dagblad voor alkmaar en omstreken.
Het rapport-van Zeeland gepubliceerd.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon-
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk-
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
No. 23 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK.
Vrijdag 28 Januari 1938
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
140e Jaargang
De algemeene toestand.
zu hepen dat deze
zal worden bekroond. Zij
n
De belemmeringen van den internationalen
handel.
Hoe kan de toestand verbeteren?
Nieuwe incidenten in het
Verre Oosten
De Grondwetsherziening.
De afkondiging in Nederland en
de Overzeesche Gewesten.
Vuurwerkfabriek in de
lucht gevlogen.
Reeds vijftien dooden.
Alkmaar, 28 Januari.
Het rapport-van Zeeland, dat zoo juist
bekend gemaakt is en dat wij hiernaast vrij
uitvoerig weergeven, is waard bestudeerd
te worden. Van Zeeland veroordeelt scherp
de tegenwoordige systemen, die hij allen
evenzoovele belemmeringen noemt voor een
gezonden handel. Echter, niet alleen levert
hij critiek op de huidige systemen, hij geeft
ook aan, hoe men tot een algeheele verbete
ring van den economischen toestand zou
kunnen komen.
Dat laatste is eigenlijk het meest belang
rijke, maar tevens het allermoeilijkste. Het
komt er in feite op aan, dat er een „pact
van economische samenwerking" tot stand
komt, waaraan zooveel mogelijk staten zou
den moeten meedoen.
De deelnemers zouden zich eenerzij ds
moeten verplichten zekere niet nader aan
gegeven met de algemeene richtlijnen van
het pact in strijd zijnde handelingen na te
laten en anderzijds in den geest van weder-
zijdsch begrip de bestudeering der economi
sche moeilijkheden ter hand te nemen. Bin
nen het kider van dit pact zouden bijzon
dere overeenkomsten kunnen worden ge
sloten, waarbij van Zeeland de meening uit,
dat dienovereenkomstig waarborgen zouden
moeten worden gegeven.
Ter verwezenlijking van zoo'n pact stelt
van Zeeland voor:
1. voorbereidende besprekingen tusschen
de vijf voornaamste mogendheden: Ver-
eenigde Staten, Groot-Brittannië, Frankrijk,
■Duitschland en Italië, die de volgende vra
genlijst ter beantwoording zullen ontvangen:
a. of zij bereid zijn deel te nemen aan
een poging tot internationale economische
samenwerking:
b. of zij bereid zijn te dien einde de
voorstellen van Van Zeeland als basis van
discussie te aanvaarden;
c. of zij wenschen, dat zekere punten
van het rapport warden weggelaten of
sterker naar voren worden gebracht;
d. of andere niet in het verslag opgeno
men kwesties ter behandeling worden
voorgelegd.
2. instelling van een centrum, waar ieder
staat voorstellen ken indienen of zijn moei
lijkheden en behoeften kan kenbaar maken.
Op grond van deze mededeelingen zou
dan te Brussel een internationaal economisch
bureau kunnen worden ingericht, dat de
programma's zal uitwerken, die dan na
voorafgaande goedkeuring aan een pas later
bijeen te roepen economische wereldconfe
rentie zouden moeten worden voorgelegd.
Het spreekt vanzelf, dat de buitenlandsche
dagbladen die reeds gisteravond kennis
kregen van het rapport van van Zeeland
commentaar geven. Zoo schrijft de Daily
TeL met betrekking tot de mogelijkheid
van een formeele internationale bijeen
komst, zooals deze in het rapport van van
Zeeland wordt geopperd, dat de instemming
van één of twee mogendheden ondoeltref
fend zou zijn, als zij gepaard zou gaan met
een weigering van anderen.
De Times schrijft dat een definitief oor
deel over gedetailleerde voorstellen een
langduriger en' nauwkeuriger bestudeering
vereischt. Niettemin heeft van Zeeland in
belangrijke mate bijgedragen tot de zaak
der internationale samenwerking. Het is
thans aan de regeeringen het hare te doen
De News Chronicle is van meening, dat
indien de dictators geen deel willen nemen
de democratieën alleen het plan van Van
Zeeland moeten opvolgen.
De Daily Herald" schryft, dat het rap
port van van Zeeland een goed stuk werk
S De ïriie landen zullen het een zeer be-
vredigende studie vinden.
Duitsche politieke kringen verklaren
poging de moeilijkheden en tegenwoordige
problemen op te lossen. cUcces
echter toe, dat Duitschland zich er met als
eerste behoeft over uit te spreker<taar
eerste gedachte in dezen is uitgegaan
^EngeLand en Frankrijk moeten de:rhalve
eerst de verwezenlijking toestaan
rapport vervatte denkbeelden. j„r.
Duitschland zal er zijnerzijds geen hm
palen aan in den weg leggen.
Het rapport van van Zeeland is m e
Vereen igde Staten een sympathiek, doch g
reserveerd onthaal te beurt ge va
juicht het beoogde doel gunstiger toe dan
de bepleite methoden.
Het denkbeeld van een conferentie wn
vijf met Amerikaansche deelneming schU
te moeten worden afgewezen, daar de ver
eenigde Staten zich in geen enkele econom.
sche controverse met Europeesche lai
Het is bijna een jaar geleden 3
April 1937 kreeg van Zeeland de op
dracht dat aan den toenmaligen mi
nister-president van België, den heer
van Zeeland werd opgedragen door de
regeeringen van Frankrijk en Engeland,
om een rapport samen te stellen over de
belemmeringen van den internationalen
handeL
De bedoeling was van beide regeeringen,
om een onderzoek te doen instellen naar de
mogelijkheid, om een algemeene vermin
dering der contingenteeringsmaatregelen en
andere belemmeringen t.a.v. den internatio
nalen handel te verkrijgen.
De opdracht aan van Zeeland was geen
sinecure, maar de rapporteur heeft een zeer
uitgebreide studie gemaakt van alles, wat
voor het rapport noodig was en tenslotte
kon hij een zeer lijvig rapport aan de regee
ringen der betreffende landen voorleggen.
Vrijhandel vereischt.
De heer van Zeeland, die in het eerste
hoofdstuk van zijn driedeelig rapport prin
cipieel den vrijen internationalen handel
stelt boven de autarkie, die daarin ook te
kennen geeft, dat hij naast een algemeene
belangstelling voor pogingen, om het inter
nationaal verkeer te verruimen döor een
gemeenschappelijke actie, terstond is gestuit
op groote reserve ten aanzien van de wijze,
waarop dit te bereiken, bestudeert in het
tweede hoofdstuk de directe belemmerin
gen van den internationalen handel en in
het derde deel de algemeene voorwaarden,
welke voor het bereiken van verbetering
worden geëischt.
Economische belemmeringen.
Natuurlijk is hoofdstuk II van het rap
port, betreffende de directe belemmeringen
van den internationalen handel, wellicht' het
meest belangwekkende onderdeel van het
geheele rapport.
Wat denkt en schrijft van Zeeland over
die belemmeringen?
De mogelijkheid verwerpende, binnen af-
zienbaren tijd tot een algemeene verlaging
van de tarieven te komen, bepleit hij afspra
ken om tarieven niet te verhoogen, naast re
gelingen om die tarieven te verlagen, welke
liggen boven het gemiddelde van het natio
nale tarief. Daarnaast bepleit hij ook af
schaffing van uitvoerrechten, enz. op grond
stoffen. Een en ander ware te regelen in
den vorm van tweezijdige declaraties.
In verband met de tarieven bespreekt
schrijver de meestbegunstigingsclausule en
verdedigt:
1. de clausule algemeen en onvoorwaar
delijk;
2. uitzondering, wanneer een land ontoe
laatbare discriminanties toebast, of zou wei
geren deel te nemen aan een algemeene po
ging tot vermindering der handelsbelemme
ringen;
3. uitzondering in een geval als het Oslo
verdrag, wanneer een speciaal regime wordt
ingesteld, niet om te discrimineeren, doch
om vermindering van belemmeringen in het
algemeen te bevorderen.
Het verdrag moet dan voor derden open
staan.
Verkapte handelsbelemmeringen, zooals
willen begeven. De eenige mogelijke samen
werking moet langs diplomatieken weg wor
den gevestigd en men preciseert, dat de
Amerikaansche samenwerking beperkt zal
zijn door:
1. de bestaande wetten, zooals de John-
son-wet, waarbij de opening van credieten
aan landen, die met hun betalingen der
oorlogsschulden in gebreke zijn gebleven of
de wet, waarbij retorsiemaatregelen worden
genomen tegen landen, die discrimineeren-
de maatregelen tegenover de Vereenigde
Staten hebben genomen;
2. de beginselen van de handelspolitiek
van Huil;
3. de openbare meening der Vereenigde
Staten, welke vijandig staat tegenover iedere
econumische of financieele concessie, welke
de regeering aan dictatoriaal bestuurde lan
den zou kunnen toestaan. Men doet even
wel opmerken, dat de Vereenigde Staten
niet zullen weigeren in samenwerking met
andere landen een oplossing van de wereld
crisis te zoeken.
Men onderschat evenwel niet de kracht
der oppositie van Duitschland en Italië
tegenover de voorstellen van van Zeeland,
die naar de Amerikaansche meening, hun
politiek van autarkie en koloniale expansie
zou moeten prijsgeven.
Van Zeeland
sanitaire rechten, die averechts worden toe
gepast, dumpingbepalingen, enz. Deze die
nen zoo mogelijk bij tweezijdige regelingen
te worden opgeruimd. Arbitrage wordt be
pleit, eveneens instelling van „gemengde
commissies" ten einde toezicht te oefenen
op de uitvoering van verdragsbepalingen.
Wat betreft de contingenteering, conclu
deert van Zeeland de industrieele contin
genten zoo radicaal mogelijk af-te schaffen
en de agrarische daar, waar dit met inacht
neming van den bijzonderen toestand van
den landbouw mogelijk mag worden ge
acht.
Dan zijn er de financieele belemmeringen.
Deze kwestie moet, aldus schrijver, niet wor
den geplaatst aan het begin, maar aan het
einde van de internationale samenwerking,
die hij bepleit. Nu het monetaire 3-landen-
accoord bevredigend heeft gewerkt en se
dert 1936 de noodige rust in de verhoudin
gen is ingetreden, moet via bevestiging van
dit accoord een pariteit worden vastgelegd
voor zekeren tijd (ten minste 6 maanden);
In de belemmering van het betalingsver
keer, de wisselcontrole en de clearing, ziet
de heer van Zeeland de grootste draw-back.
Een oplossing -acht hij alleen mogelijk, wan
neer de oorzaak dezer regelingen zal zijn
weggenomen, zijnde de onevenwichtige
marktverhoudingen, en wegneming van
deze soort belemmeringen is alleen te ver
richten door den staat zelf die de controie
instelde.
Het eerste stadium moet zijn: opheffing
van alle belemmeringen van betalingen ter
zake van goederenverkeer, wanneer met het
verleden eerst is afgerekend.
Schr. bepleit contractueele regeling van
oude buitenlandsche schulden en loyale re
geling van de oude clearing-achterstanden.
De courante achterstallige schulden voor
handelstransacties, die nu op clearing voor
komen, moeten als nieuwe verplichtingen
worden beschouwd, die opnieuw ontstaan
bij het instellen van betalingsvrijheid.
De nieuwe vrije toestand ware te onder
steunen door een systeem van credietver-
leening (export-steun, import-financiering),
volgens het systeem als thans door de B.I.B.
toegepast wordt. De centrale banken moeten
wederkeerig rekeningen bij de B.I.B. ope
nen in eikaars valuta, bestemd voor finan
ciering van leveranties naar elkander. Zoo
wordt het valuta-risico geëgaliseerd in de
mate, als er pariteit bestaat tusschen de
transacties over en weer. Voor het surplus
zou het risico gedekt worden door een mul
tilaterale verzekering, door de B.I.B. als
compensatie-instelling geëffectueerd.
Zou deze methode niet worden aanvaard,
dan moet de oplossing, aldus schr., toch wor
den gezocht in de richting van een interna
tionaal fonds, dat verschillen overbrugt en
risico's dekt.
Hoe tot een resultaat te komen?
Hoe denkt schr. zich nu de procedure om
tot een regeling en een resultaat te komen?
Natuurlijk moet ook deze vraag beantwoord
worden, want resultaten moeten er tenslotte
komen!
Van Zeeland denkt zich dat alles zoo in:
a. op korten termijn overleg tusschen En
geland, Frankrijk, de Ver. Staten, Duitsch
land en Italië om het eens te worden over
de grondslagen van verdere actie;
b. instelling van een bureau ad hoe, dat
van verschillende staten opmerkingen vraagt
en ontvangt, en op grond daarvan een schets
maakt voor een algemeen verdrag;
c. dit verdrag zij in een diplomatieke con
ferentie tot stand te brengen.
Van Zeeland hoopvol gestemd.
Schr. ziet deze toekomst hoopvol in, omdat,
er reeds zeer veel materiaal is verzameld,
zoodat, wil men werkelijk, er iets te berei
ken valt op korten termijn.
Het verdrag is opgezet als een „algemeen
pact van economische samenwerking". Het
bevat twee deelen, n.L:
a. een negatief deel waarin de onder
teekenaars op zich nemen, een zekere groep
van economische en financieele maatregelen,
welke algemeen orden geoordeeld den inter
nationalen handel te belemmeren, niet te
zullen nemen;
b. een positief deel waarin de staten
zich verplichten, mede te zullen werken
naar hun beste krachten en in opbouwenden
geest om door overleg oplossingen te vinden
voor de betrokken problemen.
Deze algemeene regeling zal naar behoefte
en mogelijkheid worden aangevuld door
speciale regelingen, hetzij van alle ondertee
kenaars onderling, hetzij van groepen van
staten, hetzij tusschen twee staten onderling.
De heer van Zeeland verwacht evenwel
van het bedoelde algemeen pact een sterk
stimuleerende werking. De geste is er dan
en de weg zou openliggen voor een vervolg.
Amerikaansch ambtenaar
king aangevallen?
te Nan-
John Allison, de derde secretaris van de
ambassade der Vereenigde Staten, die tij
delijk verantwoordelijk is voor de Ameri
kaansche ambassade te Nanking, is Woens
dag door een Japanschen schildwacht aange
vallen. Men meent te weten, dat Allison
Washington van het gebeurde heeft in ken
nis gesteld. De Japansche autoriteiten heb
ben hun verontschuldigingen aangeboden.
Zij trachten het incident plaatselijk te re
gelen.
„De schildwacht deed zijn plicht".
Op de vraag of de schildwacht, die ver
antwoordelijk is voor het incident met den
secretaris der Amerikaansche ambassade,
John Allison, gestraft zal worden, ant
woordde de woordvoerder der Japanneezen,
dat deze schildwacht zijn plicht heeft ge
daan. Hij voegde hier aan toe, dat iedereen
die de Japansche schildwachten niet ge
hoorzaamt, niet alleen een klap kan krijgen,
doch ook beschoten kan worden.
Op de vraag, waarom de Japansche com
mandant het gebeurde heeft vergoelijkt,
wanneer de schildwacht toch in zijn recht
stond, zeide de woordvoerder, dat dit een
gebaar van hoffelijkheid beteekent.
De Japansche militairen, aldus zeide hij
voorts, hebben ernstig een ander geval na
gegaan, dat zich Dinsdag heeft voorgedaan
en waarbij Allison ook weer betrokken
was.
Toen de Japansche politiebeambte pro
beerde in een auto' van Allison te stappen
om deze te escorteeren, sloeg Allison naar
den Japannees en noemde hij hem een
idioot.
Het standpunt der Japansche
ambassade.
De woordvoerder der Japansche ambas
sade heeft vanochtend aan de pers ver
klaard, dat zich op 25 Januari te Nanking
een „zeer ernstig incident" heeft voorge
daan.
John Allison, de derde secretaris van de
Amerikaansche ambassade, die met de auto
van de ambassade uitreed, heeft een der
mannen van de Japansche militaire politie,
die hem wilde legeleiden, geslagen en be-
leedigd.
De algemeene regeling, die overigens door
Allison is goedgekeurd, en sedert Nanking
bezet is in alle gevallen wordt toegepast, is,
dat buitenlandsche diplomaten worden ge
ëscorteerd, wanneer zij in de stad uitgaan.
De woordvoerder voegde hier aan toe, dat
de Japansche autoriteiten betreurden te
moeten constateeren, dat Allison, ondanks
zijn officieele functie, iederen keer dat hij
daartoe gelegenheid krijgt, ongerechtvaar
digde critiek levert op het Japansche leger.
Aanslag op het gebouw der Japan
sche censuur te Sjanghai.
Hedenochtend heeft een onbekende ge
probeerd een handgranaat te werpen in de
op den hoek van den Nanking Road en den
Szetjoean Roat gevestigde bureaux van de
Japansche censuur, welke belast is met het
toezicht op de Chineesche nieuwsbladen.
Het projectiel trof het houtwerk van een
bovenraam, kaatste terug en kwam op
straat tot ontploffing.
Er zijn geen slachtoffers te betreuren, ter
wijl evenmin arrestaties werden verricht.
Voorts is een handgranaat tot ontploffing
gekomen bij het in de Fransche concessie
gelegen huis van Tsjen Tsjoen, die in 1927
burgemeester is geweest.
Het Amerikaansche protest te
Tokio.
De Amerikaansche protestnota, die 17 Jein.
overhandigd is en vandaag is gepubliceerd,
was de krachtigste sedert de Amerikaansche
protesten ten aanzien van het incident met
de „Panay".
De nota verklaarde, dat de tot dusverre
Naar wij vernemen, ligt het in het
voornemen van de regeering, dat de
plechtige afkondiging van de jongste
grondwetsherziening zal plaats vinden
zoowel in Nederland als in Nederlandsch-
Indië, Suriname en Curagao. Beoogd
wordt daardoor uitdrukking te geven aan
de staatsrechtelijke gelijkstelling van de
overzeesche gebiedsdeelen en met het
rijk in Europa sinds 1922 en zoodoende
ook bij deze gelegenheid de gedachte der
rijkseenheid te versterken.
De wijzigingswetten zullen, naar In de
bedoeling ligt, in de vier gebiedsdeelen
op een nader te bepalen dag op één
zelfde tijdstip, n.L te half drie uur des
namiddags Nederlandsche tijd, d.i., in
verband met het tijdsverschil, denzelfden
dag 's avonds in Ned.-Indië en 's och-»
tends in Suriname en in Curagao, worden
opgenomen in het officieele publicatie
blad (in Nederland: het staatsblad, in
Ned.-Indië: het staatsblad van Ned.-Indië
enz.) en worden voorgelezen in een
plechtige openbare zitting van 't hoogste
rechtscollege en in Nederland tevens, als
gebruikelijk, in een zitting van de ge
rechtshoven en arrondissements-recht»
rechtbanken.
Gelijktijdig zal het besluit van publi
catie in de vier gebiedsdeelen worden
voorgelezen bij het openbaar bestuur, te
weten, in Nederland, in alle gemeenten,
van de pui of voor de deur van het huis
der gemeente te Batavia, Paramaribo en
Willemstad van het paleis van den gou
verneur-generaal en gouverneur.
Te Rembang op Java is een Chinee
sche vuurwerkfabriek in de lucht ge
vlogen. Vijf personen werden op slag
gedood, 22 personen werden zwaar- en
14 licht gewond, allen arbeidsters.
Van de zwaar-gewonden zijn nog 10
slachtoffers overleden, waardoor het
aantal dooden tot 15 is gestegen.
Vermoedelijk is de ontploffing te wijten
aan het feit, dat de vinling voor vuurwerk
van andere samenstelling was, dan hier
voor is voorgeschreven. Met de toelaatbare
samenstelling zou een dergelijke explosie
niet mogelijk zijn geweest.
De behandelende geneesheeren hebben
uiting gegeven aan de vrees, dat nog en
kele slachtoffers, die tot de gewonden be-
hooren, het leven zullen laten.
door de Japansche regeering gedane stap
pen ter bescherming van de Amerikaansche
rechten en belangen niet in staat schenen
te zijn te waarborgen, dat in den vervolge
de belangen en eigendommen van Ameri
kaansche onderdanen in China niet het
voorwerp zouden zijn van aanvallen van den
kant der Japansche strijdkrachten.
Hieraan werd toegevoegd, dat dé Ameri
kaansche regeering onmogelijk overeenstem
ming kan zien tusschen de voortdurende
veronachtzaming van de Amerikaansche
belangen en de verzekeringen, die vervat
zijn in de Japansche nota van 24 December
j.1., waarin verklaard wordt, dat strenge be
velen gegeven waren aan de in China ope-
reerende Japansche strijdkrachten om de
Amerikaansche rechten, en belangen te eer
biedigen.
De strijd tegen het terrorisme. Als
-ieuwe maatregel tot bestrijding van de
wetteloosheid hebben de autoriteiten de
poorten van alle oude ommuurde steden in
Palestina, behalve van Jaffa en Damascus,
tot nader order gesloten. Sedert gisteravond
werdt ieder, die de stad in- of uitgaat,
streng gefouilleerd.
Enorm werk in den Pendsjaab. - In den
Pendsjaab zal een enorm kanaal worden
gegraven, waarvan de kosten ongeveer vier
millioen pond zullen bedragen. Het wordt
500 mijl lang en zal dienen om het droge
zanddistrict in het Zuidwesten der provin
cie te bevloeien. Het totale door de regee
ring aan irrigatie besteede bedrag komt
hiermede op 38 millioen pond.
