naars, die zich naar hun werk begeven, hun
stad weer gewoon zien.
Toch zijn nog niet alle conflicten opge-
lost, de staking in het patriculiere transport-
bedrijf duurt nog voort en het verzenden
van levensmiddelen en kranten geschiedt
nog steeds door militaire vrachtauto's met
soldaten.
De rechtsche radiodiensten wijzen erop,
dat de gevechten in en om Teruel in onver-
minderde mate voortduren. De nationalisti-
sche luchtmacht kon ook ingezet worden,
doordat het weer is verbeterd. Dit vindt
steun in de berichten uit het regeerings-
kamp, volgens welke vijandelijke vliegtui-
gen zijn neergeschoten. Zij zouden thans
krachtigen steun verleenen aan de hulp-
troepen van Aranda. Terwijl ook de laatste
gebouwen van Teruel den regeeringstroe-
pen in handen vallen, worden de rechtsche
communique's hardnekkiger in hun betoog,
dat Teruel zich onverminderd in rechtsche
handen bevindt. „De beleedigingen van de
regeering te Barcelona", zoo zegt radio-
Salamanca, „hebben nu zulk een omvang
aangenomen, dat de wereld aan ons zou
gaan twijfelen, maar de waarheid is op
weg".
ANTIROEST
i Vraogt Uw garagehouder
f 3.50 per 5 liter bus
Inmiddels zegt Hemingway, de Ameri-
kaansche schrijver, gisteren uit Teruel te
Parijs aangekomen, in Ce Soir, dat het re-
publikeinsche leger op 8 K.M. ten Noorden
van die stad staat. Op het oogenblik dat hij
Teruel verliet, bevond zich alleen nog
maar het Seminarium in rechtsche handen.
(Inmiddels gevallen).
Voorbereidingen voor een veldslag
aan het zuidelijk front?
Britsche reizigers, die te Gibraltar uit
Spanje zijn aangekomen, maken melding
van een intensieve militaire bedrijvigheid
en van troepenbewegjngen tusschen Cadiz,
Tariffa, San Roque en Malaga. Zij gelooven,
dat deze bedrijvigheid een voorspel vormt
van een binnenkort te verwachten slag aan
het zuidelijk front. Het rechtsche opper-
bevel te Malaga zou vertrouwelijke inlich-
tingen hebben gekregen, volgens welke de
regeering te Barcelona 30.000 militie-
soldaten zou hebben saamgetrokken bene-
vens talrijke tanks en veel geschut, mor-
tieren en mitrailleurs voor een tegenaanval
ter beantwoording van het offensief, dat de
rechtschen voomemens zouden zijn bij
Malaga te beginnen.
Uitwisseling van krijgsgevangenen.
Op initiatief van Sir Henry Chilton, den
Britschen ambassadeur te Hendaye, en
Leche, den gevolmachtigden minister te
Barcelona, alsmede van dr. Junod van het
Internationale Roode Kruis, worden eener-
zijds met generaal Franco en anderzijds met
de regeering te Barcelona onderhandelin-
gen gevoerd over uitwisseling der gevan-
genen en gijzelaars. In diplomatieke krin-
gen wordt verklaard, dat reeds eergisteren
overeenstemming bereikt is over de uitwis
seling van 200 gevangenen van beide zij-
den en dat men hoopt, dat deze overeen
komst tot een veel grooter aantal gevange
nen zal worden uitgebreid. De 200 gevan
genen in kwestie waren ter dood veroor-
deeld.
Mededeeling van Radio Nacional.
Radio Nacional deelt mede:
„Toen de aanval op Teruel begon, hebben
wij verklaard, dat deze stad in onze macht
zou blijven.
Inderdaad ontwikkelt de slag om Teruel
zich op buitengewone wijze.
De rechtsche luchtmacht is meer en meer
actief en steunt de troepen van Aranda, die
de doelen hebben bereikt, welke door den
opperbevelhebber waren vastgesteld.
De vijandelijke verliezen zijn enorm en
het aantal gevangenen is zeer groot. In
alle sectoren van het front van Teruel
wordt thans een krachtig offensief ontke-
tend, dat een voor de rechtsche troepen
zeer gunstig verloop heeft."
Mededeeling van Radio-Barcelona.
Radio Barcelona deelt omtrent den strijd
om Teruel mede, dat na de bezetting van
het Seminarium tal van gevangenen zijn ge
maakt, die nog niet gei'dentificeerd zijn.
Jachtvliegtuigen der regeering achtervolg-
den rechtsche vliegtuigen tot in de buurt
van Saragossa. Er zijn belangrijke docu-
menten in handen der -regeeringstroepen
gevallen.
Drie dooden bij auto-ongeluk in Franlc-
rijk. - Gistermiddag is onder de gemeente
Montargis (dept. Loiret) een auto, waarin
zich de medewerker van Paul Faure, La
Gorgette met zijn echtgenoote en zoon be-
vonden, in botsing gekomen met de auto van
Pierre Michelin, den zoon van den beken-
den industrieel. De botsing was zeer hevig.
De heer en mevrouw La Gorgette en hun
zoon werden gedood, terwijl Michelin em-
stig werd gewond. De oorzaak van het on-
geluk is nog niet komen vast te staan.
Drieste overval met roof. - Gisterna-
middag heeft een zestal individuen te
Troyes in Frankrijk aan drie bankloopers,
die 1.800.000 franken in baar en 250.000
franken aan effecten bij zich hadden, hun
tasschen ontrukt. De overval geschiedde bij
het filiaal van de Bank van Frankrijk. Toen
de bankloopers van hun emotie eenigszins
bekomen waren, schoten zij op de bandie-
ten, die in een auto vluchtten. De bandie-
ten vuurden terug. Niemand werd getrof
fen. De auto verdween en is nog niet terug-
gevonden.
Hevige hotelbrand te Jersey City. - In
't Plaza hotel te Jersey City (V.S.) heeft gis-
ter een brand gewoed ten gevolge waarvan
een man en een vrouw zijn om het leven ge
komen. Vijf en twintig personen hebben
brandwonden opgeloopen. De brand is ont
staan doordat een kerstboom vlam vatte
door overspringende vonken van een el'ec-
trischen trein, waarmede een jongetje aan
het spelen v/as.
Sneeuwval in den Balkan. - Alle berg-
passen in Montenegro en Dalmatie zijn
dichtgesneeuwd. Op het eiland Lesina is
voor het eerst sinds tien jaar veel sneeuw
gevallen.
