n p
Q IJ8
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Kruiser „Baleares" tot zinken gebracht.
No. 55 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK.
Maandag 7 Maart 1938
140e Jaargang
Vloot en luchtmacht der Spaansche regeering
hadden succes.
Luchtaanvallen op Barcelona.
Trotski verweert zich.
Hij daagt Wisjinski uit.
De woelingen in Palestina.
Het proces tegen ds. Niemöller.
Bond van Chineesche
christenen opgericht.
Slag aan de Gele Rivier.
De uitbreiding der
Amerikaansche vloot.
Italië's moeilijkheden
in Abessinië.
De aigemeene toestand.
ssssss StTsysr»"1
-
OURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het gebeele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 15 «-egels f 1.25, elke regel meer f 0 25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franct aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v h. HERMS COSTER ZOON. Voordem C 9,
posttfiro 37060 Telef. 3320. redactie 3330.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
De Spaansche regeeringsvloot heeft
succes gehad. Lang heeft men aange
nomen, dat de sterkte ter zee der regee
ring niet groot was. Dit als gevolg van
het feit, dat bij den aanvang der opstand
het overgroote deel der vloot niet regee-
ringsgetrouw bleek en zich aan de zijde
der opstandelingen schaarde. Thans
blijkt echter door het succes der regee
ring, wier vloot er in geslaagd is de
Franco-kruiser „Baleares" tot zinken te
doen brengen, dat haar vloot weer een
factor is. waarmede rekening gehouden
moet worden in de toekomst.
Het Spaansche ministerie van defensie
deelde gisteren mede, dat de republikein-
sche vloot gisterochtend te twee uur op 70
mijl van Kaap Palos een gevecht heeft ge
leverd met de Franco kruisers „Canarias",
„Baleares" en „Almirante Cervera". Een
torpedo van een der republikeinsche jagers
trof den vijandelijken kruiser „Baleares"
Er deed zich een hevige ontploffing voor en
het schip maakte slagzij. Bij het aanbreken
van den dag begaven zich zeven republi
keinsche bombardementsvliegtuigen naar
het tooneel van den strijd. De vliegers za
gen, hoe de kruiser in vlammen stond.
Zeven schepen kruisten om het branden
de vaartuig. Bommen van de vliegtuigen
vielen bij den kruiser.
De minister van defensie heeft het vloot-
personeel gelukgewenscht met het resultaat
van het gevecht.
De Baleares gezonken.
In den vroegen Zondagmorgen hebben
de Britsche torpedoboot jagers „Kempen
feit" en „Boreas" die op de koopvaardij we-
gen overeenkomstig de overeenkomst
van Nyon patrouilleerden, meer dan 100
opvarenden van den kruiser „Baleares" die
tot zinken gebracht is, aan boord genomen.
De Britsche admiraliteit verneemt ver
der, dat een matroos van de „Boreas" is
gedood door een scherf van een bom, ge
worpen door een vliegtuig der Spaansche
regeering, dat de Franco-vloot aanviel tij
dens het reddingswerk. Drie opvarenden
van den Britschen jager werden lichtge
wond. De Engelsche schepen werden niet
getroffen.
De regeering waarschuwde!
Zoodra de Spaansche regeering bekenö
werd, dat de Baleares zinkenden was, zond
zij een draadloos bericht aan alle buiten-
landsche schapen in de Middellandsche zee,
waarin werd gewaarschuwd niet te trachten
het zinkende schip te helpen, aangezien
dit gevaarlijk was.
Verder wordt vernomen, dat het tenge
volge van het feit, dat de Baleares en de
Canarias zusterschepen zijn, niet gemakke
lijk is uit te maken, wie van beide schepen
is gezonken.
Men weet ook nog niet of het schip
tot zinken is gebracht door een torpedo of
door een granaat. Hieraan wordt toegevoegd
dat het zusterschip van den gezonken oor
logsbodem door een bom werd getroffen.
Bommen op Barcelona.
Vrijdagnacht is Barcelona tot viermaal
toe door vliegtuigen der opstandelingen ge
bombardeerd. Het aantal slachtoffers be
droeg 22 dooden en 30 gewonden.
Zondagochtend vroeg heeft de Franco
luchtmacht den tienden aanval in 36 uur op
Barcelona gedaan. De vliegtuigen werden
evenwel door het luchtdoelgeschut verdre-
Zaterdagmorgen is het groote
Moskousche proces voortgezet. Een
aantal minder bekende beschuldigden
werd thans aan een verhoor onder
worpen. Rakowski, Selenski, Ikramoni
bekenden alle hun ten laste gelegde
feiten. Sabotage is een van de meest
voorkomende beschuldigingen en vlot
volgen de bekentenissen, vaak met de
meest fantastische bijzonderheden
Zaterdag nog volgde verhoor van Ra
kowski, die uitvoerig vertelde van zijn
beweerde spionnagediensten voor Japan.
De Trotskistische organisatie, in welker
opdracht hij gehandeld zou hebben, noem
de hij een bende gemeene misdadigers en
spionnen.
Selenski verhoord.
De beklaagde Selenski, die zijn mede-
deelingen voorlas, schilderde uitvoerig zijn
werkzaamheid bij de Tsaristische geheime
politie. Na terugkeer van zijn verbanning
is hij in contact getreden met de oppositie.
Selenski, die tot 1937 leider van de rijks
handelsorganisatie was, bekende dan
schuldig te zyn aan de goederenschaarsch-
te in de sovjet-Unie. In talrijke gebieden
des lands heeft hij wekenlang de brood
distributie gesaboteerd, alsmede die van
zout, suiker, boter en eieren, alles om
onder het volk ontevredenheid te ver
wekken. De boter heeft hij b.v. moedwillig
laten bederven, of er spijkers en glasscher
ven in geworpen.
De avondzitting.
In de avondzitting van Zaterdag werd
Ikramoni, de leider van het centrale
comité der bolsjewistische party in Oesj-
bekesta, verhoord. Hij verklaarde sedert
1930 een geheim genootschap „Nationale
Onafhankelijkheid" te hebben geleid, dat
sinds 1933 door toedoen van Boekan en
Antipof afhankelijk werd van het opposi
tiecentrum te Moskou.
Hij bekende voorts schuldig te zyn aan
tal van daden van sabotage.
Trotski spreekt tegen.
In antwoord op de bekentenissen van
Rósengoltz tijdens het proces betreffende
geldsommen, die hij clandestien zou
hebben ontvangen van het commissariaat
voor buitenlandschen handel sedert zijn
verbanning, heeft Trotski tegenover ver
tegenwoordigers van de pers verklaard.
i,De eenige som gelds, die ik sedert mijn
verbanning uit de sovjet-schatkist heb
ontvangen, bedraagt 2500 dollar, die mij
te Istanboel ter hand zijn gestéld door een
agent van de Gpoe, toen ik het Russische
consulaat verliet, ter dekking van mijn
persoonlijke uitgaven. Uiteraard is deze
som mij niet tegen een ontvangbewijs
overhandigd. Wettig, noch onwettig, recht
streeks noch middellijk heb ik uit de Rus
sische schatkist eenig ander bedrag ont
vangen."
Ten opzichte van de bewering volgens
welke een Duitsche firma als bemiddelaar
ster gediend zou hebben tusschen hem en
zijn medeplichtigen, verklaarde Trotski
van meening te zijn, dat het hier om een
grove en ellendige uitvlucht gaat, aange
zien de sovjet-justitie niet kan verwachten
bijgestaan te worden door de fascistische
justitie. Ook ontkent Trotski, dat zijn zoon
630.000 dollar zou hebben ontvangen.
„Mijn zoon, zoo zeide hij, heeft geleefd en
is gestorven zoo arm als een proletariër."
Door tusschenkomst van de sovjet
ambassade te Washington heeft Trotski
aan Wisjinkski een uitdaging gezonden:
brieven, alle documenten en alle rekenin-
mythisehe millioen. Ik verplicht mij alle
„Open onmiddellijk vóórdat Rosengoltz te
rechtgesteld wordt, een onderzoek naar dat
mythische millioen. Ik verplicht mij alle
brieven, alle documenten en alle rekenin
gen, die in mijn bezit zijn, over te leggen
zooals ik dat gedaan heb bij de commissie-
Dewey, te New-York."
Trotski eindigde zijn verklaringen met
te zeggen, dat hij sceptisch stond tegen
over de vraag of zijn uitdaging aanvaard
zou worden.
Gevechten met terroristen.
In de omgeving van Yamnoem, waar Brit
sche militairen Vrijdag hebben moeten op
treden tegen een bende van naar schatting
minstens 200 terroristen, zijn de operaties
Zaterdag bij het aanbreken van den dag
hervat. De in den loop van den nacht ge
zonden versterkingen zuiverden het gebied
in samenwerking met vliegtuigen. Men ge
looft, dat aan de zijde der Arabieren
minstens 80 dooden zijn gevallen en 26 zyn
gevangen genomen. Naar thans gebleken is,
zijn nog twee Britsche soldaten gewond.
Bij de botsing werd een Britsch officier
gewond en een Britsche soldaat gedood,
terwijl twee soldaten werden gewond.
Sjeik Hattien, een beruchte bendelieder,
op wiens hoofd een belooning van 500 pond
was gesteld, behoort tot de gesneuvelden
aan de zijde der terroristen.
Nieuwe Britsche hooge commissaris
spreekt door de radio.
De nieuwe Britsche commissaris heeft in
een radiorede de bevolking opgewekt, mede
te werken aan het uit den weg ruimen van
de moeilijkheden en spanningen.
Het Arabische blad Falastin beoordeelt de
rede zeer sceptisch en verklaart dat veel van
hetgeen de commissaris gezegd heeft, reeds
door zyn voorgangers werd gehoopt. Jood-
sche kringen nemen voorloopig nog een af
wachtende houding aan.
Niet naar een concentratiekamp?
Bevoegde kringen te Berlyn hebben des
gevraagd tegengesproken, dat ds. Niemöller
naar een concentratiekamp is overgebracht.
Zij verklaren, dat de predikant zich nog
steeds in de gevangenis te Berlyn bevindt.
Den tegen ds. Niemöller genomen maat
regel verklaren zij met diens weigering, af
te zien van prediking, zooals hem was ge
vraagd, hetgeen de Duitsche autoriteiten
als „onwettige activiteit" beschouwen.
Tegenover dit bericht staat de mededee
ling, volgens welke gister is medegedeeld,
dat ds. Niemöller was opgenomen in het
concentratiekamp Sachenhausen 24 K.M. be
noorden Berlijn. De predikant, die dit ver
telde, verklaarde verder, dat verscheidene
invloedrijke vrienden van Niemöller zich
hebben teruggetrokken, nadat hij naar
Sachenhausen was gebracht.
De autoriteiten weigeren te bevestigen of
te ontkennen, dat ds. Niemöller naar het
concentratiekamp Sachsenhausen is ge
bracht. Wel verklaren zij, dat hy zich nog
steeds te Berlyn bevindt. Indien de predi
kant werkelijk in het concentratiekamp is
opgenomen, dan zouden de autoriteiten zich
nog niet tegenspreken, want Sachsenhausen
ligt nog in „Groot-Berlijn".
„Niets oneervols".
In de tot de laatste plaats bezette kerk te
Dahlem heeft ds. Müller gebeden gezegd
voor ds. Niemöller en dertig andere predi
kanten van de belijdende kerk, die in de ge
vangenis zijn opgesldten. De predikant koos
tot tekst: „Vader, indien het mogelijk is,
laat dezen drinkbeker aan mij voorbijgaan;
doch niet gelijk ik wil, maar gelijk Gij wilt",
Ds. Müller wijdde nog eenige woorden aan
het Niemöller-proces en zeide, dat de recht
bank niets heeft kunnen vaststellen, wat
voor Niemöller oneervol was. Evenmin heeft
de rechtbank kunnen aantoonen, dat zij
activiteit tegen het Duitsche volk gericht
v/as. Daarom is het des te verwonderlijker,
aldus de predikant, dat de geheime staats
politie hem gearresteerd heeft en naar een
concentratiekamp overbracht.
„De kerk is niet in de gelegenheid zich
tegen politieke aanvallen te verdedigen.
Slechts rest haar de taak te bidden. Maar
zij, die in het geloof staande blijven, zullen
gestrekt worden".
Protest tegen de gevangenhouding.
De Amerikaansche liga voor vrede en
democratie deelt mede, dat door tusschen
komst van den ambassadeur in Duitschland
een door meer dan 100 rabbijnen en predi
kanten der Vereenigde Staten onderteekend
schrijven aan Hitier zal worden gezonden,
waarin geprotesteerd wordt tegen de vast
houding van ds. Niemöller.
Dr. Bögner, voorzitter van de protestant-
sche federatie van Frankrijk, heeft een tele
gram gericht tot de vertegenwoordigers der
hervormden kerken in Groot-Britannië met
het oog op een gemeenschappelijk protest
tegen de behandeling, die de Duitsche auto
riteiten ds. Niemöller doen ondergaan.
Tsjang Kai Sjek eerepresident.
Te Hankeu is de oprichtingsvergadering
van den nationalen bond van Chineesche
christenen gehouden. De bijeenkomst werd
bijgewoond door een duizendtal christenen
en gepresideerd door generaal Joeh Sjang
Feng, ondervoorzitter van den militairen
raad en toegewijd methodist. Hij verklaar
de, dat de Chineesche christenen de regee
ring van Sjang Kai Sjek volledig steunen.
Verder werd het woord gevoerd door mi
nister-president Koeng en den minister van
buitenlandsche zaken, beiden christenen.
Maarschalk Tsjang Kai Sjek, die metho
dist is, werd tot eere-voorzitter benoemd.
Feng is voorzitter. In het bestuur hebben
verder zitting Koeng, Wang, mevrouw
Tsjang Kai Sjek, mevrouw Soen Jat Sen en
Soen Fo. De bond heeft een telegram aan
buitenlandsche christelijke organisaties doen
toekomen, waarin wordt aangedrongen op
hulp voor de handhaving der gerechtigheid,
ten voordeele van den wereldvrede.
Aan de Gele Rivier is Zaterdag een hevige
slag begonnen. Japansch geschut heeft de
Chineesche stellingen aan den zuidelijken
oever der rivier krachtig onder vuur ge
nomen.
Gemeld wordt, dat Tsjang Kai Sjek per
soonlijk het bevel over de Chineesche troe
pen op zich heeft genomen. Hij zendt voorts
krachtige versterkingen naar de provincie
Sjensi, met het doel alle pogingen der Ja-
panneezen de rivier over te steken, te
fnuiken.
Het verslag van de meerderheid in de
vlootcommissie van het Huis van Afgevaar
digden spreekt zich uit vóór aanneming van
het vlootuitbreidingsplan, dat 1.113.000.000
dollar zal kosten. Deze meerderheid ver
dedigt tevens de stelling, dat de dread-
nought het sterkste wapen der verdediging
is en dat de superioriteit boven vliegtuigen
of eenige andere oorlogsmachine genoeg
zaam gebleken is.
Het verslag der meerderheid legt er wel
den nadruk op, dat Amerika de technische
leiding op het gebied der luchtmacht moet
behouden. Het spreekt de vrees uit, dat het
gebrek aan scheepsbouwgelegenheid aan de
westkust bij een conflict in den Stillen
Oceaan ernstige gevolgen kan hebben.
Slechts drie leden der commissie stemden
tegen het verslag.
Geruchten over een aanbod van
Mussolini aan Haile Selassie.
Nadat de Daily Herald reeds desbetref
fende berichten gepubliceerd had, drukt de
Sunday Chronicle van gister een bericht af,
volgens hetwelk Mussolini plannen zou heb
ben om den negus een troon aan te bieden.
Volgens dit blad zou lord Halifax als tus-
schenpersoon optreden tusschen den keizer
in ballingschap en den duce en zou hij er
naar streven het Abessinische probleem tot
een oplossing te brengen vóór de opening
van de Britsch-Italiaansche besprekingen.
Halifax zou een aanbod van Italië aan Haile
Selassie hebben overgebracht tijdens een
onderhoud, dat de vorige week zou hebben
plaats gevonden. Haile Selassie zou het be
wind krijgen over een koninkrijk, dat een
oppervlakte zou beslaan van ongeveer een
vierde gedeelte van Abessinië. De negus zou
zijn paleis in Addis Abeba bewonen en van
Italië een jaargeld krijgen van 10.000 pond.
Zijn statuut zou ongeveer gelijk zijn aan dat
van de Britsch-Indische vorsten, die vazal
zyn van Engeland.
Volgens de Sunday Chronicle zou Mus
solini, die er niet in geslaagd is den weer
stand te overwinnen van de krijgslieden,
welke de Italianen bij verrassing dooden, de
wegen vernielen en de oogsten verwoesten,
begrijpen, dat Haile Selassie de eenige man
is, die in staat is over de Abessiniërs te
regeeren. De negus, aldus de Sunday Chro
nicle, heeft echter nog geen besluit geno
men.
Tegenspraak van den negus.
De negus heeft de berichten, volgens
welke hij naar Abessinië zou terugkeeren op
grond van een overeenkomst met de Ita-
liaansche regeering, tegengesproken.
Tot een verslaggever van de „Paris Soir"
zeide hij: „evenmin als op elk ander oogen-
blik zou ik er thans, nu het Abessinische
volk heldenmoed en offers verdubbelt, aan
denken een oplossing te aanvaarden, die in
strijd zou zijn met de rechten en de hoop
der Abessiniërs en met zijn wil, een vrij en
onafhankelijk volk te zijn".
Alkmaar, 7 Maart.
De Jodenvervolging, in Duitschland met
ongekende energie aangevangen en met
onbluschbaar enthousiasme voortgezet tot
op den huidigen dag, zal thans ook in
Oostenrijk met volle kracht ter hand wor
den genomen. Tenminste, de nationaal-
socialisten in het land eischen het. Zij
hebben een apart weekblad in het leven
geroepen, de „Volksruf" genaamd, dat in
vrijwel elk opzicht gelijk is aan het be
ruchte blad van Julius Streicher in
Duitschland, de „Stürmer".
In de „Volksruf" van de vorige week
wordt een hoofdredactionneele verklaring
afgelegd door den leider van het blad,
Karl Peter, die tevens hoofd is van den
anti-semietenbond in Oostenrijk.
Het doel, dit wij nastreven is, aldus
Peter, het staats-antisemietisme te berei
ken. De grootste kunst van „Alljuda", het
zaaien van tweedracht is door de openlijke
uitspraken van de beide Duitsche kanse
liers te schande geworden. Ons parool
luidt: voor een onafhankelijk jodenvrij
Vaderland, Oostenrijk als medebouwer der
toekomst binnen het Duitsche kader. We
zullen allen aan de kaak stellen, die zon
der nationalen trots met joden contact
zoeken en in Joodsche winkels koopen. Het
gaat met groote schreden verder. In alle
volkslagen breekt het inzicht door dat het
overmachtig en overmoedig geworden
Jodendom met alle energie uit ons volks
lichaam moet worden verwijderd. Wie een
spoedige oplossing van de Jodenikwestile
wenscht, moet met ons optrekken. Wij be
waren discipline. Het Jodenvraagstuk kan
niet met hoerageschreeuw worden opge
lost, maar alleen langs legalen weg!
Dat is krasse en duidelijke taal. Maar
het is nog lang niet alles. Het blad verlangt
concrete maatregelen, het houden van de
strengste politierazzia's en huiszoekingen
te Weenen, om de aldaar onwettig verblij
vende 50.000 Oostelijke „Getthogestalten"
zoo snel en radicaal mogelijk te verwijde
ren. Verder leidt het blad een actie in,
volgens welke onder geen omstandigheden
arische families voor hun kinderen Jood
sche huisleeraren mogen hebben of van de
diensten van Joodsche doktoren en advo
caten gebruik mogen maken.
In dit verband zij nog vermeld dat de
anti-semietenbond beweert dat het bericht
van een splitsing bij de nationaal-socialis-
ten onjuist is. Er is geen nationaal-socia-
list buitengesloten of vrijwillig uitgetreden.
Er wordt beweerd dat een dergelijk be
sluit, dat reedc was genomen, door een
overhaast genomen besluit van den leider
van den anti-semietenbond om de natio-
naal-socialistische ideologie over te nemen
en zich vooreerst op het Neurenberger
rassenprincipe te baseeren, op het laatste
oogenblik werd verhinderd.
Interessant is de lezing dat zoowel van
Joodsche als van kerkelijk-katholieke zijde
een actie tegen het uitgeven van de Volks
ruf is ondernomen, waarbij men het ver
schijnen van dit blad bestrijdt omdat het
onder de strafparagraaf aangaande aan
tijgingen tegen een wettig erkend gods
dienstgenootschap valt. Men zegt dat de
anti-semietenbond daarom ook de zwenking
van het confessioneele naar het rassen-
platform heeft gemaakt.
Wat de Joden betreft, komt overigens in
dit verband een zeer interessante vraag op
en wel: zullen ze zich tot nationaliteit of
tot godsdienst verklaren? De tegenwoor
dige versplintering tusschen Zionisten en
Assimilanten, die juist nu in de. persor
ganen van beide kanten een verbitterden
strijd teweeg brengt, verzwakt het stand
punt der Joden buitengewoon en bemoei
lijkt ongetwijfeld ook de positie der regee
ring. In het Jodendom zelf begint een
sterke strooming naar voren te komen,
welke verlangt dat met opzijzetten van alle
andere overwegingen in dit voor de Joden
zoo moeilijk en ernstig uur een algeheele
opheldering tot stand zal komen. Dit, om
te weten of er eventueel noodzakelijke
afweermaatregeler. op natiolae of confes
sioneele basis plaats zullen hebben, daar
men deze beide momenten niet tegelijker
tijd al naar believen kan aanvaarden,
vooral daar de anti-semieten juist ver
klaren dat de Joden steeds op twee in
strumenten spelen en nu eens het confes
sioneele en dan weer het nationale uit
zoeken, al naar het hun effectrijker toe
schijnt.
Minister Seyss Inquart heeft Zondag te
Linz (Stiermarken) een radiorede gehou
den, waarin hij een uiteenzettinj heeft
gegeven van de binnen den eerstvolgenden
tijd uit te voeren taak en van den weg,
dien de nazi's moeten volgen. Zijn uiteen
zettingen liet de minister vooraf gaan door
het axioma, dat Oostenrijk een Duitsch
land en niet anders dan een Duitsch land
is.
Voor ons, zoo sprak de minister, betee-
kent de onafhankelijkheid van Oostenrijk
het recht te hebben, over ons lot te be
schikken met onzen eigen wil, onze eigen
verantwoordelijkheid en onze eigen
krachten. De onafhankelijkheid be
rust op den waarborg van het Duitsche
volk. De overeenkomsten van 11 Juli 1936
en 12 Februari 1938, evenals de verklaring
van den Führer, maken den toestand vol
strekt duidelijk. Oostenrijk kan slechts een
Duitschen weg volgen. De Oostenrijkers
zetten hun politieken weg voort zonder
inmenging, noch van den kant der Duit
sche nationaal-socialistische partij, noch
van den kant van het Duitsch" rijk. Ons
doel is gezamenlijk te werken aan den
wederopbouw van dit blad. Dit werk zou
slechts in gevaar kunnen worder. gebracht,
wanneer de krachten, die Oostenrijk van
den Duitschen weg af pogen te brengen en
het aldus in tegenstelling met het Duitsche
rijk te stellen, zich deden gelden.
Een der grondslagen van Oost mrijk is
zijn christelijk karakter. Een positief chris
tendom moet voor ieder, evenals voor ons,
een kwestie zijn, waarover niet gediscus
sieerd wordt. Nooit mag de politiek het ge
loof bestrijden."
Voortgaande schetste de minister den
weg, die voor de nationaal-socialisten de
samenwerking aan het lot van het land
opent. Uitgaande van het beginsel, dat het
Vaderlandsche Front de eenige organisatie
is, die geroepen is den politieken wil in
Oostenrijk te vormen, stelde hij in het
licht, dat geen enkele nationaal-socialisti
sche organisatie, die een partykara r
draagt, toegelaten
dat de nationaal-socialisten hun actmiei
rechten. ^^1»
stane or^a1"'0"
miseh of corporatief karakter.
