dagblad voor alkmaar en omstreken. "rw— t ow„eë Woelige dagen in het Derde Rijk Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. Losse uumraers 5 cents. No. 32 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN: Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. Dinsdag 8 Februari 1938 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. 140e Jaargang De algemeene toestand. Wat Hitier doet is goed, wat anderen denken is verkeerd I DE „STAATSPERS". Prins Nicolaas overleden. Ongeregeldheden in Kanion Russisch luchtschip verongelukt. Russische zaakgelastige verdwenen. Slachtoffer van een misdaad? ALKMAARSCHE COURANT. Alkmaar, 8 Februari. Duitschland vraagt onze aandacht. Daar is allereerst het gebeurde van de vorige ■week, toen Hitier een aantal drastische maatregelen nam en daar is in de tweede plaats het Niemöller-proces, dat de aan dacht der gansche wereld trekt. In een korte serie artikelen heeft een bizoidere medewerker uitvoerig verteld van den kerkstrijd in Duitschland, waar van een belangrijk hoofdstuk werd afge sloten met de arrestatie van ds. Niemöller. Het proces is thans in vollen gang en zoo als men weet, wordt dat met gesloten deuren behandeld. Wel hebben de beklaag de zelf en zij™ advocaten energiek gepro testeerd tegen de behandeling met gesloten deuren, maar hun protesten werden niet geaccepteerd. Wat wij er dus van. zullen heoren, zal betrekkelijk weinig zijn en zeker zal het te publiceeren nieuws geen objectief nieuws zijn. Wij kunnen het proces-Niemöller in een weliswaar los verband brengen met de bedankjes en benoemingen van j.1. Vrijdag en het is wel interessant, om eens te lezen, wat er rondom de affaire-Niemöl- ler zich afspeelt. Dr. Schacht, de voormalige president der rijksbank, stond aan de zijde van Niemöller; generaal von Fritsch, die om gezondheidsredenen ontslag vroeg en kreeg, was een vriend van hem; de finan- cieele expert Schwerin von. Krasigk sym pathiseert nog steeds met den gearresteer den predikant en is waarschijnlijk daarom niet in den geheimen kabinetsraad opge nomen en zoo zijn er nog meer namen te noemen. En ziet, nu het proces-Niemöller begonnen is, moet deze verdachte wel het gevoel hebben van. een volkomen isolatie: de menschen in de regeering of in het leger, waarop hij zou kunnen steunen, zijn juist op tijd aan den kant gezet Intusschen een interessant man, deze dominé Niemöller! Tijdens den wereld oorlog commandeerde hij de U63 en liet het Engelsche slagschip Russell in de Mid- dellandsche Zee op haar mijnen loopen en zinken. In de straat van Otranto, bij Pola, Catarro, Saloniki, den Piraeus overal dook hy op en noteerde slachtoffers, o.a. ook 't Engelsche hospitaalschip Britannia van 50.000 ton en Fransche torpedoboot- jagers. Hij voer op de U39, de K151, steeds als commandant, op de UC67 met 11 andere duikbooten achter zich vaart hij Kiel binnen na den wapenstilstand en weigert zijn flottielje aan Engeland uit te leveren en naar Scapa Flow te brengen. Een dergelijke held zou bij de Nazi's hoog in eere moeten staan, maar hij zucht reeds een lange reeks van. maanden in den kerker, omdat hij, na zijn maritieme loop baan met-ijzeren-kruisen, op den weg der theologie het kruis der kruisen heeft ge zocht en beleden. Zijn kerk, de Belijdenis- kerk, wordt gedreigd met opheffing. De „Temps" verboden in Duitschland! Dat bericht werd verwacht, want het was „Le Temps", die gisteren met 't sensatio- neele verhaal kwam van de duistere plan nen van. von Fritsch. De Duitsche bladen leveren natuurlijk fel commentaar op het bewuste artikel, dat in enkele uren in geheel Europa ge publiceerd werd. Het D. N. B. meldt over de sensatie o.m. het volgende De Parijsche Temps dischte gisteren zijn lezers een bericht uit Bazel op volgens •hetwelk reizigers" aan een berichtgever van hefblad opzienbarende bijzonderheden zouden hebben verteld, over de gebeurte nissen te Berlijn, vooral over de werk zaamheid der geheime staatspolitie en van den chef der Duitsche politie, over de politieke houding van toonaangevende kringen van het Duitsche leger, over plan- nenïZ een militaire.omwentelingen:mo narchistische drijverijen, en dergelijke men zelfs ook maar in te gaan opdeze geruchten, aangezien zij, naar m druk verklaart, maar al te duidehjk het stempel dragen van uit de luchte zfl gegrepen. Het bericht in de aldus verklaart men, g maar al te zeer op de geschiedenissen van een Edgar Allen Poe of een ^lancdan dat zy in serieuze kringen voor einst zouden kunnen worden opgenomen. In Duitschland in ieder geval hebben deze berichten op geen enkele wijze opwinding teweeg gebracht, doch vroolijkheid over de bemoeiingen satiejournalisten die hun gebrek aan pol- tiek begrip bemantelen door de veisp ding van gruwel verhaaltjes. Met betrekking tot de geruchten een zoogenaamde arrestatie van j>ener., kolonel baron von Fritsch door den rijks- leider der S.S., Himmler, wordt er in de zelfde kringen op gewezen, dat de naar sensatie hunkerende berichtgevers, indien (Van onzen correspondent). Berlijn, 7 Februari. Men mag over het tegenwoordige Duitschland denken gelijk men wil, één ding zal men niet kunnen ontkennen: dat het een interessant land is! Er ge beurt iets in Duitschland. Of liever: het is geen oogenblik te rust. Telkens weer schudt het ons wakker en stelt ons voor problemen, waartegenover we niet onverschillig kunnen blijven. Het prik kelt sluimerende hartstochten in ons en brengt telkens opnieuw ons vermogen om objectief te oordeelen, in gevaar. Voor geen enkele groep menschen zijn deze gevaren grooter dan voor dat deel der ongeveer 150 buitenlandsche beroeps jour nalisten in Berlijn, dat niet vóór of tegen het Derde Rijk officieel afgestempeld is Mar xisten en Joden uit principe tegen, fascis ten en nationaal-socialisten uit principe vóór (en beide categorieën zijn natuurlijk onder de buitenlandsche correspondenten in Berlijn vertegenwoordigd) maar eerlijk poogt, de ontwikkeling der dingen naar waarheid te zien en weer te geven, op ge vaar af daardoor zoowel den eigen lezers kring als de Duitsche overheid te ontstem men. Dit alles wordt nog moeilijker gemaakt door het karakter van de Duitsche pers van tegenwoordig. Deze pers, de lezer weet het, is tot een soort „staatspers" geworden. Zij heeft geen vrijheid van eigen meening meer, maar mag nog slechts schrijven, wat de regeering in de kraam past. Dat is velen Duitschen journalisten, die nog van vóór 1933 overgenomen werden, natuurlijk erg moeilijk gevallen en heeft ook heel wat gevallen van karakterloosheid ter wille van brood en baantje uitgelokt. Maar het is, als zooveel anders, een „overgangstoestand". In de toekomst zullen Duitsche bladen nog slechts door onvervalschte nationaal-socia listen geschreven worden, die dus hun over tuiging geen geweld zullen behoeven aan te doen. Maar daarmee zal dan ook het laatste schijntje van objectiviteit en eerlijke, afzij dige voorlichting verdwenen zijn. Een treu rig resultaat, ook al moge het juist zijn, dat deze reorganisatie der Duitsche pers met veel goeds zeker ook veel corruptie en groepspartijdigheid van vroeger heeft weg- gebezemd. Een onbereikbaar ideaal. De Duitsche staat van heden streeft naar het, natuurlijk onbereikbaar, ideaal van één meening, één volksgemeenschap, en daar mee samenhangend de absolute gehoorzaam- h>-id aan het opperste, autoritaire gezag, dat geacht wordt in hooge mate de onfeilbaar heid te kunnen benaderen. De Duitsche pers heeft de opdracht, het volk dagelijks te ver tellen, dat men op den weg naar die fantas tische eenheid en volkssolidariteit aller groepen om zoo te zeggen dagelijks reuze schreden in de goede richting doet, dat al leen de eigen staat (en de gelijksoortige staten) deugen en alle andere staatsvormen minderwaardig en corrupt zijn. Het gevolg daarvan is natuurlijk, dat de Duitsche pers, ondanks haar verzekering, dat ze zooveel hooger staat dan die der democratische landen, die naar haar mee ning steeds partijdig is en afhankelijk van groepen, geldgevers, adverteerders, enz., in werkelijkheid een nog veel ernstiger beeld van partijdigheid en afhankelijkheid geeft. zij dat gewild zouden hebben, den gene- raal-ko.onel iederen dag op straat hadden kunnen zien, terwijl de rijksleider der S.S. in die dagen in het geheel niet te Ber lijn heeft vertoefd, doch op zijn landgoed Tegcrnsee. Hetzelfde is het geval met een bericht van de Londensche Sunday Chronicle, waarin wordt beweerd, dat de Führer nu zijn stem bijna geheel heeft verloren en dat men de a.s. redevoering van den Führer door iemand, die hetzelfde stemge luid heeft als hij, wil laten uitspre ken en op gramofoonplaten doen opnemen. Men wijst er in dit verband op, dat dergelijke geschiedenissen maar al te vaak werden in omloop gebracht om nog geloof te kunnen vinden. In de op 20 Februari te houden zitting van den Rijksdag zal de stem van den Führer voor de geheele wereld duidelijker hoorbaar zijn dan men in vele kringen in bet buitenland misschien zou wenschen. Tot 100 pet.! Want de Duitsche lezer krijgt uit zijn bladen een volkomen onjuiste weer gave van wat er werkelijk in Duitschland voorvalt, en slechts zelden een kijk op wat men buiten Duitschland over het Derde Rijk zegt en welke onaantastbare argumenten tegen zekere Duitsche verschijnselen naar voren gebracht worden. Alles wat Hitier en zijn mannen doen, wordt ons hier als voortreffelijk, ge niaal, nobel er. voorbeeldig geschilderd. Maar daarnaast wordt alles verzwegen, wat er in eigen land aan gistingen, aan meeningsverschillen, aan fronde's van meer of minder ernstig karakter op te merken is en van staatszijde voort' durend en desnoods met drastische mid delen gepoogd wordt den kop in te drukken. Voert dat dan ten slotte tot een staatsactie van sensationeelen omvang gelijk dat in deze dagen weer met de ingrijpende wijzi gingen in de regeering in aansluiting aan het incident-Blomberg het geval is dan krijgt men in de Duitsche bladen te lezen, dat de generaal-veldmaarschalk von Blom berg en de opperbevelhebber van het leger von Fritsch zich lichamelijk niet meer lek ker voelden en daarom dringend om ontslag uit den dienst hebben verzocht, dat er geen vuiltje aan de lucht is geweest, maar dat nu de oudere heeren zelf gaan willen, dat de feit dankbaar aangegrepen wordt om wat nieuw bloed in de hoogste rangen te bren gen en de macht der regeering nog wat sterker te concentreeren. Zulke zeer een zijdige lezingen te colporteeren en nog wat aan te dikken noemt men dan het hoogere persniveau. Men kan er met de Duitsche journalisten (voor zoover ze overtuigd zijn de niet-overtuigden vreezen voor hun baantje en zeggen maar liever heelemaal niets) nauwelijks over van gedachten wis selen, omdat er geen punten van aanraking meer bestaan. Ze zien hun taak uitsluitend in het ondersteunen van het éénige partij standpunt en het aankweeken van die na tionale critieklooze solidariteit, waarin zede basis zien voor het toekomstige ideaal van een machtigen Eenheidsstaat van wereldbe- teekenis. Dat ze daarmee de waarheid en waarachtigheid, de hcogste plichten der pu bliciteit, evenzeer met voeten treden als de vertegenwoordigers van de nog overal ver spreide boulevard- en revolverjournalistiek, die zich voor onware en onbehoorlijke schrijverij betalen laat, zien ze niet; en ze zouden u met edele verontwaardiging de deur wijzen, als ge het wagen zoudt, hun dat in hun redactie-bureaux te komen uitleggen. Twee zuilen botsten. In werkelijkheid is er dezer dagen weer eens het noodige voorgevallen in Duitsch land. De „twee zuilen, partij en weermacht, waarop het Derde Rijk rust", zijn even hoorbaar tegen elkaar gebotst en uit de weermachtszuil zijn de noodige steenen los gebroken, die het noodig maakten, sterké ijzeren banden er om te leggen. Wat er precies achter de schermen gebeurd is, weten alleen de zeer-ingewijden. Maar men kan wel als juist aannemen, dat er een fronde in het beroepsofficiercorps bestond en dat zich deze fronde richtte tegen on derdeden van de binnen- en de buitenland sche politiek van Hitier en zijn meest in vloedrijke raadgevers. Anders ware een zoo groote opruiming onder hooggeplaatste offi cieren wel niet noodig geweest. Er is nog een tweede fronde, en wel in de gelederen der economie, onder de industrieelen van alle soorten, van wie er ook velen hoorbaar mopperen over het regeeringsbeleid, over de heeren officieren en burgers in Göring's staf voor het vierjarenplan, die van techniek en handel niet veel schijnen te begrijpen en zich o.a. door zeer twijfelachtige elementen onder de „uitvinders" (die tegenwoordig hoog in koers staan) voortdurend met een kluitje in het riet laten sturen, terwijl de werkelijke deskundige mannen van de prac- tijk vruchteloos antichambreeren en met hun adviezen niet doordringen Er is stil verzet en obstructie in tal van andere groepen der bevolking. Maar men leest er nooit een woord over in de Duitsche bladen, tenzij men in zekere organen, die zich sterk voelen, tusschen de regels door weet te lezen. Wat weer alleen den inge wijde mogelijk is. De groote veranderingen, die Hitier dit maal in de regeeringsmachine aangebracht heeft, zjjn intusschen niet uitsluitend als tegenmaatregel en algemeene opruiming van ongewenschte elementen te beschouwen. Waren ze dat, dan zou het eindresultaat zijn, dat thans nieuwe menschen opduiken, maar overigens alles bij het oude blijft. En dat nu is volstrekt niet het gevaL Hitier heeft een grooten nieuwen stap gedaan in de richting van den opbouw van een zuiver-nationaal- socialistischen staat. Hij heeft •.•eer eens de ervaring moeten opdoen, dat in kringen der hooge ambtenaren en officieren nog steeds meer sympathieën voor conservatieve over tuigingen dan voor zijn eigen ideologieën bestaan. En zoo nu en dan acht hij het oogenblik gekomen, die mannen naar voren te brengen, van wie hij weet, dat ze hem met hart en ziel toegedaan zijn. De strijd tegen de Joden Het nationaal-socialistischa Duitschland verkeert nog altijd in het stadium van latente revolutie, wat in het buitenland al te vaak vergeten wordt. Men meent, dat in de Duitsche binnenlandsche politiek vrijwel alles bereikt is, en in de buitenlandsche alleen nog maar het koloniale vraagstuk een rol speelt. Dat is niet het geval. Al dadelijk wordt de strijd tegen joodsche machtsposi ties juist in deze weken en maanden met toenemende woede gevoerd, omdat men het einddoel: de volledige uitschakeling van het jodendom op alle gebieden, nog lang niet meent bereikt te hebben. Men heeft echter ook te vechten tegen obstructie in niet-jood sche volksgroepen en ook de pogingen van marxistische zijde om het staatsgezag te on dermijnen worden achter de schermen met onverzwakten ijver voortgezet. Men hoort weinig of niets meer van de eindelooze wrij vingen met de beide groote kerkgenoot schappen. De Duitsche pers brengt natuur lijk de waarheid niet, maar alleen zoo nu en dan een partijdigen kijk op het gevaL In werkelijkheid wordt ook deze strijd met verbittering verder gevoerd. En daarbij komt de omstandigheid, dat heden het sen- sationeele proces tegen een der leiders van de Bekentenissynode ds. Niemöller met potdchte deuren gevoerd wordt, waarover het Duitsche volk niets te lezen zal krijgen. Men wü nu eenmaal één vast omschreven doel en kent geen compromis, alleen het eigen dogma. Prins Nicolaas, neef van den koning van Griekenland en vader van de hertogin van Kent, is overleden. Hij was den laatsten tijd ernstig ziek en gisteren werd de hoop op herstel opgegeven. Prinses Olga, de gemalin van prins Nico laas, en koning George van Griekenland wa ren bij het sterfbed van prins Nicolaas. De hertog en de hertogin van Kent, die van München op weg zijn gegaan, waren blijk baar nog niet aangekomen. De prins leed aan aderverkalking en een nierziekte. Volgens uit Kanton ontvangen be richten duren de ongeregeldheden al daar nog steeds voort. Van 3 tot 6 Februari zijn er straatgevechten gele verd. Gisteren zyn te Toengsjan meer dan 300 personen gedood, terwijl gister avond in verscheiden stadsdeelen van Kanton geweervuur werd vernomen. olgens berichten uit betrouwbare bron, aldus Domei, zijn de ongeregeldheden ver oorzaakt door een poging van den comman dant der militie- en de politiestrijdkrachten een omwenteling te weeg te brengen Hij beschikte over 3000 man. Deze comman dant, Lo Tsoei Yoen, is een aanhanger van generaal Tsjen Tsji Nang, den vroegeren militairen leider te Kanton. Te Kanton zijn meer dan 1000 Chineezen als „verraders" gearresteerd. Uit sympathie met den Coup d'Etat te Kanton is Loe Hsing Fang, de commandant der militiestrijdkrachten te Samsjoei, het eindpunt van den spoorweg Kanton-Sams- joei, met zijn troepen aan het muiten ge slagen. Ook te Sjioe Hing, een andere belangrijke stad in de provincie Kwantoeng, hebben zich ongeregeldheden voorgedaan. De Chineesche autoriteiten blokkeeren verder de West-rivier me het oog op den verontrustenden toestand langs deze rivier, waar volgens een verzet tegen Tsjang Kai Sjek wordt voorbereid. Bloedige verkiezing. - Te Naziet Khalaf in Boven-Egypte heeft de verkiezing van het dorpshoofd aanleiding gegeven tot een bloedige vechtpartij De aanhangers van twee candidaten geraakten in een hevig gevecht gewikkeld, waarby van geweren gebruik werd gemaakt. Het gevolg was, dat tien personen werden gedood en 48 gewond. Ernstig spoorwegongeluk in Frankrijk. - Op 500 M. afstand van het station Randon- nai in het Fransche departement de 1'Orne zijn op den spoorweg van Mortagne naar L'Aigle twee motortreinen met elkaar in botsing gekomen. Daarbij werden drie per sonen gedood en vijftien gewond. De toe stand van twee der gewonden is hopeloos. Dertien dooden. Het Russische luchtschip „U.S.S.R.- W.6" is niet ver van Kandalaksja, op 227 K. M. tem zuidwesten van Moermansk neergestort. Dertien leden van de uit 19 koppen bestaande bemanning zyn om het leven gekomen, drie werden licht gewond terwijl drie anderen ongedeerd bleven. Het luchtschip maakte een oefewvlueht Moskou-Moermansk-Moskou, onder bevel varu Goedowanzef om te onderzoeken, of het mogelijk was dat het zou deelnemen aan de expeditie tot redding van Papanin en de zijnen. De bemanning varu het lucht schip had een desbetreffend verzoek tot de regeering gericht. Volgens de inlichtingen, waarover men tot dusverre beschikt is de „U.S.S.R.-W. 6" door het slechte zicht in botsing gekomen met een bergtop. De bijzetting der slachtoffers zal op staatskosten te Moskou geschieden. De re geering zal den nabestaanden van elk slachtoffer een som van 10.000 roebel toe kennen en de pensioenen verhoogen. Zes overlevenden. Tot aan het oogenblik van het fatale on geluk, was de vlucht van het luchtschip nauwkeurig gevolgd, zoowel aan de hand van de radiogrammen, welke de comman dant liet uitzenden, als door waarnemin gen van den grond af. Op den 6en Februari deelden de bewo ners van Belojemore, op 19 K.M. van Kandalaksja, mede, dat zij een uur tevo ren een luchtschip hadden gezien, maar dat zij het uit het oog hadden verloren en een hevigen klap gehoord hadden. Ter stond werd met rendiersleden en ski-loo- pers een hulpactie georganiseerd, terwijl tevens per radio naar eenig levensteeken van het luchtschip werd gezocht. Op den 7en Februari bij het aanbreken van den dat de „U.S.S.R.-W. 6." op 18 K.M. ten westen van het station Belojemore was verongelukt. De commandant Goedowan zef is bij de ramp verongelukt, evenals de tweede commandant Pankof, alsmede Demin, de eerste assistent, Ljanguzof, de tweede assistent en Kulagin, de derde as sistent van den commandant. Voorts de eerste stuurman Ritsland en zeven andere leden der bemanning. Drie anderen wer den licht gewond en de overigen bleven ongedeerd. Uit Moermansk is een regee- ringscommissie naar de plaats des onheils vertrokken. De Sovjet-zaakgelastigde te Boekarest, Butenco, is op geheimzinnige wijze uit zijn woning verdwenen: men gelooft, dat hij het slachtoffer van misdaad is. Butenco, die sedert het vertrek van Ostrofski de leiding van het gezantschap had, had het gebouw Zondagavond tegen 8 uur verlaten om zich per auto naar zijn wo ning te begeven. De Russische chauffeur van het gezantschap verklaart Butenco tot voor zijn woning gebracht te hebben en niet weer vertrokken te zyn dan nadat de zaakgelastigde de deur achter zich gesloten had. Sindsdien heeft men niets meer van den diplomaat vernomen. Het Roemeensche dienstmeisje heeft medegedeeld, dat Buten co niet thuis gekomen was, toen zij zich te gen negen uur ter ruste begaf. Zij zag Maandagochtend tot haar groote verwonde ring, dat Butenco niet thuis geslapen had. Op het gezantschap begon men ongerust te worden en tegen den middag begaf de secre taris zich naar Butenco's woning. Hier heerschte de grootste orde, doch op de trap vond men eenige verdachte vlekken, die leken op bloedvlekken, welke men had wil len verwijderen. De secretaris waarschuwde onverwijld de politie, doch haar onderzoek heeft geen enkel resultaat opgeleverd. Op het gezantschap is men er van overtuigd, dat Butenco ontvoerd of vermoord is. De zaakgelastigde was twee maanden geleden uit Moskou gekomen. In het huis, waar hij zijn intrek had genomen, worden vier ap partementen bewoond door ambtenaren van het gezantschap, een door den eigenaar en een door een Roemeensch gezin. Butenco is 37 jaar. Zijn vrouw en zijn kind zouden wel dra uit Moskou overkomen. Vijftien dooden bij spoorwegongeluk. - Bij een spoorwegongeluk nabij Goyaz in het binnenland van Brazilië, zijn 15 personen gedood en ongeveer honderd gewond. Overstroomingen in Canada. - De rivier de Thames is door de zware regenbuien der laatste dagen sterk gezwollen en vormt een bedreiging voor de woonwijken in het wes telijk deel der stad London in Ontario. Een groot aantal bewoners heeft de woningen ontruimd.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1938 | | pagina 1