is die fci oaficcfdpynf
Het Nationaal-Socialisme en de Kerk
3ooneel
Vtaaq. en Aanbod
JEAN.
Financieel Overzicht.
Aan den vooravond van het
Niemöller-proces.
Het nationaal-socialisme
als religie.
Door het Comité voor Tooneeluitvoerin-
gen te Alkmaar werd gisteravond voor een
uitstekend bezette zaal de tweede abonne
mentsuitvoering gegeven.
Het was ditmaal een voorstelling van de
Tooneelgroep „Het Masker" onder leiding
van Ko Arnoldi, een gezelschap, dat hier
o.a. door diverse opvoeringen van Molnèr-
creaties zijn sporen reeds meer dan ver
diend heeft.
Het was dus de Tooneelgroep „Het Mas
ker" en het stuk heette Jean.
Een nietszeggende naam, want wie en
wat is Jean?
Jean is egn huisknecht en wie hem, bij
het opgaan van het scherm voor het
eerste bedrijf, correct in rok, met een
presenteerblaadje op zijn uitgespreide vin
gertoppen bij de ontbijttafel van meneer
den graaf en mevrouw de gravin ziet staan
zou als hij het stuk tenminste niet kent
geen oogenblik vermoeden, dat deze
schijnbaar onbelangrijke figuur de hoofd
persoon van dit geestige blijspel zal worden.
Het stuk speelt in Hongarije, wat geen
wonder is omdat er tegenwoordig heel wat
stukken in Hongarije spelen of van Hon
garije afkomstig zijn en de schrijver is La-
dislaus Bus Feketee, een niet alle dagen,
althans hier niet alle dagen voorkomende
naam, welke direct deed vermoeden, dat er
iets bijzonders kon worden geboden.
De grafelijke familie in Hongarije, althans
de voorvaderen daarvan, hebben een
knecht gehad, die Jean heette, een zoon
daarvan werd weer butler bij den zoon van
den graaf en zoo ging het eenige geslachten
door totdat wij aan den tegenwoordigen tijd
komen, dat er een graaf is, die alleen maar
Excellentie genoemd wordt, een gravin
Cécile, een getrouwde dochter Katinka en
een schoonzoon Georg, die natuurlijk ook
graaf is.
In dit illustere gezelschap neemt Jean de
butler een bijzondere plaats in. De graaf
beschouwt hem al twintig jaar lang als de
correcte huisknecht, die geen hooger ideaal
kent dan alle wenschen van zijn meester te
voorkomen, de gravin heeft een vriendelijk
woord voor hem over en Katinka komt op
een goeden morgen ook tot de ontdekking,
dat hij eigenlijk geen meubelstuk maar een
levend mensch is. Zij raadt hem aan te
trouwen met een boerenmeisje om voor een
volgend gravengeslacht weer een goeden
butler te kunnen krijgen en zij is hoogst
verbaasd, dat hij ook een moeder gehad
heeft, althans een moeder, die vroeger ook
op het kasteel gediend heeft en haar eigen
dit wil zeggen Katinka's min blijkt te
zijn geweest.
In dezen sfeer brengt Jean zijn dagen in
dienstbaarheid door. Hij poetst het zilver,
serveert aan tafel en strijkt lucifertjes af
als een lid der grafelijke familie een sigaret
belieft te rooken.
Jean is Jean en zoolang hij een goede
huisknecht is, interesseert het niemand wat
hij in zijn vrijen tijd doet.
De graaf waardeert zijn correcten be
diende en Jean .reeft grooten eerbied voor
zijn meester, die inderdaad een hoogst een
voudig man is en niets liever zou willen dan
alle officiëele baantjes aan den kapstok
hangen om rustig op zijn landgoed te kun
nen jagen en schieten.
Bij de algemeene verkiezingen komt er
een volkspartij naar voren, welke niet min
der dan zes zetels in het parlement ver
overt. De zesde gekozene is Jean, die bij deze
gelegenheid ook nog een achternaam blijkt
te hebben.
De volkspartij is de politieke groep, die
voor de meest verdrukten in de samen
leving opkomt en natuurlijk rechtstreeks
ingaat tegen de conservatieven waarvan
12 cochets 50 ct,
P roef doosje
2 cochets 10 ct.
BijApoth.enDrog.
de graaf als minister-president de leidende
figuur is.
Ziedaar een volkomen veranderde situatie
in het grafelijk slot.
Nadat de diverse huisgenooten van de
eene verbazing in de andere zijn gevallen
en tot de ontdekking zijn gekomen, dat de
butler niet alleen leeft maar ook denken
kan, besluit de graaf zijn trouwen bediende
niet op te geven en dus trekken heer en
knecht gezamenlijk naar het parlement
waar weldra blijkt, dat de volksgroep zoo
machtig is geworden, dat zij, na een groote
rede van Jean, het ministerie ten val
brengt.
De knecht heeft zijn meester verslagen en
het is vooral Katinka, die den dienaar haar
grenzelooze verbazing en verachting laat
voelen.
j Te sterk is haar verontwaardiging, te
veel zijn haar gedachten bij den man, die
voor haar plotseling in een geheel ander
licht is verschenen en men gevoelt al dade
lijk aan het spel van een voortreffelijk ac
trice als Ank van der Moer waar het naar
toe gaat.
Er groeit iets in het hart van deze vrouw,
dat zich door niets laat onderdrukken. De
verontwaardiging is gecamoufleerde belang
stelling, de belangstelling wordt liefde.
Als Jean, niet moer als dienaar, maar als
meneer de afgevaardigde, in het slot van
Katinka verschijnt en haar bekent, dat hij
haar al jarenlang begeerd heeft, valt de
jonge gravin in zijn armen. Zij valt in z\in
armen en natuurlijk komt op hetzelfde
oogenblik de echtgenoot te voorschijn, die
haar wel om een vriendelijke ontvangst van
den gevierden député verzocht had, maar
natuurlijk niet bedoeld had, dat die vrien
delijkheid zoover buiten de gebruikelijke
grenzen zou gaan.
Katinka keert na een huiselijke scène
naar pa en ma terug en het ouderpaar blijkt
de situatie niet eens zoo precair te vinden
omdat Jean een man van beteekenis is ge
worden. De graaf heeft hem zelfs als mi
nister voorgedragen en dan komt er een
kostelijk tooneeltje waarbij de vyoegere huis
knecht als gast bij het grafelijk paar aan
tafel zit en verontwaardigd naar zijn opvol
gel kijkt, een butler van de allerslechtste
soort, die van den morgen tot den avond
het humeur van den graaf beneden het ab
solute nulpunt weet te brengen.
Jean moet kiezen; minister worden en
heengaan of Katinka trouwen, geen mi
nister worden en niet heengaan.
Hij bedenkt zelf een derde oplossing. Hij
zal naar Weenen gaan en bedrijfsleider op
een fabriek worden. Pa en ma gaan in het
zoogenaamde park wandelen, dat achter het
tooneel van de Harmonie is gelegen en Jean
legt Katinka uit welke treinen en bussen
de kortste verbinding tusschen het grafelijk
slot en zijn eigen villa in de buurt van
Weenen vormen
Jean Katinka zullen elkaar daar vinden
en daarmede krijgt dit blijspel een slot, dat
iedereen natuurlijk verwacht heeft.
Een stuk met een geestige dialoog,
boeiend van het begin tot het einde, met
voortreffelijk spel van alle hoofdpersonen
en bovenal een stuk met zeer mooie décors.
Wij hebben ze zelden in de Harmonie zoo
fraai gezien en een bijzondere verlichting
heeft ze met de kostbare meubileering der
diverse milieu's tot tooneeltjes van een zeer
kunstzinnig cachet gemaakt.
Aan Ko Arnoldi als de graaf, aan Jacque-
line Royaards-Sandberg als de gravin, aan
Ank van der Moer als Katinka en Leo den
Hartogh als de onbeduidende echtgenoot
een woord van oprechte hulde voor hun
spel, maar bovenal aan John Gobau als
Jean, die zijn moeilijke rol op alleszins lof
waardige wijze vervuld heeft.
Het Covoto kan er van overtuigd zijn,
dat deze voorstelling in Alkmaar algemeen
gewaardeerd is geworden.
In verband met het feit, dat het Comité
zijn twaalf-en-een-half-jarig bestaan her
dacht. heeft de voorzitter, Dr. van Ameron-
gen, een rede gehouden en daarna zoowel
de actrices en acteurs als den tooneelknecht
eenige geschenken aangeboden.
Voor het verslag daarvan kunnen wij
naar de stadsrubriek in dit nummer ver
wijzen.
Tj.
(Uitsluitend 2e hands artikelen).
Van 15 regels 35 cent bij vooruit
betaling.
Te koop een zwarte Studie-piano, prijs
35.Staat orkeststemming.
LAAT 20.
Klein Brandkastje te koop gevraagd.
Liefst merk „Lips".
Brieven met prijsopgaaf onder letter
N 653 Bur. v. d. Blad.
Prima stofzuigers te koop vanaf 7.50
m. 1 jaar garantie op motor.
WINKELINRICHTING Peperstraat 3
bij den Dijk.
Te koop gevraagd: Heele en gedeeltelijke
inboedels, inventarissen en alle diverse
goederen. Te koop aangeboden: Eenige
luxe raaimachines, brandkasten, enz.
(Koopjes). DEKKER, Nieuwesloot 89.
Goede Piano te koop voor 47,50 en
een goed Ameril:aan9ch Huisorgel voor
f 27,50.
Adres: VOGELENZANG 17, Alkmaar.
Oud-Hollandsch eetkamer-ameublement
zeer billijk te koop aangeboden, ook afz.
Te bsvr. KENNEMERPARK 3.
Uitverkoop van onze antieke koper
werken, een groote kop. doofpot 7,50,
ketels vanaf 1.50, antiek. Hall- of thee
tafel, stijl Lod. XVI, 17,50
STER, Zaadmarkt 48, Telf. 4339.
Te koop 2 crapauds en 2 stoelen 10,
mah. buffet je 7,50, studie-piano en kruk
25.
Br. onder letter M 652 Bur. v. d. Blad.
Te koop geheel gereviseerde motoren
Ariel A. J. S., Rudge 500 cc, T. W. N.
200 cc.
C. J. BEST, Nieuwpoortslaan 118.
Aangeboden een als nieuw Philips-
radio-toestel met ultra korte golf 90,
een als nieuw Philips-radio nog met ga
rantie 65. Te bevragen Garage JAN
WITTE, Bierkade 6.
Critta-publicatie.
DENATURATIEVERGOEDING
ERWTEN EN VELDBOONEN OOGST '37.
De Nederlandsche Akkerbouwcentrale
maakt bekend, dat de denaturatievergoe-
ding voor erwten van oogst 1937, welke
zijn gedenatureerd van 24 tot en met 29
Januari 1938, 1 per 100 K G. zal bedra
gen voor groene erwten, door handelaren
gedenatureerd en voldoende aan het stan
daardmonster van kwaliteitsklasse C, en
0.50 per 100 K.G. voor voedererwten,
door telers gedenatureerd.
De steur.vergoeding voor veldboonen
van den oogst 1937, welke aan de daartoe
gestelde eischen voldoen en door telers of
handelaren zijn gedenatureerd in genoemd
tijdvak, zal 2.20 per 100 K.G. bedragen.
's-Gravenhage, 28 Januari 1938.
Te koop prima Handnaaimachine met
garantie 12,50, ziekenstoel op wielen
12,50, prima veeren bed, z. g. a. n.
12,50. Mooie oude Fagot. Meubelen enz.
DEKKER, Nieuwesloot 89.
Wegens verhuizing overcompleet Bad
met hoogendruk geijser en douche, 4
groote fauteuils, 2 mahonie waschtafels.
Te bevr. KANAALKADE 2.
Welke kleur(en), welke
vormen U ook wenscht,
Wij drukken het!
DRUKKERIJ COSTER
TEELT VAN TUTNBOUWGEWASSEN
ONDER Z.G. „HALVE RAMEN".
Naar aanleiding van het in sommige
deelen des lands meer en meer voor
komend gebruik van z.g. „halve ramen"
voor de teelt van tuinbouwgewassen maakt
de Nederlandsche Groenten- en Fruitcen-
trale aan de bij haar aangeslotenen A het
volgende beker.d:
Artikel 2 van het Crisis-Tuinbouwbe-
sluit 1938 I verbiedt o.m. het telen voor
den handel van warmoezery ge wassen en
fruit onder glas, tenzij hiervoor een voor
1938 geldige tuinbouwteeltvergunning
aanwezig is.
Teelt van warmoezeri,gewassen als sla,
spinazie, aardbeien enz. order „halve
ramen", waaronder verstaan worden
ramen van de maat 145X44 c.M., 158X46
c M. of andere dergelijke maten, zonder
dat de onder punt 3 op de teeltvergunning
aangegeven oppervlakte voor deze teelt
ruimte laat, is derhalve niet toegestaan.
Het gebruik van deze „halve ramen"
uitsluitend als platglas en uitsluitend als
hulpmiddel voor het vervroegen van de
teelt van peulen, doperwten, boonen en
augurken zal ever.wel niet als telen order
glas en bijgevolg niet als overtreding van
de genoemde verbodsbepaling beschouwd
worden, mits voor de teelt van deze ge
wassen onder punt 4 van de teeltvergun
ning toestemming is verleend.
's-Graver.hage, 28 Januari 1938.
De passeering van het dividend op de
gewone aandeelcn van de U.S.Steel
is ongetwijfeld symptomatisch te noe
men voor den aldzar geschapen toe
stand in het bedrijfsleven. De
jongste staatsleening een volledig
succes.
Geen feit kan duidelijker aantoonen
waartoe de fantastische ideeën van den
president der Vereenigde Staten met be
trekking tot de reguleering van het econo
misch leven van Amerika hebben geleid,
dan de juist aangekondigde passeering van
het dividend op de gewone aandeelen der
United States Steel Corporation. Natuurlijk
komt deze pesseering allerminst onver
wacht. Immers men wist dat de bedrijvig
heid welke in het derde kwartaal nog 73.6
had bedragen, in het vierde kwartaal tot het
zeer onbevredigende cijfer van 41.3 was
teruggeloopen en thans zelfs niet meer dan
32.7 bedraagt. Maar daartegenover stond
toch dat over 1937 niet minder dan
99.930.000 dollar aan wist werd gemaakt, bij
door dra. C. van Liere.
i.
Zooals bekend, zal ds. Martin Niemöl-
ler te Berlijn-Dahlem, bekend als een
der actiefste voormannen der Belijde
nisbeweging in Duitachland, Vrijdag
7 Februari na een hechtenis van meer
dan een half jaar voor de rechtbank
verschijnen. Hij wordt beschuldigd van
achterbaksche aanvallen op den staat,
misbruik van oen kansel voor politieke
doeleinden en van nog veel meer.
De oogen der geheele wereld zullen op
hem gericht zijn. In zijn persoon zal de
christelijke kerk ter verantwoording wor
den geroepen door den nationaal-socialis-
tischen staat. Dat deze staat hier spreekt van
politiek en van een politiek misdrijf en de
belijdende kerk beschuldigt van staats-
vljandige politiek, waardoor zij haar terrein
als kerk zou hebben overschreden, wijst er
op, dat binnen deze staat de begrippen poli
tiek en kerk fundamenteel verschillen van
de opvatting, die wij in ons land daarvan
hebben. Het getuigt wel van eer ontstellend
gebrek aan onderscheidingsvermogen, wan
neer men in kerkelijke conservatieve krin
gen soms hoort betreuren, dat Niemöller aan
„politiek doet". We kunnen er niet genoeg
den nadruk op leggen, dat Niemöller niet
aan politiek doet in de beteekenis, die wij
m ons land aan dat woord geven.
Niemöller wenscht niets anders dan
vrijheid voor de evangelie-prediking
Vrijdag 7 Februari a.s.
begint in Berlijn het pro
ces tegen ds. Niemöller.
Drs. C. van Liere schreef
naar aanleiding van dit
proces een korte serie ar
tikelen, waarvan het eer
ste hier volgt.
buiten en boven alle politiek, maar hij
maakt er den Duitschen staat een verwijt
van, dat deze staat een politiek voert,
die met de allereerste grondslagen van
het christendom onvereenigbaar is en
voor het christendom geen ruimte laat.
Volgens Niemöller is het evangelie een
kracht ten leven niet slechts in de binnen
kamer, maar ook in de wereld. En daarom
heeft de christelijke kerk als zoodanig een
opdracht en een boodschap van Godswege
ook aan den staat. Welke taak en roeping
heeft de christelijke kerk, als de organen
van den staat zich uitdrukkelijk tegen het
evangelie van Christus keeren en de staat
met zijn totaliteitseisch op den heelen mensch
en de heele kerk beslag legt? Is dan de op
vatting aanvaardbaar, die in Duitschland
in groote kringen van de belijdeniskeik
hecrscht en het als plicht van den onderdaan
beschouwt (Rom. 13) als christen ook deze
overheid te gehoorzamen? Moet de kerk
zich dan in een hoekje terugtrekken met
haar belijdenis, met Rom. 13 en Heil
Hitier of moet ze belijdende kerk zijn en
haar woord durven spreken ook tegen de
overheid?
Dit laatste deed Niemöller. In een mani
fest aan Hitier (Aug. 1936) lezen we b.v.:
„Als Ras, Bloed, „Volkstum" en Eer de rang
van eeuwigheidswaarden krijgen dan wordt
de christen door het eerste gebod gedwongen
deze waardeering af te wijzen. Als den
christen binnen het kader der nationaal-
socialistische wereldbeschouwing een anti
semitisme opgedrongen wordt, dat hen tot
iodenhaat verplicht, dan staat voor hem
daartegenover het christelijk gebod der
naastenliefde." En wanneer hij in datzelfde
manifest uiting geeft aan de gewetensbe
zwaren van den christen tegen maatregelen
van den staat, dien hij als volkomen onchris
telijk beschouwt (concentratiekampen,
knoeien bij de stembus, Hitiervergoding,
macht in plaats van recht enz.) dan zijn
dat in het Derde Rijk even zoovele uitingen
van staatsgevaarlijken aard, regelrecht ge
richt tegen de grondslagen van het Nieuwe
Rijk en dus politieke misdrijven in Duit-
sche zin.
Van Duitsch nationaal-socialistisch stand
punt uit bekeken, doet Niemöller dus aan
politiek, van christelijk standpunt uit ge-
gezien belydt hij het evangelie van Christus
tegenover het heidendom van ras, bloed en
bcdem.
Niemöller wenscht een christelijke kerk,
onafhankelijk van den staat en de staats-
moraal, de staat daarentegen wenscht van
individu en kerk onvoorwaardelijk onder
werping aan zijn staatsmoraal en politiek.
Christelijke kerk en nationaal-socia-
listischc stand vormen dus een absolute
en onoverbrugbare tegenstelling. Chris
tendom en nationaal-socialisme sluiten
elkaar volkomen uit.
Het christendom impliceert weliswaar
niet een bepaalden regeeringsvorm; een
regeeringsvorm echter, die de nationale eer
tot maat aller dingen maakt en zijn vol
machten ontleent aan de goden van ras,
bloed en bodem, is in zijn wezen anti
christelijk.
En wanneer er in Duitschland (en mis
schien ook in Nederland) nog christenen
zijn die „Hitier gelooven, als hij zegt het
Duitsche volk niet te willen ontkerstenen,
als hij zegt het christendom als een posi
tieve en onmisbare factor in het volksleven
te beschouwen ,als hij zegt de kerk op haar
eigen terrien vrijheid van beweging te ga
randeeren" (zie Eltheto Dec. 1937) dan zul
len wij eerlijkheidshslve eens nuchter en
zakelijk deze illusie moeten toetsen aan de
feiten der laatste jaren en der laatste
maanden.
Een stukje geschiedenis.
ideologieën van den nationaal-socialistischen
ideologieën van de nationaal-socialistische
staat geeft Arthur Frey in zijn werk: Der
Kampf der evengelischen Kirche in
Deutschland" (Uitg. Callenbach-Nijkerk)
verschenen in Aug. 1937. Dit boek munt uit
door zijn rustige zakelijkheid, het is vrij
van alle suggestieve, op effect berekende
propaganda.
Frey beschrijft opkomst en groei van het
nationalisme in den loop van de 19e eeuw.
waarby tenslotte het volk in het middel
punt der beschouwing komt te staan en wel
het volk, dat door bodem, bloed en ras be
paald is. Het christendom wordt voorgesteld
als een plant van uitheemsche bodem, dus
geheel artfremd (vreemd aan het wezen
des volks). Daarom werd het christendom
bestreden als niet-overeenkomende met den
Germaanschen volksaard, het was veeleer
door Karei den Groote met geweld aan het
volk opgelegd (Lönst). Na den oorlog werd
aan dit nationalisme nieuw leven ingebla
zen: vanaf de opkomst van het nationaal-
socialisme tot aan het jaar 1933 toe zien
we de nationalistische beweging zich steeds
sterker verbinden met de germaansche
levens- en wereldbeschouwing en met de
germaansche religie. Een groot deel der
protestanten liet zich meesleepen door de
nieuwe golf van nationalisme. Het gevaar,
dat dit nationalisme, in anti-christelijk vaar
water zou verzeilen, acntte mer in 1933 in
zijn oplaaien en enthousiasme geweken.
De scheiding vsn staat en kerk, die in 1919
door de grondwet ven Weimar was tot stand
gebracht, had de kerk niet als een bevrij
ding gevoeld. Zij verwachtte integendeel
haar heil van een nieuwe verbinding van
staat en kerk en gaf in 1933 haar zegen aan
het nieuwe bewind. De kerk was met blind
heid geslagen voor het wezen en de doel
stelling van het nationaal-socialisme, dat
een preferent en gewoon aandeelenkapitaal
van resp. 360.000.000 dollar en 870.000.000
dollar. Naar bekend is van deze totale
winst echter slechts 8.7 millioen dollar naar
de gewone aandeelhouders toegevloeid en
circa 59 millioen dollar naar de preferente
aandeelhouders, aan wie nog een zeer groot
bedrag aan dividend schuldig was uit voor
gaande jaren. Zooels de zaken thans staan
is er dus geen achterstallig preferent divi
dend meer, maar wel mag men aannemen
dat de kansen voor uitkeering voor de g^.'
wone aandeelhouders voorloopig weer ver
keken zijn; zoodat zij zich andermaal in <fe
positie van sedert 1931 zien teruggedrongen
We zien hier dus wel een treffend ver-
schijnsel. Terwijl de gewone aandeelhwyt^"
na een dividendlooze periode van 7 jaren -
slechts in het derde kwartaal 1937 ontvin-
gen zy 1 dollar dividend in de toekomst
mogelijk weer eens voor een regelmatige
uitkeering in aanmerking zouden kunnen
komen, neemt de president maatregelen
welke zulke mogelijkheden volkomen brei-
delen. Immers hij kondigt den strijd tegen
de bedrijven aan en verwacht dat zij tot
loonsverhoogingen zullen overgaan. De
langzamerhand overbekend koopkrachts
theorie van Roosevelt schijnt dus blijkbaar
nog steeds door hem en natuurlijk door de
leiders der vakvereenigingen te worden aan
gehangen. De fout, die door hem wordt ge
maakt, ligt natuurlijk niet hierin, dat ver
meerderde koopkracht door loonsverhoo-
ging onder geen omstandigheid wenschelijk
zou moeten worden geacht, maa. daarin dat
men deze loonsverhoogingen niet moet gaan
toepassen in tijden dat de rentabiliteit van
de bedrijven toch reeds zwak is. Loonsver-
hooging in tijden van hoogconjunctuur kan
b.v. ongetwijfeld een stimuleerénde werking
hebben, omdat dan immers reeds een rela
tief groot gedeelte van het inkomen van de
onderneming aan deze toevalt, terwijl het
meestal zeer twijfelachtig .is of deze, de al
dus rijkelijk toevloeiende middelen zal aan
wenden ter financiering van verdere ex
pansie of vernieuwingen. In zulk een sta
dium kan het zeer wenschelijk zijn door
'oonsverhooging, een gedeelte van het on
dernemingsinkomen het ware af te split
sen en hierdoor nieuwe koopkracht in het
verkeer te brengen. Een ernstige fout be
gaat Roosevelt echter door dit principe der
koopkrachtsschepping tot een voor alle
tijden gangbaar systeem te maken. Dat dit
vandaag of morgen tot een débacle moet
lelden, kan niet uitblijven en zeker zouden
de deoressiesymptomen zich al veel scher
per afteekenen wanneer de achter ons lig
gende periode van 1929 tot 1937 ons afweer-
arsenaal niet danig had aangevuld. Om bij
de productmarkten te blijven: we weten
nu dat voor een groot aantal hunner restric-
als een snel en scherp werkend middel
alon» wordt aanbevolen en ook wordt toe
gepast. Dc kopertin-, thee- en rubberrestric
ties zijn daar de tastbare voo-beelden van.
Voor de rubber dient men zelfs niet voor
de meest drastische beperking terug en zoo
werd deze week bekend, dat het interna
tionale Rubber Comité besloten had de uit
voer quota voor het tweede kwartaal 1938
tot 60 van de standaardproductie terug
te brengen, terwijl deze voor het eerste
kwartaal 1938 nog op 70 waren gefixeerd.
Genoemde restrictie beteekent dus, dat,
aangenomen dat het gemiddeld percentage
voor 1938 65 pCt. zal bedragen, de totale
export voor 1938 niet meer dan 842.000 ton
zal bedragen, de totale export voor 1938 niet
meer dan 842.000 ton zal bedragen, terwijl
de standaard productie circa 1.300.000 ton
loopt. Aannemende dat de consumptie zich
voor 1938 op circa 8 tot 900.000 ton zal kun-
toch in 1930 reeds een vasten vorm had alt
genomen.
Immers, in 1930 was het boek van Rosé#4
berg verschenen: „Der Mythus des 20. Jahr-
hunderts (de mythe van de 20e eeuw),
waarin ae religie en de wereldbeschouwing
van het nationaal-socialisme volkomen
openlijk en zonder eenige terughouding al'
absoluut anti-christelijk werd aangekondigd.
Hoogste autoriteit wordt de eer van ras en
natie. Daarnaar heeft zich alles te richten:
politiek, ethiek, wetenschap, kunst, straf
recht, maar ook de kerk. Dit doel van R°'
senberg werd naast Hitleris „Mein Kampf'
de bijbel van het nationaal-socialisme. Op
de mythe van ras, bloed en bodem, de bron
nen waaruit een panthdistisch-materialis-
tisch godsbegrip opwelt, is het Derde RÜk
gegrondvest.
Er moet een nieuwe volksreligia worden
gezocht: een Duitsch-religieuse beweging,
die volkskerk wil zijn, moet echter het
ideaal der naastenliefde ondergeschikt ach
ten aan dat der nationale eer, zegt Kosen-
berg. En daarmee heeft de christelijke
ethiek afgedaan. Steeds sterker wordt de
mythe van de 20e eeuw belichaamd gezien
in den persoon van den „Führer", die de
wekker en wachter is van de nationale
eer, en die als den Messias een duizendjarig
rijk aankondigt. Het Führer-pr uiipe treedt
in de plaats van Christus, de titaat wordt
cultua gemeenschap, d.w.z. kc religie en
politiek vallen samen. Deze ideeën zijn niet
slechts particulier eigendom van Rosenberg,
zooals men in 1930 nog meende, maar zOn
gemeengoed geworden. Precies hetzelfde
zeggen Hitier en Goebbels, Ley en Baldur
von Schirach, Rosenberg weet zich ten
nauwste met den Führer verbonden. Reeds
lang is hij den leider van de „weltanschau-
liche Schulung" der partij, het is zijn taak
de aanstaande leiders der beweging ecx
ambtsdragers der partij te scholen in de we
reldbeschouwing van het nationaal-socialis
me. Op den laatsten partijdag van 1937
heeft Hitler hem den eersten Staatsprijs
verleend voor kunst en wetenschap met de
uitdrukkelijke motiveering „dat Rosenberg
in zijn werken in zeer bijzondere mate de
wereldbeschouwing van het nat.-soc. weten
schappelijk en intuïtief heeft gemotiveerd
en vastgelegd".
