dagblad voor alkmaar en omstreken. WERD MAXIM GORKI VERMOORD? No. 57 Dit nummer bestaat uit twee bladen. Directeur: C. KRAK. Woensdag 9 Maart 1938 JAGODA, EX-LEIDER DER RUSSISCHE GPOE, STAAT TERECHT. LANGE SERIE MISDADEN. Niemöller's wekt beroering. De ondergang van de „Baleares". De aigemeene toestand. Prins Bernhard te Londen. Majoor Fey wederom op politiek tooneel? Hij zou nieuwe middenpartij stichten. 20 millioen frank diamanten gestolen. "in J" '„TS 'eêori Sd Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon- et) feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTffiNs Van 15 regels f 1.25, elke regel meer f 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven francc aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telet. 3320, redactie 3330. De speciale correspondent van de Times te Moskou schreef gisteravond in de N.R.Crt. o.m. het volgende: Het laatste halve uur van de avond zitting van Maandag was geheel gewijd aan de voorbereiding van de laatste fase van het proces, het complot van artsen om op bevel van Jagoda, Men- zjinski, Koejbysjew, Maxi,m Gorki en diens zoon Pesikow te vermoorden. Dit deel van het proces schijnt onder het Russische publiek meer verontwaardi ging te wekken dan de andere beschul digingen. De openbare aanklager Wysjinski had de rechtbank verlof gevraagd een deskundigen commissie te mogen oproepen en gisteravond stelde hij de vijf medici, allen bekende per sonen in Rusland, aan de rechtbank voor. Het verhoor van Lewin. Dinsdag vertelde dr. Lewin, gewezen direc teur van de kliniek van het Kreml, op rus tige wijze hoe Jagoda reeds in 1933 order had gegeven voor den moord, hoe deze later werd herhaald en hoe hij en zijn collega's tenslotte de vier genoemde personen ter dood hebben gebracht. Het was gemakke lijk, aldus Lewin, omdat alle vier personen een zwakke gezondheid hadden. Het was meer een zaak van nalaten dan van actief ingrijpen. Léwin gaf toen, zonder veel in terrupties van den openbaren aanklager, een nauwkeurig en gedetailleerd verhaal hoe hij Gorki had aangeraden lange wandelingen te maken, wat slecht voor hem was en hem tenslotte in den zomer van 1936 uit De Krim naar Moskou terug te laten komen om hem thuis met griep te infecteeren. Hij gaf hem een overmaat van stimuleerende injecties, hetgeen bij sterkere personen een goede therapie zou zijn geweest maar die bij Gorki fataal waren. Er ging in de zaal telkens een gemompel van verontwaardiging op toen Lewin zijn uiteenzettingen gaf, maar het werd stil toen hij voortging met te vertellen hoe hij tot zijn daden was gekomen. In den zomer van 1933 zeide Jagoda, dien hij reeds jaren kende, dat er ontevredenheid in het land heerschte en dat er verandering van régime noodig was. Jagoda schetste in groote trekken hoe men aan het samenzweren was en droeg hem op, de vier genoemde personen uit den weg te ruimen. Op die wijze zou begonnen worden aan een opruiming van de leidende personen in Rusland. Dr. Kazakow hielp hem hierbij. Jagoda weigert te antwoorden. Jagoda, bevestigt gij de verklaringen van dr. Kazakow? vroeg Wysjinski. Jagoda stond langzaam op en keek de rechtbank aan, het hoofd opzij gebogen. Ik ontken het geheel, zeide hij met toon- looze maar duidelijke stem. Ik zie Kazakow hier voor het eerst. Ik erken den dood van Gorki en Koesjbysjew te hebben gewild. De verdere beschuldigingen ontkende Jagoda. Wysjinski bleef aandringen. Telkens ech ter zeide Jagoda: daarop wensch ik niet te antwoorden. Tenslotte liet Wysjinski het er bij, want de Russische wet geeft den verdachten het recht antwoorden te weigeren. De avondzitting. Een vraag van Jagoda of de beklaagde Lewin bereid was mee te deelen, welke en hoeveel hooggeplaatste persoonlijkheden hij in den loop van zijn practijk had behan deld, werd niet toegestaan. Lewm besloot zijn mededeelingen met te zeggen: Jagoda bedreigde mij, ik moest hem gehoorzamen. Ik ben een arts, ik begrijp niets van politiek. Jagoda was in mijn oogen de machtige man. Hy dreigde mij en mijn familie te v«™e_' gen. Daarom ben ik op Jagoda s bevelen in 8 In de avondzitting van het proces werd vervolgens begonnen met het ver oor va, den vroegeren particulieren secretaris van Jagoda, Boelanow, die verklaarde sinds 1931 uit gespreken van Jagoda te he -n leid, dat deze behoorde tot de rechtsch oppositie. Jagoda had zich, voor het geval de °m- wentelingsplannen succes zouden hebben, ae functie van voorzitter van den raad van volkscommissarissen voorbehouden. oe rin zou secretaris-generaal der partij den, dus de opvolger van StalLn. Jagoda ze Boecharin zal het bij mij niet slechter heD- ben dan Göbbels. Toechatsjewski zou aan het hoofd van het militaire ressort staan. Le naaste medewerkers van Jagoda zUn e vroegere chef der G.P.Oe Pauker, diens plaatsvervanger Wolowitsj en de chef van de af deeling voor geheime politiek, Moltsja- wof geweest. Boelanow deelt mee, dat het samenzwe ringarchief van Rykow by Jagoda werd be waard. Door de feiten, welke Boelanow aan voerde aangaande dat, wat Jagoda organi seerde, is Jagoda gedwongen om het orga- niseeren van den moord op Menszjinski te bekennen. Jagoda Toen Jagoda ontdekte dat Jesjow het complot van rechtschen en Trotskisten zou gaan ontmaskeren, gaf hy zijn medeplich tigen opdracht de woning van Jesjow te vergiftigen. Boelanow bereidde een oplos sing van kwikzilver in zuren, welke op 29 September 1936 voor het eerst in de werk kamer van Jesjow werd gespoten, in tegen woordigheid van Jagoda. Daarna gaf Jagoda Boelnow twee ampullen met een onbekend vergif, waarmee Jesjow's werkkamer even eens werd bespoten. Jagoda's misdaden. Wat de avondzitting betreft, hierover meldt de Times-verslaggever: Jagoda is uit de zitting van heden te voorschijn gekomen als de grootste schurk van alle tijden, zoowel door eigen bekente nis als door die van zijn secretaris Boela now. Jagoda heeft eiken vorm van landver raad welke er bestaat begaan, bevolen of voorzien: spionnage, revolutie, verraad van zijn land aan buitenlandsche vijanden, steun van binnenlandsche samenzweerders, zen den van geld aan verraders in het buiten land, moord en poging tot moord door ver gif. Jagoda bekent dit alles met schaamte- looze bereidwilligheid en sloot zich bij de stroom van bekentenissen van Rykow, Boe charin en de andere samenzweerders goed aan. Voor Jagoda sprak zijn secretaris Boela now, die begon met te zeggen dat hij zijn chef met lichaam en ziel was toegewijd en sinds lang was gewend alles door de oogen van Jagoda te bezien. Hij ging toen voort met deze verklaring te rechtvaardigen door verraad van Jagoda op een manier, die Juds Jaloersch zou hebben gemaakt. Boe lanow gaf een gedetailleerde omschrijving van het complot van Jagoda, dat zoo ver ging, dat de vraag rijst of Jagoda zelf niet tot de hoogste macht in den staat had wil len komen. Jagoda zag zichzelf als een soort Hitier, dien hij zeer bewonderde, verklaarde Boelanow. Hij wilde zich meester maken van het Kreml en een nieuwe regeering vormen met zichzelf els leider, Boelanow als Göbbels, Rykow als secretaris van de communistische partij en Toechatsjewski als minister van oorlog. Boelanow beschreef ook hoe Jagoda de doktoren gedwongen had tot het plegen van vier moorden en hoe zy in den herfst van 1937 een giftmengsel van kwikzilver en blauwzuur in het kantoor van Jesjow (Jagoda's opvolger) hadden verspreid. Zij slaagden erin dat maar vier keer te doen en volgens Jagoda zou 8 keer doodelijk zijn geweest. Voorts had Jagoda 20.000 dollar aan Trotski gezonden door middel van een tusschenpersoon. Hij was medeplichtig aan den moord op Kirow en had een spionnage- bureau dat in nauw contact met buitenland sche geheime diensten stond. Toen Boe lanow sprak over den moord op Menzjinski onderbrak de openbare aanklager hem en wendde zich tot Jagoda met de vraag: blijft gij nog steeds ontkennen? Jagoda boog het hoofd: neen ik beken, zeide hij. Hij begon zijn eigen verklaring af te leg gen met zulk een zachte stem, dat rechter Oelrich hem meest aansporen luider te spre ken. Jagoda zag er verslagen uit, en sprak aar zelend en met tusschenpoozen, alsof hij zich geweldig schaamde. Hij wist echter zeer goed wat hij zeide. Hij verklaarde op een gegeven oogenblik dat hij een deel van zijn verklaring wenschte af te leggen op de voorgenomen zitting met gesloten deuren en toen Wysjinski ongeduldig zeide, dat zulks niet noodig was, keerde Jagoda zich ge- ergerd tot den openbaren aanklager en beet hem toe: ik weet precies wat ik zeg, ik zal dat vertellen op de geheime zitting. Jagoda erkende nu alles, behalve dat hij zelf spionnenwerk had verricht, en hij bleef beslist weigeren dat te erkennen, ook toen Wysjinski aandrong. Incident in kerk te Dahlem Het lot van ds. Niemöller blijft de ge moederen in de kringen der Belijdeniskerk in beroering houden. Tijdens een gisteren ir de parochie van ds. Niemöller (Dahlem) gehouden kerk dienst heeft een predikant, wiens naam niet bekend is geworden, verklaard, dat het onrechtvaardig was, dat Niemöller opnieuw gevangen was genomen na zijn invrijheidstelling en dat het niet alleen een beleediging was voor het geheele pro- testantsche Duitsehland, doch vooi de ge heele christenheid. De predikant bad voor allen, die onschuldig werden gevangen gehouden. Ambtenaren der geheime politie vroegen een officier van het leger naar den naam van den predikant. Men heeft gehoord, dat de officier antwoordde: „Waarom zou ik u deze inlichting geven?" Hierop legitimeerden de ambtenaren zich. In Wurtemberg moeten de protestant sche geestelijken, die op lagere scholen godsdienstonderwijs geven,- den eed van trouw aan Hitier afleggen. Zij, die dat onvoorwaardelijk weigeren, worden ont slagen en vervangen door leeken, die poli tiek betrouwbaar worden geacht. Omtrent den zeeslag, die Zondag bij Kaap Palos tot den ondergang van de „Baleares" heeft geleid, wordt nog het volgende ver nomen: De republikeinsche vloot begeleidde een convooi naar Carthagena, toen zy een rechtsch smaldeel ontmoette. In de tweede phase van het gevecht schoten de republi keinsche torpedobooten 14 torpedo's af, ter wijl de rechtsche kruiser „Canarias" werd getroffen door het geschutvuur van den kruiser „Libertad" doch geen ernstige schade opliep. Toen de „Baleares" een manoeuvre maakte om de slaglinie der republikeinsche schepen te breken, kwam hij dwars voor de vijandelijke torpedoboot jagers te liggen. Deze vuurden torpedo's af op het schip: een daarvan trof het benzinereservoir, een andere raakte den kruiser onder de water lijn. Ondertusschen hadden de republikein sche kruisers zich verder gewijd aan de be scherming van het convooi, dat veilig te Carthagena aankwam. Alkmaar, 9 Maart. De Fransche regeering heeft gisteren bekend gemaakt, dat zij Donderdag het parlement zal verzoeken om volmachten voor de uitvoering van een program van actie, gericht op het herstel der financiën en op het teweeg brengen van sociale rust. Dit financieel en economisch herstel zal vermoedelijk de volgende punten om vatten: Saneering van de schatkist en beperking van de uitgaven; geen wijziging in de tot nu toe gevolgde politiek van monetaire vrijheid; geen deflatie, zooals in 1935. In een communiqué, dat gisteren na afloop van den ministerraad werd uitge geven, is een nadere verklaring gepubli ceerd over de regeeringsplannen. Wij lezen in dit communiqué n.1. het volgende: pe minister-president heeft zijn colle ga's gesproken over de autonome kas voor de defensie en over de credietoperaties, waartoe deze kas zal moeten overgaan. Chautemps herinnerde er aan, dat hij, toen Zaterdag over de stichting van de kas werd gestemd, onder aigemeene instemming van de beide Kamers de noodzakelijkheid uitsprak de nationale kracht op alle gebied te versterken in verband met de gevaren welke het land bedreigen. Nu het nieuwe instituut 'zijn werkzaamheden gaat begin nen, is het oogenblik gekomen om het alle garanties te verschaffen, welke voor suc ces van zijn handelingen noodzakelijk zijn, en daartoe alle maatregelen te nemen, welke door financieel en economisch her stel het offer, dat van het land is ge vraagd, doeltreffend kunnen doen zijn. Marchandeau, de minister van finan ciën, zette uiteen, dat de buitengewone uitgaven voor de bewapc-.ing, welke de eerste twee maanden van het jaar reeds 3.150.COO.OOO francs vergden, voor den ge- heelen dienst een bedrag vereischten, dat de 15 milliard te boven zal gaan. Boven dien zeide Marchandeau. dat de schatkist voor burgerlijke uitgaven eveneens be langrijke lasten heeft te dragen. In verband hiermee lijkt het den mi nister van financiën onvermijdelijk ener gieke maatregelen te nemen, zoowel ter verzekering van het succes van de cre dietoperaties, als teneinde geleidelijk den omvang daarvan te beperken. Hij herin nerde er in dit verband aan, dat hij on langs een belangrijk wetsontwerp heeft gereed gemaakt, dat de bedoeling heeft de uitgaven te beperken en de financiën te herstellen. Marchandeau neemt dit ontwerp weer op; het lijkt hem meer dan ooit noodzake lijk, teneinde het vertrouwen van het land, waarvan men de spaargelden en den arbeid eischt, te behouden en te doen toenemen. Het plan van den minister van financiën werd door het kabinet goedge keurd. Sprekende over de politieke zijde van 't probleem, legde Chautemps den nadruk op de noodzakelijkheid het land als tegen wicht voor het vertrouwen, waarom het wordt verzocht, de zekerheid te geven, dat een geleidelijke gezondmaking van de financiën methodisch en energiek zal worden nagestreefd' door een regeering, welke zeker is van den dag van morgen en welke vrij is in haar handelingen, en die handelt in een atmosfeer van samen werking en van arbeid, welke tot opleving van de productie leidt, in het bijzonder van die, welke de nationale defensie be treft. Chautemps wees op den plicht van de regeering aan het parlement de middelen te vragen, welke noodig zijn voor de uit voeringen haar zware taak. Met aigemeene stemmen besloot de re geering een verklaring in dezen af te leggen in de beide huizen van de volks vertegenwoordiging op Donderdag a.s. De uitdrukkelijke toestemming van het par lement zal worden gevraagd voor ver scheidene voorstellen, welke uitvoering van de maatregelen, welke in de verkla ringen van den minister-president en van den minister van financiën zullen worden geanalyseerd, zullen mogelijk maken. Dit ten einde de middelen te verkrijgen, zon der welke het der regeering onmogejrik zal zijn het werk van nationaal herstel, dat zij vast voornemens is uit te voeren, te vervullen. De regeering zal niet aarzelen haar verantwoordelijkheid in het geding te brengen. De EngelschItaliaansche besprekingen zijn gisteren ingeleid met een onderhoud tusschen den Britschen ambassadeur te Rome, Lord Perth en den Italiaanschen mi nister van buitenlandsche zaken Ciano. Dit onderhoud was zuiver informatorisch en meer bedoeld om een programma voor de officieele besprekingen vast te stellen. De diplomatieke correspondent van Reuter wijdt aan bovenbedoeld onderhoud de volgende beschouwing: Indien lord Perth en Ciano tot een regeling komen, zal deze in het Lagerhuis volledig en openhartig besproken worden. Het is op het oogenblik nog onmogelijk om den omvang van de begonnen besprekingen of eenig detail daarvan vast te stellen. Enge land heeft 'n agenda opgesteld, doch men weet te Londen niet welk programma door Italië is ontworpen. Het Britsche doel is in het algemeen een ontspanning te be reiken op den breedst mogelijken en vei ligst mogelijken grondslag voor de Mid- het Midden-Oosten. Indien ook Italië der- het Midden Oosten. Indien ook Italië der gelijke doeleinden nastreeft zullen, aldus zegt men te Londen, de besprekingen zeker goede kans op succes hebben. Zooals reeds eerder uiteen is gezet, moet volgens het Britsche standpunt een aige meene regeling een regeling van de Spaan- sche kwestie inhouden, waarbij dan gere kend wordt op een overeenkomst inzake de terugtrekking van vrijwilligers en een toepassing van deze overeenkomst. De volkenbondsraad komt in Mei bijeen. Indien voor dien tijd een Britsch-Italiaan- sche overeenkomst tot stand is gekomen en men den Raad kan mededeelen, dat een regeling is gevonden, die een werkelijke bijdrage tot den vrede beteekent, gelooft men, dat ook de andere mogendheden een bijdras- zullen leveren door de 'eden vrij te laten ten aanzien van de erkenning van de Italiaansche positie in Abessinië. Zaken die zuiver aangelegenheden tus schen Engeland en Italië ziin zullen waar- «•chiinliiik niet aar den Raad te Genève worden voorgelegd. Z.K.H. prins Bernhard, die vergezeld van zijn broer prins Aschwin, een par ticulier bezoek aan Londen brengt, is hedenochtend in de Engelsche hoofd stad aangekomen. Prins Bernhard heeft hedenmiddag met zijn broer het noen maal bij den Engelschen koning ge bruikt. Nadere bijzonderheden. Bij zyn aankomst in Liverpoolstreet Sta tion te Londen werd prins Bernhard door een groote menschenmenigte omstuwd. Toen de trein het station binnenreed, hadden zich op het perron tal van menschen verzameld, die slechts een smallen doorgang vrij lieten. Ongelukkigerwijze had men verkeer bere kend, waar het rijtuig der prinsen zou stop pen, en terwijl de Nederlandsche gezant, J. P. graaf van Limburg Stirum, en de andere leden van het legatiepersoneel stonden te wachten om prins Bernhard en prins Asch win te verwelkomen, bleven de beide prin sen in hun rijtuig meer naar achteren in den trein. Bij het zien van de signalen van het treinpersoneel drong de menigte op om iederen uitstappenden passagier aandachtig te beschouwen. Zy slaagde er echter niet in, prins Aschwin te herkennen en deze pas seerde dan ook geheel onopgemerkt Toen prins Bernhard uitstapte, weerklon ken luide toejuichingen, en slechts met groote moeite kon de politie zich een weg naar hem banen. Z.K.H. sloeg de menigte glimlachend gade, en na nog enkele oogen- blikken met den gezant te hebben gespro ken, nam hij in een auto plaats. Het is nog niet bekend gemaakt, waar de prinsen hun intrek zullen nemen. Major Emil Fey, vroeger de „sterke man van Oostenrijk", zal weer op het politieke toneel verschijnen, zoo meldt de „Evening Standard" uit Weenen. Fey stiohtte de Ween- sche Heimwehr en was gedurende e enigen tijd vice-kanselier van Oostenrijk. Thans be kleedt hij een hoogen administratieven post bij de Donau-Stoomsleep Maatschappij. Majoor Fey stond den correspondent van de „Evening Standaard" in zijn woning een onderhoud toe. Hij verklaarde: „Volgens mijn meening is de Oostenrijksche politieke opinie in drie partijen verdeeld. Links staan de socialisten, rechts de nationaal-socialis- i en daartusschen het gros van de Oosten rijksche natie, dat noch voor noch tegen de twee uitersten is. Mijn bedoeling is deze groep haar uitdrukking te doen vinden in eer. nieuwe party. Sedert eenigen tijd heb ik mij uit de poli tiek teruggetrokken, maar ik ben altijd be reid mijn land te dienen, wanneer dit noodig is. En ik geloof, dat het oogenblik thans is gekomen. Ik heb reeds mijn plan met de regeering besproken. Mijn partij zou een voortzetting zijn van de opgeheven Heimat- schutz. De grondslag zou zijn nauwe samen werking met Duitsehland, maar niet nood zakelijk is het aanvaarden van de nationaal- socialistische wereldbeschouwing. De Belgische Matin d'Anvers maakt met het grootste voorbehoud melding van een gerucht, dat te Antwerpen de ronde doet, omtrent een belangrijke diefstal van diamanten, die gisteren zou zijn gepleegd, en waaromtrent de grootste geheimzinnigheid wordt betracht. In de betrokken kringen heeft men tot dusver geweigerd ook maar het minste om trent deze ernstige zaak mede te deelen, en volgens het blad was het nog steeds niet mo gelijk den naam te weten te komen, van de firma, die het slachtoffer van dezen dief stal is geworden. Het blad is er echter achter gekomen, dat het bedrag van den diefstal zeer hoog is. Men beweert zelfs dat de waar de der gestolen diamanten 20 millioen frank zou bedragen. De diefstal zou onder zeer geheimzinnige omstandigheden zyn geschied. - De heeft Parachutist springt van recordhoogte. Fransche parachutist, James Williams, hij Chartres het werelrecord val- heeft nu «jnarires nei weic-c—i- schermspringen verbeterd door van i_z.. mono WQtor snringen. een hoogte op 200 springen veroexera uuui - van 10.800 meter te springen Eerst meter van den grond opende bijzijn nnPTtin? van het scherm op 200 meter van den grond openae valscherm. Tot de openmgv'ari daar- ,iir, „al 2 minuten 50 seconden, da duurde na 18 rm. Tot de opening ------- «conto- Het oud. ree»™ na 18 seconden. Het oude Efdnkimof. 7900 meter op naam van den Rus Efdokii»?;.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1938 | | pagina 1